Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ suttanipAto rAhulasaGkiccAnena AnandakosalAnena jagadIsakassapena ca sampAdito uttamabhikkhunA pakAsito 2481 buddhavacchare (1937 A.C.) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAnivedanam pAlivAGamayasya nAgarAkSare mudraNaM atyapekSitamiti nAviditacaraM bhAratIyetihAsavividiSUNAm / saMskRtapAlibhASayoratisAmIpyAdapi yat parassahasebhyaH jijJAsubhyaH saMskRtajJebhyaH pAligrantharAzyavagAhanaM duSkaramiva pratibhAti tat lipibhedAdeva / etadarthamayamasmAkamabhinavaH prayAsaH / atra nUtanA api pAThabhedAH nidheyA ityAsIdasmAkaM manISA paraM kAlAtyayabhItyA'tra prathamabhAge dhammapadAdanyatra na tat kRtamabhUt / adhoTippaNISu sannivezitAH paatthbhedaaH| prAyaH Pali Text Society mudritebhyo granthebhya uddhRtAH / arthasAhAyyaM vinA asmatsamIhitaM hRdi nigUhitameva syAt / tatra bhadantena uttamasthavireNa sAhAyyaM pradAya mahadUpakRtamiti nivedayaMti-- kAttikazuklaikAdazyAM 2480 buddhAbde rAhulaH sAMkRtyAyanaH AnandaH kausalyAyanaH jagadIzaH kAzyapazca Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ piTTako 1-uragavaggo 1-uraga-suttaM 2-dhaniya-sutaM 3-khaggavisANa-suttaM 4-kasibhAradvAja-suttaM 5-cunda-suttaM 6-parAbhava-suttaM 7-vasala-suttaM 8-metta-suttaM 9-hemavata-suttaM 10-ALavaka-suttaM 11-vijaya-suttaM 12-muni-suttaM 2-cULavaggo 13-ratana-suttaM 14-AmagaMdha-suttaM 15-hiri-suttaM 16-mahAmaMgala-suttaM 17-sUciloma-suttaM 18-dhammacariya-suttaM 19-brAhmaNaghammika-suttaM 20-nAvA-suttaM 21-kiMsIla-suttaM 22-uchAna-suttaM sutta-sUcI piTuko 23-rAhula-suttaM 24-vaMgIsa-suttaM 25-sammAparibbAjaniya suttaM 26-dhammika-suttaM 9 3-mahAvaggo 10 27-pabbajjA-suttaM 12 28-padhAna-suttaM 29-subhAsita-suttaM 30-sundarikabhAradvAja-suttaM 31-mAgha-suttaM 32-sabhiya-suttaM 33 sela-suttaM 34-salla-suttaM 35-vAseTTha-suttaM 36-kokAlaya-suttaM 37-nALaka-suttaM ___38-vyatAnupassanA-suttaM 27 4-aTThakavaggo 39-kAma-suttaM 40-guhaTThaka-suttaM 41-duTThaTThaka-suttaM 42-suddhaTThaka-suttaM 34 43-paramaTThaka-suttaM ory Not mPU Vr mr" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 ] 44-jarA-sutaM 45 - tissametteyya - suttaM 46--pasUra-sutaM 47- mAgandiya- sutaM 48 - purAbheda-sutaM 49 - kalahavivAda - sutaM 50 - cULaviyUha -ttaM 51 - mahAviyUha - suttaM 52 - tuvaTTaka- sutaM 53 - attadaNDa-suttaM 54 - sAriputta-sutaM 5- pArAyaNavaggo suttanipAto Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat piTThako 88 89 90 91 93 94 96 97 99 100 102 105 105 55 - vatthugAthA 56 -- ajitamANavapucchA 57 - tissametteyyamANavapucchA 110 110 piTThako 58 - puNNakamANavapucchA 111 56 -- mettagUmANavapucchA 112 60 -- dhotakamANavapucchA 113 61 - upasIvamANavapucchA 114 115 116 117 62 -- nandamANavapucchA 63 - hemakamANavapucchA 64 - todeyyamANavapucchA 65 - kappamANavapucchA 117 66 -- jatukaNNimANavapucchA 118 67 -- bhadrAvudhamANavapucchA 116 68 -- udayamANavapucchA 116 66---posAlamANavapucchA 70 - mogharAjamANavapucchA 71 - piMgiyamANavapucchA 72--pArAyaNasuttaM' 120 120 121 122 www.umaragyanbhandar.com
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ namo tassa bhagavato arahato sammAsambuddhassa suttanipAto uragavaggo ( 1 - uraga suttaM 111 ) yo uppatitaM vineti kodhaM visataM sappavisaM'va osadhehi | so bhikkhu jahAti orapAraM urago jiNamiva tacaM purANaM // 1 // yo rAgamudacchidA asesa bhisapupphaM'va saroruhaM vigaha / so bhikkhu jahAti orapAraM urago jiNNamiva tacaM purANaM // 2 // yo tahamudacchidA asesaM saritaM sIghasaraM visosa yitvA / so bhikkhu jahAti orapAraM urago jiNamiva tacaM purANaM // 3 // yo mAnamudabbadhI asesaM naLasetuM'va sudubbalaM mahogho / so bhikkhu jahAti orapAraM urago jiNamiva tacaM purANaM // 4 // yo nAjjhagamA bhavesu sAraM vicinaM pupphamiva uduMbaresu / so bhikkhu jahAti orapAraM urago jiNamiva tacaM purANaM // 5 // yassa ! ntarato na santi kopA iti bhavAbhavataM ca vItivatto / so bhikkhu jahAti orapAraM urago jiSNamiva tacaM purANaM // 6 // yasa tikkA vidhU pitA ajjhattaM suvikappitA asesA / so bhikkhu jahAti orapAraM urago jiNamiva tacaM purANaM // 7 // yo nAcca sArI na paccasArI sabbaM accagamA imaM papaJcaM / so bhikkhu jahAti orapAraM urago jiNamiva tacaM purANaM // 8 // yo nAccasArI na paccasArI sabbaM vitathamidaM'ti JatvA loke / so bhikkhu jahAti orapAraM urago jiNamiva tacaM purANaM // 9 // 1 C. yo ve. 5] M. -naccasAri. 2 M. visaTaM. 3 C. visesayitvA. * M. ajjhadeg. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat M. vidusitA. www.umaragyanbhandar.com
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 ] suttanipAto yo nAnyasArI na paccasArI sacvaM vitathamidaM'ti bItalobho / so bhikkhu jahAti orapAraM urago jiNNamiva tacaM purANaM / / 10 / / yo nAccasArI na paccasArI sabbaM vitathamidaM'ti viitraago| so bhikkhu jahAti orapAraM urago jiNamiva tavaM purANaM / / 11 / / yo nAccasArI na paccasArI sabbaM vitathamidaM'ti vItadoso | so bhikkhu jahAti orapAraM urago jiNNamiva tacaM purANaM // 12 // yo nAccasArI na paccasArI sabbaM vitathamidaM'ti vItamoho / so bhikkhu jahAti orapAraM urago jiSNamitra tacaM purANaM / / 13 / / yassAnusayA na santi keci mUlA akusalA samUhatAse / so bhikkhu jahAti orapAraM urago jiNamiva tacaM purANaM // 14 // yassa da' rathajA na santi keci oraM AgamanAya paccayAse / so bhikkhu jahAti orapAraM urago jiNamiva tavaM purANaM / / 15 / / yassa vanapajA na santi keci vinivandhAya bhavAya hetukappA | so bhikkhu jahAti orapAraM urago jiNamiva tacaM purANaM // 16 // yo nIvaraNe pahAya paMca are nigho tiNNakathaMkatho visallo | so bhikkhu jahAti orapAraM urago jiNamiva tacaM purANaM ti // 17 // uragasutaM niTThitaM / ( 2 - niya- suttaM 1/2 ) pakkodano duddha khIro'hamasmi (iti dhaniyo gopo / ) anutIre mahiyA samAnavAso / channA kuTi Ahito gini atha ce pattha yasI pavassa deva // 1 // anakodhano vigatakhilo'hamasmi ( iti bhagavA) anutIre mahiyekarativAso / vivaTA kuTi nibbuto gini atha ce pattha* yasI pavassa deva || 2 || aMdhakamakasA na vijjare (iti dhaniyo gopo / ) kacche rULhatiNe caranti gAvo / buddhi'pi sahegyaM AgataM atha ce patyayasI pavassa deva // 3 // ' M. uragajA. bar3A hi bhisI susaMkhatA ( iti bhagavA) tiNo pAra gato vineyya oSaM / atyo bhisiyA na vijjati atha ce patthayasI pavassa deva || 4 | C., B. anIgho. *C. eftet. * M. gacche. * M. pAraMgato. patyayasi. 'khAtA. 1 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat [ 12 0 M. fert. * M. abhisi. * M. - M. www.umaragyanbhandar.com
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 ] dhaniya-suttaM gopI mama assavA alolA (iti dhaniyo gopo|) dIgharattaM saMvAsiyA mnaapaa| tassA na suNAmi kiMci pApaM atha ce patthayasI pavassa deva // 5 // cittaM mama assavaM vimuttaM (iti bhgvaa|) dIghara'ttaM paribhAvitaM sudntN| pApaM pana me na vijjati atha ce patthayasI pavassa dev||6|| attevatanabhato'hamasmi (iti dhaniyo gopo|) puttA ca me samAniyA arogaa| tesaM na suNAmi kiMci pApaM atha ce patthayasI pavassa deva // 7 // nA'haM bhatako'smi kassaci (iti bhgvaa|) nibbiThena carAmi sbbloke| attho bhatiyA' na vijjati atha ce patthayasI pavassa deva // 8 // / atthi vasAatthi dhenupA(iti dhaniyo gopo|)godhrnniyo paveNi yo'pi asthi / usabho'pi gavaM patI ca atthi atha ce patthayasI pavassa deva // 9 // natthi vasA natthi dhenupA (iti bhgvaa| ) godharaNiyo paveNiyo'pi ntthi| usabho'pi gavaMpatIdha natthi atha ce patthayasI pavassa deva // 10 // khIlA nikhAtA asaMpavedhI(itidhaniyo gopo|)daamaa muMjamayA navA susNtthaanaa| na hi sakkhi' "nti dhenupA'pi chettuM atha ce patthayasI pavassa deva // 11 // usabhoriva chetva' 1 baMdhanAni (iti bhgvaa|) nAgo pUtilataM'va daalyitvaa| nA'haM puna upessaM' 3 gabbhaseyyaM, atha ce patthayasI pavassa deva // 12 // ninnaM ca thalaM ca pUrayanto mahAmegho pAvassi tAvadeva / mutvA devassa vassato imamatthaM dhaniyo abhAsatha // 13 // lAbhA vata no anappakA ye mayaM bhagavantaM addsaam| saraNaM tamupema cakkhuma satthA no hohi tuvaM mahAmuni // 14 // gopI ca ahaM ca assavA brahmacariyaM sugate craa'"mse| jAtimaraNassa paargaa| dukkhassantakarA bhavAmase // 15 // nandati puttehi puttimA (iti mAro paapimaa|)gomi' ko gohi tathaiva nandati / upadhI hi narassa nandanA na hi so nandati yo nirUpadhi // 16 // M. di. M. bhaTo. M. ceme. M. bhaTako. M. bhaTiyA.ba0 bhaTiyA'pi pi. M. paveniyo. .M. degti. M. degti ca. C. khiLA. M. khilA. 10M. saksissanti. M. chatvA. 12. dALa0. M. pavAlayitvA. M. upeyyaM. 14 B. caremase iti'pi pAThaM vikppenti| 5M. jAtijarAmaraNassa. 16 M. gU. 1.M. gopiyo, B. gomiyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 ] suttanipAto [ 103 socati puttehi puttimA (iti bhagavA) gomi ko gohi tatheva socati / upadhI hi narassa socanA na hi so socati yo nirUpadhIti // 17 // dhaniyasutaM niTTataM / ( 3 - khamgavisA-sutaM 12 ) -- sabbe bhUtesu nidhAya daNDaM aviTayaM aJtaraM ! pi tesaM / na puttamiccheyya kuto sahAyaM eko care khaggavisANakappo // 1 // saMsaggajAtassa bhavanti sneha, snehAnvayaM dukkhamidaM pahoti / AdInavaM snehajaM pekkhamAno eko care saggavisANakappI // 2 // mile suhajje anukaMpamAno hApeti atyaM paTi baDhacittI / etaM bhayaM sanyave pekkhamAno eko care khaggavisANakappo || 3 || so visAlo'va yathA visatto puttesu dAresu ca yA apekkhA / sAkaLIro'va asajjamAno eko care khaggavisANakappo // 4 // migo arahi yathA abaddho yenicchakaM gacchati gocarAya / vinaro seritaM pekkhamAno eko care khaggavisANakappo ||5|| AmantanA0 hoti sahAyamajjhe vAse' ThAne gamane cArikAya / anabhijjhitaM seritaM pekkhamAno eko care khaggavisANakappo || 6 || khiDDA ratI hoti sahAyamajjhe puttesu ca vipulaM hoti pemaM / piyavippayogaM vijigucchamAno eko care khaggavisANakappo ||7|| cAtuddiso appaTiyo ca hoti santussamAno itarItarena / parisyAnaM sahitA abhI eko care laggavisANako // 8 // dussaMgahA pabbajitA'pi eke atho gahaTThA gharamAvasantA / apporasukko paraputte hutvA eko care sammavisANakaNI // 9 // 13 * M. gopiko, gopiyo. * M. paTibaMdhacitto. 4 20- baMsakaLIro. M. baMsakalIro. 1. M. ntaNA. 13 bu0 -acchaMbhI. M. vAseyyaThAne. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat M. deg. = M. viJJa. R. bhavati sneho. C. baro - nidde0 - seritaM. 12. anaticchitaM, anabhicchitaM. N. ahevyaM. C. apekhA. www.umaragyanbhandar.com
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 / 3 ]. khaggavisANa-suttaM oropayitvA gihibyaJjanAni saMsIna' patto yathA kovilaaro| chetvAna vIro' gihibaMdhanAni eko care khggvisaannkppo||10|| sace labhetha nipakaM sahAyaM saddhicaraM sAdhuvihAri dhIraM / abhibhuyya sabbAni parissayAni careyya tenattamano satImA // 11 // noce labhetha nipakaM sahAyaM saddhiM caraM sAdhuvihAri dhIraM / rAjA'va raheM vijitaM pahAya eko care khggvisaannkppo||12|| addhA pasaMsAma sahAyasaMpadaM, seTThA samA sevitabbA sahAyA / ete aladdhA anavajjabhojI eko care khggvisaannkppo||13|| disvA suvaNNassa pabhassarAni kammAraputtena sunittritaani| saMghaTTamA nAni duve bhujasmi eko care khggvisaannkppo||14|| evaM dutiyena' sahA mama! ssa vAcAbhilApo abhisajjanA vaa| etaM bhayaM Ayati pekkhamAno eko care khggvisaannkppo||15|| kAmA hi citrA madhurA manoramA virUparUpena mathenti cittaM / AdInavaM kAmagaNesu disvA eko care khaggavisANakappo // 16 // ItIca gaNDo ca upaddavo ca rogo ca sallaM ca bhayaM ca me'taM / etaM bhayaM kAmaguNesu disvA eko care khggvisaannkppo||17|| sItaM ca uNhaM ca khudaM pipAsaM vAtAtape DaMsasirisape c| sabbAni petAni abhisaMbhavitvA eko care khggvisaannkppo||18|| nAgo'va yUthAni vivajjayitvA saMjAtakhandho padUmI ulaaro| yathAbhirantaM vihare'. araJja eko care khggvisaannkppo||19|| aTTAna'1 taM saMgaNikAratassa yaM phassaye'2 sAmayika'3 vimutti / AdiccabaMdhussa vaco nisamma eko care khggvisaannkppo||20|| didvivisUkAni' 4 upAttivatto patto niyAmaM pttilddhmggo| uppannaJANo'mhi anaJjaneyyo eko care khggvisaannkppo||21|| nillolupo nikkuho nippipAso nimmakkho niddhntksaavmoho| niraasyo'| sabbaloke bhavitvA eko care khggvisaannkppo||22|| 1M. saMbhinna', saMcchinna. 2 M. dhIro. bu0-ri. M. degji. 5 nidde0-saMghaTTayantAni. nidde0-dutIyena. M. saha. M. Iti. M. khuda. 10 M. viharaM. 11M. aTTAnaM. 12 M. yaM ssaye.pa ni0(Franke). 13 M. samAyika, sAmAyikaM. 14M. phu-degvisukAni. 1.M. degNa'mhi. 16 nidde0-nirAsaso. Shree Sudhammaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 ] kasibhAradvAja-suttaM paTisallAnaM jhAnamariJcamAno dhammasu niccaM anudhmmcaarii| AdInavaM sammasitA bhavesu eko care khggvisaannkppo||35|| taNhakkhayaM patthayaM appamatto anelamRgo sUtavA stiimaa| saMkhAtadhammo niyato padhAnavA eko care khggvisaannkppo||36|| sIho'va saddesu asantasanto vAto'va jAlamhi asjjmaano| padumaM'va toyena alippamAno' eko care khaggavisANakappo // 37 / / sIho yathA dAThabalI pasayha rAjA migAnaM abhibhuyycaarii| sevetha pantAni senAsanAni eko care khaggavisANakappo // 38 // mettaM upekkhaM karuNaM vimuttiM AsevamAno muditaM ca kAle / sabbena lokena avirujjhamAno eko care khaggavisANakappo // 39 // rAgaM ca dosaM ca pahAya mohaM saMdAlayitvA saMyojanAni / asantasaM jIvitasaMkhayamhi eko care khaggavisANakappo // 40 // bhajanti sevanti ca kAraNatthA nikkAraNA dullabhA ajja mittaa| attaTTapaJjA' asucI' manussA eko care khaggavisANakappo // 41 // khaggavisANasuttaM nihitN| (4-kasibhAradvAja-suttaM 1 / 4 ) evaM me sutN| eka samayaM bhagavA magadhesu viharati dakkhiNAgirismi ekanALAyaM braahmnngaame| tena kho pana samayena kasibhAradvAjassa brAhmaNassa paJcamattAni naGagalasatAni payuttAni honti vppkaale| atha kho bhagavA pubbaNhasamayaM nivAsetvA pattacIvaramAdAya yena kasibhAradvAjassa brAhmaNassa kammanto tenupsNkmi| tena kho pana samayena kasibhAradvAjassa brAhmaNassa parivesanA vttti| atha kho bhagavA yena parivesanA tenupasaMkami, upasaMkamitvA ekamantaM atttthaasi| addasA kho kasibhAradvAjo brAhmaNo bhagavantaM piNDAya tthitN| disvAna bhagavantaM etadavoca-ahaM kho samaNa ! kasAmi ca vapAmi ca, kasitvA ca vapitvA ca bhuJjAmi; tvaM'pi samaNa kasassu ca vapassu ca, kasitvA ca vapitvA ca bhuJjassUti / ahaM'pi kho brAhmaNa kasAmi ca vapAmi ca, kasitvA ca vapitvA ca bhujAmIti / C, M. alipa (dra0 215). saMdAlayitvAna. .M. degttA. M. attattha0. M. padAlayitvAna, Fsb. nidde0-asuci manussA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 ] suttanipAto [ 14 na kho pana mayaM passAma bhoto gotamassa yugaM vA naMgalaM vA phAlaM vA pAcanaM vA balivadde vA, atha ca pana bhavaM gotamo evaM Aha ahaM'pi kho brAhmaNa kasAni ca vapAmi ca kasitvA ca vapitvA ca bhuJjAmIti / atha kho kasibhAradvAjo brAhmaNo bhagavantaM gAthAya ajjhabhAsi -- kassako paTijAnAsi na ca passAma te kasi / kasi no pucchito brUhi yathA jAne te kasi // 1 // saddhA bIjaM tapo buddhi paJcA me yuganaMgalaM / hiri IsA mano yotaM sati me phAlapAcanaM // 2 // kAyagutto vacIgutto AhAre udare yato / saccaM karomi niddAnaM soraccaM me pamocanaM // 3 // viriyaM me dhuradhoravhaM? yogakkhemAdhivAhanaM / gacchati anivattantaM yattha gantvA na socati // 4 // evamesA kasI kaTTA sA hoti jamatapphalA / etaM kasi kasitvAna sabbadukkhA pamuccatIti ||5|| atha yo kasibhAradvAjo brAhmaNo mahatiyA kaMsapAtiyA pAyAsaM vadetvA bhagavato upanAmesi -- bhuJjatu bhavaM gotamo pAyAsaM, kassako bhavaM, yaM hi bhavaM gotamo amataphalaM kasi kasatIti * 1 1 gAthAbhigItaM me abhojaneyyaM saMparasataM brAhmaNa nesa dhammo / gAthAbhigItaM panudanti buddhA dhamme sati brAhmaNa buttiresA ||6|| // 6 // amena ca kevalinaM mahesi / khINAsavaM kukkuccavUpasantaM / annena pAnena upaTTahassu / khettaM hi taM puJJapekkhassa hotIti // 7 // atha kassa cAhaM bho gotama imaM pAyAsaM dammIti / na kho'haM taM brAhmaNa passAmi sadevake loke samArake sabake sassamaNabrAhmaNiyA pajAya sadevamanussAya yassa so pAyAso bhuto sammA pariNAmaM gaccheyya, aJJatra tathAgatassa vA tathAgatasAvakarasa vA tena hi tvaM brAhmaNa taM pAyAsaM appaharite vA chaddehi appANake vA udake opilApehIti / atha so kasibhAradvAjo brAhmaNo taM pAyAsaM appANake udake opilApesIti / atha kho so pAyAso udake paksitto cicciTAyati ciTiciTAyati sandhUpAyati sampadhUpAyati / seyyathApi nAma phAlo divasasantato udake pavito vicciTAyati ciTiciTAvati sandhUpAyati sampadhUpA bu0-dhorevyaM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 1 www.umaragyanbhandar.com
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 / 5 ] cunda-sutaM [ 9 yati evameva so pAyAso udake pakkhitto cicciTAyati ciTiciTAyati sandhUpAyati sampadhUpAyati / atha kho kasibhAradvAjo brAhmaNo saMviggo lomahaTTajAto yena bhagavA tenupasaMkami, upasaMkamitvA bhagavato pAdesu sirasA nipatitvA bhagavantaM etadavoca--abhikkantaM bho gotama, abhikkantaM bho gotama, seyyathApi bho gotama nikkujjitaM vA ukkujjeyya, paTicchannaM vA vivareyya, mULahassavA maggaM Acikkheyya, andhakAre vA telapajjotaM dhAreyya cakkhumanto rUpAni dakkhintIti evamevaM bhotA gotamena anekapariyAyena dhammo pakAsito / esAhaM bhagavantaM gotamaM saraNaM gacchAmi dhammaM ca bhikkhusaMghaM ca / labheyyAhaM bhoto gotamassa santike pabbajjaM, labheyyaM upasaMpadaMti / alattha kho kasibhAradvAjo brAhmaNo bhagavato santike pabbajjaM, alattha upsNpdN| acirUpasampanno kho panAyasmA bhAradvAjo eko vUpakaTThoM appamatta AtApI pahitatto viharanto na cirasseva yassatthAya kulaputtA sammadeva agArasmA anagAriyaM pabbajanti tadanuttaraM brahmacariyapariyosAnaM diTTheva dhamme sayaM abhijJA sacchikatvA upasaMpajja vihAsi, khINA jAti, vusitaM brahmacariyaM, kataM karaNIyaM, nAparaM itthattAyAti abbhaJJAsi / aJJataro ca kho panAyasmA bhAradvAjo arahataM ahosIti / kasibhAradvAjasutaM niTThitaM / ( 5 - cunda - sutaM 1 / 5 ) pucchAmi muni pahUtapa ( iti cundo kammAraputto ) buddha dhammassAmi vItatahaM / dipaduttamaM sArathInaM pavaraM / kati loke caturo samaNA na paJcamatthi ( cundAti sakkhipuTTho / maggajino maggadesako ca magge jIvati yo ca magga dUsI // 2 // kaM maggajinaM vadanti buddhA ( iti cundo kammAraputto) maggakkhAyI kathaM atulyo hoti / magge jIvati me brUhi puTTho atha me Avikarohi maggadUsiM // 3 // 1 M. dvipaduttamaM . * R. paJcamo'tthi. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat samaNA tadigha brUhi // 1 // bhagavA te te Avikaromi R. maggajjhAyI. www.umaragyanbhandar.com
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 ] suttanipAto [116 yo tiNNakathaMkatho visallo nibbANAbhirato anAnugiddho' / lokassa sadevakassa netA tAdi maggajinaM vadanti buddhA // 4 // paramaM paramaM'ti yo'dha JatvA akkhAti vibhajati idheva dhamma / ta kakhacchidaM muni anejaM dutiyaM bhikkhunamAhu maggadesi / / 5 / / yo dhammapade sudesite magge jIvati saMyato' stiimaa|| anavajjapadAni sevamAno tatiyaM bhikkhunamAhu maggajIvi // 6 / / chadanaM katvAna subbatAnaM pakkhandi kuladUsako pgbbho| mAyAvI asaJato palApo patirUpena caraM sa maggadUsI // 7 // ete ca paTivijjhi yo gahaTTo sUtavA ariyasAvako sapo / sabbe netAdisA'ti atvA iti disvA na hApeti tassa sddhaa| kathaM hi dahrana asaMpaduLaM suddhaM asuddhena samaM kareyyAti // 8 // cundasuttaM nihitN| (6-parAbhava-suttaM 1 / 6 ) evaM me sutN| eka samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa aaraame| atha kho aJjatarA devatA abhikkantAya rattiyA abhikkantavaNNA kevalakappaM jetavanaM obhAsetvA yena bhagavA tenupsNkmi| upasaMkamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM attttaasi| ekamantaM ThitA kho sA devatA bhagavantaM gAthAya ajjhabhAsi parAbhavantaM purisaM mayaM pucchAma gotamaM / bhagavantaM puThThamAgamma ki parAbhavato mukhaM // 1 // suvijAno bhavaM hoti suvijAno praabhvo| dhammakAmo bhavaM hoti dhammadessI parAbhavo // 2 // iti hetaM vijAnAma paThamo so praabhvo| dutiyaM bhagavA brUhi kiM parAbhavato mukhaM / / 3 / / asantassa piyA honti sante na kurute piyaM / asataM dhammaM roceti taM parAbhavato mukhaM // 4 // 1C. ananugiddho. 2R., C. sAto. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ za6 ] parAbhava-suttaM [ 11 iti hetaM vijAnAma dutiyo so praabhvo| tatiyaM bhagavA brUhi kiM parAbhavato mukhaM // 5 / / niddAsIlI sabhAsIlI anuTThAtA ca yo nro| alaso kodhapacANo taM parAbhavato mukhaM // 6 / / iti hetaM vijAnAma tatiyo so praabhvo| catutthaM bhagavA brUhi kiM parAbhavato mukhaM // 7 // yo mAtaraM vA pitaraM vA jiNNakaM gatayobbanaM paha' santo na bharati taM parAbhavato mukhaM / / 8 / / iti hetaM vijAnAma catuttho so praabhvo| paJcamaM bhagavA brUhi kiM parAbhavato mukhaM // 9 // yo brAhmaNaM vA samaNaM vA ajhaM vA pi vanibbakaM / musAvAdena vaJceti taM parAbhavato mukhaM // 10 // iti hetaM vijAnAma paJcamo so praabhvo| chaTThamaM bhagavA brUhi ki parAbhavato mukhaM // 11 // pahUtavitto puriso sahiro sbhojno| eko bhuJjati sAni taM parAbhavato mukhaM // 12 / / iti hetaM vijAnAma chaTThamo so praabhvo| sattamaM bhagavA brUhi kiM parAbhavato mukhaM // 13 // jAtitthaddho dhanatthaddho gottatthaddho ca yo nro| saM jAti atima ti taM parAbhavato mukhaM // 14 // iti hetaM vijAnAma sattamo so parAbhavo / aTThamaM bhagavA brUhi kiM parAbhavato mukhaM // 15 // itthidhutto surAdhutto akkhadhutto ca yo nro| laddhaM laddhaM vinAseti taM parAbhavato mukhaM // 16 // . iti hetaM vijAnAma aTThamo so praabhvo| navamaM bhagavA brUhi ki parAbhavato mukhaM // 17 // sehi dArehi'santuTro' vesiyAsu padissati / dissati paradAresu taM parAbhavato mukhaM // 18 // iti hetaM vijAnAma navamo so praabhvo| dasamaM bhagavA brUhi kiM parAbhavato mukhaM // 19 // ' R. pahU. 2 M. vArehaya. C. degsaMtuTTho. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 ] suttanipAto [ 17 atItayobbano poso Aneti tibarutthAna / tassA issA na supati taM parAbhavato mukhaM // 20 // iti hetaM vijAnAma dasamo so parAbhavo / ekAdasamaM bhagavA brUhi kiM parAbhavato mukhaM // 21 // itthisoNDi vikiraNi parisaM vA'pi tAdisaM / issariyasmi ThApeti taM parAbhavato mukhaM // 22 // iti hetaM vijAnAma ekAdasamo so praabhvo| dvAdasamaM bhagavA brahi ki parAbhavato mukhaM / / 23 / / appabhogo mahAtaNho khattiye jAyate kule // so'dha rajjaM patthayati taM parAbhavato mukhaM // 24 // ete parAbhave loke paNDito smvekkhiy| ariyo dassanasaMpanno sa lokaM bhajate sivaM'ti / / 25 / / parAbhavasuttaM nidvitN| ( 7---vasala-suttaM 1 / 7) evaM me sutN| eka samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa aaraame| atha kho bhagavA pubaNhasamayaM nivAsetvA pattacIvaramAdAya sAvatthiyaM piNDAya paavisi| tena kho pana samayena aggikabhAradvAjassa brAhmaNassa nivesane aggi pajjalito hoti, Ahuti tgghitaa| atha kho bhagavA sAvatthiyaM sapadAnaM piNDAya caramAno yena aggikabhAradvAjassa brAhmaNassa nivesanaM tenupsNkmi| ahasA kho aggikabhAradvAjo brAhmaNo bhagavantaM dUrato'va AgacchantaM / disvAna bhagavantaM etadavoca--tatraiva muNDaka, tatreva samaNaka, tatreva vasalaka titttthaahiiti| evaM vutte bhagavA aggikabhAradvAjaM brAhmaNaM etadavoca-jAnAsi pana tvaM brAhmaNa vasalaM vA vasalakaraNe vA dhmme'ti| na khvAhaM bho gotama jAnAmi vasalaM vA vasalakaraNe vA dhmme| sAdhu me bhavaM gotamo tathA dhamma desetu, yathA'haM jAneyyaM vasalaM vA vasalakaraNe vA dhmme'ti| tena hi brAhmaNa suNAhi, sAdhukaM manasi karohi, bhaasissaamiiti| evaM bho'ti kho aggikabhAradvAjo brAhmaNo bhagavato pccssosi| bhagavA etadavoca-- kodhano upanAhI ca pApamakkhI ca yo nro| vipannadiTThI mAyAvI taM jajJA vasalo iti // 1 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 / 7 ] vasala-suttaM ekajaM vA dvijaM vA'pi yogya pANaM vihiMsati / yassa pANe dayA matthi taM janA basalo iti // 2 // yo hanti parirundhati gAmAni nigamAni ca / niggAhako samaJjAto taM jaJA vasalo iti // 3 // gAme vA yadi vA raje yaM paresaM mamAyitaM / theyyA adinaM Adiyati taM janA basalo iti // 4 // yo have iNamAdAya cujjamAno palAyati / na hi te iNamatthIti taM jaJA vasalo iti // 5 // yo ve kiJcikkhakamyatA panthasmi vajataM janaM / hantvA kiJciklamAdeti taM janA basalo iti // 6 // yo attahetu parahetu dhanahetu ca yo naro / sakkhipuTTo musA brUti taM jannA vasalo iti // 7 // yo JAtInaM sakhAnaM vA dAresu paTidissati / sahasA saMpivena vA taM janA basalo iti // 8 // yo mAtaraM vA pitaraM vA jiSNakaM gatayovanaM / pahU~ santo na bharati taM jannA vasalo iti // 9 // yo mAtaraM vA pitaraM vA bhAtaraM bhagini sasuM / hanti roseti vAcAya taM jaJA vasalo iti // 10 // yo atyaM pucchito santo anatyamanusAsati / paTicchannena manteti taM jaJJA vasalo iti // 11 // yo katvA pApakaM kammaM mA maM nA'ti icchati / yo paTicchannakammanto taM jaJA vasalo iti / / 12 / / yo ve parakulaM gantvA bhutvAna sucibhojanaM / AgataM na paTipUjeti taM janA basalo iti // 13 // yo brAhmaNaM vA samaNaM vA aJJaM vA'pi vanibbakaM / musAvAdena vaJceti taM janA basalo iti / / 14 / / yo brAhmaNaM vA samaNaM vA bhattakAle upaTTite / roseti vAcA na ca deti taM jaJA vasalo iti // 15 // asataM' yo'dha pati mohena paliguNThito / kiJcitaM nijigiMsAno taM janA basalo iti // 16 // 2 1 B. asataM. M. paLiguNThito. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat [ 13 www.umaragyanbhandar.com
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 ] suttanipAto [ 117 yo cattAnaM samukkaMse paraM camavajAnati / nihIno sena mAnena taM jaJA vasalo iti / / 17 / / rosako kadariyo ca pApiccho maccharI stto| ahiriko anottappI taM jaJA vasalo iti / / 18 / / yo buddhaM paribhAsati athavA tassa sAvakaM / paribbAjaM gahaTTha vA taM jaJA basalo iti / / 19 / / yo ve anarahA santo arahaM paTijAnati / coro sabrahmake loke esa kho bslaadhmo| ete kho vasalA vuttA mayA vo ye pakAsitA // 20 // na jaccA vasalo hoti na jaccA hoti braahmnno| kammunA vasalo hoti kammunA hoti brAhmaNo // 21 / / tadaminA'pi jAnAtha yathA me'daM nidassanaM / caNDAlaputto sopAko mAtaGago iti vissuto // 22 // so yasaM paramaM patto mAtaGgo yaM sudullabhaM / AgaJchu tassupaTTAnaM khattiyA brAhmaNA bahU // 23 // so devayAnamAruyha virajaM so mahApathaM / kAmarAgaM virAjetvA brahmalokUpago ahu / na naM jAti nivAresi brahmalokUpapattiyA // 24 // ajjhAyakakule jAtA' brAhmaNA mntbndhuno| te ca pApesu kammesu abhiNhamupadissare // 25 / / diTheva dhamme gAravhA saMparAye ca duggati / na te jAti nivAreti duggaccA garahAya vA // 26 // na jaccA vasalo hoti na jaccA hoti brAhmaNo / kammunA vasalo hoti kammanA hoti brAhmaNo'ti // 27 / / evaM vRtte aggikabhAradvAjo brAhmaNo bhagavantaM etadavoca--abhikkantaM bho gotama ...pe0... dhammaM ca bhikkhusaMghaM c| upAsakaM maM bhavaM gotamo dhAretu ajjatage pANupetaM saraNaM gataM'ti / 1B. 'ajjhAyakA kule jAtA' ityapi pAThaH. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ hemavata- sutaM ( 8- metta - suttaM 118 ) karaNIyamatthakusalena yaM taM santaM padaM abhisamecca / sakko ujU ca sUjU ca suvaco cassa mudu anatimAnI || 1 || santussako ca subharo ca appakicco ca sallahukavutti / santindriyo ca nipako ca appagabbho kulesu ananugiddha || 2 || na ca khuddaM samAcare kiJci yena viJca pare upavadeyyuM / sukhino vA khemino hontu sabbe sattA bhavantu sukhitattA // 3 // ye keci pANabhUtatthi tasA vA thAvarA vA anavasesA / dIghA vA ye mahantA vA majjhimA raskA'NukathUlA ||4|| diTThA vA yeva' addiTThA ye ca dUre vasanti avidUre / bhUtA vA saMbhavesI vA sabbe sattA bhavanti sukhitattA // 5 // na paro paraM nikubbetha nAtimaJtha katthaci naM kaJci byArosanA paTighasaJa nAJJamaJcassa dukkhamiccheyya // 6 // mAtA yathA niyaM puttaM AyusA ekaputtamanurakkhe / evaM'pi sabbabhUteSu mAnasaM bhAvaye aparimANaM // 7 // mettaM ca sabbalokasmi mAnasaM bhAvaye aparimANaM / uddhaM adho ca tiriyaM ca asaMbAdhaM averaM asapattaM // 8 // tiTTha caraM nisino vA sayAno vA yAvatassa vigatamiddho / etaM sati adhiTTheyya brahmametaM vihAraM idhamAhu ||9|| diTThi ca anupagamma sIlavA dassanena saMpanno / kAmesu vineyya gedhaM na hi jAtu gabbhaseyyaM punaretIti // 10 // mattattaM niTThitaM / 19 ] [ 15 ( 6 - hemavata - sutaM 16 ) ajja paNNaraso uposatho ( iti sAtAgiro yakkho ) divyA ratti upaTTitA / anomanAmaM satthAraM handa passAma gotamaM // 1 // kacci mano supaNihito ( iti hemavato yakkho ) sabbabhUtesu tAdino / kacci iTTha aniTTha e ca saMkappassa vasIkatA // 2 // ' M. ye ca adiTThA. N., M. vinaya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16] suttanipAto [119 mano cassa supaNihito (iti sAtAgiro yakkho) sabbabhUtesu taadino| atho iTTe ani? ca saMkappassa vasIkatA // 3 / / kacci adinnaM nAdiyati (iti hemavato yakkho) kacci pANesu snyto| kacci ArA pamAdamhA kacci jhAnaM na riJcati // 4 // na so adinnaM Adiyati (iti sAtAgiro yakkho) atho pANesu snyto| atho ArA pamAdamhA buddho jhAnaM na riJcati / / 5 / / kacci musA na bhaNati (iti hemavato yakkho) kacci na khINavya' pptho| kacci vebhUtiyaM nAha kacci sampha na bhAsati / / 6 / / musA ca so na bhaNati (iti sAtAgiro yakkho) atho na khiinnvypptho| atho vebhUtiyaM nAha mantA atthaM so bhAsati // 7 // kacci na rajjati kAmesu (iti hemavato yakkho) kacci cittaM anAvilaM / kacci mohaM atikkanto kacci dhammesu cakkhumA // 8 // na so rajjati kAmesu (iti sAtAgiro yakkho) atho cittaM anaavilN| sabbaM mohaM atikkanto buddho dhammesu cakkhumA / / 9 / / kacci vijjAya saMpanno (iti hemavato yakkho) kacci sNsuddhcaarnno| kacci'ssa AsavA khINA kacci natthi punabbhavo // 10 // vijjAya cevara saMpanno (iti sAtAgiro yakkho) atho sNsuddhcaarnno| sabbassa AsavA khINA natthi tassa punabbhavo // 1 / / saMpannaM munino cittaM kammanA vyappathena ca / vijjAcaraNasaMpannaM dhammato naM pasaMsasi // 11 (a) / / saMpannaM munino cittaM kammanA vyappathena c|| vijjAcaraNasaMpannaM dhammato anumodasi // 11 (aa)|| saMpannaM munino cittaM kammanA vyappathena c| vijjAcaraNasaMpannaM handa passAma gotamaM // 12 // eNijaMghaM kisaM dhIraM appAhAraM alolupaM / muni vanasmi jhAyantaM ehi passAma gotamaM // 13 // sIhaM'vekacaraM nAgaM kAmesu anapekkhinaM / upasaMkamma pucchAma maccapAsA pamocanaM / / 14 // akkhAtAraM pavattAraM sabbadhammAna pAraguM / buddhaM verabhayAtItaM mayaM pucchAma gotamaM / / 15 / / 1 B. 'nAkhINavyappatho' ityapi. 2R. vijjAyameva. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 ] hemavata-suttaM [ 17 kismi loko samuppanno (iti hemavato yakkho) kismi kubbati santhavaM / kissa loko upAdAya kismi loko vihati // 16 // chassu' loko samuppanno (hemavatAti bhagavA) chassu' kubbati santhavaM / channameva upAdAya chassu loko vihaJjati / / 17 / / katamaM taM upAdAnaM ettha loko vihamati / niyyAnaM pucchito brUhi kathaM dukkhA pamuccati // 18 // paMca kAmaguNA loke manochaTThA pamoditA / ettha chandaM virAjatvA evaM dukkhA pamuccati // 19 // etaM lokassa niyyAnaM akkhAtaM vo yathAtathaM / etaM vo ahamakkhAmi evaM dukkhA pamuccati // 20 // ko sUdha tarati oghaM ko'dha tarati aNNavaM / appatiDhe anAlambe ko gaMbhIre na sIdati // 21 // ' sabbadA sIlasaMpanno paJcavA susmaahito|| ajjhattacintI' satimA oghaM tarati duttaraM / / 22 / / virato kAmasajAya sabbasaMyojanAtigo / nandIbhavaparikkhINo so gaMbhIre na sIdati // 23 // gaMbhIrapanaM nipuNatthadassiM, akiJcanaM kAmabhave asattaM / taM passatha sabbadhi vippamuttaM , dibbe pathe kamamAnaM mahesi // 24 // anomanAmaM nipuNatthadassi, paJjAdadaM kAmAlaye asattaM / taM passatha sabbavi, sumedhaM , ariye pathe kamamAnaM mahesi // 25 // sudiTTha vata no ajja suppabhAtaM suhuTThitaM / yaM addasAbha saMbuddhaM oghatiNNamanAsavaM // 26! / ime dasasatA yakkhA iddhimanto ysssino| sabbe taM saraNaM yanti tvaM no satthA anuttaro // 27 // te mayaM vicarissAma gAmA gAmaM nagA nagaM / namassamAnA, saMbuddha dhammassa ca sudhammataM'ti // 28 // hemvtsuttN'| M. chasu. M. ajjhattasaJjI . 3 'M. virattoM ityapi. caMkamanaM. P. sAtAgirisuttaM ti ekaccehi vuccati. " M. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ suttanipAto ( 10 - ALavaka sutaM 1 / 10 ) I evaM me sutaM eka samayaM bhagavA ALaviyaM viharati ALavakarasa yakkhassa bhavane / atha kho ALavako yakkho yena bhagavA tenupasaMkami, upasaMkamitvA bhagavantaM etadavoca-nikkhama samaNAti / sAdhAvuso'ti bhagavA nikkhami / pavisa samaNAti / sAdhAvuso'ti bhagavA pAvisi dutiyaM'pi stro ALavako yaklo bhagavantaM etadavoca-nikkhama samaNAti / sAdhAvuso'ti bhagavA nikkhami / pavisa samaNAti / sAdhAvuso'ti bhagavA pAvisi tatiyaM'ti so ALavako yasto bhagavantaM etadavoca niklama samaNAti / sAdhAvuso'ti bhagavA niklami pavisa samaNAti / sAdhAvaso'ti bhagavA paavisi| catutvaM'pi kho ALavako yakkho bhagavantaM etadavoca - nikkhama samaNAti / na khvAhaM taM Avuso nikkhamissAmi, yaM te karaNIyaM taM karohIti pahaM taM samana pucchissAmi sace me na vyAkarissasi cittaM vA te khipissAmi, hRdayaM vA te phAlessAmi pAdesu vA gahetvA pAragaMgAya khipissAmIti / na svAhaM taM Avuso passAmi sadevake loke samArake sabrahmake sassamaNabrAhmaNiyA pajAya sadevamanussAya yo me cittaM vA khipeyya, hRdayaM vA phAleyya, pAsu vA gahetvA pAragaMgAya khipeyya api ca tvaM Avuso puccha yadAkaMkhasIti / atha kho ALavako yakkho bhagavantaM gAthAya ajjhabhAMsi -- 1 18] ki sUdha vittaM purisassa se ki su suciNNaM sukhamAvahAti / kiM su have sAdutaraM rasAnaM / kathaMjIviM jIvitamAhu se // 1 // sadIya vittaM parisarasa seTTu dhammo suciNo sukhamAvahAti / saccaM have sAdutaraM rasAnaM / paJJAjIvi jIvitamAhu se // 2 // kathaM su taratI oSaM kathaM su tarati aNNavaM / kathaM sudukkhaM acceti kathaM su parisujjhati // 3 // saddhAya taratI oghaM appamAdena aNNavaM / viriyena dukkha acceti paJcAya parisujjhati // 4 // kathaM su labhate paJJa kathaM su vindate dhanaM / kathaM su kiti pappoti kathaM mittAni ganyati / asmA lokA paraM lokaM kathaM penca na socati // 5 // sahAno arahataM dhammaM nibbANapattiyA / sussUsA labhate paJJa appamatto vicakkhaNo ||6|| bu0 - byAkarissA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 2 M. tarati. 3 M. yo. [ 1 / 10 www.umaragyanbhandar.com
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 / 11 ] vijaya- sutaM patirUpakArI dhuravA uTThAtA vindate dhanaM / saccena kiti pappoti dadaM mittAni gandhati // 7 // yaste caturo dhammA saddhassa gharamesino | saccaM dhammo dhiti cAgo sa ve pecca na socati / asmA lokA para loka sa ve pecca na socati // 8 // iSa a'pi pucchassu puSU samaNabrAhmaNe / yadi saccA damA cAgA khantyA bhiyyo'dha vijjati // 9 // kathaM nu dAni puccheyyaM puthU samaNa brAhmaNe / so'haM ajja pajAnAmi yo catyo saMparAviko // 10 // atthAya vata me buddho vAsAyALavimAgamA / so'haM ajja pajAnAmi yattha dinaM mahaphphalaM // 11 // so ahaM vicarissAmi gAmA gAmaM purA puraM / namassamAno saMbuddhaM dhammassa ca sudhammataM'ti // 12 // evaM butte ALavako yakkho bhagavantaM etadavoca abhikkantaM bho gotama ... pe0 ... bhikkhusaMgha ca / upAsakaM maM bhavaM gotamo dhAretu ajjatagge pANupetaM saraNaM gataM'ti / ALavakasutaM niTThitaM / ( 11 - vijaya sutaM 1 / 11 ) caraM vA yadi vA tiTTha nisinno uda vA sayaM / sammiJjeti pasAreti esA kAyassa iJjanA // 1 // aTThinaharusaMyuto tacamaMsAvalepano / chaviyA kAyo paricchanno yathA bhUtaM na dissati // 2 // antapUro udarapUro yakapessa vatthino / hRdayassa paSphAsassa vakkassa pikarasa ca // 3 // siMghANikAya kheLassa sedassa ca medassa ca / lohitassa lasikAya pittassa ca basAyaca // 4 // M tarita. * M. so. * R. attho. barma P. T. S. saMskaraNayo: [ 19 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 4 nAsti gadya pATha eSa www.umaragyanbhandar.com
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 ] suttanipAto [ 1112 athassa navahi sotehi asuci savati sabbadA / akkhimhA akkhigUthako kaNNamhA kaNNagUthako / / 5 / / siMghANikA ca nAsAto mukhena vamatekadA' / pittaM semaM ca vamati kAyamhA sedajallikA // 6 // atha'ssa susiraM sIsaM matthalUMgassa pUritaM / subhato naM majhatI bAlo avijjAya purakkhato // 7 // yadA ca so mato seti uddhamAto vinIlako / apaviddho susAnasmi anapekkhA hoti jJAtayo // 8 // khAdanti naM suvAnA3 ca sigAlA ca vakA kimii| kAkA gijjhA ca khAdanti ye ca'Ja santi pANino" // 9 // sutvAna buddhavacanaM bhikkhu pANavA idha / so kho naM parijAnAti yathAbhUtaM hi passati // 10 // yathA idaM tathA etaM yathA etaM tathA idaM / ajjhattaM ca bahiddhA ca kAye chandaM virAjaye // 11 / / chandarAgaviratto so bhikkhu pANavA idha / ajjhagA amataM santi nibbANa'padamaccutaM / / 12 / / dvipAdako'yaM asuci duggandho parihIrati / nAnAkuNapaparipUro vissavanto tato tato // 13 // etAdisena kAyena yo maJja uNNametave / paraM vA avajAneyya kimAtra adassanA'ti // 14 // vijayasuttaM nihitN| ( 12-muni-suttaM 1 / 12 ) santhavAto bhayaM jAtaM niketA jAyate rjo| aniketamasanthavaM etaM ve munidassanaM // 1 // yo jAta macchijja na ropayeyya, jAyantamassa nAnuppavecche / tamAha eka muninaM carantaM, addakkhi so santipadaM mahesi // 2 // 1M. vamati ekadA. M. mAti. C. suvANA. R. supANA. B., R., C. pANayo. 5M. nibbANaM padamaccutaM. M. dvipAdako'yaM. B. 'kAyavicchandanikasutaM' tipi. M. saMdhavato. (M., C. adakkhi . 1.M. mahesi. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 / 12 ] muni-sutaM 1 saMkhAya vatthUni pahAya bIjaM, sinehamassa nAnuppavecche / sa ve munI jAtikhayantadassI, takkaM pahAya na upeti saMkhaM // 3 // aJJAya sabbAni nivesanAni, anikAmayaM aJJtaraM'pi tesaM / sa ve munI vItagedho agiddho, nAyUhati pAragato hi hoti // 4 // sabbAbhibhuM sabbavidu sumedhaM, sabbesu dhammesu anUpalittaM / sabbaMjahaM taNhakkhaye vimuttaM taM vA'pi dhIrA muniM vedayanti // 5 // paJJAbalaM sIlavatUpapannaM, samAhitaM jhAnarataM satImaM / saMgA pamuttaM akhilaM 3 anAsavaM, taM vA'pi dhIrAM muniM vedayanti // 6 // ekaM carataM muniM appamattaM, nindApasaMsAsu avedhamAnaM / sIhaM'va saddesu asantasantaM, vAtaM'va jAlamhi asajjamAnaM / padumaM'va toyena alippamAnaM, netAramasamanaJJaneJJa / taM vA'pi dhIrA muniM vedayanti 11911 " yo ogAhane' thambhorivAbhijAyati, yasmi pare vAcA pariyantaM vadanti / taM vItarAgaM susamAhitindriyaM taM vA'pi dhIrA muniM vedayanti // 8 // yo ve Thitatto tasaraM'va ujju, jigucchati kamme hi pApakehi | vImaMsamAno visamaM samaM ca taM vA'pi dhIrA muniM vedayanti ||9|| yo saJJatatto na karoti pApaM, daharo ca majjho ca munI yatatto / arosaneyyo so na roseti kaMci taM vA'pi dhIrA muni vedayanti // 10 // yadaggato majjhato sesato vA, piNDaM labhetha paradattUpajIvI / " nAlaM zrutuM no'pi nipaccavAdI, taM vA'pi dhIrA muniM vedayanti // 11 // muniM carantaM virataM methunasmA, yo ghobbane na upAnibajjhate kvaci madappamAdA virataM vippamuttaM taM vA'pi dhIrA muniM vedayanti // 12 // aJJAya lokaM paramatthadassi, oghaM samuddaM atitariya tAdi / taM chinnaganthaM asitaM anAsavaM taM vA'pi dhIrA muniM vedayanti // 13 // asamA ubho dUravihAravuttino, , gihi dAraposI amamo ca subbato / parapANarodhAya gihI' asato, niccaM munI rakkhati pANino yato // 14 // 1 R., B. pamAya M. samAya. 8 M. ogahaNe. C. gAhaNe. * M. muni. P. T. S. pANine. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat M. vAcaM. [ 21 2 M. muni. C. bubho. C. sakhilaM. M. gihi. www.umaragyanbhandar.com
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 ] suttanipAto [ 1112 sikhI yathA nIlagIvo vihaMgamo, haMsassa nopeti javaM kudAcanaM / evaM gihI nAnukaroti bhikkhuno, munino vivittassa vanamhi jhAyato'ti // 15 // munisuttaM nidruitN| uragavaggo ptthmo| tassuddAnaMurago dhaniyo ceva visANaM ca tathA kasi / cundo parAbhavo ceva vasalo mettabhAvanA // sAtAgiro pAlavako vijayo ca tathA 2 muni dvAdasetAni suttAni uragavaggo'ti vuJcati // 'M. gihi. C. bubho. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2-cULavaggo ( 13 -ratana-suttaM 2 / 1 ) yAnIdha bhUtAni samAgatAni , bhummAni vA yAni va antlikkhe| sabbe va bhUtA sumanA bhavantu , atho pi sakkacca suNantu bhAsitaM // 1 // tasmA hi bhUtA nisAmetha sabbe , mettaM karotha mAnusiyA pajAya / divA ca ratto ca haranti ye baliM , tasmA hi ne rakkhatha appamattA // 2 // yaM kiJci vittaM idha vAhuraM vA , suggesu vA yaM ratanaM paNItaM / na no samaM atthi tathAgatena , idaM'pi buddhe ratanaM paNItaM / etena saccena suvatthi hotu // 3 // khayaM virAgaM amataM paNItaM , yadajjhagA sakyamunI samAhito / na tena dhammena samatthi kiJci , idaM'pi dhamme ratanaM paNItaM / etena saccena suvatthi hotu // 4 // yaM buddhaseTTo parivaNNayI suci , samAdhimAnantarikaJcamAhu / samAdhinA tena samo na vijjati , idaM'pi dhamme ratanaM paNItaM / etena saccena suvatthi hotu // 5 // ye puggalA aTTa sataM pasatthA , cattAri etAni yugAni honti / te dakkhiNeyyA sugatassa sAvakA , etesu dinnAni mahapphalAni / idaM'pi saMghe ratanaM paNItaM , etena saccena suvatthi hotu // 6 // ye suppayuttA manasA daLhena , nikkAmino gotamasAsanamhi / te pattipattA amataM vigayha , laddhA mudhA nibburti bhunyjmaanaa| idaM'pi saMghe ratanaM paNItaM , etena saccena suvatthi hotu // 7 // yathindakhIlo paThavi sito siyA , catubbhi vAtehi asmpkmpiyo| tathapamaM sappurisaM vadAmi , yo ariyasaccAni avecca passati / idaM'pi saMghe ratanaM paNItaM , etena saccena suvatthi hotu // 8 // ye aMriyasaccAni vibhAvayanti , gaMbhIrapaJjana sudesitAni / kiJcApi te honti bhasappamattA, na te bhavaM aTTamaM Adiyanti / idaMpi saMdhe ratanaM paNItaM, etena saccena suvatthi hotu // 9 // 2 / 1] [23 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 ] suttanipAto sahAvassa dassanasaMpadAya, tayassu dhammA jahitA bhavanti / sakkAdiTThi vicikicchitaM ca sIlabbataM vA'pi yadatthi kiJci / catUhapAyehi ca vippamutto cha cAbhiThAnAni abhabbo kA | idapi saMghe ratanaM paNItaM, etena saccena suvatthi hotu // 10 // kiJcApi so kammaM karoti pApakaM, kAyena vAcA uda cetasA vA / abhabbo so tassa paTicchadAya, abhabbatA diTThapadassa vRttA / idapi saMghe ratanaM paNItaM, etena saccena suvatthi hotu // 11 // nagumbe yathA phussitagge, gimhAna mAse paThamasmi gimhe / tathUpamaM dhammavaraM adesayi, nibbANagAmi paramaM hitAya / idaM'pi buddhe ratanaM paNItaM, etena saccena suvatthi hotu // 12 // varo varaJJa varado varAharo, anuttaro dhammavaraM adesayi / sispi buddhe ratanaM paNItaM etena saccena suvatthi hotu || 13|| khINaM purANaM navaM natthi saMbhavaM, virattacittA Ayatike bhavasmi / te khINabIjA avirUhichandA, nibbanti dhIrA yathA'yaM padIpo / idaMpi saMghe ratanaM paNItaM, etena saccena suvatthi hotu // 14 // yAnIdha bhutAni samAgatAni, bhummAni vA yAniva antaLikhe / tathAgataM devamanussapUjitaM, buddhaM namassAma suvatthi hotu // 15 // yAnIdha bhUtAni samAgatAni, bhummAni vA yAni va antaLikkhe | tathAgataM devamanussapUjitaM, dhammaMnamassAma suvatthi hotu // 16 // yAnIdha bhUtAni samAgatAni, bhummAni vA yAni vaantaLikkhe tathAgataM devamanussapUjitaM, saMghaM namassAma suvatthi hotu // 17 // ratanasuttaM niTThitaM / ( 14 -- grAmagandha-suttaM 22 ) J sAmAkacigUlaka' cInakAni, pattapphalaM mUlapphalaM gavipphalaM / dhammena laddhaM satamasnamAnA na kAmakAmA alikaM bhaNanti // 1 // yadasna mAno sukataM suniTThitaM parehi dinaM payataM paNItaM / sAlInamannaM paribhuJjamAno, so bhuJjasi kassapa AmagandhaM ||2|| 1. digulaka. M. cInakAni ca. * R., C. yadaJhamAno. satamasamAnA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat [ 22 R. satamahamAnA. C. * R. bhuJjatI. M. bhuJjati www.umaragyanbhandar.com
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 / 2 ] Amagandha-suttaM [ 25 na Amagandho mama kappatIti , icceva tvaM bhAsati brahmabandhu / sAlInamannaM paribhuJjamAno , sakuntamaMsehi susaMkhatehi / pucchAmi taM kassapa etamatthaM , kathappakAro tava Amagandho // 3 // pANAtipAto vadha-cheda-bandhanaM , theyyaM musAvAdo nikativaJcanAni ca / ajjhenakuttaM* paradArasevanA , esAmagandho na hi maMsabhojanaM // 4 // ye idha kAmesu asaJatA janA , rasesu giddhA asucIka missitA natthIkadiTTi visamA durannayA , esAmagandho na hi maMsabhojanaM // 5 // ye lUkhasA dAruNA piTTimaMsikA , mittaddano nikkrunnaatimaanino| adAnasIlA na ca denti kassaci , esAmagandho na hi maMsabhojanaM // 6 // kodho mado thambho paccaTThApanA ca , mAyA usUyA' bhassasamussayo ca / mAnAtimAno ca asabbhi santhavo , esAmagandho na hi maMsabhojanaM // 7 // ye pApasIlA iNaghAtasUcakA , vohArakUTA idha pATirUpikA / narAdhamA ye'dha karonti kibbisaM , esAmagandho na hi maMsabhojanaM / / 8 / / ye idha pANesu asaJatA janA , paresamAdAya vihesmuyyutaa| dussIlaluddhA pharusA anAdarA , esAmagandho na hi maMsabhojanaM // 9 // etesu giddhA viruddhAtipAtino niccayyatA pecca tamaM vajanti ye / patanti sattA nirayaM avaMsirA , esAmagandho na hi maMsabhojanaM // 10 // na macchamaMsAnanAsakattaM ,na naggiyaM (muNDiyaM jaTA) jallaM kharAjinAni vaa| nAggihutta ssupusevanA vA , ye vA'pi loke amarA bahU tpaa| mantAhutI yaJjamutUpasevanA , sodhenti maccaM avitiNNakaMkhaM // 11 // sotesu gutto viditindriyo care, dhamme Thito ajjavamaddave rto| / saMgAtigo sabbadukkhappahIno,na lippatI' diTrasUtesu dhIro // 12 // iccetamatthaM bhagavA punappunaM, akkhAsi taM vedayi mantapAraga / citrAhi gAthAhi munippakAsayi, nirAmagandho asito durannayo // 13 // 'C. brahmabandhu. *C. ajjhena kujjJa. R. ajmanakujjaM. 2 M. asucibhAvamissitA. R., B. natthikadiTThiH M. nathi kudiTThi. " R., M. ussuyA. R. na macchamaMsaM nanAsakattaM; C. na macchamaMsaM nAnAsakataM. M. aggihuttassupavesanA. (?) M. mantAhuti. R. vijitindriyo. M. limpati. M. naM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ suttanipAto [14 sutvAna buddhassa subhAsitaM padaM, nirAmagandhaM sbbdukkhppndnN'| nIcamano vandi tathAgatassa , tattheva pabbajjamarocayitthAti // 14 // AmagandhasuttaM nidruitaM / ( 15--hiri-sutaM 2 / 3 ) hiri tarantaM vijigucchamAnaM , sakhA'hamasmi iti bhAsamAnaM / sayhAni kammAni anAdiyantaM , neso mamaMti iti naM vijajJA // 1 // ananva'yaM piyaM vAcaM yo mittesu pakubbati / akarontaM bhAsamAnaM parijAnanti paNDitA // 2 // na so mitto yo sadA appamatto, bhedAsaMkI rNdhmevaa'nuprsii| yasmi ca seti urasIva putto, sa ve mitto yo parehi abhejjo // 3 // pAmujjakaraNaM ThAnaM pasaMsAvahanaM sUkhaM / phalAnisaMso bhAveti vahanto porisaM dhuraM // 4 // pavivekarasaM pItvA rasaM upasamassa ca / niddaro hoti nippApo dhammapItirasaM pibaM'ti / / 5 / / hirisuttaM nihitN| ( 16 -mahAmaMgala-suttaM 2 / 4 ) evaM me sutaM / eka samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa ArAme / atha kho aJjatarA devatA abhiyantAya rattiyA abhikvantavaNNA kevalakappaM jetavanaM obhAsetvA yena bhagavA tenupasaMkami, upasaMkamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM aTTAsi / ekamantaM ThitA kho sA devatA bhagavantaM gAthAya ajjhabhAsi bahU devA manussA ca maMgalAni acintayuM / AkaMkhamAnA sotthAnaM brUhi maMgalamuttamaM // 1 // M. atthanvayaM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 / 5 ] sUciloma-suttaM [ 27 asevanA ca bAlAnaM paNDitAnaM ca sevnaa| pUjA ca pUjanIyAnaM etaM maMgalamuttamaM // 2 // patirUpadesavAso ca pubbe ca ktpunytaa| attassammApaNidhi ca etaM maMgalamuttamaM // 3 // bAhasaccaM ca sippaM ca vinayo ca sUsikkhito / subhAsitA ca yA vAcA etaM maMgalamuttamaM // 4 // mAtApitu upaTThAnaM puttadArassa saMgaho / anAkulA ca kammantA etaM maMgalamuttamaM // 5 // dAnaM ca dhammacariyA ca jAtakAnaM ca sNgho| anavajjAni kammAni etaM maMgalamuttamaM // 6 // Arati virati pApA majjapAnA ca saMyabho / appamAdo ca dhammesu etaM maMgalamuttamaM / / 7 / / gAravo ca nivAto ca santuTTi' ca ktnyjtaa| kAlena dhammasavaNaM etaM maMgalamuttamaM // 8 // khanti ca sovacassatA samaNAnaM ca dassanaM / kAlena dhammasAkacchA etaM maMgalamuttamaM // 9 // tapo ca brahmacariyaM ca ariyasaccAna dassanaM / nibbANasacchikiriyA ca etaM maMgalamuttamaM // 10 // phuTussa lokadhammehi cittaM yassa na kampati / asokaM virajaM khemaM etaM maMgalamuttamaM // 1 // etAdisAni katvAna sabbatthamaparAjitA / sabbattha sotthiM gacchanti taM tesaM maMgalamuttamaM'ti // 12 // mahAmaMgalasuttaM nidvitN| ( 17-saciloma-suttaM 2 / 5 ) evaM me sutaM / ekaM samayaM bhagavA gayAyaM viharati TaMkitamaJce sacilomassa yakkhassa bhvne| tena kho pana samayena kharo ca yakkho sUcilomo ca yakkho bhagavato avidUre atikkmnti| atha kho kharo ca yakkho sUcilomaM yakkhaM etadavoca * R. saMtuTTho. 2R. khantI. 3C., R. brahmacariyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28] suttanipAto [ 26 eso samaNo'ti / neso samaNo, samaNako eso; yAva jAnAmi yadi vA so samaNo, yadi vA samaNako'ti / atha kho sUcilomo yakkho yena bhagavA tenupasaMkami, upasaMkamitvA bhagavato kAyaM upanAmesi / atha kho bhagavA kArya apanAmesi / atha kho sUcilomo yakkho bhagavantaM etadavoca -- bhAyasi maM samaNAti / na khvAhaM taM Aso bhAyAmi, api ca te saMphasso pApako'ti / paJhaM taM samaNa pucchisAmi, saca me na vyAkarissasi, cittaM vA te khipissAmi, hRdayaM vA te phAlessAmi, pAdesu vA gahetvA pAragaMgAya khipissAmIti / na khvAtaM Avuso passAmi sadevake loke samArake sabrahmake sassamaNabrAhmaNiya pijAya sadevamanussAya yo me cittaM vA siperama, hRdayaM vA phAleyya pAdesu vA gatvA pAragaMgAya khipeyya api ca evaM Avaso puccha yadAkakhasIti / atha kho sUcilomo yakkho bhagavantaM gAthAya ajyabhAsi- rAgo ca doso ca kuto nidAnA / aratI ratI lomahaMso kutojA / kuto samuTThAya manovitakkA / kumArakA dhaMka' mivossajanti // 1 // rAgo va doso ca ito nidAnA aratI ratI lomahaMso itojA / ito samuTThAya manovitakkA / kumArakA dhaMkamivossajanti ||2|| snehajA attasaMbhUtA nigrodhasseva sandhajA / pRthu visattA kAmesu mAlavA vitatA vane // 3 // ye naM pajAnanti yato nidAnaM / te naM vinodenti suNohi yakkha / te duttaraM oSamimaM taranti atiNNapubvaM apunabhavAyAti // 4 // sUcilomasutaM niTThitaM / (18 - dhammacariya sutaM 26 ) dhammacariyaM brahmacariyaM etadAhu vasuttamaM / pabbajito'pi ce hoti agArasmAnagAriya* // 1 // so ce mukharajAtiko visAbhirato mago / jIvitaM tassa pApiyo rajaM vaDDheti attano // 2 // kalahAbhirato bhikkhu mohadhammena AvaTo / aklAtaM'pi na jAnAti dhammaM buddhena desitaM // 3 // ' R. vaka. M. agArAnagAriyaM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat M. Abuto. www.umaragyanbhandar.com
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ brAhmaNadhammika suttaM vihesaM bhAvitattAnaM avijjAya purakkhato / saMkilesaM na jAnAti maggaM nirayagAminaM // 4 // vinipAnaM samApanno gabbhA gabbhaM tamA tamaM / sa ve tAdisako bhikkhu pecca dukkhaM nigacchati // 5 // gUthakUpo yathA assa saMpuNo gaNavassiko / yo evarUpo assa dubbisodho hi saMgaNo // 6 // yaM evarUpaM jAnAtha bhikkhavo gehanissitaM / pApicchaM pApasaMkappaM pApaAcAragocaraM // 7 // sabbe samaggA hutvAna abhinibbijja yAtha * naM / kAraNDavaM niddhamatha kasambu apakassatha # // 8 // tato palApe vAhetha assamaNe samaNamAnine / niddhamitvAna pApicche pApaAcAragocare // 9 // suddhA suddhehi saMvAsaM kappayavho patissatA / vato samaggA nipakA dukkhassantaM karissathAti // 10 // dhammacariyasuttaM niTThitaM / 27 ] bug ( 16 - brAhmaNa dhammika suttaM 27 ) evaM me sutaM / ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa ArAme / atha kho saMbahulA kosalakA brAhmaNamahAsAlA jiNNA vuddhA mahallakA addhagatA vayo anuppattA yena bhagavA tanupasaMkamiMsu, upasaMkamitvA bhagavatA saddhi sammodisu sammodanIyaM kathaM sArANIyaM vItisAretvA ekamantaM nisIdisuM / ekamantaM nisinnA kho te brAhmaNamahAsAlA bhagavantaM etadavocuM -- saMdissanti nu kho bho gotama etarahi brAhmaNA porANAnaM brAhmaNAnaM brAhmaNaghamme'ti / na kho brAhmaNA sandissanti etarahi brAhmaNA porANAnaM brAhmaNAnaM brAhmaNadhamme'ti / sAdhu no bhavaM gotamo porANAnaM brAhmaNadhammaM bhAsatu, sace bho gotamassa agarUti / tena hi brAhmaNA suNAtha, sAdhukaM mAnasikarotha, bhAsissAmIti / evaM bho kho te brAhmaNamahAsAlA bhagavato paccassosuM / bhagavA etadavoca-- ' C., M. yo ca. R. abhinibbijjayAtha; M. aMgaNo. B. abhinibbijjiyAtha. B. dhammacariyasuttaM ti kapilasuttaM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat [ 29 * M. abhinibbajjiyAtha; M. avakastatha. www.umaragyanbhandar.com
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30] suttanipAto [217 isayo pubbakA Asu sAtattA tpssino| paJcakAmaguNe hitvA attadatthamacArisuM // 1 // na pasU brAhmaNAnAsuM na hirajhaM na dhAniyaM / sajjhAyadhanadhAsuM brahma nidhimapAlayaM // 2 // yaM nesaM bhatakaM Asi dvArabhattaM upaTTitaM / saddhApakatamesAnaM dAtave tadamaJjisu // 3 // nAnArattehi vatthehi sayane hAvasathehi ca / phItA janapadA raTTA te namassisu brAhmaNe // 4 // avajjhA brAhmaNA Asu ajeyyA dhammarakkhitA / na te koci nivAresi kuladvAresu sabbaso // 5 // aTThacattArIsaM 2 vassAni (komAra) brahmacariyaM cariMsu te / vijjAcaraNapariyedi acaruM brAhmaNA pure // 6 // na brAhmaNA aJamagamu na'pi bhariyaM kiNisu te / saMpiyeneva saMvAsaM saMgantvA samarocayaM // 7 / / aJatra tamhA samayA utubemaraNi pati / antarA methunaM dhammaM nAssu gacchanti brAhmaNA / / 8 / / brahmacariyaM ca sIlaM ca ajjavaM maddavaM tapaM / soraccaM avihisaM ca khanti cApi avaNayaM / / 9 / / yo nesaM paramo Asi brahmA dlhprkkmo| sa vApi' methunaM dhamma supinantena nAgamA / / 10 / / tassavattamanusikkhantA idheke vijAtikA / brahmacariyaM ca sIlaM ca khanti cApi avaNNayuM // 11 // taNDulaM sayanaM vatthaM sappitelaM ca yaaciy| dhammena samudAnetvA tato yajJamakappayaM / upadvitasmi yAsmi nAssu gAvo haniMsu te // 12 // yathA mAtA pitA bhAtA aze vA'pi ca jAtakA / gAvo no paramA mittA yAsu jAyanti osadhA // 13 // annadA baladA cetA vaNNadA sukhadA tathA / etamatthavasaM JatvA nAssu gAvo hanisu te // 14 // ' M. attadatthamacArayu. sI0-attadatthamakArisu. M. aTTacattALIsa vassAni. M. sorajja. C. sa cApi. 'M., B. samodhAnatvA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 217 ] brAhmaNadhammika-suttaM [ 31 sukhumAlA mahAkAyA vaNNavanto ysssino| brAhmaNA sehi dhammehi kiccAkiccesu ussukA / yAva loke avattisu sukhamedhittha'yaM pajA // 15 / / tesaM Asi vipallAso disvAna aNuto aNuM / rAjino ca viyAkAraM nAriyo samalaMkatA // 16 / / rathe cAjajJasaMyutte sukate cittasibbane / nivesane nivese ca vibhatte bhAgaso mite // 17 // gomaNDalaparibbULahaM nArIvaragaNAyutaM / uLAraM mAnusaM bhogaM abhijjhAyisu brAhmaNA // 18 // te tattha mante ganthetvA okkAkaM tdupaagmuN| pahUtadhanadhosi (yajassu bahu te vittaM) yajassu bahu te dhanaM // 19 // tato ca rAjA saJatto brAhmaNehi rthesbho| assamedhaM pUrisamedhaM (sammApAsaM) vAjapeyyaM niraggaLaM / ete yAge yajitvAna brAhmaNAnaM adA dhanaM // 20 // gAvo sayanaM ca vatthaM ca nAriyo' smlNktaa| rathe cAjaJasaMyutte sukate cittasibbane / / 21 / / nivesanAni rammAni sUvibhattAni bhaagso| nAnAdhaJassa pUretvA brAhmaNAnaM adA dhanaM // 22 // te ca tattha dhanaM laddhA sannidhiM samarocayuM / tesaM icchAvatiNNAnaM bhiyyo taNhA pavaDtha / te tattha mante ganthetvA okkAkaM punamupAgamuM // 23 // yathA Apo ca paThavI hirazaM dhanadhAniyaM / evaM gAvo manussAnaM parikkhAro so hi pANinaM / yajassu bahu te vittaM yajassu bahu te dhanaM // 24 // tato ca rAjA saJatto brAhmaNehi rthesbho| nekasatasahassiyo' gAvo ajhe aghAtayi // 25 // na pAdA na visANena nAssu hiMsanti kena ci / gAvo eLakasamAnA soratA kuMbhadUhanA / tA visANe gahetvAna rAjA satthena ghAtayi // 26 / / C. pranupAgama. R. 1R. bAcapeyyaM. .R. nAriyo ca. nekA satasahassiyo; M. anekasatasahassiyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ suttanipAto tato ca devA pitaro indo asurarakkhasA / adhammo iti pakkanyaM satyaM nipatI gave ||27|| 32 ] tayo rogA pure AsuM icchA anasanaM jarA / pasUnaM ca samAraMbhA aTThAnavRtimAgam // 28 // eso adhammo daNDAnaM okkanto purANo ahu / asikAyo haJjanti dhammA dhaMsenti yAjakA // 29 // evameso anudhammo porANo viJJa garahito / yattha edisakaM passati yAjakaM garahatI jano // 30 // evaM dhamme viyApanne vibhinnA suddavessikA / puthu vibhinnA khattiyA pati bhariyA avamaJJatha // 31 // khattiyA brahmabandhU ca ye ca gottarakkhitA / jAtivAdaM niraMkatvA kAmAnaM vasamAgamuM'ti // 32 // evaM vRtte te brAhmaNamahAsAlA bhagavantaM etadabocuM-- abhivantaM bho gotama ... pe0 ... dhammo pakAsito, ete mayaM bhavantaM gotamaM saraNaM gacchAma, dhammaM ca bhikkhusaMgha ca upAsake no bhava gotamo pAretu ajjatagge pANupete saraNaM gate'ti / brAhmaNadhammika suttaM niTThitaM / 20- nAvA - suttaM 28 ) yasmA hi dhammaM puriso vijaJja, indaM'va naM devatA pUjayeyya / so pUjito tasmi pasannacitto bahussuto pAtukaroti dhammaM // 1 // dhammAnudhammaM paTipajjamAno / , hoti, yo tAdisaM bhajati appamatto // 2 // tadaTThi katvAna nisamma dhIro vijJa vibhAvI nipuNo ca 2 khudde ca vAlaM upasevamAno anAgatatvaM ca usUyarka ca idheva dhammaM avibhAvayitvA avitiNNakaMkho maraNaM upeti || 3 || " " yathA naro Apane otaritvA mahodikaM salilaM sIpasotaM / , so vamhamAno anusotagAmI, kiM so pare sakkhati tArayetuM // 4 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat tathaiva dhammaM avibhAvayitvA bahussutAnaM anisAmayatyaM / sayaM ajAnaM avitiNNakaMkho, kiM so pare sakkhati nijjhapetuM // 5 // [ 28 3 www.umaragyanbhandar.com
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 / 9 ] kiMsola-suttaM [ 33 yathA'pi nAvaM daLahamAruhitvA , piyena'rittena' smNgibhuuto| so tAraye tattha bahU'pi ajhe , tatrUpayaJjU kusalo mutImA // 6 // evaM'pi yo vedagu bhAvitatto , bahussuto hoti avedhadhammo / so kho pare nijjhapaye pajAnaM , sotAvadhAnUpanisUpapanno // 7 // tasmA have sappurisaM bhajetha , medhAvinaM ceva bahussutaM ca / ajJAya atthaM paTipajjamAno , vijJAtadhammo so sukhaM labhethAti // 8 // nAvAsutaM nidvitaM (21--kiMsIla-suttaM 2 / 6) kiMsIlo ki samAcAro kAni kammAni brahayaM / naro sammA niviTThassa uttamatthaM ca pApuNe // 1 // vaddhApacAyI anusuyyako siyA, kAlaca ca'ssa garUnaM dassanAya / dhammi kathaM erayitaM khaNaJja , suNeyya sakkacca subhAsitAni / / 2 / / kAlena gacche garUnaM sakAsaM, thaMbhaM niraMkatvA nivAtavutti / atthaM dhamma saMyamaM brahmacariyaM, anussare ceva samAcare ca // 3 // dhammArAmo dhammarato, dhamme Thito dhammavinicchayaJja / nevAcare dhammasandosavAdaM, tacchehi nIyetha subhAsitehi // 4 // hassaM jappaM paridevaM padosaM, mAyAkataM kuhanaM giddhimAnaM / sArambhakakkassakasAvamucchaM, hitvA care vItamado tthittto||5|| vijJAtasArAni subhAsitAni, sutaM ca vijJAtaM samAdhisAraM / na tassa paJjJA ca sutaM ca vaDDhati, yo sAlaso hoti naro pamatto // 6 // dhamme ca ye ariyapavedite ratA, anuttarA te vacasA manasA kammanA c| te santi-soracca-samAdhi-saNThitA, sutassa paJcAya ca sAramajjhagUti // 7 // kiMsIlasuttaM niTTitaM B., M. phiyena. * B, M. tatrUpAya . M. matImA. " B. dhammasuttaM, nAvAsutaMti pi. M. vuddhApacAyI. 'R. , C. garunaM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 ] suttanipAto [2 / 11 (22-uThAna-suttaM 2 / 10) uhatha nisIdatha ko attho sUpitena vo| AturAnaM hi kA niddA sallaviddhAna ruppataM // 1 // uhatha nisIdatha daLahaM sikkhatha santiyA / mA vo pamatte vijJAya maJcurAjA) amohayittha vasAnuge // 2 // yAya devA manussA ca sitA tiTThanti atthikA / tarathetaM visattikaM khaNo ve mA upccgaa| khaNAtItA hi socanti nirayamhi samappitA / / 3 / / pamAdo rajo pamAdo' pamAdAnupatito rajo / appamAdena vijjAya abbahe sallamattano'ti // 4 // uTThAnasuttaM nihitaM (23-rAhula-suttaM 2 / 11) kacci abhiNhasaMvAsA nAvajAnAsi paNDitaM / ukkAdhAro manussAnaM kacci apacito tayA // 1 // nAhaM abhiNhasavAsA avajAnAmi paNDitaM / ukkAdhAro manassAnaM niccaM apacito mayA // 2 // vatthugAthA paMcakAmaguNe hitvA piyarUpe manorame / saddhAya gharA nikkhamma dukkhassantakaro bhava // 3 // mitte bhajassu kalyANe pantaM ca sayanAsanaM / vivittaM appanigdhosaM mattaJja hohi bhojane // 4 // cIvare piNDapAte ca paccaye sayanAsane / etesu taNhaM mAkAsi mA lokaM punarAgami / / 5 / / saMvato pAtimokkhasmi indriyesu ca paMcasu / sati kAyagatA tyatthu nibbidAbahulo bhava / / 6 / / 1C. pamAdA. M. o. C. patthaM. ma0-panthaM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaMgIsa-sutaM nimittaM parivajjehi subhaM rAgUpasaMhitaM / asubhAya cittaM bhAvehi ekaggaM susamAhitaM // 7 // animittaM ca bhAvehi mAnAnusayamujjaha | tato mAnAbhisamayA upasanto carissasIti // 8 // itthaM sudaM bhagavA AyasmantaM rAhulaM imAhi gAthAhi abhiNhaM ovadatIti / rAhulasuttaM niTThitaM 2 / 12 ] ( 24 - vaMgIsa - suttaM 2 / 12 ) evaM me sutaM / eka samayaM bhagavA ALaviyaM viharati aggALave cetiye / tena kho pana samayena Ayasmato vaMgIsassa upajjhAyo nigrodhakappo nAma thero aggALave cetiye aciraparinibbuto hoti / atha kho Ayasmato vaMgIsassa rahogatassa paTisallInassa evaM cetaso pariviitakko udapAdi - parinibbuto nu kho me upajjhAyo udAhu no parinibbuto'ti / atha kho AyasmA vaMgIso sAyanhasamayaM paTisallAnA vuTThito yena bhagavA tenupasaMkami, upasaMkamitvA bhagavantaM abhivadetvA ekamantaM nisIdi / ekamantaM nisino kho AyasmA vaMgIso bhagavantaM etadavocaidha mayhaM bhante rahogatassa paTisallInassa evaM cetaso pariviitakko udapAdi -- parinibbuto na kho me upajjhAyo, udAhu no parinibbuto'ti / atha kho AyasmA vaMgaso uTThAyAsanA ekaMsaM cIvaraM katvA yena bhagavA tena'JjaliM paNAmetvA bhagavantaM gAthAya ajjhabhAsi - pucchAma satthAraM anomapaJJaM diTThe va dhamme yo vicikicchAnaM chettA / aggALave kAlamakAsi bhikkhu, jAto yasassI abhinibbutatto // 1 // nigrodhakappo iti tassa nAmaM tayA kataM bhagavA brAhmaNassa / so taM namassaM acari mutyapekkho, Araddhaviriyo daLahadhammadassI || 2 || taM sAvakaM sakka mayaM'pi sabbe, aJJAtumicchAma samantacakkhu / samavaTThitA no savaNAya sotA, tuvaM no satthA tvaM anuttaro'si // 3 // chindeva no vicikicchaM brUhi me'taM, parinibbutaM vedaya bhUripaJJa / majjhe'va no bhAsa samantacakkhu, sakko'va devAnaM sahassanetto // 4 // , 1 343 - 358 the0 gA0 1263-1278. acarI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat [ 35 M. chetvA. C. www.umaragyanbhandar.com
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ suttanipAto [ 2012 ye keci ganthA idha mohamaggA , ajJANapakkhA vicikicchaThAnA / tathAgataM patvA na te bhavanti , cakkhaM hi etaM paramaM narAnaM // 5 // no ce hi jAtu puriso kilese , vAto yathA abbhadhanaM vihAne / tamo'va'ssa nivuto sabbaloko , na jotimanto'pi narA tapeyya // 6 // dhIrA' ca pajjotakarA bhavanti , taM taM ahaM dhIra 3 tatheva mnyo| vipassinaM jAnamupAgamamha , parisAsu no Avikarohi kappaM / / 7 / / khippaM giraM eraya vaggu vaggu, haMso'va paggayha saNi nikaja / bindussarena suvikappitena , sabbe'va te ujjugatA suNoma / / 8 / / pahInajAtimaraNaM' asesaM , niggayhadhonaM vadessAmi dhamma / na kAmakAro hi puthujjanAnaM saMkheyyakAro ca tathAgatAnaM // 9 // saMpannaveyyAkaraNaM tavedaM , samujjupaJassa' samuggahItaM / ayamaJjalI pacchimo suppaNAmito , mA mohayI jAnamanomapaJca // 10 // parovaraM ariyadhammaM viditvA , mA mohayI jAnamanomaviriya / vAriM yathA ghammani ghammatatto , vAcA'bhikaMkhAmi sutaM pavassA // 11 // yadatthika bahmacariyaM acAri , kappAyano kacci'ssa taM amogha / nibbAyi so anupAdiseso , yathA vimutto aha taM suNoma // 12 // acchecchi taNhaM idha nAmarUpe (iti bhagavA), kaNhassa sotaM dIgharattAnusayitaM atAri jAtimaraNaM asesaM , iccabravI11 bhagavA paMcaseTTho // 13 // esa sutvA pasIdAmi vaco te isisattama / amoghaM kira me puTuM na maM vaJcesi brAhmaNo // 14 // yathAvAdI tathAkArI aha buddhassa saavko| acchidA maccuno jAlaM tataM mAyAvino daLahaM / / 15 / / addasa 3 bhagavA Adi 4 upAdAnassa kappiyo / accagA vata kappAyano maccyedhyaM suduttaraM'ti // 16 // vaMgIsasuttaM15 nidvitaM 1C., M. dhIrA'va. M. yaM. 3 B., M. vIra. 4 jhAnamupAgamamha. 5R. haMsA'va. M. saNikaM nikUji. M. pahInaM. M. samujjapAssa. . varovaraM.+R. suttassa vassa. B. suttassa vassA ti vA. 10 R. , C. Adu saupAdiseso. 11M. iccbvi| 12B. tathA. M. taM taM. 13M. ahasA. 14M. Adi. 15 B. 'nigrodhakappasutta ti'pi. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ sammAparivAjanaya-sutaM ( 25- sammAparibyAja niya-sutaM 2 / 13 ) " pucchAma muni pahUtapaJJa tiSNaM pAragataM parinibbutaM ThitattaM / nikkhamma gharA panujja kAme, kathaM ( bhikkhu) sammA so loke paribbajeyya // 1 // yassa maMgalA samUhatA ( iti bhagavA), uppAdA supinA ca lakkhaNA ca / so maMgaladosavippahIno sammA so loke paribbajeyya // 2 // rAgaM vinayeSa mAnusesu dibbe kAmesu cApi bhikkhu / atikkamma bhavaM samecca dhammaM sammA so loke paribbajeyya ||3|| vipiTTi katvA pesunAni koSaM kadariyaM jagya bhikkhu / anurodha-virodha-vippahIno, sammA so loke paribbajeyya // 4 // hitvA pica appiyaM ca anupAdAya anissito kuhiJca / saMyojAniyehi vippamutto sammA so loke parivvajeyya // 5 // na so upadhIsu sArameti AdAnesu vineyya chandarAgaM / 1 " so anissito anAnethyo sammA so loke parivvajeyya ||6| 2 / 13 ] , " vacasA manasA ca kammanA ca, aviruddho sammA viditvA dhammaM / nibbANapadAbhipatthayAno sammA so loke parivvajeyya // 7 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat , , yo vandati maM'ti na uNNameyya akkuTTo'pi na sandhiyedha bhikkhu / laDhA parabhojanaM na majje sammA so loke paribbajeyya // 8 // lobha ca bhavaM ca vippahAya virato chedanabandhanA ca bhikkhu / so tiSNakathaMkatho visallo, sammA so loke parivvajeyya // 9 // sAruppamattano viditvA na ca bhikkhu hiMseyya kaMci loke / yathAtathiyaM viditvA dhammaM sammA so loke paribbajeyya // 10 // 3 yassAnusayA na santi keci so nirAsaso anAsayAno 7 1 3 " 2 , , 1 AsavakhINo pahInamAno sabbaM rAgapathaM upAtivatto / danto parinibbuto Thitatto saddho sutavA niyAmadassI sammA so loke parivvajeyya // 12 // vaggagatesu na vaggasAri dhIro / lobha dosaM vineyya paTipaM sammA so loke parivvajeyya // 13 // 1 7 [ 37 mUlA akusalA samUhatAse / sammA so loke parivvajeyya // / 11 // (bhikkhu) R. sa maMgaladosavippahIno. C. sa maMgaladosavippahIno bhikkhu sammA. M. vipIti katvAna. C.. M. bhayaM R. chevanabandha nAto. B. chedanabandhanato. *M. kiMci. 6 * R. anAsasAno M. nirAso anAsisAno www.umaragyanbhandar.com
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 ] suttanipAto [ 2014 saMsuddhajino vivattacchaddo' , dhammesu vasI pAragU anejo| saMkhAranirodhajANakusalo , sammA so loke paribbajeyya // 14 // atItesu anAgatesu cApi , kappAtIto aticca suddhipnyo| sabbAyatanehi vippamutto, sammA so loke paribbajeyya / / 15 / / ajJAya padaM samecca dhamma , vivaTaM disvAna pahAnamAsavAnaM / sabbUpadhInaM parikkhayAno , sammA so loke paribbajeyya / / 16 / / addhA hi bhagavA tathaiva etaM , yo so evaM vihAri danto bhikkhu / sabbasaMyojaniye ca vItivatto , sammA so loke paribbajeyyAti // 17 / / sammAparibbAjaniyasuttaM3 nidvitaM (26-dhammika-sutaM 2 / 14 ) evaM me sutaM / eka samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa ArAme / atha kho dhammiko upAsako paMcahi upAsakasatehi saddhi yena bhagavA tenupasaMkami upasaMkamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisiidi| ekamantaM nisinno kho dhammiko upAsako bhagavantaM gAthAya ajjhabhAsi-- pucchAmi taM gotama bhUripaJJa , kathaMkaro sAvako sAdhu hoti / yo vA agArA anagArameti , agArino vA panupAsakAse // 1 // tuvaM hi lokassa sadevakassa , gatiM pajAnAsi parAyaNaM ca / na ca'tthi tulyo nipuNatthadassI , tuvaM hi buddhaM pavaraM vadanti // 2 // sabbaM tuvaM jANamavecca dhammaM , pakAsesi satte anukNpmaano| vivattacchaddo'si samantacakkhu, virocasi vimalo sabbaloke / / 3 / / Agacchi5 te santike nAgarAjA, erAvaNo nAma jino'ti sutvA / so'pi tayA mantayitvA ajjhagamA, sAdhU'ti sutvAna patItarUpo // 4 / / rAjA'pi taM vessavaNo kuMvero, upeti dhamma pripucchmaano| tassApi tvaM pucchito brUsi dhIra, so cApi sutvAna patItarUpo // 5 / / ye keci'me titthiyA vAdasIlA, AjIvikA vA yadi vA nigaNThA / paJcAya taM nAtitaranti sabbe, Thito vajantaM viya sIdhagAmi // 6 // 3 B. mahAsamayasuttaMti'pi. M. vivaTacchado. 2R. parikkhayA. 4 M. vivaTacchado'si. C. Agachi . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 / 14 ] dhammika-suttaM [ 39 ye keci'me brAhmaNA vAdasIlA, vuddhA cApi brAhmaNA santi keci / sabbe tayi atthabaddhA bhavanti, ye vA'pi ca'oM vAdino maJjamAnA // 7 // ayaM hi dhammo nipuNo sukho ca' , yo'yaM tayA bhagavA suppvutto| tameva sabbe sussUsamAnA, tvaM no vada pucchito buddhaseTTha / / 8 / / sabbe'pi'me bhikkhavo saMnisinnA, upAsakA cApi tatheva' sotuM / suNantu dhamma vimalenAnubuddhaM, subhAsitaM vAsavaraseva devA / / 9 / / suNAtha me bhikkhavo sAvayAmi vo, dhammaM dhutaM taM ca dharAtha' sabbe / iriyApathaM pabbajitAnulomika, sevetha naM atthadasI mutImA // 10 // na ve vikAle vicareyya bhikkhu, gAmaM ca piNDAya careyya kAle / akalAcAri hi sajanti saMgA, tasmA vikAle na caranti buddhA // 11 // rUpA ca saddA ca rasA ca gaMdhA , phassA ca ye saMmadayanti stte| etesu dhammesu vineyya chanda, kAlena so pavise pAtarAsaM / / 12 / / piNDaM ca bhikkhu samayena laddhA , eko paTikkamma raho nisIde / ajjhattacintI na mano bahiddhA, nicchAraye saMgahitattabhAvo0 // 13 // sace'pi so sallape sAvakena , ajJena vA kenaci bhikkhunA vA / dhammaM paNItaM tamudAhareyya , na pesuNaM11 nopi parUpavAdaM // 14 // vAdaM hi eke paTiseniyanti , na te pasaMsAma parittapa / tato tato ne pasajanti saMgA, cittaM hi te tattha gamenti dUre // 15 / / piNDaM vihAraM sayanAsanaM ca, ApaM ca saMghATirajupavAhanaM / sutvAna dhammaM sugatena desitaM, saMkhAya seve varapaJasAvako // 16 // tasmA hi piNDe sayanAsane ca , Ape ca saMghATirajUpavAhane / etesu dhammesu anupalitto, bhikkhu yathA pokkhare vAribindu // 17 // gahaTThavattaM pana vo vadAmi , yathA karo sAvako sAdhu hoti / na heso labbhA sapariggahena , phassetuM yo kevalo bhikkhudhammo // 18 // pANaM na hAne na ca ghAtayeyya , na cAnujajJA hananaM paresaM / sabbesu bhUtesU nidhAya daNDaM, ye thAvarA ye ca tasanti loke // 19 // 1C., M. sukho'va. * R. sabbe cime. 3M. tattheva. M. sAvayissAmi. 5M. caratha. M. atthadasso matimA. B. atthadasso mutImA. M no ce. B. no ve. M. saMdamayanti (?). "M. pAvise. ..R., B. saMgahIta0. 1.C. pesunaM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 ] suttanipAto [ 2014 tato adinnaM parivajjayeyya , kiMci kvaci sAvako bujjhmaano| na hAraye harataM nAnujaJA , sabbaM adinnaM parivajjayeyya // 20 // abrahmacariyaM parivajjayeyya , aMgArakAsu jalitaM'va viGga / asaMbhuNanto pana brahmacariyaM, parassa dAraM nAtikkameyya / / 21 / / sabhaggato vA parisaggato vA, ekassa veko' na musA bhaNeyya / na bhAsaye bhaNataM nAnujaJA , sabbaM abhUtaM parivajjayeyya // 22 // majjaM ca pAnaM na samAcareyya, dhamma imaM rocaye yo ghttttho| na pAyeyya pibataM nAnujajJA, ummAdanaM taM iti naM viditvA // 23 / / madA hi pApAni karonti bAlA, kArenti ca' 'pi jane pamatte / etaM apuJjAyatanaM vivajjaye, ummAdanaM mohanaM bAlakantaM / / 24 / / pANaM na hAne na cAdinnamAdiye , musA na bhAse na ca majjapo siyaa| abrahmacariyA virameyya methunA , ratti na bhujeyya vikAlabhojanaM // 25 // mAlaM na dhAre na ca gandhamAcare, maMce chamAyaM ca sayetha santhate / etaM hi aTThagikamAhu'posathaM , buddhena dukkhantagunA pakAsitaM // 26 / / tato ca pakkhassupavassuposathaM , cAtusi paMcadasi ca aTThami / pATihAriyapakkhaM ca pasannamAnaso , aTuMgapetaM susamattarUpaM // 27 / / tato ca pAto upavutthupAsetho , annena pAnena ca bhikkhusaMghaM / pasannacitto anumodamAno , yathArahaM saMvibhajetha vina // 28 / / dhammena mAtApitaro bhareyya , payojaye dhammikaM so vaNijjaM / etaM gihI vattayaM appamatto , sayaMpabhe' nAma upeti deve'ti // 29 // dhammikasuttaM nihitaM cULavaggo dutiyo nassa vaggarasa uddAnaMratanaM zrAmagandha maMgalamuttamaM / sunilomo dhammanariyA puna brAhmaNa dhammikaM / 1C. ceko. 2R. pipataM. M. pivataM. 3R. dhAraye0 "R. va.. I. sayaMpabhA (?) R. hiri0 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 41 2 / 14 ] dhammika-suttaM nAvA ca sutta kisI uTThAnaM atha rAhulo / kappo ca parivAjo dhammiko ca punAparaM nuddasetAni suttAni cUlavaggo'ti vuccati / 1C. paribbAjaM ca. M. ratanAgandho hiri ca maMgalaM suucilomen| kapilo brAhmaNo pica nAlaM (?) kiMsIla utttthaano| rAhulo puna kappA ca paribbAjaniyo tthaa| dhammikaM ca vidunAha cULavaggaM'ti cuhasA ti / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3-mahAvaggo (27-paJcajja-suttaM 3 / 1 ) pabbajjaM kittayissAmi yathA pabbaji cakkhumA / yathA vImasamAno so pabbajjaM samarocayi // 1 // saMbAdho'yaM' gharAvAso rajassAyatanaM iti / abbhokAso ca pabbajjA iti disvAna pabbaji / / 2 / / pabbajitvAna kAyena pApakammaM vivajjayi / vacI duccaritaM hitvA AjIvaM parisodhayi / / 3 / / agamA rAjagahaM buddho magadhAnaM giribbajaM / piNDAya abhihAresi AkiNNavaralakkhaNo // 4 / / tamahasA bimbisAro pAsAdasmi ptittrito| disvA lakkhaNasaMpannaM imamatthaM abhAsatha // 5 / / imaM bhonto nisAmetha abhirUpo brahAra suci / caraNena ceva saMpanno yugamattaM ca pekkhati // 6 // okkhittacakkhu satimA nAyaM nIcakulAmiva / rAjadUtA vidhAvantu kuhi bhikkhu gamissati / / 7 / / te pesitA rAjadUtA piTThito anubandhisuM / kuhi gamissati bhikkhu kattha vAso bhavissati // 8 // sapadAnaM caramAno guttadvAro susNvuto| khippaM pattaM apUresi saMpajAno patissato // 9 // sa piNDacAraM caritvA nikkhamma nagarA muni / paNDavaM abhihAresi ettha vAso bhavissati / / 10 / / disvAna vAsUpagataM tato dUtA upAvisaM / eko ca dUto AgantvA rAjino paTivedayi // 11 // 1M. saMbAdhAyaM. 2 M. brahmA. 3M. rAjadUtA'bhidhAvantu. 42 ] [ 31 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 ] padhAna-suttaM esa bhikkhu mahArAja paNDavassa purakkhato / nisino vyagghusabho'va sIho'va giriganbhare ||12|| sutvAna dUtavacanaM bhaddyAnena khattiyo / taramAnarUpo niyyAsi yena paNDavapabbato // 13 // sa yAnabhUmi yAvitvA vAnA oruvha khattiyo / pattiko upasaMkamma Asajja naM upAvisi || 14 || nisajja rAjA sammodi kathaM sAraNiyaM / tato / kathaM so vItisAretvA imamatthaM abhAsatha // 15 // yuvA ca daharo cAsi paThamuppattiko susu / vaNNArohena saMpanno jAtimA viya khattiyo // 16 // sobhayanto anIkaraNaM nAgasaMghapurakkhato / dadAmi bhoge bhuMjassu jAti canakhAhi pucchito ||17|| uju janapado rAjA himavantassa passato / dhanavifrayena saMpanno kosalesu niketino // 18 // AdiccA nAma gotena sAkiyA nAma jAtiyA / tamhA kulA pabbajito ('mhi rAja ) na kAme abhipatthayaM / / 19 / / kAmesvAdInavaM disvA nekkhammaM daTTha khemato / padhAnAya gamissAmi ettha me rajjati mano'ti ||20|| pabbajjAsutaM niTTitaM ( 28 - padhAna-sutaM 22 ) taM maM padhAnapahitattaM nadi neraJjaraM pati // 1 // viparakkamma jhAyantaM yogaklemassa pattiya 9 namucI karuNaM vAcaM bhAsamAno upAgami kiso tvamasi dubvaNNo santike maraNaM tava // 2 // sahassabhAgo maraNassa ekso taba jIvitaM / jIva bho jIvita seyyo jIvaM pujnAni kAhasi ||3|| R. sArANiyaM. M. sAkiyo. 2 * C. paThamuppattiyA. Adicco. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat [ 43 C. jAnapadI. M. nAsti * M. namuci 4 " M. M. jIvaM. www.umaragyanbhandar.com
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ suttanipAto [ 32 carato ca te brahmacariyaM aggihuttaM ca jUhato / pahUtaM cIyate puJa kiM padhAnena kAhasi // 4 // duggo maggo padhAnAya dukkaro durabhisaMbhavo / imA gAthA bhaNaM mAro aTThA buddhassa santike / / 5 / / taM tathAvAdinaM mAraM bhagavA etadabravi' / pamattabandhu pApima yenatthena idhAgato // 6 / / aNumattena'pi pu na attho mayhaM na vijjati / yesaM ca attho pujJAnaM te mAro vattumaharati // 7 // atthi saddhA tato viriyaM paJjA ca mama vijjati / evaM maM pahitattaM'pi ki jIvamanupucchasi // 8 // nadInamapi sotAni ayaM vAto visosaye / kiM ca me pahitattassa lohitaM nUpasussaye / / 9 / / lohite sussamAnamhi pittaM semhaM ca sussati / maMsesu khImayAnesu bhiyyo cittaM pasIdati / bhiyyo sati ca paJjJA ca samAdhi mama titi / / 10 / / tassa me'vaM viharato pattassuttamavedanaM / / kAme nApekkhate cittaM passa sattassa5 suddhataM // 11 // kAmA te paThamA senA dutiyA arati vuccati / tatiyA khuppipAsA te catutthI taNhA pavuccati // 12 // paJcamaM thInamiddhaM te chaTThA bhIrupavuccati / sattamI vicikicchA te makkho thaMbho te aTThamo // 13 // lAbho siloko sakkAro micchAladdho ca yo yaso / yo cattAnaM samukkase pare ca avajAnati // 14 // esA namuci te senA kaNhassAbhippahAriNI / na taM asUro jinAti jetvA ca labhate sUkhaM // 15 // esa mujaM parihare dhiratthu idha jIvitaM / saMgAme me mataM seyyo yaM ce jIve parAjito // 16 // pagALhA ettha na dissanti eke samaNabrAhmaNA / taM ca maggaM na jAnanti yena gacchanti subbatA // 17 // 1C. etadabruvi. 2 M. tapo. 3M. jIvamanupucchatha. * C., M. kiMci. 5M. saddhassa. 6R. 0hAraNI. Shree Sudhammaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 / 3 ] subhAsita-suttaM samantA dhajini disvA yuttaM mAraM savAhanaM / yadvAya paccuggacchAmi mA maM ThAnA acAvayi // 18 // yaM te'taM nappasahati senaM loko sadevako / taM te paJcAya gacchAmi AmaM pattaM'va asmanA // 19 // si katvAna saMkappaM sati ca suppatiTTitaM / radrA ra vicarissaM sAvake vinayaM pUtha // 20 // te appamattA pahitattA mama sAsanakArakA / akAmassa te gamissanti yattha gantvA na socare / / 21 / / satta vassAni' bhagavantaM anubandhiM padA padaM / otAraM nAdhigacchissaM sambuddhassa satImato // 22 // medavaNNaM'va pAsANaM vAyaso anupariyagA / apettha mudu vindema api assAdanA siyA // 23 // aladdhA tattha assAdaM vAyasetto apakkami / kAko'va selamAsajja' nibbijApema gotamaM // 24 // tassa sokaparetassa vINA kacchA abhassatha / tato so dummano yakkho tatthevanta radhAyathAti // 25 / / padhAnasuttaM niTiTa (26-subhAsita-suttaM 3 / 3) evaM me sutaM / ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane.....pe0..... bhagavA etadavoca-catUhi bhikkhave aMgehi samannAgatA vAcA subhAsitA hoti, na dubbhAsitA, anavajjA ca ananuvajjA' ca vijhUnaM / katamehi catUhi ? idha bhikkhave bhikkhu subhAsitaM yeva bhAsati no dubbhAsitaM, dhammaM yeva bhAsati no adhamma, piyaM yeva bhAsati no appiyaM, saccaM yeva bhAsati no alikaM / imehi kho bhikkhave catUhi aMgehi samannAgatA vAcA subhAsitA hoti, no dubbhAsitA, anavajjA ca ananuvajjA vijhUnaM'ti / 'R. amhanA. M. sattavassaM. .M. anuparIyagA. C. selamAvajja. saM0 ni. I. 1248. 12711. gotamA. ma0-anupavajjA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 ] suttanipAto [ 34 idamavoca bhagavA, idaM vatvA sugato athAparaM etadavoca satthAsubhAsitaM uttamamAhu santo / dhamma bhaNe nAdhammaM taM dutiyaM / piyaM bhaNe nAppiyaM taM tatiyaM / saccaM bhaNe nAlika taM catutthaM'ti // 1 // atha kho AyasmA vaMgIso uTThAyAsanA ekaMsaM cIvaraM katvA yena bhagavA tenaJjaliM paNAmetvA bhagavantaM etadavoca-paTibhAti maM sugatAti / paTibhAtu taM vaMgIsAti bhagavA avoca / atha kho AyasmA vaMgIso bhagavantaM sammukhA sAruppAhi gAthAhi abhitthavi-- tameva bhAsaM bhAseyya yAyattAnaM na tApaye / pare ca na vihiseyya sA ve vAcA subhAsitA / / 2 / / piyavAcameva bhAseyya yA vAcA paTinanditA / yaM anAdAya pApAni paresaM bhAsate piyaM // 3 // saccaM ve amatA vAcA esa dhammo snntno| sacce atthe ca dhamme ca Ahu santo patiTThitA // 4 // yaM buddho bhAsatI' vAcaM khemaM nibbaannpttiyaa| dukkhassantAkiriyAya sA ve vAcAnamuttamA'ti / / 5 / / subhAsitasutaM nihitN| ( 30-sundarikabhAradvAja-suttaM 3 / 4 ) evaM me sUtaM / eka samayaM bhagavA kosalesu viharati sundarikAya nadiyA tIre / tena kho pana samayena sundarikabhAradvAjo brAhmaNo sundarikAya nadiyA tIre aggiM jahati, aggihuttaM paricarati / atha kho sundarika bhAradvAjo brAhmaNo aggi juhitvA aggihuttaM paricaritvA, uThAyAsanA samantA catuddisA anuvilokesi-ko na kho imaM havyasesaM bhujeyyaati| ahasA kho sundarikabhAradvAjo brAhmaNo bhagavantaM avidUre aJcatarasmi rukkhamUle sasIsaM pArUpataM nisinnaM, disvAna vAmena hatthena havyasesaM 3 gahetvA, dakkhiNena hatthena kamaNDaluM gahetvA, yena bhagavA tenupasaMkami / atha kho bhagavA sundarikabhAradvAjassa brAhmaNassa padasaddena sIsaM vivari / atha kho sundarikabhAradvAjo brAhmaNo, muNDo, ayaM bhavaM, muNDako ayaM bhavaMti, tato'va puna 1M. bhAsati. 2B. pUraLAsasuttaM. M. habya0. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 / 4 ] sundarikabhAradvAja-suttaM [ 47 nivattitukAmo ahosi| atha kho sundarikabhAradvAjassa brAhmaNassa etadahosimuNDA'pi hi idhekacce brAhmaNA bhavanti, yannUnAhaM upasaMkamitvA jAti puccheyyaM'ti / atha kho sundarikabhAradvAjo brAhmaNo yena bhagavA tenupasaMkami, upasaMkamitvA bhagavantaM etadavoca-kiMjacco bhavaMti / atha kho bhagavA sundarika bhAradvAjaM brAhmaNaM gAthAhi ajjhabhAsi na brAhmaNo no'mhi na rAjaputto, na vessAyano uda' koci no'mhi / gottaM pariJAya puthujjanAnaM, akiMcano manta carAmi loke // 1 // saMghATivAsI agaho' carAmi, nivuttakeso abhinibbutatto / alippamAno idha mANavehi, akkalla maM (brAhmaNa) pucchasi gottapaJhaM / / 2 / / pucchanti ve bho brAhmaNA brAhmaNehi, saha brAhmaNo no bhavaMti / brAhmaNo ce tvaM brUsi maM ca brUsi abrAhmaNaM / taM sAvitti pucchAmi tipadaM catuvIsatakkharaM // 3 // ki nissitA isayo manujA khattiyA brAhmaNA, devatAnaM yajJamakappayiMsu puthu idha loke| yadantagU vedagU yajJakAle, yassAhutiM labhe tassijjhe'ti brUmi // 4 // addhA hi tassa hutamijjhe (ti brAhmaNo), yaM tAdisaM vedaguM ahasAma / tumhAdisAnaM hi adassanena, aJjo jano bhuJjati pUraLAsaM // 5 // tasmAtiha tvaM brAhmaNa atthena, atthiko upasaMkamma puccha / santaM vidhUmaM anighaM nirAsaM, appevidha abhivinde sumedhaM // 6 // yane ratAhaM (bho gotama) yanaM yitthtthkaamo| nAhaM pajAnAmi anusAsatu maM bhavaM, yattha hutaM ijjhate brUhi me taM / / 7 / / tena hi tvaM brAhmaNa odahassu sotaM dhammaM te desissAmi-- mA jAti puccha caraNaM ca puccha, kaTThA have jAyati jAtavedo / nIcA kulIno'pi munI dhitImA, AjAniyo hoti hirInisedho // 8 // saccena danto damasA upeto, vedantagU vusitbrhmcriyo| kAlena tamhi havyaM pavecche, yo brAhmaNo puJapekkho yajetha / / 9 / / ye kAme hitvA agahA' caranti , susaJatattA tasaraM'va ujju / kAlena tesu havyaM pavecche , yo brAhmaNo pujJapekkho yajetha // 10 // 'M. nuda. 2C., R., B. agiho. 3M. alallaM. "R. pucchi. R. agihA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 ] suttanipAto ye vItarAgA susamAhitindriyA , cando'va rAhugahaNA pamuttA / kAlena tesu havyaM pavecche , yo brAhmaNo pujJapekkho yajetha // 11 // asajjamAnA vicaranti loke , sadA satA hitvA mamAyitAni / kAlena tesu havyaM pavecche , yo brAhmaNo pujJapekkho yajetha // 12 // yo kAme hitvA abhibhuyyacArI , yo vedi jAtimaraNassa antaM / parinibbuto udakarahado'va sIto , tathAgato arahati pUraLAsaM // 13 // samo samehi visamehi dUre , tathAgato hoti anntpnyo| anUpalitto idha vA huraM vA , tathAgato arahati pUraLAsaM // 14 // yamhi na mAyA vasatI na mAno, yo vItalobho amamo nirAso / panuNNakodho abhinibbutatto , yo' brAhmaNo sokamalaM ahAsi / tathAgato aharati pUraLAsaM // 15 // nivesanaM yo manaso ahAsi , pariggahA yassa na santi keci / anupAdiyAno idha vA huraM vA , tathAgato arahati pUraLAsaM / / 16 / / samAhito yo udatAri oghaM , dhammaM ca'JAsi paramAya ditttthiyaa| khINAsavo antimadehadhArI , tathAgato arahati pUraLAsaM // 17 // bhavAsavA yassa vacI kharA ca , vidhUpitA atthagatA na santi / sa vedagU sabbadhi vippamutto , tathAgato aharati pUraLAsaM // 18 / / saMgAtigo yassa na santi saMgA , yo mAnasattesu amAnasatto / dukkhaM parijJAya sukhettavatthu , tathAgato arahati pUraLAsaM // 19 // AsaM anissAya vivekadassI , paravediyaM diTTi mupAtivatto / ArammaNA yassa na santi keci , tathAgato arahati pUraLAsaM // 20 // parovarA yassa samecca dhammA , vidhUpitA atthagatA na santi / santo upAdAnakhaye vimutto , tathAgato aharati pUraLAsaM // 21 // saMyojanaM jAtikhayantadassI , yo'pAnudi rAgapathaM asesaM / suddho niddoso vimalo akAco' , tathAgato arahati pUraLAsaM // 22 // yo attanA'ttAnaM nAnupassati , samAhito ujjugato Thitatto / sa ve anejo akhilo akaMkho , tathAgato aharati pUraLAsaM // 23 / / mohantarA yassa na santi keci , sabbesu dhammesu ca jANadassI / sarIraM ca antimaM dhAreti , patto ca sambodhimanuttaraM sivaM / ettAvatA yakkhassa suddhi , tathAgato arahati pUraLAsaM / / 24 / / 1 R. so. C. akAmo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 / 5 ] mAgha-sutaM hutaM ca mahaM hutamatthu saccaM yaM tAdisaM vedagunaM alatthaM / 3 + brahmA hi sakkhi paTigaNhAtu me bhagavA, bhuJjatu me bhagavA pUraLAsaM ||25|| gAthAbhigItaM me abhojaneyyaM saMpassataM brAhmaNa nesa dhammo / gAthAbhigItaM panudanti buddhA, dhamme sati brAhmaNa vuttiresA // 26 // aJjJjena ca kevalinaM mahesi khINAsavaM kukkuccavUpasantaM / annena pAnena upaTThahassu, khettaM hi taM puJJapekkhassa hoti // 27 // sAdhAhaM bhagavA tathA viJJa, yo dakkhiNaM bhujeyya mAdisassa / yaM yaJjakAle pariyesamAno, pappuyya tava sAsanaM ||28|| sArambhA yassa vigatA cittaM yassa anAvilaM / vippamutto ca kAmehi thInaM yassa panUditaM // 29 // sImantAnaM vinetAraM jAtimaraNakovidaM / muniM moneyyasaMpannaM tAdisaM yaJJamAgataM // 30 // bhakuTiM vinayitvAna paMjalikA namassatha / pUjetha annapAnena evaM ijjhanti dakkhiNA // 31 // buddho bhavaM arahati pUraLAsaM puJjJakkhettamanuttaraM / + AyAgo sabbalokassa bhoto dinnaM mahaphphalaM'ti // 32 // , 7 [ 49 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat atha kho sundarikabhAradvAjo brAhmaNo bhagavantaM etadavoca - abhikkantaM bho gotama... pe0 aneka pariyAyena dhammo pakAsito / esAhaM bhavantaM gotamaM saraNaM gacchAmi, dhammaM ca bhikkhu saMghaM ca / labheyyAhaM bhoto gotamassa santike pabbajjaM, labheyyaM upasaMpadaM'ti / alattha kho sundarikabhAradvAjo brAhmaNo.. pe0....... arahataM ahosIti / sundarikabhAradvAjasuttaM niTThitaM / ( 31 - mAgha- suttaM 3 / 5 ) evaM me sutaM / ekaM samayaM bhagavA rAjagahe viharati gijjhakUTe pabbate atha kho mAgho mANavo yena bhagavA tenupasaMkami / upasaMkamitvA bhagavatA saddhi sammodi / sammodanIyaM kathaM sArANIyaM vItisAretvA ekamantaM nisIdi / ekamantaM nisInno kho mAgho mANavo bhagavantaM etadavoca - ahaM hi bho gotama dAyako dAnapati vadaJa yAca yogo, dhammena bhoge pariyesAmi, dhammena bhoge pariyesitvA dhammaladdhehi bhogehi dhammAdhigatehi ekassa pi dadAmi dvinaM pi dadAmi tiNNaM pi dadAmi, catunnaM pi dadAmi, paMcanaM pi dadAmi, channaM pi dadAmi sattanaM pi dadAmi aTThannaM pi dadAmi, navannaM pi dadAmi dasannaM pi dadAmi, vIsAya'pi dadAmi tisAyaya'pi dadAmi, 4 www.umaragyanbhandar.com
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 ] suttanipAto [ 35 cattArasAya'pi dadAmi paJcAsAya'pi dadAmi satassa'pi dadAmi bhiyyo'pi dadAmi kaccAhaM bho gotama evaM dadanto evaM yajanto bahu puJJa pasavAmIti ? taggha tvaM mAnava evaM dadanto evaM yajanto bahu puS psvsi| yo so mAnava dAyako dAnapati vadaJJa yAcayogo dhammena bhoge pariyesati, dhammena bhoge pariyesitvA dhammaladdhehi bhogehi dhammAdhitehi ekassapi dadAti..... pe0..... satassa pi dadAti bhiyyo'pi dadAti, bahu so purNa pasavatIti atha so mAgho mANavo bhagavantaM gAthAya ajnabhAsi- 2 1 pucchAmahaM bho gotamaM vadaJJa (iti mAghA mANavo ) kAsAyavAsi agahaM carantaM / 1 yo yAcayogo dAnapati gahaTTho puJAthiko yajati puJjapekkho / darda paresaM idha annapAnaM katya hRtaM yajamAnassa sujjhe // 1 // (yo ) yAcayogo dAnapati gahaTTho (mAghAti bhagavA ), puJJatyiko jati puJjapekkho / dadaM pare isa annapAnaM ArAdhaye dakkhiNevye hi tAdi // 2 // 1 yo yAcayogo dAnapati gahaTTo (iti mANayo) putthiko yajati puJjapekkho / dadaM paresaM itha annapAnaM, akvAhi me bhagavA dakkhiyye // 3 // ye ve asattA vicaranti loke, akiMcanA kevalino yatattA / , T kAlena tesu havyaM pavecche yo brAhmaNI puSpekkho yajetha ||4| ye sabbasaMyojanavaMdhanacchidA dantA vimuttA aniSA nirAsA / kAlena tesu havyaM pavecche, yo brAhmaNo punapekkho yajetha // 5 // ye sabbasaMyojanavippamuttA, dantA vimuttA anighA nirAsA / kAlena tesu havyaM pavecche, yo brAhmaNo puJjapekkho jetha || 6 || rAgaM ca dosaMca pahAya mohaM khINAsavA busitabrahmacariyA / kAlena tesu havyaM pavecche, yo brAhmaNo puJjapekkho yajetha // 7 // suna mAyA basatI na mAno ye bItalobhA amamA nirAsA / kAlena tesu havyaM pavecche, yo brAhmaNo puJjapekkho yajetha ||8|| , " 1 + M. yogyate khINAsavA busitabAvariyA dvitIya pAdasthAne kAlena tesu..| M. itaH paraM pathAntaraM arabhyate- ye vItalobhA amamA nirAsA / khoNAsavA vusitabrahmacariyA / kAlena tesu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 245 ] mAgha-sutaM [ 51 J ye ve na taNhAsu upAtipannA, vitareyya oghaM amamA caranti / kAlena tesu havyaM pavecche, yo brAhmaNo puJpekkho yajetha // 9 // yesaM taNhA natthi kuhiJci loke, bhavAbhavAya idha vA huraM vA / kAlena tesu havyaM pavecche, yo brAhmaNo puJJapekkho yajetha // 10 // ye kAme hitvA agahA caranti susajJatattA tasaraM'va ujjuM / kAlena tesu havyaM pavecche yo brAhmaNo punapekso yajetha // / 11 // ye vItarAgA susamAhitindriyA cando'va rAhugahaNA pamuttA / kAlena tesu havyaM pavecche yo brAhmaNo puJjapekkho baje ||12|| samitAvino vItarAgA akopA, yesaM gati natthi idha vippahAya / kAlena tesu havyaM pavecche, yo brAhmaNo puJJapekkho yajeca // 13 // jahetvA jAtimaraNaM asesaM, kathaMkathaM sabbamupAtivattA / kAlena tesu havyaM pavecche, yo brAhmaNo puJJapekkho yajetha // 14 // ye attadIpA vicaranti loke akiMcanA sambadhi vippamuttA / kAlena tesu havyaM pavecche, yo brAhmaNo puJjapekkho yajetha // 15 // ye hettha jAnanti yathAtathA idaM, ayamantimA natthi punabbhavoti / kAlena tesu havyaM pavecche yo brAhmaNo puSpekso yajetha / / 16 / / , yo vedagU jhAnarato satImA kAlena tamhi havyaM pavecche, 4 addhA amoghA mama pucchanA ahu tvaM hettha jAnAsi yathAtathA idaM " so vItarAgo pavineyya rati divaM satataM appamatto * R. ye itaH paraM tu * M. satimA. 1 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat " saMmodhipatto saraNaM bahutaM / 1 yo brAhmaNo puJJapekkho yajetha // 17 // yo yAcayogo dAnapati gahaTTho (iti mAgho mANavo), puJJathiko yajati puJpekkho / dadaM paresaM idha annapAnaM, aksAhi me bhagavA yajJasaMpadaM / / 19 / / yajassu yajamAno (mAghA ti bhagavA ), sabbattha ca vippasAdehi cittaM / ArammarNa yajamAnassa ya etya patidvAya jahAti dosaM // 20 // 7 7 , P. yo. akkhAsi me bhagavA davikhaNeyye | tathA hi te vidito esa dhammo // / 18 / / do 1 sabbA disA karate appama metaM cittaM bhAvayaM appamANaM / // 21 // * R. ujju. M. u. * M. yo. C. eca. * M. sa vineyya. www.umaragyanbhandar.com
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 52 ] suttanipAto ko sujjhati muccati bajjhati ca , kena'ttanA gacchati brahmalokaM / ajAnato me muni brUhi puTTho , bhagavA hi me sakkhi brahmajja dittttho| tuvaM hi no brahmasamo'ti saccaM , kathaM uppajjati brahmalokaM (jutImA' ) // 22 // yo yajati tividhaM yajJasaMpadaM (mAghAti bhagavA) , ArAdhaye dakkhiNeyye hi tAdi / evaM yajitvA sammA yAcayogo , uppajjati brahmalokaM'ti brUmIti // 23 // evaM vutte mAgho mANavo bhagavantaM etadavoca-abhikkantaM bho gotama- ....... pe0....... ajjatagge pANupetaM saraNaM gataM'ti / mAghasuttaM nihitN| ( 32-sabhiya-suttaM 3 / 6 ) evaM me sutaM / eka samayaM bhagavA rAjagahe viharati veLavane klndknivaape| tena kho pana samayena sabhiyassa paribbAjakassa purANasAlohitAya devatAya paJhA uddiTTA honti-yo te sabhiya samaNo vA brAhmaNoM vA ime paJhe puTTho byAkaroti, tassa santi ke brahmacariyaM creyyaasiiti| atha kho sabhiyoparibbAjako tassA devatAya santike panhe uggahetvA, ye te samaNabAhmaNA saMghino gaNino gaNA-cariyA AtA yasassino titthakarA sAdhusammatA bahujanassa, seyyathIdaM-pUraNo kassapo, makkhali gosAlo, ajito kesakaMbalI', pakudho' kaccAyano, saMjayo bela TThiputto', nigaNTho nAtaputo' te upasaMkamitvA te paJhe pucchati / te sabhiyena paribbAjakena panhe puTThA na saMpAyanti, asaMpAyantA kopaM ca dosaM ca appaccayaM ca pAtukaronti, api ca sabhiyaM yeva paribbAjakaM paTipucchanti / atha kho sabhiyassa paribbAjakassa etadahosi-ye kho te bhonto samaNabrAhmaNA saMghino gaNino gaNAcariyA jAtA yasassino titthakarA sAdhusammatA bahujanassa, seyyathIdaM-pUraNo kassapo......pe0...... nigaNTho nAtaputto, te mayA panhe puTTA na saMpAyanti, asaMpAyantA kopaM ca dosaM ca appaccayaM ca pAtukaronti, api ca ma vettha paTipucchanti; yannunAhaM hInAyAvattitvA kAme paribhujeyyaM'ti / atha kho sabhiyassa paribbAjakassa etadahosi--ayaM'pi samaNo gotamo saMghI ceva gaNI 1C. jutimA, M. jutima. kaku, dho. M. belaTra. 2 C., M. kesakaMbalo. C. nAtha putto M. nATadeg. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 / 6 ] sabhaya-sutaM [ 53 ca gaNAcariyo ca jAto yasassI titthakaro sAdhusammato bahujanassa; yannU nAhaM samaNaM gotamaM upasaMkamitvA ime paJhe puccheyyaM'ti / atha kho sabhiyassa paribAjakassa etadahosa - ye'pi kho te bhonto samaNabrAhmaNA jiNNA buddhA mahallakA addhagatA vayo anuppattA therA rataJa cirapabbajitA saMghino gaNino gaNAcariyA jAtA yasassino titthakarA sAdhusammatA, bahujanassa, seyyathIdaM- pUraNo kassapo...... pe0...... . nigaNTho nAtaputto, te'pi mayA paJhe puTThA na saMpAyanti, asaMpAyantA kopaM ca dosaM ca appancayaM ca pAtukaronti, api ca mamevettha paTipucchanti / kiM pana me samaNo gotamo ime paJhe puTTho vyAkarissati / samaNo hi gotamo daharo ceva jAtiyA navo ca pabbajjAyAti / atha kho sabhiyassa paribbAjakassa etadahosisamaNo kho daharo'ti na paribhotabbo | daharo'pi ce samaNo hoti, so hoti mahiddhiko mahAnubhAvo, yannUnAhaM samaNaM gotamaM upasaMkamitvA ime paJ puccheyyati / atha kho sabhiyo paribbAjako yena rAjagahaM tena cArikaM pakkAmi / anupubbena cArikaM caramAno yena rAjagahaM veLuvanaM kalandakanivApo yena bhagavA tenupasaMkami, upasaMkamitvA bhagavatA saddhi sammodi, sammodanIyaM kathaM sArANIyaM vItisAretvA ekamantaM nisIdi / ikamantaM nisinno kho sabhiyo paribbAjako bhagavantaM gAthAya ajjhabhAsi-- kaMkhI vecikicchI AgamaM ( iti sabhiyo / ), paJhe pucchituM abhikaMkhamAno / tesantakaro bhagavAhi puTTho, anupubbaM anudhammaM vyAkarohi me // 1 // dUrato Agato'si sabhiyA ( ti bhagavA ), paJhe pucchituM abhikaMkhamAno / tesantakaro bhavAmi puTTho, anupubbaM anudhammaM vyAkaromi te // 2 // puccha mama sabhiya paJhaM, yaM kiMci manasi'cchasi / tassa tasseva paJhassa, ahaM antaM karomi te'ti // 3 // atha kho abhiyassa paribbAjakassa etadahosi -- acchariyaM vata bho, abbhutaM vata bho, yAvatA'haM asu samaNabrAhmaNesu okAsamattaM'pi nAlatthaM, taM me idaM samaNena gotamena okAsakammaM kataM'ti attamano pamodito udaggo pItisomanassajAto bhagavantaM paJhaM pucchi- M., R. paJhe me puTTho * R. he ' M. bhavaM bhavAhi. R. bhavAhi me. anupubbaM. R. te. M . tesamantaM karomi te. puTTho anupubbaM .....M. paJhe puTTho anupubbaM ...... / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 ] suttanipAto [ 36 kiM pattinamAhu bhikkhunaM (iti sabhiyo), sorataM kena kathaM ca dantamAhu / buddho'ti kathaM pavuccati, puTTho me bhagavA byAkarohi ||4|| pajjena kartana asanA (sabhiyAti bhagavA), parinibbANagato vitiSNakakho / vibhavaM ca bhavaM ca vippahAya, vusitavA khINapunabbhavo sa bhikkhu // 5 // savvattha upekkhako satImA, na so hiMsati kiMci sabbaloke / tiSNo samaNo anAvilo, ussadA yassa na santi sorato so ||6|| , yasmindriyAni bhAvitAni, ajjhataM vahidA ca savvaloke / nibbijja imaM paraM ca lokaM kAlaM kaMkhati bhAvito sa danto ||7|| kappAni viceyya kevalAni saMsAraM dubhayaM cutUpapAtaM / vigatarajamanaMgaNaM visuddha pattaM jAtivalayaM tamAhu buddhati // 8 // atha kho sabhayo paribbAjako bhagavato bhAsitaM abhinanditvA anumoditvA attamano pamodito udaggo pItisomanassajAto bhagavantaM uttari paha pucchi - kiM pattinamAhu brAhmaNaM ( iti sabhiyo), samaNaM kena kathaM ca nhAta ko'ti / nAgo'ti kathaM pavuccati, puTTho me bhagavA vyAkarohi ||9|| bAhetvA savvapApAni (sabhiyAti bhagavA), vimalosA dhusamAhito ThitattI / saMsAramaticca kevalI so, asito tAdi pavuccate sa brahmA // 10 // samitAvi pahAya puJJapApaM virajo jatvA imaM paraM ca lokaM / jAtimaraNaM upAtivatto, samaNo tAdi pavuccate tathattA // 11 // , nihAya sambapApakAni, ajjAtaM bahiddhA ca sambaloke / vevamanusse kappiyesu kappaM neti tamAhu nhAta ko'ti // 12 // AguM na karoti kiMci loke, sabbasaMyoge visajja bandhAnAni / sabbattha na sajjati vimutto, nAgo tAdi pavuccate tathattAti // 13 // atha kho sabhiyo paribbAjako... pe0... bhagavantaM uttaraM paJhaM pucchi - kaM khettajinaM vadanti buddhA ( iti sabhiyo), kusalaM kena kathaM ca paMDito'ti / muni nAma kathaM pavuccati, puTTho me bhagavA vyAkarohi / / 14 / / C. nahAtako. ' R. sorata. B. 'sUrataM' ti pi. C. syamyate B. so0. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat C. nimnnahAya * P. nimbijsa. C. pavuccati. www.umaragyanbhandar.com
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 ] sabhaya-suttaM khettAni viceyya kevalAni (sabhiyAti bhagavA ), dibbaM mAnusakaM ca brahmakhettaM / sabbakhettamUlabaMdhanA pamutto, khettajino tAdi pavuccate tathattA // 15 // kosAni viceyya kevalAni, dibbaM mAnusakaM ca brahmakosaM / (sabba) kosamUlabaMdhanA pamutto, kusalo tAdi paccate tathattA // 16 // tadubhayAni viceyya paNDarAni, ajjhattaM bahiddhA ca suddhipaJca / kaNhaM sukkaM upAtivatto, paNDito tAdi pavuccate tathattA // 17 // asataM ca sataM ca tvA dhammaM, ajjhattaM ca bahiddhA ca sabbaloke / devamanussehi pUjito so, saMgaM jAlamaticca so munIti // 18 // atha kho sabhiyo paribbAjako... pe0.. bhagavantaM uttaraM paJhaM pucchi - kiM pattinamAhu vedaguM ( iti sabhiyo), anuviditaM kena kathaM ca viriyavA'ti / AjAniyo kiMti nAma hoti, puTTho me bhagavA byAkarohi ||19|| vedAni viceyya kevalAni (sabhiyA ti bhagavA ), samaNAnaM yAni'patthi brAhmaNAnaM / sabbavedanAsu vItarAgo, sabbaM vedamaticca vedagU so // 20 // anuvicca papaMcanAmarUpaM, ajjhattaM bahiddhA ca rogamUlaM / sabbarogamUlabaMdhanA pamutto, anuvidito tAdi pavuccate tathattA // 21 // virato idha sabbapApakehi, nirayadukkhamaticca viriyavA so / so viriyavA padhAnavA, dhIro tAdi pavuccate tathattA ||22|| yassassu lutAni baMdhanAni, ajjhattaM bahiddhA ca sabbamUlaM / (sabba) saMgamUlabaMdhanA pamutto, AjAniyo tAdi pavuccate tathattA'ti // 23 // atha kho sabhiyo paribbAjako... pe0 . bhagavantaM uttaraM paJhaM pucchi - kiM pattinamAhu sotthiyaM ( iti sabhiyo), ariyaM kena kathaM ca caraNavA'ti / paribbAjako kiM'ti nAma hoti, puTTho me bhagavA byAkarohi // 24 // sutvA sabbadhammaM abhinaya loke (sabhiyAti bhagavA ), sAvajjAnavajjaM yadatthi kiMci / abhibhuM kathaMkaftha vimuttaM, anIghaM sabbadhimAhu sotthi yo'ti // 25 // B. 'vijeyya' tipi. 4R. kaNhasukkaM. P. kaNhasukkaM. * R. anighaM. = R. sottiyaM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat [ 55 R. divyaM. * M. lunAni. R., M. dubhayAni. R. sottiyaM. www.umaragyanbhandar.com
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 ] suttanipAto chatvA AsavAni AlayAni, vidvA so na upeti ganbhaseyyaM / sabbaM tividhaM panujja paMka, kappaM neti tamAhu ariyo'ti ||26|| yo idha caraNemu pattipattI, kusalI sabbadA AjAnAti dhammaM / " sabvattha na sajjati vimutto paTiyA yassa na santi caraNavA so // 27 // dukkhavepakkaM yadatthi kammaM uddhaM adho ca tiriyaM cApi majjhe / parivajjayitvA parivArI mAyaM mAnamatho'pi lobhakoSaM / pariyantamakAsi nAmarUpaM taM paribbAjakamAhU pattipattaM'ti ||28|| 4 atha vo sabhiyo paribyAjako bhagavato bhAsitaM abhinanditvA anumoditvA attamano pamodito udaggo pItisomanassajAto uDAyasAnA ekaMsa uttarAsaMgaM karitvA yena bhagavA tenajjali paNAmetvA bhagavantaM sammukhA sAruppAhi gAthAhi abhityavi- yAni ca tINi vAni ca saddhi, samaNappavAdasitAni bhUripaNa / saJJakkhara saJJanissitAni, osaraNAni vineyya oghataM agA ||29|| antasi pArasi dukkhassa, arahA'si sammA saMbuddho khINAsavaM taM maJJe / jutimA mutimA pahUtapaNA, dukkhassantakara atA ratha meM || 30 // yaM me kaMkhitamayAsi vicikichu maM atAresi namo te| muni monapadhesa patipatta akhila Adiccabandhu sorato'si // 31 // yA me kaMkhA pure Asi taM me vyAkAsi cakkhumA / addhA munIMsi saMbuddho natthi nIvaraNA tava // 32 // upAyAsA ca te sabbe viddhastA vinalIkatA / sItibhUto damapNatto thitimA saccanikkamo // 33 // tassa te nAganAgassa mahAvIrassa bhAsato | sabbe devA'numodanti ubho nAradapabbatA ||34|| namo se purisAjA namo te purimuttama / sadevakasmi lokasmi natthi te paripuggalo // 35 // R., C. ajAni. * B., M. paribbAjayitvA. nissitAni. 6 M. C. vicikicchA. patipataM. 1 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat [ 3 / 6 * M. vimuttacito. M. mAnapathaM vilobhakodhaM. * M. paJcakkhara 0. * M. nAsti C. dukkhaM. * M. G C. dukkharasantakara atAresi. M. www.umaragyanbhandar.com
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 317 ] sela-suttaM tuvaM buddho tuvaM satthA tuvaM mArAbhibhU' muni| tuvaM anusaye chetvA tiNNo tAresi'maM pajaM // 36 / / upadhI te samatikkantA AsavA te pdaalitaa| sIho'si anupAdAno pahInabhayabheravo // 37 // puNDarIkaM yathA vaggu toye na uplippti| evaM pujhe ca pApe ca ubhaye tvaM na lippasi / pAde vIra pasArehi sabhiyo vandati satthunoti // 38 // atha kho sabhiyo paribbAjako bhagavato pAdesu sirasA nipatitvA bhagavantaM etadavoca-abhikkantaM gotama...pe0...dhammaM ca bhikkhusaMgha ca, labheyyAhaM bhante bhagavato santike pabbajjaM, labheyyaM upsNpdN'ti| yo kho sabhiya ajhatitthiyapubbo imasmiM dhammavinaye AkaMkhati pabbajjaM, AkaMkhati upasaMpadaM, so cattAro mAse parivasati; catumnaM mAsAnaM accayana AraddhacittA bhikkhU pabbAjenti upasaMpAdenti bhikkhubhAvAya / api ca me'ttha1 puggalavemattatA viditaa'ti| sace bhante ajJatitthiyapubbA imasmi dhammavinaye AkaMkhantA pabbajjaM AkaMkhantA upasaMpadaM cattAro mAse parivasanti, catunnaM mAsAnaM accayena AraddhacittA bhikkha pabbAjenti upasaMpAdenti bhikkhubhAvAya, ahaM cattAri vassAni parivasissAmi, catunnaM vassAnaM accayena AraddhacittA bhikkhU pabbAjentu upasaMpAdentu bhikkhubhAvAyAti / alattha kho sabhiyo paribbAjako bhagavato santike pabbajjaM alattha upasaMpadaM...pe0... aJataro kho panAyasmA sabhiyo arahataM ahosIti / sabhiyasuttaM niThitaM / ( 33-sela-suttaM 3 / 7) evaM me sutaM / ekaM samayaM bhagavA aMguttarApesu cArikaM caramAno mahatA bhikkhusaMghena saddhi aDDhateLasehi bhikkhusatehi yena ApaNaM nAma aMguttarApAnaM nigamo tdvsri| assosi kho keNiyo jaTilo-samaNo khalu bho gotamo sakyaputto sakyakulA pabbajito aMguttarApesu cArikaM caramAno mahatA bhikkhusaMghena saddhiM aDDhateLasehi bhikkhusatehi ApaNaM anuppatto; taM kho pana bhavantaM gotamaM evaM ' M. mAyAbhibhU. 2 C., M. upadhi. 3 M. upalimpati. 4M. lippasi. 5C. cettha. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58] - suttanipAto [ 317 kalyANo kittisaddo abbhugato-iti'pi so bhagavA arahaM sammAsaMbuddho vijjAcaraNasaMpanno sugato lokavidU anuttaro purisadammasArathi satthA deva manussAnaM buddho bhagavA, so imaM lokaM sadevakaM samArakaM sabrahmakaM sassamaNabrAhmaNi pajaM sadevamanussaM sayaM abhijJA sacchikatvA pavedeti; so dhamma deseti AdikalyANaM majjhekalyANaM pariyosAnakalyANaM sAtthaM sabyaJjanaM kevalaparipuNNaM parisuddhaM brahmacariyaM pakAseti; sAdhu kho pana tathArUpAnaM arahataM dassanaM hotIti / atha kho keNiyo jaTilo yena bhagavA tenupasaMkami, upasaMkamitvA bhagavatA saddhi sammodi, sammodanIyaM kathaM sArANIyaM vItisAretvA ekamantaM nisiidi| ekamantaM nisinnaM kho keNiyaM jaTilaM bhagavA dhammiyA kathAya saMdassesi samAdapesi samuttejesi saMpahaMsesi / atha kho keNiyo jaTilo bhagavatA dhammiyA kathAya sandassito samAdapito samuttejito saMpahaMsito bhagavantaM etadavoca--adhivAsetu me bhavaM gotamo svAtanAya bhattaM saddhi bhikkhusaMghenAti / evaM vutte bhagavA keNiyaM jaTilaM etadavoca-mahA kho keNiya bhikkhusaMgho aDDhateLasAni bhikkhusatAni, tvaM ca kho brAhmaNesu abhippa snno'ti| dutiyaM'pi kho keNiyo jaTilo bhagavantaM etadavoca--kiMcApi bho gotama mahAbhikkhusaMgho aDDhateLasAni bhikkhusatAni, ahaM ca brAhmaNesu abhippasanno, adhivAsetu me bhavaM gotamo svAtanAya bhattaM saddhi bhikkhusaMghenAti / dutiyaM'pi kho bhagavA keNiyaM jaTilaM etadavoca--mahA kho keNiya bhikkhusaMgho aDDhateLasAni bhikkhusatAni, tvaM ca kho brAhmaNesu abhippasanno'ti / tatiyaM'pi kho keNiyo jaTilo bhagavantaM etadavoca-kiMcApi bho gotama mahAbhikkhusaMgho aDDhateLasAni bhikkhusatAni, ahaM ca kho brAhmaNesu abhippasanno, adhivAsetveva me bhavaM gotamo svAtanAya bhattaM saddhi bhikkhusaMghenAti / adhivAsesi bhagavA tunnhiibhaaven| atha kho keNiyo jaTilo bhagavato adhivAsanaM viditvA uDAyAsanA yena sako assamo tenupsNkmi| upasaMkamitvA mittAmacce jAtisAlohite Amantesi--suNantu me bhonto' mittAmaccA jAtisAlohitA, samaNo me gotamo nimantito svAtanAya bhattaM saddhi bhikkhusaMghena, yena me kAyaveyyAvaTikaM kreyyaathaati| evaM bho'ti kho keNiyassa jaTilassa mittAmaccA jAtisAlohitA keNiyassa jaTilassa paTissutvA appekacce uddhanAni khaNanti, appekacce kaTThAni phAlenti, appekacce bhAjanAni dhovanti, appekacce udakamaNikaM patidvApenti, appekacce AsanAni paJApenti; keNiyo pana jaTilo sAmaM yeva maNDalamAlaM pttiyaadeti| tena kho pana samayena selo brAhmaNo ApaNe paTivasati, tiNNaM vedAnaM pAragU sanighaNTukeTubhAnaM sAkkha M. bhavanto. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 / 7 ] sela-sutaM [ 59 rappabhedAnaM itihAsapaMcamAnaM padako veyyAkaraNo lokAyatamahApurisalakkhaNesu anvayo tINi mANavakasatAni mante vAceti / tena kho pana samayena keNiyo jaTilo sele brAhmaNe abhippasanno hoti / atha kho selo brAhmaNo tIhi mANavakasatehi parivuto jaMghAvihAraM anuvaMkamamAno anuvicaramAno yena keNiyassa jaTilassa assamo tenusNkmi| addasA kho selo brAhmaNo keNiyassamiye ' jaTile appekacce uddhanAni khaNante -- pe0 appekacce AsanAni paJcapente, keNiyaM pana jaTilaM sAmaM yeva maNDalamAlaM paTiyAdentaM / disvAna keNiyaM jaTilaM etadavoca - kintu bhoto keNiyassa AvAho vA bhavissati, vivAho vA bhavissati mahAyajJo vA paccupaTThito, rAjA vA mAgadho seniyo biMbisAro nimantito svAtanAya saddhi balakAyenAti / na me sela AvAho bhavissati, na'pi vivAho bhavissati, na'pi rAjA mAgadho seniyo biMbisArI nimantito svAtanAya saddhi balakAyena, api ca kho me mahAyaJJo pancapaTTito atthi / samaNo gotamo sakyaputto sakyakulA pabbajito aMguttarApesu cArikaM caramAno mahatA bhikkhusaMghena saddhi aDDhateLasehi bhikkhusatehi ApaNa anuppatto / taM kho pana bhavantaM gomataM... pe0... buddho bhagavA'ti / so me nimantita svAtanAya saddhi bhikkhusaMghenAti / buddho'ti kho keNiya vadesi / buddho'ti bho sela vadAmi / buddho'ti bho keNiya vdesi| buddho'ti bho sela vadAmIti / atha kho selassa brAhmaNassa etadahosi -- ghoso'pi kho eso dullabho lokasmi yadidaM buddho'ti / AgatAni kho pana asmAkaM mantesu dvattisamahApurilakkhaNAni yehi samannAgatassa mahApurisassa dve'va gatiyo bhavanti anaJJA / sace agAraM ajjhAvasati rAjA hoti cakkavattI dhammiko dhammarAjA cAturanto vijitAvI janapadatthAvariyappatto sattaratanasamannAgato / tassimAni satta ratanAni bhavanti, seyyathIdaM -- cakkaratanaM, hatthiratanaM, assaratanaM, maNiratanaM, itthiratanaM, gahapatiratanaM, pariNAyakaratanameva sattamaM / parosahassaM kho panassa puttA bhavanti sUrA vIraMgarUpA parasenappamaddanA / so imaM paThaviM sAgarapariyantaM adaNDena asatthena dhammena abhivijiya ajjhAvasati / sace kho panAgArasmA anagAriyaM pabbajati arahaM hoti sammAsaMbuddho loke vivattacchaddo / kahaM pana bho keNiya etarahi so bhavaM gotamo viharati arahaM sammAsaMbuddho'ti / evaM vRtte keNiyo jaTilo dakkhiNaM bAhaM paggahetvA selaM brAhmaNaM etadavoca -- yena sA bho sela nIlavanarAjIti / atha kho selo brAhmaNo tIhi mANavakasatehi saddhi yena bhagavA tenupasaMkami / atha kho selo brAhmaNo te mANavake Amantesi - appasaddA bhonto Agacchantu pade padaM nikkhipantA, durAsadA hi te bhagavanto sIhA'va ekacarA, yadA cAhaM bho samaNena ' M. keNiyasya jaTilassa assame. * M. vivaTacchado. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat . www.umaragyanbhandar.com
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 60 ] suttanipAto [ 37 gomatena saddhi manteyyaM mA me bhonto antarantarA kathaM opAtetha, kathApariyosAnaM me bhavanto aagmentuti| atha kho selo brAhmaNo yena bhagavA tenpsNkmi| upasaMkamitvA bhagavato saddhi sammodi, sammodanIyaM kathaM sArANIyaM vItisAretvA ekamantaM nisiidi| ekamantaM nisinno kho selo brAhmaNo , bhagavato kAye dvatisamahApurisalakkhaNAni smmnnesi| addasA kho selo brAhmaNo bhagavato kAye dvattisamahApurisalakkhaNAni yebhuyyena ThapetvA dve; dvIsu mahApurisalakkhaNesu kaMkhati vicikicchati nAdhimuccati na saMpasIdati--kosohite ca vatthaguyhe, pahatajivhatAya ca / atha kho bhagavato etadahosi--passati kho me ayaM selo brAhmaNo dvattisamahApurisalakkhaNAni yebhuyyena ThapetvA dve; dvIsu mahApurisalakkhaNesu kaMkhati vicikicchati nAdhimuccati na saMpasIdati--kosohite ca vatthagurahe pahUtajivhatAya caati| atha kho bhagavA tathArUpaM iddhAbhisaMkhAraM abhisaMkhAsi yathA addasa selo brAhmaNo bhagavato kosohitaM vtthguyhN| atha kho bhagavA jivha ninnAmetvA ubho'pi kaNNasotAni anumati paTimasi, ubho'pi nAsikasotAni anumasi paTimasi, kevalaM'pi nalATamaNDalaM jivhAya chAdesi / atha kho selassabrAhmaNassa etadahosi--samannAgato kho samaNo gotamo dvatisamahApurisalakkhaNehi paripuNNehi, no aparipuNNehi; no ca kho naM jAnAmi buddho vA no vaa| sutaM kho pana me'taM brAhmaNAnaM vuddhAnaM mahallakAnaM AcariyapAcariyAnaM bhAsamAnAnaM--ye te bhavanti arahanto sammAsaMbuddhA te sake vaNNe bhaJjamAne attAnaM pAtukarontIti; yannUnAhaM samaNaM gotama sammukhA sAruppAhi gAthAhi abhitthaveyyaM'ti / atha kho selo brAhmaNo bhagavantaM sammukhA sAruppAhi gAthAhi abhitthavi-- paripuNNakAyo suruci sujAto caarudssno| suvaNNavaNNo'si bhagavA susukkadATho'si viriyavA / / 1 / / narassa hi sujAtassa ye bhavanti viyNjnaa| sabbe te tava kAyasmi mahApurisalakkhaNA // 2 // pasannanetto sumukho brahA uju patApavA / majJa samaNasaMghassa Adicco'va virocasi // 3 // kalyANadassano bhikkhu kNcnsnnibhttco| ki te samaNabhAvena evaM uttamavaNNino // 4 // rAjA arahasi bhavituM cakkavattI rthesbho| cAturanto vijitAvI jambusaNDassa' issaro // 5 / / 1M. jaMbumaNDassa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ 317 ] sela-suttaM khattiyA bhojarAjAno anayattA bhavanti te / rAjAbhirAjA manujindo rajjaM kArehi gotama / / 6 / / rAjA'hamasmi selA (ti bhagavA) dhammarAjA anuttro| dhammena cakkaM vattemi cakkaM appativattiyaM // 7 // saMbuddho paTijAnAsi (iti selo brAhmaNo) dhammarAjA anuttro| dhammena cakkaM vattemi iti bhAsasi gotama // 8 // ko na senApati bhoto sAvako satthudanvayo' / ko te imaM anuvatteti dhammacakkaM pavattitaM // 9 // mayA pavattitaM cakkaM (selA ti bhagavA) dhammacakkaM anuttaraM / sAriputto anuvatteti anujAto tathAgataM // 10 // abhineyyaM abhijAtaM bhAvetabbaM ca bhAvitaM / pahAtabbaM pahInaM me tasmA buddho'smi brAmhaNa // 11 / / vinayassu mayi kaMkhaM adhimuccassu brAhmaNa / dullabhaM dassanaM hoti saMbuddhAnaM abhiNhaso // 12 // yesaM ve dullabho loke pAtubhAvo abhinnhso| so'haM brAhmaNa saMbuddho sallakatto anuttaro / / 13 / / brahmabhUto atitulo maarsenppmddno| sabbAmitte vasI katvA modAmi akUtobhayo // 14 // imaM bhonto nisAmetha yathA bhAsati cakkhumA / sallakatto mahAvIro sIho'va nadati vane // 15 // brahmabhUtaM atitulaM mArasenappamaddanaM / ko disvA nappasIdeyya api kaNhAbhijAtiko // 16 // yo ma icchati anvetu yo vA nicchati gacchatu / idhAhaM pabbajissAmi varapAssa santike // 17 // etaM ce ruccati bhoto sammAsaMbuddhasAsanaM / mayaM'pi pabbajissAma varapaJcassa santike // 18 // brAhmaNA tisatA ime yAcanti pNjliiktaa| brahmacariyaM carissAma bhagavA tava santike // 19 // svAkkhAtaM brahmacariyaM (selA ti bhagavA) saMdiTTikamakAlikaM / yattha amoghA pabbajjA appamattassa sikkhato'ti // 20 // M. satthuanvayo. the0 gA0-satthuranvayo. 2 M. pavattiyaM. "R.,C. vo. R. mayI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 62 ] suttanipAto [ 37 alattha kho selo brAhmaNo sapariso bhagavato santike pabbajja alattha upasaMpadaM / atha kho keNiyo jaTilo tassA rattiyA accayena sake assame paNItaM khAdanIyaM bhojanIya paTiyAdApetvA bhagavato kAlaM ArocApesi-kAlo bho gotama, nidvitaM bhattaMti / atha kho bhagavA pubbaNhasamayaM nivAsetvA pattacIvaramAdAya yena keNiyassa jaTilassa assamo tenupsNkmi| upasaMkamitvA paJJatte Asane nisIdi saddhi bhikkhusNghen| atha kho keNiyo jaTilo buddhapamukhaM bhikkhusaMghaM paNItena khAdanIyena bhojanIyena sahatthA saMtappesi saMpavAresi / atha kho keNiyo jaTilo bhagavantaM bhuttAvi onItapattapANi ataraM nIcaM AsanaM gahetvA ekamantaM nisiidi| ekamantaM nisinnaM kho keNiyaM jaTilaM bhagavA imAhi gAthAhi anumodi-- aggihattamukhA yajJA sAvittI chandaso mukhaM / rAjA mukhaM manussAnaM nadInaM sAgaro mukhaM // 21 // nakkhattAnaM mukhaM cando Adicco tapataM mukhaM / puJja AkaMkhamAnAnaM saMgho ve yajataM mukhaM'ti // 22 // atha kho bhagavA keNiyaM jaTilaM imAhi gAthAhi anumoditvA uTThAya AsanA pkkaami| atha kho AyasmA selo sapariso eko vUpakaTTho appamatto AtApI pahitatto viharanto na cirasseba yassatthAya kulaputtA sammadeva agArammA anagAriyaM pabbajanti tadanuttaraM brahmacariyapariyosAnaM diTTeva dhamme sayaM abhijJA sacchikatvA upasaMpajja vihAsi, khINA jAti, vusitaM brahmacariyaM, kataM karaNIyaM, nAparaM itthattAyAti abbhajJAsi / aJjataro ca kho panAyasmA selo sapariso arahataM ahosi / atha kho AyasmA selo sapariso yena bhagavA tenupsNkmi| upasaMkamitvA ekasaM cIvaraM katvA yena bhagavA tena 'JjaliM paNAmetvA bhagavantaM gAthAhi ajmabhAsi-- yaM taM saraNamAgamma ito aTThami cakkhuma' / sattarattena bhagavA dantamha tava sAsane // 23 // tuvaM buddho tuvaM satthA tuvaM mArAbhibha muni / tuvaM anusaye chetvA tiNNo tAresi'maM pajaM // 24 // upadhi te samatikkantA AsavA te pdaalitaa| sIho'si anupAdAno pahInabhayabheravo // 25 / / bhikkhavo tisatA ime tiTThanti paJjalIkatA / pAde vIra pasArehi nAgA vandantu satyano'ti / / 26 / / selasuttaM nihitaM / 1R.C. cakkhumA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ salla-muttaM ( 34 - salla - suttaM 318 ) animittamanAtaM maccAnaM idha jIvitaM / kasiraM ca paritaM ca taM ca dukkhena saMyutaM // 1 // na hi so upakkamo asthi yena jAtA na miyyare / jaraM'pi patvA maraNaM evaMdhammA hi pANino // 2 // phalAnamiva pakkAnaM pAto papatanA bhayaM / evaM jAtAnaM maccAnaM nicca maraNato bhayaM // 3 // yathA'pi kumbhakArassa katA mattikabhAjanA / sabbe bhedanapariyantA evaM maccAna jIvitaM // 4 // daharA ca mahantA ca ye bAlA ye ca paMDitA / sabbe maccuvasaM yanti sabbe maccuparAyaNA // 5 // tesaM maccuparetAnaM gacchataM paralokato | na pitA tAyate puttaM jAti vA pana Atake // 6 // pekkhataM yeva AtInaM passa lAlapataM pRthu / ekameko va manvAnaM go vajjho viya niyyati // 7 // evamanbhAhato loko maccunA ca jarAya ca / tasmA dhIrA na socanti viditvA lokapariyAyaM // 8 // 38 ] yassa maggaM na jAnAsi Agatassa gatassa vA / ubho ante asaMpassaM niratthaM paridevasi ||9|| paridevayamAno ve kaMcidatyaM // udabbahe / sammULho hiMsamattAnaM kayirA cenaM vicakkhaNo // 10 // na hi ruNNena sokena santi pappoti cetaso / bhivyassuppajjate dukkhaM sarIraM upahRyati // 11 // kiso vivaNNo bhavati hiMsamattAnamattanA / na tena petA pAlenti niratthA paridevanA / / 12 / / sokamappajahaM jantu bhiyyo dukkhaM nigacchati / anutthunanto kAlakataM sokassa vasamanvag // 13 // * M. saMyutaM. M. patanato. P. papalato. kiMcidattha. C. runnena. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat [ 63 3 M. vajo. # M. www.umaragyanbhandar.com
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64 ] suttanipAto [3 / 9 ane'pi passa gamine yathA kammapage nare / maccuno vasamAgamma phandante cidha pANino // 14 // yena yena hi maJjanti tato taM hoti aJathA / etAdiso vinAbhAvo passa lokassa pariyAyaM / / 15 / / api ce vassasataM jIve bhiyyo vA pana maanvo| jAtisaMghA vinA hoti jahAti idha jIvitaM // 16 // tasmA arahato sutvA vineyya paridevitaM / petaM kAlakataM disvA na so labbhA mayA iti / / 17 / / yathA saraNamAdittaM vArinA parinibbaye / evaM'pi dhIro sappo paMDito kusalo nro| khippamuppatitaM sokaM vAto tulaM'va dhaMsaye // 18 // paridevaM pajappaM ca domanassaM ca attno| attano sukhamesAno abbahe, sallamattano // 19 // abbULhasallo asito santi pappuyya cetso| sabbasokaM atikanto asoko hoti nibbuto'ti // 20 // sallasuttaM nidruitaM / ( 35-vAseThTha-suttaM 3 / 6 ) evaM me sutaM / eka samayaM bhagavA icchAnaMgale 3 viharati icchAnaMgalavanasaNDe / tena kho pana samayena saMbahulA abhijJAtA abhijJAtA brAhmaNamahAsAlA icchAnaMgale paTivasanti, seyyathIda-caMkI brAhmaNo, tArukkho brAhmaNo, pokkharasAti brAhmaNo, jAnussoNi" brAhmaNo, todeyyabrAhmaNo, ache ca abhijJAtA abhijJAtA braahmnnmhaasaalaa| atha kho vAseTThabhAradvAjAnaM mANavAnaM jaMghAvihAraM anucaMkamamAnAnaM anuvicaramAnAnaM ayamantarA kathA udapAdi-kathaM bho brAhmaNo hotiiti| bhAradvAjo mANavo evamAha-yato kho ubhato sujAto hoti mAtito ca pitito ca saMsuddhagahaNiko, yAva sattamA pitA mahayugA akkhitto anupa 1M., C. parinibbuto. "R., M. jANussoNi. 2 M. abbuhe, R. icchAnaMkale. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 ] vAseThTha-suttaM [65 kkuTTho' jAtivAdena, ettAvatA kho brAhmaNo hotIti / vAseTTho mANavo evamAha-yato kho bho sIlavA ca hoti vatasaMpanno ca, ettAvatA kho brAhmaNohotIti / neva kho asakkhi bhAradvAjo mANavo vAseThaM mANavaM sApetuM, na pana asakkhi vAseTTho mANavo bhAradvAjaM mANavaM snypetuN| atha kho vAseTTho mANavo bhAradvAjaM mANavaM Amantesi-ayaM kho bhAradvAja samaNo gotamo sakyaputto sakyakulA pabbajito icchAnaMgale viharati icchAnaMgalavanasaNDe, taM kho pana bhavantaM gotamaM evaM kalyANo kittisaddo abbhuggato...pe0...buddho bhagavA'ti; AyAma bho bhAradvAja, yena samaNo gotamo tenupasaMkamissAma, upasaMkamitvA samaNaM gotamaM etamatthaM pucchissAma, yathA no samaNo gotamo vyAkarissati tathA naM dhaaressaamaati| evaM bho'ti kho bhAradvAjo mANavo vAsessa mANavassa pccssosi| atha kho vAseTrabhAradvAjA mANavA yena bhagavA tenupasaMkamiMsU, upasaMkamitvA bhagavatA saddhi sammodisu, sammodanIyaM kathaM sArANIyaM vItisAretvA ekamantaM nisiidisu| ekamantaM nisinno kho vAseTTho mANavo bhagavantaM gAthAya ajjhabhAsi anujJAtapaTijJAtA tevijjA mymsmbho| ahaM pokkharasAtissa tArukkhassAyaM mANavo // 1 // tevijjAnaM yadakkhAtaM tatra kevlino'smse| padakasmA veyyAkaraNA jape AcariyasAdisA // 2 // tesaM no jAtivAdasmi vivAdo atthi gotama / jAtiyA brAhmaNo hoti bhAradvAjo'ti bhAsati / ahaM ca kammanA' brUmi evaM jAnAhi cakkhuma / / 3 / / te na sakkoma saJjattuM aJjamAM mayaM ubho| bhagavantaM puThumAgamma saMbuddhaM iti vissutaM // 4 // candaM yathA khayAtItaM peccapaMjalikA jnaa| vandamAnA namassanti evaM lokasmi gotamaM // 5 // cakTuM loke samuppannaM mayaM pucchAma gotamaM / jAtiyA brAhmaNo hoti udAhu bhavati kammanA / ajAnataM no pabrUhi yathA jAnemu brAhmaNaM // 6 // tesaM vo'haM vyakkhissaM (vAseTThA ti bhagavA) anupubbaM yathAtathaM / jAtivibhaMgaM pANAnaM aJjamajA hi jAtiyo // 7 // 1M. anupakuTTho. 2 C. vattasapanno. 2 C. mayamassubho. "B. jappe. M. C. kammunA. M. sjnyaapetuN| degC. vyAkkhissaM, M. ahaM vyakikhassaM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ suttanipAto [ 32 tiNarukkhe'pi jAnAtha na cApi pttijaanre| liMgaM jAtimayaM tesaM aJamajhA hi jaatiyo||8|| tato kITe pataGage ca yAva kunthkipillike| liMga jAtimayaM tesaM asamaJjJA hi jAtiyo / / 9 / / catuppade'pi jAnAtha khuddake ca mahallake / liMgaM jAtimayaM tesaM ajJamajhA hi jAtiyo // 10 // pAdUdare'pi jAnAtha urage diighpittrike| liMga jAtimayaM tesaM aJamajhA hi jAtiyo // 11 // tato macche'pi jAnAtha udake' vAri gocare / ligaM jAtiyamaM tesaM ajJamajhA hi jAtiyo / // 12 // tato pakkhI'pi jAnAtha pattayAne vihaMgame / liMgaM jAtimayaM tesaM aJamacA hi jAtiyo // 13 // yathA etAsu jAtIsu liMgaM jAtimayaM puthu / evaM natthi manussesu liMgaM jAtimayaM puthu / / 14 / / na kesehi na sIsena na kaNNehi na akkhihi / na mukhena na nAsAya oThehi bhamUhi vA / / 15 / / na gIvAya na aMsehi na udarena na pidriyaa| na soNiyA na urasA na saMbAdhe na methune // 16 / / na hatthehi na pAdehi nAMgulIhi nakhehi vA / na jaMghAhi na UrUhi na vaNNena sarena vA / liMgaM jAtimayaM neva yathA aJAsu jAtisu // 17 // paccattaM sasarIresu manussesvetaM na vijjati / vokAraM ca manussesu samajJAya pavuccati // 18 // yo hi koci manussesu gorakkhaM upajIvati / evaM vAseTU jAnAhi kassako so na brAhmaNo // 19 / / yo hi koci manussesu puthu sippena jIvati / evaM vAseTTha jAnAhi sippiko so na brAhmaNo // 20 // yo hi koci manussesu vohAraM upajIvati / evaM vAseTa jAnAhi vANijo so na brAhmaNo / / 21 / / 1R. odake. 2R. pakkhI vijanAtha. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 ] vAseTTha-suttaM [ 67 yo hi koci manussesu parapessena' jIvati / evaM vAseTa jAnAhi pessiko so na brAhmaNo // 22 / / yo hi koci manussesu adinnaM upajIvati / evaM vAseTa jAnAhi coro eso na brAhmaNo // 23 // yo hi koci manussesu issatyaM jIvati / evaM vAseTra jAnAhi yodhAjIvo na brAhmaNo // 24 // yo hi koci manussesu porohiccana jIvati / evaM vAseTTha jAnAhi yAjako so na brAhmaNo // 25 / / yo hi koci manussesu gAma raTTaM ca bhujati / evaM vAseTTha jAnAhi rAjA eso na brAhmaNo // 26 // na cAhaM brAhmaNaM brUmi yonijaM mattisaMbhavaM / bhovAdi nAma so hoti sace hoti skinycno| akiMcanaM anAdAnaM tamahaM brUmi brAhmaNaM // 27 // sabbasaMyojanaM chatvA yo ve na paritassati / saMgAtigaM visaMyuttaM tamahaM brUmi brAhmaNaM // 28 // chetvA nandhi' varattaM ca sandAnaM sahanukkama / ukkhittapaLighaM buddhaM tamahaM brUmi brAhmaNaM / / 29 / / akkosaM vadhabandhaM ca aduTTho yo titikkhati / khantIbalaM balAnIkaM tamahaM brUmi brAhmaNaM // 30 // akkodhanaM vatavantaM sIlavantaM anussadaM / / dantaM antimasArIraM tamahaM brUmi brAhmaNaM // 31 // vAri pokkharapatte'va Araggeriva saaspo| yo na lippati kAmesu tamahaM brUmi brAhmaNaM // 32 // yo dukkhassa pajAnAti idheva khymttno| pannabhAraM visaMyuttaM tamahaM mi brAhmaNaM // 33 // gaMbhIrapaJhaM medhAvi maggAmaggassa kovidaM / uttamatthaM anuppattaM tamahaM brUmi brAhmaNaM // 34 // asaMsaThaM gahaDehi anAgArehi cUbhayaM / anokasAri appicchaM tamahaM brUmi brAhmaNaM // 35 / / M. pesmako. 3C. nandi. 1 M. parapesena. anokacAri. M. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68] suttanipAto [ 39 nidhAya daNDaM bhUtesu tasesu thAvaresu ca / yo na hanti na ghAteti tamahaM brUmi brAhmaNaM // 36 // aviruddhaM viruddhesu attadaNDesu nibbutaM / sAdAnesu anAdAnaM tamahaM brUmi brAhmaNaM // 37 / / yassa rAgo ca doso ca mAno makkho ca paatito|' sAsaporiva AraggA tamahaM brUmi brAhmaNaM // 38 // akakkasaM vijJapani giraM saccaM udIraye / yAya nAbhisaje kaJci tamahaM brUmi brAhmaNaM // 39 / / yo'ca dIrgha va rassaM vA aNuM thUlaM subhAsubhaM / loke adinnaM nAdiyati tamahaM brUmi brAhmaNaM // 40 / / AsA yassa na vijjanti asmi loke paramhi ca / nirAsayaM visaMyuttaM tamahaM brUmi brAhmaNaM // 41 // yassAlayA na vijjanti ajJAya akthNkthii| amatogadhaM anuppattaM tamahaM brUmi brAhmaNaM // 42 / / yo'dha punaM ca pApaM ca ubho saMgaM upccgaa| asokaM virajaM suddhaM tamahaM brUmi brAhmaNaM // 43 / / candaM'va vimalaM suddhaM vippasannamanAvilaM / nandIbhavaparikkhINaM tamahaM mi brAhmaNaM // 44 // yo imaM palipathaM duggaM saMsAraM mohamaccagA / tiNNo pAragato' jhAyI anejo akthNkthii| anupAdAya nibbuto tamahaM brUmi brAhmaNAM // 45 / / yo'dha kAme pahatvAna anAgAro paribbaje / kAmabhavaparikkhINaM tamahaM brUmi brAhmaNaM // 46 / / yo'dha taNhaM pahatvAna anAgAro paribbaje / taNhAbhavaparikkhINaM tamahaM Tima brAhmaNaM // 47 // hitvA mAnusakaM yoga dibbaM yoga upaccagA / sabbayogavisaMyuttaM tamahaM brUmi brAhmaNaM // 48 / / hitvA rati ca arati ca sItibhUtaM nirUpadhi / sabbalokAbhibhuM vIraM tamahaM brUmi brAhmaNaM // 49 / / M. nirAsAsaM. M. ohito. "M. nandIrAga'. M., P. vijJApani. 5M. pAraMgato. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 / 9] vAseTTha-suttaM [ 69 cuti yo vedi sattAnaM upapatti ca sbbso| asattaM sugataM buddhaM tamahaM brUmi brAhmaNaM // 50 // yassa gati na jAnanti devA gndhbbmaanusaa| khINAsavaM arahantaM tamahaM brUmi brAhmaNaM // 51 // yassa pure ca pacchA ca majjhe ca natthi kiMcanaM / akiMcanaM anAdAnaM tamahaM brUmi brAhmaNaM // 52 // usabhaM pavaraM vIraM mahesi vijitAvinaM / anejaM nahAtakara buddhaM tamahaM brUmi brAhmaNaM // 53 // pubbe nivAsaM yo vedi saggApAyaM ca passati / atho jAtikkhayaM patto tamahaM brUmi brAhmaNaM // 54 // samajhA hesA lokasmi nAmagottaM pakappitaM / sammuccA samudAgataM tattha tattha pakappitaM // 55 // dIgharattamanusayitaM didvigatamajAnataM / ajAnantA nopanti' jAtiyA hoti brAhmaNo / / 56 / / na jaccA brAhmaNo hoti na jaccA hoti abraahmnno| kammanA brAhmaNo hoti kammanA hoti abrAhmaNo // 57 // kassako kammanA hoti sippiko hoti kammanA / vANijo kammanA hoti pessiko hoti kammanA // 58 // coro'pi kammanA hoti yodhAjIvo'pi kammanA / yAjako kammanA hoti rAjA'pi hoti kammanA // 59 / / evametaM yathAbhUtaM kamma passanti paNDitA / paTicca samuppAdadasA kammavipAkakovidA // 60 // . kammanA vattatI loko kammanA vattatI pjaa| kammanibaMdhanA sattA rathAssANIva yAyato // 61 // tapena brahmacaryenasaMyamena damena ca / etena brAhmaNo hoti etaM brAhmaNamuttamaM // 62 / / tIhi vijjAhi saMpanno santo khINapunabbhavo / evaM vAseTTha jAnAhi brahmA sakko vijAnataM'ti // 63 // 1M. dhIraM. M. kammanA. 'brahmAnaM ti pi. M. nhAtakaM. 3M. samajA . M. paTiccasamuppAdassa. "R. no pabruvAnta. M. vattati. B. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ suttanipAto [ 3010 evaM vRtte vAseTThabhAradvAjA mANavA bhagavantaM etadavocuM -- abhikkantaM bho gotama...pe... ete mayaM bhagavantaM gotamaM saraNaM gacchAma dhammaM ca bhikkhUsaMgha ca upAsake no bhavaM gotamo dhAretu ajjatagge pANupete saraNaM gate'ti / vATThattaM niTThitaM / 70 } (36 - kokAliya- suttaM 3 | 10 ) evaM me sutaM / ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa ArAme / atha kho kokAliyo bhikkhu yena bhagavA tenupasaMkami, upasaMkamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdi / ekamantaM nisino kho kokAliyo bhikkhu bhagavantaM etadavoca-- pApicchA bhante sAriputtamoggallAnA, pApikAnaM icchAnaM vasaM gatA'ti / evaM vRtte bhagavA kokAliyaM bhikkhu etadavoca -- mA heva kokAliya mA hevaM kokAliya, pasAdehi kokAliya sAriputtamoggallAnesu cittaM, pesalA sAriputtamoggalAnAti / dutiyaM'pi kho kokAliyo bhikkhu bhagavantaM etadavoca -- kiJcApi me bhante bhagavA saddhAyiko paccayiko, atha kho pApicchAva sAriputtamoggallAnA, pApikAnaM icchAnaM vasaM gatA'ti / dutiyaM'pi kho bhagavA kokaliyaM bhikkhu etadavocamA hevaM kokAliya mA hevaM kokAliya, pasAdehi kokAliya sAriputtamoggallAnesu cittaM, pesalA sAriputtamoggallAnA'ti / tatiyaMspi kho kokAliyo bhikkhu bhagavantaM etadavoca - kiJcApi me bhante bhagavA saddhAyiko paccayiko atha kho pApicchAva sAriputtamoggallAnA, pApikAnaM icchAnaM vasaMgatA'ti / tatiyaM'pi kho bhagavA kokAliyaM bhikkhuM etadavoca -- mA hevaM kokAliya mA hevaM kokAliya, pasAdehi kokAliya sAriputtamoggallAnesu cittaM, pesalA sAriputtabhoggallAnA'ti / atha kho kokAliyo bhikkhu uTThAyAsanA bhagavaMtaM abhivAdetvA padakkhiNaM katvA pakkAmi / acirapakkantassa ca kokAliyassa bhikkhuno sAsapattIhi piLakAhi sabbo kAyo phuTTho ahosi, sAsapamattiyo hutvA muggamattiyo asuM, muggamattiyo hutvA kaLAyamattiyo ahesuM, kaLAyamattiyo hutvA kolaTThimattiyo ahesuM, kolaTThimattiyohutvA kolamattiyo ahesuM, kolamattiyo hutvA Amalakamattiyo ahesuM, Amalakamattiyo hutvA beLavasalATukAmattiyo ahesuM, beLvasalATukAmattiyo hutvA billimattiyo ahesu, billimattiyo hutvA ' R. saraNAgate. , Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 / 10 ] kokAliya-suttaM [ 71 pabhijjisu, pubbaM ca lohitaM ca pgghrisu| atha kho kokAliyo bhikkhu tenevAbAdhena kAlaM akaasi| kAlakato ca kokAliyo bhikkhu padumanirayaM upapajji sAriputtamoggallAnesu cittaM AghAtetvA / atha kho brahmA sahapati abhikantAya rattiyA abhikkantavaNNo kevalakappaM jetavanaM obhAsetvA yena bhagavA tenupasaMkami, upasaMkamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM aTTAsi / ekamantaM Thito kho brahmA sahaMpati bhagavantaM etadavoca--kokAliyo bhante bhikkhu kAlakato, kAlakato ca bhante kokAliyo bhikkhu padumanirayaM upapanno sAriputtamoggallAnesu cittaM AghAtetvA'ti / idaM aboca brahmA sahaMpati, idaM vatvA bhagavantaM abhivAdetvA padakkhiNaM katvA tattheva antaradhAyi / atha kho bhagavA tassA rattiyA accayena bhikkhUH Amantesi-imaM bhikkhave rati brahmA sahapati abhikkantAya rattiyA...pe0...AghAtetvA'ti ; idaM avoca brahmA sahaMpati, idaM vatvA meM abhivAdetvA padakkhiNaM katvA yattheva antaradhAyI'ti / evaM vutte aJcataro bhikkhu bhagavantaM etadavoca-kIvadIghaM nu kho bhante padume niraye aayuppmaannN'ti| dIghaM kho bhikkhu padume niraye AyuppamANaM, taM na sukaraM saMkhAtuM ettakAni vassAnIti vA, ettakAni vassasatAnIti vA, ettakAni bassasatasahassAnIti vaa'ti| sakkA pana bhante upamA' kaatuN'ti| sakkA bhikkhUti bhagavA avoca-seyyathApi bhikkhu vIsatikhAriko kosalako tilavAho, tato purisoM vassasatassa accayena eka ekaM tilaM uddhareyya, khippataraM kho so bhikkhu vIsatikhAriko kosalako tilavAho iminA upakkamena parikkhayaM pariyAdAnaM gaccheyya, na tveva eko abbudo niryo| seyyathA'pi bhikkhu vIsati abbudA nirayA evaM eko nirabbudo nirayo, seyyathA'pi bhikkhu vIsati nirabbudA nirayA evaM eko ababo nirayo, seyyathA'pi bhikkhu vIsati ababA nirayA evaM eko ahaho nirayo, seyyathA'pi bhikkhu vIsati ahahA nirayA evaM eko aTaTo nirayo, seyyathA'pi bhikkhu vIsati aTaTA nirayA evaM eko kumudo nirayo, seyyathApi vIsati kumudA nirayA, evaM eko sogandhiko nirayo, seyyathA'pi bhikkha vIsati sogandhikA nirayA evaM eko uppalako nirayo, seyyathA'pi bhikkhu vIsati uppalakA nirayA evaM eko puNDariko nirayo, seyyathA'pi bhikkhu vIsati puNDarikA nirayA, evaM eko padumo niryo| padumaM kho pana bhikkhu nirayaM kokAliyo bhikkhu upapanno sAriputtamoggallAnesu cittaM AghAtetvA'ti / idaM avoca bhagavA, idaM vatvA sugato athAparaM etadavoca satthA .M. upamaM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 ] suttanipAto [ 3 / 10 purisassa hi jAtassa kuThArI jAyate mukhe| yAya chindati attAnaM bAlo dubbhAsitaM bhaNaM // 1 // yo nindiyaM pasaMsati / taM vA nindati yo psNsiyo| vicinAti mukhena so kli| kalinA tena sukhaM na vindati / / 2 / / appamatto ayaM kli| yo akkhesu dhanaparAjayo, sabbassApi sahApi attanA / ayameva mahattaro kali, yo sugatesu manaM padosaye // 3 // sataM sahassAnaM nirabbudAnaM, chattisa' ca paJca ca abbudAni' / yaM ariyagarahI nirayaM upeti, vAcaM manaM ca paNidhAya pApakaM // 4 // abhatavAdI nirayaM upeti, yo vA'pi katvA na karomIti caah| ubho'pi te pecca samA bhavanti, nihInakammA manujA parattha // 5 // yo appaduTussa narassa dussati, suddhassa posassa anaMgaNassa / tameva bAlaM pacceti pApaM, sukhumo rajo paTivAtaM'va khitto // 6 // yo lobhaguNe anuyutto, so vacasA paribhAsati ane| assaddho kadariyo avadA , macchari pesuNiyasmi anuyutto / / 7 / / mukhadugga vibhUtamanariya, bhUnahu pApaka dukkatakAri / purisantakali avajAta, mA bahu bhANi'dha nerayiko'si // 8 // rajamAkirasi ahitAya, sante garahasi kibbiskaari| bahUni ca duccaritAni caritvA, gaJchisire kho papataM3 cirarattaM // 9 / / na hi nassati kassaci kamma, eti ha' naM labhate'va suvAmi / dukkhaM mando paraloke, attani passati kibbisakArI // 10 // ayosaMkusamAhataTTAnaM, tiNhadhAraM ayasUlamupeti / atha 'tattaayoguLasannibhaM, bhojanamatthi tathA patirUpaM // 11 // na hi baggu vadanti vadantA, nAbhijavanti na tANamupenti / aMgAre saMnthate senti, agginisamaM jalitaM pavisanti / / 12 / / jAlena ca onahiyAnA, tattha hananti ayomayakaTehi / andhaM va timisamAyanti, taM vitataM hi yathA mahikAyo // 13 // 1M. chattisati paMca ca abbudAnaM. 2M. gacchasi. 3M. pati. P. 'papaTa, papadaM' ti pi. M. hanaM. B. ha taM athavA hataM. 5M. tattha. M. vitthataM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 / 11 ] nALaka-suttaM atha lohamayaM pana kumbhi, agginisama jalitaM pavisanti / pancanti hi tAsu cirarataM, agninisamAsu samuppilavAso // 14 // atha pubbalohitamisse, tattha kiM paJcati kilbisakArI / yaM yaM disataM adhiseti, tattha kilissati / saMkusamAno / / 15 / puLavAvasathe salilasmi tattha kiM paJcati kibbisakArI / gantuM na hi tIramapatthi, sambasamA hi samantakapallA // 16 // asipattavanaM pana tinhaM, taM pavisanti samacchidagattA / jivhaM baLisena gahetvA, AracayAracayA vihananti // 17 // atha vetaraNi pana duggaM, tinhadhAraM khuradhAramupaiti / tattha mandA papatanti, pApakarA pApAni karitvA // 18 // khAdanti hi tattha rudante, sAmA sabalA kAkolagaNA ca / soNA sigAlA paTigijzA, kullA vAyasA ca vitudanti // 19 // kicchA vatAyaM idha vRtti, yaM jano passati kibbisakArI / tasmA idha jIvitasese, kiccakaro siyA naro na ca majje // 20 // te gaNitA vidvahi tilavAhA, ye padume niraye upanItA / nahutAni hi koTiyo paJca bhavanti dvAdasa koTisatAni punaH // 21 // yAvadukkhA nirayA idha vuttA, tattha'pi tAva ciraM vasitabbaM / tasmA sucipesalasAdhuguNesu vAcaM manaM satata parirakle'ti ||22|| kokAliyasuttaM niTThitaM / (37 - nALaka-suttaM 3 | 11 ) AnandajAte tidasagaNe patIte, sakkacca indaM sucivasane ca deve / dussaM gatvA atiriva thomayante, asito isi addasa divAvihAre // 1 // disvAna deve muditamane udo, citi karitvA idaM avo cAsi tatya / kiMdevasaMgho atiriva kalyarupo, dussaM gatvA bhamayatha ki paTicca // 2 // 9 0 ginissamAsu samuppiLavA te. R. naM. B. Araja yArajayA. C. viti. * M. samucchinnakagattA. * M. paNIte. 11 M. na ramayatha [ 73 = * M. pamuditamane. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat R., B. kilijjati. M. pApAni'dha katvA. 10 M. abAcApi. www.umaragyanbhandar.com
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 ] suttanipAto [ 3 / 11 yadA'pi Asi asurehi saDagamo, jayo surAnaM asurA parAjitA / tadApi netAdiso lomahaMsano, ki abbhutaM daTTha marU pamoditA // 3 // selenti gAyanti ca vAdayanti ca, bhujAni poThenti ca naccayanti ca / pucchAmi vo'haM merumuddhavAsine, dhunAtha me saMsayaM khippa mArisA // 4 / / so' bodhisatto ratanavaro atulyo, manussaloke hitasukhatAya jaato| sakyAnaM gAme janapade lumbineyye, tena'mha tuTTA atiriva kalyarUpA // 5 // so sabbasattuttamo aggapuggalo, narAsabho sabbapajAnaM uttamo / vattessati cakkaM isivhaye vane, nadaM'va sIho balavA migAbhibhU // 6 / / taM saI sutvA turitaM avaMsarI so, suddhodanassa tada bhavanaM upAgami / nisajja tattha idaM avocAsi sakye , kuhiM kumAro ahamapi daTTkAmo // 7 // tato kumAraM jalitaM iva suvaNNaM, ukkAmukhe'va sukusalasampahaDheM / taddallamAnaM siriyA anomavaNNaM , dassesuM3 puttaM asitavhayassa sakyA / / 8 / / disvA kumAraM sikhimiva pajjalantaM, tArAsabhaM'va nabhasigamaM visuddhaM / suriyaM tapantaM saradariva' abbhamattaM, AnandajAto vipulamalattha pIti / / 9 / / anekasAkhaM ca sahassamaNDalaM, chattaM marU dhArayu antalikkhe / suvaNNadaNDA vItipatanti cAmarA, na dissare cAmarachattagAhakA // 10 // disvA jaTI kaNhasirivhayo isi , suvaNNanekkhaM viya paNDukambale / setaM ca chattaM dhariyanta muddhani , udaggacitto sumano paTiggahe // 11 / / paTiggahetvA pana sakyapuDagavaM, jigiMsako lakkhaNamantapAram / pasannacitto giraM abbhudIrayi, anuttarAyaM dipadAnaM uttamo // 12 // atha'ttano gamanaM anussaranto, akalyarUpo galayati' assukAni / disvAna sakyA isimavocu rudantaM , no ce kumAre bhavissati antraayo||13|| disvAna sakye isimavoca akalye , nAhaM kumAre ahitaM anussarAmi / na cApimassa bhavissati antarAyo, na orakAyaM adhimanasA bhavAtha // 14 // saMbodhiyaggaM phusissatAyaM kumAro, so dhammacakkaM paramavisuddhadassI / vattessatAyaM bahujanahitAnukaMpI, vitthArika'ssa bhavissati brahmacariyaM // 15 // mamaM ca Ayu na ciraM idhAvaseso, atha'ntarA me bhavissati kAlakiriyA / so'haM na sussaM asamadhurassa dhamma, tana'mhi aTThA vyasanagato aghAvI // 16 // 1M. yo. 3M. migAbhibhU. 3M. dassisu. dirAvabbhamuttaM. 5M. dhArayantaM. M. jigIsako. B. 'garayati' iti pi. M. ajjho . M. sAraM. garayati. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 / 11 ] nALaka-sutte [ 75 so sAkiyAnaM vipulaM janetva' pIti , antepuramA niragamA brhmcaarii| so bhAgineyyaM sayamanukampamAno, samAdapesi asamadhurassa dhamme // 17 // buddho'ti ghosaM yada parato suNAsi , samvodhipatto vicarati' dhammamaggaM / gantvAna tattha samayaM paripucchiyAno', carassu tasmi bhagavati brahmacariyaM // 18 // tenAnusiTTho hitamanasena tAdinA, anAgate prmvisuddhdssinaa| so nAlako upacitapujhasaJcayo, jinaM patikkhaM paribasi rkkhitindriyo||19|| sutvAna ghosaM jinavaracakkavattane, gantvAna disvA isinisabhaM psnno| moneyyaseTheM munipavaraM apucchi , samAgate asitavha yassa sAsane'ti // 20 // vatthugAthA 5 niTiThatA / ajJAtametaM vacanaM asitassa yathAtathaM / taM taM gotama pucchAma sabbadhammAna pAraguM // 21 // anagAriyapetassa bhikkhAcariyaM jigiNsto| muni pabrUhi me puTTho moneyyaM uttamaM padaM // 22 // moneyyaM te upassiM (ti bhgvaa|) dukkaraM durabhisaMbhavaM / handa te naM pavavakhAmi santhambhassu daLho bhava // 23 // samAnabhAvaM kubbetha gAme akkuTuvanditaM / manopadosaM rakkheyya santo anaNNato care // 24 // uccAvacA niccharanti dAye aggisikhUpamA / nAriyo muni palobhenti tA su taM mA palobhayuM // 25 // virato methunA dhammA hitvA kAme parovare / aviruddho asAratto pANesu tasathAvare // 26 // yathA ahaM tathA ete, yathA ete tathA ahN| attAnaM upamaM katvA na haneyya na ghAtaye // 27 // hitvA icchaM ca lobhaM ca yattha satto pRthujjno| cakkhumA paTipajjeyya tareyya narakaM imaM // 28 // M. jnetvaa| vivarati. M.vatthukathA. bahi antepuramhA ................ .. M. M. paripucchamAno. M. asitAvhayassa. B., M. samAnabhAga. M. paropare. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ suttanipAto [ 3 / 11 UnUdaro mitAhAro appicchassa alolapA / sa ve icchAya nicchAto aniccho hoti nibuto // 21 // sa piNDacAraM caritvA vanantaM abhihAraye / upaTTito rukkhamUlasmi AsanUpagato muni // 30 // sa jhAnapasuto dhIro vanante ramito siyA / jhAyetha rukkhamUlasmi attAnaM abhitosayaM // 31 // tato rattyA vivasane gAmantaM abhihAraye / avhAnaM nAbhinandeyya abhihAraM ca gAmato // 32 // na munI' gAmamAgamma kulesu sahasA care / ghAsesanaM chinnakatho na vAcaM payutaM bhaNe // 33 / / alatthaM yadidaM sAdhu nAlatthaM kusalAmiti / ubhayeneva so tAdi rukkhaM'va upanivattati // 34 / / sa pattapANi vicaranto amUgo muugsmmto| appaM dAnaM na hILeyya dAtAraM nAvajAniya / / 35 / / uccAvacA hi paTipadA samaNena pakAsitA / na pAraM diguNaM yanti na idaM ekaguNaM mataM // 36 / / yassa ca visatA natthi chinnasotassa bhikkhuno| kiccAkiccappahInassa pariLAho na vijjati // 37 / / moneyyaM te upassiM (ti bhgvaa|) khuradhArUpamo bhve| jivhAya tAluM Ahacca udare saMyato siyA // 38 // alInacitto ca siyA na cApi bahu cintaye / nirAmagandho asito brahmacariyaparAyaNo // 39 / / ekAsanassa sikkhetha samaNopAsanasassa ca / ekattaM monamakkhAtaM eko ce abhiramissati // 40 // atha bhAsihi dasa disA / sUtvA dhIrAnaM nigghosaM jhAyInaM kAmacAgInaM / tato hiriM ca saddhaM ca bhiyyo kubbetha mAmako // 41 // taM nadIhi vijAnAtha sobhesu padaresu ca / saNantA yanti kussobhA tuNhI yAti mahodadhi // 42 / / 1M. muni. 2R. tAdI. R. kAmacAgInaM. 3 P. duguNaM. 4B. abhiramissasi. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 / 12 ] dvayatAnupassanA -suttaM yadUnakaM taM saNati yaM pUraM santameva taM / aDDha kuMbhUpamo vAlo rahado pUro'va paNDito // 43 // yaM samaNo bahu bhAsati upetaM atyasaMhitaM / jAnaM so dhammaM deseti jAnaM so bahu bhAsati // 44 // yo ca jAnaM yatatto' jAnaM na bahu bhAsati / sa muni monamarahati sa muni mona majjhagA ti // nAlakasuttaM niTThitaM / ( 38 - dvayatAnupassanA - suttaM 3 / 12 ) evaM me sutaM / ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati pubbArAme migAramAtupAsAde / tena kho pana samayena bhagavA tadahuposathe paNNarase puNNAya puNNamAya rattiyA bhikkhUsaMghaparivuto abbhokAse nisinno hoti / atha kho bhagavA tumhIbhUtaM tumhIbhUtaM bhikkhusaMgha anuviloketvA bhikkhU Amantesi -- ye te bhikkhave kusalA dhammA ariyA niyyAnikA sambodhagAmino tesaM vo bhikkhave kusalAnaM dhammAnaM ariyAnaM niyyAnikAnaM sambodhagAmInaM kA upanisA savanAyAti, iti ce bhikkhave pucchitAro assu, te evaM assu vacanIyA -- yAvadeva dvayatAnaM dhammAnaM yathAbhUtaM jANAyA'ti / kiM ca dvayataM vadetha - idaM dukkhaM ayaM dukkhasamudayo'ti ayaM ekAnupassanA, ayaM dukkhanirodho ayaM dukkhanirodhagAminI paTipadA'ti ayaM dutiyAnupassanA / evaM sammAdvayatAnupassino kho bhikkhave bhikkhuno appamattassa AtApino pahitattassa viharato dvinaM phalAnaM aJJataraM phalaM pATikakhaM diTTheva dhamme aJJA, sati vA upAdise se anAgAmitA'ti / idamavoca bhagavA, idaM vatvA sugato athAparaM etadavoca satthA ye dukkhaM nappajAnanti atho dukkhassa saMbhavaM / yattha ca sabbaso dukkhaM asesaM uparujjhati / taM ca maggaM na jAnanti dukkhUpasamagAminaM // 1 // tovimuttihInA te atha paJcAvimuttiyA / abhabbA te antakiriyAya te ve jAtijarUpagA || 2 || C. saMyatatto. 2 M. munaM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat [ 77 * P. yojyate bhagavA'ti / www.umaragyanbhandar.com
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 ] suttanipAto [ 3 / 12 ye' ca dukkhaM pajAnanti atho dukkhassa saMbhavaM / yattha ca sabbaso dukkhaM asesaM uparujjhati / taM ca maggaM pajAnanti dukkhUpasamagAminaM // 3 // cetovimuttisaMpannA atho pAvimuttiyA / bhabbA te antakiriyAya na te jAtijarUpagAti / / 4 / / siyA anena pi pariyAyena sammAdvayatAnupassanAti, iti ce bhikkhave pucchitAro assu, siyA'ti'ssu vcniiyaa| kathaM ca siyaa| yaM kiMci dukkhaM sambhoti, sabbaM upadhipaccayA'ti ayaM ekAnupassanA, upadhInaM tveva asesavirAganirodhA natthi dukkhassa sambhavo'ti ayaM dutiyAnupassanA / evaM sammA. . . . . . . pe0....... athAparaM etadavoca satthA upadhInidAnA pabhavanti dukkhA / ye keci lokasmiM anekarUpA / yo ve avidvA upadhiM karoti / punappunaM dukkhamupeti mndo| tasmA pajAnaM upadhi na kayirA / dukkhassa jAtippabhavAnupassIti // 5 // siyA aonapi pariyAyena sammAdvayatAnupassanA'ti, iti ce bhikkhave pucchitAro assu, siyA'ti'ssu vacanIyA, kathaM ca siyaa| yaM kici dukkhaM sambhoti, sabbaM avijjApaccayA'ti ayaM ekAnupassanA, avijjAtha tveva asesavirAganirodhA natthi dukkhassa sambhavo'ti ayaM dutiyaanupssnaa| evaM sammA ....pe0..... athAparaM etadavoca satthA-- jAtimaraNasaMsAraM ye vajanti punappunaM / itthabhAva'jathAbhAvaM abijjA yeva sA gati // 6 // avijjA hayaM mahAmoho yenidaM saMsitaM ciraM / vijjAgatA ca ye sattA nAgacchanti punabbhavaMti // 7 // siyA aUna pi.....pe0..... kathaM ca siyaa| yaM kiJci dukkhaM sambhoti sabbaM saMkhArapaccayA'ti ayaM ekAnupassanA, saMkhArAnaM tveva asesavirAganirodhA nasthi dukkhassa sambhavo'ti ayaM dvitiyaanupssnaa| evaM sammA. .. athAparaM etadavoca satthA-- yaM kiJci dukkhaM sambhoti sabbaM saMkhArapaccayA / saMkhArAnaM nirodhena natthi dukkhassa sambhavoti // 8 // etaM AdInavaM JatvA dukkhaM saMkhArapaccayA / M. 726-727 nAsti. 2M. upadhi. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 / 12 ] dvayatAnupassanA-suttaM [ 79 sabbasaMkhArasamathA sajAya uparodhanA / evaM dukkhakkhayo hoti etaM jatvA yathAtathaM // 9 // sammadasA vedaguno sammadAya paNDitA / abhibhuyya mArasaMyogaM nAgacchanti punabbhavaMti // 10 // siyA agena pi...... kathaM ca siyaa| yaM kiJci dukkhaM sambhoti, sabba vijJANapaccayA'ti ayamekAnupassanA, vijJANassa tveva asesavirAganirodhA natthi dukkhassa sambhavo'ti ayaM dutiyAnupassanA / evaM sammA....... athAparaM etadavoca satthA. yaM kiJci dukkhaM sambhoti sabbaM vijJANapaccayA / vijJANassa nirodhena natthi dukkhassa sambhavo // 11 // etaM AdInavaM JatvA dukkhaM vijJANapaccayA / vijJANUpasamA bhikkhu nicchAto parinibbuto'ti // 12 // siyA anena pi... kathaM ca siyaa| yaM kiJci dukkhaM sambhoti, sabbaM phassapaccayA'ti ayamekAnupassanA, phassassa tveva asesavirAganirodhA natthi dukkhassa sambhavo'ti ayaM dutiyaanupssnaa| evaM sammA...... athAparaM etadavoca satthA tesaM phassaparetAnaM bhavasotAnusArinaM / kummaggapaTipannAnaM ArA saMyojanakkhayo // 13 // ye ca phassaM pariJAya ajJAya upasame rtaa| ta va phassAbhisamayA nicchAtA parinibbutAti // 14 // siyA anena pi..... kathaM ca siyA / yaM kiJci dukkhaM sambhoti sabbaM vedanApaccayA'ti aymekaanupssnaa| vedanAnaM tveva asesavirAganirodhA natthi dukkhassa sambhavo'ti ayaM dutiyAnupassanA / evaM sammA.....athAparaM etadavoca satthA sukhaM vA yadi vA dukkhaM aduvakhamasukhaM saha / ajjhattaM ca bahiddhA ca yaM kiJci atthi veditaM // 15 // etaM dukkhaM'ti atvAna mosadhammaM palokinaM / phussa phussa vayaM passaM evaM tattha virajjati / vedanAnaM khayA bhikkhu nicchAto parinibbuto'ti // 16 // . M. na gacchanti. 2R. sahA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 80 ] suttanipAto [ 3 / 12 siyA aJjena pi kathaM ca siyA / yaM kiJci dukkhaM sambhoti sabbaM tarahApaccavA'ti ayamekAnupassanA, taNhAya tveva asesavirAganirodhA nattha dukkhassa sambhavo'ti ayaM dutiyAnupassanA evaM sammA. athAparaM etadavoca satthA- tAhAdutiyo puriso dIghamaddhAnaM saMsaraM / ityabhAvAyAbhAvaM saMsAraM nAtivasati ||17|| etaM AdInavaM tvA taNhA dukkhassa sambhavaM / bItataNho anAdAno sato bhikkhu parivvaje'ti ||18|| ..... siyA ana pi .. kathaM ca siyA / yaM kiJci dukkhaM sambhoti sambaM upAdAnaMpaccayA'ti ayamekAnupassanA, upAdAnAnaM tveva asesavirAganirodhA natyi dukkhassa saMbhavo'ti ayaM dutivAnupassanA evaM sammA...... athAparaM etadavoca satthA upAdAnapaccayA bhavo bhUto dukkhaM nigacchati / jAtassa maraNaM hoti eso dukkhassa sambhavo / / 19 / / tasmA upAdAnakkhayA sammadaJJAya paNDitA / jAtisvayaM abhinAya nAgacchanti punabbhavati // 20 // siyA ana pikathaM ca siyA / yaM kiJci dukkhaM sambhoti sabba ArambhapaccayA'ti ayaM ekAnupassanA, ArambhAnaM meva asesavirAganirodhA natthi dukkharasa saMbhavo'ti artha dutiyAnupassanA evaM sammA athAparaM etadavoca satthA yaM kiJciduktaM saMbhoti savvaM ArambhapaccayA / ArambhAnaM nirodhena natthi dukkhassa sambhavo // 21 // etaM AdInavaM tvA dukkhaM ArambhapaccayA / sabvArambhaM paTinissajja anArambhe vimuttino // 22 // ucchinnabhavataNhassa santacittassa bhikkhuno / vittiNo jAtisaMsAro natthi tassa punabbhavo'ti // 23 // siyA ana pi. pe0 kathaM ca siyA yaM kiJcidukkhaM sambhoti, sambaM AhArapaccayA'ti ayaM ekAnupassanA, AhArAnaM tveva asesavi rAganirodhA natya dukkhassa sambhavo'ti ayaM dutiyAnupassanA evaM sammA... athAparaM etadavoca satthA- yaM kiJci dukkhaM sambhoti sabbaM AhArapaccayA / AhArAnaM nirodhena natthi dukkhassa sambhavo ||24|| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 / 12 ] dvayatAnupassanA-suttaM [81 etaM AdInavaM JatvA dukkhaM aahaarpccyaa| sabbAhAraM parijJAya sabbAhAramanissito // 25 // ArogyaM sammadAya AsavAnaM parikkhayA / saMkhAya sevI dhammaTTho saMkhaM na upeti vedagu'ti // 26 // siyA aJjana pi....pe0.... kathaM ca siyaa| yaM kiJci dukkhaM sambhoti, sabbaM iJjitapaccayA'ti ayaM ekAnupassanA, iJjitAnaM tveva asesavirAganirodhA nathi dukkhassa sambhavo'ti ayaM dutiyAnupassanA / evaM sammA..... athAparaM etadavoca satthA yaM kiJci dukkhaM sambhoti sabbaM iJjitapaccayA / iJjitAnaM nirodhena natthi dukkhassa sambhavo // 27 // etaM AdInavaM JatvA dukkhaM iJjitapaccayA / . tasmA ejaM vosajja saMkhAre uparundhiya / anejo anupAdAno sato bhikkhu paribbaje'ti // 28 // siyA aona pi.....pe0.....kathaM ca siyaa| nissitassa calitaM hoti ayaM ekAnupassanA, anissito na calati ayaM dutiyAnupassanA / evaM sammA athAparaM etadavoca satthA anissito na calati nissito ca upAdiyaM / itthabhAvajathAbhAvaM saMsAraM nAtivattati // 29 / / etaM AdInavaM atvA nissayesu mahabbhayaM / anissito anupAdAno sato bhikkhu paribbaje'ti // 30 // siyA aJjana pi.....pe0.... kathaM ca siyA / rUpehi bhikkhave ArUppA santatarAti ayaM ekAnupassanA, Aruppehi nirodho santataro'ti ayaM duttiyAnupassanA / evaM sammA ...... athAparaM etadavoca satthA ye ca rUpUpagA sattA ye ca AruppavAsino' / nirodhaM appajAnantA AgantAro punabbhavaM // 31 // ye ca rUpe parijJAya arUpesu susaNThitA / nirodhe ye vimuccanti te janA maccuhAyino'ti // 32 // siyA agena pi...pe0.....kathaM ca siyaa| yaM bhikkhave sadevakassa lokassa samArakassa samsamaNabrAhmaNiyA pajAya sadevamanussAya idaM saccaM'ti 1M. AruppaTTAyino. 2 M. asaNThitA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 82 ] suttanipAto [ 3312 upanijjhAyitaM, tadamariyAnaM etaM musA'ti yathAbhUtaM sammappajJAya suddiTTha-ayaM ekAnupassanA; yaM bhikkhave sadevakassa-pe0-sadevamanussAya idaM musA'ti upanijjhAyitaM tadamariyAnaM etaM saccaM'ti yathAbhUtaM sammappaJjAya suTThi-ayaM dutiyAnupassanA / evaM sammA.....pe0.....athAparaM etadavoca satthA-- anattani attamAnaM passa lokaM sadevakaM / / niviTTha nAmarUpasmi idaM saccaM'ti maJcati // 33 / / yena yena hi maJjanti tato taM hoti ajJathA / taM hi tassa musA hoti mosadhammaM hi ittaraM // 34 // amosadhammaM nibbANaM tadariyA saccato vidU / te ve saccAbhisamayA nicchAtA parinibbutAti // 35 // siyA ajJena pi pariyAyena sammAdvayatAnupassanA'ti iti ce bhikkhave pucchitAro assu, siyAti'ssu vcniiyaa| kathaM ca siyA / yaM bhikkhave sadevakassa .....pe0..... sadevamanussAya idaM sukhaM 'ti upanijjhAyitaM, tadamariyAnaM etaM dukkhaMti yathAbhUtaM sammappajJAya suddiTTa-ayaM ekAnupassanA, yaM bhikkhave sadevakassa.....pe0... . sadevamanussAya idaM dukkhaM'ti upanijjhAyitaM, tadamariyAnaM etaM sukhaM'ti yathAbhUtaM sammappAya suddiTTha-ayaM dutiyaanupssnaa| evaM sammAdvayatAnupassino kho bhikkhave bhikkhuno appamattassa AtApino pahitatassa viharato dvinnaM phalAnaM ataraM phalaM pATikakhaM diTheva dhamme ajJA, sati vA upAdisese anAgAmitA'ti / idamavoca bhagavA, idaM vatvA sugato athAparaM etadavoca satthA rUpA saddA rasA gandhA phassA dhammA ca kevalA / iTThA kantA manApA ca yAvatatthIti vuccati // 36 / / sadevakassa lokassa ete vo sukhasammatA / yattha cete nirujjhanti taM nesaM dukkhasammataM // 37 / / sukhaM'ti diTTha mariyehi sakkAyassuparodhanaM / paccanIkaM idaM hoti sabbalokena passataM // 38 // yaM pare sukhato Ahu tadariyA Ahu dukkhato / yaM pare dukkhato Ahu tadariyA sukhato vidU / passa dhamma durAjAnaM sampamULhettha aviddasU // 39 / / nivutAnaM tamo hoti andhakAro apassataM / sataM ca vivaTa hoti Aloko passataM iv| santike na vijAnanti magA dhammassa'kovidA // 40 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 / 12 ] dvayatAnupassanA-sutaM [83 bhavarAga paretehi bhavasotAnusArihi / mAradheyyAnupannehi nAyaM dhammo susambudho // 41 // ko nu aJatramariyehi padaM sambudbhumarahati / yaM padaM sammadajJAya parinibbanti anAsavAti // 42 / / idamavoca bhagavA / attamanA te bhikkhU bhagavato bhAsitaM abhinanduM / imasmi kho pana veyyAkaraNasmi bhaJamAne saTTimattAnaM bhikkhUnaM anupAdAya Asavehi cittAni vimuccisUti / dvayatAnupassanAsutaM nidvitaM / tassuddAnaM-- saccaM upadhi avijjaM ca saMkhArA vijJANapaJcamaM / phassavedaniyA taNhA upAdAnArambhA AhArA / iJjite5 phanditaM rUpaM saccadukkhena soLasAti / / mahAvaggo ttiyo| tassuddAnaMpabdhajjaM na pacAna / subha. . . . . . .sundari (tthaa)| mAghasuttaM na selo mallaM pacati / vAseTTo cApi kokAli nAla 1 0 ko dvayatAnupassanA / dvAdasesAni11 sattAni mahAvaggoti vuJcatIti / 1M. mAradheyyAnupanebhi. 2M. susaMbuddho. 3M. saMkhAre vijJANaM paJcamaM. 4M. degrambha. M. iJjitaM. M. pabbajjA. M. padhAnA. C. subhAsitaM ca sundari. M. subhA sundarikA tathA. M. ca buccati. 10C. nAsti ko. 11M. dvAdasa tAni. Shree Sudhammaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4-aDhakavaggo ( 36-kAma-suttaM 4 / 1 ) kAmaM kAmayamAnassa tassa cetaM samijjhati / addhA pItimano hoti laddhA macco yadicchati // 2 // tassa ce kAmayamAnassa chandajAtassa jantuno / te kAmA parihAyanti sallaviddho'va ruppati // 2 // yo kAme parivajjati sappasseva padA siro / so imaM visattikaM loke sato samativattati // 3 // khettaM vatthu hiraja vA gavAssaM dAsaporisaM / thiyo' bandhu puthU kAme yo naro anugijjhati / / 4 / / abalA naM balIyanti mahantenaM parissayA / tato naM dukkhamanveti nAvaM bhinnamivodakaM / / 5 / / tasmA jantu sadA sato kAmAni privjjye| te pahAya tare oghaM nAvaM siJcitva pAragati // 6 // kAmasuttaM nihitN| (40-guhaTThaka-suttaM 4 / 2 ) satto guhAyaM bahunAbhichanno , tiTTha naro mohanasmi pagALaho / dUre vivekA hi tathAvidho so, kAmA hi loke na hi suppahAyA // 1 // icchAnidAnA bhavasAtabaddhA, te duppamuJcA na hi aJcamokkhA / pacchA pure vA'pi apekkha mAnA, ime'va kAme pUrime'va jappaM0 / / 2 / / 1R., N. kAmayAnassa. * M. dAsaparisaM. 5 M. siro. N. sitvA'va. M. chando. 2M., N. so'ma. M. gavassaM. R. abalA'va. M. siJcitvA, M., C. apekhadeg. 1.M. pajappaM. nAsti va 84 ] [ 42 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 / 3 ] duTThaTThaka-suttaM [ 85 kAmesu giddhA pasutA pamULhA, avadA 'niyA te visame niviTThA / dukkhUpanItA paridevayanti, kiM su bhavissAma ito cutAse // 3 // tasmA hi siktha idheva jantu, yaM kiJci na visamaM'ti loke / na tassa hetu visamaM careyya, appaM hidaM jIvitamAhu dhIrA // 4 // passAmi loke pariphandamAnaM, pajaM imaM tavhAgataM bhavesu / hInA narA maccumukhe lapanti, avItataNhAse " bhavAbhavesu ||5|| mamAyite passatha phandamAne, macche'va appodake khINasote / etaM'pi disvA amamo careyya, bhavesu AsattimakubbamAno // 6 // ubho ante vineyya chandaM, phassaM parijJAya anAnugiddho / yadattagarahI tadakubbamAno na lippatI diTTha sutesu dhIro // 7 // saJJa pariJjA bitareyya oghaM, pariggahesu muni nopalitto / abbuLhasallo caramappamatto, nAsi satI lokamimaM paraM cAti // 8 // guhaTThakasuttaM niTThitaM / (41 - duTThaTThaka-sutaM 43 ) 2. vadanti ve duTThamanApi eke 11, atho 'pi ve saccamanA vadanti / vAdaM ca jAtaM muni no upeti, tasmA muni natthi khilo kuhiJci // 1 // sakaM hi diTThi kathamaccayeyya, chandA 1 4 nunIto ruciyA niviTTho / 6 1 sayaM samattAni pakubbamAno, yathA hi jAneyya tathA vadeyya ||2|| yo attano sIlavatAni jantu, anAnu' puTTho ca paresa pAvA anariyadhammaM kusalA tamAhu, yo AtumAnaM sayameva pAvA // 3 // santo ca bhikkhu abhinibbutatto, iti'haMti sIlesu akatthamAno / tamariyadhammaM kusalA vadanti, yassussadA natthi kuhiMci loke ||4|| M. apa. 2 M. vatthA, vitthA. 4 C. tahagataM. 5 M., M. so. pariJA. = C. limpati * C., M. degfa. 12 N. amepi. 1 M. nAsti 13 C. ce. 14 M. chandAnatIto. 1 M. parassa. 1 M. pAva. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat * M. disvAna. 10] M. ce. 1 C. hi taM M. hetaM. * M. 11 C. ete. 15 M. phuTTho. www.umaragyanbhandar.com
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ 86 ] suttanipAto [ 414 pakappitA' saMkhatA yassa dhammA, purakkhatA santi 3 avIvadAtA / yadattani passati AnisaMsaM, taM nissito kuppa-paTicca-santi // 5 // diTThInivesA na hi svAtivattA, dhammesu niccheyya samuggahItaM / tasmA naro tesu nivesanesu, nirassati Adiya ticca dhammaM // 6 / / dhonassa hi' natthi kuhici loke, pakappitA diTThi bhavAbhavesu / mAyaM ca mAnaM ca pahAya dhono, sa kena gaccheyya anUpayo so11 // 7 // upayo hi dhammesu upeti vAdaM, anUpayaM11 kena kathaM vadeyya / attaM nirattaM na hi tassa atthi, adhosi so diTThimidheva sabbA 12ti // 8 // duTThaTThakasuttaM nihitaM / ( 42-suddhaka suttaM 4 / 4) passAmi suddhaM paramaM arogaM, diTTana' 3 saMsuddhi narassa hoti / etAbhijAnaM14 paramaM'ti JatvA, suddhAnupassI'ti 15 pacceti jANaM / / 1 / / dina ce suddhi narassa hoti, jANena vA so pajahAti dukkhaM / aJjana so sujjhati sopadhIko, diTThI 6 hi naM pAva tathA vadAnaM // 2 / / na brAhmaNo aJato suddhimAha, dilai sute sIlavate. mute vA / pujhe ca pApe ca anUpapalitto, attaMja' 'ho na yidha20 pakubbamAno // 3 // purimaM pahAya aparaM sitAre 'se, ejAnugA te22 na taranti saMgaM / te uggahAyanti nirassajanti 23 , kapIva sAkhaM pamukhaM24 gahAya5 // 4 // 1M. degkA. 2 M. pure0. 3 M. degsantimavI. R. nI. 5. kuppaM paTicce santi. rA. diTThi. M. nigaccheyya. M., N. nidassati. M. tI ca. 10R. hI 51C., N. anupayo,anapayaM. 12M., Fsb.-sabbaM. 13 C. dichIna. ., N. evAbhi. 1M. nAsti 1M. didrui. 10C. sIlabbate. 1.C., M. anu0 5.C. attajaho. 20 M., Fsb.-na idha. 21M. sitAya. 22.na te. 23. nissajanti, nissajjanti. 24 C. pamuJcaM, M pamuJca. 25C. gahAyaM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 / 5 ] paramaTThaka-suttaM [87 sayaM samAdAya vatAni jantu, uccAvacaM gacchati saJasatto' / vidvA ca vedehi samecca dhamma, na uccAvacaM gacchati bhUripajho // 5 // sa sabbadhammesu visenibhUto, yaM kiJci diTTha vaH sutaM mutaM vA / tamevadassi vivaTaM carantaM, kenIdha lokasmi' vikappayeyya // 6 // na kappayanti na purekkharonti' , accantasuddhIti' na te vadanti / AdAnaganthaM gathitaM visajja, AsaM na kubbanti kuhiMci loke // 7 // sImAtigo brAhmaNo tassa natthi, jatvA va disvA va samuggahItaM / na rAgarAgI na virAga ratto, tassIdha' natthi10 paramuggahItanti // 8 // suddhaTThakasuttaM nihitaM / ( 43 -paramaTThaka-suttaM 4 / 5) paramaM'ti diTThIsu11 paribbasAno, yaduttari12 kurute jantu loke / hInAti aze tato sabbamAha, tasmA vivAdAni avItivatto // 1 // yadattanI passati AnisaMsaM, dilai sute sIlavate mute vaa| tadeva so tattha samuggahAya, nihInato passati sabbamaJja4 // 2 // taM vApi ganthaM kusalA vadanti, yaM nissito. passati hInamaJja / tasmA hi diTThava sutaM mutaM vA, sIlabbataM bhikkhu na nissayeyya // 3 // didi'pi lokasmi'6 na kappayeyya, ANena vA sIlavatena vA'pi / samo'ti attAnamanUpaneyya, hIno na maJatha visesi vA'pi // 4 // attaM pahAya anupAdiyAno, jANe'pi so nissayaM no karoti / sa ve viyattesu18 na vaggasArI, didi'pi so na pacceti kiJci // 5 // 1C. paJja', M. sAtattau, ajhatatto C. sabbesu dhammesu, nAsi tasa. 3M. vA. 4M., Fsb-smi. 5M. purakkha'- M. suddhi. C., M. ca. C., M. pi rAgaratto. M. tassa yidha. 1. R. natthI. 11C., M. diTThisu. 12 M. uttari. 13C., M. ni. 14C. sabbamao (dra0 787d, 7970). 15. yannissito. 1M. lokasmi. 1.C., P. visesavA'pi, M. visesi cA'pi. 18 B. viyuttesu, M. dviyattesu, diyatthesu. 19B. kaMci (nAsti cf. 917a, 1023a). Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 88 ] suttanipAto [ 46 yassUbhayante' paNidhI'dha natthi, bhavAbhavAya idha vA huraM vA / nivesanA tassana santi keci, dhammesu niccheyya samaggahItAH // 6 / / tassIdha' diTTha va sute mute vA, pakappitA natthi aNU'pi snyjaa| taM brAhmaNaM diTTi manAdiyAnaM', kenIdha lokasmi' vikappayeyya / / 7 / / na kappayanti na purekkharonti10, dhammA'pi tesaM11 na paTicchitAse / na brAhmaNo sIlavatena neyyo, pAraM gato na pacceti tAdi // 8 // paramaTThakasuttaM niTThitaM / ( 44-jarA-suttaM 4 / 6) appaM vata jIvitaM idaM, oraM vassasatA'pi miyyati / yo 3 ce'pi14 aticca jIvati, atha kho so jarasA'pi miyyati // 14 // socanti janA mamAyite, na hi santi niccA5 pariggahA / vinAbhAvasantamevidaM, iti disvA nAgAramAvase / / 2 / / maraNena'pi naM pahIyati16 , yaM puriso mama yidaM'ti maJati / evaM'pi viditvA paNDito, na mamattAya19 nametha20 mAmako // 3 // supinena yathA'pi saMgataM29, paTibuddho puriso na passati / evaM'pi piyAyita 22 janaM, petaM kAlakataM na passati // 4 // didvA'pi sutA'pi te janA, esaM nAmamidaM pavuccati / nAma evAvasissati 23 , akkheyyaM petassa 24 jantuno // 5 // 18. yassubhante. 2 M. yassa. 3 M. deghItaM. M. tassayidha. M. vA. M. aNu. degC. brAhmaNA diTThimanAdiyAnA. C. konIdha. M., Fsb,-smi. 10M. purakkha. 15M. nAsti 12 C., Fsb,-panicchitAse. 13M. na so, so. 14C. me. 15 tathaiva N.; M. na hiMsanti niccA, Fsb. na hi santAniccA. 1C., M. pahiyyati. 1 . mamayaM, mamAyaM, mayaM. 18M., N. etaM. 16 M., Fsb. pamattAya. 20 M. nameya. 21 M. bhaMgataM. 22C. jarAyitaM. 23M. nAma yevA, evAvassayati, eva tAvasissati. 24M. etassa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ tissamettayya-suttaM sokaparidevamaccharaM, na jahanti giddhA mamAyite / tasmA munayo pariggahaM, hitvA acariMsu khemadassino | 6 || patilInacarassa bhikkhuno, bhajamAnassa vivittamAsanaM 3 / sAmaggiyamAhu tassa taM yo attAnaM bhavane na dassaye // 7 // sambatya muni anissito, na piyaM kubbati no'pi appiyaM / tasmi paridevamaccharaM, paNNe vAri yathA na lippati // 8 // udabiMdu yathA'pi pokkhare, padume vAri yathA na lippati / evaM muni nopalippati yadidaM diTTha sutaM mutesu vA // 9 // dhono na hi tena maJJati, yadidaM diTThasutaM 47 ] 1 mutesu vA / na ana visuddhimicchati, na hi so rajjati no virajjati // 10 // jarAsuttaM niTThitaM / ( 45 - tissametteyya - suttaM 47 ) methunamanuyuttassa ( iccAyasmA tisso metteyyo) vighAtaM brUhi mArisa / sutvAna tava sAsanaM viveke sikkhissAmase 11 // 1 // methunamanuyuttassa ( metteyyAti bhagavA) mussatevApi sAsanaM / micchA ca paTipajjati etaM tasmi anAriyaM // 2 // eko pubbe caritvAna methunaM yo nisevati / yAnaM bhantaM'va taM loke hInamAhu puthujjanaM // 3 // yaso kitti ca yA pubbe hAyate'vApi tassa sA / etaMspi divA sikkhetha methunaM vippahAtave // 4 // saMkapehi pareto so14 kapaNo viya jhAyati / sutvA paresaM nigghosaM maMku hoti tathAvidho // 5 // M. acari, acariyaMsu, acariyisu. vivittamAnasaM C. cittamAnasaM N. vivittamAsanaM. * Fsb. -munI. * M., N. lipati. * M. biTTha. - M., Fsb. - nAna. 1. M. tissametteyyo. sAmase C. kiti. Fsb, N. kittI. 14 Fsb. yo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat [ 89 M. paTideg. M. 4 M. so. * M. diTTha. 11 M., Fsb. - sikkhi 13 C. hAyate cApi. www.umaragyanbhandar.com
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ suttanipAto [ 48 atha satyAni kurute paravAdehi codito| esa khvassa mahAgedho mosavajja pagAhati / / 6 / / paNDito'ti samajhAto' ekacariyaM adhidvito| athApi methune yutto mando'va parikissati / / 7 / / etamAdInavaM tratvA muni pubbApare idhe / ekacariyaM daLhaM kayirA na nisevetha methunaM // 8 // viveka yeva sikkhetha etadariyAnamuttamaM / tena seTTho na maotha sa ve nibbAnasantike // 9 // rittassa munino carato kAmesu anpekkhino| oghatiNNassa piyanti kAmesu gathitA pajA'ti // 10 // tissametteyyasuttaM nidruitaM / (46--pasUra-suttaM 4 / 8) idheva suddhi' iti vAdiyanti ,nAosu'dhammesu visuddhimaahu| yaM nissitA tattha subhaM vadAnA, paccekasaccesu puthU niviTThA // 1 // te vAdakAmA parisaM vigayha, bAlaM dahanti11 mithu acamanaM / vadenti'2 te ajhasitA kathojjaM, pasaMsakAmA kusalA vadAnA // 2 // yatto kathAyaM 3 parisAya majjhe, pasaMsamicchaM vinighAti hoti / apAhatasmi pana maMku hoti, nindAya so kuppati randhamesI // 3 // yamassa vAdaM parihInamAhu, apAhataM paJhavImaMsakAse 14 / paridevati15 socati hInavAdo, upaccagA maM'ti anutthuNAti 16 // 4 // 1M. pasaJjAto. M. kayirAtha, kariyAtha. 3M. ekacariyAnamuttamaM. 4-3 M. na tena seTTho 5C. cittassa. M. gadhitA. * Fsb. C. suddhi (dra0 892a.) M. vAdayanti. M. na su. 1degN. subhA. 51M. haranti. 12 M., N. vadanti. 13C. degya. 14M. Fsb. C. pahaviH, C. Fsb degsakAya. 1' Fsb.degtI. 16C., M. Fsb. nAti. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 449 ] mAgandiya-sutta ete vivAdA samaNesu jAtA, etesu ugpAti' nighAti' hoti / etaM'pi disvA virame kathojjaM, na haJJadatthatthi pasaMsalAbhA // 5 // pasaMsito vA pana tastha hoti akkhAya vAdaM parisAya majjhe / 1 so hassati 3 uSNamaticca tena, pappuyya ta matthaM yathAmano ahu // 6 // yA uSNati sAssa vighAtabhUmi, mAnAtibhAnaM vadate paneso / 1 .15 16 etaMpi divA na vivAdayetha na hi tena suddhi kusalA vadanti // 7 // sUro yathA rAjakhAdAya puTTho abhigajjameti paTisUramicchaM / yeneva so tena palehi 2 sUra 13, pubbe'va natthi yadidaM yudhAya // 8 // ye diTThamugraha vivAdiyanti 14, idameva saccaM'ti ca vAdiyanti / te tvaM vadassu na hi te'gha atthi, vAdamhi jAte paTisenikattA ||9|| visenikatvA pana ye caranti diTThI hi diTThi avirujjhamAnA / te su tvaM kiM labhetho pasUra 20, yesIdha natthi paramuggahItaM // 10 // atha taM pavitavakamAgamA manasA diTTigatAni cintayanto / dhonena yugaM samAgamA, na hi tvaM samdhasi " ha , saMpayAtaveti // 11 // pasUrasuttaM niTThitaM / M. Di. 5 C. evaM. tIca ha ^ M. sAsa, tassa. 17 ( 47 - mAgandiya - suttaM 46 ) " disvAna taha arati ragaM ca, nAhosi chando api methunasmi / kimevidaM muttakarIsapuNNaM pAdA'pi naM saMphusituM na icche || 1 || etAdisaM ce ratanaM na icchasi, nAri narindehi bahUhi patthitaM / diTTigata sIlavatAnujIvitaM bhavUpapatti ca vadesi kIdisaM ||2|| 6 13 M. sUra, pura. M. vadanti natthI. agghasi, N. sakkhasi. Fsb. biTThI. , 1 'Fsb.taM. atyaM M. tamattha. * M. suddhi. " M. vivAdayanti Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 0 Fsb. * M. = Fsb. degtI. 15 M. paleti. degtI, M. haMsati. *R. degF. M. phu 15. varassu. 16 M. deg ca. 50 M. samudda * Fsb. 24 C. pagdhasi, M. 2. arati ca rAgaM, N. arati ca rAgaM. 9 = M. phira. 1 M. labheya. 22 M. paramaM. 23 M. savitakka. [ 91 1 www.umaragyanbhandar.com
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ 92 ] suttanipAto [ 49 idaM vadAmIti na tassa hoti (mAgandiyAti bhagavA), dhammesu niccheyya samuggahItaM / passaM ca diTThIsu anuggahAya, ajjhattasanti' pacinaM 2 adassaM // 3 // vinicchayA" yAni pakappitAni (iti mAgandiyo), te ve' muni brUsi anuggahAya // ajjhattasantIti yametamatthaM, kathaM nu dhIrehi paveditaM taM // 4 // na didriyA na sutiyA na jANena (mAgandiyAti bhagavA), sIlabbatenApi na' suddhimaah| adiTThiyA assutiyA ajJANA , asIlatA abbatA no'pi tena / ete ca11 nissajja12 anaggahAya , santo anissAya bhavaM na jappe / / 5 / / no ce kira diTTiyA na sutiyA na jANena (iti mAgandiyo), sIlabbatenApi visuddhimaah| adiTThiyA assutiyA ajANA, asIlatA abbatA no'pi tena / maJjama'haM 13 momuhameva dhamma, diTThiyA eke paccenti suddhiM // 6 / / diTuiM ca nissAya anupucchamAno (mAgandiyAti bhagavA), samuggahItesu pamohamAgA55 / / ito ca nAdakkhi16 aNuM'pi saJja, tasmA tuvaM momuhato dahAsi // 7 / / samo visesI uda vA nihIno, yo maJati so vivadetha tena / tIsu vidhAsu avikaMpamAno, samo visesIti na tassa hoti // 8 // saccaMti so brAhmaNo kiM vadeyya , musA'ti vA so vivadetha kena / yasmi samaM visamaM cApi natthi, so kena vAdaM paTisaMyujeyya // 9 // oka pahAya aniketasArI, gAme akUbbaM muni santhavAni / kAmehi ritto apurekkharAno20, kathaM na 5 viggayha janena kayirA // 10 // C., M. ajjhattaM santi (dra0 919). 2 M. pavicinaM. 3 M. addasaM. M. vinaccha yAni. 5C. ce. . Fsb. munI. M. visuddhi rA. na suddhi. C. degmAhA. M., P. asutiyA. 1deg Fsb. azANA, 11 M. na. 12 M. nisajja. 13 M., Fsb.-majhAmahaM. 14N. diTThIsu. 15C. sammohadeg. M. samohamA gamA, pamohamAgamA. 16R. nAdakkhi. 1M. rahAsi, dakkhAsi, dassasi. 1H M. vihIno. 16 M., N. vA'pi. 20 M. apurekkhamAno. 21C., N. nu. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 / 10 ] purAbheda-suttaM yehi vivitto vicareyya loke, na tAni uggayha vadeyya naago| elaMbujaM kaMTakaM' vArijaM yathA , jalena paMkena caanuuplittN| evaM munI santivAdo agiddho, kAme ca loke ca anUpalitto // 11 // na vedagU diTThiyA na mutiyA , sa mAnameti na hi tammayo so| na kammanA no'pi sutena neyyo, anUpanIto so nivesanesu // 12 // saJjAvirattassa na santi ganthA, paJjAvimuttassa na santi mohA / sazaM ca didi ca ye aggahesuM, te ghaTrayantA vicaranti loke // 13 // mAgandiyasuttaM nihitaM / (48----purAbheda-suttaM 4 / 10) kathaMdassI kathaMsIlo upasanto ti vaccati / taM me gotama pabrUhi pucchito uttamaM naraM // 1 // vItataNho purA bhedA ('ti bhagavA) pubbamantamanissito vemajjhe napa saMkhayyo tassa natthi pUrekkhataM // 2 // akkodhano asantAsI avikatthI akukkuco / mantabhANI anuddhato sa ve vAcAyato muni // 3 / / nirAsatti anAgate atItaM naanusocti| vivekadassI phassesu diTThIsU ca na niyyati // 4 // pati lIno akuhako apihAlu amaccharI / appagabbho ajeguccho pesuNeyye ca no yuto // 5 // sAtiyesu anassAvI atimAne ca no yuto| saNho ca paTibhAnavA na saddho na virajjati / / 6 / / lAbhakamyA 0 na sikkhati alAbhe na ca'1 kUppati / aviruddho ca taNhAya rase12 ca'3 nAnugijjhati // 7 // upekkhako'3 sadA sato na loke maJjate samaM / na visesI na nIceyyo tassa na santi ussadA // 8 // M. kaNDakaM. 2M. diTriyAko, M., B. diTriyAyako. M. ghaTTamAnA, gharamAnA. M. nupa, na pa. 05M. purakkhataM. M. degcco . C., M. degsanti Bsb. degttI. M. paTi. M. yatto . 1. M. lobha, kappA. 1M. ca na. 12 M., B. rasesU. 1. R. upekhako. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ 94 ] suttanipAto [ 4 / 11 yassa nissayatA' natthi atvA dhamma anissito| bhavAya vibhavAya vA taNhA yassa na vijjati / / 9 / / taM brUmi upasanto'ti kAmesu anapekkhinaM / ganthA tassa na vijjanti atAri so visattikaM // 10 // na tassa puttA pasavo vA khettaM vatthaM na vijjati / attaM vA'pi nirattaM vA na tasmi upalabbhati // 11 // yena naM vajju' pRthujjanA atho samaNabrAhmaNA / taM tassa apurekkhataM11 tasmA vAdesu nejati // 12 // vItagedho amaccharI na ussesu vadate muni / na samesu na omesu kappaM neti akappiyo // 13 // yassa loke sakaM natthi asatA ca na socati / dhammesu ca na gacchati sa ve santo'ti vuccatIti / / 14 / / purAbhedasuttaM nihitaM / ( 46 --kalahavivAda-suttaM 4 / 11) kuto pahUtA kalahA vivAdA, paridevasokA saha maccharA c| mAnAtimAnA saha pesuNA ca , kuto pahUtA te tadidha brUhi // 1 // piyA pahUtA52 kalahA vivAdA, paridevasokA saha maccharA ca / mAnAtimAnA saha pesuNA ca, macchariyayuttA kalahA vivAdA / vivAdajAtesu ca pesuNAni // 2 // piyA su lokasmi kutonidAnA, ye vA'pi lobhA vicaranti loke / AsA ca niTThA ca kutonidAnA, ye saMparAyAya narassa honti // 3 // chandonidAnAni piyAni loke, ye vA'pi lobhA vicaranti loke / AsA ca niTThA ca itonidAnA, ye saMparAyAya narassa honti // 4 / / 1M., B. nissayanA. M. anupekkhana, ananupekkhanaM. anapekkhinaM. 3 M. atari, atarI 4 M., Fsb. tyajyo . nAsti na . M. attA, atthaM. 1. niratthaM. M. upalipati. C., B. taM.M, N. Fsb. nAsti 50 M., N. vajja. 11M. puara. 13M. piyyappahatA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 / 11 ] kalahavivAda-suttaM [ 95 chando na lokasmi kutonidAno, vinicchayA vA'pi kuto phuutaa| kodho mosavajjaM ca kathaMkathA ca, ye vA'pi dhammA samaNena vuttA // 5 // sAtaM asAtaM'ti yamAhu loke, tampanissAya pahoti chndo| rUpe sudisvA vibhavaM bhavaM ca, vinicchayaM kurute jantu loke // 6 / / kodho mosavajjaM ca kathaMkathA ca, ete'pi dhammA dvayameva sante / kathaMkathI jANapathAya sikkhe, JatvA pavuttA samaNena dhammA // 7 // sAtaM asAtaM ca kutonidAnA, kismi asante na bhavanti hete / vibhavaM bhavaM cApi yametamatthaM, etaM me pabrUhi yatonidAnaM // 8 // phassanidAna' sAtamasAtaM, phasse asante na bhavanti hete| vibhavaM bhavaM cApi yametamatthaM, etaM te pabrUmi itonidAnaM / / 9 / / phasso nu lokasmi kutonidAno, pariggahA cApi kuto pahUtA / kismi asante na mamattamatthi, kismi vibhUte na phusanti phassA // 10 // nAmaM ca rUpaM ca paTicca phassA, icchAnidAnAni pariggahAni / icchA na santyAna mamattamatthi, rUpe vibhUte na phusanti phassA // 11 // kathaM sametassa vibhoti rUpaM, sukhaM dukhaM vA'pi kathaM vibhoti / etaM me brUhi yathA vibhoti, taMjAniyAma' iti me mano ahu // 12 // na saJasaJjI na visaJasaJI, no'pi asaJjI na vibhuutsnyjii| evaM sametassa vibhoti rUpaM, sajJAnidAnA hi papaJcasaMkhA // 13 // yaM taM apacchimha akittayI no, ajhaM taM pucchAma tadiGaya brUhi / etAvataggaM no vadanti heke, yakkhassa suddhi idha paNDitAse / udAhu ajhaM pi vadanti etto // 14 // ettAvataggaM'pi vadanti heke, yakkhassa suddhi idha paNDitAse / tesaM puneke samayaM vadanti, anupAdisese kusalA vadAnA // 15 // ete ca jatvA upanissitA'ti, JatvA munI nissaye so vimNsii| gatvA vimatto na vivAdameti, bhavAbhavAya na sameti dhIro'ti // 16 // kalahavivAdasuttaM nihitaM / N. phassaM nidAnaM. vA'pi. 4 M. jAnissAma. M. akittayi. 3-3 M., N. icchAya'santyA. M. muni. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ suttanipAto [ 4 / 12 (50-cULaviyUha-sutta 4 / 12) sakaM sakaM diTThiparibbasAnA, viggayha nAnA kusalA vadanti / "yo evaM jAnAti sa vedi dhamma, idaM paTikkosamakevalI so" // 1 // evaM'pi viggayha vivAdiyanti, bAlo paro akusalo'ti caahu| sacco nu vAdo katamo imesaM, sabbe'va hIme kusalA vadAnA / / 2 / / parassa ve' dhammamanAnujAnaM, bAlo mago hoti nihiinpnyo| sabbe'va bAlA sunihInapaJcA, sabbe'vime diliparibbasAnA / / 3 / / sandiTThiyA ce pana vIvadAtA , saMsuddhapA kusalA mutImA / na tesaM koci parihInapaJo, diTTi hi tesaM'pi tathA samattA // 4 // na cAhametaM tathiyaMti mi, yamAhu bAlA mithu aJjamanaM / sakaM sakaM diTTi makaMsu saccaM, tasmA hi bAlo'ti paraM dahanti / / 5 / / yamAhu saccaM tathiyaMti eke, tamAhu ane tucchaM musA'ti / evaM'pi viggayha vivAdiyAnte', kasmA na ekaM samaNA vadanti / / 6 / / ekaM hi saccaM na dutiyamatthi, yasmi pajAno vivade pajAnaM / nAnA te saccAni sayaM thunanti, tasmA na eka samaNA badanti / / 7 / / kasmA nu saccAni vadanti nAnA, pavAdiyAse kusalA vadAnA / saccAni sutAni' bahUni nAnA, udAhu te takkamanussaranti / / 8 // na heva saccAni bahUni nAnA, aJatra sajAya niccAni loke / takkaM ca diTThIsU pakappayitvA, saccaM musA'ti dvayadhammamAhu / / 9 / / diTTha sute sIlavate mute vA, ete ca nissAya vimAnadassI / vinicchaye ThatvA paharasamAno', bAlo paro akusalo'ti 10 cAha / / 10 / / yeneva bAlo'ti paraM dahAti, tenAtumAnaM kusalo'ti cAha / / sayamattanA so kusalo vadAno, ajhaM vimAneti tatheva11pAvA' 1 // 11 // atisaraM 12 diTThiyA so samatto, mAnena matto paripuNNamAnI / sayameva sAmaM manasAbhisitto, diTThI hi tassa tathA samattA // 12 // parassa ce hi vacasA nihIno, tumo13 sahA hoti nihiinpnyo| atha ce sayaM vedagU hoti dhIro, na koci bAlo samaNesu atthi // 13 // 4M. ce. 2N. mako. 3M. vIvadAnA. . Fsb. diTaThI. ' R. vA'hametaM. vivAdayanti.. R. su tAni. N. etesu. N. pahaMsamAno. 10N. akkusalo. 11N. tadeva pAvada. 12N. atisAra diTThiyA. 13N. tumho. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 / 13 ] mahAviyUha-suttaM anaM ito yAbhivadanti dhammaM, aparaddhA suddhimakevalIno' / evaM hi ticyA puthuso vadanti, saMdiTThi rAgena hi te'bhirattA' // 14 / / idhaiva suddhi iti vAdiyanti' , nA su dhammesu visuddhimAhu / evaM'pi tithyA puthuso niviTThA, sakAyane tattha daLahaM vadAnA // 15 // sakAyane cApi daLahaM vadAno, kamettha bAlo'ti paraM daheyya / sayameva' so medhaka' Avaheyya, paraM vadaM bAlamasuddhadhamma' // 16 // vinicchaye ThatvA sayaM pamAya, uddhaM so lokasmi vivAdameti / hitvAna sabbAni vinicchayAni, na medhakaM kurute jantu loke'ti / / 17 / / cULaviyUhasuttaM* nidruitaM / (51-mahAviyUha-suttaM 4 / 13 ) ye keci'me diTTiparibbasAnA, idameva saccaM ti vivAdiyanti / sabbe'va te nindamanvAnayanti, atho pasaMsaM'pi labhanti tattha // 1 // appaM hi etaM na alaM samAya, duve vivAdassa phalAni brUmi / evaM pi disvA na vivAdiyetha', khemAbhipassaM avivAdabhUmi // 2 // yA kAci'mA sammutiyo puthajjA, sabbA'va etA na upeti vidvaa| anUpayo so upayaM kimeyya, diTTha sute khantimakubbamAno // 3 // sIluttamA saMyamenAhu suddhiM, vataM samAdAya upaTTitAse / idheva sikkhema atha'ssa suddhiM, bhavapanItA kusalA vadAnA // 4 // sa ce cuto sIlavatAto' hoti, sa0 vedhati kammaM virAdhayitvA / sa jappati patthayatIdha' suddhi, satthA'va' hIno pavasaM gharamhA // 5 // sIlabbataM vA'pi pahAya sabbaM, kammaM ca sAvajjanavajjametaM / suddhiM asuddhiti apatthayAno, virato care santimanuggahAya // 6 // tapUpanissAya jigucchitaM vA, atha vApi diTTha'va sutaM mutaM vA / uddhaMsarA suddhamanutyunanti, avItataNhAse bhavAbhavesu // 7 // IN. suddhimakevalI te. N. tyAbhiratA. .N. vAdayanti. "N.kaM. tattha. N. sayaM'va so me dhagaM. .R. bAlamasuddhi dhamma. * N. na medhagaM kubbati. * M. cuLabyahasuttaM. 'etaM pi visvA na vivAdayetha. N. sIlavatato. ..M. pavedati, N. pavedhati. 11N. pajappati patthayatiJca 1M. satthA vihIno. M. tamupanissAya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ 98 ] suttanipAto [ 4 / 13 patthayamAnassa hi jappitAni saMveditaM cApi pappite / cutUpapAto idha yassa natthi, sa kena vedheyya kuhiM ci jappe // 8 // yamAhu dhammaM paramaM'ti eke, tameva hInaM'ti panAhu aJ / sacco nu vAdo katamo imesaM, sabbe'va hIme kusalA vadAnA ||9|| sakaM hi dhammaM paripuNNamAhu, aJJassa dhammaM pana hInamA | evaMspi viggayha vivAdiyanti 1 sakaMsakaM sammatimAhu sacca // 10 // parassa ce vaMbhayitena hIno, na koci dhammesu visesi assa / puthU hi assa vadanti dhammaM, nihInato samhi daLahaM vadAnA // 11 // saddhammapUjA " ca panA tatheva yathA pasaMsanti sakAyanAni / sabbe pavAdA tathivA bhaveyyuM, suddhi hi tesaM paccattameva / / 12 / / na brAhmaNassa paraneyyamatthi, dhammesu niccheyya samuggahItaM / tasmA vivAdAni upAtivatto, na hi seTTha to parasati dhammama // 13 // jAnAmi passAmi tatheva etaM diTTiyA eke paccenti suddhiM / adakkhi ce kiM hi tumassa tena, atisitvA ana vadanti suddhi || 14 | passaM naro dakkhiti nAmarUpaM, disvAna vA assati / tAnimeva / kAmaM bahuM pastu appakaM vA, na hi tena suddhiM kusalA vadanti // 15 // nivissavAdI na hi suddhinAyo, pakappitaM diTThi purekkharAno / yaM nissito tattha subhaM vadAno, suddhivado tattha tathaddasA so // 16 // na brAhmaNo kappamupeti saMkhaM, na hi diTTisArI na'pi ANabandhu / atvA ca so sammutiyo puthujjA, upekkhati uggahaNantama visajja gandhAni munIdha loke, vivAdajAtesu na vaggasArI / santo asantesu upekkhako so, anuggaho uggahaNanta maJje // 18 // pubbAsave hitvA nave akubbaM, na chandagU no'pi nivissavAdo / sa vippamutto diTThagatehi dhIro, na lippati 11 loke anattagarahI 11 / / 19 / / // 17 // N. pavedhitaM vA'pi. 4 C. sadhammapUjA. subbinayo. * N. parkAppitA diTThi. 10 M. uggahaNantimaJa mo. anatthagarahI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat R. kuhiM ca. N. vivAdayanti. * M., N. subbinAyo. B. * N. suddhivado. uggahaNanti 1 * N. N. limpati. - N. nAyati. www.umaragyanbhandar.com
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 / 14 ] tuvaTTaka-sutaM sa sabbaSammesu visenibhUto, yaM kiM ci diTTha va sutaM mutaM vA / sa pannabhAro muni vippayutto', na kappiyo nUparato na patthiyo'ti ( bhagavA'ti ) ||20|| mahAviyUhasutaM niTThitaM / (52 - tuTUka- puttaM 4 / 14 ) pucchAmi taM Adicca bandhuM vivekaM santipadaM ca mahesi / kathaM disvA nibbAti bhikkhu, anupAdiyAno lokasmi kiMci // 1 // mUlaM papaJcasaMkhAyA ( ti bhagavA), mantA asmIti sabbamuparundhe 4 / yA kAci taNhA ajjhataM / tAsaM vinayA sadA sato sikkhe // 2 // yaM kiMci dhammamabhijana, ajjhattaM atha vA'pi bahiddhA / na tena mAnaM kubbetha, na hi sA nibbuti sataM vRttA ||3|| seyyo na tena mayya, nIceyyo atha vA'pi sarikkho / phuTTho anekarUpehi, nAtumAnaM vikappayaM tiTThe // 4 // ajjhattameva upasame, nAJjJato bhikkhu santimeseyya / ajjhattaM upasantassa, natthi attaM kuto nirataM vA // 5 // majhe yathA samuddassa, Umi no jAyati Thito hoti / evaM Thito anejjassa, ussadaM bhikkhu na kareyya kuhiM ci ||6|| akittayi vivaTacakkhu, sakkhidhammaM parissayavinayaM / paTipadaM vadehi bhaddaM te, pAtimokkhaM atha vA'pi samAdhi ||7|| cakkhUha neva lolassa, gAmakathAya Avaraye sotaM / rase ca nAnugijjheyya, na ca mamAyetha kiJci lokasmi // 8 // phassena yadA phuTThassa, paridevaM bhikkhu na kareyya kuhiM ci / bhavaM ca nAbhijappeyya, bheravesu ca na saMpavedheyya ||9|| annAnamatho pAnAnaM khAdanIyAnamatho'pi vatthAnaM / ladvA na sannidhi kayirA, na ca parittase tAni alabhamAno // 10 // N. vippamutto. * vale. niratA. N. thAmaM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat * M. mahAbyUha'. * C. puTTho * N. mahesI. * N. attA [ 99 "M. * N. C www.umaragyanbhandar.com
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 ] zAyI na pAdalolassa " atha Asanesu sayanesu nidda na bahulIkaregya di mArya hasse khi methuna vippajahe savibhUsaM // 12 // AthabbaNaM supinaM lakkhaNaM, no vidahe atho pi nakkhattaM / virutaM ca gabbhakaraNaM, tikicchaM mAmako na seveyya // 13 // nindAya nappavedheyya na uSNameyya pasaMsito bhiklU / 7 * C. kuruku M. payutaM. asi. , " , lobhaM saha macchariyana kodhaM pesuniyaM ca panudeyya // 14 // kapa vikkaye na tiTTheyya upavAdaM bhikkhu na karegya kuhi ci / gAme ca nAbhisajeyya lAbhakamyA janaM na lApayeyya // 15 // na ca katthitA siyA bhikkhu, na ca vAcaM payutaM bhAseyya / pAgabbhiyaM na sikseyya kathaM viggAhikaM na kathayeyya // 16 // " mosavajje na niypeya saMpajAno saThAni na kayirA / " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat suta nipAto virame kukkuccA nappamajjeyya / appasaddesu bhikkhu vihareyya // 11 // jAgarivaM bhajeyya AtApI / " atha jIvitena paJcAya 1 sIlabvatena nAJJamatimaJ // 17 // samaNAnaM pRthuvacanAnaM / sutvA rasito bahuM vAcaM, pharusena te na pativajjA na hi santo paTisenikaronti // 18 // " etaM ca dhammamaJJAya vicinaM bhikkhu sadA sato sivakhe / santIti nimbutitvA sAsane gotamassa nappamajjeyya // 19 // savidhammaM anItigadassI' / abhibhU hi so anabhibhUto tasmA hi tassa bhagavato sAsane appamatto sadA namassamanu sikkhe'ti ( bhagavA ti) // 20 // 1 tubakasutaM nitiM / 1 , 1 ( 53 - attadaNDa suttaM 4 / 15 ) = attadaNDA bhayaM jAtaM janaM passatha medhaka / saMvegaM kitathissAmi yathA saMvijitaM mayA // 1 // 1 * M. bahulaM na kareyya. N. dusito bahuvAcaM. * N. paTiseni 0. N., M. meghagaM. * C. saMviditaM. [ 4 / 15 N. vida * N.deg www.umaragyanbhandar.com
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 / 15 ] attadaNDa-sutaM [ 101 phandamAnaM pajaM disvA macche appodake yathA / aJjamaohi vyAruddha disvA maM bhayamAvisi // 2 // samantamasaro loko disA sabbA sameritA / icchaM bhavanamattano nAdasAsi anositaM // 3 // osAne tveva vyAruddha disvA me arati aha / athettha sallamakkhi duddasaM hadayanissitaM // 4 // yena sallena otiNNo disA sabbA vidhAvati / tameva sallaM abbuyha na dhAvati nisIdati // 5 // tattha sikkhAnugIyanti (yAni loke gathitAni) na tesu pasuto siyA / nibijjha sabbaso kAme sikkhe nibbANamattano // 6 // sacco siyA appagabbho amAyo rittpesunno| akkodhano lobhapApaM vevicchaM vitare muni // 7 // niha tandi sahe thInaM pamAdena na saMvase / atimAne na tiTheyya nibbANamanaso naro // 8 // mosavajje na niyyetha rUpe snehaM na kubbye| mAnaM ca parijAneyya sAhasA virato care // 9 // purANaM nAbhinandeyya nave khantiM na kubbaye / hIyamAne' na soceyya AkAsaM na sito siyA // 10 // gedhaM brUmi mahogho ti AjavaM' brUmi jappanaM / ArammaNaM pakappanaM kAmapaMko duraccayo // 11 // saccA avokkamma' muni thale tidvati braahmnno| sabbaM so paTinissajja sa ve santo ti vuccati // 12 // sa ve vidvA sa vedagu JatvA dhamma anissito| sammA so loke iriyAno na pihetIgha kassaci // 13 // yo'dha kAme accatari saMgaM loke duraccayaM / na so socati nAjjheti chinnasoto abandhano // 14 // yaM pubbe taM visosehi pucchA te mA'hu kiJcanaM / majjhe ve no gahessasi upasanto carissasi // 15 // 1N., M. samantamasAro. N. nAhasAmi. N. na sIdati. IN khantimakubbaye. * N. Acama. N. avokkama. N, ce. IN. hRdayaM sitaM N. hiyyamAne, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 ] suttanipAto [ 416 sabbaso nAmarUpasmi yassa natthi mamAyitaM / asatA ca na socati sa ve' loke na jiyyati // 16 // yassa natthi idaM me'ti paresaM vA'pi kiJcanaM / mamattaM so asaMvindaM natthi meti na socati // 17 // aniThurI ananugiddho anejo sabbadhIsamo / tamAnisaMsaM pabrUmi pucchito avikampinaM // 18 // anejassa vijAnato natthi kAci nisaMkhiti / virato so viyAraMbhA khemaM passati sabbadhI // 19 // . na samesu na omesu na ussesu vadate muni / santo so vItamaccharo nAdeti na nirassatIti (bhagavA'ti) // 20 // attadaNDasuttaM nihitaM / (54-sAriputta-suttaM 4 / 16 ) na me divo ito pubbe (iccAyasmA sAriputto) nassuto' uda kassaci / evaM vagguvado satthA tusito gaNimAgato // 1 // sadevakassa lokassa yathA dissati cakkhumA / sabbaM tamaM vinodetvA eko carita ratimajjhagA // 2 // taM buddhaM asitaM tAdi akuhaM gaNimAgataM / bahunnamidha baddhAnaM atthi paJhena AgamaM // 3 // bhikkhuno vijigucchato bhajato rittamAsanaM / rukkhamUlaM susAnaM vA pabbatAnaM guhAsu vA // 4 // uccAvacesu sayanesu kIvanto tattha bheravA / yehi bhikkhu na vedheyya nigghose sayanAsane // 5 // kati parissayA loke gacchato amataM' disaM / ye bhikkhu abhisaMbhave pantamhi sayanAsane // 6 // kyAssa vyappathayo assu kyAssasu idha gocarA / kAni sIlabbatAnassu pahitattassa bhikkhuno // 7 // 1N. N. na suto. N. khIvanto. 4N. agataM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 / 16 ] sAriputta-suttaM [ 103 kaM so sikkhaM samAdAya ekodi' nipako sato / kammAro rajatasseva niddhame malamattano // 8 // vijigucchamAnassa yadidaM phAsu (sAriputtA ti bhagavA ), sayanaM rittAsana sevato ce / / saMbodhikAmassa yathAnudhammaM , taM te pavakkhAmi yathA pajAnaM // 9 // paJcanna dhIro bhayAnaM na bhAye, bhikkha sato sapariyantacArI / DaMsAdhipAtAnaM sirisapAnaM, manussaphassAnaM catuppadAnaM // 10 // paradhammikAnaM na santaseyya , disvA'pi tesaM bahubheravAnI / athAparAni abhisaMbhaveyya, parissayAni kusalAnuesI // 11 // AtaMkaphassena khudAya phuTo, sItaM accUNhaM' adhivAsayeyya / so tehi phuTTho bahudhA anoko , viriyaM parakkamma' daLhaM kareyya // 12 // theyyaM na kareyya' na musA bhaNeyya , mettAya phasse tasathAvarAni / yadAvilattaM manaso vijajJA, kaNhassa pakkhoti vinodayeyya // 13 // kodhAtimAnassa vasaM na gacche , mUlaMpi tesaM palikhA tiTTha / yathappiyaM vA pana appiyaM vA, addhA bhavanto abhisaMbhaveyya // 14 // pakSaM purakkhatvA kalyANapIti. vikkhaMbhaye tAni parissayAni / aratiM sahetha sayanamhi pante, caturo sahetha paridevadhamme // 15 // ki su asissAmi kuvaM' vA asissaM, dukkhaM vata settha * kuvajja sessaM10 / ete vitakke paridevaneyye, vinayetha sekho aniketasArI11 // 16 / / annaM ca laddhA vasanaM ca kAle, mattaM sa jaJjJA idha tosanatthaM / so tesu gutto yatacArigAme, rusito'pi vAcaM pharusaM na vajjA / / 17 / / okkhi cakkhu na ca pAdalolo, jhAnAnuyutto bahujAgarassa / upekkhamArabbha samAhitatto, takkAsaya kukkucciyapa chinde // 18 // cudito bacIhi satimAbhinande, sabrahmacArIsu khilaM pabhinde / vAcaM pamuJce kusalaM nAtivelaM, janavAdadhammAya na cetayeyya // 19 / / M. ekodhi. N. paJcanaM. IN. sarIsapAnaM. "N. atuNhaM. 5N. parakkama. N. kAre. N. purakkhitvA. N. asissaM. N. kutha vA. 10N. vetta kvajja seyyaM. 1N. aniketAcari. 12N. so. 13N..yataMcArI. 14N. 932. dUsito'pi. IN. kukkuccaM cUpachinde. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 ] suttanipAto [4 / 16 athAparaM paJca rajAni loke, yesaM tIsamA vinayAya sikkhe / rUpesu saddesu atho rasesu, gandhesu phassesu sahetha rAgaM // 20 // etesu dhammesu vineyya chandaM, bhikkhu satImA suvimuttacitto / kAlena so sammA dhamma parivImaMsamAno, ekodibhUto vihane tamaM so'ti (bhagavA'ti) // 22 // sAriputtasuttaM niThitaM / aTThakavaggo catuttho tassuddAnaM-- kAma guha 'TTha duTThA ca muddhaThTha paramA jarA / mattagyo ca prasUro ca mAgandi purAbhedanaM // kalahaM ceca 4 vyUhAni punareva tuvakaM / atta daNDaM thera suttaM therapaJhena sonasa / tAni etAni suttAni sabbAnaTThakavaggikAni // 1 B. therapasuttaM ti pi. R. dveSa. 'R. attadaNDavarasuttaM. R. guhaM. R. suddhaM ca. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5-pArAyaNavaggo (55-vatthugAthA // 1) kosalAnaM purA rammA agamA dakSiNApathaM / AkiJcanaM patthayAno brAhmaNo mantapAragU // 1 // so assakassa visaye aLakassa' samAsane / vasI godhAvarI kUle uJchena ca phalena ca // 2 // tasseva upanissAya gAmo ca vipUlo aha / / tato jAtena Ayena mahAyajJa akappayi // 3 // mahAyajJaM yajitvAna puna pAvisi assamaM / tasmi patipavimhi aJjo AgaJchi brAhmaNo // 4 // ugghaTTapAdo tasito paMkadanto rjssiro| so ca na upasaMkamma satAni paJca yAcati // 5 // tamenaM bAvarI disvA Asanena nimantayi / sukhaM ca kusalaM pucchi idaM vacanamabravi // 6 // yaM kho' mamaM deyyadhamma sabbaM vissajjitaM mayA / anujAnAhi me brahme natthi paJca satAni me // 7 // sace me yAcamAnassa bhavaM nAnUpada ssati / sattame divase tuhaM muddhA phalatu sattadhA // 8 // abhisaMkharitvA' kuhako bheravaM so akittayi / tassa taM vacanaM sutvA bAvarI dukkhito ahu // 9 // ussussati anAhAro soksllsmppito| atho'pi evaM cittassa jhAne na ramatI mano // 10 // * M. mULakassa, maLahAkassa. 2 M. Agacchi. . C. abruvi. M. ce mama. M. degvissati, degdessati. M. saMkhAretvA. 'M. pakittayi. M. ahU. 5 / 1 ] [ 105 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 ] suttanipAto [ 5 / 1 utrastaM dukkhitaM disvA devatA 'atthakAminI / bAvari upasaMkamma idaM vacanamabravI // 11 // na so muddhaM pajAnAti kuhako so dhntthiko| muddhani muddhapAte vA jANaM tassa na vijjati // 12 // bhotI' carahi jAnAti taM me akkhAhi pucchitA / muddhaM muddhAdhipAtaM ca taM suNoma vaco tava / / 13 / / a'haMpetaM na jAnAmi jANaM me'ttha' na vijjati / muddhaM muddhAdhipAto ca jinAnaM heta' dassanaM // 14 // atha ko11 carahi jAnAti asmi putha' vimaNDale / muddhaM muddhA 2 dhipAtaM ca taM ve akkhAhi devate // 15 // purA kapilavatthumhA nikkhanto lokanAyako / apacco okkAkarAjassa sakyaputto pabhaMkaro // 16 // so hi brAhmaNa saMbuddho sabbadhammAna paarguu| sabbAbhijJAbalappatto sabbadhammasu cakkhumA / sabbadhammakkhayaM 4 patto vimutto upadhisaMkhaye // 17 // buddho so bhagavA loke dhammaM deseti cakkhumA / taM tvaM gatvAna pucchassu so te taM vyAkarissati // 18 // saMbuddho'ti vaco sutvA udaggo bAvarI ahu / sokassa tanuko Asi pItiM ca vipulaM labhi // 19 // so bAvarI attamano uddago, taM devataM pucchati vedajAto / katamamhi gAme nigamamhi vA puna,katamamhi vA janapade loknaatho| yattha gantvA namasmemu16 saMbuddha dipaduttamaM // 20 // sAvatthiyaM kosalamandire jino, pahatapaJjo vrbhrimedhso| so sakyaputto vidhuro anAsavo, muddhAdhipAtassa vidU narAsabho // 21 // 1M. matthakAminI. 2 M. buddha. M. muddhAdhipAte. 4M. ca. I M. bhoti. M. suNa ahaM etaM. M. ettha. M. muddhani muddhAdhipAte. C. janAnaM. 1M. ha'ttha, he'ttha. 11 hastalekhe-kho. 12 M. pathavi. 1.M. muddhAtipAtaM. 1M. sabbakammakkhayaM. 5M. upadhikkhaye. M. desesi. 1degC. taM. M. byAkarissati. 1M. namassema. 20M. dvi. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 / 1 ] vatthugAthA tato AmantayI sisse brAhmaNe mantapArage / etha mANava akkhissaM suNotha vacanaM mama // 22 // yasseso dullabho loke pAtubhAvo abhiNhaso / svajja " lokamhi uppatro saMbuddho iti vissuto / khippaM gaMtvAna sAvatthiM passavho dipaduttamaM // 23 // kathaM carahi jAnemu disvA buddho'ti brAhmaNa / ajAnataM no pabrUhi yathA jAnemu taM mayaM // 24 // AgatAni hi mantesu mahApurisalakkhaNA / dvati sA ca vyAkhyAtA samattA anupubbaso // 25 // yassete honti gattesu mahApurisalakkhaNA / dve'va tassa gatiyo tatiyA hi na vijjati // 26 // sace agAraM ajjhA' vasati vijeyya paThavi imaM / adaNDena asatthena dhammenamanusAsati // 27 // sace ca so pabbajati agArA anagAriyaM / vivattacchado saMbuddho arahA bhavati anuttaro // 28 // jAti gottaM ca lakkhaNaM mante sisse punApare / muddhaM muddhAdhipAtaM ca manasA yeva pucchatha // 29 // anAvaraNadassAvI yadi buddho bhavissati / manasA pucchite paJhe vAcAya vissajessati 10 // 30 // bAvarissa vaco sutvA sissA soLasa brAhmaNA / ajito tissametteyyo puNNako atha mettagU // 31 // dhotako upasIvo ca nando ca atha hemako / todeyyakappA" dubhayo jAtukaNNI ca paNDito // 32 // bhadrAvudho udayo ca posAlo cApi brAhmaNo / mogharAjA ca meghAvI piMgiyo ca mahA isi // 33 // paccekagaNino sabbe sabbalokassa vissutA / jhAyI jJAnaratA dhIrA pubbavAsanavAsitA // 34 // [ 107 M. degfu. * M. esa mANava. M. yassa so. 4 M. svAjja. M. dvattisAni * Fsb. viyAkhyAtA. * M. dveyeva. Fsb. duve ba. * M., Fsb. Avasati. * M. vivaTacchado, C. vivattacchaddo. visa jissati, vissajjissati. 11 M. kappa. 12 C. bhadrAyudho. 10 M. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 ] suttanipAto [ 51 bAvari abhivAdetvA katvA ca naM padakkhiNaM / jaTAjinadharA sabbe pakkAmu uttarAmukhA // 35 // aLakassa' patiTTAnaM purimaM mAhissati tdaa| ujjeni cApi gonaddhaM3 vedisaM vanasavhayaM // 36 // kosaMbi cApi sAketaM sAvatthi' ca puruttamaM / setavyaM kapila vatthu kusinAraM ca mandiraM // 37 // pAvaM ca bhoganagaraM vesAliM mAgadhaM puraM / pAsANakaM cetiyaM ca ramaNIyaM manoramaM // 38 // tasito vudakaM5 sItaM mahAlAbhaM'va' vaannijo| chAyaM dhammAbhitatto'va turitA pabbatamAruhaM // 39 / / bhagavA ca tamhi samaye bhikkhusaMghapurakkhato / bhikkhUna dhamma deseti sIho'va nadatI' vane // 40 // ajito addasa saMbuddhaM vItaraMsI'va bhAnumaM / candaM yathA panna'parase pAripuri upAgataM // 41 / / atha'ssa gatte disvAna pa13ripUraM ca vyaMjanaM / ekamantaM Thito haTTho manopanhe apucchatha // 42 / / Adissa jammanaM brUhi gotaM brUhi salakkhaNaM / mantesu pAramiM brUhi kati vAceti brAhmaNo // 43 / / vIsaM vassasataM Ayu so ca gottena bAvari / tINa'"ssa lakkhaNA gatte tiNNaM vedAna pAraga // 44 // lakkhaNe itihAse ca sanighaNDusakeTu"bhe / paJca satAni vAceti sadha' mme pAramiM gato // 45 / / lakkhaNAnaM pavicayaM bAvarissa naruttama / taNhacchida pakAsehi mA no kaMkhAyitaM ahU // 46 / / 1 M. mULakassa. . puri mAhiti. M. godaddhaM " M. kapiladeg. ' M. va odakaM, C. va. N. mahAsAlaM. degC. degmArahaM, degmArahu~, B. mAhi. navati. M. adda. 10 M. jitaraMsaM, sataraMti, Trenckner M. pItaraMsi draSTavyaM Morris JPTS.. 1893 P. 73 11C. paNNarase. 12hastalekhe parideg, M. paripUraM (1017). 13M. paripuNNaM ca vyaJjanaM, paripUra viyaMjanaM. 14M. japataM. 15M. toNi'ssa. .M. keTabhe. M. saddhamme. 1M. taM kaMkhacchitaM, M. kaMkhacchida. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ [109 5 / 1] vatthugAthA mukhaM jivhAya chAdeti uNNassa bhamukantare / kosohitaM vatthugu-haM evaM jAnAhi mANava // 47 // pucchaM hi kiJci asuNanto sutvA paJhe viyAkate / vicinteti jano sabbo vedajAto katarejali // 48 // ko nu devo va brahmA vA indo vA'pi sujaMpa'ti / manasA pucchite panhe kametaM paTibhAsati / / 49 / / muddha muddhAdhipAtaM ca bAvarI pripucchti| taM vyAkarohi bhagavA kaMkhaM vinaya no ise // 50 // avijjA muddhA'ti jAnAhi. vijjA muddhAdhipAtinI / saddhAsatisamAdhIhi chandaviriyena saMyutA // 51 // tato vedena mahatA saMthaMbhitvAna' mANavo / ekaMsaM ajinaM katvA pAdesu sirasA pati // 52 // bAvarI brAhmaNo bhoto saha sissehi mArisa / udaggacitto sumano pAde vandati cavakhuma // 53 // sukhito bAvarI hotu saha sissehi brAhmaNo / tvaM cApi sukhito hohi ciraM jIvAhi mANava // 54 // bAvarissa ca tumhaM vA sabbesaM sabbasaMsayaM / katAvakAsA pucchavho yaM kiJci manasicchatha // 55 // saMbuddhena katokAso nisIditvAna paJjali / ajito paThamaM pahaM tattha pucchi tathAgataM // 56 // vtthugaayaa| nidvitaa| M. taM ca, taM, Fsb.-kacci (50 800). .C. ca, Fsb., M. vA. .C. cA'pi. C. degtI. 'C. muddhA. * M. degvijAnAhi. C. satyamhitvAna, 0-saMthaMbhetvAna. C., M., Fsb. cakkhumA. 1degM. vApi. 11 su0 vi0 (siMhala)-1557 bAvari yassa ca tumhaM vA. 12 C., M. deglI. 15M. degkathA nidvitA, kathaM nidvitaM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 ] suttanipAtoM [ za2 (56-ajitamANavapucchA 5 / 2 (1)) kena'ssu nivuto loko (iccAyasmA ajito) kenassu nappakAsati / kissAbhile 'panaM brUsi kiM su tassa mahabbhayaM // 1 // avijjAyaM nivuto loko (ajitAti bhagavA) vevicchApamAdA nappakAsati / jappAbhilepanaM brUmi dukkhaM assa mahabbhayaM // 2 // savanti sabbadhI sotA (iccAyasmA ajito ) sotAnaM kiM nivAraNaM / sotAnaM saMvaraM brUhi kena sotA pithiyyare // 3 // yAni sotAni lokasmi (ajitAti bhagavA) sati tesaM nivAraNaM / sotAnaM saMvaraM brUmi paJJAyate pithiyyare // 4 // paJjA ceva satI ca' (iccAyasmA ajito) nAmarUpaM ca mArisa / etaM' me puTTho pabrUhi katthetaM uparujjhati / / 5 / / yaM etaM paJhaM apucchi ajita taM vadAmi te / yattha nAmaM ca rUpaM ca asesaM uparujjhati / vijJANassa nirodhena etthetaM uparujjhati // 6 // ye ca saMkha'tadhammAse ye ca sekhA puthU idha / tesaM me nipako iriyaM puTTho pabrUhi mArisa // 7 // kAmesu nAbhigijjheyya manasA'nAvilo siyA / kusalo sabbadhammAnaM sato bhikkhu paribbajeti // 8 // ajitamANavapucchA nihitaa| ( 57- tissametteyyamANavapucchA 5 / 4 (2) ) ko'dha santusito loke (iccAyasmA tisso metteyo ) kassa no santi iJjitA / ko ubha'nta mabhijAya majjhe mantA na lippati' / kaM brUsi mahApuriso'ti ko idha sibba nimacca12gA // 1 // 1C. kissAbhisecanaM. 2M., C. vivicchA, vevacchA. . M. pidhiyyare. M. sati. M. yaM ca, Fsb. matena-ceva, N. cApi. M. evaM, N. etaM. N., B. saMkhAtadhammAse. M. tissametaiyyo. Fsb. ubhanta'. 10 M. limpati. 11M. sippani simbini'. 12 M. majhagA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 ] puNNakamANavapucchA [ 111 kAmesu brahmacariyavA (metteyyAti bhagavA) vItataNho sadA sto| saMkhAya nibbuto bhikkhu tassa no santi iJjitA // 2 // so ubhantamabhijJAya majjhe mantA na lippati / taM brUmi mahApuriso'ti so idha sibbanimaccagA'ti // 3 // tissamettegyamANavapucchA nidvitA / (58-puNNakamANavapucchA 5 / 4 (4)) aneja' mUladassAvi (iccAyasmA puNNako) atthi paJhena' AgamaM / kinissitA isayo' manujA khattiyA brAhmaNA' devatAnaM yaJamaka ppayiMsu puthU idha loke| pucchAmi taM bhagavA brUhi me taM // 1 // ye keci'me isayo manujA (puNNakAti bhagavA), khattiyA brAhmaNA devatAnaM yajJamakappayisu puthu idha loke / AsisaMmAnA puNNaka itthabhAvaM', jaraM sitA yajJamakappayisu // 2 / / 'ye kecizme isayo manujA (iccAyasmA puNNako) khattiyA...pe0 idha loke|' kacci'* su te bhagavA yjnypthe|' appamattA, atAru12 jAtiM ca jaraM ca mArisa / pucchAmi taM bhagavA brUhi me taM // 3 // AsiMsanti thomayanti abhijappanti' 3 juhanti (puNNakAti bhagavA) kAmAbhijappanti paTicca laabhN| te yAja' yogA bhavarAgarattA, nAtariMsu jAtijaraM'ti brUmi // 4 // M. aneja. M. paJhena mAgama. , M. Agami, Agami. "Fsb. [isayo manujA...[puthu idha loke] Fsb. adds ca. M. akappisu. M. itthataM. M. nAsti. 1.M. kiMci, kicci, kaJci. 11Fsb. [yajJapathe kintu cf. I0584. 12 M. ataraM. 1Fsb. [abhijappanti. 14C., M. jahanti see (N. denti). 1.C. lobhaM but see N. P.M. yAcadeg but see N. and B. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 ] sutanipAto [ 54 te ce nAtiriMsu yAja yogA (iccAyasmA puNNako), yajhehi jAti ca jaraM ca mArisa / atha ko carahi devamanussa loke, atAri jAtiM ca jaraM ca mArisa / pucchAmi taM bhagavA brUhi me taM // 5 // saMkhAya lokasmi parovarAni (puNNakAti bhagavA), yassi"JjitaM natthi kuhiMci loke / santo vidhUmo anigho nirAso, atAri so jAtijaraM'ti brUmIti // 6 // puNNakamANavapucchA nihitaa| (56--mettagUmANavapucchA 514 (4)) pucchAmi taM bhagavA brUhi metaM (iccAyasmA mettagU), maJAmi taM vedagu bhAvitattaM / kuto nu dukkhA samudAgatA ime, ye keci lokasmi' anekarUpA // 1 // dukkhassa ve' maM pabhavaM apucchasi, (mettagUti bhgvaa)| taM te pavakkhAmi yathA pajAnaM / / upadhInidAnA pabhavanti dukkhA, ye keci lokasmi anekarUpA // 2 // yo ve avidvA upadhiM karoti, punappunaM dukkhamupeti mando / tasmA hi jAnaM upadhiM na kayirA, dukkhassa jAtippabhavAnupassI // 3 // yaM taM apucchima akittayI no, anaM taM pucchAmi tadiMgha brUhi / kathaM na dhIrA vitaranti oghaM, jAtijaraM sokaparihavaM* ca / taM me munI'1 sAdhu viyAkarohi, tathA 2 hi te vidito esa dhammo // 4 // kittayissA3mi te dhamma (mettagati bhagavA) diRs14 dhamme anItihaM / yaM viditvA sato caraM tare loke visattikaM // 5 // 1M. yAca. C. yaM hi, M. yo hi. M. paroparAni. C. yassa jitaM, M. yassaJhitaM. N. samupAgatA, C. Fsb-dukkhA ya sadA gatA (i. e. dukkhA [ya] sa [mu dAgatA). M., Fsb-lokasmi. *M. ce..- B., M. pajAnaM. M. nAsti. 10 N., M. pucchAma. * M. degparidevaM. 11C., M. muni. 12C. yathA. 13 M. kittayissAma. 14M. adds va. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 / 6 ] dhotakamANavapucchA [ 113 taM cAhaM abhinandAmi mahesI' dhammamuttamaM / yaM viditvA sato caraM tare loke visattikaM // 6 // yaM kiJci saMpajA nAsi (mettagUti bhagavA), uddhaM adho tiriyaM cApi majjhe / etesu nandiM ca nivesanaM ca, panujja vijJANaM bhave na tiTTha // 7 // evaM vihArI sato appamatto, bhikkhu caraM hitvA mamAyitAni / jAtijaraM sokapariddavaM ca, idheva vidvA pajaheyya dukkhaM // 8 // etAbhinandAmi vaco mahesino, sukittitaM gotama'nU padhIkaM / addhA hi bhagavA pahAsi dukkhaM, tathA hi te vidito esa dhammo // 9 // te cApi nUna pajaheyyu dukkhaM, ye tvaM muni' aTTitaM ovadeyya / taM taM namassA mi samecca11 nAga, appeva maM bhagavA52 advitaM ovadeyya // 10 // yaM brAhmaNaM vedagaM AbhijajJA3. akiJcanaM kAmabhave asattaM / addhA hi so oghamimaM atAri4.tiNNo ca15 pAraM akhilo akNkho||11|| vidvA ca' so vedagU naro idha, bhavAbhave saMgamimaM visajjA / so vItataNho anigho nirAso, atAri so jAtijaraM'ti brUmIti // 12 // metagUmANavapucchA nihitaa| ( 60-dhotakamANavapucchA 5 / 6 (5)) pucchAmi taM bhagavA brUhi me taM (iccAyasmA dhotako), vAcAbhikaMkhAmi mahesi tumhaM / tava sutvAna nigghosaM sikkhe nibbANamattano // 1 // tena hAtappaM karohi (dhotakAti bhagavA) idheva nipako sato / ito sutvAna nigghosaM sikkhe nibbANamattano // 2 // C. ofsaM. 2 M. na yaM kiJci. M. saMjAnAsi. 4M. vA'pi. M. nindaM. C. sukittika. Fsb. gotama nUpadhIka. . C., M. pajaheyya. Fsb. munI. .. M. atthitaM, aTTikaM. 11-11 M. namassAmanusamacca. 12 Fsb. [bhagavA] cf. 1045. .1079. C. AbhijanaM. M., B., N. abhijajJA, Fsb. abhijanaM. 14C. AtAri, M. atari. 15C., M. va. 16 M. yo. 1.C. gu. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 ] suttanipAto passAmahaM devamanussaloke, akiJcanaM brAhmaNaM iriyamAnaM / taM taM namassAmi samantacakkhu, pamuJca maM sakka kathaMkathAhi // 3 // nAhaM gamissA mi pamocanAya, kathaMkathiM dhotaka kaJci loke / dhammaM ce sesaM AjAnamAno, evaM tuvaM oghamimaM taresi // 4 // anusAsa brahme karuNAyamAno, vivekadhammaM yamahaM vijaJ / yathAhaM AkAso'va abyApajjamAno, idheva santo asito 'careyyaM // 5 // kittayissAmi te santiM ( dhotakAti bhagavA ) diTThe " dhamme anItiha yaM viditvA sato caraM tare loke visattikaM ||6|| taM cAhaM 10 abhivandAmi mahesi santimuttamaM / yaM viditvA sato caraM tare loke visattikaM // 7 // [ 57 yaM kiJci saMpajAnAsi (dhotakAti bhagavA), uddhaM adho tiriyaM cA 1 1 pi majjhe / etaM viditvA 13 saMgo'ti loke, bhavAbhavAya mA'kAsi taMti // 8 // dhotakamANavapucchA niTThitA / ( 61 - upasIvamANa vapucchA 5/7 (6)) eko ahaM sakka mahantamoghaM ( iccAyasmA upasIvo), anissito no visahAmi tArituM / ArammaNaM brUhi samantacakkhu, yaM nissito oghamimaM tareyya 1 4 // 1 // AkiJcaJAM pekkhamAno satImA ( upasIvAti bhagavA ), natthIti nissAya tarassu oghaM / kAme pahAya virato kathAhi, taNhakkhayaM rattamahAbhipassa // 2 // C. kkhu M. nohaM. M. sahissAmi, N. samIhAmi 8 C., M. kathI. M. kiMci. * C. brahma. * M. abyAdeg, M., B. 'pajjha', for ''ja'. * C., M. degyya. * Mss. Add va. 1degC. saM. C. vA'haM. 11 C. vA'pi. 12 M. ete. '' C., Fsb-- viditvAna. 14 N. tareyyaM. R., B. nattamahAbhipassa, C. nattamahAbhi tapassa, M., N. (ma) - rattamahAbhipassaM, (V1. 0 vassaM). B. (M. ) - tahakkhaya rattamahaM vipassa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 ] nandamANavapucchA sabvesu kAmesu yo vItarAgI (invAyasmA upasIvo), AkiJcaJJa nissito hitva maJ / vimoktre parame vitto', tiTThe nu so tattha anAnuyAyI // 3 // sabbe kAmesu yo vItarAgo (upasIvAti bhagavA ), 6 AkiJcaJJa nissito hitvama sAvimovale parame vimutto, tiTThegya to tattha anAnuvAyI ||4|| vassAnaM samantacakkhu / tiTThe " ce so tattha anAnuyAyI, pUgaM'pi tatveva so sIti siyA vimukto accI yathA vAtavegena khito bhaveya vicANaM tathAvidhassa ||5|| (upasIvAti bhagavA), atyaM pazleti na upeti saMsa evaM munI nAmakAyA vimutto14, atthaM paleti na upeti saMkhaM // 6 // atthaM gato so udavA so natthi, udAhu ve sassatiyA arogo / taM me muni sAdhu viyAkarohi, tathA hi te vidito esa dhammo ||7|| atyaM gatassa na pamANa' matthi (upasIvAti bhagavA), ( 62 6 yena naM vajju taM tassa natthi / sabbe dhamme samUhatesu samUhatA vAdapathA'pi sabbe'ti // 8 // upasIvamANavapucchA niTThitA / [ 115 0 1- nandamANakpucchA 58 (7) ) q= santi loke munayo (invAyaramA nando), janA vadanti tamidaM kathaM su0|| jANUpapannaM no 21 muniM vadanti, udAhu ve 22 jIvitenUpapannaM // 1 // na diTTiyA na sutiyA na ANena munIdha nanda phusalA vadanti / visenikatvA anighA nirAsA, caranti ye te munayo'ti brUmi || 2 || * 9 C., M. hitvA aJJa. 2 M. osdhimutto. " " M. tiTTheyya so. M. gAthA. C. tiTTheyya M. nAsti 1. M., N. cavetha. 11 M. acci. "M. vimuto. C. meti M. Adds ti (chandaH karmaNA) M. suM. 21 M. muni no. vadanti suddhi. 24 M. vadanti. 0 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat E 0 vimukhe, 0 vimokkhe. M., N. 'dhAyi, vAyi, 'tayi 60 nAsti M. vassati B. pUgAni vassAnaM. 1 M., N. khittA. 13 C. phaleti. M. bajju M. maghA, "batvA. M. kassidaM yadiyaM. 230 te 3M. adds sIlabbatenApi E 20 C., www.umaragyanbhandar.com
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 ] suttanipAto [ 5 / 9 ye kecime sama'NabrAhmaNAse (iccAyasmA nando), divasutenA'pi vadanti suddhi| sIlabbatenApi vadanti suddhiM, anekarUpena vadanti suddhi / kacciMsu te bhagavA' tattha yatA' carantA, atAru jAtiM ca jaraM ca mArisa / pucchAmi taM bhagavA brUhi me taM // 3 // ye kecime samaNa brAhmaNAse (nandAti bhagavA), diTTha sutenApi vadanti suddhi / sIlabbatenApi badanti suddhi, anekarUpena vadanti suddhi / kiJcApi te tattha yatA caranti', nAriMsu jAtijaraM'ti brUmi // 4 // ye kecime samaNa brAhmaNAse (iccAyasmA nando), diTTha sutenApi vadanti suddhi / sIlabbatenApi vadanti suddhi, anekarUpena vadanti suddhi / sa ce muni asi anopatiNNe, atha ko carahi devamanussaloke / atAri jAti ca jaraM ca mArisa, pucchAmi taM bhagavA brUhi me taM // 5 // nAhaM sabbe samaNa brAhmaNAse (nandAti bhagavA),jAtijarAya nivutA'ti brUmi / yesIdha' didaiva sutaM mutaM vA, sIlabbataM vAti pahAya sabbaM / anekarUpaM'pi pahAya sabbaM, taNhaM parijJAya anAsavA 11se / te ve narA oghatiNNAti brUmi // 6 // etAbhinandAmi vaco mahesino sukittitaM gotama'nUpadhIkaM / ye sIdha dilaiM'va.... pe0.....[1082].... anAsavAse / ahaM'pi te opatiNNA'ti brUmIti // 7 // nandamANavapucchA nihitaa| (63-hemakamANavapucchA za6 (8)) ye me pubbe viyAkaMsu (iccAyasmA hemako) haraM gotamasAsanA12 iccAsi iti bhavissati / sabbaM taM itihItihaM / sabbaM taM takkavaDDhanaM // 1 // 1M. samaNA0. 2 Fsb-dichaina, N. disutenA'pi. (M. 1080 b diTheva) 3 M. suddhi. "Fsb. [bhagavA] 5R. yatA. M. vadanti . 'M. te ce, te ca. C., M. samaNA0. Fsb- jAtI0. 10S. ye'pidha, ye'midha. 11C. degye. 12 C. naM, Fsb. (haraM gotamasAsanaM) www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 117 5 / 11] kappamANavapucchA nAhaM tattha abhirami' tvaM ca me dhammamakkhAhi taNhAnigdhAtanaM2 muni / yaM viditvA sato caraM tare loke visattikaM // 2 // idha diTThasutamutavijJAtesu3 piyarUpesu hemaka / chandarAga vinodanaM nibbANapadamaccutaM // 3 // etadaJAya ye satA' diTTha dhammAbhinibbutA / upasantA ca te sadA tiNNA loke visattikaM // 4 // hemakamANavapucchA nidvitA / (64-todeyyamANavapucchA // 10 (6)) yasmi kAmA na vasanti (iccAyasmA todeyyo) taNhA yassa na vijjati / kathaMkathA ca yo tiNNo vimokkho tassa kIdiso // 1 // yasmi kAmA na vasanti (todeyyAti bhagavA) taNhA yassa na vijjati / kathaMkathA ca yo tiNNo vimokkho tassa nAparo // 2 // nirAsayo' so uda AsasAno', pANavA so uda pnykppii| muni ahaM sakka yathA vijanaM, taM me viyAcikkha samantacakkhu // 3 // nirAsayo so na so AsasAno, paJjANavA so na ca paJcakappI / evaM'pi todeyya muni vijAna, akiJcanaM kAmabhave asattaMti // 4 // . todeyyamANavapucchA nihitA / (65-kappamANavapucchA 5 / 11 (10)) majjhe sarasmi titaM (iccAyasmA kappo) oghe10 jAte mahabbhaye / jarAmaccuparetAnaM dIpaM pabrUhi mArisa / tvaM11 ca me dIpamakkhAhi12 yathayida.3. nAparaM siyA // 1 // 1 Mss. mi Fsb. (nAhaM tattha abhirami.) 2C. taNhAya ni0, M. degnighAtanaM. 3C. diTusutaM mutaM vi., M. diLaM sutaM mutaM vi, FsbdegmutaMH (vijJAtesu.) / M. sitA. IN. (sadA=sabbadA.) C. te dasA, M. ye satA. : M. savanti. degC., M., Fsb-nirAsaso, (cf. 369e.) N. nirAsaMso. (1091.) M. AsamAno. M. smi . 1.M. oghajAte. 11M. taM. 12 C., M. disama0. 13 siMhalahasta0 Fsb-yathA yivaM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 ] suttanipAto [ 5 / 12 majjhe sarasmi tiTTataM (kappAti bhagavA) oghe jAte mahabbhaye / jarAmaccuparetAnaM dIpaM pabrUmi kappa te // 2 // akiMcanaM anAdAnaM etaM dIpaM anAparaM / nibbANaM iti naM brUmi jarAmaccuparikkhayaM // 3 // eta dajJAya ye satA didhammAbhinibbutA / na te mAravasAnugA na te mArassa paddhagU'ti' // 4 // kappamANavapucchA nihitaa| (66-jatukaNNimANavapucchA 5 // 12 (11)) sutvAna'haM vIramakAmakAmi' (iccAyasmA jatukaNNI"), __ oghAtigaM puThumakAmamAgamaM / santi'padaM brUhi sahAja'netta, yathAtacchaM bhagavA brUhi me taM // 1 // bhagavA hi kAme abhibhuyya iriyati, Adicco'va paThavi teji* tejasA / parittapaJcassa me bharipA, Acikkha dhamma yamahaM vijoN| jAtijarAya' idha vippahAnaM // 2 // kAmesu vinaya' gedhaM (jatukaNNIti bhagavA) nekkhamma daTTha11 khemto| uggahItaM nirattaM vA mA te vijjittha12 kiJcanaM // 3 // ya pubbe taM visosehi pacchA te mA'ha kiJcanaM / majhe ce no gahessasi upasanto carissasi // 4 // sabbato nAmarUpasmi vItagedhassa brAhmaNa / AsavA'ssa 4 na vijjanti yehi maccuvasaM vaje'ti // 5 // jatukaNNimANavapucchA nitttthitaa| C. yeta. C. paNDagU, M. paThagU. N. (C., M.) paTThagU. 3C., M. vIra akAmakAmi. degC., M. degNNi. Fsb-santI . C., M. sahajadeg. C. te'pi. Fsb. (Adicco ............tejasA.) Fsb-jAtI. 1.C. vineya, Fsb. (vyAkhyA) neyya. 11M. bar3ha. 12 M. vijideg,C. vijjadeg. 13M. visA. "M. Asava'ssa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 / 14 ] udayamANavapucchA [116 (67-bhadrAvudhamANavapucchA / / 13 (12)) oka jahaM tahacchidaM anejaM (iccAyasmA bhadrAvudho), nndijhN| oSatiNNaM vimuttN| kappaMjahaM abhiyAce sumedhaM , sutvAna nAgassa apanamissanti' ito // 1 // nAnA janA janapadehi saMgatA, tava vIra' vAkyaM abhikaMkhamAnA / tesaM tuvaM sAdhu viyAkarohi, tathA hi te vidito esa dhammo // 2 // AdAnataNhaM vinayetha sabbaM (bhadrAvudhAti bhagavA ), uddhaM adho tiriyaM cApi mjjhe| yaM yaM hi lokasmi' upAdiyanti, teneva mAro anveti jantuM // 3 // tasmA pajAnaM na upAdiyetha, bhikkhu sato kiJcanaM sbbloke| AdAnasatte iti pekkhamAno, paja imaM macvudheyye visattaMti // 4 // bhadrAvuSamANavapucchA nidvitA / (68--udayamANavapucchA // 14 (13)) jhAyiM virajamAsInaM (iccAyasmA udayo) katakiccaM anAsavaM / pAragu sabbadhammAnaM atthi paJhena AgamaM / aJjJA vimokkhaM pabrUhi avijjAya pabhedanaM // 1 // pahAnaM kAmacchandAnaM (udayAti bhagavA) domanassAna cUbhayaM / thInassa ca11 panUdanaM12 kukkuccAnaM nivAraNaM // 2 // upekkhA satisaMsuddhaM dhammatakkapurejavaM / aAvimokkhaM pabrUmi avijjAya pabhedanaM // 3 // kiM14 su saMyojano loko kiM su tassa vicAraNaM / kissassa vippahAnena nibbANaM iti vuccati // 4 // M. oghaM. 2C. kaNha. M. nanvijjahaM, kappajjahaM. 4M. apalAmissanti. M. cIraM. .C., M. vA'pi. M. degsmi . *M. degdheyyaM. M. avimukkhaM, ajJa. 1. M. kAmachanvAnaM. "C., M. nAsti 1M., Fsb-panudanaM. 13C. upekhA'. 14M. ki. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 ] suttanipAto [ 5 / 16 . nandI saMyojano loko vitakkassa vicAraNA / taNhAya vippahAnena nibbANaM iti vuccati // 5 // kathaM satassa carato vijJANaM uparujjhati / bhagavantaM puThThamAgamma' taM suNoma vaco tava // 6 // ajjhataM ca bahiddhA ca vedanaM nAbhinandato / evaM satassa carato vijJANaM uparujjhatIti // 7 // udayamANavapucchA nihitaa| (66--posAlamANavapucchA // 15 (14)) yo atItaM Adisati (iccAyasmA posAlo) anejo' chinnsNsyo| pAragaM sabbadhammAnaM atthi pamhena AgamaM // 1 // vibhUtarUpasacissa sabbakAyappahAyino' / / ajjhattaM ca bahiddhA ca natthi kiJcIti pssto| jANaM sakkAnupucchAmi kathaM neyyo tathAvidho // 2 // vijJANadvitiyo sabbA (posAlAti bhagavA) abhijAnaM tathAgato / tidvantamenaM jAnAti vimuttaM tapparAyaNaM // 3 // AkiJcajJAsaMbhavaM gatvA0 nandI11 saMyojanaM iti / evamevaremabhijAya tato tattha vipassati / aitaM', ANaM tathaM tassa 4 brAhmaNassa vusImato'ti // 4 // posAlamANavapucchA nitttthtaa| (70-mogharAjamANavapucchA 5 / 16 (15)) dvAhaM sakkaM apucchissaM15 (iccAyasmA modharAjA)na me vyAkAsi cakkhumA / yAva tatiyaM ca devisi 1 vyAkarotIti 1 me sutaM // 1 // 1C., M., Fsb-degNA, degNo. 2N. degmAgamhA. 3M. nandi. M. degNA, No. C. sarato. M. Fsb-bhavantaM. M. Adissati. 'hastalekhe anejjo. M. degpahAyino. 10 B. AkiJcaJa. 11C. Fsb-nAsti. 12M. nandi. 13 M. evameta. 14M. evaM. 15 C. tatya. 16 C. degssa. 1 M . va0. 1.M. byA. www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 121 5 / 17 ] piMgiyamANavapucchA ayaM loko paro' loko brahmaloko sadevako / didi te nAbhijAnAmi gotamassa yasassino // 2 // evaM' abhikkantadassAviM atthi paJhena AgamaM / kathaM lokaM avekkhantaM maccurAjA na passati // 3 // sujhato lokaM avekkhassu mogharAja' sadA sato / attAnudiTTi Uhacca' evaM maccutaro siyA / evaM lokaM avekkhantaM maccurAjA na passatIti / / 4 / / mogharAjamANavapucchA nihitaa| (71-pigiyamANavapucchA 5 // 17 (16)) jiNNo'hamasmi abalo vItavaNNo (iccAyasmA pigiyo ) / nettA na suddhA savanaM na phAsu / mAhaM nassaM momuho antarAya' / Acikkhadhamma yamahaM vijaJja / jAtijarAyaH idha vippahAnaM // 1 // disvAna rUpesu vihaJjamAne (pigiyAti bhagavA), ruppanti rUpesu janA pamattA / tasmA tuvaM pigiya appamatto, __ jahassu rUpaM apunabbhavAya // 2 // disA catasso vidisA catasso, uddhaM adho dasa disatA. imaayo| na tumhaM11 adiTuM asutaM' 2 mutaM vA, atho| avijJAtaM kiJcanamatthiloke / Acikkha dhammaM yamahaM vijaoN, jAtijarAya idha vippahAnaM // 3 // 1C., M. paraloko. 'M. didi. M. jAnAti. C. FsbetaM. C. Fsb-tIti. C., M. Fsb. rAjA. *M. uhaJca. M. rAyaM. Fsb-degjAtI. 1.M., N., Fsb-visA. 11C. tumha. 13M., N.,C. asutaM, amutaM. Fsb-asutAmutaM vA. // M. nAsti "C. deg'vijJAtaM (Metricausa.) " Fsb-kiJcanaM, N. kiJci nasthi. M. kiJcinaM, kicinaM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 ] suttanipAto [ 5 / 18 taNhAdhipanne manuje pekkhamAno (pigiyAti bhagavA), santApa jAte jarasA parete / tasmA tuvaM pigiyo appamatto, jahassu taNhaM apunabbhavAyAti // 4 // pigiyamANavapucchA nitttthitaa| ( 72-pArAyaNasuttaM 5 / 18) idamavoca bhagavA magadhesu viharanto pAsANake cetiye, paricAraka soLasAnaM brAhmaNAnaM ajjhiTTo puTTho puTTho paJhe vyAkAsi / ekamekassa ce'pi paJhassa atthaM ajJAya dhamma aAya' dhammAnudhamma paTipajjeyya, gaccheyyeva, jarAmaraNassa paarN| pAraMgamanIyA ime dhammA'ti tasmA imassa dhammapariyAyassa pArAyaNaM tveva adhivcnN| ajito tissametteyyo puNNako atha mettagU / dhotako upasIvo ca nando ca atha hemako // 1 // todeyyakappA dubhayo jAtukaNNI ca paNDito / bhadrAvudho udayo ca posAlo cApi brAhmaNo / mogharAjA ca medhAvI piMgiyo ca mahA isi // 2 // ete buddhaM upAgaJchu saMpannacaraNaM isi / pucchantA nipuNe paJhe buddhaseTTha upAgamuM // 3 // tesaM buddho vyAkAsi' paJhe puTTho yathAtathaM / paJhAnaM veyyAkaraNena' tosesi brAhmaNe muni // 4 // te tositA cakkhumatA buddhanAdiccabandhunA / brahmacariyamacariMsu varapaJassa santike // 5 // ekamekassa pahassa yathA buddhena desitaM / tathA yo paTipajjeyya gacche pAraM apArato // 6 // apArA pAraM gaccheyya bhAvento maggamattamaM / maggo so10 pAraM gamanAya11 tasmA pArAyaNaM iti // 7 // 1C. Fsb-degvAraka. 2M. nAsvi 3M. paJhaM byAkAsi. 4M. nAsti M. nAsti M. gacchaM. M. jyA Fsb-viyAkAsi. FsbveyyAkaraNe. M. acA. 10C. Fsb. (so) 11C. pAragama'. www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArAyaNasuttaM pArAyaNamanugAyissaM ( iccAyasmA piMgiyo ) yathA' akkhi tathA akkhAsi vimalo bhUrimedhaso / nikkAmo3 nibbano" nAtho kissa hetu musA bhaNe // 8 // pahInamalamohassa mAnamakkhappahAyino / 518 ] [ 123 handAhaM kittayissAmi giraM vaNNUpasaMhitaM // 9 // tamonudo buddho samantacakkhu, lokantagU sabbabhavAtivatto / anAsavo sabbadukkhappahIno, saccavhayo brahme upAsito me // 10 // dijo yathA kubbanakaM pahAya bahupphalaM kAnanaM Avaseyya / evaM pahaM appadasse pahAya, mahodadhiM haMsariva'jjhapatto // 11 // ye me pubbe viyAkaMsu huraM gotamasAsanA "iccAsi iti bhavissati" / sabbaM taM itihItihaM sabbaM taM takkavaDDhanaM // 12 // 10 - eko tamanudAsI' 'no jAtimA' so pabhaMkaro / gotamo bhUripaJJANo gotamo bhUrimedhaso // 13 // yo me dhammamadesesi 13 sandiTTikamakAlikaM / taNhakkhayamanItikaM yassa natthi upamA kvaci // 14 // kiM nu tamhA vippavasa'si 15 muhuttamapi piMgiya 1 gotamA bhUripaJJANA gotamA bhUrimedhasA 16 // 15 // yo te dhammamadesesi saMdiTTikamakAlikaM / taNhakkhayamanItikaM yassa natthi upamA kvaci // 16 // nAhaM tamhA vippavasAmi muhuttamapi brAhmaNa / gotamA bhUripaJJANA gotamA bhUrimedhasA // 17 // yo me dhammamadesesi sandiTThi kamakAlikaM / taNhakkhayamanItikaM yassa natthi upamA kvaci // 18 // passAmi naM manasA cakkhunA'va, ratiMdivaM brAhmaNa appamatto / namassamAno vivasemi rati, teneva 10 maJcami avippavAsaM 1 // 19 // ' M. tathA 2 M. yathAdakkhi tathAkkhAsi Fsb - ( yathA akkhAsi ) B. nikkamo nikkhAmo. 4 M. nippuno, nibbUno. M., N. nAgo. & C., M. nAsti. * C., M. Fsb. brahma. * M. deg dase. " M. haMso vijnupatto. 10 C. eso. 11 C. deg nuvosIno. 12 M. jutimA. C. dhammaM desesi. 14 M. na. 11 C. vassI, M. 0 yo. 10 M. No. C., M. so. yeneva. deg vasati. 10 C. pUjaye, ca. 20 C. 19 M. 21 M. deg vAsi. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 ] suttanipAto [ 5 / 18 saddhA ca pItI ca mano satI ca , nApenti' me gotamasAsanahmA / yaM yaM disaM vajati bhUripajho , sa tena teneva nato'hamasmi // 20 // jiNNassa me dubbalathAmakassa, teneva kAyo na paleti tattha / saMkappayattAya vajAmi niccaM , mano hi me brAhmaNa tena yutto // 21 // paMke sayAno' pariphandamAno dIpA dIpaM upaplavi' / atha'ddasAsi saMbuddhaM opatiNNamanAsavaM' // 22 // yathA ahU vakkali muttasaddho, bhadrAvudho ALavigotamo ca / evameva tvaM'pi pamuJcassu saddhaM , gamissasi tvapigiyamaccudheyyapAraM' * // 23 // esa bhiyyo pasIdAmi satvAna manino vaco / vivattacchaddo, saMbuddho akhilo paTibhAnavA // 24 // adhideve abhijJAya sabbaM vedi parovaraM / paJhAnantakaro satthA kaMkhInaM paTijAnataM // 25 // asaMhIraM asaMkuppaM yassa natthi upamA kvaci / addhA gamissAmi na me'ttha kaMkhA, evaM maM ghArehi 14 adhimuttacittaM // 26 // pArAyaNavaggo nihito| nihito suttanipAto aTThabhANavAraparimANAya paaliyaa| C. nApetta, M. nAme kiM. Fsb-nAmanti. 2B. mareti, paleti. .C., M. degyantAya. Fsb-(sayAno). M. upallaviM, C. uppalaviM. 'tathA Fsb-nAsti. degtiNaM. 'evaM tvaM. M. pamuccassu, C., Fsb.pamuJcayassu. Fsb-(tvaM). 10 M. maccudheyyassa pAraM. 11M. vivaTTa. 13C., M. degbhANavA. 13 C. parijAnakaM. 14M. Fsb-padhArehi nAsti-ma, C. dhArehi nAsti-maM. 11C. Fsb-avittacittaM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com