________________
ભક્તામરસ્તોત્રની ઉત્પત્તિ
ચ
दामोदरकराघात - विवलीकृतचेतसा । दृष्टं चाणूरमल्लेन, शतचन्द्रं नभस्तलम् ॥
· દામાદર અર્થાત્ શ્રીકૃષ્ણના પ્રહારથી જેનુ ચિત્ત વિવલ થયું છે, એવા ચાણુમલ્લને આકાશમાં સે ચન્દ્વો જેખાયા. તાત્પર્ય કે તેની આંખે અધારાં આવી ગયાં.
પછી તે જ સમસ્યા અધ જાગતા એવા માણભટ્ટને પૂછી, એટલે તેણે હુંકાર કરીને તેની નીચે પ્રમાણે પૂર્તિ કરી :
यस्यामुत्तुङ्गसौषाग्र-विलोलवदनाम्बुजम् ।
विरराज विभावर्यां शतचन्द्रं नभस्तलम् ॥
"
'
ઊંચી હવેલી પર પોતાનું વજ્રનમલ આમ તેમ હલાવી રહેલી સ્ત્રીનું સુખ જાણે સે ચંદ્રવાળુ આકાશ હોય, એવુ લાગે છે.’
આ સાંભળી શારદાદેવીએ ક્યું કે તમે અને ઉત્તમ કોટિના પતિ છે, પણ ખાણભટ્ટે હુંકાર કરીને પાદપૂર્તિ કરી, માટે તે મયૂર કવિ કરતાં ન્યૂન છે. મેં તમને રસ્તામાં કારવૃત્તિનાં જે પુસ્તકો મતાન્યાં, તેના હેતુ એ હતા કે વાણીના પાર કાણુ પામી શકે એમ છે ? કહ્યુ છે કે
मा वहउ कोइ गव्वं, इत्थ जए पंडिओ अहं चेव । आसन्नाओ पुण, तरतमजोगेण सइविहबा ||