________________
દ્વિતીય વર્ગ
૧૩૩
कोष्ठे कोत्थलो, कोमुई तथा पौर्णमास्याम् । भेदेन ग्रामभोक्ता च कोंडिओ, कोउआ करीषाग्निः ॥२२२॥ ત્ય—પઢો-ક્રોટો–ોટો
દિ– ક્રૌfoઇ-મરચાનું સંગઠન कोमुई-कौमुदो-पूनम-गमे ते पूनम तोडीने अर्थात् भेद नीतिथी-छळकपट
द्वारा-गामनी ऊपजने भोगवनारप्रामभोक्ता
कोउआ-छाणांनो अनि कोमुई - શ૦-સંસ્કૃત મુવી ઊપરથી જોઇ શબ્દ ઉપજી શકે છે છતાં એને અહીં કેમ ગણાવ્યું ?
સ–સંસ્કૃત મુવી ઊપરથી થતા જોઈ અને અહીં જણાવેલા મુ એ બન્નેના અર્થમાં ભેદ છે. સંસ્કૃત ઊપરથી થયેલ છે શબ્દ શરદ ઋતુની જ પૂનમને સૂચક છે ત્યારે આ સંગ્રહમાં જણાવેલ જોઈ શબ્દ ગમે તે પૂનમને સૂચક છે અને એમ છે માટે જ ગમે તે પૂનમને સૂચક આ મુ શબ્દ દેશી છે. આ હકીકત સારૂ રાજે જણાવેલા નિમ્ન વચનને ટેકે છે.
“ોમુ આદિ જ ફાડ્યો જાજિત તૈનાની ચાવ” અર્થાત્ રાજ નામનો કરી સરર શબ્દને ગમે તે કોઈ પૂનમના અર્થને બતાવનાર તરીકે સૂચવે છે.
ઉદાહરણગાથા– कोत्थलकर्मनियुक्ता कोंडियपुत्रस्य दत्तसंकेता। मन्यते ग्रामणीवधुका कोमुईज्योत्स्नामपि कोउयसदृक्षाम् ॥१७९॥ _
છળકપટથી ગામનું મુખીપણું ધરાવનાર મુખીના દીકરાને જેણુએ સંકેત આપેલ છે એવો અને કેથળા વા કઠલાને બનાવવાના કામમાં– નિજાયેલી-નિમાયેલી-ગામના નાયકની વહુ, પૂનમની ચાંદનીને પણ છાણની આગ સમાન દાહક માને છે.
कोंडल्लू च उलूके, शिवायां कोविया भवति । कोलित्तं च अलाते, कोइला काष्ठअङ्गाराः ॥२२३॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
