________________
(૧૬) શ્રી શાંતિનાથ સ્વામી
૨૧૩
પાસેથી કાર્ય સાધવાને માટે કોઈ જાતની મેં કચાશ રાખી નથી. છતાં આપ મારાથી અનુકૂળ ન રહેતાં પ્રતિકૂળ કેમ રહો છો. જો અમારી ભૂલ હોય, તો આપ સ્વયં મુખેથી સુખપૂર્વક કહો કે જેથી તેનું અમારાથી નિવારણ કરી શકાય. ।।૨।।
તુજથી અવ૨ ન કોય અધિક જગતિ તળે લ જેહથી ચિત્તની વૃત્તિ એકાંગી જઈ મળે લ દીજે દરિશન વાર ઘણી ન લગાવીએ ૧વાતલડી અતિ મીઠી તે કિમ વિરમાવીએ? લ ૩
અર્થ :- તમારાથી અધિક આ પૃથ્વીતલ ઉપર કોઈ નથી, કે જેથી અમારી ચિત્તની વૃત્તિ એકરૂપવાળી થઈને તેમની સાથે મળી જાય. વળી આપ સમ્યક્દર્શન-સમકિત દેવામાં ઘણી વાર લગાવો નહિ. કારણ કે સમ્યક્દર્શનની વાત તો ઘણી મીઠી છે, તો તેને અમે કેમ વિરમાવીએ અર્થાત્ તેનું વિસ્મરણ અમે કેમ કરીએ.
ભાવાર્થ :— હે પ્રભુ ! આપનાથી અધિક ત્રણ જગતમાં કોઈ નથી. તેનું કારણ એ છે કે જેટલા દુનિયામાં દોષો હતા તેને આપે સર્વથા દૂર કરી દીધા. અને જેટલા દુનિયામાં ગુણો હતા તે બધા આપે ગ્રહણ કરી લીધા. આપના સ્વરૂપથી અન્ય હરિહરાદિક દેવો વિપરીતપણાને ભજે છે તેથી દોષયુક્ત છે અને ગુણ રહિત છે. તો પછી તેઓની સાથે મારી ચિત્તની વૃત્તિ એકરૂપવાળી થઈ કેમ મળી જાય અર્થાત્ મળે જ નહિં. હે પ્રભુ! આપ સમ્યક્દર્શન આપવામાં ઘણી વાર લગાડશો નહીં. કદાચ ઘણીવાર લગાડશો તો પણ હું સમકિત લીધા વિના પાછો ફરું તેમ નથી. એ વાત મારે મન નિશ્ચળ છે. આવી ઘણા ૨સની ભરેલી આત્મ- અનુભવરૂપ સમતિની મીઠી વાતોને અમે કેમ વિસારી મૂકીએ, ન જ મૂકીએ માટે આ વાત ઉપર ધ્યાન આપી મારી અરજી સ્વીકારી જલ્દી આત્મદર્શન આપવા કૃપા કરો. IIIા
તું જો જળ તો હું કમળ, કમળ તો હું વાસના લ વાસના તો હું ભ્રમર ન મૂકું આસના લ॰ તું છોડે પણ હું કેમ છોડું? તુજ ભણી લ॰ લોકોત્તર કોઈ પ્રીત આવી તુજથી બની ૯૦ ૪
અર્થ :- હે પ્રભુ! આપ જો જળ બનો તો હું કમળ બનું અને આપ કમળરૂપે બનો તો હું તેની વાસનારૂપે બનીશ. હે પ્રભુ ! વળી આપ જો વાસનારૂપે
ચૈત્યવંદન ચોવીશી ભાગ-૧
૨૧૪
બનો તો હું ભમરારૂપે બનીને પણ આપની આશા મૂકીશ નહીં. કદાચ આપ મને છોડી દો તો પણ હું આપને કેમ છોડું ? કારણ કે લોકોત્તર એવી પ્રીતિ આપની સાથે બની ગઈ છે.
ભાવાર્થ :— જળમાં કમળ ઉત્પન્ન થાય છે. વળી તે કમળમાં સુગંધી હોય છે. અને જ્યાં સુગંધી હોય ત્યાં ભમરાઓ આવીને વીંટાઈ વળે છે. તેમ ભગવાનને જો જળની ઉપમા આપીએ તો અમારા માટે કમળની ઉપમા લાગુ પડે. કદાચ આપને કમળની ઉપમા અપાય તો અમે વાસનાના ઉપમેય ભાવમાં આવીએ, વળી આપમાં જો વાસનારૂપનો ઉપનય ઘટાવીએ તો અમને ભમરાની ઉપમા છાજી શકે. આનો પરમાર્થ એવો છે કે જળ જેમ કમળને ન છોડે, કમળ સુગંધીને ન છોડે અને સુગંધીને જેમ ભમરો ન છોડે તેમ અમે આપને કોઈ રીતે છોડી શકીએ એમ નથી. કેમકે આપને છોડી દેવામાં અમને મોટું નુકસાન ખમવું પડે. અને આપને નહિં છોડી દેવામાં અમે મહાલાભ મેળવી શકીએ એમ છે. કદાચ તમે છોડી દો તો પણ અમે આપને છોડનાર નથી. કારણ કે લૌકિક એવી ચંચળ અને બનાવટી પ્રીત હોય તો એકબીજાને છોડી દેવાનું બને; પણ અમારી પ્રીતિ તો લોકોત્તર અને સાચા ભાવથી બનેલી હોવાથી તેનો છૂટકારો કોઈ રીતે થઈ શકે તેમ નથી. માટે મારી વિનંતિને સ્વીકારી હવે મને જલ્દી સમ્યગ્દર્શન આપો. ।।૪।।
પુરથી શાને સમકિત દઈને ભોળવ્યો લ હવે કેમ જાઉં ખોટે દિલાસે ઓળવ્યો? લ
જાણી ખાસો દાસ વિમાસો છો કિશું? લ અમે પણ ખીજમતમાંહી કે ખોટા કિમ થશે ? લ॰ ૫
અર્થ :– હે પ્રભુ ! પ્રથમ સમકિત આપીને મને શા માટે ભોળવ્યો. હવે ખોટા દિલાસાથી વાતને ઓળવશો તો પણ હું આપને છોડીને કેમ જાઉં. મને આપનો ખાસ અંગત દાસ એટલે સેવક જાણી સમ્યક્દર્શન આપવામાં આટલા વિમાસણ એટલે ઊંડા વિચારમાં કેમ પડો છો. અને અમે પણ આપની ખિજમત કહેતાં સેવા કરવામાં ખોટા કેવી રીતે થઈશું; કદી નહીં થઈએ.
ભાવાર્થ :— હે પ્રભુ! પ્રથમ મને સમકિતનો રસ ચખાડી શા માટે ભોળવ્યો. જો સમકિતનો રસ જ ન ચખાડ્યો હોત તો મારે આમ કહેવાનો વખત અને આપને સાંભળવાનો વખત પણ આવત નહીં. આવું શ્રદ્ધારૂપ સમકિત આપીને આપ અમને ભૂલી જાઓ પણ હું આપને કોઈ રીતે ભૂલું તેમ નથી. અને
