________________
તેંત્રસાહિત્યની એક અમૂલ્ય સંપદા
ભક્તામર સ્તોત્ર લે દેવ ત્રિપાઠી એમ. એ. પીએચ. ડી.
સાહિત્ય-સાંખ્ય-ગાચાર્ય, દિલ્લી. “ભક્તામર સ્તોત્રની ભાવભૂમિ
ભાનું આંતરિક સ્કૂરણ ભાષાને જન્મ આપે છે અને ભાષા ભાવેનું વાહન છે, એટલે માનવ-જીવનની ૧-ચિંતન, ૨– વ્યવહાર તથા ૩-પરિષ્કાર, એ ત્રણે ય પ્રમુખ યિાએ ભાષામાં જ્યારે તરી આવે છે, ત્યારે કાવ્યની-સૃષ્ટિ થાય છે. નૈસર્ગિક પ્રતિભા, નિર્મળ બહુશ્રુતતા અને અમંદ અભિગ વડે કાવ્ય-સંપત્તિ સમૃદ્ધ બને છે. છતાં કાવ્યમાં અનુભૂતિ અને અભિવ્યક્તિરૂ૫ આત્મા તથા શરીર જેવાં બે ત એકાકાર ન બને ત્યાં સુધી વાસ્તવિક પ્રાણવત્તા આવતી નથી.
ભક્તામર સ્તોત્રમાં શ્રુતજ્ઞાનના સહાનરસિક, લેકમગલના અભિલાષી અને વૈરાગ્યપથે વિહરનારા શ્રીમાનતુસૂરિએ પિતાના સાધુજીવનનું ચિતન રેડયું છે, રાજસભામાં જેનધર્મ પ્રત્યે હીન ભાવના ઉપજાવનારાં વચનોથી મહારાજાને ભરમાવેલા જાણી, તે ભ્રમનું નિરસન કરવા તથા સત્ય વસ્તુ પ્રત્યેની શાશ્વતનિષ્ઠા જગાવવા માટે વ્યવહાર-ક્રિયાને આશ્રય લઈ બીજા કવિઓ સમક્ષ પિતાની કવિત્વશક્તિની સાથે