________________
૧૦૪
ચૈત્યવંદન ચોવીશી ભાગ-૧ વિશેષ કંઈ મારે જોઈતું નથી. કા.
તાહરી ભક્તિ ભલી બની રે લો, જિમ ઔષધિ સંજીવની રે લો; તન મન આનંદ ઊપનો રે લો, કહે મોહન કવિ રૂપનો રે લો. ૭
અર્થ:- હે પ્રભુ! તમારી ભક્તિ કરવાની રીત આ જગતમાં ઘણી જ ભલી બની છે કે જે સંજીવની નામની ઔષધિનું કામ કરે છે. તેથી મારા તનમાં અને મનમાં ઘણો જ આનંદ ઊપજ્યો છે. એમ પંડિત શ્રી રૂપવિજયજીના શિષ્ય કવિ શ્રી મોહનવિજયજી મહારાજ કહે છે.
ભાવાર્થઃ- સંજીવની નામની ઔષધિમાં એક ગુણ એવો છે કે કોઈપણ મનુષ્યને કામણ વડે કરીને બળદ બનાવી દીધો હોય તેને પણ “સંજીવની” નામની ઔષધિનો ચારો ચરાવવામાં આવે તો તે પાછો પોતાની મૂળ સ્થિતિમાં મનુષ્યરૂપે બની જાય છે. તેવી રીતે અમે પણ સંજીવની ઔષધિરૂપ તમારી ભક્તિ પામીને અમારા આત્માનું વિભાવમય બનેલું રૂપ તજી દઈ મૂળ સ્વભાવવાળું રૂપ પ્રગટ કરીશું. એમ કવિવર શ્રી મોહનવિજયજી મહારાજ જણાવે છે. કેમકે આપની ભક્તિની એવી જ બલિહારી છે. Iળી.
(૮) શ્રી ચંદ્રપ્રભ સ્વામી
૧૦૩ વ્યવહાર રાશિરૂપ ઇતર નિગોદમાં નહીં જઈએ. કારણ કે જેમણે કેશરી સિંહનું શરણું લીધું તેને બિચારા હાથી જેવા કર્મરૂપી પશુઓ પણ શું કરી શકે, કાંઈ જ ન કરી શકે. ll૪.
જબ તાહરી કરુણા થઈ રે લો, કુમતિ કુગતિ દૂરે ગઈ રે લો; અધ્યાતમરવિ ઊગિયો રે લો, પાપ તિમિર કિહાં પૂરિયો રે લો. ૫
અર્થ:- હે પ્રભુ! જે વખતે આપની કૃપા થઈ તે જ વખતે કુમતિ અને કુગતિ બેય દૂર ભાગી ગઈ અને અધ્યાત્મ એટલે આત્મજ્ઞાનરૂપી સૂર્યનો જ્યારે ઉદય થયો કે પાપરૂપી અંધકાર તો ક્યાંય નાસી ગયો.
ભાવાર્થ :- આપની કરુણારૂપી મયૂરદ્રષ્ટિ પ્રગટ થઈ તે જ વખતે મિથ્યાત્મવરૂપી કુમતિ અને દુર્ગતિરૂપ સર્પની શ્રેણી ચાલી ગઈ અને આત્મજ્ઞાનરૂપી સૂર્ય ઊગ્યો. જ્યારે સૂર્ય ઊગે ત્યારે અંધકાર નાશ પામે તેમ હે ચંદ્ર પ્રભ સ્વામી ! આપ સૂર્ય જેવા મારા હૃદયરૂપી આકાશમાં પ્રગટ થયા કે પાપરૂપી અંધકાર નાશ પામી ગયો, અર્થાત્ મારું અજ્ઞાનરૂપી અંધારું નાશ પામ્યું. //પણી
તુજ મૂરતિ માયા જિસી રે લો, ઉર્વશી થઈ ઉરે વસી રે લો; રખે પ્રભુ ટાળો એક ઘડી રે લો, નજ૨ વાદળની છાંયડી રે લો. દુ
અર્થ :- હે પ્રભુ! તમારી મૂર્તિ માયા-મોહ કરાવે એવી છે, તે જાણે ઉર્વશી થઈને અમારા હૃદયમાં વસી ગઈ છે. હે પ્રભુ! રખેને એટલે કોઈ વખતે પણ એક ઘડી માત્ર મારા આત્મા ઉપર રહેલ કર્મરૂપી વાદળાની છાયાને દૂર કરી દેજો જેથી સૂર્ય જેવા મારા આત્માની ઉજ્જવ જ્યોત પ્રગટ થાય.
ભાવાર્થ :- હે પ્રભુ! તમારી મૂર્તિએ તો મારા ઉપર જાદુઈ અસર કરીને મને મોહિત કરી દીધો છે. તે તો જાણે દેવલોકમાં રહેનારી ઉર્વશી નામની અસરાની જેમ બની મારા હૃદયમાં આવીને વસી ગઈ છે. તેથી હે પ્રભુ! કદાપિ એક ઘડી માત્ર મારા નજર આગળની વાદળની છાયાને દૂર કરી દો અર્થાત્ મારા આત્મા ઉપર જ્ઞાનાવરણીયાદિ આઠ કર્મરૂપ વાદળાને એક ઘડી માત્ર દૂર કરી દો તો હું પણ કેવળજ્ઞાનને પામી જઈ શાશ્વત સુખ શાંતિને વરું.
શ્રેણીમાં નવ સમય માત્રથી જઘન્ય અંતર્મુહૂર્તની શરૂઆત થઈ જાય છે. અને તેટલા સમય માત્રમાં પણ કેવળજ્ઞાન પામી શકાય છે. માટે કેવળજ્ઞાન પામવા અર્થે મારે તો એક ઘડી પણ બસ છે. તે કૃપા કરીને મને આપો તેથી
(૯) શ્રી સુવિધિનાથ સ્વામી શ્રી આનંદઘનજીત વર્તમાન ચોવીશી સ્તવન
| (રાગ કેદારો-એમ થશો પણને પર ચાવે-એ દેશી) સુવિધિ જિણેસર પાય નમીને, શુભ કરણી એમ કીજે રે; અતિ ઘણો ઊલટ અંગ ધરીને, પ્રહ ઊઠી પૂજીજે રે. સુ૧
સંક્ષેપાર્થઃ- શ્રી સુવિધિનાથ ભગવાનના ચરણકમળમાં પ્રણામ કરીને જેનાથી પુણ્યનો બંધ થાય એવી શુભક્રિયા આ પ્રમાણે કરવી જોઈએ.
અતિ ઘણો ઊલટ કહેતા ઉલ્લાસભાવ અંગ ધરીને કહેતા હૃદયમાં ધારણ કરીને કે જાણે આજે મને પૂજા ભક્તિનો અપૂર્વ અવસર પ્રાપ્ત થયો છે તેનો જરૂર લાભ લઈ લઉં એમ વિચારી સવારના પહોરમાં ઊઠીને પ્રથમ ભગવાનની પૂજા ભક્તિ કરવી જોઈએ. II૧.
દ્રવ્ય ભાવ શુચિ ભાવ ધરીને, હરખે દેહરે જઈએ રે; દહતિગ પણ અહિગમ સાચવતાં, એકમના ધુરિ થઈએ રે. સુ૨
