________________
જર
દેશોશબ્દસ ગ્રહ
'ते अव - अवइ- प्रदीप्यते-दीपे छे तेजवाळु थाय छे । धात्वादेशोमां कहेलो छे माटे अहीं लख्यो नथी [ ८-४-१५२] ઉદાહરણુગાથા
तूण तूलिणि तेंडय - तोमरिगहने गिरौ किं भ्रम मुक्त्वा तोलणवतं न खलु तोसं लभ्यते कथमपि ॥ ३३२ ॥
हे पुरुष ! तु सेभणी, टीजर भने भीक बताओ।थी गहन-दुर्गभએવા પહાડમાં શાને ભમે છે ? એ ચાક્કસ છે કે પુરુષવ્રત-પુરુષાર્થ - સિવાય કઈ પણ પ્રકારે ધનના લાભ થતા નથી.
अनिमित्ततत्परे तोक्कओ, तथा तोडणो असहने । तोअय- तोमरिया बप्पीहक - शस्त्रप्रमार्जकेषु च ॥४१७॥ तोभय तोयद-बपैयो- - चातक तोमरिअ — शस्त्रोनो प्रमार्जक - शस्त्रोने साफ करनार-शस्त्रोने पाणी पानारपाणी चडावनार - स -सराणियो (तोमर
आयुध ) ।
" तोक्कअ - विना निमित्ते कार्यमा तत्परप्रयोजन विना कार्यमा तत्पर - स्वार्थ
विना काम करनार
तोडण—- तोडन- असहन - सहनशील नहि - मोढुं तोडी लेनार
आ 'अव' धातु,
उदाहरणुगाथामन्मथशरतोमरिए मनस्विनीमानतोडणे काले ।
तोअय ! मम अवस्थाकथने दयितस्य तोक्कओ भव ॥ ३३२ ॥ ચાતક હૈ ! કામદેવનાં શસ્ત્રાને પાણી ચડાવનાર અને મનસ્વિની–
१ 'तेअव' धातु अने सं०- 'तेजस' प्रा० 'तेअ' शब्द वच्चे असाधारण समानता छे तेथी 'तेअव'नी व्युत्पत्ति माटे 'तेजस्' शब्दनो आश्रय लेको सुसंगत छे ।
२ 'तोगो' के 'तोगाजी' एवं विशेष नाम मारवाडमां के चारणजातिमां प्रचलित छे. ए विशेष नाम भने प्रस्तुत 'तोकभ' ए बन्ने शब्दो समान जणाय छे. हैम अनेका० सं० मां 'तोक' शब्द संतान अने पुत्र अर्थमा बतावेल छे
३ 'तोय' एटले 'पाणी'. बपैयानो पाणी साथे तेथी भा बपैयानो वाचक तोभय शब्द 'तोय' साथै 'तोअय' शब्द ' तोयद' - मेघ - अर्थनो छे एवी लोकरूढि छे ते ओतां संबंधित छे. अहीं कहेल लोकरूडि
Jain Education International
अमुक प्रकारे विशेष संबंध छे संबंध धरावतो जणाय छे. अथवा सूचक छे अने बपेयाने मेघ साधे पण संबंध 'तोभय - तोयद' - साथे आ ' तोअय' शब्द स्पष्टपणे कविभोमां सुप्रसिद्ध छे.
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org