________________
(૧૭) શ્રી કુંથુનાથ સ્વામી
૨૨૯ જાઓ અને તે મનને વશ કરવા માટે કંઈ કહો; કેમકે પરોપકાર કરવો એ તો આપનો સ્વભાવ જ છે.
ભાવાર્થ :- અનાદિથી ચપળ એવું મન છે. તે જો અંતર્મુહર્ત માત્ર સ્થિરતાને પામે તો કેવળજ્ઞાન પ્રગટ થઈ જાય. હવે પ્રભુ આપની સાથે પ્રીતિ થવાથી અનાદિકાળથી મનની ચંચળતાને લીધે દુઃખી થતાં એવા અમને જાઓ અને તે દુઃખ નિવારણનો કંઈ ઉપાય કહો. કારણ કે પરદુઃખભંજન થવું એ તો સ્વામી આપનો સ્વભાવ જ છે. માટે જરૂર અમને સર્વથા દુ:ખથી મુક્ત થવાનો ઉપાય બતાવો. આપણા
અંતર શ્યો મળિયા પછે, નવિ મળીએ પ્રભુ મૂલ; સાવ કુમયા કિમ કરવી ઘટે, જે થયો નિજ અનુકુળ? સાવ અ૦૬
અર્થ :- હે પ્રભુ! આપ મારા અંતર્ધાત્મા સાથે મળી જાઓ; પછી પ્રત્યક્ષ મિલન ન થાય તો પણ કોઈ બાધ નથી. આપને મારા પર કુમયા એટલે અવકૃપા કરવી ઘટે નહીં. કેમકે હું તો સદા આપને અનુકૂળ થઈને જ વર્તુ .
ભાવાર્થ :- હે પ્રભુ! આપ મારા અંતરમાં અવશ્ય પધારો, ભલે પ્રત્યક્ષ મિલન ન થાય. પણ મારી પાપી દશા જોઈને મારા ઉપર અવકૃપા કરશો નહીં. કેમકે હવે તો હું આપને અનુકૂળ અર્થાત્ આપની આજ્ઞામાં જ પ્રવર્તે છું. કા.
જાગી હવે અનુભવદશા, લાગી પ્રભુશું પ્રીત; સારુ રૂપ વિજય કવિરાયનો, કહે મોહન રસ રીત. સાઅ૦૭.
અર્થ :- હે પ્રભુ! આપની કૃપાએ મારી આત્મઅનુભવદશા જાગૃત થઈ, તેથી આપની સાથે મારે ગાઢ પ્રીતિ બંધાઈ ગઈ એમ શ્રી રૂપવિજયજી કવિરાયના શિષ્ય શ્રી મોહનવિજયજી મહારાજ કહે છે. તેમજ આત્મઅનુભવ રસ પામવાની સાચી રીત પણ પ્રભુ ભક્તિ જ છે એમ આ સ્તવનો વડે પુરવાર કરી આપ્યું. શા.
૨૩૦
ચૈત્યવંદન ચોવીશી ભાગ-૧ સનેહી મોરા! આપ પ્રત્યે મારી સાચી ભક્તિ છે તો પણ આપ મારાથી ન્યારા કેમ રહો છો અર્થાત્ જુદાઈ કેમ રાખો છો. હે કુંથુનાથ જિણંદ ! હવે તો મારા પ્રત્યે દયા દર્શાવો. //પા.
હં તો તુમ દરિશણનો અરથી, ઘટે કિમ કરી શકે કરથી રે; સલ થઈ ગિરુઆ એમ જે વિમાસો, તે તો મુજને હોય છે તમાસો રે. સહ કુંવર
અર્થ :- હું તો આપના વીતરાગ દર્શનનો અથવા સમ્યક્દર્શનનો ઘણા કાળથી અર્થી છું. એટલે તેનો ઇચ્છુક છું. તે સમ્યક્દર્શનને કે સમકિતને હું મારા પોતાના હાથે કરીને કેવી રીતે પ્રાપ્ત કરી શકું ? આપ ગિરુઆ કહેતાં મોટા પદના ધારક થઈને મને સમકિત આપવામાં આટલી વિમાસણ કહેતાં વિચારમાં પડો છો; તે જાણીને મારા મનને તો તે તમાશા જેવું લાગે છે કે આપ જેવા અનંત રિદ્ધિના ધારકને, માત્ર મને સમકિત આપવામાં શું ખોટ જવાની છે; કંઈ જ નહીં. તો હવે જરૂર આપવા મહેરબાની કરશો. //રા
લલચાવીને જે કીજે, કિમ દાસને ચિત્ત પતીજે રે? સત્ર પદ મોટે કહાવો મોટા, જિણ તિણ વાત ન હુવો ખોટા રે. સ કું૦૩
અર્થ :- શિષ્યને લલચાવીને જો આપવાનું કરશો તો શિષ્યના મનને પૂરો સંતોષ નહીં થાય. આપ ત્રણ લોકના નાથની પદવીના ધારક હોવાથી મોટા છો, તેથી આવા કેવળજ્ઞાનના બીજ જેવા સમ્યક્દર્શનને આપવા નિમિત્તે ખોટા થાશો માં. ||૩||
મુજ ભાવ મહેલમેં આવો, ઉપશમ રસ પ્યાલો ચખાવો રે; સત્ર સેવકનો તો મન રીઝે, જો સેવક કારજ સીઝે રે. સઃ કું૦૪
અર્થ:- હે પ્રભુ ! સમ્યગ્દર્શનની યોગ્યતા પ્રાપ્ત કરાવવા આપ મારા ભાવરૂપી મહેલમાં પધારો. અને કષાયના ઉપશમનરૂપ ૨સનો પ્યાલો ચખાવો અર્થાતુ કષાય શમન કરવાથી આત્મસુખનો કેવો આસ્વાદ આવે તેનો સ્વાદ ચખાવો. તો આપના સેવકનું મન રીઝે એટલે રાજી થાય અને આ પામર સેવકનું આત્મકાર્ય પણ સીઝે અર્થાત્ સિદ્ધ થાય. //૪ો.
મનમેળું થઈ મન ન મેળો, ગ્રહે આવી મત અવહેલો રે; સર તમે જાણો છો એ કરું લીલા, પણ અરથી સહે કે રીસાલા રે સહ કુંપ
અર્થ:- હે પ્રભુ! હવે આપની સાથે મારા મનનો મેળાપ થઈ ગયો છે. એવા મારા મનને આપ હવે મળશો નહીં અર્થાત્ મને છોડશો નહીં. એકવાર
(જાદવપતિ તોરણ આવ્યા-એ દેશી)
મુજ અરજ સુણો મુજ પ્યારા સાચી ભક્તિથી કિમ રહો ન્યારા રે; સનેહી મોરા,
કંથ જિણંદ કરુણા કરો. ૧ અર્થ:- હે મારા પ્રાણ પ્યારા પ્રભુ! આપ મારી અરજ સાંભળો. હે
