________________
(૨૩) શ્રી પાર્શ્વનાથ સ્વામી
૩૧૫ છે. સાધકને એ ભેદ રત્નત્રયી સવિકલ્પ છે; પણ આપની સાયિક યથાખ્યાત ચારિત્ર દશાને પ્રાપ્ત થતાં એ ત્રણેય ગુણ જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર અભેદ થઈ એકતાને પામે છે. આપણા
ઉપશમ રસ ભરી, સર્વ જન શંકરી, મૂર્તિ જિનરાજની આજ ભેટી; કારણે કાર્યનિષ્પત્તિ શ્રદ્ધાન છે, તિણે ભવભ્રમણની ભીડ મેટી. સ૬
સંક્ષેપાર્થ :- કષાયના અભાવથી પ્રગટેલ ઉપશમરસથી ભરપૂર, સર્વજનોને શંકરી એટલે કલ્યાણની કરનારી એવી જિનરાજની મૂર્તિને આજે મેં ભેટી અર્થાત્ તેના ભાવપૂર્વક દર્શન કર્યાં. કારણવડે કાર્યની નિષ્પતિ થાય છે એવી જેને શ્રદ્ધા છે, તેને પ્રભુ મળવાથી જો પ્રભુ પ્રત્યે ભક્તિ પ્રગટી તો તેના ભવભ્રમણની ભીડ અવશ્ય મટશે, અર્થાતુ ચારગતિરૂપ સંસારમાં ભટકવાનું તેને મટી જઈ તેના આત્માની સિદ્ધિ થશે એમાં શંકાને કોઈ સ્થાન નથી. કા.
નયર ખંભાયતે, પાર્થ પ્રભુ દર્શને, વિકસતે હર્ષ ઉત્સાહ વાધ્યો; હેતુ એકત્વતા, રમણ પરિણામથી, સિદ્ધિ સાધકપણો આજ પ્યો. સ૦૭
સંક્ષેપાર્થ :- શ્રી દેવચંદ્રજી મહારાજ કહે છે કે ખંભાતનગરમાં શ્રી પાર્શ્વપ્રભુના દર્શન કરતાં મારા રોમે રોમ પુલકિત થઈ ગયા અને આત્મામાં અપૂર્વ હર્ષ તથા ઉત્સાહ વૃદ્ધિ પામ્યો. તથા મોક્ષના હેતુરૂપ શ્રી અરિહંતપ્રભુના સ્વરૂપ સાથે એકતા થવાથી આત્મામાં રમણતા પ્રાપ્ત થઈ. તેથી આત્મા, આત્મસિદ્ધિની સાધકતાને પામ્યો એવું અનુમાન થયું. અર્થાતુ હવે મારો આત્મા મોક્ષને જરૂર પામશે એવો મને નિર્ધાર થયો. છા આજ કૃતપુણ્ય ધન્ય દિહ માહરો થયો, આજ નરજન્મ મેં સદ્ય ભાવ્યો; દેવચંદ્ર સ્વામી ત્રેવીસમો વંદીઓ, ભક્તિભર ચિત્ત તુજ ગુણ ૨માવ્યો. સ૦૮
સંક્ષેપાર્થ :- શ્રીમદ્ દેવચંદ્રજી મહારાજ પોતા વિષે કહે છે કે આજે મારો દિવસ પરમ પુણ્યોદયે ધન્ય બન્યો. આજ મારો મનુષ્યજન્મ સફળપણાને પામ્યો. આજે મેં દેવોમાં ચંદ્ર સમાન ત્રેવીસમા શ્રી પાર્શ્વનાથ પ્રભુને ભાવપૂર્વક ભેટ્યા તથા ભક્તિભર ચિત્તને પ્રભુના ગુણમાં રમાવ્યું જેથી મારું આત્મસાર્થક થયું. ll૮.
૩૧૬
ચૈત્યવંદન ચોવીશી ભાગ-૧ શ્રી યશોવિજયજીત સ્તવન
| (દેખી કામિની દોએ દેશી) વામાનંદન જિનવર, મુનિમાંહે વડો રે, કે મુવ જિમ સુરમાંહિ સોહે, સુરપતિ પરવડો રે; કે સુવ જિમ ગિરિમાંહિ સુરાચલ, મૃગમાંહે કેસરી રે, કે મૃ૦
જિમ ચંદન તરુમાંહિ, સુભટમાંહિ મુરઅરિ. કે. સુ ૧
અર્થ:- વામામાતાના નંદન શ્રી પાર્શ્વનાથ ભગવાન, સર્વ મુનિઓમાં વડા છે. જેમ દેવતાઓમાં સુરપતિ એટલે ઇન્દ્ર, પર્વતોમાં સુરાચલ એટલે મેરુપર્વત, મૃગ એટલે હરણાદિ પશુઓમાં કેસરી સિંહ, તરુ એટલે વૃક્ષોમાં ચંદનવૃક્ષ અને સુભટ એટલે યોદ્ધાઓમાં મુરઅરિ એટલે ત્રણખંડના અધિપતિ વાસુદેવ શોભે છે. તેમ ભગવાનની મહાનતા સર્વોપરિ છે.
ભાવાર્થ :- જીવાજીવાદિ સમસ્ત ભાવોને જાણનાર એવા શ્રી પાર્શ્વપ્રભુની કર્તા સ્તુતિ કરે છે કે સામાન્ય કેવળીઓમાં પણ શ્રેષ્ઠ એવા શ્રી વામાં રાણીના પુત્ર, સમસ્ત મુનિઓમાં સૌથી મોટા છે, સમસ્ત મુનિઓ છદ્મસ્થ અથવા સામાન્ય કેવળી હોય છે, જ્યારે શ્રી પાર્શ્વપ્રભુ તો તીર્થકર કેવળી છે. તેથી સૌમાં ઉત્કૃષ્ટ પદે વિરાજે છે. આ ઉત્કૃષ્ટતાના સમર્થનમાં કર્તા ભિન્ન ભિન્ન દ્રષ્ટાંતો આપે છે કે જેમ દેવો માંહે ઇંદ્ર શ્રેષ્ઠ રીતે શોભે છે, જેમ પર્વતોમાં મેરુપર્વત, જે એક લાખ યોજન ઊંચો છે, જેની ઉપર ઇંદ્રાદિ દેવો તીર્થકરોના જન્મકલ્યાણક મહોત્સવો કરે છે. જે અનેક શાશ્વતાં જિનમંદિરોથી વિભૂષિત છે અને જે સોના, રૂપા તથા રત્નો વડે મંડિત હોવાથી શોભે છે, જેમ મૃગ આદિ સર્વ વનચર પશુઓમાં કેસરી સિંહ શોભે છે, જેમ વૃક્ષોમાં ચંદન-સુખડનું વૃક્ષ સુગંધી અને શીતળતા કરનાર હોવાથી શોભે છે અને જેમ લડવૈયાઓમાં શત્રુઓનું નિકંદન કરનાર વાસુદેવ શોભે છે તેમ સર્વ મુનિઓમાં પ્રભુ શોભે છે. ll૧II
નદીયમાંહિ જિમ ગંગ, અનંગ સુરૂપમાં રે, કે અવ ફુલમાંહિ અરવિંદ, ભરતપતિ ભૂપમાં રે, કે ભ૦ ઐરાવત ગજમાંહિ, ગરુડ ખગમાં યથા રે, કે ગ૦
તેજવંતમાંહિ ભાણ, વખાણમાંહિ જિનકથા રે. કે વ૦૨
અર્થ :- ઉપર પ્રમાણે નદીઓમાં જેમ ગંગાનદી શ્રેષ્ઠ છે, અનંગ એટલે કામદેવ સુરૂપવાન પુરુષોમાં શ્રેષ્ઠ, ફૂલમાં અરવિંદ એટલે કમળનું ફૂલ,
(૨૩) શ્રી પાર્શ્વનાથ સ્વામી
