________________
(૧૯) શ્રી મલ્લિનાથ સ્વામી
૨૪૭ એટલે રસ્તો ઘણો જ વિકટ છે.
ભાવાર્થ :- અમારા પ્રભુ મનને સંતોષ આપનારા હોવાથી તથા મનમાં ભેદભાવ નહિં રાખતા હોવાથી આપ ખરેખરા મનના મેળાપી છો. પણ આપ કેવી રીતે પ્રસન્ન થાઓ, તેના માટે શું કરવું જોઈએ તે સમજાતું નથી. કારણ કે એવડો મોટો અંતરાય છે કે આપ નિપટ કેતાં તદ્દન નહેજા નાથ એટલે હેત વિનાના સ્વામી છો. તો આપને કેમ રીઝવવા. વળી આપ સાતરાજ એટલે અસંખ્યાતા કોટાકોટિ યોજન દૂર રહેલી સિદ્ધશીલા ઉપર બિરાજો છો. તો ત્યાં હું કેવા પ્રકારે આવી શકું. કેમકે આટલો દૂર રસ્તો કાપવો તે ઘણો વિકટ છે. માટે અમારે શું કરવું તે જણાવો. આશા ઓળગ એ અનુભવની હો મુજ મનની વાર્તાસાભંળી,
કાંઈ કીજે આજે નિવાજ; રૂપવિબુધનો મોહન હો મનમોહન સાંભળ વિનતિ,
કાંઈ દીજે શિવપુર રાજ. અ૦૮ અર્થ :- હે પ્રભુ! આત્મ અનુભવ માટેની અમારી ઓળગ કહેતા વિનંતિને સાંભળીને અમને નિવાજ એટલે સંતુષ્ટ કરો. શ્રી રૂપવિજય વિબુધના શિષ્ય શ્રી મોહનવિજયજી મહારાજ કહે છે કે હે મનને મોહ પમાડનારા એવા અરનાથ પ્રભુ! અમારી આ વિનંતિ સાંભળીને અમને શિવપુર નગરનું રાજ આપો. એવી આપની પાસે અમે અરજ કરીએ છીએ. દા.
૨૪૮
ચૈત્યવંદન ચોવીશી ભાગ-૧ ભાવોને અત્યંત આદર આપે; તે કામ ક્રોધાદિભાવોને જ આપે તો જડમૂળથી નિવારી એટલે નષ્ટ કરી દીધા. એવા હે મલ્લિનાથ પ્રભુ! આપની સુંદર આત્મશોભાની આ પામર શું પ્રશંસા કરે ? ના.
જ્ઞાન સ્વરૂપ અનાદિ તમારું, તે લીધું તમે તાણી; જુઓ અજ્ઞાન દશા રિસાવી, જાતાં કાણ ન આણી. હોમ૦૨
સંક્ષેપાર્થ :- હે પ્રભુ! આપે કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરીને, અનાદિકાળનું આપનું જે જ્ઞાનસ્વરૂપ હતું તે ખેંચી લીધું અર્થાત્ પ્રગટ કર્યું.
તેથી અનાદિકાળથી સાથે રહેનારી એવી અજ્ઞાનદશા, તે રીસાઈને ચાલી જતાં પણ આપે તેને કાણ એટલે કથા વિશેષ કરીને પણ પાછી બોલાવી નહીં, પણ જવા જ દીધી. રા.
નિદ્રા સુપન જાગર ઉજાગરતા, તુરીય અવસ્થા આવી; નિદ્રા સુપન દશા રિસાણી, જાણી ન નાથ મનાવી. હો મ૩
સંક્ષેપાર્થ :- નિદ્રાવસ્થા, સ્વપ્નદશા, જાગૃતદશા અને ઉજાગરદશા આ જીવની ચાર અવસ્થાઓ છે. તેમાં નિદ્રાવસ્થા અને સ્વપ્નદશા અજ્ઞાનરૂપ છે, જ્યારે ત્રીજી જાગૃતદશા જ્ઞાનીપુરુષને હોય. તે છેક બારમા ગુણસ્થાનક સુધી હોય છે. પછી તેરમા અને ચૌદમાં ગુણસ્થાનકમાં ઉજાગરદશા હોય છે. તે સર્વકાળ રહે છે. તે દશા કેવળી, તીર્થકર કે સિદ્ધ ભગવંતોને હોય છે. હે પ્રભુ! આપને પણ આવી તુરીય એટલે તુર્યા નામની ચોથી આત્મસમાધિ સ્વરૂપ ઉજાગરદશા પ્રાપ્ત થઈ છે.
તે જાણીને નિદ્રા અને સ્વપ્નદશા આપથી રિસાઈ ગઈ. તે આપ જાણવા છતાં સ્વરૂપમાં અંતરાયકારક લાગવાથી તેને આપે મનાવી નહીં, પણ તેની ઉપેક્ષા જ કરી. ૩
સમકિત સાથે સગાઈ કીધી, સપરિવારશું ગાઢી; મિથ્યામતિ અપરાધણ જાણી, ઘરથી બાહિર કાઢી. હો મ૦૪
સંક્ષેપાર્થ :- હે પ્રભુ! આપે તો આત્માના સમ્યકજ્ઞાનરૂપ સમકિત સાથે સગાઈ કરી, અને તેનો પરિવાર શમ, સંવેગ, નિર્વેદ, આસ્થા, અનુકંપા છે, તેમની સાથે પણ ગાઢ સંબંધ જોડ્યો છે.
તથા મિથ્યામતિ કહેતા ખોટી બુદ્ધિ જે શરીર, કુટુંબાદિમાં મારાપણું કરાવીને અનંતકાળથી જીવને સંસારમાં રઝળાવતી હતી તેને તો આપે અપરાધણ
(૧૯) શ્રી મલિનાથ સ્વામી શ્રી આનંદઘનજીત વર્તમાન ચોવીશી સ્તવન
(રાગ કાફી) સેવક કિમ અવગણિયે હો મલ્લિજન, એહ અબ શોભા સારી; અવર જેહને આદર અતિ દીએ, તેહને મૂલ નિવારી. હોમ૧
સંક્ષેપાર્થ:- હે મલ્લિનાથ પ્રભુ! આ સેવકની કેમ આપ અવગણના કરો છો, એ આપને શોભાસ્પદ ગણાય? પ્રભો! આપની અનંત આત્મઋદ્ધિમાંથી આ સેવકને પણ કંઈક આત્માનંદનો સ્વાદ ચખાવવો જોઈએ.
અવર એટલે બીજા જગતવાસી જીવો, જેહને એટલે જે કામ ક્રોધાદિ
