________________
જૈન તત્ત્વજ્ઞાન સરળ ભાષામાં
આ બધું અધિજ્ઞાનથી જાણી ચૂકીને ઇન્દ્રે પહેલેથી જ પરમાત્માની સાથે પોતાને રહેવા દેવાની વિનંતી કરી હતી. પરન્તુ પૂરી મસ્તીથી પ્રભુએ તેમની વિનંતી ઠુકરાવી નાંખી હતી.
સાડા બાર વર્ષનો આ સાધનાકાળ એટલો બધો ભયાનક હતો કે તેવી સાડા બાર સેકંડ પણ ભોગવતાં આપણો જીવ નીકળી જાય.
આ સાધનાકાળ દ્વારા પ્રભુએ જગતને પાંચ ‘સંદેશ’ આપ્યા છે. (૧) સંકટોનો સ્વીકાર કરજો, સામનો કદાપિ નહિ; કેમ કે નિયતિના ક્રમબદ્ધ ગણિત પ્રમાણે બધું ચાલે છે. (Everything is in order)
(૨) પ્રતિકૂળતાથી ઉત્થાન થાય; અનુકૂળતાઓમાં પતન થાય. (૩) ક્રોધની આગ સામે ક્ષમાના પાણીના ફુવારા જ ઉડાવજો. (૪) સૂક્ષ્મની તાકાત વિના પરકલ્યાણની બાબતમાં કૂદી પડતા નહિ, (૫) નિષ્ક્રિયતામાં પ્રચંડ શક્તિ છે. એવી શક્તિ સક્રિયતામાં નથી. સાડા બાર વર્ષ સુધી કર્મક્ષયની ખાસ કરીને મોહનીય કર્મના ક્ષયનીસાધના ચાલી.
વૈ. સુ. ૧૦મે શ્રમણ ભગવાન મહાવીર, તીર્થંકર ભગવાન મહાવીર
થયા.
તે દિવસે તેમણે સાતમા અપ્રમત્તગુણસ્થાનેથી છલાંગ મારી : ક્ષપકશ્રેણિ માંડી. મોહનીય કર્મની આત્મામાં પડેલી અનાદિ સત્તાને જડમૂળથી ઉખેડી નાંખવા માટે આ ક્ષેપક શ્રેણી (ધ્યાનની વિશિષ્ટ ધારા) અત્યન્ત સફળ હોય છે.
જીવમાં રાગદ્વેષ વગેરે દોષોને પેદા કરવાનું કામ મોહનીય કર્મનું છે. પ્રભુએ એને છેલ્લો ફટકો મારીને અન્તર્મુહૂર્તમાં જ જડમૂળથી ઉખેડી નાંખ્યું. પ્રભુ ‘વીતરાગ થયા. રાગ અને દ્વેષ રહિત પ્રભુ તરત અન્તર્મુહૂર્તમાં ` સર્વજ્ઞ સર્વદર્શી થયા.
ના... તે માટે કોઈ ખાસ યત્ન કરવો પડ્યો નહિ. જે વીતરાગ થાય તેને ધર્મમહાસત્તા અવશ્ય સર્વજ્ઞ બનાવે.
વીતરાગ પ્રભુ બારમા ગુણસ્થાને હતા. સર્વજ્ઞ પ્રભુ તેરમા ગુણસ્થાને હતા. હવે સર્વથા રાગ, દ્વેષ અને અજ્ઞાન વિનાના પ્રભુ થયા. આથી જ પ્રભુ સત્યવાદી બન્યા. રાગી, દ્વેષથી કે અજ્ઞાન (મોહ)થી જીવ જૂઠ્ઠું બોલે. જેના આ ત્રણેય દોષ જડમૂળથી ઊખડી ગયા તેમને જૂઠું બોલવાનું કોઈ કારણ રહ્યું નહિ.
-