Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 03
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
વાચક વર વાચી નામના સ્વ - સજાતીય નામથી આરબ્ધ ઉદ્ધ સમાસાદિ કાર્યથી નિષ્પન્ન નામને મનુવા ના વિષયમાં એકવદ્ભાવ થાય છે. પ્રત્યેષ્ઠાત્ તાપમ્ અને ૩યાત્ શૌથુમમ્ અહીં અધત વિભકતિ પ્રત્યયાન્ત પ્રતિ + Wા ધાતુના કરૂંવાચક 5 અને શાના સ્વરૂપ ચરણ વાચક નામના તેમ જ ૩૬ + રૂ ધાતુના કરૂંવાચક વડ અને કૌથુમ સ્વરૂપ ચરણવાચક નામના “વાર્થે ઉ૦ રૂ-૧-99૭” થી વિહિત કુન્દ સમાસાદિ કાર્યથી નિષ્પન્ન
ઈજાની અને કૌથમ નામને આ સૂત્રથી એકવર્ભાવ થયો છે. અર્થક્રમશઃ- કઠ ઋષિ પ્રોક્ત વેદ શાખાને ભણનાર અને કલાપિ પ્રોક્ત વેદની શાખાને ભણનાર - પ્રતિષ્ઠિત હતા. કઠ અને કુથમિનું ઋષિ પ્રોફત વેદ શાખાને ભણનાર પ્રગટ થયા.
મનુવા રૂતિ વિમ્ ? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ અઘતનીનો પ્રત્યય જેના અન્તમાં છે એવા સ્થા અને રૂદ્ ધાતુ સમ્બન્ધી જરૃવાચક ચરણવાચી નામના સ્વ - સજાતીય નામથી આરબ્ધ ઉ સમાસાદિ કાર્યથી નિષ્પન નામને અનુવાર ના જ વિષયમાં એકવર્ભાવ થાય છે. તેથી વધુ વાતાપ- પ્રસિદ્ધ ૪થતિ અહીં અનુવાદનો વિષય. ન હોવાથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ દ્વન્દ સમાસાદિ કાર્યથી નિષ્પન્ન 0ાનાપુ નામને આ સૂત્રથી એકવદ્ભાવ થતો નથી. અર્થ - કઠ કલાપિ ઋષિ પ્રોક્ત વેદની શાખાને ભણનારા પ્રગટ થયા - આ અપ્રસિદ્ધ કથન છે. 19 રૂદ્દા
અહીવેડ_wતો ૧/૧૩]
* અધ્વર્યુ અથદ્ યજુર્વેદમાં વિહિત તું (જે યજ્ઞમાં સોમરસ પીવાય છે તે યજ્ઞ વિશેષ) વાચક નામનું નપુંસક લિગ -
939
