________________
(૨૪) શ્રી મહાવીર સ્વામી
૩૩૩ અર્થ :- જિનોમાં ચંદ્રમા સમાન એવા વીતરાગ પરમાત્માની સેવા એટલે એમની આજ્ઞા ઉઠાવવી એ તો ઘણા ઘણા પુણ્યના ઢગલા ભેગા થાય ત્યારે બને છે. સાધુ શ્રી સુમતિસાગર પુણ્યના પ્રભાવે સાધુઓની સેવા કરવામાં કે પ્રભુનું ધ્યાન ધરવામાં અતિ ઉલ્લાસ પરિણામના ધરનાર છે. શા
સુવિહિત ખરતર ગચ્છવરુ, રાજસાગર વિઝાયોજી; જ્ઞાન ધર્મ પાઠક તણો, શિષ્ય સુજસ સુખદાયોજી.ચો૮
અર્થ:- સુવિહિત એટલે સારી રીતે શાસ્ત્રના જાણકાર અને ખરતર ગચ્છમાં વરુ એટલે શ્રેષ્ઠ એવા શ્રી રાજસાર નામના ઉપાધ્યાય થયા. તેમના પછી શ્રી જ્ઞાનધર્મ નામના પાઠક એટલે ઉપાધ્યાય થયા. તેમના શિષ્ય શ્રી સુજસ એટલે રૂડા યશના ધણી એવા ઉપાધ્યાય શ્રી દીપચંદ્રજી મુનિ સર્વને સુખના આપનાર થયા. llઠા
દીપચંદ્ર પાઠક તણો, શિષ્ય સ્તવે જિનરાજોજી;
દેવચંદ્ર પદ સેવતાં, પૂર્ણાનંદ સમાજોજી. ચો.૯
અર્થ:- તે શ્રી દીપચંદ્રજી ઉપાધ્યાયના શિષ્ય શ્રી દેવચંદ્રજી મહારાજ આ ચોવીશ જિનેશ્વરોના સ્તવનો લખી તેમની ભાવપૂર્વક સ્તવના કરે છે અર્થાત્ સાચો અંતઃકરણના ભાવપૂર્વક તે ગુણોને મેળવવા અર્થે ભક્તિપૂર્વક તેમનું ગુણગાન કરે છે, કેમકે દેવોમાં ચંદ્રમા સમાન એવા વીતરાગ પરમાત્માના પદ એટલે ચરણકમળની સેવા કરતાં ભવ્યો, પૂર્ણાનંદના સમાજ એટલે સમૂહને સર્વકાળને માટે પામે છે, અર્થાત્ આત્માના અનંત આનંદને પામી શાશ્વત સુખસ્વરૂપ એવા મોક્ષપદને મેળવે છે.
૩૩૪
ચૈત્યવંદન ચોવીશી ભાગ-૧ આનંદ આવે છે અને મારો દેહ પવિત્ર થાય છે.
ભાવાર્થ :- જન્મથી માંડીને જ્ઞાનાદિ ગુણે વૃદ્ધિ પામતા એવા શ્રી વર્ધમાન પ્રભુ અપરનામ શ્રી મહાવીર સ્વામીની કર્તા પુરુષ ખાસ તેમના ગુણને ઉદ્દેશીને સ્તુતિ કરે છે, તેમના ગુણ ગાય છે કે હે વર્લૅમાન જિનરાજ ! આપનામાં વિશિષ્ટ, ઉત્તમોત્તમ જ્ઞાન, દર્શન અને ચારિત્ર આદિ અનંત ગુણો રહ્યા છે, જેને લીધે આપ ત્રિજગતના જીવાજીવાદિ સૂક્ષ્મ તથા બાદર સમસ્ત પદાર્થોને, તેના ગુણો તથા પર્યાયોને સવિશેષપણે જાણી શકો છો, અને સ્વસ્વરૂપમાં રમણતા કરો છો. પૌદ્ગલિકભાવની રમણતાને તો સદાને માટે આપે તિલાંજલિ આપી દીધી છે. આવા આપના અનુપમ ગુણોનું વર્ણન કોઈ મુખેથી સાંભળતાં તો હું પરમ તૃતિને પામું છું અને મારા કાનમાં જાણે અમૃત ઝરતું હોય એમ લાગે છે. તે વખતે ખાન, પાન, માન કે અપમાન સર્વ ભૂલી જાઉં છું. અને અખ્ખલિતપણે આપના ગુણોનું વર્ણન સાંભળ્યા જ કરું એમ મને થાય છે. તે વખતે આધિ, વ્યાધિ અને ઉપાધિરૂપ ત્રણે તાપમાત્રને ભૂલી જઈ અલૌકિક અને અવર્ણનીય આનંદ અનુભવું , જે માત્ર મારું હૃદય જ સમજી શકે છે, અને આ સ્થિતિ થાય છે ત્યારે વગર સ્નાને, માત્ર આવા ઉત્તમ શ્રવણમાં મનની લીનતા થવાથી અને તે સાથે માનસિક ક્ષોભમાત્ર દૂર થવાથી મન ઉપરનું મલિન સંકલ્પ વિકલ્પરૂપ આવરણ ખસી જાય છે એટલે કાયા પણ નિર્મળ થાય છે. આ ભાવસ્નાન કર્યા વિનાનું દ્રવ્યસ્નાન નકામું છે, કહ્યું પણ છે કે “અંતર મેલ મિટ્યો નહિ મનકો, ઉપર તન ક્યા ધોયા રે ?” ઇત્યાદિ. /૧૫
તુમ ગુણગણ ગંગાજલે, હું ઝીલીને નિર્મળ થાઉં રે; અવર ન ધંધો આદરું, નિશદિન તોરા ગુણ ગાઉં ૨. ગિ૨
અર્થ:- તમારા ગુણના સમૂહરૂપી ગંગાજળમાં હું ઝીલીને નિર્મળ થાઉં છું, બીજો કોઈ ધંધો આદરવા ઇચ્છા નથી પણ રાતદિવસ એક માત્ર તમારા ગુણગાનમાં લીન રહું છું.
ભાવાર્થ:-કર્તા કહે મને કોઈ પૂછે કે “ભાઈ!નિર્મળ તો ગંગાજળમાં સ્નાન કરવાથી થવાય” તો હું એમ ઉત્તર આપું છું કે, હું પ્રભુના ગુણરૂપી ગંગાજળમાં સ્નાન કરું છું. એના ચિંતનમાં અવગાહન કરું છું, અને તેથી નિર્મળ થાઉં છું એટલે કર્મમળથી મુક્ત થાઉં છું. ખરું સ્નાન એ જ છે. રાત્રિ અને દિવસ પ્રભુના ગુણ ગાયા સિવાયનો કોઈ પણ ધંધો-પ્રવૃત્તિ હું કરતો નથી. રા
(૨૪) શ્રી મહાવીર સ્વામી શ્રી યશોવિજયજીકૃત વર્તમાન ચોવીશી સ્તવન
(રાગ ધનાશ્રી) ગિઆ રે ગુણ તુમ તણા, શ્રી વર્ધમાન જિનરાયા રે; સુણતાં શ્રવણે અમી ઝરે, મારી નિર્મલ થાયે કાયા રે. ગિ-૧
અર્થ:- હે શ્રી વર્ધમાન જિનરાજ ! આપના ગુણો ગિરુઆ એટલે મોટા વિશાલ છે તેનું વર્ણન સાંભળતાં મારા કર્ણમાં જાણે અમૃત રેડાતું હોય તેવો
