________________
(૧૩) શ્રી વિમલનાથ સ્વામી
૧૫૭ સફળ થયો એમ હું માનીશ.
ભાવાર્થ:- જગતની અંદર એવો વહેવાર છે કે મનની ગુપ્ત વાત બે જણને કહેવાય. એક તો દુઃખ કાપી શકે એવા શક્તિવાળાને અને બીજા જે કદાચ દુઃખ કાપવા સમર્થ ન હોય તો પણ દિલાસો આપે એવા મિત્રને કહેવાય. હે પ્રભુ! આપ તો મારા જન્મમરણના દુઃખ કાપવાને સમર્થ છો તેમજ દિલાસો પણ આપી શકો છો. એમ બે પ્રકારનું સામર્થ્ય આપનામાં છે. બીજા હરિહરાદિક દેવોમાં તેવું સામર્થ્ય નથી. માટે મનની ખાનગી વાત આપને જ કહેવાય. હે પ્રભુ! એક ક્ષણવાર પણ આપ મારી પાસે આવી મારી વાર્તા સાંભળો, તો કવિશ્રી મોહનવિજયજી કહે છે કે મારો દાવ લાગી ગયો એમ જાણીશ; અર્થાત્ મારા સઘળા કાર્ય સિદ્ધ થઈ ગયા એમ માનીશ. IIણા
(૧૩) શ્રી વિમલનાથ સ્વામી શ્રી આનંદઘનજીત વર્તમાન ચોવીશી નવના
(રાગ મwાર : ઈડર આંબા આંબલી ૨એ દેશી) દુઃખ દોહગ દૂરે ટળ્યાં રે, સુખ સંપદશું ભેટ, ધિંગ ધણી માથે કિયા રે, કુણ ગંજે નર ખેટ,
વિમલ જિન, દીઠાં લોયણ આજ,
મારા સીધ્યાં વાંછિત કાજ. વિ૦૧ સંક્ષેપાર્થ :- શ્રી વિમલનાથ પ્રભુના દર્શન થતાં આજે મારા દુઃખ અને દોહગ એટલે દૌર્ભાગ્ય દૂર ચાલ્યા ગયા. કારણ કે પ્રભુના દર્શનથી હું પણ આત્મા છું, એવો મને ભાસ થયો. દેહમાં આત્મબુદ્ધિ કરી અનેક કલ્પનાઓ કરીને હું દુઃખી થતો હતો, તે મટી જઈ હું પણ પ્રભુની જેમ અનંત અવ્યાબાધ સુખ સંપત્તિને પામી શકું એ રૂપ સમજની મને ભેટ થઈ.
જેથી મેં હવે ધીંગ ધણી પરમાત્મા શ્રી વિમલનાથ પ્રભુની આજ્ઞાને મારા મસ્તકે ચઢાવી છે. તેથી કુણ એટલે કોણ, નર પેટ અર્થાત્ નરાધમ અથવા અંતરંગ મોહાદિક કષાયભાવરૂપ શત્રુઓ તે મને ગંજે એટલે જીતી શકે ? કેમકે શ્રી વિમલનાથ પ્રભુને આજે મેં લોયણ એટલે અંતરંગ ભાવચક્ષુવડે
૧૫૮
ચૈત્યવંદન ચોવીશી ભાગ-૧ જોયા છે. જેથી મારા સર્વ વાંછિત કાર્ય સિદ્ધ થઈ ગયા એમ હું માનું છું. I/૧ાા
ચરણ-કમલ કમલા વસે રે, નિર્મલ થિર પદ દેખ;
સમલ અથિર પદ પરિહરી રે, પંકજ પામર પેખ. વિ૦૨
સંક્ષેપાર્થ :- હે પ્રભુ ! આપના ચરણકમળમાં, કમળા એટલે લક્ષ્મીએ પણ આપનું નિર્મળ અને સ્થિરપદ જોઈને ત્યાં આવી વાસ કર્યો.
તે લક્ષ્મીએ સમળ એટલે મેલસહિત પવનથી જે હાલે એવા અસ્થિરપદને પામેલ પંકજ કહેતા કીચડમાંથી જન્મેલ એવા કમળોને પામર ગણીને પરિહર્યા અર્થાત્ મૂકી દીધા, અને આપના ચરણ કમળોમાં જ આવીને નિવાસ કર્યો. રા.
મુજ મન તુજ પદપંકજે રે, લીનો ગુણ મકરંદ;
રંક ગણે મંદરધરા રે, ઇંદ ચંદ નાગિંદ. વિ.૩ સંક્ષેપાર્થ :- હવે મારું મન પણ હે પ્રભુ!તારા પદપંકજ એટલે ચરણકમળમાં ગુણરૂપી મકરંદ એટલે પરાગ પામવાથી ભમરાની જેમ લીન થયું છે.
તેથી હવે મંદર ધરા એટલે મેરુપર્વતની સુવર્ણભૂમિ કે ઇન્દ્રલોક, ચંદ્રલોક કે નાગેન્દ્રલોકને પણ રંક જેવા તુચ્છ ગણે છે, અર્થાત્ તેનું માહાસ્ય હવે મને લાગતું નથી. તેવા
સાહિબ! સમરથ તું ધણી રે, પામ્યો પરમ ઉદાર;
મન-વિશરામી વાલહો રે, આતમચો આધાર. વિ૦૪
સંક્ષેપાર્થ:- હે મારા પ્રભુ સાહેબ! આપ તો અનંતશક્તિ વડે પૂરેપૂરા સામર્થ્યવાન હોવાથી જગતના ધણી છો. આપ જેવા પરમ ઉદાર એટલે ભગવત્સ્વરૂપને આપનાર મને મળ્યા છો, એ મારું પરમ અહોભાગ્ય છે.
આપ જ મારા અસ્થિર મનને સ્થિર કરવાના સ્થાનરૂપ હોવાથી વિસરામી એટલે વિશ્રાંતિનું સ્થાન છો. માટે આપ મારા વહાલા છો, અર્થાત્ મારા પરમપ્રિય છો. વળી મારા આત્માના પરમ આધારરૂપ છો, અર્થાત્ મારા આત્માનું કલ્યાણ કરનાર પણ આપ જ છો. //૪|
દરિશણ દીઠે જિનતણું રે, સંશય ન રહે વેધ;
દિનકર કેરભર પસતાં રે, અંધકાર પ્રતિષેધ. વિ.૫
સંક્ષેપાર્થ:- શ્રી વિમલનાથ જિનેશ્વરનું દરિશણ કહેતા વીતરાગદર્શન અર્થાત્ વીતરાગ ધર્મના અભ્યાસવડે આત્મા સંબંધી સંશય રહે નહીં. પણ વેધ
