________________
(૪
ભકતીમ-રહસ્ય
ભાવમંગલની પ્રાપ્તિ આવશ્યક છે, તેથી જ જૈન શ્રમણે ઈપણ સૂત્ર, સિદ્ધાંત કે કાવ્યની રચના કરતી વખતે પ્રથમ પંચપરમેષ્ટીનું કે તેમાંના એક શ્રી અરિહંતદેવનું સ્મરણ કરે છે અને તેમને મન-વચન-કાયાના પ્રણિધાનપૂર્વક નમસ્કાર
બે હાથ જોડવાથી, મસ્તક નમાવવાથી કે પંચાંગ ભેગા કરવાથી નમસ્કાર થાય છે ખરે, પણ તેમાં શ્રદ્ધા–આદરબહુમાનની લાગણું કે ભક્તિની ભાવના ભળે નહિ તે એ નમસ્કાર દ્રવ્યનમસ્કાર બને છે અને તે ઉદ્દેશ્યની સિદ્ધિ કે વિનનિવારણનું કાર્ય યથાર્થપણે કરી શકતું નથી, તેથી જ સૂરિજી મન-વચન-કાયાના પ્રણિધાનપૂર્વક ભક્તિથી ભરેલા હદયે શ્રી આદિનાથ ભગવાનને–શ્રી આદિનાથ ભગવાનના ચરણયુગલને નમસ્કાર કરે છે.
જિનાગમમાં કહ્યું છે કે અરિહંત મંગલરૂપ છે, સિદ્ધ મંગલરૂપ છે, સાધુઓ મંગલરૂપ છે, કેવલિ ભગવતેએ કહેલે ધર્મ મંગલરૂપ છે અને તેમને ભાવપૂર્વક કરવામાં આવતે નમસ્કાર પણ મંગલરૂપ છે તેથી જ પંચપરમેકીને ભાવપૂર્વક કરાયેલ નમસ્કારની ગણના સર્વોત્કૃષ્ટ મંગલ તરીકે થાય છે. ' સૂરિજી આદિનાથ ભગવાનના જે ચરણયુગલને નમસ્કાર કરે છે, તે ચરણુયુગલ કેવું છે? તેનું વર્ણન તેમણે ત્રણ વિશેષણ દ્વારા કર્યું છે. પ્રથમ તે તેને ભક્ત દેવોએ
