________________ 122 CATUHSATAKA [266 उच्यते। स्यादेवं यदि परिणाम एवं स्यात् / न तु स सम्भवति / किमिति / इहानागतस्यार्थस्य परिणामऽस्मिन् कल्पामाने स्वरूपस्य विनाशेन वा कल्पाते स्थित्या वा कल्पाते। यदि तावत्स्वरूपविनाशन तदैक विनश्यत्यन्यदुत्पद्यत इति परिणामेन विनाशोत्यादयोरेव परिणाम इति भवेत् / स्थिते द्रव्यस्य धमान्तर [तद्वृत्तिधर्मान्तरोद्भवो न परिणामः। अथास्माकं परिणाम ईदृश एव / तथा हि। यथा गोरसट्रव्यवत्तेधर्मान्तरस्य दुग्धभावस्य निवृत्तिधर्मान्तरस्य दधिभावस्योद्भवश्च परिणामस्तथा रजस्तमःसत्वानां त्रयाणां गुणानामनागतावस्था निवृत्तिवर्तमानावस्थोद्भवश्च परिणाम इति मतम् / नास्य परिणामस्यास्तित्वं स्थापयितुं शक्यते। लोकस्यैषामनागतानां गुणत्रयाणामस्तित्वोपलम्भात्तेषां परिणामो नोपलभ्यत एव / न च दधि दुग्धस्य विकार इति शक्यं व्यवस्थापयितुम् / दुग्धावस्थायामेव दुग्धस्य दुग्धत्वमिति / न च दुग्धावस्थायामेव वर्तमानस्य दुग्धस्य दधिभावः। यदि भवेढुग्ध एव दधीति भवेत्। न चेदं युज्यते। तस्मान्न दुग्धस्य दधिभावः। यदा दुग्धस्य दधिभावः स्यात्तदान्यस्यापि कस्यचित्स्यात् / तस्मानास्ति परिणामः। न च दधिदुग्धावस्थातो भिन्न गोरसद्रव्यमानं किमप्युपलभ्यते। तथा च / dios rnams yons suhgyur ba yan | . . yid kyis kyan ni hdzin mi hgyur de ltar na yan da ltar bal yod par mi mkhas rnams kyis rtog || 16 || In c for de Itar V with Vx of CS de lta. In d Vx of CSV rtogs for rtog. V manasapi na glhyante bhava hi parinaminah vartamanasya tat sattam kalpayanty avicaksanah || 16|| The defect of this reconstruction is clear from the CSV quoted above. I would change it as follows: भावानां परिणामोऽपि मनसापि न ग्यते। तथापि वर्तमानोऽस्ति कल्पयन्त्यविचक्षणाः // 16 // CSV: dnos po rnams kyi yons su ugyur ba ni mig la sogs pati dban po rag lasi pa mthon ba lnas mi hdzin pa hbah z'ig tu ma z'ad kyi chod pa dan phra ba dan gzugs can ma yin pahi don 1 Or rag lus; X: rags.
