________________
(૯) શ્રી સુવિધિનાથ સ્વામી
૧૧૫ બાળકના બોલવા ઉપર માતાપિતાને પ્રેમ થવાનું મુખ્ય કારણ તે બાળકમાં રહેલી નિદોંષતા અને સરળતા છે. સાથે તેના ઉપરનો પ્રેમ પણ છે. પણ મોટી ઉંમરના છોકરાઓ કે પુરુષોમાં એ ગુણોનો ઓછે વત્તે અંશે અભાવ હોવાથી તેઓનાં વચનો આવો પ્રેમ ઉપજાવી શક્તા નથી. આથી જે લઘુ હોય, નિર્દોષ હોય, સરળ હોય તે જ મહાન છે; તેને કેટલું સુખ ? કેટલું ઓછું જોખમ? કેટલું નિરૂપાધિપણું? તે વિચારવું. અને મોટો હોય તેને કેટલું જોખમ ? અને કેટલી ઉપાધિ ? તેની બુદ્ધિપૂર્વક તુલના કરી પરિણામે લઘુતા જ ધારણ કરવા યોગ્ય છે. એવો મોટા પુરુષોનો ઉપદેશ છે તે સદા સ્વીકાર કરવામાં જ આપણું હિત સમાયેલું છે. પણ
(૯) શ્રી સુવિધિનાથ સ્વામી શ્રી મોહનવિજયજીત વર્તમાન ચોવીશી નવના
| (મોતીડાની-દેશી)
૧૧૬
ચૈત્યવંદન ચોવીશી ભાગ-૧ આ પ્રમાણે કહેવાય છે. (૧) સામાયિક-સમભાવ રાખવો. (૨) છેદોષસ્થાપનાસામાયિકમાંથી પડી જવાય ત્યારે ફરી સામાયિકમાં સ્થિર થવું. (૩) પરિહાર વિશુદ્ધિ-એવું આચરણ કે જેમાં વિશેષ હિંસાનો ત્યાગ. (૪) સૂક્ષ્મ સાંપરાય–દશમા ગુણસ્થાનવર્તીનું ચારિત્ર કે જેમાં સૂક્ષ્મ લોભનો ઉદય છે. (૫) યથાખ્યાત–પૂર્ણ વીતરાગ ચારિત્ર.
વર્તમાનમાં આપની રાજ્ય અવસ્થા જોઈને તેવી યથાખ્યાત ચારિત્રદશાને આપ કેવી રીતે પામશો? તેની અમને શંકા થાય છે. //લા
છો ત્યાગી શિવલાસ વસો છો, દ્રઢ રથ સુત રથે કિમ બેસો છો? સાવ આંગી પ્રમુખ પરિગ્રહમાં પડશો, હરિહરાદિકને કિણવિધ નડશો? સા૨
અર્થ:- આપ અંતરત્યાગી છો. ઘરમાં બેઠા છતાં વીતરાગ છો. તેથી જાણે મોક્ષમાં જ વસો છો એમ કહેવાય છે. તો પછી દ્રઢરથ રાજાના પુત્ર બનીને શણગારેલા એવા રથ ઉપર કેમ બેસો છો; રાજાનું રૂપ ધારણ કરી મસ્તક ઉપર મુકુટ વગેરે અનેક અલંકારો પહેરી શરીરની આંગી એટલે શોભારૂપ પરિગ્રહમાં પડશો તો અન્ય હરિહરાદિક દેવોને તમે કયા પ્રકારે સમજાવી શકશો.
ભાવાર્થ :- આપ અંતર્યામી હોવા છતાં તેમજ સ્વરૂપમાં રમણતા કરવા છતાં પણ રથ પર કેમ બેસો છો. તથા કિંમતી અલંકારોના પરિગ્રહને ધારણ કરી રાજ્ય સિંહાસન પર બેસી લોક પ્રવૃત્તિ કરો છો તો બીજા રાગી લૌકિક દેવોને આપ કેવી રીતે ખોટા કહી શકશો. તે પણ શૃંગાર આદિ પરિગ્રહધારી છે અને આપે પણ પરિગ્રહ ધાર્યો છે તો બેયમાં ફેર શો? એમ શંકા ઊપજે છે. રા. પુરથી સકલ સંસાર નિવાર્યો, કિમ ફરી દેવદ્રવ્યાદિક ધાર્યો? સાવ તજી સંજમને થાશો ગૃહવાસી, કુણ આશાતના તજશે ચોરાશી ? સા૦૩
અર્થ :- હે પ્રભુ! આપે દીક્ષા ગ્રહણ કરી ત્યારથી જ સર્વ સંસારને ત્યાગી દીધો છે. તો હવે ફરી કેમ દેવ દ્રવ્યાદિક વડે બનાવેલ સમવસરણને ધારણ કરો છો. આ પ્રમાણે સંયમને તજી પાછા ગૃહવાસીની જેમ પ્રવૃત્તિ કરશો તો જગતના જીવો જિનેશ્વરની કહેવાતી ચોરાશી આશાતનાને કેવી રીતે તજી શકશે. - ભાવાર્થ:- હે પ્રભુ!સંસાર ત્યાગી ફરી દેવકૃત સમવસરણમાં સિંહાસન પર બેસવું, ઇંદ્રાદિક વડે કરીને ચામરાદિકે વીંઝાવવું, ભામંડળની શોભાને ધારણ કરવી, આ બધું સ્વરૂપ તો ગૃહવાસી એવું જણાય. આવી રિદ્ધિમાં આસક્તિ
અરજ સુણો એક સુવિધિ જિણેસર, પરમ કૃપાનિધિ તુમે પરમેસર;
સાહિબા સુજ્ઞાની જોવો તો, વાત છે માન્યાની; કહેવાઓ પંચમ ચરણના ધારી, કિમ આદરી અશ્વની અસવારી ? સા૦૧
અર્થ:- હે સુવિધિનાથ જિનેશ્વર ! મારી એક અરજ સાંભળો, કેમકે આપ તો પરમેશ્વર હોવાથી પરમકૃપાના ભંડાર છો. હે સાહિબા ! આપને સમ્યફ જ્ઞાની તરીકે જોઈએ છીએ તો એ વાત સાચી માનવા જેવી લાગે છે. આપ જગતમાં પાંચમા યથાખ્યાત ચારિત્ર ગુણને ધારણ કરશો એમ કહેવાય છે તો પછી આપે વર્તમાનમાં અશ્વ એટલે ઘોડા ઉપર બેસવા વગેરેની રીત કેમ આદરી છે.
ભાવાર્થ:- હે સુવિધિ જિનેશ્વર ! આપ મારી વિનંતિ સાંભળો. આપ તો પરમ દયાના ભંડાર છો. કારણ કે “સવિજીવ કરું શાસન રસી, ઈસી ભાવ દયા મન ઉલ્લસી.” એટલે સકળ જીવોને શાસન રસિક બનાવવારૂપ ભાવ દયા આપના અંતરમાં પ્રવર્તી રહી છે. આપ ખરેખર જ્ઞાનીપુરુષ છો એ વાત માનવામાં આવે છે. કહેવાય પણ છે કે એ તો પંચમ ચારિત્રના પ્રકારને પામનાર છે. પણ હમણાં તો આપ અશ્વ એટલે ઘોડાની અસવારી કરો છો. તો પંચમ ચારિત્ર દશાને કેવી રીતે પામશો ? આ પાંચ પ્રકારના ચારિત્ર તો ઉત્તરોત્તર શાસ્ત્રમાં
