________________
ભક્તામર રહસ્ય આ રીતે અન્ય કૃતિઓમાં પણ તેનાં અવતરણે લેવાયાં હેય, પણ તે ખાસ સંશોધન માગે છે.
બ્રહજતિષાર્ણવ નામના જૈનેતર ગ્રંથમાં આ સ્તંત્રને ઉલ્લેખ થયેલે છે, તે એમ દર્શાવે છે કે આ સ્તંત્રને કીર્તિકલાપ જૈન સંઘની સીમાઓ ભેદીને બહાર પણ વિસ્તાર પામ્યું હતું.
વિશેષમાં આ સ્તંત્ર પર જેટલી ટીકાઓ રચાઈ છે, તેટલી ટીકાએ અન્ય કઈ જૈન સ્તોત્ર પર નિર્માણ થઈ નથી અને આ રાત્રિના પ્રત્યેક પદ્યનું ચતુર્થ ચરણ કે પ્રથમ ચરણ ગ્રહણ કરીને જેટલી પાદપૂર્તિઓ રચવામાં આવી છે, તેટલી પાદપૂતિઓ પણ અન્ય કોઈ જૈન સ્તોત્રની રચવામાં આવી નથી. ભાષાકીય અનુવાદમાં પણ આ સ્તંત્રનું સ્થાન પહેલું રહ્યું છે. હિંદી, ગુજરાતી અને કન્નડ ભાષામાં તેના અનેક પદ્યાનુવાદ ઉપલબ્ધ છે અને અંગ્રેજીમાં પણ તેને એક સુંદર પદ્યાનુવાદ થયેલ છે.
આધુનિક યુગમાં વારાણસીના મહાપંડિત શ્રી શિવકુમાર શાસ્ત્રીના વિદ્વાન શિષ્ય પં છેટાલાલજી તે હાલતાં ચાલતાં આ સ્તંત્રને મોટેથી પાઠ કર્યા કરતા. પં. ઈશ્વરચંદ્ર, પં. નરેન્દચન્દ્ર ઝા, પં. રુદ્રદેવ ત્રિપાઠી વગેરે વિદ્વાને પણ આ તેત્રની મુક્ત કંઠે પ્રશંસા કરે છે અને તેને સંસ્કૃત સાહિત્યની એક અમૂલ્ય સંપત્તિ માને છે, કારણ કે તેનું પદલાલિત્ય તથા અર્થગૌરવ અતિ ઉચ્ચ કેટિનું છે તથા તેની ઉપમાઓ ચિત્તને અત્યંત ચમત્કાર પમાડે એવી છે.
