________________
(૯) શ્રી સુવિધિનાથ સ્વામી
૧૧ જ્યારે મળે ત્યારે અનંતગુણરૂપ પ્રભુની પ્રભુતાને જીવ લખે એટલે ઓળખે છે. પછી શુદ્ધ આત્મદ્રવ્યના સાધર્યું એટલે સરખાપણે જોતાં, પ્રભુની અનંત ગુણાત્મક સંપત્તિ અને મારા આત્માની સંપત્તિ એક સરખી જ છે, એમ ઓળખે છે એટલે જાણે છે. એવી ઓળખાણ થતાં પ્રભુ પ્રત્યે બહુમાન પ્રગટે છે અને તે આત્મ પ્રભુતા પ્રગટાવવાની રુચિ પણ વર્ધમાન થાય છે. પછી રુચિ અનુસાર આત્મવીર્ય સ્કુરાયમાન થઈને ચરણધારા એટલે આત્મચારિત્રમાં રમણતા કરવાની ધારા સાધ્ય થાય છે. અર્થાત્ સ્વસ્વરૂપમાં રમણતા કરવાની ભાવના ઊપજે છે. કા.
ક્ષાયોપથમિક ગુણ સર્વ, થયા તુજ ગુણરસી હો લાલ,થ સત્તા સાધન શક્તિ, વ્યક્તતા ઉલસી હો લાલ; વ્ય૦ હવે સંપૂરણ સિદ્ધ, તણી શી વાર છે હો લાલ, ત૦ દેવચંદ્ર જિનરાજ, જગત-આધાર છે હો લાલ જ૦ ૭
સંક્ષેપાર્થ :- આત્માના જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર, વીર્યાદિ ગુણો જે ક્ષાયોપથમિક ભાવે હતા તે સર્વ તારા ક્ષાવિકભાવે પ્રગટેલા કેવળજ્ઞાનાદિ ગુણોના
જ્યારે રસિક બન્યા; ત્યારે આત્મસત્તાને પ્રગટ કરનારી જે શક્તિ તે અત્યાર સુધી ઢંકાયેલી હતી તે હવે વ્યક્તતા એટલે પ્રગટપણે ઉલ્લસી કહેતા જાગૃત થઈ. કેમકે પ્રભુરૂપ નિમિત્ત કારણ મળે ત્યારે ઉપાદાનરૂપ આત્મા કેમ પ્રગટ ન થાય. માટે હવે સંપૂર્ણ આત્મસિદ્ધિ અથવા સિદ્ધદશા પ્રાપ્ત કરવામાં શી વાર લાગવાની છે. કારણ કે દેવોમાં ચંદ્ર સમાન ઉજજવલ એવા શ્રી જિનેશ્વર કે જે ત્રણ જગતના આધારરૂપ છે, તે મને મળ્યા છે. તેમનું જ મારે શરણ છે. તેથી મોક્ષરૂપ કાર્યની અવશ્ય સિદ્ધિ થશે. શા
૧૧૨
ચૈત્યવંદન ચોવીશી ભાગ-૧ ધારણ કરી શકું છું. તો એ બાબતની સાબાશી કોને આપવી ઘટે ? મને કે તમને? એ આપ વિચારીને મને જણાવો.
ભાવાર્થ :- મોક્ષગમનના વિધિમાર્ગને સમ્યફપ્રકાર જાણનાર એવા નવમાં પ્રભુ શ્રી સુવિધિનાથને ઉદ્દેશીને કર્તા પુરુષ સ્તુતિ કરે છે કે હે પ્રભુ! જગતમાં એવું જોવામાં આવે છે કે, જે વસ્તુ મોટી હોય તેમાં નાની વસ્તુ સમાઈ શકે, પણ નાનીમાં મોટીનો સમાવેશ ન થયા. સ્થલ દ્રષ્ટિએ આ પ્રકારે જણાય છે. પણ મારા અને આપના સંબંધમાં તો આ હકીકત ઊલટી પુરવાર થઈ છે; એટલે કે હું નાનો છતાં તમારા મનમાં સમાઈ શકતો નથી અને તમે મોટા છતાં મારા મનમાં સમાઈ શક્યા છો. તાત્પર્ય કે હું તમારું ધ્યાન કરી મારા મનમંદિરમાં તમને દાખલ કરું છું, પણ તે પ્રમાણે તમારા હૃદયમાં મને સ્થાન મળ્યું નથી. આ ઘટના આશ્ચર્યકારક બની છે. તો આ સ્થિતિ જોઈ આપ વિચારીને કહો કે આ બાબતમાં સાબાશી કોને ઘટે ? મને ઘટે કે તમને ? કેમકે નાનો છતાં મોટાને સમાવે તે પણ સાબાશીને યોગ્ય થયો. અને તમે તો સાબાશીને પાત્ર છો જ. તેથી હું પ્રશ્ન કરું છું કે ખરેખર સાબાશીને પાત્ર કોણ છે ? |૧|
મુજ મન અણુમાંહે ભક્તિ છે ઝાઝી રે, તેહ દરીનો તું છે માજી રે; યોગી પણ જે વાત ન જાણે રે, તેહ અચરિજ કુણથી હુઓ ટાણે રે.લઘુ૨
અર્થ:- મારા મનના દરેક અણુમાં તમારા પ્રત્યે ઘણી ભક્તિ ભરેલી છે અને તે મનરૂપી દરી એટલે નાના વહાણના માજી એટલે કસાન તો તમે જ છો. એ બાબતને યોગી પણ ન સમજી શકે તેવું ઉપરની ગાથા વગેરેમાં લખેલું આશ્ચર્ય આ વખતે કોનાથી થયું ? મારાથી કે તમારાથી તે મને જણાવો. ૨
ભાવાર્થ :- હે પ્રભુ! મારા મનનું નિર્માણ જેટલા અણુઓથી થયેલું છે તે દરેક અણુઓમાં તમારા પ્રત્યેનો ભક્તિરાગ અતિશય ભરેલો છે. અને તે મનરૂપી હોડીના તો તમે જ સ્વામી થયેલા છો. એ રીતે તમે મોટા છતાં મારા મનમાં સમાઈ ગયા અને હું નાનો છતાં તમારા મનમાં સમાઈ શકતો નથી. યોગી પણ આ વાતનું કારણ ન સમજી શકે એવાં પ્રકારનું આ આશ્ચર્ય કોનાથી થયું? મારાથી કે તમારાથી ? એ પણ વિચારીને કહો! ‘યોગી પણ જે વાત ન જાણે’ એમ જે અત્ર લખ્યું છે તે તેટલે અંશે હકીકતનું રહસ્ય જાણવા જેટલા જ્ઞાનના અભાવવાળા સામાન્ય હઠયોગીઓ માટે સમજવું. પૂર્ણ યોગી તો સર્વજ્ઞ કહેવાય. અને તે તો સર્વ વાતને સંપૂર્ણપણે જાણે જ છે.
(૯) શ્રી સુવિધિનાથ સ્વામી શ્રી યશોવિજયજીકૃત વર્તમાન ચોવીશી સ્તવન
(સુણ મેરી સજની રજની ન જાવે રે–એ દેશી) લઘુ પણ હું તુમ મન નવિ માવું રે, જગગુરુ તુમને દિલમાં લાવું રે; કુણને એ દીજે સાબાશી રે? કહો શ્રી સુવિધિ નિણંદ વિમાસી રે. લઘુ૦૧
અર્થ :- હે શ્રી સુવિધિનાથ ભગવાન ! હું નાનો છતાં તમારા મનમાં સમાઈ શકતો નથી જ્યારે તમે મોટા છતાં હે જગદ્ગુરુ! તમને હું મારા મનમાં
