________________
૧૪૮
ભકતામર રહસ્ય ભાવાર્થ હે નાથ પ્રકાશને કરનારું જ્ઞાન જેવું તમારામાં શેલે છે, તેવું હરિહર વગેરે દેવેમાં ભતું નથી. તેને સમૂહ મહારમાં જેવું મહત્વ પ્રાપ્ત કરે છે, તેવું કિરણમય કાચના ટૂડામાં પ્રાપ્ત કરતે નથી.
વિવેચન - સ્તોત્રકાર મહર્ષિ કહે છે કે હે ભગવન! તમે રૂપમાં અદ્વિતીય છે, તેમ જ્ઞાનમાં પણ અદ્વિતીય છે. જ્યાં તમારું જ્ઞાન ! અને કયાં અન્ય લૌકિક દેવનું જ્ઞાન! તમારા પ્રરૂપેલાસૂત્ર-સિદ્ધતિ દ્વારા મને તમારા જ્ઞાનને પરિચય થયે છે અને વેદપુરાણ વગેરેનાં વચને પણ મેં સાંભળ્યાં છે. તેમાં તમારાં વચને પરસ્પર વિરોધ વિનાનાં જણાયાં છે, જે તમારા પૂર્ણ જ્ઞાનની પ્રતીતિ કરાવે છે, જ્યારે અન્યનાં વચને પરસપર વિરોધી જણાયાં છે, જે અપૂર્ણ જ્ઞાનનાં સૂચક છે. તાત્પર્ય કે તમારા જ્ઞાનમાં વસ્તુનિરૂપણને અતિ સુંદર પ્રકાશ છે, તેથી તે પરમ શભા પામે છે, જ્યારે અન્ય લૌકિક દેવનાં જ્ઞાનમાં તે પ્રકારને પ્રકાશ નહિ હોવાથી તે શેલા પામી શકતું નથી. પરંતુ આમ બનવું સહજ છે, કારણ કે તેને સમૂહ વા, વૈડૂર્ય, પધરાગ, ઈન્દ્રનીલ વગેરે રત્નમાં જેટલો શેભી ઉઠે છે, તેટલે કાચના ટુકડામાં શોભી ઉઠતું નથી, પછી ભલે તે કિરણથી ગમે તેટલો ચમકતે હોય! તાર્ય કે તમારું જ્ઞાન મહારત્ન જેવું છે અને બીજાઓનું જ્ઞાન કાચના ટૂકડા જેવું છે.
