________________
(૪) શ્રી અભિનંદન સ્વામી તો સિદ્ધ ન થાય. કર્તા પુરુષ શ્રી મોહનવિજયજી કહે છે કે સાચા ભક્તિભાવે પ્રાર્થના કરવામાં આવી તો તે લેખે લાગી અને તેના ફળમાં ઉત્તમ ચારિત્રની ભેટ મને પ્રભુએ આપી, અર્થાતુ પ્રભુ પ્રત્યે ભક્તિ વધવાથી જગત ભુલાઈ ગયું. અને પ્રભુ કૃપાથી સંકલ્પ વિકલ્પ ઘટી જઈ આત્મામાં સ્થિરતારૂપ ચારિત્રની ભેટ મને પ્રાપ્ત થઈ. આવા પ્રકારે પ્રભુના ગુણગાન કરીને મારી જીભે પહેલા જે અસત્ય બોલેલું કે ભોજનરસના સ્વાદનવડે કર્મરૂપી ઝેર ગ્રહણ કરેલું; તેને ઓ પ્રભુના ગુણગાન વડે ઉતારી દઈ જીભને અમૃતના લેપમય બનાવી પાવન કરી. કા.
(૪) શ્રી અભિનંદન સ્વામી શ્રી આનંદઘનજીત વર્તમાન ચોવીશી સ્તવન
(આજે નિજો રે દીસે નાહલો એ દેશી) અભિનંદનજિન ! દરિશણ તરસીએ, દરિશણ દુર્લભ દેવ; મત મત ભેદ રે જો જઈ પૂછીએ, સહુ થાપે અહમેવ. અ૦૧
સંક્ષેપાર્થ:- હે અભિનંદન પ્રભુ! આપ જે શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપને પામ્યા છો તે સ્વરૂપ પ્રાપ્તિના કારણરૂપ જિન દર્શનને માટે અમે તરસીએ છીએ, અર્થાતુ તે પામવા માટે અમારી ખરેખરી અંતરની દાઝ છે. પણ તે શુદ્ધ આત્મારૂપ દેવનું દર્શન પામવું તે અતિ દુર્લભ જણાય છે. કેમકે –
આ વિષયમાં જુદા જુદા મતપક્ષવાળાઓને જઈને પૂછીએ છીએ તો સહુ મતવાળાઓ પોતાનું અહંપણું સ્થાપે છે અર્થાત્ અમે જે અમારા મત પ્રમાણે પ્રવર્તીએ છીએ એ જ મોક્ષનો સાચો માર્ગ છે બાકી બીજા બધા મિથ્યામાર્ગ છે એમ પ્રતિપાદન કરે છે. તો હવે ખરેખર સાચો માર્ગ કયો ? તે જાણવા માટે છે પ્રભુ! આપના દ્વારા નિષ્પક્ષપાતપણે ઉપદિષ્ટ એવા શુદ્ધ જૈન દર્શનને જાણવા માટે તરસીએ છીએ.
“અથવા મત દર્શન ઘણાં, કહે ઉપાય અનેક;
તેમાં મત સાચો કયો, બને ન એહ વિવેક.” શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર ||૧|| સામાન્ય કરી દરિશણ દોહિલું, નિર્ણય સકલ વિશેષ; મદ મેં ઘેર્યો રે અંધો કેમ કરે, રવિશશીરૂપ વિલેખ. અ૦૨
ચૈત્યવંદન ચોવીશી ભાગ-૧ સંક્ષેપાર્થ:- સામાન્યપણે પણ વીતરાગદર્શન એટલે વીતરાગનો કહેલો ધર્મ પામવો દોહ્યલો છે, તો તેનો નિર્ણય સકલ વિશેષ એટલે સંપૂર્ણ સ્યાદ્ વાદપૂર્વક કરવો એ તો અતિ કઠીન કાર્ય છે. જેમ કોઈ માણસ મદિરા પીને મદમાં ઘેરાયેલો હોય અને વળી જન્માંધ હોય, તે સૂર્ય અને ચંદ્રમાના સ્વરૂપનું વિલેખ કહેતા વિશેષપણે વર્ણન કેવી રીતે કરી શકે ? તેમ અજ્ઞાનરૂપ અંધાપાથી યુક્ત એટલે આત્મજ્ઞાન રહિત એવા મતવાદીઓ, જે વળી ગચ્છમતના આગ્રહરૂપી દારૂ પીધેલા હોવાથી તે સામાન્યપણે કે વિશેષપણે જૈન દર્શનનું મૂળ રહસ્ય નિષ્પક્ષપાતપણે કેવી રીતે પ્રતિપાદન કરી શકે? માટે આ કળિકાળમાં જૈન દર્શનનું વાસ્તવિક સ્વરૂપ જાણવું અતિ કઠિન થઈ પડ્યું છે. રા.
હેતુ વિવાદે હો ચિત્ત ધરી જોઈએ, અતિ દુર્ગમ નયવાદ; આગમવાદે હો ગુરુગમ કે નહીં, એ સબલો વિષવાદ.અ૩
સંક્ષેપાર્થ:- પોતાના આત્મસ્વરૂપને પ્રાપ્ત કરવાના હેતુ એટલે કારણો માત્ર વિચારવા તે આત્મસ્વરૂપથી પ્રાપ્ત થાય એમ જણાતું નથી. અથવા વિવાદ એટલે અપેક્ષાવાદ અથવા સ્યાદ્વાદને ચિત્તમાં ધારણ કરીને જોઈએ તો પણ એ સાત નયોની સમજણ પડીને અનેકાંતપૂર્વક વસ્તુનું સ્વરૂપ યથાર્થ સમજાય તે અતિ દુર્ગમ જણાય છે. કારણ કે અનુભવથી જણાય એવું આત્મસ્વરૂપ કે જૈન દર્શન, તે માત્ર હેતુ કારણો વિચારવાથી પ્રાપ્ત થાય તેમ લાગતું નથી. કેમકે નયવાદ છે તે અતિ દુર્ગમ છે.
વળી ભગવાને આગમો ભાખેલા છે. તેને વાંચી વિચારીને આત્મદર્શન પામી શકાશે એમ માનીએ તો એ આગમવાદ એટલે ભગવાનના કહેલા સિદ્ધાંતોને સમજવા માટે ગુરુગમની જરૂર છે. એ ગુરુગમ એટલે આગમોના રહસ્યને સમજવારૂપી કુંચી બતાવનાર એવા સદ્ગુરુની અત્યંત આવશ્યકતા છે. પણ વર્તમાનમાં એવા આત્મજ્ઞાની પુરુષોનો લગભગ અભાવ જેવો આ કાળ વર્તે છે. માટે સાચા આત્મજ્ઞાની ગુરુ દ્વારા ગમ એટલે સમજણ નહીં મળવાથી આત્મકલ્યાણ કરવામાં એ સબળો વિષવાદ એટલે બળવાન વિખવાદ અર્થાત્ વિરોધ ઊભો થયો. ilal
ઘાતી ડુંગર આડા અતિ ઘણા, તુજ દરિશણ જગનાથ; ધીઠાઈ કરી મારગ સંચરું, સેંગૂ કોઈ ન સાથ. અ૦૪
