Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ananda-hema-prantha mALA, puSpa 16 muM zrI Aga mo ddhA raka pravacana zreNI [ 55 thI 95 pravacanano bIjo vibhAga ] : pravacanakAra : pa. pU. AgaddArakra AcArya zrI AnandasAgarasUrIzvarajI ma... : avataraNakAra tathA saMpAdaka : A0 zrIhemasAgarasUri mahArAja
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ aNamola motI 0 karmakSaya dhyeyane kendramAM rAkhI saghaLI pravRtti kare te jaina. 0 saMvara- nirAne upAdeya ane zrava-baMdhane heyamAne te jaina. 0 vItarAga prabhunI AjJAne sarvava tarIke gaNe te jaina. 0 svadoSadarzana ane paraguNAnumodanA atmizuddhine rAjamArga che. 0 jJAnI nirdiSTa kriyAo upara Adara jIvana zuddhino pAyo che. (pU. Agama ddhAraka )
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Anana-hema-granthamALA, pu5 16 muM zrI Agamo ddhAraka pravacana zreNI [ papa thI 95 pravacano bIjo vibhAga ] : pravacanakAra : pa. pU. AgamedAraka AcArya zrI AnandasAgarasUrIzvarajI mar : avataraNakAra tathA saMpAdaka : A0 zrIhemasAgarasUri mahArAja
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ : prakAzaka : Ananda-hema-graMthamALA vatI. caMdrakAnta sAkarabhAI jhaverI 31-33, khArAkuvA, 3je mALe, muMbaI 2. dhanajIbhAI devacaMda jhaverI 50-54, mIrajhAM sTrITa, the mALe muMbaI prathamavRtti-nakala 1001 kiMmata rU. 8-00 vIra saM. 2498, vi. saM. 2028, I. sa. 1972. ema. ema. kA 5 DI A zrI pA nA tha prinTa se vaDA ca TA, sUrata -1,
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMpAdakIya nivedana sarvajJa kevalI vItarAga tIrthakara bhagavaMtanA vacanAnusAra anaMta duHkhasvarUpa anaMta duHkhaphala ane anaMta duHkha parerAe A saMsAramAM dareka jIva janma jarA maraNAdi ane tenA vacce Adhi-vyAdhi-upAdhi, ISTaviyega, aniSTasaMga Adi duHkho bhegavAtA bhagavata akAmanirjarAye ge halukamapaNuM ane kaMIka puNya prakarSa pAmyo eTale manuSya bhava sAthe bIjI paNa dharma sAmagrI meLavavA bhAgyazALI banyo. paraMtu bIjA paNa yogya saDakArI kAraNe meLavyA sivAya dharmasiddhimAM AgaLa vadhI zakatA nathI. A mATe jinezvara bhagavaMte nirupaNa karelI AgamAdi zAstronuM zravaNa khAsa jarUrI che. niraMtara gItArthaguru mahArAjanI upAsanA pUrvaka temanA mukhanI vANI sAMbhaLanAra zrotA jJAna meLave che. jJAnathI vijJAna-vivekvALuM jJAna, tenAthI pratyAkhyAna, pratyAkhyAnathI saMyama, saMyamathI anAzrava, tenAthI tapa, tapathI kurmane nAza, tenAthI niSkarmatA, ane tenAthI ajarAmarapaNuM =makSa prApti thAya che. - AtmAnuM urdhIkaraNa thavAmAM vizeSa kAraNa hoya te zAstrazravaNa che. prabhupUjA sAmAyikAdi svAdhIna anuSThAne potAnI sagavaDe vahelAmoDo paNa karI zakAya che paraMtu jyAre samagra zrotAvarga cakkasa samaye niyata rathAne ekaTho thAya, vaLI vaphatA gurumahArAjano yoga thAya tyAre ja zravaNa meLavI zakAya che. AthI zravaNa parAdhIna che. niraMtara tevA cAge jIvane sAMpaDI zakatA nathI. vaLI loko sArabhUta padArtha pote saMgharI rAkhe che ane niHsAra ApI devAya che. pUrva kALamAM keTalAka sthaLe ghI mATe dahIM vale, temAMthI navanIta-mAkhaNa pite saMgharI le che ane chAza udAratAthI lekene dAna kare che. ahiM tenAthI ulaTuM guru mahArAja zAstrAdhyayana karI aMdarathI meLavela tattabhUta navanIta e zrotAone ullAsapUrvaka udAratAthI vANI dvArA arpaNa-dAna kare che. vaktA paNa ekAMta hitabuddhithI hitepadeza Ape che. arpaNa-dAna temAM zrotAne lAbha thAya ane kadAca lAbha na paNa thAya, paraMtu vaktAne te hitepadeza karavAthI ekAMte nirjarAne lAbha thAya ja. eTalA ja mATe kahyuM che ke 'na bhavati dharmaH zrotuH, sarvasyakAntato hitazravaNAt / brUvato'nuprahabuddhayA vaktustvekAntato bhavati' /
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMsAranI mAyA jALamAM phasAelA dareka AtmAone zravaNa prApta tha durlabha che. evA AtmAone gurunA virahamAM paNa temanI vANIne lAbha maLe evA zubhAzayathI, AgamanA akhaMDa abhyAsI, aneka nagaromAM caturvidha zrI saMghane AgamanI vAcanA ApanAra aneka prAcIna mahAgranthanA saMpAdaka, aneka prakaraNanA racayitA, zAsananA staMbha samAna game te bhoge zA manasiddhAMtanuM rakSaNa karanAra, parama gItArtha AgameddhAraka pa. pU. AcArya zrI AnaMdasAgarasUrijI mahArAjAe jyAre jyAre pravacano-vyAkhyAne ApelA hatA, tyAre tyAre meM temanA moTA bhAganAM pravacanenA lagabhaga zabda zabdanA avataraNe- utArA karI saMgraha karelA hatA. keTalAka sAdhananA abhAve atyAra sudhI tenuM saMpAdana na karI zakAyuM. paraMtu samyajJAna-dhyAnarasika, niraMtara svAdhyAya-yegapravRtta suzrAddhavarya pravINacandra amaracaMda jhaverInA zubha prayAsathI bhAyakhAlA motIzA zeThanA daherAsarajInA TrasTakhAtAnA jJAna-khAtA tarapha prathama vibhAga saMpAdana karyo hate. tyAra pachI bIjA ane trIjA vibhAganuM kArya zaru karyuM. keTalAka pharmA chapAI gayA paraMtu chApelA pharmA game te kAraNe na maLavAthI pharI mudraNa kArya karAvI A bIjo vibhAga taiyAra karAvI prasiddha karAvyA che. prathama vibhAgane sAre AvakAra maLavAthI 2, 3je vibhAga paNa tiyAra karI saMpAdana karela che. A vibhAgamAM kayA kayA viSaye carcAyA che te viSayAnukrama jevAthI khyAla AvI jaze. tema ja pravacanakAra mATe ogaLanA pustakamAM ghaNuM lakhAyuM che, vAMcIne temanA UMDA jJAnane ApoApa khyAla AvI jaze. vaLI AvA pustakanA saMpAdana kAryo aneka prakAranA Arthika tathA bauddhika sahakAra vagara pAra pADI zakAtA nathI. temAM pratyakSa ke parokSapaNe je je keIe temAM Arthika ane bIjA prakAre sahakAra Apyo che temAM suratamAM prapharIDIMga karI ApanAra gaNivarya zrIkaMcanasAgarajI mahArAja, muni zrImedasAgarajI tathA Arthika preraka munirAja zrImannasAgarajI ma. tathA ahIM paNa keTalAka nAnA-moTA kAryomAM sevA ApanAra munirAja zrIamarendrasAgarajI, muni zrImahAbhadrasAgarajI, mani zrI nirmalA sAgarajI, munizrI naMdISeNasA,muni zrIjayabhadrasAgarajI, muni zrImahAsenasAgarajI Adino sahakAra stutya che. jaina upAzraya navarojana lI.. ghATakopara muMbaI tA. 26-4-7ra A. hemasAgarasUri
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama dvAraka pravacana zreNI vibhAga bIjAno - vi Sa yA nu ka ma - pravacana pa5 muM-ajamatImAM ne jenamAM pharaka ko?--2. prazasta-aprazasta kaSAyonI oLakhANa-5. pakSapAta eTale zuM? 6. -tyAga eja kevaLano svabhAva-8. pravacana pa6 muM-asIlanI phariyAda vagara vakIla kesa laDI zake nahi-10. nazIe siddhi, udyame prApti, karma sAthe samarAMgaNa-12. - rAjamArga ane chIMDI mArgamAM uttama mArga kayo?--13. saMsAra khAlI thaI jaze to ?-14. traNa prakAranI maitrI-15. AkhuM jagata kama rahita - bane-16. - pravacana pa7 muM-cintAmaNi ratna, kalpavRkSo ane devatAthI adhika zAstravacano che-19. dharmathI mAMgelA ane maLelAM evA be prakAranAM sukha-20. tame milakatanA mAlika ke TrasTI?-21. rAjInAmuM ane rajAne taphAvata-23. jamavAmAM jagala kuTavAmAM bhagala-24. dharmathI mAgela arthakAma durgati denAra thAya-25. mananAM motInA coka dhAne mekSanI mudatanI huMDI-26. pApane tyAga durgati rokI sati ApanAra thAya-ra7. pravacana 58 su-manuSyapaNAnI peDhInI muDI kaI ane kayAMthI AvI?-29. vyAkaraNakAroe mAneluM saMnyAsanuM lakSaNa-30, sIvIlaDetha-31 UMdarane choDAvanAra bilADInA valakhA tarapha na juve-3ra. svAthI kuTuMbIone tame naraka nigodamAM jAva tenI phikara nathI-33. kaSAnuM pAtaLApaNu -34. manuSyapaNAnI mULa mUDI te sAca-3pa. pravacana pa9 suM-manuSyapaNA mATe sthAna ochAM ane umedavAra vadhAre-36. akAma-nirjarAthI devapaNAnI prApti-37. karmanA baMdha samaye AnaMda, udaya samaye rUdana-38. kAmadeva zrAvakanI devatAI upasargamAM daDhatA-39. mAtA pitAnA upakArane badale zI rIte vaLe? dharmanI pAse kuTuMbanI kiMmata koDInI-41. svataMtra pitAne meha jeTalo nathI naDate teTaluM kuTuMbIonuM baMdhana naDe che-4ra. haDakAyA kUtarA jevuM du:kha che-4,
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 pravacana su--bhavanA bhaya vagaranAne samyakatva na hoya-46deva guru dhama e traNe tattva kayAre ?-47. abhavyane kayu' samyaktva hoya ? ~-49. abhavyanuM dvIpaka samyaktva, nava pUrva uparAntanuM jJAna, zula lezyAvALuM cAritra paNa pANImAM kema cAlyuM gayuM ?-51. pravacana 61 su--chedasUtranA adhikArI kANu ?-55. mithyAdaSTine dIkSA ApI zakAya ke ?-55. 69 nI sthiti teDyA vagara prabhumA ke mAnA veSa na maLe--56. anicchA, virUddha icchA, khaLAtkAra ke ajJAnathI karelAM pApe durgati Ape ke hiM?-pa7. baLAtkAre thatI dIkSA kalyANa kare ?-58. tetalI putranI dIkSA kevI rIte thai ?- 59 zikSAthI bacavA mATe pApanA parihAra-61. .. palAyana-63.. pravacana 62 muM--jiMdagInI mahenata palakamAM mAra ane mAla khAnAra kANu, A-anAnI vicAraNA-64jagatamAM keI divasa dhanA nAza nathI-66. nidbhava ane mithyArdaSTina paricayamAM na rahevu -67, siddhAcalajInA mahimA zAthI vadhAre che ?-68. zraddhAmAM eka dokaDA jeTalI nyUnatA na calAvI zakAya-69. pravacana 63 su--mAlika chatAM bALakane peAtAnI milakatane. vahIvaTa karavAnA haka nathI-70. tanmayatA keAne kahevAya ?-71. zrIpALanI tanmayatA-73. kumArapAla mahArAjAnA tathA tenI bahenane dhamA anurAga-75. saMgrAmanA zUravIrA ane cAraNeAnI sthiti-78. vidyArthInA udaya zikSakanI AdhInatAmAM che.-59. pravacana 64 muM-vagara vidhie sevela dharma-auSadha vikAra karanAra thAya che.-80. niyANA karanArAone cAritra ja dutinuM kAraNa ane che.-81. kRSNa mahArAjAnI samyaktva-tyAga-5mAM raNati-82. zuM gRhasthA cheAkarA-chekarIone paraNAve nahi ?, khALe DUcA, daravAjA khullA jevI dravyadayA-83. kaDachA jevA na thatAM kIDI sarakhA banA-84. rANI thavuM che ke dAsI ?-85. dIkSA mATe kaI vaya yAgya gaNavI ?-87. pravacana 65 muM--mAlika chatAM vyavasthA mATe anadhikArI, dharmanI kiMmata keTalI AMkI ?-89. ApaNI ane mAMkaDAnI sthitimAM kace taphAvata ?-90. kuTukha ane pararAjyAnA AvatA upadravAne zakanAra abhayanI dIkSA 91. gRhasthA eTale viSayanA, strIonA gulAma-93. yAdagAra e mahAna yuddho keAnA kAraNe thayA ?-94. caudarAja
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ lekanA sarvajIne abhaya ApanAra hoya te jinadIkSA che-95. tame nAstikanA bApa kema banyA?- 6. pravacana 66 muM-mahAvIra bhagavaMta gharamAM be varasa kevI sthitie rahyA ?-98. bhAvasAdhu kone kahevAya?-9. duniyAdArInI ciMtAthI -sAdhuo alaga rahenArA-100. kahevAtA keLavAyela kayAM jJAnane mAne che?-101. yuvakonI tyAga chuMdavAnI kriIDa-102. samyaktva pAmyA pachI -ardhapudagala parAvartakAla saMsAra bAkI kevA jIvo mATe hoya?-103. - pravacana da7 muM-Indra mahArAjAnuM citta zAmAM lIna che?-15. navAMdarAne kudavAnuM zIkhavavuM paDatuM nathI, tema jIvane sukhanA sAdhananI IcchA zIkhavavI paDatI nathI.-106. IcchAonA vibhAga pADe, tenuM nAma purUSArtha-107. indrasabhAmAM vIracarcA kema yAda AvI haze ?-108. -saMgamane IrSyAgni-109. bhagavaMtanA cittanA aMge eka zaMkA, saMgame karelA upasargo-110. bhagavAna sahI le paNa bhakta na sahI le-112. pravacana 68 muM-kriyAe karma ne pariNAme baMdha-113. jame pAsAnI rakama udhAra pAsAmAM lakhAya te Dabala goTALo. samakitadaSTi ane mithyATinA karmabaMdhano taphAvata-114. vADAbaMdhI akanArA luccA ziyALa sarakhA samajavA-115. viMdhAela motI karI aNuvidhAela na thAya, vacananA zAhukAra-116. gozALAno zreSa ane jalama. mArga bhUlelA pitAnI pratijJA ke lAyakAtanuM bhAna bhUlI jAya - che-117. uMDA utare te aMdaranuM sAcuM tattva pAme-120. 25 mA tIrthaMkara tarIke kaiNu gaNAya , samyaphavanA traNa pagathIyAM-121. pravacana 69 muM-lagnane hA mAnanAra samakitI na gaNAya123. kArya samAna hovA chatAM samakitI ane mithyAdaSTinA AzayamAM pharaka, rAja pApa karavuM ne roja paDikkamaNuM karI AvavuM te prapaMca kayAre kahevAya?-124. pratikamaNa vagarane sAdhu ja nathI-126. micchAmi dukkaDa denAra aneka bhavonAM pApa toDI nAkhe che. aImuttA munie zaniMdana-garhaNa karI kevaLa meLavyuM-1ra7. mAphI mAgavA pApa karanArA mAyA-mRSAvAdI che-129 satya padArthanI prarUpaNuM mATe bolyA sivAya rahevAya nahi-130. - pravacana 70 muM-jagatanA padArthonI parIkSA IndriyothI karI zakAya, tema dharmanI zAthI?-131. eka IndriyathI bIjI IndriyanA
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayanuM jJAna na thAya-133. bhAMgyuM bhAgyuM te e bhAravaTa-134.. apUkAya-vanaspati-vasa vigere jenI dayA mATe seMkaDe sAdhuone. bhega Ape, chae kAyanI dayA mATe hoya teja dravyapUjA-136. bhagavAna pUjya zA mATe? A zabdo tamArA moMmAMthI nIkaLe che kema ?" 137. pariNAma eTale zuM?, saMgamadevanA upasargathI prabhune lekAvadhijJAna 138. zAstrAnusArI bArIka buddhi pUrvakanA pariNAmathI baMdha-139, pravacana 71 muM-maLelI zaktine upaga na karanArane tena. tahAsa thAya che-140. AtmAnI zakti-141. sAruM karanAra Izvara te. khoTuM karanAra keNa-142. ajavALuM kAMTAthI bacAve ke kAMTa vagADe ? jaDa ane jIva-jIvana-143. jaDajIvana-144. jIvajIvana-145. devakIne. era-146. gRhasthAvAsamAM kevaLa thatuM nathI-148, mahAvIra bhagavaMtane. dakSAne abhigraha mahinA gharane hate-149 pravacana 72 muM -zaMkA tattva jANavAnI cAvI che, zaMkAnA traNa. prakAranuM svarUpa-15ra, dharma levAmAM chetarAva te keTaluM nukazAna ?-153 bhAvanAnI jaDa-155. tane khUvAra karUM te zuM ApIza?-156 cakavatInI.. tAkAta keTalI?-157. dIkSA phekaTarI-158. nakAmuM zuM ? mAkhI ke. dUdhapAka ?-151. pravacana 73 muM-vakatAe zrotAnuM samAdhAna karavuM ja joIe167. abhavyapaNAmAM hetu-yukita na lagADAya-164. AjJA grAhya. padArthomAM hetu-yukti na lagADAya-165. nyAyathI paiso upArjana, karavAmAM anaMtI pAparAzi baMdhAya-166. nyAyathI dhana upArjana, karavAmAM pApa kema gaNAvyuM?-67 tIrthakaranA ApelA dAnane prabhAva 168. pApathI pedA thaI gayelA dhanane zuM karavuM? dAtAra ane lenAranA Azayabheda-170. - pravacana 74 muM-sodAmAM pAMca miniTa, zikhavAmAM lAMbo kALa. 171. RSabhadeve hajAra ane mahAvIre sADAbAra varSa zikSaNamAM pasArU karyA-172. dIvA sAthe ja ajavALuM, tema dharma thayuM ke mekSa tarata. thAya te dharma kyA ?-173. samyagadarzanAdi mokSa nathI, paNa mAge che. mekSa mArga cethethI zarU thAya-174. ApaNe A pada upaga kevI rIte karIe chIye, viparIta nirdeza kema kahyo?-177. mekSa mAga kayArathI zarU thAya?-179 mithyAtvIne paNa sAdhupaNuM apAya-180.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7 pravacana 75 su--AzIrvAdanI kiMmata ApanArane keTalI ?-181. vahAlI vastunA jUThAM zabdo paNa vahAlA lAge-182. dharmI vadhAre ke adharmI ?, mIThI gALa-183. cAra prakAranA siddhAMta, arihaMtanA vyutpatti ane nirukti atha-184. jaino kama vAdI ke udyamavAdI ?-186. satkrama, sAta bhavanA kALa vadhAre ke-asakhyAtA bhavanA -187. bheda nItimAM puNya mareluM che-189. krUratAnuM prAthamika zikSaNa-190. pravacana 76 su--AtmAnuM svarUpa cUsanAra hoya teA indriyA ane mana che.-191. arihatA AtmAnA spezIyAlISTa DAkatarI che --193. aphINI rAjA-194. vaidyane ThaganAra Ate ja ThagAya che-195. kALA ane dheALA mahela-196. dharmI kayAre kahevAya ?-198. khIjuM pagathIyu, jainapaNAnI jaDa nitthapaNAmAM che.-200. samyaktvanA ekarAra-201. pravacana 70 su----dharma dugatithI khacAvanAra ane sadgati ApanAra jarUra thAya che.-204. dharmanA dhArI chatAM dutie kema gayA ?-205. paramazuzruSA, aparamazuzrUSA-207. upazama viveka ane savara-208. mahetala ane mAphI-211, bhAvadayAnuM alavattarapaNuM-212bhAvadayA Agala traNa jagatanI dravyayA nakAmI che-213. TharAveA karI pote ja tADanArA kevA ?-214. rAhiNIyA cAra-215. pravacana 78 su--gaLe vaLagelAM AhAra zarIra ane indriyA217. AtmAnA khetaramAM dharmarUpI kalpavRkSa rApA-218. pApanA abhAvamAM puNya khaMdhAtuM nathI-219. dayA satya pramANikatA brahmacarya ni matlAdi savara-nija rA karanArA che-rara0. AhArAdika pAMca jhAMkharAM-rarara. sAcI vastune bhramaNA na kahevAya-223. haiye hatuM te haThe AvyuM. eka divasanI dIkSAnu phUla-rara4. vidhi ane niSedha vizeSaNane lAgu paDe-225. parasthAnamAM dezanA te pApa-227. bALa-madhyama ane budhane yAgya thama dezanA-229. pravacana 79 su-samyaktvanA prabhAva-230. samyaktvanI jaghanya ArAdhanA-ATha bhavamAM mAkSa ApanAra thAya-231. leAkanuM tattva maraNu sudhAravA upara che.-3ra. ghAtikarmInI bhayakaratA-233. cAritravALeA ane te vagaranA baMne sarakhI rucivALA hAya-235. cAritranA vaphAdAra ja mAkSamArganA vaphAdAra-236. gRhI-anya liMge siddha mAnyA che, paNa lAgI liMge nathI mAnyA, virAdhI apavAda. 237. thAriyAnAM dUSathI AMkha
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ sudhare ke bagaDe?-ra38. peTanA putranA zege pArakA dattaka putrathI vaMzavRddhi IrachanAra zANA na gaNAya-ra39. cAritra vagaranAnuM lohI vadhAre ukaLe-240. pravacana 80 muM-dharmI adhamane taphAvata-41. laukika mithyAtva -242. dayALa keNa kahevAya?-243. jagate kayA guNane avaguNa tarIke nathI oLakhA?, phoTo pADanAra paDAvanAra kaI hiMsA nathI karatA ? -244. bharamAvanArA daSTAMta yuktio-245. patharanI gAyane jANakAra sAcI gAyathI dUdha meLave-ra46. pravacana 81 muM-IzvaranI cerI-250. potAnI karma jALa toDavA bIjA samathara banI zaktA nathI-251. krodha dAvAnaLa olavavAno upAya -252. gAMDAne svataMtratA, bALakane tIjorInI cAvI seMpavI e nAzanuM netaruM-ra54. sugaMdha AMkhathI na parakhAya tema dharma IndriyethI na parakhAya-255. gAmaDiye cAra zaherI cera thaye-ra52. dhamanuM vyasana -259. pravacana 82 cuM-AmAnA rIsIvara koNa thaI zake? 259 avAdhyAyamAM paThana-pAThananI manAI kema? 261. hAthanA karyA haiye vAgyA-262. bIjAnA ane tamArA dharmanI vaphAdArInI sarakhAmaNI- ra63. vyavahArika ane dhArmika zikSaNa pratyene tamAre sadbhAva-264. zvetAMbara digaMbaranA jhaghaDAnI jaDa 265. ArAdhya ArAdhaka, piSya piSakano saMbaMdha, pAmaranI pAmaratA-266. kAlodAyI-seledAyIne maTuka zrAvaka sAthe saMvAda-269. samAdhAnamAM kalapanAnA ghoDA-ra70. pravacana 83 muM-karaNI ane kathanInI samAnatA-271. janetara devanI stutimAM jhera bharelAM che-ra73. jainetara devonI raheNI karaNInI asamAnatA-ra74. akhatarA jAheramAM kayAre mUkAya? bhavya karatAM abhavyanA pratibaMdhelA anaMtaguNa mekSe jAya-ra75. abhavye prarUpaNA te yathArtha ja kare-ra77. yAdavakulanA bAlake-ra78. gRhastha karatAM veSadhArI te sArAne?--ra79 sAvadyatyAga pachInI kathanI ane karaNI mAnya karavAnI, prajAnA jIvana-maraNa prasaMge rAjA tarIkenI pharaja-281. karavuM paDe ane karavuM joiene vivAda-282. karaNInuM anukaraNa sAvadya tyAga pachI-283. azaphitamAM ANue dhame-284. pravacana 84muM- ninya ane snAtaka koNa?-284. mUrtipUjAnI lAyakAta kene?-287, tIrthaMkaranI pratimAnA be Asana ja kema?-28.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ re `ti kalpanAnI pravRtti AjJAmAhya ane saMsAra vadhAranArI che-289. janamUrti ke maMdira karAvatI vakhate dravyazuddhinI jarUra-ra91. zAstranu eka vacana na mAnanAra cAhe tevA vaibhavavAlA hoya te saMghathI dUra karavA lAyaka, zAsananI malinatA TALavI ane unnati karavI te zAsana * pAmyAnuM la-292. doSita vyakti AkhI jAti para dveSa DhALe che-293. patitAnI praza'sA-295 jAhera nivedananuM saravaiyuM-296. zAsaneAnnatinA paraspara prayatnA-297. zAsana sevA ane zAsana upara AvatA hallA "rAkavA-ra9. zAsanasevA e sarva saMpattinu avasthya khIja che-300. pravacana 85 su'--AMkhanI eka ema-300. gharanA cheAkarA ghaTI cArTa" jevI AtmAnI dazA-301. eka patAsA jeTalI paNa dharmanI kiMmata samajAi nathI-302 AzravanA agnimAM javAnI utAvaLa kema ? 303. IcchAonu` vargIkaraNa-cAra purUSArtha-305. traNa varga kANe ane kema kahyA ?-306. peAtAnA hAthe pAtAnuM alidAna-307, cAra purUSArtho-309. pravacana 86 mu--satI-vezyA, sajjana-duna, sAcA-juThAnI jema tyAgI ane bhegIne vagara nimitte ve 311. upasaga sahana karanAre zuM vicAravu ? 312. upapsaga karanAra pratye samajIe uttarAntara zuM vicAravuM ?-313. svapnAnI sukhalaDI ane bhavanI bhavAI315. alpa adhama karanAra peAtAne adharmI mAne-316. sAmAyikanI pratijJAmAM kiMmatI dastAveja, sAnu ane pittakSane samAna bhAva kema gaNAya ? 317, dharma sivAyanuM sarva anatha karanAra 319, dezivarati * eTale saviratinI garbhAvasthA-320. pravacana 87 su--tAkAta rahita vastu kAya mAM pariName nahi- 321. sattAmAM rahelA guNAne pragaTa karavAnA prayatna-3rara. kevaLajJAnAdi vagaranA kAI paNa jIveA nathI-323. kAyA-kanyA-3ra4. caMdrarAjA thaine kukaDApaNAmAM kema kalleAla kare che? 325. navvANuM dokaDA julamanuM pASaNu-326. gRhasthAne aviratinA kAraNe pApamadha cAlu ja rahe che-- 3ra7. dIkSArthIne pAMca vAta jaNAvavI paDe. Asakita ane azakita3ra9. sAdhupaNuM e AtmasvabhAva-330. pracavana 88 mu--AkhI rAta daLIne ugharyuM. DhAMkaNImAM 33ra. vagara kAraNe kALA nAga paNa zAMta che. 333, emAM sAdhu kANu te na
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 samajAyuM. vacana pAlananI vyavasthA-334, sAdhuonA phoTAonuM phitura-. 337. chokarI bApanA nAma para mIMDI melanAra, chokarI pArakuM dhana, tema. chaka dharmanuM dhana e saMskAra kema nathI thatA? 338. tame hita kayuM mAnyuM?, samyaphava vIze kalAka cAlu hAya-340. kALA mahelamAM rahelA zrAvakonI samyakatva pariNati-342. dezavirati e sarvaviratinI nizALa che-343. pravacana 89 muM-sAmAyika pUjAdika dharma kyAre kahevAya?-344. dAvAnaLamAM lAkaDA umeranAra nehIo-345, snehIo vajasAMkaLa ane parigraha pattharanI zIlA manAya che?-346. magazeLIyA maTI kALIbhUmi sarakhA bane, chokarAnuM nAma ane moTAnuM kAma-348. vidhavAnI gurubhakti-349. sAdharmika mATe bharata mahArAjAnI krIDa-saMcAlakonI. javAbadArI-350. sukhIpaNumAM dharma karanAra keTalA?, ApattimAM. bhagavAnanuM smaraNa-351. saMsAranI apekSAe sAdhue pUrepUrA gAMDA-353. pravacana 90 muM-digaMbaranI mAnyatA, nAnatvamAM mAneluM jainatva-355. alaka zabda na kahetAM digaMbara zabda kema vAparyo?-356. strI-anya-gRhI-liMge siddha bhede kema uDADI dIdhA?-357. zvetAMbarene vastrane Agraha nathI-358. bakuza-kuzIla sAdhu keNa mAnI zake ?-359. digaMbara judA kyArathI thayA ane kayA kAraNe?-360. bAhyaliMga guNo. pragaTa karavAnA sAdhana che-361. dhULa retI jeTalI paNa dharmanI kiMmata gaNI nathI-362. sAmAyikanI kimata-363. pravacana 91 muMdravyanikSe pAnuM lakSaNa-366. dravyapUjA kayAre kahevAya?-367. acitta AhAra-pANI hovA chatAM anazana kema karAvyAM-368. chae kAyanA saMyama mATe dravyapUjA, kevalIo gocarI. zrutajJAnanI dRSTithI grahaNa kare-369 apradhAna-kahevA pUratI pUjA, pacIza. varSa leTa ragaDIne ekaDo paNa na AvaDe, te ke -ra70. zrAvake piSya-poSaka bhAvathI nahi paNa ArAdhya-ArAdhaka tarIke mAnelA che-371. badhA sAdhuo thaze te dAna keNa deze ?-371. leTI pANI ane roTalIno TUkaDo ApanAra "dutyaja-duSkara" zAthI kahevAyA?-374. sarvaviratinA sedAnuM sATuM-375. - pravacana ra muM-dhanane vArase ApI zakAya paNa sukha-duHkhane. na ApI zakAya-377. apayaza karmane udaya, atyAra sudhI dharmane. cheDo kayAM lAvyA ?-378. dIkSA kone kayAre ApI zakAya?-39
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ sthirIkaraNa na kare te samyakatva gumAve-380. dIkSA choDAvanAra gaNadhara hatyAnuM pApakarma bAMdhe-382. mahAmahanIya karma bAMdhavAnA hetuo pApathI haThavA mAge tene zaraNa ApavuM joie-383. samyaktvI nircanthapravacana sivAya sarva anarthaka gaNe-284. lAlacathI paNa dharmakaraNI karavI muzkela che-385. bhegakALanI kasoTImAM paNa tyAganI anumaMdanA: kema thatI nathI ?, asaMkhyAta guNa pariNati kaI vakhate hoya?-386, - pravacana 7 -pApa na karavAnI pratijJA te mULapade. paDikamaNuM- 387. apavAda padavALA-388, hiMsA karanAra kevI rIte. cuMgAlamAMthI chUTavA mAge che ?-389. karmanA udayAdika dravya kSetrAdikane AdhAre thAya che-390 ApaNe kuMvArI kanyA jevA chIe-391. atyAra sudhI kuMvArI-kanyAnI sopArI jevo dharma karyo-32, dharmakArya cAlu hoya te kaI vakhata apUrva lAbha thaI jAya-33. pAMca vakhata cakravartIne harAvanAra e vaMdanIya kema banyA?-394. laukika ane. lekettara mithyAtva, no dhamiyA eTale zuM ? 396. . pravacana 94 suM-AtmAnI vyavasthA karavAne haka tamane kema! nathI maLata-397. vezyAne pitAnuM jIvana oNpanAra jevI AtmAnI. dazA-38, tane kema nava kahyA-ra9 jinezvaranI dezanA paropakAriNI ane sthavironI sva ane paraupakAriNI-ubhaya svabhAvI hAya-400. tIrthakara nAmakarma samyakatvanA jore baMdhAya-401. vAMdarIne baracuM phayAM. sudhI vahAluM?-402. ApaNI ane tIrthakaranI bhAvanAne AMtara-403.. e tatva kahevAthI ja jagata pratibaMdha na pAme-404. pravacana 95 muM-dharmane lAyaka jIva kyArathI gaNAya?-406. bhavyAbhavyanI samajutI, abhavyapaNuM kevalIgaya che-407. be padArthanA. jJAnamAM zaMkA thAya-408. mekSa meLavuM e IcchArUpa kalpavRkSanI kiMmata 409, IrSAlu Rddhi ane siddhi paDozaNa-410. dravyathI paNa sudevA--- dikane mAnanArA kayAre thAya?-411. chellI kaDAcheDInI sthiti lakSya vagara na tuTe-412. be culAe bamaNo bagADa karyo 413. pitAnI barabAdI thatI aTakAvavA mATe bhatrIjA ke gulAma paNa banavuM paDe-414. sthAvara jInI pratijJA le nathI paNa tenI hiMsAmAM pApa mAne che. ke nahi?-415. zrIAgoddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjAne viSayAnuM krama. pUrNa thayo-416.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ -zI AgAmoddhAraka pravacana zreNI vibhAga 2-3nA sahAyako ane grAhakonI bAkI rahelI - zubha nAmAvalI :- -azokakumAra nAnAbhAI mAstara zA. ramaNalAla dharamacaMda mahesANA sA. zrImRgendrazrIjInI preraNAthI zA. suMdaralAla mULacaMda kApaDiyAnI kulakarabena phakIracaMda nemacaMda TrasTa suputrI nItAbenanI dIkSA mRti nimitte jJAnakhAtA taraphathI surata jaina sudhArA khAtAnI peDhI mahesANuM - zA. dhIrajalAla mehanalAla razmikAMta navInacaMdra jhaverI - a.sau. padmAbena cunIlAlanI vIza. zeTha mANekalAla mohanalAla TrasTa muMbaI sthAnaka tapanI pUrNAtI nimitte jhaverI pravINabhAI ratanAM A zo. sAkubhAI haDIsIMga a. sau. sucanAbene sajoDe karelA varasI tapa nimitte zA. hakamacaMda gulAbacaMda bhATuMgA jhaverI navInacaMdra bhagubhAI zrI prinsesa sTrITa jana saMdha zA, cImanalAla viThThaladAsa UMjhA -a. sau. kesarabena panAlAla koThArI kumudabena bacubhAI ha. kIrtikumAra anupacaMda hemacaMda jhaverI jAmanagara zA. nemacaMda chavaNajI maDhI kAMtilAla mohanalAla kapAsI sajoDe karelA varasI tapa nimitte zA. jAdavajIbhAI lallubhAI rajanIkAMta mohanalAla jhaverI surata
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ gurukuLavAsa sevana lAbha sarva prakAre kuzIla saMsargane tyAga karIne unmArgamAM praveza karelA samudAya ke je veSathI AjIvikA karanAra hoya, tevA garachamAM vAsa karatA hoya temane nividhrapaNe kalezavagara zramaNapaNuM saMyama tapa ane suMdara bhAvanI prApti na thAya, eTaluM ja nahi paraMtu mokSa paNa tenAthI dUra rahelo che. he gautama! evA paNa prANIo che ke jeo unmArgamAM praveza karelA gacchamAM vAsa karIne bhavanI paraMparAmAM bhramaNa kare che. ardha pahera, eka pahora, eka divasa, eka pakSa, eka mAsa ke eka varSa sudhI paNa sanmArgamAM praveza karelA gacchamAM gurukuLavAsamAM rahenAra sAdhu he gautama! lIlA-lahera karate, ALasa karate,. nirutsAhavALI buddhi ke utsAhavALI buddhi ke manathI rahetuM hoya, paraMtu mahAnubhAga evA uttama sAdhunA pakSane dekhIne maMdautsAhavALA sAdhuo paNa sarva parAkrama pUrvaka udyama karIne ghora-vIra evA tapasaMyama-svAdhyAya karavA utsAhita thAya che. vaLI sAkSI-zaMkA-bhayalajAthI tenuM vIrya ullasita thAya che. he gautama! jIvanA uchaLelA vApI janmAntaramAM karelA pApa hadayanA bhAvathI bALI nAkhe che. mATe nipuNatAthI sanmArgamAM praveza karelA gacchane tapAsIne temAM saMyatamunie jIvanaparyata nivAsa kare. munio kevA guNavALA heya? zatra ane mitra pakSamAM samAnabhAva vatate hoya, AzAtanA. karavAmAM bhaya rAkhanArA hoya, pitAnA ane bIjAnA AtmAno upakAra karavAmAM udyamI hoya, atyaMta sunirmala-vizuddha-aMta:karaNavALA heya,. chachavanikAya upara atyaMta vAtsalya karanArA hoya, atyaMta apramAdI,, vizeSa prakAre jANelA zAstranA sadbhAvavALA muni hoya, raudra ane Ata dhyAnathI rahita, sarvatra bela vIrya puruSakAra parAkramane na gopavanAra, ekAMte sAdhvInA vahorelA pAtrA kapaDA vagerene bhaga na karanAra, dharmano aMtarAya karavAmAM bhaya rAkhanAra, tattva tarapha ruci karanAra, ekAMta strI-bhejana-cora-rAja-dezanI kathA tathA AcArathI bhaSTa thaelAnI kathA na karanAra, sarva prakAranI vikathA karavAthI vipramakta, 18 hajAra zIlAMgane ArAdhaka, samagra rAtadivasa dareka samaye
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 kaMTALyA vagara zAstramAM kahelA mekSamAganI prarUpaNuM karanAra, ghaNuM guNothI yukta, akhalita akhaMDita, zIlaguNane dhAraNa karanAra hovAthI mahAyazavALA, mahAsatvavALA, mahAnubhAva, jJAna-darzana-cAritraguNayukta, evA gaNI eTale gaNane dhAraNa karanAra AcArya hoya che. tevA guNavALA AcAryanI nizrAmAM jJAnAdika mokSamArganI ArAdhanA karanAra ga7 kahevAya. temAM rahI munivara gurukuLavAsa sevana kare. virAdhaka AtmAnI vividha vedanAo : he gautama! keTalAka munivara gurukuLavAsamAM rahI gurukuLavAsa sevana kare ane keTalAka na paNa seve. gurukuLavAsa sevana karanAra AtmA prabhu AjJAne ArAdhaka ane bIjo AjJAno virodhaka che. gurunI AjJAmAM- nizrAmAM rahele AtmA samya darzana jJAna cAritrane ArAdhaka che. je tevo ArAdhaka che te he gautama! atyaMta jANakAra, atizaya uttama prakAranA mekSa mAga mAM udyama karanAra che. je vaLI gurunI AjJAna-nizrAne anusaranAre nathI, AjJAnI virAdhanA karanAra che, te anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA ane lebha-vALe che, te sAthe vaLI sajajaDa rAga-dveSa-moha ane mithyAtvanA paMja-DhagalAvALA hoya che. je tevA gADha rAgAdikanA paMjavALA hoya che, te upamA na ApI zakAya tevA ghera saMsAra , samudramAM Ama-tema-araho-paraho athaDAya che. tevAne pharI pharI janma, jarA, mRtyunA duHkho bhegavavA paDe che. vaLI pharI janma, vRddhAvasthA mRtyu, vaLI pAchA ghaNA janmanuM parAvartana karavuM paDe che. vaLI 84 lAkha niomAM vAraMvAra utpanna thavuM paDe che. vaLI vAraMvAra ghera dusaha atigADha kALA aMdhakAravALA rudhirathI khadabadatA, carabI, paru, ulaTI, pitta, kaphanA kAdavavALA, dugarbhadhayukta azuci vahetA garbhanI cAre bAju vIMTaLAelA ora, phephasA, viSThA, pizAba, vagere azucithI bharapUra, aniSTa, udvega karAvanAra, atighara, caMDa, raudra, duHkhethI bhayaMkara evA garbhanI paraMparAmAM praveza kare te kharekhara duHkha che. kaleza che, te rega ane AtaMka che, te zeka ane saMtApa karAvanAra che, te azAMti karAvanAra che, ISTa manorathanI aprApti karAvanAra che. te kAraNe pAMca prakAranA aMtarAya kamano udaya thAya che. temAM sarva duHkhanA agrabhUta evuM prathama dAridra utpanna thAya che. tyAM apayaza, khoTAM ALa prApta thavA, apakIrti, kalaMka vagere aneka duHkhone
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 DhagalA ekaThA thAya che. tevA prakAranA duHkhAnA yAga thAya tyAre sakala lokothI lajjA pamADanAra, niMdanIya, gahaNIya, khisA karAvanAra durguchA karAvanAra, sathI parAbhava-apamAna pamAya tevA duHkhI jIvitavALA thAya che. tevA samaye samyagdarzana jJAna cAritrAdi guNAthI dUra thAya thAya che, rahita thAya che aneka muzkelIothI meLavelA ciMtAmaNI ratna ane kalpavRkSathI adhika kiMmatI manuSyabhava hArI jAya che, athavA dharmathI sarvathA hArI jAya che. virAdhaka AtmAnI uttarAttara avasthAe jeo samyagdana jJAna cAritrAdi guNAthI atizaya vipramukta thAya che, eTale teo AzravadvArane rokI zaktA nathI. te kAraNe moTA pApakarmanA nivAsabhUta ane che. te kamanA aMdhaka ane che eTale kedakhAnAnA kenrI sarakhA te parAdhIna bane che. tethI sa akalyANu-amaMgalanI jALamAM phasAya che. tyAMthI chUTavuM atizaya muzkela ane che, kAraNa ke ghaNAM karkaza gADha baddha pRSTa nikAcita evI kanI granthI-gAMTha ekadama tADI zakAtI nathI. te kama-granthInA kAraNe eka e Indriya, traNa Indriya, cAra IMndriya, pAMca Indriya-paNe, nArakI, tiya ca, kumanuSyapaNAmAM vagere aneka prakAranA zArIrika mAnasika duHkha anubhavavAM paDe che, azAtAvedanIya bhAgavavAM paDe che. he gautama ! A kAraNe ema kahevAya che ke evA keTalAka AtmAo hAya che ke je tevA gItA nA gacchamAM rahI gurukuLavAsa seve che ane keTalAka sara sasAra-rasika AtmAe zurukuLa vAsa sevatA nathI. gurumahArAjanA guNAtizaya gurue tA sarva jagatanA jIvA-prANIo--bhUtA--savAnA upara vAtsalyabhAva rAkhanAra mAtA-pitA samAna hoya che, pachI gacchanA vAtsalyanI vAta kayAM khAkI rahI ? vaLI ziSyA ane samudAyanA ekAMta hita karanArA, pramANeApeta pathya, A leAka ane paraleAkanA sukhane ApanAra evA * AgamAnusArI hiteApadezane ApanAra hoya che. devendranI samRddhiprApti karatAM paNa zreSTha ane anupama gurumarAjanA upadeza hAya che. gurumahArAja saMsAranA duHkhI AtmAne bhAvaanuka'pAthI janma jarA maraNAdika duHkhathI A bhavyajIvA atizaya
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaleza bhogavI rahelA che, teo kayAre zAzvatuM sukha pAme, evI karuNA. pUrvaka gurumahArAja upadeza Ape, paraMtu vyasana ke saMkaTathI parAbhavita. banIne nahIM. jema ke grahano-bhUta-pizAcane vaLagADa vaLagelo heya, unmatta thaye heya, koI prakAranI badalAnI AzAthI jemake-Ane. hitopadeza ApavAthI mane amuka prakArane lAbha thaze. ema lebhalAlasA utpanna thAya te he gautama! guru ziSyanI nizrAe saMsArano pAra pAmatA nathI. temaja bIjAe karelA zubhAzubha karmane, saMbaMdha keIne heta nathI. Ama hovAthI daDhacAritravALA gItArtha meTA guNothI yukta guru mahArAja hoya. teo vAraMvAra A pramANe kahe ke-A sarpanA mukhamAM AMgaLI nAkhIne tenuM mA5 kara, athavA. tenA ekaThAmAM dAMta keTalA che te gaNIne kahe, te te pramANe zraddhAthI kArya karanAro thAya. teo ja kAryane-paramArthane jANe che. AgamanA jANakAra kadApi veta kAgaDo kahe to paNa AcAryo je pramANe kahe te pramANe zraddhA karavI-ema kahevAmAM kAraNa haze." je koI prasanna vadanavALo bhAvathI gurue kahelA vacana grahaNa kare che, te pivAnA auSadhanI jema sukhAkArI ane guNa karanAra thAya che. pUrve kahelA puNyanA udayavALA bhavyasavo jJAnAdika-lakSmInA bhAjana bane che. bhAvamAM jenuM kalyANa thavAnuM che tevA AtmAo devatAnI jema guruonI paryuM pAsanA-sevA-upAsanA-ArAdhanA kare che. aneka lAkha pramANa sukhane ApanAra, seMkaDe durathI mukta karAvanAra guru-AcArya bhagavaMte hoya che. tenA pragaTa daSTAntarUpa kezI gaNadhara ane pradezI. rAjA che. pradeza rAjAe narakagamananI saMpUrNa taiyArI karI hatI, paraMtu AcAryanA prabhAve devavimAna prApta karyuM. AcArya bhagavaMte. dharmamativALA atizaya suMdara, madhura, kAraNa-kArya-upamA sahita evA prakAranA vacane vaDe ziSyanA hRdayane prasanna karatA karatA preraNuM. ApanAra hoya che. mahAnizItha mahAzrutaskaMdhanA anuvAdanA AdhAre
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Namotthu NaM aNuogadhArINaM zrIAgama dvAraka-pravacana-zreNuM vibhAga bIjo pravacanakAra-pa. pU. AgaddhAraka AzrIAnandasAgarasUrijI mahArAja avataraNakAra-AcArya zrIhemasAgarasUrimahArAja sthaLa-zeTha motIzA lAlabAga jaina cerITIjha upAzraya, bhUlezvara, muMbaI samaya-saM. 1988 aSADazudi 11 * pravacana pa5 muM samyagdarzanazuddhaM yo jJAnaM viratimeva cApnoti / duHkhanimittamapIdaM tena sulabdhaM bhavati janma // 1 // (tattvArtha kArikA) zAstrakAra mahArAjA bhagavAna umAsvAmijI mahArAjA bhavya prANIenA upakArane mATe dharmopadeza karatAM thakAM jaNAve che ke-A jIva anAdikALathI rakhaDe che, te prayatna vagara ALasathI ja rakhaDe che, tema nathI. eka paNa bhavamAM A jIva udyama karyA vagara rahI nathI. udyamamAM sAdhya ekaja. jagatanA tamAma jIvone aMge vicArIe te ekaja sAdhyathI dareka pravRtti karI rahela che. koI dhana mAla milakata kuTuMba vigere mATe pravRtti kare che. chatAM dhyeya ekaja che. sAdhananI pravRtti judI judI paNa dhyeya traNe jagatanA jIvonuM eka ja, sukhaprApti. cAhe baMgalA ghara kuTuMba kabIlA, cAhe e mATe mahenata kare paNa badhI mahenatamAM prApta karavAnuM dhyeya mAtra sukha, te sivAya kazuM bIju dhyeya raheluM nathI. pravRttinA bheda mAtra te sAdhanabheda. sAdhya bhinna nathI. cAhe bhavya, abhavya, mithyAtvI, samyaktvI, tyAgI, bhegI, badhAnuM dhyeya kevaLa sukhaja. have vicAre AkhuM jagata sukhane ja dhyeya rAkhe che. eTalA mATe zrIhemacaMdrAcAryasUrIzvarajIne bIjAne leka phera paDe. bIjAe yAtmavata sarvabhUte H pati
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana pa5 muM sa: pararthAtA ema rAkhyuM. pitAnA AtmAnI mAphaka sarva jIvone dekhe te dekhato kahIe. A pramANe bIjAe kahyuM, ahIM hemacaMdrasUrijI A pramANe batAve che ke pitAnA AtmAnI mAphaka sarvajIne dekhate hoya te paNa te dekhate nathI. cokasIne tyAM vaNajhAre Avyo. teNe vaNajhArAnA senAnI eka paise tela kiMmata karI. tenuM kAraNa? ahIM tenuM sevuM jaNAya che. lAva tyAre eneja vepAra karIe. cekasI lAvyo, tela karAvyuM, tele paisA lekhe rUpIyA vaNajhAre ApavA maMDa, tyAre cokasIe kahayuM ke lIdhuM lIdhuM teM senuM, paise senuM tela eka, te te tArUM. mArU senuM paise tele ApavAnuM nathI. A cokasIne ke gaNavo? pArakusanuM levuM hoya to pese tole ne pitAnuM pacIsa rUpIe tela. jevI rIte A cokasIne ImAnadArImAM goThavI zakIe nahiM, tevI rIte ApaNe kaI dazAmAM? Astiya laIe. kone mATe? ApaNA jIvana mATe, pArakAnA jIvana mATe Astika nathI, ema kahIe te cAle. eka kAMTA vAge te kADhavA prayatna karIe temAM paNa jIva buddhi kayAM rahI che? zAstranI vAtomAM cha kAyanA jIve mAnaze, paNa hajue saMskAra tamArA AtmAmAM paDayA nathI. saMskAra mAtra trasa jIvone jIva mAnavAnA paDyA che. sthAvara jIvone jIva tarIke mAnavAnA saMskAra paDayA nathI. aMdara AtmAmAM tapAsa. haju mULa UMDA gayA nathI. jIva hiMsAnI nA kahI. paccakhANa levA kayA muddAe ? pelA trasa jIvene jIva gaNyA che. eka trasakAyamAM jIva mAnya che. sthAvaranA aMtaHkaraNathI mAnyA nathI. heye hoya te hoThe Ave. UMDA saMskAra mAtra trasakAyanA, UMDI asara ekalA trasa jIve mAnavAnI hatI, jIvADasAnA paccakhANa kare che, ApaNe jainI kahevaDAvavAne lAyaka kharA? jainI konuM nAma ? anyamatImAM ne jainamAM pharaka ? jaina jyAre chae kAyanA jIvane sarakhA jIva tarIke mAne tyAre chae kAyane bheda kene aMge puNyazaktine aMge ane AtmAnI zakti khullI paDI tene aMge, ekendriya karatAM beIndriya, teIndriya, cauriMdriya, paMcendriyamAM anukrame puNyAI vadhAre. bheda zAne aMge? mAtra Atmazakti khullI che ne puNyazakti joDe che, tethI jIvasvarUpe te ekendriyanA che
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ AmoddhAraka pravacaNa zreNI, vibhAga bIjo -ne siddhanA jIva sarakhA. senuM to badhA ghATamAM sarakhuM che. paNa sonAnI pAvaDI page paherAya, kaMkaNa hAthe paherAya, hAra gaLAmAM paherAya ne mugaTa mAthe paherAya. AkAramAM jarUra bheda paDaye, paNa senAnA svarUpamAM kaze phera nathI. tevI rIte ahIM cho ne aMge cAhe te sUkSama nigadIyA, pRthvIkAyAdika 9, cAhe to kevaLI mahArAja tye ke siddhanA jI lyo, badhA jI svarUpe sarakhA che. badhA jIvo jIvasvarUpe sarakhA na mAne to karmasiddhAMta TakI zakaze ja nAha. mithyAtvIe mAnele karmasiddhAMta khuzIthI TakI zakaze. sukhaduHkhanA kAraNa tarIke sukhaduHkhano siddhAMta banene kabUla che, jJAnAvaraNIya Adi ATha karmano baMdha badhA jIvone sarakhAvyA sivAya mAnI zakaze nahiM. mati-kRta-avadhi-mana:paryavavALo mane to ja matijJAnAvaraNIyAdi yAvatu kevaLajJAnAvaraNIya mAnyuM. nahIMtara kevaLa jJAnAvaraNIye zuM karyuM. rAMDyo paNa koNa? paraNela. kuMvArAne rAMDyo kahIe chIe? matijJAnAvaraNIya matijJAnane rokanArU karma. evI rIte zrutajJAnAvaraNIya te kRtajJAnane rokanArUM karma, paNa zrata che. kayAM? kevaLajJAnAvaraNIya che kayAM? jyAre ekendriyane kevaLajJAnAvaraNIya nathI, te kevala- jJAnAvaraNIe rokayuM zuM? sarva jIvone cAhe ekendriya ho cAhe paMceMdriya haii, cAhebhavya abhavya samakitI ke mithyAtvI ho, paNa svarUpe to dareka jIva sarakhA che. tyAre nigadIyAne paNa mati zrata avadhi kevaLa svabhAvavALo mAnavo paDeze. rekanArA kamane lIdhe svabhAva pragaTa thayenathI. darzanAvaraNIyane aMge AtmAno svabhAva na mAnIe to rephayuM zuM? darzana nathI to darzanAvaraNIe rophayuM zuM? evI rIte mohanIya kAmamAM lyo. vedanIya kama to bIjA matavALA mAne che. janamata nahIM jANanArA sukhaduHkhanA kAraNa tarIke vedanIya karma mAnavA taiyAra che, mATe vedanIya sAbIta karavAnI jarUra nathI. mehanIya jIvane zuddhazraddhA mAnIe to ja darzanamohanIyane avakAza che. cora khAtara pADe, kene tyAM? mAla hoya tene tyAM, chagana maganabhAI bene tyAM khIMTIe nathI. coranI daSTi kyAM jAya? mAladAra tarapha ja, jagatamAM je je kharAba dAnatavALA te daSTi konI tarapha kare che? mAladAra tarapha. daridrane dhakko mArI kADhI mUke che. jugAranI ToLImAM ramavA mAMge te dho 5De. vezyA paNa daridra tarapha daSTi nahIM kare. mAladArInI pAchaLa badhA upadrava che. saTTAmAM mAladArane kheMce che. harAmaboramAM harAmakhera mAladArane kheMce che. lUMTavA kone vicAre? mAla
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravAna papa mu dArane. badhe bhaya mAladArInI pAchaLa che. ApaNane mAladArI game che, A, badhe bhaya game che? A vAta duniyAdArIthI nakakI thaelI che. sAmAnya manuSyane mAthAphaTayAne kesa daza divasamAM patI jAya, ne mAladArane eka gALano kesa varasa sudhI cAle che. parigrahanA pokAra melanArAoe dhyAna rAkhavAnuM che ke, parigraha AtmAne aMge kharAba che. e jJAnI kahe, che. paNa parigraha e lapa che-ema duniyA samajAve che. mAladArI hoya tyAM ja corano bhaya. AtmAmAM samyaktva jevI cIja svarUpe na hoya te dazanAmahanIya zuM kare? kaMI ja nahi. mATe AtmA svarUpe samyaphatvavALo ja che. evI rIte AtmA zuddha vartanavALo che. jagatamAM jeTalI pravRtti te badhI pApa rUpa ne karmabaMdhananA kAraNarUpa mAnanAro, svabhAve jagatanI pravRttine pAparUpa mAnato nathI, karmabaMdhananuM kAraNa mAnato nathI. mithyAtva e karma baMdhananuM kAraNa avirati kaSAya e karmabaMdhananuM kAraNa mAtra nahIM, eTaluM ja nahi paNa AMkhanuM hAlavuM temAM mithyAtvAdino saMbaMdha nathI. tenuM hAlavuMganI caMcalatAthI che. chatAM zAstrakAra kahe che ke-AMkhanI pAMpaNa hAle te tyAM lagI ke ImekSe jAya nahi. bhagavati sUtrakAra paNa kahe che ke kevaLI tharyo hoya, kevaLajJAna pAmyuM hoya, te paNa pAMpaNa halAve tyAM lagI kSe ga nathI, te nathI ne jaze paNa nahIM. AkhI vastu samajajo. sama jyA vagara bakavAda karanAra na thaIza. ahIM AMkhanI pAMpaNa cAlatI rahe tyAM lagI kevaLajJAnI paNa mekSe jatA nathI. A jagyA para AMkhanI pAMpaNa cAlatI rahe te vAta pheMkI dyo ne AgalI vAta pakaDI lyo, te sagI kevaLI mokSe jatA nathI, paNa kyA muddAthI kahyuM? AMkhanI pAMpaNa cAle kyAre? jyAM sudhI ga hoya tyAM lagI pravRtti hoya, pravRtti hoya tyAM lagI coga cAle, ga cAle eTale karmabaMdha cAle ane tethI mekSe javAya nahIM. baMdharahita na hovAthI, kevaLajJAnI eTalA paNa baMdhathI mekSe jatA. nathI. A vAta sIdhI samajavAnI hatI, paNa duniyAmAM vastu samajavA, mAgatA nathI. vastu bagADavA mAge che. te ardhA vAkyane pheMkI de ne ardha vAkaya pakaDI lya. to arthano anartha AnuM nAma. vizeSaNa dhyAnamAM na rAkhe ne huMkAre bhaNI dyo te? vAta barAbara dhyAnamAM rAkhavI. sagI mekSe na jAya temAM kevaLajJAna naDatuM nathI, paNa sagIpaNAno bhAva naDe che. sagI kevaLIne mokSe javAnI manAI ame nathI karI. mithyAdaSTipaNAmAM mekSe gaye nathI. mithyAtvI kSe gayo nathI ema kahIe
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ -Agama dvAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje te mithyAtva choDyA pachI mithyAtvI kahevAya nahI. A uparathI ciMga e paNa karmabaMdhanuM kAraNa che- ema mAnavuM ja paDe, mana vacana kAyAnA tyAganI pravRti mithyAtvavagaranI avirati vagaranI kaSAya vagaranI paNa kAyAnI pravRti karmanuM kAraNapahele samaye bAMdhyuM bIje udaya AvyuM, trIje bhagavAyuM ne javAnuM, ATaluM paNa karma baMdhAvAnuM. jIva svabhAve nizcala svarUpa, kAyAdikane lIdhe caMcaLa svarUpa jIva karma bAMdhe che. prazasta-apazasta kaSAyonI oLakhANa kaSAya karma baMdhananuM kAraNa, koIne paNa kaSAya e karmabaMdha karAvyA vagara rahevAnAM nathI. kaSAyanI pariNativALe je hoya tene karmabaMdhana jarUra thavAnuM, paNa pharaka che. eka kaSAya karma baMdha karAve ne nirjarA paNa joDe thatI rahe. eka kaSAya karma baMdha karAve ne nijerAnuM nAma paNa nahi. kaSAya e prakAranA eka prazasta ne eka aprazasta, prazasta ne aprazasta be zabdo prasiddha che. paNa prazasta kahevA kene ? badhA pitAne kaSA prazasta gaNAvA taiyAra thAya che keI aprazasta gaNAvA taiyAra nathI. samyagadarzana jJAna cAritra e traNanI vRddhine aMge, traNanA uddezathI thatA kaSAya te prazasta kaSAya. mithyAtva ajJAna aviratine aMge kaSAyo te aprazasta kaSAya. A vAta samajyA che te AgaLa cAlIe. jema vadhAre prazasta kaSAya tema vadhAre nirjarA. jina zAsana kaSAya TALavA mATe. paNa phaLa tarIke pravRtti ' tarIke nahi. pravRtti tarIke kaSAyane ubhu karanAra jaina zAsana, phaLa tarIke kaSAyane nimULa karanAra jaina zAsana, pravRtti tarIke nahi. kevI rIte ? AtmAnA ATalA guNe ATalA avaguNa e koNe jaNAvyuM ?jana zAstra. tyAre AtmaguNa tarapha prIti, avaguNu tarapha aprIti thAva che. guNa avaguNa jaNAvyA na hate to ? mithyAtva avirati keNe jaNAvyu? zAstra Ane na jaNAvyuM hatuM te choDavA kaTibaddha thAta? A vAta te rahI guNa avaguNanI. have guNI upara Avo. jinezvara mahArAje zuddha deva gurunuM svarUpa na jaNAvyuM hatuM, aDhAra doSa rahita hoya te sudeva ne kudeva te hathIyAravALA hoya, te sudeva tarapha rAga karavAnuM kAraNa thatuM? kudevane trividha vosirAvavA, sugurUnuM svarUpa paMcamahAvratapAlaka. zuddhadharmaprarUpaka heya te zuddhagurU kahevAya, bAkInA kugurU kahevAya. te jANyA sivAya zuddha gurU para rAga thate kharo? ne azuddha gurU para aprIti thate kharI?
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana papa zuddhadharma tarapha rAga thate khare? sAMbharyuM tyAre kalyANakArI thayuM ne ? ne jANata nahIM te mAnata kayAMthI? ne mAnata nahIM te rAga thAta kayAMthI ? AraMbha parigraha adhama che, te trividha trividha sarAvavA taiyAra thayA. zuddha devAdika tarapha prIti, azuddha devAdika tarapha aprIti karI. zuddha upara rAga ane azuddha upara aprIti karI, tenI jaDa kaI ? rAga dveSane utpanna karanAra Aja, deva-gurU dharmane aMge zuddhAzuddha vibhAga pADyA na hota, to jagatamAM e rAga-dveSane sthAna ja na hatuM. paNa zAstrakAra kahe che ke rAga vadhAre tema nirjarA vadhAre, dveSa vadhAre tema nirjarA vadhAre, paNa. rAga-dveSa kyA? prazasta. mATe barAbara samajaje, eka bAju na pakaDaze. joDenuM svarUpa laIne pakaDaje. jema zuddha dharma tarapha rAga vadhAre temA mekSa najIka. evI rIte pelI bAju azuddha dharma gurU deva tarapha cheSa vadhAre tema mokSa najIka, ane nirjarA vadhAre. A vAtathI nakakI zuM karyuM. prazasta rAga e jeke kaSAya rUpa che, chatAM paNa teja nirjarAnuM kAraNa che. prazasta rAga vagara koIe paNa nirjarA karI nathI, thatI nathI, ne thavAnI paNa nathI. prazasta dveSa vagara nirjarA thatI nathI, thavAnI nathI ne thaze. paNa nahIM ja. nirjarA kane? chadmastha hoya tyAM sudhI prazasta rAga ke dveSa vagara nirjarA thatI nathI. kAraNa? cAhe to zuddha devanuM AlaMbana. hAya, traNa AlaMbana sivAya mekSa najIka javAnuM banatuM nathI. evI rIte azuddha devane choDyA vagara nirjarA thaI zaktI nathI ne mikSa najIka AvI zakti nathI. prazasta rAga ne DhaSa A benuM poSaNa karo cho te. bhagavAna haribhadrasUrijI janamatane aMge jaNAvatA kahe che ke pakSapAto na me vIre na dveSaH kapilAdiSu / yuktimadvacanaM yasya tasya kAryaH parigrahaH / / 1 / / pakSapAta eTale zuM? vIramAM mAro pakSapAta nathI, tema kapila Adikane viSe mAro dvipanathI. yukitavALuM vacana jenuM hoya tenuM grahaNa karavuM joIe te nyAya che. A viSe aNasajue sIdhe artha karI lIdho che ke-bhagavAna haribhadrasUrijI mahAvIrane mAnatA hatA, paNa tema nathI. ApaNA lokee pahelA be pAdane pakaDI lIdhA che, paNa AgaLanA be padano vicAra karyo nathI. jenuM vacana. yuphitavALuM che, tene aMgIkAra karavuM joIe. yutivALA vacana jenA hAye.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama dvAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje tene aMgIkAra kare eTale tene AdhIna thavuM. bhakti karavI tyAre pUrvAdha kema bolyA? duniyAmAM pakSapAtathI zuM levAya che? te dhyAnamAM lyo. pakSapAta na je vIse vIra bhagavAna upara rAga nathI ema nathI kahetA kapilAdika upara aprIti nathI ema nathI kahetA. pakSapAta nathI. pakSapAta enuM nAma ke-enuM khoTuM chatAM sAcuM karavuM. sAcAne khoTuM karavuM. AnuM nAma pakSapAta. arthAt pakSapAta zabda kahIne jaNAve che ke-vIra upara mAre rAga che. guNavagaranAne guNa karI devAno pakSapAta hoya te pakSapAta. pakSapAta zabda UMdhuM chatuM karavAnI dAnata thAya tyAM pakSapAta karyo e zabda vAparo cho, vagara hake devuM ne haka chatAM na devuM tyAM pakSapAta zabda vaparAya che. bhagavAna mahAvIrane mAnuM chuM, paNa pakSe pote arpaNa karyo nathI. mahAvIrasvAmIne mana vacana kAyA arpaNa karyA che, te temanA guNone aMge. bhagavAna haribhadrasUrijIne mahAvIra upara ke rAga che? temane aSTaka grantha jevA bhalAmaNa che, tathA teo je zAstravArtAsamuccaya joI leze to mAluma paDaze ke mahAvIra bhagavAna para ke rAga che. A vacana. rAga niSedha mATe nathI. pakSapAta nathI. je kahenArA sAMbhaLanArA mArgane anusaranArA hoya temane pakSapAta niSedha lAge. rAga niSedha nahi lAge. purANo mAnavo dharmaH sAGgo vedacikitsakaH / AjJAsiddhAni catvAri na hantavyAni hetubhiH / / purANa manusmRti, aMgopAMgasahita veda, cikitsAzAstra A cAre AjJAthI mAnI levA. temAM hetu-gukti lagADI khaMDana na karavuM. "cAra veda te kahe tema mAnI levA, heta-yukitathI khaMDana na karavA-tema ahIM nathI. AjJAsiddha che mATe mAnI levA tema ahIM nathI. ahIM pakSapAtano niSedha che. nahiM ke rAgano. mArgathI bahAra rahI belanAra arthe vicArato nathI. e je pakSapAta e mahAvIra mATe nathI. "zatrune zatru e saheje mitra thAya tevI rIte sAMkhya, vaizeSika, naiyAyika e badhA upara dveSa hoya ne temanA dveSI tIrthakara tethI kapilAdikano dveSa saphaLa karavA tame jinezvaramAM kheMcAyA cho tema nathI. emanI upara amAnyatA te dveSa ke kadhathI nathI. Aja vacanathI sAbIta karyuM ke-mahAvIra pakSapAtane lAyaka che ne kapilAdika dvaSane lAyaka che. pakSapati ja sa na te vijebrApui tema kema nathI kahetA ? A vacana dhvanita-sAbIta kare che ke
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 55 muM: haribhadrasUrijI jinezvaranA pUrNa rAgI hevAthI lokone pakSapAtanI zaMkA rahe te mATe kahyuM che. pratipUrva di niveSaH niSedha kayAM kare paDe? jyAM prApti hoya. jyAM prApti na hoya tyAM niSedha karavAnI jarUra paDatI nathI. haribhadrasUrimAM jinezvaranI prApti na hota te pakSapAta na me vIra kahevuM paData ja nahi. jinezvaramAM pakSapAta nathI ne kapilAdikamAM dveSa nathI. niSedha te saMbhavathI prApti hoya tyAM ja hoya. haribhadrasUrijI jinezvaranI pAchaLa jIvana pAtharanArA hatAM. tethI pakSapAtanI zaMkA lekane thAta tethI kahyuM kapilamAM "Adi' zabda kema joDAyo? ahIM jinezvaramAM Adi zabda kema na joDAyo. jinezvara sivAya kaImAM rAgane saMbhava nathI. tethI jinezvaramAM Adi zabda joDayo nathI. emane mAnanAro zaraNe gaelo te pakSapAtathI nahiM. A uparathI bhagavAna upara haribhadrasUrijIne rAga haze, te dhvanita thAya che. zabdArthamAM javuM hoya ane vyaMgyArthamAM javuM na hoya temane zuM kahevuM? AvI zaMkA thatI tyAre temane kahevuM paDatuM ke pakSapAto na je vIra vIra mahArAjanA zAsanane barobara calAvavA mAguM chuM, te pakSapAtathI nahIM. e kapilAdikanI vastusthiti kevI che? tethI jeone UMDA utaravAnI tAkAta na hoya, ne tAkAta chatAM avaLe raste lokone deravA hoya te A artha kare. A benuM samAdhAna AgaLa cokakhuM Ape che ke yutivALuM vacana jemanuM che temanuM vacana grahaNa karuM chuM. evA suMdara vAyane avaLe mArge pravartAve temane zuM kahevuM? tyAga eja kevaLane svabhAva A uparathI zuddha devAdi tarapha prIti ne azuddha tarapha aprIti, e nija rAnuM kAraNa. A traNa vastu choDI daIe te jagatamAM nirjarAnuM kazuM kAraNa nathI. gautamAdika gurU,jJAna, darzanane cAritra dharma thayA. A badhuM prazasta kaSAyane aMge kahyuM. aprazasta rUpa rasa gaMdha sparza zabda bAyaDI chokarA zeTha gAma naga2 dezane aMge kaI paNa prakAranI rAga dveSanI pariNati te aprazasta, AmAM rAgadveSa thavAno tema tema nIce utaravAno, kaSAyamAM be bhAga. jegamAM paNa aprazasta jega, prazasta joga. mithyAtvamAM aprazastapaNuM. gavALA paMcaparameSThimAM prathama dAkhala thaze. kaSAyavALA paMca parameSTivALA chellAM traNa padamAM dAkhala thaze. AcAryAdika traNa sakaSAyI chatAM, parameSTimAM dAkhala karyA, paNamithyAtvane avirati hoya temane pUjya tattvamAM dAkhala karAya
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama dvAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje nahIM. kaSAyamAM yogamAM prazasta aprazastanA vibhAga che tethI cAle, pelAmAM vibhAga nathI tethI na cAle. mithyAtva avirati pApa baMdhananA kAraNa che. samyaktva AtmAne svabhAva. badhI vastu karmabaMdhanA kAraNarUpa mAne, ene rekeTa cAritramehanIya virati na thavA de. sarvavirati e AtmAno svabhAva. bharata mahArAjane ArisA bhavanamAM kevaLajJAna thaI gayuM, pachI tyAga karavAnI jarUra zI? tamAro dAkhale avaLe ja paDe che. pahelAM vicAro. kevaLajJAna pAmyA pachI tyAgI zuM karavA thayA ? nakAmAM. kaho kevaLI paNa tyAgI thayA che. tamArA hisAbe bhUla karI. tamArI apekSAe tyAganI jarUra nathI. to kevaLajJAnI thaI tyAgI kema thayA? kahe tyAga eja kevaLano svabhAva. saMsArIpaNAmAM rahevuM e AtmAno svabhAva nahIM paNa karmakIcaDano svabhAva. bharata mahArAjA gRhasthaliMge siddha thayA kahyuM. ne valkalacIrI anyaliMge mokSe gayA tema kahyuM, to tyAgInI jarUra zI? tyAga karyA vagara kevaLajJAna maLI zake che. nahIMtara zAstrakAro anyaliMga gRhIliMga siddha kahete ja nahIM. jinezvare jaNAvyuM ke-corI karanAra chUTe, e Azcarya. anyaliMga ane te saMsAra rakhaDAvanAra ane gRhIliMga saMsAra samudramAM DUbADanAra, cora cAlAkIthI chuTyA hatA. anyaliMge kaI -tevA saMjogomAM ja chUTanAra. gRhIliMga paNa temaja. A vAta trIjA zabda joDe ju, svaliMgasiddha. mokSanuM je liga enAthI je mokSe jAya tenuM nAma svaliMgasiddha. kevaLIoe mekSe javAnuM cihna kayuM gayuM? tyAga. svaliMge janArA sAghuliMga evuM nathI kahyuM. muniliMga nathI kahyuM, paNa sva eTale mokSe janArAnuM potAnuM liMga. anya eTale mokSathI dUra rAkhanArUM liMga, jenIpaNuM le tyAre anyanI vyAkhyA thAyane? ahIM svazabdano tyAga artha karyo. rajoharaNAdiliMgathI mokSane mAnanArA. pitAnuM liga kone mAne ? tyAgavALAne mAne. anyaliMgamAM anya zabda julama dekhADe che. jALI toDIne nIkalyo eTale jALI e mAga nathI. bIje mArga na maLavAthI jALI toDI. bhale tema hoya, paNa mokSe te teo gayAne? jALI toDIne bacavuM te koI vakhata banAva bane. te anyaliMga, gRhIliMgamAM bharose kyAMthI rahyo? manathI niHsvArtha thaI gayAM che pachI choDIne gayA che. kaSAya viSayanA sAdhana cheDyA nathI. kevaLajJAna thayA pachI kaSAya ne viSayanA kAraNabhUta kuTuMba parigraha vigere rAkhavA te AtmAne svabhAva na hato. mAyA mamatA karmanuM kareluM hatuM. evA gRhIliMga
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 -pravacana 56 mukhya anyaliMga chatAM siddha te thayAne, bhUle che niyama khAMdhe che keanyAlage siddha kANu hAya ? je svaliMganI bhAvanAvALA hoya, gRhIliMganI anyaliMganI bhAvanAvALA kaiAI divasa siddha thatA nathI, thaze nahi. dravyathI tyAganA pariNAmavALA hAya. rAganA pariNAmavALA mAhne jatA nathI. tyAganA pariNAma anyaliMgapaNAmAM paNa kArya karanArA thayA tA tyAga ne pariNAmavALA anne vastuvALA kevA heAya ? pratyAkhyAna kaSAye sarvavirata rAkI, te tUTI gaI te vakhate saviratisvabhAva pragaTa thayA. tethI kevaLIpaNa sarvAMvitivALA thayA. dareka AtmA akaSAya svarUpa che. jIva svarUpathI siddhanA ne nigeAdanA AtmA sarakhA ja che. paNa pharaka punyasa'cAga maLavA ne svarUpa pragaTa thavu temAM mAtra pharaka che. tethI sa jIvAmAM pAtA mAka dekhanArA. huM dharAelA tA gAmamAM kAI bhukhyA ja nathI--ema na vicAraze. dAna devuM na paDe tethI te vicAra kareA tA te nakAmA che. huM mUrkhA eTale badhA mUrkhA. huM dhanADhya eTale badhA dhanADhya. huM rAgI teA badhA rAgI. te apekSAe nathI kahyuM. tyAre hemacaMdrAcAryajIe Ama kahyuM ke Atmavat sarvabhUteSu sukhaduHkhe priyApriye / cintayannAtmano'niSTAM hiMsAmanyasya nAcaret // 1 // peAtAne jevuM sukha vahAluM che, tevu badhAne sukha vahAluM che. pAtAne jema duHkha aLakhAmaNuM che, tema jagatamAM tamAmane duHkha aLakhAmaNuM che.. A jIva anAdi kALathI rakhaDe che chatAM sAdhya sukhanuM che. sAdhya sarakhuM che. udyama badhA kare che te krUka kema che? te ke prayatnanI dizAmAM pharaka che.. tA te prayatnanI dizA kaI te viSe granthakartA je ApaNane jaNAvaze ne tenA uparathI ApaNe zuM grahaNa karavA lAyaka vastu che te viSenA adhikAra agre kahevAmAM Avaze. pravacana 56 su aSADa zudi 13 asIlanI phariyAda vagara vakIla kesa laDI zake nahi zAstrakAra mahArAjA bhagavAna umAsvAti vAcakajI mahArAja sUcavI gayA ke--A sa`sAramAM A jIva anAdi kALathI rakhaDyA karyAM tenuM kAraNa zu? A jIva rakhaDe temAM kAine arthasiddhi hatI nahi, A jIvane rakhaDAvanAra kAI nathI. A jIvane rakhaDavuM vahAlu lAgyu hoya tema paNa
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAdvAraka vyavacana zreNI, vibhAga bIjo 114 nathI enA rakhaDavAmAM paNa keAI ne lAbha nathI, teA tenu rakhaDavuM thayuM kema ? rakhaDavAnA vicAra karavA pahelAM jarUra A vicAra thaze ke asIla pharIyAda karavAne taiyAra nathI, tA vakIla zA mATe DahApaNa kare che? asIla kahetA nathI ke mArU cArAyuM, ne vakIla kahe ke AnuM cArAyuM, e kAma zuM lAge ? pratijJA pUrvakanI pharIyAda asIlane karavI paDe, tyAM sudhI koraTane sAMbhaLavAne haka nathI. A jIvAne upadeza ApeA che te jIvA mArU kevaLajJAnAdika dhana herAyuM che evI pharIyAda karatA nathI. mane amuka manuSye bharamAvIne rakhaDAvyo tevI phariyAda zrotAe karatA nathI. jyAM sudhI zrotAe peAtAnI jJAnarUpI dhana harAyAnI krIyAda na kare, kama rAjAe amane sAvyA che evI pharIyAda karavA taiyAra na thAya, tyAM sudhI A vakIlazAstrane haka ze che ke tame rakhaDA che, jJAnAdika dhana harAI gayu` che, e kahevAnA haka ze!? tame kahetA AvA ke ame kame harAyA chIe. tyAre ja zAstrane kheAlavAne haka che. paNa pANImAM DUbelA manuSya potAnI avasthAne jANatA nathI. ke huM kayAM chuM. ? kevI mArI vale che, te pANImAM DUbelAne mAlUma paDatI nathI. DUbelA manuSya koine bUma mAratA nathI. AvA AvA mane kADhA ema kahetA nathI. DUbelA manuSye e dhyAnamAM lIdhuM ja nathI-ke huM DUbeleA chuM. mane koI tAre e vicAra DUbelAne AvyA nathI, te kAMThe rahelAe DUbatAne kADhavAne tenA vagara kahyA prayatna karavA joIe ke nahi ? asIlanA dRSTAMta pramANe kAMThe ubhelAe prayatna karavA na joI e-ema. duniyAe mAnyu ? DUbelA bUma mAre tA ja kADhavA javuM, tAravA javu -ema manAyuM che kharU? kAraNa tame kahezeA ke ene bhAna ja nathI ke hUkhyA chuM ke jIvatA chuM ke maryAM chuM. enuM DUbelAne bhAna nathI teA bhAna vagarane manuSya peAtAnI avasthAnA upayAga na kare teA dayALu puruSe vastu samajyA pachI kema kAMThe besI rahevAya ? kAMThAvALAe ene kADhavAnA prayatna karavA ke nahiM? lAkaSTie DUmatAne ke DUbelAne bhAna na hoya. mane kAI kADhe. evA vicAra na AvyeA hoya teA paNa darakAra karyA vinA vagara prayatna karI kADhI levA. kAI kahe ke DUbatA dekhyA. paNa mane kADhavA na kahyuM tethI me na kADhayA. ema koI kahe te kahenAra kevA gaNAya? devadattane DUbatA dekhyA chatAM jo enA' kahevAnI rAha dekhavAmAM Ave; vaLI kahevAmAM Ave ke jyAM sudhI kahyuM nahi tyAM sudhI meM na kADhyA, AvA manuSyane kevA. gaNIe ? jIvA saMsArasamudramAM DUbI rahyA che tene khIjA tAravAnuM na kahe,,
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ *12 pravacana 56 muM -tAravAno vicAra sarakho na kare te paNa tAravAne kaTIbaddha thavuM ja joIe. bIjA DUbatAne tAravAno prayatna na kare te zAsAkAra samakIti gaNavAne nA kahe che. saMsArane samudra gaNe te bIjA DUbatA jIvone vagara preraNue tAravAne mATe kaTibaddha na thAya te te samakIti nathI. jeo dharma samajyA che, samyakatva, zAstra samajyA che, teo potAnA AtmAne ane bIjAne tAravAne kaTibaddha hoya che. paNa jema eka jIva mokSanuM svarUpa sAMbhaLe. kevaLInA guNo sAMbhaLe te vakhate mokSa kevaNIpaNuM vItarAgapaNuM aMtaHkaraNathI mAne che. pachI ughamamAM naDe kezu? - nazIbe siddhi-udyame prApti duniyAmAM Rddhi IcchAI. udyama karyo paNa naDe koNa? nazIbanI khAmI. jagatanI aMdara jene koI saMsArIne Rddhi maLatI hoya te AvatI Rddhine keI dhakko mAratuM nathI. dareka Rddhi mATe udyama kare che, paNa ADuM lAbhAMtarAya Ave che. pazama jeTalo thaye heya teTaluM - ja maLe che. duniyAnAM dravyAdika lAbhAMtarAyanA lapazama upara AdhAra - rAkhe che. udyama siddha vastune lAvI ApanAra, siddha karanAra nasIba. khetaramAM anAja tayAra thayuM. tIDa na paDyA, UMdara na paDyA, yegya varasAda thaye, niSkaTakapaNe anAjanI utpatti thaI. nasIba tyAM lagI, paNa khetaramAM ugyA evA gharanA koThAramAM AvI paDatA nathI. dANA *ugyA paNa AvIne gharamAM paDyA evuM banyuM che? nazIbe siddhi, udyame prApti, talamAM tela thayuM karmathI, karmathI-punyathI-nazIbathI talamAM tela thayuM, paNa talamAMthI telane jharo nIkalyo? kaI e ghAMcI nazIbadAra dekhyo ke jene gherathI talamAMthI telane jharo nIkalyo? tayAra telanI prApti udyamane AdhIna che. A vAta duniyAdArIthI jaNAvI. nazIbane navo avakAza ja nathI. zA mATe? ApaNane bAdarapaNuM vyasapaNuM paMcendriyapaNuM manuSyapaNuM vigere nazIbe karyuM che, enI jarUra AtmakalyANamAM pahele naMbare che. bAdara-trapaNe vagara yAvat paMcaMdriyanI saMpUrNatA vagara kalyANa thavAnuM nathI. mokSaprAptimAM paNa nazIbane thAMbhale joIe che. karma sAthe samarAMgaNuM A jenA magajamAM na hoya te jaina nahiM. kaI vastu? karma zatru ja che. jaina kenuM nAma? karmane zatru mAne, tethI gaLathuthImAM eja rAkhyuM
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAhAraka pravacana zreNI, vibhAga khInne namo aritALuM khyAlamAM rAkhavAnu che ke zAstrakArA raNasaMgrAma. bhUmi karI de che, samarAMgaNa karI de che. tItha kara mahArAjAe Ane ka kahe che. A e malla, pratimadya gaNavAmAM AvyA che. tIrthaMkaranA sAmA. vaDIyA karmI, karmInA sAmAvaDIyA tItha kara, bannenuM yuddha, badhuM-sUcavI dIdhuM ke A tIthaMkare peAtAnI vyUha racanA karI. ane saradArA sAmasAmI laDyA. hAravAvALA pakSa kayA? sa'sAranI apekSAe kahI zakIe ke-thara nIvo vahIbo, tyak dunti mnArUM / kAika kAIka jagyA para jIva baLavAna, ne kAI koI jagyApara karmI khaLavAna. A jagyA para kahI zakazeA ke ceAgya na kahyuM.. karmI baLavAna che. kAika jagyA para jIva maLavAna thAya che. AneA a zA thAya? 13 rAjamAga chIMDImAgamAM uttama mAga kayA? e anAdikALathI karma ja baLavAna che. sa`sAranA moTA bhAge ne karmo ja aLavAna che. jIvA tA anAdikALathI rakhaDatA rakhaDatA kAIka ja kALeaLavAna thAya che. anaMtAnaMta jIvAmAM kAIka ja jIva baLavAna thAya. kAIka ja kALe eTale AjakAlanA zraddhArahitanI apekSAe ema kahIe te cAle ke saMsAramAM ATha karmI khAMdhavA, mithyAtva, aviratimAM rahevuM e rAjamA, kAIka jAya te chIMDIne mA, ghaNA jAya te rAjamA, thoDA jAya te chIMDImArga, samyaktva pAmavuM te chI DImAga, virati levI te chIMDImAga, kaSAya rahitapaNuM te chIMDImArga, tamArA hisAbe thADu' thAya te chI'DImAM, duniyAmAM pattharanA gharavALA lAkhA ne karADo. paNa ratananA ghara hoya tevA thADA. eTale chI'DImAM, paNa chI'DIneA mArga halake ke uttama ? patharApara besanArA ghaNA, sAcA meAtI jaDita cArasA para besanAra kANu ? have te| kAI ne ratananA mahela maLe teA chIDImAga karI devA. thADA kare te uttama mArga ke chI'DImArga ? chIMDImArga rAjamAga-uttamamAga, adhamamAga kAne kahevA tene khyAla paNa nathI. jaina zAsana pramANe karmanA kSaya-kSayApazamathI je ane te uttama. cAhe tA thADAne hA ke ghaNA ne hA. devakurU yugaliyAnA kSetramAM kAI duHkhI nahI, tethI ApaNe tene halakA gaNIe ? uttamapaNuM punya prakRtinA udayathI ke kSayApakSamathI ? AtmAnA guNanu pragaTapaNuM te uttama. dareka tIrthaMkaranA jIva anAdikALathI rakhaDavo ja hatA ne ? eTale meAkSa javuM e chIMDImA ?
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 pravAta pa6 su saMsAra khAlI thaI jaze to? . . mokSe gayA keTalA? nigadane anaMta bhAga. dareka vIzIe asaMkhyAtA mela jAya che. jatAM jatAM koIka dahADo badhA jIvone mokSa thaI jaze. saMsAramAM mokSe javA lAyaka koI raheze ja nahi? temaNe eka vAta dhyAnamAM rAkhavI. devadattane yajJadara dariyAnA kAMThe ubhA hatA. devadatta TAMkaNI baLIne khaMkherIne pachI TAMkaNuM mUkI dIdhI. mUrkha AvI rIte to dariyo khAlI thaI jaze, te tyAM je koI bIje ubhelo hoya to devadattane ke yajJadattane bemAMthI kone mUrkha gaNe? viSNudatta kone mUrkha kahe. are TAMkaNI upara pANI keTaluM AvyuM ke darIyo khAlI thavAnI zaMkA karI? ghaDAne koThIo bharI le te paNa khAlI thavAnI zaMkAnuM kAraNa nathI, te TAMkaNI baLI temAM khAlI thavAnI vAta kare che, to tArI akkala kevI? dariyAnI apekSAe TAMkaNuM uparanuM pANuM vadhAre ke atItakALe mokSe gayA ne jaze ne jAya che, te badhA bhegA karIe ne A bAju eka ja seyanA agrabhAga jeTalo nigeda mUkIe. dariyAmAM TAMkaNI baLAI te ane AkhA dariyAnuM pANI, A benuM AMtarUM vadhAre che ke A traNe kALanA mokSanA ja ne nigadanA soyanA bhAganA jIvonuM A AMtaruM vadhAre che? pANI karatAM mokSamAM janArA jIva ne nigodanuM anaMtagaNu AMtaruM che. te siddhanA jIvo vadhI jaze, saMsAra khAlI thaI jaze, e zaMkAkAra kevo? A jagyA para daradIne je garama bhojana apAya te lehI paDe, ThaMDu apAya to vAyu thAya. atIndriya padArtha mATe zAsanA vacana mAnavA taiyAra nathI, tevA mithyAtvanA daradIne saMsAra khAlI thavAnI bIka lAgI. saMsAra khAlI thaI jAya to tAre nAvA javAnuM kharUM? mAna ke tiryaMca naraka devagatimAM keI chava na rahe to tane aDacaNa zI? badhA mokSe jAya to zuM? ekalo paDI javAne Dara che? dareka jIva sAdhu thaI jAya to vahorAve keNa? AkhuM jagata mokSe jAya to tane aDacaNa zI? badhA jIvatA raheze ne keImaraze nahIM evuM dhAravAmAM aDacaNa kene Ave? kAyaTiyAne. jene maraNa upara ja AjIvikA hoya tene bicArAne muzkelI paDe. tevI rIte saMsAranA kIDAone ema thAya ke badhA kSe gayA te huM ekale bAyaDI chekarA vagara rakhaDI marIza. huM te kALA pANInI sajA pAmavAne, badhA jIvatA rahetA kAyaTiyAne ghera kalpAMta. badhA mekSe jAya 1. muDadA mATe sAmAna vecanAra.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo 15 ttA kalpAMta kAne ghera ? karmanA kuTuMbane ghera. dhama vALAne tyAM e kaMkAsa hAya nahi. traNa prakAranI maitrI maitrI traNa prakAranI-mAnIta joSa pAni AkhA jagatamAMthI koIpaNu pApa na karo e paheluM pagathIyuM. mitto me sabyamU'' sarva jIvA viSe mArI maitrI-bhAicArA, badhAmAM dharmanA nAza karavAmAMsAmelagIrI maLe temAM bhAIcArA kayA muddAthI ? bhAIcArA zakhsa sArA pakaDAyA che. paNu a mAM UMDA utare teA-tArI mA te mArI mA' zabda suMdara paNu a bhayaMkara. tevI rIte zabda suMdara rAkhyo bhAIcArA, kAIthI kaMI paNa khelAya nahIM. zAne mATe ? tArI mA te mArI mA. mane kAMI divasa vikAra STi thAya nahi, tema vikAra AvatA nathI. A muddAthI suMdarapaNuM, paNa e muddo nahIM rAkhatA mArA bApanI vahu evA atha kADhe teA ? zabdamAM kruka nathI paNa nirvikArapaNuM jaNAvavA mATe vAjabI hatA. vikAra nahIM thavAnI apekSAe mAtA zakhta barAbara che, paNa tArI mA te mArI mA, te bheALA hAya tene barAbara lAge, paNa pachI mArI mA kANu ? mArA bApanI vahu. te zabdanA artha keTalA bhayaMkara lAge che. khAsaDuM khAvAne lAyaka. evI rIte bhAIcArA maMtrI te viSayAnA sAdhanA vadhAravA mATe kahevAmAM Ave teA mAtA zabdanA durupayeAga sarakhA che. luccAne mArI mAkhahena kahevuM ne anAcAramAM pravratavuM tenI tene aDacaNu nathI. e zabdothI lokone vizvAsa pamADI anAcAramAM pravatavA taiyAra thAya che. khA vAparyA kone kahevAya ? AvI dhAraNAvALA hoya tene kharA kahevAya-- jagatamAM koI paNa jIva pApa karAja niha. A pahelI matro. khIjuM pagathIyuM kadI koI e ajJAnane lIdhe kharAba sAmatane lIdhe kadI pApa karI lIdhu tA paNu duHkhI na thAo. mA ca mUt jo'pa du:vitaH keTalAka mAne che ke gunho karyA pachI zA mATe gunhegArane cheDI devAya ? mATe gunhegAra zikSApAtra che. AvuM mAnanArAo mATe samakIta ne matrI bhAvanA dUra che. tamArA peTamAM du:khatuM hoya, vADha AvatI hoya te vakhate joDenA manuSya kahe ke kharekhara vadhAre duHkhavuM joI e, tene sajjana gaNA kharA ke? duHkhI zAnAthI thAva che? pApa mAMdhyA hatA tyAre duHkhI thAva che; pApanA udaya vagara jagatamAM duHkhI thAya kharA ? je duHkhI thAya te cAheta *
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 pravacana pade mu tIrthakara gaNadhara hoya paNa duHkha vede tyAre pahelAnAM pApane udaya ja hoya. mahAvIre upasarga veDyA, te zAthI thayA ? pahelAM azAtA vedanIyane lIdhe. kaI paNa duHkhI thAya che, te pitAnAM pahelAnAM pApanA udayane lIdhe ja.. peTamAM mAthAmAM duHkhavA AvyuM te pahelAnAM pApanA udayane lIdhe. gunho karyo hato tenI sajA adhurI bhegavI haze te atyAre bhagave che. te dayAne pAtra zI rIte ? zAstra apekSAe dayA pAtra che, mATe joDevALAe kahevuM joIe ke haju vadhAre duHkha bhegavavAnA che. tamArA hisAbe ema kahevAya ke bIjAne gunAnI sajA maLo, mane mAphI maLo; tAre siddhAMta che ke je je gunhegAra te te sajA pAtra che. te tuM paNa karma rAjAne gunhegAra che. tuM to sajAne jaladI bhogavaTo karI le, te mATe A bIjI bhAvanA. samakAti jenIdhamI konuM nAma? A bIje pagathIe Avela. hoya-pApa karanAre hoya to paNa duHkhI thAya nahi. A maMtrInuM bIjuM pagathIyuM. trIjuM haju nathI AvyuM. tapasyAthI pApa toDI nAkhe paNa duHkhI na thAva. AkhuM jagata karma rahita bane mudacatAM nahi AkhuM jagata karma rahita thaImekSe jAya. kAyaTiyAne ciMtA kaI? te ke badhA jIvatA raheze te mArA pairI chokarA bhUkhe maraze. evI rIte saMsAranA kAyaTiyAvicAre che ke badhA mekSe jaze te mArUM thaze zuM? kAyaTiyAnA copaDAmAM janmelAnuM nAmananIkaLe, marelAnuM nAma nIkaLe. karmanA kAyaTiyAne gheranAmuM dharmathI patita thaelAnuM nAma nIkaLe. duniyAmAM paNa niyama che ke marelAnI ja nedha rAkhe, jamelAnI noMdha kAyaTiyAne tyAM na hoya. e noMdha te joSIne tyAM hoya. janmAkSara gorane tyAM ke joSIne tyAM maLe. tevI rIte dhame caDhelo hoya, dharma pAmela hoya tenI noMdha dharmanA gora ke jepIne tyAM hoya. janmAkSaranI nedha gora ke joSIe rAkhI che. ne maraNanI noMdha kAyaTiAe rAkhelI che. kAyaTiyAne mare tyAre ja AnaMda, evI rIte dharmamAM UMce caDhelo hoya ne paDe tyAre karamanA kAyaTiyAne tyAM gAjA vAjA vAge. dharmathI patita kaMI na thAya tyAre tene udAsInatA rahe. masANanA gIdho keI maDaduM na Ave tyAre cAre bAju cakakara mAre, sAdhunA sthAnakemAM paNa keAI chidra dekhyA kare. saMsAra masANanA gIdhe tamArA upAzraya derAmAM cakkara mAravAmAM cUphatA nathI. gIdhe
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 17 nAtanA varAmAM nahIM Ave. etA masANamAM ja cakkara mAre evI rIte kama masANanA gIdhA cakkara mAryA kare che ke-kAI kama phuTyA maLe che. paNa jainIpaNAnuM e lakSaNa nathI. Akhu jagata kamarahita thAva, janma maraNa Adhi vyAdhi upAdhimAMthI taNAtA macI jAva. A dareka jIvanI jainadhama mAnanArAnI daSTa hovI joIe. parApakAranI nIce chupelAe kahe che ke-ame saMsAramAM tamArA mATe raheyA chIe, nahItara tamane gAcarI kapaDAM, makAna ANu Ape, tamArA paropakAra mATe ame rahyA chIe. pApakAranI paDadAkhIkhIe parApakAranA paDadA AgaLa dharI pApamAM nAcanArA amArI dayA khAya che. amArAmAM e pratibadha nathI ke cAMllAvALA sivAya geAcarI pANI makAna na levAya. evA amArA zAstrIya pratimadha nathI ne cAlu rivAja paNa nathI. tame badhA dIkSA leze. tA tame badhA kamabhAgI che? eka eka sAdhu eka eka jainI nahiM karA ? roTalA denArA paNa tame ubhA nahIM karI zakeA. evA tame nAlAyaka che ? upadeza karI dAnanI pariNati jagADI zake| tevA nathI ? nirvAMgIpaNu ke nAlAyakapaNuM kabula karA, nahItara savAla pAcho kheMceA. jo ke ema kahI zakIe chIe ke devatAe cavIne manuSya thaze. mithyAtvanA udayavALAM dIkSA letA nathI. asa`bhavIta, e teA haju saMbhavita, manuSya badhI gatimAMthI thaI zake che. emAM navAI nathI. ATalA dvAra khullAM che teA manuSya thaze ema .kahevAmAM aDacaNa nathI, paNa sa`virati kAI bhAgyazALI sivAya kAI ne hotI nathI. te badhAne thaI jAya te teA asa`bhavita che. khadhA pAlakhImAM besaze teA upADaze koNa? ame tamane icchIe teA sAdhunI kiMmata kANu karaze ? te temane sAdhue kahI de che ke-e bIna jarUrI che. tema amArI pAlakhI upADavA mATe bIjAnI neAkaraavasthA icche te zeThIyA jevA kamabakhta kAI nahiM. evI rIte sAdhu-zrAvake haze te dAna deze ne savarati na le-evuM vicAre tene kevA gaNavA ? samyaktvavALA jainadharmI e sthitimAM hoya ke AkhuM jagata meAkSa pAmanAruM thAva. te keAI divasa besavAnI DALa upara ghA nahi kare. caMdana najIkavALAne prathama sugadha Ape, TUravALAne bhale Ape ke na Ape. je AtmA samakitI- dharmI thayA hoya te sarvene tAravAnA prayatna bhale na karI zake paNa potAnA kuTuMbane tAravAnA prayatna jarUra kare. agni zuM kare? khIjAne khaLatA khALe paNa jyAM melyA tene prathama khALe. kastUrI TUravALAne ? phA. 2
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ - pravacana 56 muM sugaMdha ApatA Ape paNa najIkaLAne jarUra sugaMdha pahelA Ape. mithyAtvI pitAnA kuTuMbamAM karma kIccaDa sajajaDa bhare. samaDIta rUpI kasturIvALA dharmanI sugaMdha bIjAne ApI zake ke na ApI zake paNa pitAnA kuTuMbamAM dharmarUpI kasturInI sugaMdha jarUra Ape. ApaNe kasturI-caMdana jevA thavuM ke agni jevA ? je kuTuMbamAM paheluM mithyAva calAve te agni jevA. je kuTuMbane uddhAra kare te caMdana ane kastUrI jevA. samyaktvavALA AtmAo AkhA jagatane mokSano vicAra karanAra. huM phalANAne tArata khare paNa mane kahyuM kyAre ke tAra. DUkhyo tyAre huM tyAM ja hato paNa mane kahyuM nahi ke tAra. tethI jeo saMsArane dariyo gaNe evA kAMThe rahelA samakitI tenI pharaja che ke DUbatAne tAre. pAMca sAta varasane chokaro luMTAya to piolIsa pote pharIyAda kare ke nahiM? evI rIte dArUnA ghenamAM rahelA hoya tenI mAlamatA keI laI jatA hoya to polIsa pite tene kesa calAve ke nahiM? jyAre ema che te mithyAtva-madirAmAM masta banelA ajJAnamAM DUbelA potAnI avasthA raju na karI zake to jaina zAsananA piolIse kesa kara vyAjabI khare ke nahi? khUnanA kesamAM maranAra pharIyAda na kare te keraTa kesa kare che ane macarakA le che. maranAra te marI gaye tenA dravyaprANane kSaya thaye. A AtmAbhAva prANathI sahita che. eTalA mATe jinezvaranA polIsa rUpI sAdhune kesa calAvavAne haka, ajJAnI bhAre kamane kesa pote calAve temAM pharIyAdIne kahevAnI jarUra nathI. amAruM jJAnAdika dhana corAI gayuM che-ema kahetA na Ave te paNa emanI vatI jinezvaranA pilIse laDe. jIe nathI kahyuM ke ame anAdithI rakhaDIe chIe, te paNa sAdhunI pharaja che ke saMsArasamudramAM DUbatA ane vagara kaho paNa tAravAno prayatna kare ane jIvanI rakhaDapaTTI kevI rIte maTI jAya te adhikAra agre. (aSADa zudi 14 ze huM prArthanAsamAja vyAkhyAna vAMcavA gaela hovAthI vyAkhyAnanuM avataraNa karyuM na hatuM. temasAgara.)
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana pa7muM aSADa zudi 15 sAmaciya - ghana, sevAna-rAtra-jivanArA brahmakriyA-dAnatapomukhAni, bhavyAzcAturmAsikamaNDanAni // .. cintAmaNiratna, pavRkSe ane devatAthIadhikazAstravacane che. zAstrakAra mahArAja dharmopadeza karatAM AgaLa jaNAvI gayA ke, A saMsAranI rakhaDapaTTImAMthI bahAra nIkaLavA sahu koIe udyama kare joIe. udyama vinA saMsArathI pAra utarI zakAya nahi. A vAta udyamavAdavALA ne karmavAdavALA samajI zakaze. udyamathI thAya che. temane pUchIe ke-rAjAne ghera cheka janme te udyamathI ke nazIbathI thayuM, keTavajane ghera chokaro jo te udyamathI ke kamathI? rANIne chokaro oLakhate na hato, tema rANuM chokarAne oLakhatI na hatI. rAjAne paNa bako oLakhato na hato. chokarAe kayAre vicAryuM ke AnA kuLamAM jAuM. jyAM vicAra ja nathI karyo tyAM udyama te kyAMthI hoya? hamezAM pahelo vicAra. temAM jainazAsana Akho mahela vicAra uparaja caNe. dunIyAmAM kahevAya che ke-mananA metInA ceka zuM kAma lAge? manathI hIrA maNuM meLavyA te zuM kAma lAge ? kaMI nahi, paNa jainazAnana kahe che ke mAre eja kAmanuM. manathI metInA ceka pUre te amAre sAcA motI ApavA. mananA motInA ceka pUre te devatA manovAMchita pUre. devatAnuM ArAdhana karyA vagara na maLe ane ArAdhana karI mAge te devatAne pUruM karavuM paDe. kalpavRkSa pAse je mAMge te Ape. duniyAmAM mananA pUrelA motInA cAka nakAmA, paNa jyAre kalpavRkSa ke devatA na maLe tyAre. kalpavRkSa sAkSAta thayo hoya to mananA pUrelA metInA ceka sAcA thAya. chatAM zAstrakAra devatA ne kalpavRkSathI vadhI jAya che. kAraNa kalpavRkSa meLavI Ape che. badhAnI te meLavavAnI IcchA hoya paNa meLavI Ape keNa? jeNe zAstranuM ArAdhana jANe ajANe pUrve karyuM hoya. zuM thayuM. kalpavRkSa devatA badhAnI kharI jaDa zAstronAM vacano che. AgaLa cAle kalpavRkSa kahevA nathI Avato ke A IcchA kara ne huM te IcchA
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 pravacana 57 ma puruM, evuM kalpavRkSa kAI divasa kahe nahiM. devatA paNa kahetA nathI ke tuM AvI IcchA kara ne huM ApuM. kalpavRkSa ke devatAnI AgaLa karavAnI IcchAnI samajaNu tamAre potAne ja levI paDe che. zAsrakAra IcchAnI samajaNu paNa Ape che ne icchA karA eTale IcchA pUrI karavA baMdhAya che. kalpavRkSa ciMtAmaNI ke devatA eke paNa IcchAnI samajaNa ApavA vALA nathI, jyAre zAstrakAra IcchAnI samajaNa Ape che. dhamAMthI bhAgelA ane maLelAM evAM e prakAranAM sukhA IcchA e prakAranI, eka vata mAnamAM sukha Ape, paNa bhaviSyamAM aDacaNa kare. vamAnamAM aDacaNa kare, bhaviSyamAM sarvakALa sukha Ape. ApaNe zakarA khaNatA hoya te tenA hAtha AMdhIye; lugaDAM bAMdhIye, ApaNe keTalA DAhayA ke pArakA khaNI nAkhe te na khaNavA devA mATe upAya karIe chIe. khasane khaNavA na daie tA chekarA UMcA nIceA. thaI jAya che, paNa ApaNe samajIe chIe ke bhale UMcA nIcA thAya, paNa UMcA nIcAnuM duHkha pAMca mInITanu, na khaNA ne sahana karI teA paNa pAMca mInITanuM, khasanI ceLa AkhA vakhata rahetI nathI. tethI cheAkarAnA hAtha mAMdhIce chIe, te ja khasa ApaNane thAya te vakhate na khaNu-ema kAI kahe tA kema thAya che? hAtha kAI pakaDe tA cIDAie chIe. kAraNa zuM? ApaNe jANatA nathI ke pariNAma kharAba Avaze? vIkharaze e jANu bahAra nathI. paNa vartamAnanuM duHkha sahana karavuM nathI. jANe che ke hAtha pakaDanAra hiteSI che. na khAya e tA phAyadA che. khaNavAmAM ApaNane muzkelI che. A traNa vastu ApaNA magajamAM utarelI che, chatAM e khaNavAnuM kRtrimasukha levAne mATe pelA hitaiSIne paNa dhakko mArIe chIe. khasanI vedanA je bhavaSyamAM thavAnI che te tarapha AMkhamIcAmaNa karIe chIe. sahana karavAnuM sArU che e mAnyatA upara paga dharIe chIe. tevI ja rIte A saMsAramAM je Arabha parigraha viSaya kaSAya kuTuMba dhana mAla milakata, e badhA ApaNe kevA gaNIe chIe, kahe ke DUbADanArA, samakIti jIva Ara bhAdikane hitakAraka gaNe kharI ? koIpaNa saktiI jIva mA bApa kuTu ane AtmAnA phAyadA karanAra gaNe kharA ?
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ gamohAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 21. A badhuM chatAM khasanI ceLa sahana na thaI. tenA lIdhe hAtha pakaDanArane dhakko mAryo. caLa, khaNavAnuM duHkha jANyuM hatuM, chatAM AMkha mIMcAmaNA karyA hatA. tevI rIte ahIM je kaI tyAgane upadeza kare te kaDavA lAge che. atyAre paraNIne Avyo hoya tene tyAgIe upadeza karyo ke elAmAMthI cUlAmAM kyAM paDyo, te sAMbhaLanArane zI asara thAya? khoTuM te nathI, te asara kharAba kema thaI? tevI rIte ahIM paraNane A hAya pahelAM aviratinA olAmAM hato. have pApanA cUlAmAM paDyo. pelI basamAM ceLa e ceLe manuSyane parAdhIna karyo, tevI rIte A jIva paNa tyAganI upara arUcivALo thaI jAya che. aDhAra pApasthAnaka jANe che, mAne che, bole che. paNa te badhA upara atyAre AMkha maMcAmaNuM kare che. jana kULano chokaro 15-17 varase paraNe, paNa sAta lAkha pRthvIkAya tathA pahele prANAtipAta na jANe, te ochuM bane. pApasthAnaka jANe te baMdha karavA mahApurUSa kahe te ceLa Ave, te vakhate hAtha pakaDa muzkela paDe che, tema A vakhate upadeza sAMbhaLavo muzkela paDe che, paNa hitiSI eka rasto karI zake. ene hAtha pakaDa na phAve tyAre hitaiSI zuM kare? gaMdhakanI davA Ape ke jethI ceLa ubhI ja na thAya. khaNavAne vicAraja na Ave. evI rIte tamArI IcchAo ubhI ja na thAya, tethI zAsakAre upadeza rUpI gaMdhaka Ape che. je orDara aniSTa lAgato hato tyAre have upadeza rUpa gaMdhaka dIdho. saMsAranuM svarUpa, AraMbhaparigrahanuM pariNAma jANAve che. tame milakatanA mAlika ke TrasTI? tame milakatanA mAlIka nathI, milakatanA TrasTI che, te vAta tame paNa kAyadAthI kabUla karazo. je bApa dAdAnI milakata tamArI pAse AvI hoya to kAyadAthI tame tenA ghaNuM nathI. je temAM kaMIpaNa aDacaNa karo te chokare arajI ApI rIsIvara nImI zake. tamArI mAlikInI vastu upara risIvara kema? kaho ke vaDIlepArjIta che tethI temAM risIvara nImI zake. kaho tame TrasTI ke mAlika jarUra kabUla karazo ke-amAsa padA karelInAja mAlIka, vaDIlopArjIta milkatanA TrasTI. tame paNa je milakata raphedaphe kare te sAta varasane chokarA paNa sarakArane arajI karI zake. chokarAne arajI karavI paDe tema nathI, rastAne cAlato manuSya
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana ma rara arajI karI zake che ke-milakata raphedaphe mAlama paDe tA tarata kramano lye.. vaDIleApArjIta milakatanA tame mAlIka nathI, manathI AkhA jagatanI mAlikI mAnA tA kANu nA kahe che. have svApAtanA vicAra karIe. tenA te. tame mAlIka che ne ? e bhAI hoya e kroDa kamAya ne eka rakhaDe, tA kAraTathI arajI karI pacAsa lAkha le che. A svApArjIta kharI ke nahiM ? kaheze| ke avibhakta, tame be sagAbhAI, tamAre phAragati thaI nathI,. eka bhAI rakhaDatA kre che ne eka bhAie phreDa pedA karyA teA eka phroDanA. tame mAlIka kharA ke ? nA, vaDIleApAta dhanathI pelAe kaMI paNa kAma karyuM" hAya tA pahelAM hajAra hAya; temAMthI lAkha kroDa thayA te temAMthI 99000 tame pedA karyA, chatAM bannenuM saiMyArU'. evI rIte bhAI na. hoya. tamArI strI ke chekarAe bharaNapASaNa mAge, zAnA upara? tamArI. milakata upara. jo tame pAMca lAkhanA mAlIka ho te tene hIsAbe; dasa hajAranA mAlIka ho teAtenA hisAbe. A dunIyAdArInA hisAbe mAgI zake. tAtvikamadaSTie tame eka bhADuta, eraDA eraDI tamArI pAse, paNa haka bhAgavaTo karavAnA, bhADAnA makAnamAM mAtra bhAgavaTA karavAnA, bhADuM' purU thAya eTale cAhe jeTalI bhIMta ragAvI sApha rAkhI hAya paNa khAlI. karAve eTale sIdhuM nikaLI javAnuM. e makAna upara devuM karavu' hAya te koI Ape ? tamArI zAhukArIe tamane Ape, makAna upara na Ape. bhADu purU thayuM tyAre tamAre nikaLavuM paDayuM. tyAre leNadAra tamane pakaDe ke makAnamAM aMgata lai khacyA che. have nikaLe teA leNadAra kAne par3e ? makAnane ke mULa AzAmIne. tevI rIte A makAnamAM AukhArUpI bhADAe bhADe rahyA chIe. temAM kamanI sAthe vyavahAra karI devuM karI A zarIra pASIe chIe. kuTuMbakabIlA, A makAnaneA, rAcaracIlA, e makAnanI sAthe saMbaMdha dharanArA, jIva sAthe tene saMbaMdha nathI. e gharanI mAja majA bhADutanI sAthe badhAelI nathI. evI rIte bhADAnAM gharamAM kuTuMba mAja mA bhale bhAgave, paNa makAnanA ramakaDA mATe karAjAnuM. aMgata devuM karIe chIe. ka rAjA bAyaDI chokarAne nathI oLakhavA. mesatA, e tamArA AtmAne eLakhe che. aMgata javAbadArIe kamanuM devuM karavuM ne makAna khAlI karavAnA prasaMga Ave te vakhate te bhIMtanA kamATa karyo DAya, jhADe upara sAnA jaDayA krAya te lAIna moTA. tevI rIte
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ sagamo zAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje A zarIre cahe jeTI milakata uzyanna karI hoya te eke evA pAme nahiM. dunIyAnuM nasIba kahIe to cAle. dunIyAmAM badhI zodha nIkaLI, eka zodha adhUrI rahI che ne rahevAnI. ahIMnI milakata badhuM bIje jAya tyAM uThAvI javAya. kalpanA kare ke-kadI je evI zodha nIkaLI jAya to je kAMI na laI zakAya ne ekaluM dhana mAla laI javAtuM hoya te bAyaDI mATe ne ekanA eka chokarA mATe keTaluM rahevA de, e vicAre! pAchaLa rahelA, mATe keTaluM rahevA ghe? kamAI khAje, mAre tyAM joIene? laI javAtuM nathI eno artha che? rAjInAmuM ane rAjAne taphAvata A jIva e kamajAta che ke pite rAjInAmuM ApatuM nathI. rajA maLe tyAre dhakhA khAIne nikaLe che. keIpaNa amarapaTTo lAvela hoya to bolaje. nAstika sAthe puNya, pApa. svarga, naraka, mokSa, dharma vigere mATe matabheda che, paNa motano matabheda nathI. nAstika mata nathI sAte tema kahI zake tema nathI. jyAre mota bAbatamAM matabheda nathI to AstikanA ke nAstikanA mata pramANe badhuM choDavuM choDavuM ne choDavuM ja che. cheDavAmAM matabheda nathI. ahIMthI choDIne javuM temAM matabheda nathI, choDavuM nakkI to choDavAnuM be prakAre che. be page ke ADe page. jema karI choDavI be prakAre, rAjInAmAthI ke rajAthI, kIMmata zAmAM? rAjInAmAMthI ke rajA de ne nokarI choDe temAM. ahIM ApaNe sire sire kahIe tenuM nAma rAjInAmuM, cAhe te kuTuMbakabIlA mAlamilakata. ApaNe vasarAvIe tyAre tenuM nAma rAjInAmuM. ApaNe tyAgI thaI nikaLIe te ubhe page, je tema na nikalyA to ADe page te kamamAM lakhAeluM ja che. tame rahevA mAgo te paNa kaI rAkhe tema nathI. dunIyAmAM kahevAya che ke baLatuM kheraDuM kRSNArpaNa kare che, paNa eTaluM te zIe. baLatuM khoraDuM kRSNArpaNa karatAM te zIkho. DaoNkaTara vagha AvIne kahe che ke have vadhAre vakhata jAya tema nathI. kuTuMbIo kahe che dharma daI ghA. Ajakalano tharmade maraNanI neTIsano camakazo nahIM, kAraNa tame mAre de ke- have AmAM kaI nathI. mahArAjane bela no mukhya prakAzanuM smatAjanA sAMbhaLavo. kAkAze te vakhate pukhyaprakAzanuMtAvA saba
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana pa7yuM lAvavuM, temAM zuM? te avaLuM na leze, aMtaavasthAe ArAdhanA AkhI gatinI jaDa che. tame ene upayoga maraNanI noTIsa tarIke karyo che. have dharamAdA bIjI noTIsa tarIke. Ane artha dharamA na kara te nathI, paNa enI sAvacetImAM kare, mAravAnI mAnatAmAM na kare. pAMca hajAra dharamAdA karyo, paNa mAre to ApavA. sAjo thAya to DaoNkaTarane sAje karavA ApyA. phera mAM paDe te DokaTara pAsethI pAchA letA haze kema? kema nahIM? babaDI bAmaNInuM khetara, dharamAdAmAM mare te ApavuM, jIvate rahe te nAha. A pracAra kayA muddAthI thayela che. jenI pAse bAra mahinAnA muDI joga che. na hoya te dharamAdA kayuM pAlave? evI rIte rAMDarAMDa bAyaDI hoya, jene enI uparaja pitAne nibhAva hoya, je sAjo thaIza te zuM karIza. evI sthitine AdamI Ama karI zake, tene mATe vyAjabI hatuM. maryA pachI dharamAdA kene mATe vyAjabI? je teTalA mAtrathI nibhAva karavAvALo hoya, paNa ene dAkhala tame lIdho. jene AkhI milakata dharamAdA karavI che, paNa Ate pAMca hajAra ke pAMca hajAra evA dharamAdA karavA hoya to mare te daUM. zAstrakAra kahe che ke bIjI vakhata savArUpI karaje, paNa sAvacetI vakhate jemAM ullAsa thato hoya temAM vAparI gho. ahIM Tekasa lAgato nathI. paNa karo . e cekanuM rokaDa karo ke jethI tamAre AtmA lAbha lya. paNa jenI upara neTIsa lAge te kevA? are baLatA khAyaDA kRSNArpaNa nathI thatA? cheDI javuM che te paNa sare sare thatuM nathI. cheka pAMca kahe tenI paMcAta thaI paDe che. maranArane kamane ahIMthI nikaLavuM paDe che. ahIMthI mane nikaLe che ke kamane? manathI nikaLavAvALo sire karanAra, kamanathI nikaLanAra sire nahIM kare. jamavAmAM jagale kuTavAmAM bhAgalA rAjInAmuM deze te paNa kuTuMbato revA sarajAeluM che. rajA le te kuTuMba revA sarajAeluM che. tame dIkSita thAva to paNa kuTuMba te raDe che. rAjInAmAmAM reze kuTuMba. rajAmAM roze AkhI nAta, emane to niyama che ke cAhe te rAjInAmuM ke rajAthI jAva, banemAM raDavuM che. je. kaI jAya cAhe rAjInAmAthI ke rajAthI te paNa chAtI mAthA kuTavA. have tAre jovAnuM ke enA te chAtI mAthA baMdha rahevAnA nathI,
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ AAgamALAraka pravacana zreNI, vibhAga khInne pa have rA deze ne chAtI mAthA kuTaze. te! hu tA mArU sAdhI laN, mULa vAtamAM AveA. ghaDavA oDavA ne choDavA e cAsa che. A bhavanA sukha mATe je kaI devatA pAsethI, kalpavRkSa pAsethI meLavA te cheADavA mATe, laI javA mATe nahIM. vAhavAha jamavAmAM jagale ne kuTavAmAM bhagalA. AkhA janmArA zu karo che ? kuTuMba pedA karyuM, karADA meLavyA te kANu levAnA ? pharaja do. bhalA pApa bhAgavanAra kANu ? ApaNe. kahe khAvAmAM kANu ne kuTavAmAM kANu ? mAla cheADA ne mAra khAva-evA dhaMdhA zA mATe karA che ? mAla khAI jAya kuTu khIe ne mAra khAvAneA ApaNe, A e thAya che, chatAM rajAnI vATa dekhIe chIe, raMjA laIne javuM che, rAjInAmAthI javuM nathI. rajA Apaze te vakhate mAla jaze ne mAra khAIza. bhAI tuM kANu ? e tapAsa. kevaLajJAna-dananI mUrti, vItarAganI mUrti, tevA tu' kayAM sapaDAyA che te tapAsa. A sAMbhaLI tamArA vicAra thAya ke mAre AtmAnuM svarUpa jarUra pakaDavuM. A keNe batAvyuM ? zAstrakAre. A zAstrakAra mAgavAnI rIti batAve che. dhathI mAgelA a kAma durgAta denAra thAya eka siddhapuruSa ja'galamAM makAnamAM beThA che. gAmamAMthI musAphara tyAM Ave che. eka che ne khIjA ApaNe ja galamAM e eTale khAvIza.musAphara suI rahyo. eNe kutarA jevI UMgha rAkhavI paDe. pagaravA thAya eTale jAgI jAya, tevI UMgha rAkhavI paDe. evAmAM siddhapuruSa uThaceA. eka ghaDA saMtoM ne ghaDA sAme beThA. sAta mALanA mahela thAva, thayA eTale strIe AvA, palagA AvA, khAvA pIvAnI sAmagrI thAva, badhuM thayuM. siddhapurUSa cAra kalAka rahI pAchA AbyA. badhA cAlyA jAva. badhuM cAlyu. gayuM. musAphare dekhyuM ke dezAMtara jaI zuM karavuM che? AnIja sevA karU.... tenI sevA karI prasanna thayA. siddhapurUSa kahe khAla tane vidyA ApuM ke A ghaDA ? vidyA laIza tA jApa karavA paDaze, A karatAM sIdhu saTa ghaDAja mAMgI lau-ke nahiM jApa, tapa ke pUjAnI muzkelI. sIdhA ghaDA ja mAMgyA. have pelo ghaDo laI gAmatarapha gayA. musAphI cheADI dIdhI, ghare jatAM rastAmAM daravAjA anya thaelA, tyAMja ghaDA pAsethI mahela mAMge che.. sava mAMge che ane AnadamAM AvI jaI nAcavA mAMDayeA ne paDace ghaDA upara, have siddhapurUSane khALavA maDhe to kayAM maLe ? te evI
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 rIte siddhapurUSa sara dhama. zAstrArAe dharma pAsethI samyaga jJAna darzana cAritra lIdhA hoya te sarvakALa upAgI. dharma pAsethI AbarU Ijajata zarIra bAyaDI chokarA mAge te pariNAma Ave? dharma pAse- thI maLavAmAM vadhe nahIM, paNa AgaLa dharmane nAza ne durgati, dharmathI mAMgelA artha ane kAma durgati denAra thAya che. dharmathI maLelA artha kAma durgati denArA nahIM thAya, paNa dharmathI mAgelA arthakAma durgati denArA. eka bhave malyA pachI saphAcaTTa. ghaDAe eka vakhata badhuM ApyuM paNa bIjI vakhata sApha. saMsAramAM be prakAranI vastu. eka ghaDA jevI A bhavanI vastu. eka bhavobhava kAma lAganArI evI samyagadarzana jJAna cAritra. AvI rIte maLavAno ane mAMgavAne bheda jaNAvyA phaLa jaNAvyAM. mananAM metInA zeka yAne mekSanI mudatanI huMDI tethI zAstrakAre tamArI sAthe baMdhAya che ke tame manamAM cita te mAre karI devuM. enAthI koI vadhAre ISTa denAre hoya te kaheje. manamAM ciMtavavAnuM zIkhavuM. tame sArUM ciMtavo eTale puruM paNa huM karUM, A tAkAta kalpavRkSa citAmaNIratna ke devatAmAM nathI. e tAkAta zAstrakAramAM che. jene mokSane vicAra thAya, marajI thAya tene eka pukalaparAvartAmAM jarUra mokSa Apavo. mudatanI huMDI hoya tevI rIte eka pudagalaparAvartanI huMDI lakhI dIdhI. samakatamAM AvyA pachI ardhamAM paNa nyUna. A to mokSa joIe ATale vicAra kare eTale eka pulaparAvartanI huMDI. cAhe phATI jAya bagaDI jAya, cAhe te gumAvI che. te paNa mekSa Ape. mokSanI IcchA karI prArthanA karI marajI karI pachI mokSanuM dhyAna na rAkhe, nigodamAM utarI jAva, jyAM mokSanA vicAranI huMDI phATI gaI to paNa eka pudgalaparAvartamAM nigodamAMthI bahAra lAvI mokSa Apa. mananA motInA ceka sAcA karI devA baMdhAelA mahApuruSo hovA chatAM manathI metInA coka puravA na mAMgIe. te ApaNA je kamanazIba koNa? manathI, je mekSa Iccho to eka pudagalaparAtamAM mokSa de che, chatAM mekSa Iccho nathI. mekSamAM jaIne karavuM zuM? khAvA pIvA hazvA pharavAnuM nATaka saMgIta Asukha nahIM mane zuM karaze? mokSane aMge e dhAraNa kare che? to tame
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgAhIka pravacana zreNI, vibhAga bIje manathI paNa etInA ceka puravA taiyAra nathI. te sAcA mUravA kyAre. taiyAra thazo ? kevaLI mahArAjA gaNadhara mahArAjA dAna devA tatyAra kalpanA paNa ubhI karI mAgaNI kare te pUravA taiyAra, chatAM evA banazIba: chIe ke, sAcI kapanA phaLIbhUta dekhIe to paNa A jIva tema karaDyA. taiyAra nathI. je kAI paNa mekSane aMge avaLI ke savaLI kriyA kare te eka pudgalaparAvartAmAM mekSe jAya che. keTalAka kahe che ke jenazAstramAM je pramANe mokSa mAnyo che, tyAM anaMta sukha-jJAna-darzana che-e mekSa mAge pachI eka pudgalaparAvarta kema? zAstrakAra kahe che ke gussAmAM rAmagDhaparAvare phoTTa. upadezapadamAM A pada lakhyuM che. chellA pudagala. parAvarta sivAya mokSano vicAra thAya nahi. eka pudgalaparAvata bAkI hoya toja mokSano vicAra thAya. judI judI darzana kriyAo hoya te judA judA mokSanI mAnyatA hoya. apunabaMdhakanI nItie eka pudgalaparAvartAmAM mekSa hoya. mekSatatva tarIkenI IcchA badhAne na hoya, bALapaNamAM abhavyane paNa mAre mekSa joIe e bolavAmAM aDacaNa AvatI nathI. mokSanI IcchA vagaranuM sAdhupaNuM hoya te nahIM, nahIMtara ATha bhava. A jIve anaMtA pudagalaparAvarta karyA. anaMtA nice kahI zakIe. anAdi eTale anaMtA pudgalaparAvarta. AMdhaLe ugato. Athamato sUrya na dekhe paNa vastu kaLe. eka mahIne gayo eTale trIsa rAtri. divasa gayA ne? nigadIyAne TAIma na samajaNa paDe paNa TAIma to gayo. haju mokSanI IcchA na kare te anaMta pudgalaparAvartana kare. makAna caNA, ne pAchaLa keza mAro te UMcuM na Ave temAM vAMka kono ! evI rIte cAritra pAlana karIe ne vacamAM virAdhanA karIe to ATha bhavamAM mokSe na jAya, paNa virAdhanA na kare te mokSanI IcchAvALo ATha bhavamAM mokSe jAya. te bhavamAM paNa mokSe jAya. bhavarithati-paripakva zabda duniyA. phasAvavA mATe vApare che. pApane tyAga dagati rekI sadagati ApanAra thAya A tyAga karyo hoya dravyathI chatAM sidhanAmAM vana to phugati hezathI zakAya ke DarI ja nathI. esa hota zItha kara hamane ema
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 57muM pakaDAvI deta. saMyamanA pAlanathI durgati Dare che. sAdhupaNuM laI viruddha vartana kare te paNa eka vAta dhyAnamAM rAkhaje ke ajJAnapaNe vagara IcchAe pApathI dUra rahe che te dugatie jAya nahiM. mokSanI IrachA na hoya, tyAganI IcchA na hoya, vRddha hoya te paNa pApanA tyAgathI durgatie na jAya ne sadagatie jAya. pachI ghaUM vAvyA haze te ghauM, bAjarI vAvI haze bAjarI ne kaMI nahiM vAvyuM hoya te ghAsa paNa ugaze arthAt pApatyAga niSphaLa nahI jAya. ajJAnapaNe vagara IcchAe pApatyAga sagati Apaze ne durgati rokaze. nahIM vAgyuM hoya to manuSyapaNAmAM rAjApaNuM maLe paNa pApane tyAga kaI divasa niSphaLa jato nathI. meruparvata jeTalA ghA muhapattI karyA to zuM mahyuM? paNa nukazAna gaeluM batAva. eka paNu vakhata nukazAna gayuM nathI. dareka vakhata devaloka meLavyo che. dravyathI AghA muhapattI yatanA pUrvaka vAparanArA te pramANe vartanArA devaloke gayA che. pApane tyAga durgati jarura revAne. varasAda varasyo eTale ghAsate -thavAnuM. buddhie pApatyAga karyo haze te mokSa maLaze ane devalakanI buddhie karyuM haze te devaloka maLaze. pApano tyAga phaLa devAne jarura. mULa vAta kyAM che. mokSanI IcachA karo eTale zAstrakAra mikSa devA baMdhAya che. jyAre mekSa meLavavAnI IcchA na kare enA je kamanazIbakeNa? mokSa nathI joito ene zuM kahevuM? je anAdi kALathI rakhaDayA temAM mekSano vicAra paNa nathI karyo. phalANA rAjArANune tyAM janmavuM, rAjA rANIe kayAre vicAryuM hatuM ke A jIva mAre tyAM Ave, to zAthI Ave che? nazIbadArIthI. have udyamavAdI ahIM bole che ke udyama batAve. A 'uparathI udyama kADhI nAkhatuM nathI. pUrvano udyama enuM nAma nazIba, vartamAna udyamanuM nAma udyama. A bhavane aMge udyama karyo karyo? kaMI ja nahi, kaho kevaLa nazIbadArI che. evI rIte nazIbadArIthI rAjApaNuM kaTidhvajANuM maLI gayuM, paNa jagata tarapha daSTi kare tyAre muzkelI mAlama paDe. tevI rIte A jIva manuSyapaNuM pahelA bhavanA punyathI pAmI gayo, tene te meLavavAnI muzkelI jaNAtI nathI. pahelA bhave manuSyanA karmo bAMdhyA tethI manuSyapaNuM maLI gayuM. jagata tarapha najara kare te rAjya maLavuM keTaluM muzkela che. ApaNe tamAma cha ekendriya kAMgaDA kutarA gadheDA tarapha daSTi karIe te mAlama paDe ke-e jAnavara kema ne ApaNe manuSya kema? tyAre manuSyapaNAnI muzkelImAma paDe jagaDha tarapha daSTi
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAme hAra pravacana zreNI, vibhAga bIjo karIe te manuSyapaNuMAnI durlabhatA mAlama paDe. te manuSyapaNAnA upayAga zI rIte karavA ? dharma . AcaraNathI. chevaTe cAmAsImAM tA jarUra dharmanuM AcaraNa karavuM ghaTe. cAmAsAmAM zrAvake zuM zuM AcaraNa. karavu joI e te adhikAra agre vata mAna. pravacana 58 su aSADa vadI 2 29 manuSyapaNAnI peDhInI suDI kaI ane kayAMthI AvI? zAsrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM AgaLa sUcavI gayA ke anAdi kALathI A jIva sauMsAramAM rakhaDe che. rakhaDatAM rakhaDatAM. manuSyabhava maLavA ghaNeA ja muzkela hatA. te maLe temAM koIne aDacaNa thatI hatI ne tethI te rAkAtA hatA tema na hatuM. bIjA pAsethI vecAta ke uchInA levA hatA tethI te ApatA na hatA tema paNa na hatu. jyAre manuSyabhavamAM keAI vighra karanAra na hatA. koInI maherakhAnIthI meLavavAnA na hatA, tA durlabha hAvAnuM kAraNa zuM? mahAnubhAva ! kAraNa vagara keAI divasa kAya thaI zakatu nathI. tethI ja nItikArA mAne che ke nALuM vinA mavet Aryam' kAIpaNa kArya kAraNa vagara thaI zakatuM ja nathI. tA manuSyapaNA jevI apUrva cIja te kAraNa vagara kayAMthI thAya ? jenA kAraNanI durlabhatA tenAM kAryanI durlabhatA svAbhAvika rIte ja hoya.. sAnAnA ghaDAnI kiMmata vadhAre, kAraNa-sAnAnI kiMmata vadhAre. mATInA ghaDAnI kiMmata ochI, kAraNa mATInI kiMmata ochI che. tA manuSyapaNAnI kamata vadhAre kema? athavA muzkela kema ? kAraNanI muzkelI che mATe, tenA kAraNeA kayA? ApaNe badhA manuSya chIe paNa kayA kAraNathI maLyuM che tenA vicAra keAI divasa karyAM nathI. dukAna mAMDe ne sIlaka kaI e khakhara na hoya tA dukAnamAM zuM phaLa meLave ? A manuSyabhavanI dukAna. mAMDI paNa pujI keTalI ghAlI che. tenA vicAra haju sudhI karyAM nathI. ATalA varasa sudhI A peDhI kheDI, keTalI muDIthI peDhI calAvI te mAlama paDatI ja nathI. peAtAnI milkata zuM che, tenI pAtAne khakhara nathI.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama patha athabhavanAM vepArI anya chatAM kaI sITIka che tenuM tene bhAna nathI; manuSyabhava kaI sIlakathI ubho karyo che, te kAi mhA tapAsyuM e tapAsavAnI ApaNane ta ke phurasada nathI, darAra nathI. je e tapAsavAnI phurasada hoya lakSya hoya teA ATalA badhA vakhata sudhI tenI tapAsa karyA vagara kema rahyA? have tapAsIe ke manuSyapaNAnI sIlaka kaI? manuSyadehanI sIlaka mAtApItAthI maLI che. huM kahuM chuM te manuSyapaNAnI sIlaka-traNa mATI rakama ApaNe jyAre meLavI tyAre malI che. prakRtie pAtalA kaSAyapaNuM, kaSAya eTale jagatamAM kasaI e jAta kevI halakI che. kasAInA hAthamAM AveluM jAnavara kayAre ace? sAinA hAthamAM AveluM prANI bace paNa sakAyanA hAthamAM AvelA prANI kAI divasa bace nahiM, e dhyAnamAM le 30 vyAkaraNakAre e mAneluM sanyAsanu lakSaNa je manuSya rAga Rddhi, bAyaDI cheAkarA, dhana, mAla, cheDIne bhagavAnane jIvana aNu karIne pa'ca mahAvrata levAvALA, cAritrane pALavAvALA, mahine mahine ja mAtra eka vakhata bhAjana karavAvALA hAya. enA AtmA kaSAya ne kaSAyanA sAdhanAthI kevA DaratA haze? nahitara gRhevAsa cheDI zake nAMha. gRhavAsa cheADavA enuM lakSaNa kyuM ? potAnA AtmAnI apekSAe mamatArahitapaNuM, kuTuMbanI apekSAe rAvuM, kuTuMba rAve eja sa`nyAsanu` lakSaNa, pApathI dUra thAya, pApahita thayA e saMnyAsanuM lakSaNa samajI zakIe, paNa e te peAtAnA AtmAnuM lakSaNa, paNa bIjA rAve te paNa sanyAsanuM lakSaNa. A vAta magajamAM utaratI nathI, jo utAravA mAMgatA ho teA utArI zakaze. vyAkaraNa eTale sava matane maLatuM zAstra, gujarAtI vyAkaraNa dAsI vANIyAnu` ke jhaverInuM nathI, sarva sAdhAraNa che. sa MskRta vyAkaraNa e paNa te sthitinuM, sa MskRtabhASAne mAnanArA je kAI hoya te badhAne lAgu paDe, eja vyAkaraNa jaNAve je ke catmAtro mAvajatAM je vastunA banAva bIjI vastunA anAvanuM cihna hoya, jema rAtanA varasAda kyAre AvyA hatA ? bAranA TakArA thayA tyAre varasAdanI kriyA e tArAthI jaNAvI. eTale DhaMkArAmAM je bhAva te cArane AvavAnI kriyAnuM cihna thayuM. AvI kriyAmAM be prakAra, e sAmAnya te eka anAdavALI pachI vADanA re je kriyA bIcha kriyAne jAvanArI
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo hoya chatAM tene anAdara hoya tyAM chaThThI ne sAtamI be vibhakti karI zakAya. A vAta sUtrathI siddha karIne udAharaNa ApyuM. siddhAntakaumudI, caMdrikA, sArasvata ne laghuvRttikAre e ja udAharaNa ApyuM. hari to vA lokasya prAbAjIt / rotA to Akrozati Akrozato vA bandhuvarga: kuTuMbI Akreza karatA hatA, tene anAdara karIne dIkSita thaye. A udAharaNa vyAkaraNavALA kahe che. vyAkaraNa keInA matanuM nathI. eto bhASA nirUpaka zAsa. jagatane svabhAva jaNAvIne eka ja udAharaNa mUke che. badhA eja udAharaNa mUke che. loko ratAM chatAM dIkSA lIdhI. kahA jyAre jIva tyAgI thAya, tyAre bhagIne royA sivAya chuTako nahiM, nahitara bhegI zAnA? jyAM sudhI bhegI che, tyAM sudhI tyAgane aMge karAyA sivAya chUTako nathI. mAbApa, kuTuMba ke kabIle emane duHkha thaze e vicAra manamAM le te kaI divasa tyAgI thaI zake ja nahiM. tenuM zuM thaze ema thatuM hoya te cheDe che kema? zuM thaze e vicAravuM ja nahiM. sIvIlaDetha satI thatI hatI, paNa marI gaye, lAla vastra paheryA, gheDe caDI, taravAra laIne jyAM satI thavA ghoDe beThI, loke ekaThA thaelA che. satI chokarAne kahe che ke-phalANanuM Ama laheNuM che. cAle cAle ghera, thaI satI. are! satI zAne lIdhe thAya che? tAre pati marI gayo tene aMge. duniyA khArI jhera lAgI che. tene haju duniyAnA vicAra Ave te satI zAnI? kharekhara A satIpaNuM nathI. paNa satIpaNAne DhAMga che, taMhi taMhi thaI gayuM hoya evuM jenA aMge thayuM hoya te chokarAne leNu deNuM Ama che ema kahI zake kharI? e satI nahiM paNa zaMkhaNI. jeNe saMsAramAM AraMbha parigrahano Dara lAgyo hoya, je saMsArane samudra dAvAnaLa gaNavA lAgyo hoya, te vaLI bIjA vicAre kare? dhyAna rAkhaje. meMkANa mAMDavAnI jIvatAne, maranAre kaI eNkaNa mAMDe che? huM saMsArathI maryo chuM e buddhie nikaLavAvALe kuTuMbane sarAvI nikaLanAro, tene e vicAra zI rIte Ave? kuTuMba vigere jevA sarajAelA che. ubhe page ke ADe page dIkSA ke mRtyu pAmIne jAva to banne vakhate kuTuMba ravAnuM. mAre tyAre AkhI nAta reve, tyAgI thAya te najIkanuM kuTuMba reve. revuM e to rajIsTara thaeluM che. temAM kaI paNa dIkSita heya. are jene mahAvIre dIkSA ApI che evA AtmAnI dazA nimamatva vagaranI nathI.
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana pa8 muM UMdarane kheDAvanAra bilADInA valakhA tarapha na juve | meghakumAra, jamAlI badhAe mahAvIra pAse dharma sAMbhaLe. tuM dhanya kRtapuNya. jyAM pelo kahe ke mAre dIkSA levI che. dIkSA zabda sAMbhaLe tyAM kALApANInI sajA thAya. tenA kuTuMbane kema thAya? je kuTuMbamAM dIkSA. thAya te tenA kuTuMbane kALApANa jevI bhayaMkara dIkSA lAge che. dhAraNa meghakumAranI mAtAe dIkSA zabda sAMbhaLe. je bAI vidhavA thAya pAchaLa tapAsIne pachADIyuM khAya, kRtrima pachADIyA khAyane besIne suve, sahIyare. khaseDI nAkhe che, tene pachADIyA kahIe chIe. Ato AvA kRtrima pachADIyA meghakumAra jamAlI mahAbaLanI mAtAe evI pachADIyA khAIne paDI ke valaya tUTI gayA, hAre tUTI gayA ne bezuddha thaI gaI. A vakhate medha-jamAlI mahAbaLane rAgadazA thaI jAya to zuM pariNAma Ave? khuda bhagavatijIne jJAtA-- jImAM mULasUtro A vartana jaNAve che. dAsIoe keTalI vakhata pavana nAkhyA. bAvanAcaMdana chAMTayA, tyAre AMkha UghaDI. AvI dazAmAM paNa saMyamane. vicAra DhIle karatA nathI. A anAdara vagara banI zake kharUM? viSayAsaphatanuM viSapaNuM aMtaHkaraNamAM vaseluM na hoya te A vakhata zI dazA thAya? rUdana kare che, AkaMdana kare che te paNa dIkSitane e vAtane vicAra thato nathI. paNa pahelA ne AjanA kALamAM ahIM pharaka paDe che. pahelA kALamAM je dIkSA levA taiyAra thaelA, enA manane duHkha na. thavuM joIe, ATaluM chatAM mana daDha rahe to rajA ApI detA. mana kayuM nathI karatuM, vagara IcchAe jAva, dIkSA le-ema kahe che. A jamAlInI mahAbaLanI meghakumAranI mAtAnA zabdo IchA nahIM, chatAM rajA ApI che. A vAta ghare banI, paNa ApaNe je vicAra karIe chIe te trajAnA sarakhA zarIravALA te kAlanA samaye jyAM varaghoDo caDhAvI mahAvIra pAse gayA che, dhAraNuM mAtA AkaMdana karatI, vilApa karatI, motInA hAra sarakhA AMsu melatI hoya te vakhate bhagavAna kevI rIta dIkSA ApI zakyA haze? paNa kaho eka UMdaraDAne choDavanAra balADInA valakhAne kImatI na gaNe, balADInA hAthamAM Avela UMdara chaTakI gayo te vakhate balADI valakhAM mAravAmAM keTaluM bAkI rAkhe ? tame UMdaranI jiMdagI sAma juve ke balADInA valakhAM sAmuM jove. balADI kevI jamIna para nahora bhare che? UMcI nIcI kude che, te tarapha nathI jatA. ame UMdaraDAnA jIva tarapha joIe chIe. valakhAM tarapha joIe to UMdara bacI zake nahiM.
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamahAka pravacana zreNI, vibhAga bIje eka dravyadayA khAtara atyAre tame bacAvyo. eka kSaNanA UMdaranA dravyaprANamAM eTaluM lakSya che. tethI balADInI hAlata dhyAnamAM laI zake nahIM. je mahApurUSa eka jIvane saMsArathI kADhavA mAge che, saMsAranA jIvane kuTuMbIo cAhe jevA gaNatA hoya, A paNa potAnuM peTa bharanAra poSaNa karanAra vRddhapaNAmAM pAlanAra AvA valakhAM mAre, to paNa jema balADI potAnA peTa mATe valakhAM mAre che, evI rIte dIkSitanA kuTuMbIo dIkSitanA jIva mATe valakhA nathI mAratA? mAre nabhAvavuM kema? balADI potAnuM gAya che, UMdaranuM nathI gAtI. kuTuMbIo paNa mAtra potAnuM gAya che, marelAnuM nathI gAtA, potAnuM gAya che. tame manuSyabhava hArI gayA evuM gAva cho? pApanA poTalA bAMdhI gayA tenI hAya hAya kare che ? ghara bAMdhavAnA rahI gayA. evAnA bharoze kya bevakupha rahe? maryA pachI paNa tamArUM ja tapAso, ekamAM enuM zuM e tapAsyuM? evA kevaLa sarpa sarakhA bIjAnuM satyAnAza thaI jAya paNa mArUM thavuM joIe--evI dhAraNAvALA tame nigodamAM jAva tenI amane phIkara nathI. amane makAna khAvA-pIvAnuM lAvI Apa-ema kahenArA anaMtA dravya maraNa nahIM dekhanArA evAnI dayA karanAra kevA gaNavA? svArthI kuTuMbIone tame narakanigadamAM jAva tenI phikara nathI. rAjA rANu beThA che. cakale mALe ghAle che. cakalI kahe ahiM mALo na ghAlo. A rAjAne AvAsa che. rAjA pheMkI deze. cakale kahe che ke tuM strI jAta bhayamAM jIvanArI, mAro mALA rAjA kADhI nAkhe te rAjAnuM rAja khedAnamedAna karI nAkhyuM. cakalI kahe-tamArI tevI tAkAta kaI che? ke rAjAnuM rAja nAza karI zako ? tArAmAM akkala nathI. strInI buddhi pAnIe. devadravya bhakSaNa karanArAnA gharanA cokhA lAvIne rAjAnI hAllImAM nAkhIza. rAjAnI buddhi bhraSTa thAya eTale rAjya javAmAM harakata nahIM. have rAjA rANIne kahe che ke-je dahADe pakSInI vAta sAMbhaLIza ane keIkane kahIza to tarata marI jaIza. rANIe kahyuM ke-hasyA kema? e vAta kahevAya tevI nathI, eTale "kheMca pakaDa mIyA jera AtA he. na kahe tyAM sudhI khAvuM-pIvuM baMdha. kahyuM ke maryo, ahIM rANuM mare che, nahIMtara mAre maravuM paDe. mATe gaMgA kinAre jaIne rANIne vAta kahuM. phA. 3
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ makAna pa8 muM maravA jatA jatA rastAmAM visAmo karyo. tyAM kUvAkAMThe bakabakarI caratA hatA. kUvAmAM lIlIchama ghare ugelI che. bakarIe bakarAne kahyuM ke pelI ghare mane lAvI de. tyAM paDuM te maruM, te lAvI zakAya nahiM. tamane jIvavuM ja vahAluM che, ame vahAlA nahIM ne? jAva lAvI de. A rAjA je mane mUrkha dhAryo. A rAjA jevA mUkha hoya te ema kare. ekarAe bakarIne be zIMgaDAM mAryA eTale bakarI caravA lAgI. kema tAre vAta sAMbhaLavI che. huM maruM te kabula ne tAre vAta sAMbhaLavI che ne? jema rANIne rAjA mare tenI phikara nathI, bakarIne bakare mare tenI phIkara nathI, paNa lIlIdhara khAvI hatI. tevI rIte kuTuMbIone A nigodamAM tame rakhaDyA kare tenI phIkara nathI. tamArUM cAhe te thAva paNa mArUM kare. evA svArthIonI dayA khAtara mikSa mAge nIkaLelAoe temanI vAtanI upekSA karavI. durjananA saMteSa khAtara sajajane daMDa na sahevo. nadImAM pUra AvyuM, temAM eka mANasa taNAte AvI rahela che, pAchaLa rAkSasa Ave che. te prArthanA kare che ke huM bhUkhyo chuM, te manuSyane rAkSasanA mukhamAM javA de ThIka gaNAya ke? te nehAdhInamAM vikala thaelAnI khAtara dhamIne dhakko mAravo eno artha zo ? AvI rIte dareka dIkSA lenArane kuTuMbIone kalpAMta sahana karavo paDe. je e kamatI hoya te kuTuMbIo raDavAnA ja. kIMmata vagarane hoya te kuTuMbIo na rahe. kIMmatavALAne dIkSA Apaze tethI kuTuMbIo tenI pAchaLa raDavAnA ja. loke raDatA hatA teno anAdara karI dIkSA lIdhI, dhana kaNa kaMcana kuTuMbanA mohane kApyo. e pachI kAyAne paNa moha kA . A maDDInA badale dhana maLe te kyAM mukhe na tye? kaSAnuM pAtaLApaNuM mahine mahine eka ja vAra bhajana karanAro, A jIva keTalI sthitie co. AvI UMcI sthitie caDhelA jIve Akho janma ArAdhanAmAM pasAra karyo. jenA kahyA pramANe vartavAmAM kAyAne paNa gaNakArI nathI, evA mahApurUSane mArI nAkhavA taiyAra thayo. A tame dareka vakhata paryuSaNamAM sAMbhaLe che. caMDakeziyo koNa? pahelA bhavana sAdhu, mAsakhamaNe pAraNuM karanAra, tIrthakaranA vacanane AdhAre saMsAra ne zarIranI mamatA
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamahAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 3) choDI. te bIjA bhavamAM tIrthakarane mArI nAkhavA taiyAra thayo. bALIne mAravA taiyAra thayo. eka vakhata daSTi nAkhI, be traNa vAra ghAtakI paNa nAkhI. marate nathI. te DaMkhIne mAra, DaMkha dIdho, sAdhu mahAtmA, A tyAgI. meha vagarane zarIranI mamatA vagarane atyAre kayA vicAramAM Avyo ke tIrthakarane ubhAne ubhA saLagAvI daUM. A pariNati koNe ANuM? pahelA bhavamAM ziSya upara krodha karyo hato te ja kAraNa. evA mahAtmAne krodha AvI dazAmAM lAve che, to bIjAnI vale zI? "je agnithI loDhAnI bhasma thAya tenI AgaLa lAkaDA zA hIsAbamAM? A tyAga vairAgya bhakita e paNa rAkhaDo thaI jAya, te jene nathI tyAga-vairAga tenuM krodhamAM zuM thAya? tene aMge kahevuM paDayuM ke-zAthI manuSyapaNuM meLavyuM che. kaSAyanuM pAtaLApaNuM karyuM, krodhane kAbUmAM rAkhe, dharmanuM zravaNa zraddhA rUci pAmyA chatAM, atyAre kodha upara kAbU meLavatAM keTalI muzkelI paDe che? te pachI je vakhate manuSyapaNuM na hatuM te vakhate keTalI muzkelI paDI haze. AvI muzkelI pasAra karI, pAtaLA kaSAyapaNuM karyuM. pahelI jiMdagImAM kaSAya pAtaLA na karyA hate to ahIM Avata ja nahiM. vitarAgane jiMdagI arpaNa karanArA tIyaca thayA te ApaNe nirguNapaNumAM manuSya zI rIte thaI zakate? te pahelI sIlaka svabhAve pAtaLA kaSAya, be prakAre pAtaLA thAya che. phaLa vicArIne kaSAya pAtaLA thAya che. polIsa amaladAra ja hoya ne be gALa de te sahana karI laIe, nahIMtara be vadhAre khAIzuM. A vakhata pAtaLo kaSAya thaye paNa be khAvI paDe tenA Darane lIdhe kaSAya pAtaLo karyo. zeTha kamAI karAvI Apato hoya te tyAM paNa cUpa mana mAryuM, paNa matalabathI. kaSAyanA phaLa vicArI durgati bhale na Ape paNa ethI manuSyapaNuM na maLe. svabhAve pAtaLA kaSAya hoya te ja manuSyapaNuM maLe. roTale nahIM maLe e mATe te jAnavara paNa pAtaLA kaSAya kare che. tethI manuSyapaNuM na maLe paNa svabhAve pAtaLA kaSAya hoya to. A krodhAdika cAra vastuo jyAM sudhI pAtaLI na thAya tyAM sudhI ApaNe manuSyapaNuM meLavI zakIe nahIM. kamAva nahIM tenI phikara nathI, paNa gumAve tenI phikara thAya che. manuSyapaNAnI mULa muDI te sAcave rAMDarAMDa kare che tenA karatAM nIcA na utarI jAva, teTaluM to karaje. maranAra ghaNuMnI muDI sAcavI rAkhe che. maLelI mULa muDInA vyAjathInibhAva
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 pravacana 29muM karI mUla muDI anAmata sAcavI rAkhe che. manuSyapaNAne nibhAva karI manuSyapaNAnI sIlaka to kAyama rAkhe. temAMthI utarI jAva to? vidhavA muDImAMthI vyAja upajAvI nibhAva kare che. adhama dazAmAM utarI jAya te rAMDarAMDa karatA tame halakA che. badhAne eka sarakhA upadeza che. are mahArAje to zrotAne rAMDarAMDa kahyA. sonAnA thALamAM dudhapAka pIrasyo te thALane baTakuM bharyuM. dAMta bhAMgI gayA, ararara! mane jamavA teDa, mArA dAMta bhAMgI nAkhyA. sAMbhaLanAra kone mUrkhA gaNe? zikhAmaNa rUpI khIra, draSTAMta thALa, te thALane baTuka bhare te? evI bhUla zrotA na kare. manuSyapaNAnI lAyakanI sthiti nahIM rAkhe, ochAmAM ochuM manuSyapaNuM te jarUra meLavavuM joIe ja. tame muDImAMthI khAva cho, rAMDarAMDa muDImAMthI nathI khAtI, vyAjamAMthI khAya che. ApaNe puNyaprakRti khAdhA. karIe ne muDI gumAvI dIdhI, pahelI sIlaka prakRtie pAtaLAkaSAyapaNuM dAnarUcipaNuM bIjI sIlaka, traNa rakamathI peDhI mAMDI che. A traNa rakama lAvIne peDhI mAMDI che. te pahelI rakama haju jevAnI che. traNe rakama joIe te asala sIlaka mAlama paDe. jevI muDI ghAlI hoya tevI. kamANI thavI joIe. e kamANI mATe bAre mahinA na karI zake to cAra mahinA kaI kamANI karavI e adhikAra agre vartamAna, pravacana 59 muM aSADa vadI 3 manuSyapaNuM mATe rasthAna ochAM ane umedavAra vadhAre zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM AgaLa sUcavI gayA ke A saMsAramAM anAdikALathI jIva rakhaDyA kare che, rakhaDatA rakhaDatA manuSyabhavanI prApti thavI muzkela hatI. jyAM sudhI manuSyabhavanI prApti na thAya tyAM sudhI dharma prApta ghaNuM durlabha che. devatAne bhava prApta tha sahele, paNa manuSya bhava prApti mukela che. kadAca kahevAya ke devatAne bhava ghaNI punyAIe maLavAvALo te sahele kema? ne manuSyabhava ochI puNyAIvALa chatAM dUrlabha kema? kAraNa eja ke-jenAM sthAna ghaNA hoya te saheje maLI zake ne jenAM sthAna ochA hoya te maLavuM muzkela paDe.
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 bAgAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje jagatamAM manuSyo keTalA hoya. ogaNatrIsa AMka jeTalA. jema dazahajAranA pAMca AMka-10000, tevI rIte kula jhapaTa 29 AMka jeTalA ja mAtra manuSyo che. tyAre devatAo asaMkhyAta asaMkhyAta guNa. je cIja 3ra ke ra9 AMka jeTalI, A bemAM rahelI kaI cIja ? je thoDI hoya te maLavI muzakela ne ghaNuM hoya te heje maLI jAya. theDI cIja chatAM umedavAra ghaNuM hoya te vadhAre muzkelI. cIja ghaNuMne umedavAra Do. devatA keNa thAya ne manuSya koNa thAya ?-devatA marIne devatA thato nathI. eTale devatAnI umedavArImAMthI badhA devatA nikaLI gayA. have nArakI te paNa devatA thAya nahI. nArakI paNa nikaLI gayA. ekendriyathI calariMdriya te paNa marIne devatA thAya nahIM. rahyA mAtra paMcendriya manuSya-tiryaca. devatAnI lAyakAtavALA umedavAra mAtra paMcendriya manuSya ne tiryaca. have sthAna asaMkhyAta asaMkhyAta guNuM. jyAre umedavAra muThThI bhara. ahIM manuSyanuM sthAna muThThIbhara. have umedavAra tapAsIe. nArakI devatA ekendriya beIndriya teIndriya calAraMdriya jIvo manuSya thavAne lAyaka. nigodIyA anaMtAnaMta, e paNa manuSya thavAne lAyaka. paMcendriya tiryaMca paNa thavAne lAyaka ne manuSya paNa manuSya thavAne lAyaka. jo manuSyanA umedavAre vicArIe te nigada paNa manuSyapaNAne lAyaka. jyAre devatAnA sthAna asaMkhyAta asaMkhyAtA paNa umedavAra ochA. manuSyamAM umedavAra vadhAre ne sthAna ochA. jenAM sthAna vadhAre ane umedavAra-lAyakAta dharAvanAra ochA tevA devatAo. jenAM sthAna ochA ne umedavAra anaMta guNa tevA manuSyo. jenAM sthAna ochA hoya ne umedavAra vadhAre hoya, ne sthAna vadhAre ne umedavAra ochA hoya. so cIjanA lAkha umedavAra hoya temAM maLavAne cAnsa vadhAre ke pAMca cIja hoya ne keDa umedavAra hoya temAM maLavAnuM, kayuM vadhAre muzkela? te manuSyapaNuM pAmavuM te ja muzkela che. akAma-nijAthI devapaNunI prApti devatAnAM sthAna asaMkhyAta tyAre umedavAra thoDA. A apekSAe manuSyapaNuM prApta thavuM muzkela. devapaNuM e akAmanijerAe, vagara IcchAe duHkha vedavAthI maLI zake che. duHkha jagatamAM pracAra pAmelI vastu. duHkha kaI jagAe nathI ? bhUkha tarasa TADha tApa vigerenuM duHkha kaI jago para nathI. jyAM jyAM duHkhanuM bhegavavuM tyAM tyAM devatApaNAne heje saMbhava che. cha duHkhe bhagave che, te IcchA pUrvaka kAMI bhogavato
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3. pravacana 59 mu nathI. IcchApUrvaka bhAgave te te mAtra zAstranA bhakta; tapasyA karI che, vaicAdika kaSTa sahana karI che, te ajANyA nahiM, jANI joIne prabhu. AjJAnI bhaktine lIdhe-AdhInatAne lIdhe. zAstranA vacaneA para zraddhAvALA jANI joI ne duHkha bhAgave che. je AkharUnA phrAMko rAkhatA hoya, te leNadArane ghara pahAMcADe. jene AkharUdArapaNuM vahAluM hoya evAne mANasa mAkalIne rUpIA paheAMcADavA paDe, paNa mANasa mekalIne jame melanArane ghera pahoMcADavAvALAe AbarUdAranA phAMko rAkhe tene hoya che. tamArI upara koie huMDI lakhI te mAtra dekhADI jAya. pachI tamArA mANasane nANAM laI ne tyAM mekaleA che ne ? eTane lIdhe ne ? duniyAdArImAM eMTavALA manuSya gharanAM nANAM mANasa sAthe mekale che, evI rIte ja samyaktvavALA hoya te zAhukAra hoya che. kamarAjA devu levA Ave tyAre nahiM, kanA IzArA sAthe devuM pahelAthI ApI de che. jame maDAve tyAre haseA ne levA Ave te vakhate AMkhamAM AMsu lAvA, tA duniyA kevA gaNe ? evI rIte kama bAMdhatI vakhata nAcIe kUdIe ne bhAgavatI vakhata AMsu kADhIe te zAhukAra ke devALIyA ? naphphaTa hoya te Take teA ke savATake, devA levA na hoya teA TakA-savATakAne vicAra na kare. ApaNe ema samajIe chIe ke-khAMdhIe chIe te. . bhAgavavA nahIM paDe. devuM karatI vakhata chAtI kevI dhaDake che ke pUrU kevI rIte karazuM. teA pachI A AtmA je samaye samaye karmanuM devuM kare che, kyAre vicAra karyo ke kyAre bharazuM ke A kanA devAmAMthI halukA thaIzuM. nA anya samaye Ananda, udaya samaye rudana ApaNe kam mAnanArA Astika kahevaDAvanArA aMtaHkaraNane pUche kedareka kArya karatI vakhate kanA Dara rahyo che? jyAre ApaNane A zraddhA che--ke mithyAtva avirati kaSAya ke cAga A cAramAMthI koIpaNa cIja thAya tA kamakha'dha thayA sivAya rahetA nathI, jo sAcI zraddhA hoya, khIjAne samajAvavAnI nahI, AtmAne samajAvavAnI hoya. AvI rIte iMdriya kaSAya atrata ne cAga e kama badhana karanArA che, enI sAcI zraddhA thaelI hoya te emAM prayatna karatAM, pravRtti karatAM kema paga aTake nahiM ? kALajI kema kapAya nahiM ? kAraNa ekaja, AstikatAnI zraddhA, pApanI zraddhA mAMnI, aMdaranI zraddhA nathI thaI. pAMca rUpIyAnuM nukazAna.
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMgamorAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje thAya te nakhathI: mAthA sudhI vicAra thAya che. Asana mATe jiMdagImAM keI divasa vicAra thayA? Akhe AtmA avarAI jAya, karmanuM devuM thAya tyAM e vicAra Avyo ja nathI. jyAM AgaLa karmanuM devuM thAya, karmathI bhAre thauM chuM e vicAra ja Avato nathI. karma bAMdhavAnI vakhata kadIe nAcIe chIe ne toDavAnI vakhata raDIe chIe. jame kareluM ApatI vakhate e eM kare enI kiMmata kaI? banenI kiMmata vicAre! baMdhanA kAraNe vakhata ullAsamAM, nirjarAnA kAraNomAM meM karamAI jAya che. je ApatA moDhe karamAve ne letA khuza thAya tenI kiMmata keTalI? zAstranA kharA bhakto ja duHkha vakhate AnaMda mAne che. kharI eMTa rAkhavALo jame pAsu jema ochuM tema khuza. karma bAMdhavAnA sAdhanomAM khuza thaIe, teDavAnA sAdhanomAM meM bagADIe chIe. zAstrokta dazA nathI AvI tyAM sudhI kalyANa cheTuM che. kuTuMba kabIlA mohavALA kalpAMta kare te paNa sAmA na dekhavAnuM, khuda kAyAnI paNa darakAra na karavAnI. paheluM pagathIyuM dhana mAla vosirAvavA, bIju kuTuMba-kabIlAnA AkaMda upara dhyAna na ApavuM. sAdhupaNuM lIdhA pachI sahana karavuM paDe. saMgamadevatAe trizalA rANInuM siddhArthanuM rUpa karyuM. banne kalpAMta karavA lAgyA, rovA lAgyA, tArA zaraNe AvyA chIe, amArA sAmuM che. A saMgamadevatAnA karelA upasarga trizalA ne siddhArthanAM rUpa dekhADyAM, paNa mahAvIra bhagavAne A koNa rUdana kare che ke kalpAMta kare che, te paNa na joyuM. kuTuMba-meha kevI avasthAe jItAe haze? avadhijJAna upayoga mele to ja dekhI zake. upaya upasargasahana vakhate melo te pramAda che. sAkSAta vilApa karatAM raju karI de te vakhate dazA burI thAya. e paNa darakAra jyAre na hoya, huM mAruM AtmAnuM kArya karuM chuM. huM koIno nathI. e jagopara koNa che ne kema che? e vicAravAnuM nathI. e to eka ja AtmadhyAnamAM hatA. A sthitie AvyA vagara siddhArtha ne trizalAnA rUpe karelAne upasarga go. dhyAnamAMthI calAyamAna karavA mATe. eka zabda mAtA ke pitAne Ave te vakhate A keNu e jarUra thavAnuM. saMgamadevatAe upasarga karyo, kayA rUpe? sahana karyo, kyA rUpe? kAmadeva zrAvakanI devatAI upasargamAM daDhatA zrAvakonA upasargomAM sAMbhaLIe chIe. krama pauSadha karyo che.. kAussagnamAM che. devatA choDavAnuM kahe che. nahIMtara khedAna medAna karI
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 pravacana pa9 nAkhIza. tethI Atta raudra dhyAnamAM AvIza ne marIne durgatie jaIza, mATe dhyAna cheDa. dhama thI patita thavAmAM AgaLa karIe chIe. e ja muddAe upasarga kare che. tenI najara nIce bhaMDAra tADe che. koDA sAnaiyA ajAramAM pheMkAvI de che, chatAM dRDha rahe che. Aja kAlanA hAta tA dhana vagara du:khI thaI e ne dhama na karI zakIe. karADAnI Rddha pheMkI devAmAM Ave te duHkhI thaI dhama zI rIte karI zakIzuM? e temane hatuM ja nahiM, dharmanuM mULa viveka, nahIM ke dhana, dhana e dharmanA zatru. jema jema upAdhi vadhAre tema tema dharma dUra bhAge che. dhanavAna thavAthI dhama thaI jateA hate teA pApanuMbaMdhI puNya karI zakAte ja nahiM. mAja, saMtASa, nirAMta e dharmanI jaDa nathI, dharmanI jaDa viveka e ja dharmAMnI jaDa. tethI sADAkhAra dokaDAnI pujIvALA dharmI, zreNika rAjAnI rAjyanI Rddhi zIMgaDAmAM samAI jAya evI RddhivALA mammaNa zeTha adharmI. puNIcA zravaka sADAbAra dokaDAnI RddhimAM dharyuM. evA ratana hIrAnA baLada. je khaLadanA zIMgaDAmAM AkhuM zreNikanuM rAjya samAI jAya, e RddhivALA narake janAra adharmI. dharma e dhanane pUchaDe badhAeleA nathI. dhama vivekane pUchaDe badhAelA che. viveka Ave tyAM dhana ho ke na heA paNa dhama che. A vAta zAstranI karI. paNa karavAnI jarUra na hatI. jagatamAM dekhI zakyA ke dhanavALA dharmamAM vadhyA ke ghaTavA ? dhana vadhyA pachI dharma vadhe ja che--ema che ja nahiM, ulaTuM dhana vadhyA pachI dharma ghaTe che, e jagApara zI rIte kheAlAya ke dhana vadhe teA dharma karazuM. A zrAvakAne dayA na hatI, tethI karADA sAnaiyA phekI dIdhA chatAM lezapaNu vicAra na karyA. pachI kahyuM ke hajI dharma cheDe che ke nahiM ? eka ja rAtanA caiASadhane, moTA samaya dUra rahyo. nahIM cheDe tAtArA chekarAne tArI najara nIce kApI nAkhIza. telanI kDAImAM taLIza, zrAvake kaI paNa na gaNukAyuM. traNe ne kApyA, talyA te paNa zrAvaka pratijJAmAM dRDha, tamArI apekSAe jakkI, haThIlA, kadAgrahI. tamArUM mAnItuM kare teA zANA. tamArU na mAne teA kadAgrahI. tArI bAyaDIne lAvIne kApIne taLIza. khAyaDIne lAvIne kApIne taLe che. chekarA khAyaDI kevA vilApa kare che. have tArI mAne lAvuM chuM. mA valApAta kare che, chatAM kApI nAkhIne taLI nAkhe che. teA paNa pratijJAthI khasatA nathI. A badhA A bhavanA sAthI che. UMDA utarIne joIe teA duzmana hoya tA A lAkA ja che. duzmana
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama dvAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje zAthI? ApaNuM bIjuM bagADatA nathI, baMgADe che. mAtra AtmAne. duniyAmAM AtmAne bagADanAra ApaNA kuTuMbIo. are khAvA joIe zera anAja, tamAre paheravA oDhavA eka joDI kapaDAM joIe ne suvA sADA traNa hAtha jagyA joIe. savA zera anAja, eka joDI lugaDAM ne sADAtraNa hAtha jagyA. A sivAya kaMI levuM devuM nahi. eka jaNa jIvatA sudhI ApavAnuM kabUka kare te kabUla. tamArI milakatamAMthI lAkhone poSI zakAya tevuM che. kahe ame amArA mATe melA nathI thatA. melA kuTuMba mATe thaIe chIe. A AtmAne melA karanAra DUbADanAra pApakRtya karAvanAra tAre Ama karavuM joIe, AvI rIte paramArthathI vicArIe to jagatamAM koI paNa DUbADanAra hoya te mAtra kuTuMba. mAtA-pitAnA upakArane badala zI rIte vaLe? mAbApane aMge duniyAdArIthI te upagArI. lokottara bhAgamAM chAMTe AvavAne nahIM. bhalA mAbApanI bhakti aDhAre prakAranA bhejana ApIe, page jeDA na male te ApaNI cAmaDI utArIne paherAvIe, badhuM karI chUTIye, chatAM badale na vaLe; kAraNa tame je upakAra kare che temAM hajAra laIne daza gho cheupakAra kAyAthI. mULa milakata te mA bApanI rUdhIra ne vaye kAyA banAvI che. mULa muDI to emanI che. vacanathI bolatAM zIkhavyuM keNe? akkalavALA karyA keNe? sADI traNa maNa kAyA dIdhI ne pA zerathI upagAra kare che, eTale tamArI akkalathI eka upakAra karyo te seMkaDo akkala ApI temAM vaLI gayo? temAM badale vaLe nahi to amArAthI e devuM pate evuM nathI, to budhavArIyAmAM copaDA mokalI devAne jAhera thavuM, to mAbApano upakAra vaLe evuM nathI. te devALuM ja kADhI levuM. te vALavAno rasto che. mAbApane dharma pamADe to badhe upagAra vaLI jAya. vItarAga sarvane dharma saMbhaLAve te badho upakAra vaLI jAya. dharma samajAve badho upakAra vaLI jAya. mAbApano upakAra kiMmatI, paNa keTalo kiMmatI pIttaLa karatAM cAMdI kiMmatI; paNa sonA AgaLa ke hIrA AgaLa kiMmatI nahiM. dhamanI pAse kuTuMbanI kiMmata keDInI mAbApane upakAra kiMmatI paNa dharmathI vadhAre kiMmatI nahIM. mAbApa chokarAne upAzraye dAhare ja sAMbhare rekhA thAya to cheka
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana pam dara pAse javuM ke nahi? mithyAtvI AbApa hAya ne dukha thAya te kALI kasAIe ne AkhA kuTuMbe samajAvavA ochA prayatna karyA che? sulasane khATakInA dhaMdhAmAM nAkhavA mATe ochA prayatna-kalpAMta karyA che? e badhI preraNA chatAM, sulasa chokarAe khATakIpaNuM na karyuM, to sulasa zANe gaNa ke gAMDe? sulasa kuTuMbane kalpAMta chatAM, bhUkhe TaLavaLe tepaNa sulasa kasAIne dhaMdho na karatA, te sulasa gAMDo ke DAhyo? tamAre kahevuM paDaze ke zANe gaNo ja paDe. dharmanI AgaLa kuTuMbanI kiMmata keDInI nathI. rAjA harizcaMdra gAMDo ke zANe? tamAre gAMDe kahevo joIe. eka pitAnA vacananI khAtara prajAne duHkhI karI, AkhA kuTuMbane duHkhI karyuM. bAyaDI chekarA pite bIjAne ghera vecAyA, kayuM bAkI rahyuM? bAyaDI vecAya kevA ne ghere? jayAre chokare vecAya che. paNa kevAne ghere vecAya? te zANo kevI rIte kahevAya? gAMDAmAM gAMDe kahe joIe. pitAnA vacananI khAtara ATalo bhega Apyo tethI zANo kaho che. jeo eka nahi paNa pAMca pratijJA upara daDha rahevAvALA kuTuMbanA kaleza sahana kare te zANo kema nahIM kahevAya ? sulasa haricaMdranA daSTAMtathI kuTuMbanI kimata dharma AgaLa keDInI ne dunIyAdArImAM koDanI. are je zatruo che, tenI taraphathI maitrI AzA rAkhe che. dArA. strI AkhA jagatamAM koI tane tuMtA na kare, e tuMtA karanArI tArA upara hukama bajAvanArI. amadAvAda kahyA vagara jAvata? dAMtIyA kare. kharekhara tiraskAra gulAmInuM sthAna, tene vaLagI rahIe chIe. baMdhana kuTuMbI e paganI heDo che, paganI beDIo che. kene pUchIne gayA hatA. to ke kuTuMbane. tuM mamatA cheDe paNa e tane cheDe tema nathI. ApaNe chuTavA mAMgIe ne na chuTIe te te baMdhana. gheDAne bAMdhIe te baMdhana gaNIe. pite chuTavA mAge to paganI bAMdhelI derI chuTavA na de. kuTuMbI ApaNane chuTA na kare. svataMtra pitAne meha jeTale nathI naDate teTaluM kuTuMbIonuM baMdhana naDe che. mahAvIra mahArAjAnA vakhatamAM Aja dazA hatI. tyAgI-verAgI thAya te baLAtkAra kare. bAMdhIne ghare laI jAya, kayAM sudhI thatuM hatuM? upadvajane dAha le.? sAdhupaNuM lIdhA chatAM e kuTuMbane dAha zamate nahate. kuTuMbIoe vINA letA karele upadrane dAha tapasvI thavA chatAM mekSanI
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAMhIka pravacana zreNI, vibhAga khIje IcchAvALA chatAM e dAha zamatA na hatA. zA uparathI mAnavuM ? keTalAka sAdhue AvuM niyANuM karanArA thatA hatA. dunIyAmAM ApaNA AtmAnA mAhanA kSayApazama karavA jeTalA sahelA che, teTale ja kuTu khathI chuTakAro meLavavA muzkela che, e ane kAne? pahelA bhave cAritranA virAdhakone.. paNa ApaNe cAritra pALyA hoya chatAM virAdhaka bhAva hAya ? jema ArdrakumAra vairAgya pAme che. pratimA dekhI tyAganA vicAra thayA. teTalAmAM cAre khAju pAMcasA subhaTA mAkalI dIdhA. sarakavuM muzkela thayuM.. zAneA prabhAva? pahelA bhavanI virAdhanAnA adhanA naDe che. svataMtra mAha jeTalA nathI naDatA, teTalA kuTuMbInA adhanA naDe che. niyANuM kare che. maratI vakhate niyANuM kare che ke-AvatA bhavamAM manuSyapaNAmAM evI jagA para janma thAva ke mA, bApa, kAko, kAkI, bhAI ke kAI na heAya. A chellI avasthAe sakalpa karavAne kayAre avasara Ave? kahe!' kuTuMbe peAtAne ke khIjAe karelA vizrvane dAha kALajAmAMthI elAyA na hoya tyAre Ave. je mArA AtmAne DUbADanArA, sanmArgathI patita karanArA, tevA tarapha aprItinI dRSTithI dekhu chu. kUtarA paNa sAMDhasAthI pakaDanArane hita buddhithI nathI dekhate, te A AtmA ApaNane *sAMvanAra taraph hita STithI kevI rIte dekhI zake ? kuTuMbanA pANa AgaLa dharmanA savAla AgaLa tenI kiMmata nathI. *. haDakAyA kUtarAM jevuM duHkha che. pauSadhane TakAvavA khAtara badhI Rddhi, traNa chekarA, bAyaDI ne mAne bhAga lIdhA, tA paNa jenuM rUMvADu' calyuM nahIM, te cAkkasa ni ya thaze. ke AtmAne kuTu'khImAMthI meAha khaseDavA ja paDe. evI rIte kAyA uparathI mAha khasaze. gajasukumALajInAM mAthe mATInI pALane kheranA aMgArA bharyA. jUThI kalpanA paNa karI tA jIvA ke AvI rIte aMgArA sahana karyAM. mananI kalpanAmAM kujI jaI e chIe. e vastu sAkSAt kevI rIte banAvI haze. dhanI Toca tyAM che. nathI dhana, mAla ke kuTuMba ke kAyAnI darakAra. ahI ja dhamanI TAMca che. vArtA karavAthI nahI vadhAya, kSaNe kSaNe paLe paLe te vicAra karavA ja paDaze ke kamanA devAdAra na thAU~. jema krama chUTe tema Anadane viSaya, e mAtra zAstranI zraddhAvALA ja vicArI zake.. zraddhAhIMma duHkha sahana karavAnA vicAra kare ja nahiM. mAtra duHkhI bhAgatA.
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana pa9 muM rahevuM che. chatAM duHkha haDakAyuM kUtaruM che. nAse eTale choDe nahiM, bamaNuM karaDe. kUtare doDe eTale jarUra karaDe. A duHkha e haDakAyuM kUtaruM che. jema jema duHkhathI DarI doDe tema tema vadhAre duHkha. ghaNA jIva duHkha bhogavanAra che. je duHkha bhogave che, te karama teDe che, paNa te akAmanirjarA duHkha bhegavanAra ghaNuM hovAthI akAmanirjarA sthAna sthAna para che. tethI devatagatinI prApti sthAna sthAna para che. phalANuM corane phAMsI dIdhI te devatA thaye. tarasa lAgI hatI, marIne devatA -. kAraNa? vagara IcchAe dukha sahana karIne akAma nirjarA karI. akAma nirja rAvALA devatA thaI zake che. tethI trIjo muddo nakakI thayo ke devatApaNuM saheluM ne manuSyapaNuM muzkela che. sthAna manuSyanA ochA, devatAnA umedavAra DA, manuSyanA umedavAra vadhAre. sthAne sthAne duHkha vedavAthI marU mArUmAM na Ave te te devatA thaI zake. jyAre manuSyapaNuM maLe zAthI? vivekathI. duHkha vedavAthI manuSya thavAtuM nathI. sAthe vivekanI jarUra che. svabhAve pAtaLA kaSAyapaNuM hoya, dAnarUcivALo hoya, madhyama guNavALo hoya to ja manuSyapaNuM maLI zake. svabhAve pAtaLA kaSAya karavA keTalA muzkela che? AvyuM duHkha sahana karavuM ne svabhAvathI pAtalA kaSAya karavA, bemAM muzkela kayuM? duHkha AvyuM te sahana karyA vagara chuTako nathI, paNa kaSAne pAtaLA karavA e Arya kSetra, uttama kuLa, devagurU dharmanI jogavAI pAmyA. kaSAyanA phaLa roja bolIe chIe ke "krAdhe koDa pUravataNuM saMma phaLa jAyare' e konA lakSyamAM nathI, A vAtathI ajA koNa che? krodha e koDa pUrvanA saMjama jeTalo phaLano lAbha harAvI de che. ApaNI sthiti kaI? parIkSAmAM muMga, parIkSA pUrI thAya eTale cAlAka. parIkSAmAM javAba na Ape te kevA gaNAIe? A AtmA caMDALa thavA taiyAra thAya, krodhamaya thAya, tyAre ke gaNAya? krodha vakhate A pada koNe yAda karyuM ? je vakhate parIkSA devAnI che te vakhate dATa vALe che ne? bAkInA vakhatamAM baDabaDATa kare che. lUMTAI jAya che pachI hathIyAra laI ubho thAya che. A be kaDIno deha yAda karate nathI. have vicAre ! eTalI UMcI sthitimAM AvyA chIe, dharma samajayA chIe, mAnIe chIe, te bIjI dazAmAM koi pAtaLuM kare keTale muzkela che. tyAgI mahAvratadhArI krodhanA pariNAmamAM kaI sthitimAM AvyA? tIrthakaranI hatyAnI sthitimAM AvyA bALIne mArI nAkhavA taiyAra thaye.
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 45 Agama ddhArake pravacana zreNa, vibhAga bIje je mahApurUSanAM vacanane AthI kuTuMbane cheDI nikalyA, kAyAnI darakAra paNa karI na hatI, teja AtmA ghAtakIpaNe mArI nAMkhavA taiyAra thaye hatuM. A palaTe kenA pratApe? kodhanA. acAnaka ne adbhuta palaTe. kenA pratApe ? krodhanA pratApe. te nahIM jANakAranuM zuM. manuSyapaNuM teja pAmI zake ke je krodha AvyA pachI dabAvI de, eTalI taiyArI rAkhavI, e anubhavathI samajAze. ekalI krodhane aMge yAdI rAkhavI paDe ne tethI manuSyapaNuM maLI jAya tema nathI. mAna mAyA lAbhanuM pAtaLApaNuM, dAna rUcIpaNuM, ne madhyama guNa paNa sAthe joIe. A sthiti hoya te manuSyapaNuM maLI zake. e saphaLa zI rIte karavuM ene mATe zAstrakAra je batAvaze te adhikAra AgaLa jaNAvavAmAM Avaze. pravacana 60 muM aSADa vadi 4. zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM AgaLa sUcavI gayA ke A saMsAramAM A jIva anAdikALathI rakhaDI rahyo che. hamane A janmanI A bhavanI sthiti e paNa pUrI khyAlamAM AvatI nathI. bIjAnA kahevAthI ke sAmAnya anumAnathI jANI zakIe chIe ke-aMdhArAmAM gadhIvALI jagyAmAM garbhAvAsamAM rahyA chIe, paNa ene khyAla amane Avato nathI. je khyAla Ave te pahele naMbare e duHkha dUra karavA kaTIbaddha thaIe. bhUlecake e raste pharI na jauM, paNa e khyAlamAM ja nathI. siddha vastu che to paNa e vastune aMge kaMTALo Avyo nathI. siddhavastu chatAM pratyakSa chatAM ene ApaNane kaMTALo nathI. A bhavanI avasthA garbhAdikanI e anubhava bahAra che. dhULamAM leTyA, bALapaNamAM aneka roga sahana karyA, e kaMIpaNa ApaNa khyAlamAM nathI. tuM mAnA peTamAM rahyo che e mAne cheke nahiM? e kevI rIte mAne che. bIjAne kahevAthI.. tArA anubhavane temAM sthAna nathI. bIjAne dekhIne te lokonAM kahevAthI A be sivAya mAnavAne kaI bIjo rasto nathI. A janmanI ne bhavanI avasthA lakSya bahAra che, te pachI gayA janmanI avasthAo ame lakSyamAM kayAMthI lAvI zakIe? anAdine rakhaDe che te tamArUM kathana bheMsa AgaLa
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana saM - bhAgavata jevuM che. je bheMsa eka leka paNa nathI samajatI. tenI AgaLa AkhuM bhAgavata vAMcI jAva te zuM samaje? jyAre amane pAchaLanA bhavane khyAla nathI te anAdino khyAla karAve te bheMsa AgaLa bhAgavata sarakhuM che. be musAphare jatA hatA. kuve pANI levA gayA tyAM manuSya paDela mAlama paDaze. A kema paDe? kyA gAmathI AvyA te, e vicAravAnuM hoya nahi. sIdhe kADhI levo. evI rIte A jIva dasabhava ke hajAra bhAva, lAkha bhava, asaMkhyAta bhava ke anaMta bhavathI rakhaDato hoya, paNa atyAre rakhaData che. teno uddhAra karI le. te kayA gAmane, kema paDyo vigere vicAra vAnuM hoya nahi. kema rakhaDa kema rakhaDe che vigere vicAravAnuM hoya nahiM mekSa sAdhavA mATe samyagU jJAna darzana cAritra batAvavA. A AtmA mokSa kema pAme ene ja mAtra upadeza karavo joIe. jIva anAdikALathI rakhaDe che te vicArIne hAla zuM kAma che. sIdho ratnatrayIne upadeza Ape. bhavanA bhaya vagaranAne samyakatva na hoya jagatamAM rega mAlama paDyA vagara davA ke vaidyanI kiMmata thatI nathI. nAnA chokarAne kSaya thayo che, te sAMbhaLe che, mosALa ga. vaidya kahetA hatA ke A chokarAne kSaya thayo che. AmAM zabdamAM pheraphAra nathI. paNa aMtaHkaraNamAM kaMI asara nathI, ene daradane bhaya lAgyuM nathI. zabda anuvAdamAM belI de che. bIjuM kaMI nahIM. jyAM sudhI rogano bhaya mAlama paDyo nathI, pIDA dhyAnamAM AvI nathI, tyAM sudhI davA-vaidyanI kiMmata manamAM vasavAnI nathI. ahIM paNa samyam darzana jJAna cAritra e davA. A bhavarUpI rega, cAre gatimAM rakhaDavuM e duHkha, be jenA khyAlamAM na Ave, te samyam darzana jJAna cAritra rUpI davA samaje nahi. jyAM roga ne davAnI kiMmata na thAya, tyAM vaidyanI kimata zuM ? rega ne duHkha samajAya pachI ja vaidanI kimata, davAne bInajarUrI gaNanArA vidyanI kiMmata kare kharA? ane davAnI kimata kone hoya? jene daradano khyAla Ave, daradanA duHkhane khyAla Ave, khyAla na Ave tene davA ne vaidyanI kiMmata nathI. jene bhavadarada-cAra gatinA duHkho khyAlamAM AvyA nathI, tene samyagU darzana jJAna cAritra rUpa davAnI kiMmata samajavAmAM AvatI nathI, samyapha pANI bhare, jJAna pANI bhare, cAritra pANI bhare. - samyakatva jJAna ne cAritra traNe pANI bhare, kayAM? jene bhava bhaya lAge
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ vALamA pravacaNa zreNI, vibhAga bIje nathI. jene bhavabhaya na lAgyuM hoya tene samyaktva hoya ja krama samakIti badhA thavA mAgIe chIe. mithyAtvI kAI kahe teA nakhathI bImyA sukhI saLagI jaIe chIe. samyaktvanuM cihna sa'sAranA Dara, bhavabhramaNunA Dara e ja samyaktvanuM cihna, cAre gatinA Dara :lAgyA nathI. kaMIka kaMIka cAre gatimAM cAkhkhu dekhI rahyo che. anyamatie tiya cane nArakIthI Dare, samakIti jIva naraka ke tiyaca gatithI DaravAvALA na hAya, ane teA manuSyane devatAnI gatie paNa ranuM sthAna hAya, jemane cAre gati bhayAnaka na lAge te samakIti nathI. manuSya gati sAdhanatarIke kAma lAge che, paNa te che|DavA lAyaka che. gumaDu thayuM hoya teA malama lagADavA paDe che, paNa kADhavA lAyaka che. sAjA hoie te malama lagADIe nahiM. gumaDuM thayuM che, tethI malama lagADavA paDe che. malama vagara gu'mahuM nahiM maTe, malama che teA nakAmA, mAtra gumaDuM maTADavA lagADavAnA che. vastutAe kAmanA nathI. kame AtmA gherAyelA hoya te tADavA mATe manuSyabhava bhale upacAgamAM Ave, sAdhana tarIke levAnA. samyaktva kAM? manuSyati ane devatithI AtmAne udvega rahe. ApaNA AtmAne parIkSAmAM mUkI juo, dhana AgaLa udvega rahe che.? kuTubamAM parama prIti rahe che. viSayAnA sAdhanamAM kAyAmAM uddeza rahe che ke prIti ? dhana kaNa kaMcana kuTuMba kabIlAmAM mAlamilkatamAM gulatAna rahevAnuM thAya ne bhava nakAmA kahIye tA ? bhavamAM lIlA lahera mAnI lyA. mAja mA mAnI lyA. pachI bhavathI kaTALelA kahevAva kharA ? 47 deva guru dhama e traNe tattva kayAre ? graMthIbheda kare tyAre samyaktva pAme. graMthIbheda eTale mehanI gAMTha. zAnI gAMTha ? rAyaNu ke vAMsanI gAMTha nahiM, paNa pariNatinI gAMTha. AtmAnI pariNatinI gAMTha bhedAya tyAre ja samyaktva. kaI pariNati ? anAdinI hatI je ahIM naDe che, samyaktva pAmavAnI vakhate e gAMTha bhedo te ja samIta. vacananuM melyuM samakita nathI. samakti kayAM ? AMTha bhedo tyAM. gAMThanA ja khyAla nathI. khyAla Ave tA bheDhavAnA vicAra Ave. karma graMtha jANanAra zrotAe samajI lye ke anaMtAnuba MdhInA krodha mAna mAyA lAla kAne kahevA ? jene tIkrAdhArdika dekhIe tene anatAnu
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 pravacana 60 muM baMdhI kahI daIe chIe. kAyado jANyA vagara nyAya ApI de te mUkha kahevAya. ApaNe paNa anaMtAnuM baMdhIne pheMsale ApI daIe chIe. e hisAbe jhADa kIDI maMkoDIne anaMtAnubaMdhInuM nAma nizAna nathI. aMnatAnubaMdhInuM lakSaNa dhyAnamAM le, pachI bole. anaMtAnubaMdhI zuM kAma kare che. tatva upara prIti thavA de nahiM, atattva upara prIti rAkhe. devagurU dharma traNene tatva kahIe chIe. kharekhara e tatva ja nathI. devagurU dharma e tattva nathI ema kahezo te zAstrakAre A tatva nakAmA gaNAvyA? nA, nakAmA nathI gaNAvyA, tattva kayA muddAe? tAtvika pada mokSa e sAdhavAmAM tattva che, e muddAe tattva che. devagurU dharmanuM tattvapaNuM svAbhAvika nathI, AtmAnuM kharUM svarUpa pragaTa karavAnuM sAdhana, mATe ja tattva. jyAM sudhI te sAdhana hoya, tyAM lagI ja tatva. sAdhanapaNuM na rahe te atatva. kevI rIte ? zuddha deva gurU dharma traNe pote tasvarUpa nahi. Atma kalyANanuM sAdhana mATe tatva. kudeva vagere tatva nahi paNa AtmAne DubADanAra mATe atattva. teja devagurU dharma je vakhata tAranAra na hoya te vakhata atattva, atava kyAM sudhI ? devane namaskAra kare-ema kahevAmAM Ave te pAparUpa zuddhadevane kahenAro. zuddha AzayavALo kahevAne zuddha manuSyane, chatAM pApa lAge. vicAramAM na paDaze. khUlAso karuM chuM. gautamasvAmi bhagavAna aSTApada parvata upara gayA jAtrA karavA gayA, tyAM paMdaraso tApasane pratibodha karatA hatA. tevI vastI na hatI. A vastI vagara dIkSA bane ke nahi ? ahIM konI rajA mULa. vAtamAM Ave. mAtra ekaja kSIranuM pAtra temAM khIra lAvyA ne akSINa mahAnalabdhithI 1500ne pAraNAM karAvyAM. badhA sAdhu thaI jaze to sAdhune vahorAvaze keNa? ema bolanArAoe samajavuM joIe ke-vastI na hatI. to kyAM bhUkhyA maryA? 500 ne bhajana karatAM kevaLajJAna thayuM. pAMcasone rastAmAM kevaLajJAna thayuM ne pAMcasone samavasaraNamAM pesatAM kevalajJAna thayuM. paMdaraseM ziSyone laI gautama svAmIjI AvyA. temaNe vaMdanA karI. paMdarase tApasa namo tisthara kahI sIdhA samavasaraNamAM besavA lAgyA. gautama svAmI kahe-ke che A bhagavAnane vaMdana kare. gautamasvAmIne pArakI paMcAyatamAM paDavAnuM zuM kAma hatuM? vidhine jANa nAre vidhi vartAvavAno prayatna na kare te avidhine doSa lAge. upadezaka niSedha na kare te jeTaluM pelAe kareluM pApa malIna kare, teTaluM dekhavAvALAne malIna kare, tethI gautamasvAmine kahevuM paDayuke-bhagavaMtane vaMdana kare. gautamasvAmI vidhi bagaDe nahiM, AtmA DUbe nahiM, emAM pApa
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama dvAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 46 kaye sthAne gaNavuM? ekamAM aDacaNa nathI te mahAvIra svAmI bhagavAna zrImukhe pharamAve che ke he gautama! kevaLInI AzAtanA na kara, AzAtanAne ze saMbhava? halakA pADavA bolyA nathI, deva mAnyA che, temane vaMdana karavA kahe che. ahIM AzAtanAnuM bIja kayAM. kahe gautamasvAmIthI AzAtanA thaI. tamAre tyAM ssoI na hoya tyAM sudhI lAkaDAM sa kare te caturAI, paNa raseI thaI gayA pachI lAkaDAM cUlAmAM ghAle to caturAI kahe kharA? lAkaDA zAne lIdhe ? raseIne lIdhe. rasAI thaI gayA pachI lAkaDAM saLagAvavA te mUrkhanuM cihna evI rIte tIrthakarane namaskAra ghAtI karmone nirbharavA mATe. jyAM kaivalya pragaTa thaeluM che, ghAtine chAMTe paNa nathI. tyAM vaMdanAno upayoga kare te paNa AzAtanA. A uparathI karyo nizcaya karyo ke devAdika svataMtra tatva nathI. AtmakalyANa karanArA mATe tatva. AvI rIte AtmAnA svarUpe guNemAM asala sthitimAM tattvabuddhie buddhi thaI. tenI tarapha prIti ubhI karavI kayAre thAya?. anaMtAnubaMdhI jAya tyAre. atattvasvarUpa sparzAdikamAM tattvabuddhi tenuM nAma ja gAMTha, enA sAdhana tarapha prIti-paudgalika padArtha tarapha prIti te atatvaprIti. AtmA sivAya jagatanA padArtha atatva. te tarapha prIti anaMtAnubaMdhI kaSAyo rakhAve che. evA anaMtAnubaMdhI hoya tyAM sudhI manuSyane devabhava tarapha kaMTALe kyAMthI Ave? te na Ave tyAM sudhI samyagU jJAna darzana cAritranI kiMmata samaje nahiM, jene cAre gatithI kaMTALo Avyo nathI, tenAM samyagU darzana jJAna cAritra pANI bhare che. abhavyane kayuM samyakatva hoya? abhavyane samyaktva hoya? hoya, camakaze nahi. samyaktva traNa prakAranA-dIpaka rocaka kAraka, rocaka ne kAraka e be prakAranA samyaktva abhavyane na hoya. paNa dIpaka tattvane jaNAva, pitAne levA devA nahiM. vakIla kesa laDe, lAkhanuM hukamanAmuM karAve, bajavaNImAM vakIlane zuM maLe? kedamAM jAya te vakIlane ghera toraNa baMdhAvAnA nathI. asIlane ghera taraNa baMdhAya paNa vakIlane javAbadArI ke jokhamadArI kazuM nahiM. tevI rIte abhavyajIva jinazAsana AkhuM nirUpaNa kare paNa asIlanI daSTie nahiM, vakIlanI daSTie. vakIlanI daSTie nirUpaNa karanArA abhavya saMvara nirbhara phA. 4
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana ma 'ne tenA kAraNeA sivAya bIjI vastu levA lAyaka nathI, atha kAmane cheADavA lAyaka ne savara levA lAyaka jaNAve nahiM, teA abhavya purUSe pratibeAdhelA anatA meAhne zI rIte jAya ? anaMtA pratikhAdhelA alabhyanA, bhavyanA teTalA pratidhelA meAkSe na jAya. bhavyanA pratimAdhelA anatA mekSe na jAya. abhayanA pratikhAdhelA anaMtA mAkSe jAya. kema ? enuM kAraNa eka ja, bhavya pratidha karatAM peAtAnA AtmAne paNa bheLeA ve che, je AvaDe kapaDAmAM sAbu lagADAya, temAM bAvaDAne cAkkhA thavAnA vakhata nathI. hAthe sAbu lagADIe tA hAtha cekikhA thAya, paNa khAvaDAne jora paDe, chatAM gheADe! paNa khAvaDAMnA mela nikaLe nahIM, eTale haMmezanA melA, hAtha mahenata kare emAM hAtha cAkakheA thAya, bhavijIva bIjAne pratidha kare temAM dhAraNA ke-mArU kalyANa thAo, tene mArA kalyANanI buddhi. eka lugaDu dhAyuM chatAM hAtha cAkhkhA thayA, paNa ekasA lugaDAM dhAvAmAM bAvaDuM cAkhkhuM na thayuM. evI rIte bhavijIva je bIjAne pratimAdha kare temAM peAtAnA mela dhAtA jAya, eTale pAMca pacIsa lAkha jIve liva cAkheA thAya. paNa abhavyajIva khAvaDAnI peThe mahenata kare paNa sASumAM bhaLe nahiM. abhavya pratimAdha kare paNa pAte bhaLe nahiM, alaga rahe. vakIlanI mAphaka jokhamanuM nAma nathI, paNa evA vakIlAta tarIke dhama kahenArA saMvara nirjarAja levA lAyaka, Asava-baMdha chAMDavA lAyaka, dharma-mAkSa AdaravA lAyaka, a -kAma cheDavA lAyaka, Ama nahIM kahe te pelA sAMbhaLanArA pratiSa pAme zI rIte ? pelA samyaktva pAmanAza kAnu` sAMbhaLIne samyakatva pAme che? abhavyanuM. kathana kevu` hovuM joI e ? saMvara nirjarAnuM upAdeyapaNuM, dhama mAkSanuM upAdeyapaNuM, abhavya veSadhArI banyA hAya tA paNa artha-kAmanA upadeza ApatA nathI, veSamAM vAMdhA nathI teA vAMdhA zI rIte ? guNathI. mArA AtmAmAM guNa Ave, satkAra sanmAna guNavAnapaNAne a Mge, alavyapaNuM mAlama paDayuM teA guNamAM mIMDu thayuM. A uparathI eka vAta nakkI karI zakyA ke abhavyane dIpaka nAmanuM samyaktva che. khullA zabdomAM kahevAya che ke-abhavyane samakti kacuM ? dIpaka, dIvAe temane jhaverAta dekhADe che, paNa dIvAnI kiMmata koDInI. dIvAnI kiMmata vadhI nahiM, abhavyo mAnA upadeza ApatA heAvAthI, aMnatA kALa saMsAramAM rahevAvALA hAvAthI, anaMtA jIvAne pratiSedha kare che. karoDAnA hIrA dIvAthI parakhAya paNa dIvA hIrA nahiM. dIvA tarIkenI kiMmata kharI. abhavyane dIpaka sudhI 10
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI,vibhAga bIjo 51 rAkhe ne AgaLa lai jAya teA tenu zuM thAya ? avine ane tAkALa sudhI ahIM rahevuM che. bhiva tA gheADA kALamAM cAlyA javAne. pApanA dravyathI parihAra-pApathI dUra rahe tethI navagaiveyaka sudhI jAya. abhavyanu dIpaka sabhya tva, navapUrva uparAntanuM jJAna, zuklalezyAvALuM' cAritra paNa pANImAM kema cAlyuM gayuM ? abhayane aMge joi gayA ke dIpakasamyaktva chatAM pANImAM gayuM. zAne lIdhe ? peAtAne bhavaneA bhaya lAgyA nathI, meAkSanI IcchA thaI nathI, tevI ja rIte bhagavAnanA vacane syAdvAda svarUpa, pramANa, naya, nikSepA sahitA mAnI kAMika nyUna dazapUrva sudhI bhaNe, jainazAsananuM jJAna kahyA sivAya chUTA che? lagabhaga dazapUrva bhaNI jAya teA te sAcI zraddhAvALA kema na thAya ? gheADuM bhaNelA ApaNe sAcI zraddhAvALA thaie chIe ne ? AvuM kahenAre samajavAnuM ke dazapUrvanA akSarAmAM samyag jJAnapaNAnI sthiti nathI AvatI. mArA bhavaneA rAga maTADavA mATe meAkSa meLavavA mATe A bhaNuM-bhaNAvuM chuM. A pariNita na AvI hoya to kaMIka nyUna dazapU bhaNe te pANImAM jAya te samyagdarzana-dIpaka samyaktva pANImAM gayuM ? kaIkanyUna dezapUrva pANImAM gayA, koDa pUravanuM zukla lezyAvALuM, aticAra vagaranuM, kaSAyathI zUnya, evuM cAritra abhavyane hoI zake. dezeAnakroDapUrava sudhI-cArAzI lAkhane cArAzI lAkha guNA kareA tA eka pU, evA koDa pUrvamAM AThavarasa nyUna. je vakhata kroDa pUnA AyuSya hatA tyAre paNa cAritranI yAgyatA ATha varSanI hatI. te AThava nyUna kroDapUrva cAritra pALe, aticAra-kaSAya rahita zukla lezyAvALuM, jIlalezyA vagara devalAke jaze kayAMthI? je lezyAmAM kALa kare te lezyAvALI gatimAM utpanna thAya. pAMca devalAkathI AgaLa khadhe zukla lezyA. traiveyakamAM javAvALA zukla lezyAmAM AvyA vagara rahe ja nahiM. aticAra-kaSAyarahita zukla lezyAvALuM AvuM cAritra paNa pANImAM cAlyuM jAya. eka ja kAraNathI ke-bhavanA bhaya lAgyA nahiM. jene samyaktvavALA thavuM hoya, samyaktva lAvavuM hoya, sthira rAkhavu. hoya, vRddhigata karavu hAya, tenI pahelI pharaja saMsArathI bhayavALA thavuM joie. cAre gatimAM bhaya lAgyA nathI; tyAM sudhI meAkSanI kiMmata gaNavAnA nathI, ne meAkSanI kimata nahiM gaNe tyAM lagI samyakatvAdinI pazu kiMmata thatI nathI. sAmAnyathI vicArIe teA saMsAranA duHkhAnA bhayatA badhAne lAge che, tenu
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ para pravacana 60 muM kema? to ke bIjA bhaya mAphaka A bhaya lAgatuM nathI, evA rUpane bhaya: lAgatuM nathI. vAraMvAra mokSa ne saMsAranuM svarUpa citavavuM. citavatAM bhaya lAgaze, paNa saMsArane Dara lAgyo nathI. samyaga darzana jJAna cAritranI. kiMmata kone thAya? jeone bhavano bhaya lAgelo hoya. bhegane roga samAna gaNavA te te dUra raho. bhega tyAM rega che ja. rega rUpa bhegane dekhIe chIe. chatAM roga rUpa gaNavA taiyAra nathI. pagane Thesa vAgI ne na rUjhAya tyAM lagI. lugaDAne paNa aDavA na daIe. jyAM rUjhAI tyAM bIjI vAra Thesa vAge teno paNa bhaya nahIM. Aja bhavamAM duHkha veThIe chIe ne te mATe eTalA bedarakAra, te bhavAMtaramAM duHkha paDaze tenI vAta ja zI karavI. mATe cAre. gatinAM dukhe vAraMvAra vicAre, te A jIvanA khyAlamAM Ave nahi tyAM sudhI sarvArthasiddhanA sukho keDInI kiMmatanA che. e samajIe nAha. tyAM sudhI sAcA motI ApIne baraphanA TUkaDA laIne nAce che, tevA. ApaNe chIe. A jIva AtmAnA anaMtA sukhone hArIne pagalika sukha rUpI baraphanA TukaDAmAM nAce kUde, tethI pahelAmAM paheluM kartavya bhavano bhaya lAga joIe. ghaNAbhava bhaTake te mAlama paDe te ne?' A bhava ne gayA janmanI mAlama nathI, to tamArI AgaLa anAdinI, vAta karavI te bheMsa AgaLa bhAgavata sarakhuM che. anAdinA bhavanI siddhi zI rIte ? hAthamAM eka bAjarIno ke : ghaUMne dANo , kayA khetaramAM Uge; kayA majure ugA, kyA koThAramAM paDayo hate, mULa dANe kaNe kayAM nAkhyo? e kaMI mAlamAM nathI, chatAM eTaluM te cekasa jANo cho ke bIja aMkurA vagara nathI ne. aMka bIja vagara thaelA nathI. te jANavA mATe temAM utpanna thavAnI zakti anAdinI che. je anAdinI zakti na hatuM te bIja vagara aMka ke aMkUra vagara bIja thatuM nathI. paraspara kArya kAraNatA hovAthI anAdi paraMparA mAnavAnI jarUra paDe che. tevI ja rIte Atma-dANane janma kayAre thAya? karma hoya tyAre. kama janma hoya tyAre, janma karma bemAM ekenA vagara cAlatuM nathI, te pachI enI paraMparA anAdi mAnavI paDe. tevI rIte ahIM janma vagara karma nathI, karma vagara janma nathI. aMkurA vagara bIja nathI, tethI Adi mAnI zakatA nathI. te ahIM paNa Adi mAnI zakAya nahIM. tyAM kheDUta majura khetara kaMI mAlama na hatuM, bIja aMkUranI dazAe anAdi mAnavuM paDyuM. tevI rIte A jIvanuM anA
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgameddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo dipaNuM mAlama na paDe. janma karmanA kAraNa-kArya bhAva mAlama na paDe. -have janma karmanI paraMparAo anAdino jIva rakhaDe che. temAM manuSya bhava te pAtaLA kaSAyathI, dAna ApavAnI rUci rAkhavAthI ne madhyama guNe vartate hoya te jIva manuSyabhava upArjana karI zake che. te sivAyanA guNavALo manuSyabhava meLavI zakato nathI. te meLavavo ke muzkela che?te kAraNathI maLelo janma kema saphaLakaratevigere adhikAra agre. pravacana 61 muM aSADa vadI 5 zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM AgaLa sUcavI gayA ke jIve dharmanI kiMmata jANavI joIe. dhamanI kiMmata jANavAmAM Ave nahi tyAM sudhI karelA dharmanI kimata kaMI paNa vajudavALI rahetI nathI. tijorImAM lAkho rUpiAne mAla chatAM tIjorIne koI zAbAzI ApatuM nathI. dharma e paNa kone AgaLa zAbAzI devA lAyaka banAve? je kiMmata samajI AcaranAre thAya AtmAnA kalyANanI apekSAe. varasAda varasele koIpaNa jagAe niSphaLa jate nathI. vAvetara karyuM hoya to uge, nahitara ghAsa to uge ja. kiMmata samajIne karAele dharma AtmAnuM kalyANa karI zake che. kimata nahIM samajyA chatAM dharma karavAmAM Avyo hoya to te nakAme jato nathI. merUparvata jeTalA ghA-muhapattI karyA, kaMI valyuM nahIM. bIDamAM hajAre varaso sudhI varasAda varasyo paNa bAjarIne eka cheDo paNa thaye nahi. to bIDanI jamIna ke varasAda nakAmo na hato. mAtra bAjarIno cheDa kaI bhulathI nahoto ugyo? vAvavAnI bhUlathI bAjarIne choDa na uge, tethI varasAda nakAmo gaNAya nahIM. jamIna nakAmI gaNAya nahIM. A jIve anaMtI vakhata dharma karyo che, e ghA muhapattI merU parvata jeTalA lIdhA paNa vAvavAnuM ja bhUlI ga. zuM vAvavAnuM hatuM? eka ja vastu-mokSa sAdhavAnI buddhi. samyaktva na hoya ane cAritra le te pAlave. zAthI kaho che? be kAraNa che. paMcasUtrakAra pUrvadhara AcArya che. paMcasUtranI TIkA haribhadrasUrie karI che. temAM cAritranI yogyatA jaNAvatAM apunabaMdhaka joIe. 70 keDArkoDa sAgara
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 pravacana 61 mu joI e. mULasUtrakAra dIkSAnuM vidhAna. parmanI sthitine krUra bAMdhavAvALA na lakhe che, eja vAta nizItha sUtramAM kahelI che. chedasUtranA adhikArI koNa ? keTalAka nizItha sUtra sAMbhaLIne bhaDake che, A te chedasUtra, teneA atha kayA ? chaMda eTale ekAMta caiAgya pariNata sAdhune samajAvavA lAyaka. sAdhunI parikSA karI levI. pariNata thaelA lAge te tene ApI zakAya. tenuM nAma chedasUtra. sAdhunA AcArane sAmAnya jaNAvanAra AcarAMgAdikamAM mAtra paryAya jovAnI jarUra. chedasUtra ekalA paryAya upara AdhAra rAkhe nahiM. A kaI sthitimAM che tenI tapAsa karavAnI. te evI rIte tapAsa karavAnI ke sAMbhaLanAra pariNata na hoya teA ubhagI jAya. chedasUtra bhaNAvavA. pahelA parIkSA karavI hoya tene jaNAve ke-kerIo khAvI che. tyAM pelA pariNati vagarane. zuM sUjhayu` ? apariNata hoya te pahelethI DhIlA hoya, mahArAjanI marajI dekhaze. paNita hoya te ema kahe ke phAsuka ke aMkAsaka ? jyAre A prazna dekhe tyAre gurU dekhe ke vastu vicAranArA che. ekadama paDatuM mele te paNa nahIM. pariNata sivAyanA apariNata atipariNatene khAtala karI nAkhavA. pelA prazna karanAra thayA tyAre samajavuM ke A. lAyaka, AvI rIte varSanA paryAya thayA hoya paNa lAyaka dekhI ApavAmAM Ave tenuM nAma chedyasUtra, khIjA sUtreA paryAya thayA ke ApavAnA, nAlAyakAne dUra karI je ApavAmAM Ave tenuM nAma chedasUtra. je ayeAgyA. hoya te chedasUtrane kharAkhara lagADatA na hoya. te peAtAnI ayeAgyatAnA namUnA khatAve che. agIAra aMgamAM kene dIkSAvaDIdIkSA ApavI, ayeAgya kAI kADhI de. kAraNa eka ja, sAdhunA athathI iti sudhInA AcAraza prAyazcitta adhuM chedasUtramAM. sabhAmAM na vaMcAya tenuM kAraNa ! athathI iti sudhI adhikAra vaMcAya, vacalI vAta pakaDI letA ane anartha thAya, chakAyanI dayA, jIva tarIke kAinA kka nathI, pRthvIkAya ke trasakAya jIva virAdhanA tarIke sarakhA, pharaka AtmAmAM guNAne vikAsa. puNyanI zakti vizeSa maLI che, pApa zakti vadhAre truTI che, tethI vadhAre pAtra che, mATe chae kAyane potAnA AtmA sarakhA gaNI rakSaNa. karavuM joI e. tame hajI sudhI tyAgI thaI zakatA nathI. ArabhAdikathI virakta thaI zakatA nathI, tA chevaTe sakAyanI dayA jarUra pAvI. gRha-
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agalaraka pravacana zreNI, vibhAga bIje sthane sthAvaranI dayA na paLe, ene to trasakAyanI dayA pALavAnI. tame na karI zake, tamArI zaktino abhAva che, sthAvara jIva hiMsA karavA lAyaka nathI--tame te na karI zake te A trasanI dayA jarUra karavI. vasakAyanI to hiMsA naja karavI. AvI rIte sAdhune AcAra jaNAvyo hoya te vacaluM pakaDI levAya. mATe lAyaka dekhI parIkSA karI sUtra ApavAmAM Ave tenuM nAma chedasUtra. mizrAdaSTine dIkSA ApI zakAya ke? temAM dIkSAnuM vidhAna karatAM jaNAvyuM ke kuTuMbavAle hoya ke kuTuMba vagarane heya. zrAvaka hoya ke mithyASTi hoya, paNa aDhAra dezavALo hoya tene dIkSA na apAya. zuM prAyazcita te paNa nakakI karyuM che? mithyASTinI dIkSAmAM prAyazcita nathI, paNa agya dIkSAmAM prAyazcita rAkhyuM. mithyAdaSTi nAlAyaka nathI. apunabaMdhakane dIkSA gaNuM che. AcArAMgajImAM pahelA adhyayanamAM pRthvIkAyanA apUkAyanA uddezA kahyA vanaspatinI joDe trasakAya, pachI teukAya vAukAyano udeze kahyo che. tyAM AvuM vagara anukramanuM kema kahyuM? sIdhA ke ulaTA anukrame na kahyuM. vicitra anukrame kahyuM che. tyAM jaNAvyuM ke paheluM adhyayana nAnI dikSA lIdhA pachI vaDI dIkSA levAnI lAyakAta levA mATe paheluM adhyayana. tene pRthvIkAya apakAya vanaspatinI zraddhA karavI sahelI che. tevI teukAya, vAukAyamAM zraddhA karavI muzkela che. tethI teukAya ane vAukAyane pachI kahIe chIe. TIkAkAre bhASyakAre A mATe teukAya vAukAyanA uddezA pachI kahyA. dIkSA lIdhA pahelAM chaekAyanI zraddhA hoya e niyama nahIM. A AcArAMganA uddezAnI apekSAe paMcasUtramAM apunabaMdhakane cAritra kahyuM. tethI mAnavuM paDaze ke samyaktva vagaranAne cAritra devAnuM hoya che. aDhAra doSa kema varjavA, cUka kyAM kyAM thAya che, cUkamAM prAyazcitathI cheDe kayAM Ave? lenAra-denArAnA prAyazcitamAM dIkSA kevI rIte uDAvI devAya? temaja dIdhelI dIkSA pAchaLathI deSa mAlama paDe te upAya karyo kare te lAMbo adhikAra che. napuMsakane pAchA kADhI melavAnA che. e sivAya koIne kADhI melavAnA nathI. jo ke dIkSA karanArAne prAyazcita che, paNa kADhI melavA lAyaka napuMsakAdika hoya, te loke mAre tiraskAra-apamAna karaze. te paNa mAre phikara nathI. te zAstrakAra ema nahIM kahe ke durgatie
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ pada pravacana. 61 muM jaze. jUTha hiMsA baMdha kare te zAstrakAra niSedha na kare. parigraha mamatA baMdha kare te zAstrakAre niSedha nathI karyo. AryakSetra, uttamakuLa-jAti hoya temAM vyavahAra kare. e ja pArasI DheDa mahAvata sArA mAnavA lAge, enA AtmAno bhAva jAge ne evI ja rIte vartavA lAgyo. e heDamAM ja phare ne DheDamAMthI gocarI le, temAM tamArA vyavahArano vadhe kazo nathI. e pApane tyAga kare temAM tamAre niSedha na hoya. brAhmaNa raso hoya ne cokamAM na pesavA de te rasoDAmAM na AvavA de, te rasoDAmAM pesavA nathI detA, temAM tamAre vAMdho na levAya. banne ja para banenI svataMtra che. mithyASTipaNAmAM paNa dIkSA lIdhI. merU parvata jeTalA ghA thayA paNa te badhI dakSAo bIDanA sthAnane varasAda jevI. bIDamAM hajAro varasa varasAda varasya, jamIna UMcI che, chatAM vAvyuM na hatuM tethI choDa ugyo na hato. tevI rIte dIkSA letAM mokSa mATe buddhi thaI na hatI, te buddhi rUpI bIja vAvyuM na hatuM, tethI mokSa rUpI choDavo kyAMthI uge ? bIDamAM choDavo na thAya temAM bhUmi ke varasAdano vAMka na hato. tevI rIte A ghA varasAda tarIke, AtmA jamIna tarIke paNa bIja vAvyuM na hatuM, have mokSa kayAMthI thAya? je merU parvata jeTalA ghA muhapatti te mokSabuddhi rUpI bIja vAveluM nahIM te apekSAe nakAmA. 6nI sthiti teDyA vagara prabhumArga ke mArgane veSa na maLe joDe eka vAta dhyAna rAkho-mAnapUjAnI IcchAe, devalokanI IcchAe, jaza moTAInI IcchAe lenAre 69 kaDAkaDi sAgaropamanI sthiti teDanAra che. 70 mAMthI 9 kalAkeDa teDe nahiM tyAM sudhI mAna pUjAdikanI IcchAe paNa A mArga maLe nahi. A veSa kayAre maLe? 69 kaDAkeDa tUTI gaI hoya tyAre ja maLe. tethI zAstrakAre abhavya jIva hoya, e abhavya tIrthaMkaranI samRddhi dekhI devatAo taraphanI pUjA dekhI, dharma karanArane utkarSa dekhI cAritra levA taiyAra thAya che. tene paNa 19 kaDAkoDanI sthiti truTelI hoya. jemAM mokSabuddhinuM bIjA hAya nahi, mAnapUjA devalokanI IcchAe cAritra grahaNa karavA taiyAra thAya tyAre 69 guTelI hoya. jeTalI vakhata ghA muhapatti levAmAM AvyA tyAre 69 teDI, pachI phera bAMdhavAmAM Ave, te vAta
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama dvAraka pravacana zreNa, vibhAga bIjo pa7 judI. abhavyane mATe paNa evA muhapatti nakAmAM nathI. bhavyane te nathI ja. kaI apekSAe nakAmA kahIe chIe. mokSa prApta thayo nathI, e apekSAe nakAme kahIe chIe. have padagalika sthitimAM evA muhapattI jeTalI vakhata lIdhA, devalokAdikanI IcchAe paNa jyAre jyAre AghA lIdhA che, tyAre tyAre devaloka te malyA ja che. devaloka malyA vagarano eka paNa ogha nathI. Ane lAlaca pralobhana phasAmaNa kahevAvALA te che ke jene ghera daridrakhAtuM hoya te sAcI Rddhine pralobhana jaNAve, te pitAnA saMsAranA kAryo dugati denArA che. tethI sagatinA kAraNomAM sadagatinuM phaLa jaNAvAya, temAM pralobhana kahevAya che. sadgati kahI temAM Azcarya zuM? anicchA, virUddhaIchA, baLAtkAra ke ajJAnathI karelAM pApa durgati Ape ke nahiM? pApa karavAvALe baLAtkArathI pApa kare, ajANyA pApa kare, virUddha IcchAe ke anicchAe pApa kare, to te badhAthI durgati mAno ke nahiM? baLAtkAre kaI khUna kare te pApa nathI? nahIMtara satInA satItvanI kiMmata kyAM che? baLAtkArathI thatA pApathI bacavuM, manathI pApa karavAnuM hatuM ja nahi, satIone je kaMI karavuM paDyuM te zAne lIdhe baLAtkArathI thatA pApathI bacavA mATe. te pApathI nukazAna na hoya te satInA caritra zA kAmanA ? baLAtkAre mAtAe leTano kukaDo marAvyo, temAM yazodharanI zI vale thaI? yazodharane eka rUMvATe paNa mAravAnI marajI che? mAM parANe hiMsA karAve che. sAcA kukaDAnI hiMsA nahIM, loTanA kukaDAnI. mUrti na mAne teo yazodhara caritra mAnatA ho to dhyAnamAM leje, nahIMtara kALiyA kasAInuM mAnyA vagara chuTako nathI. kone kharAba pariNAma thayA? ahIM mAnA baLAtkAre. dhyAna rAkhajo ke mA bApanI AjJA pApamAM pravartAvavAvALI hoya to yazodharacaritra para kucaDo pheravavA lAyaka che. tene durgati kema thaI? mAbApanA hukamathI pApamAM pravRtti thAya te te jIva durgati pAmyA sivAya raheto nathI. mAne duHkha thavA na devuM eTalA mAtrathI leTane kukaDe mAryo. chakAyanA phUTAmAM mAbApanA kahevAthI pharaja batAvAya te AnI durgati kema thAya? mAnA kahevAthI loTano kukaDo baLAtkArathI mAra paDyo, tenI zI vale thaI? keTalA bhava naraka ne tiyacamAM rakhaDyA? baLAtkArathI lAja thI
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 61 muM zaramathI karelI pApagravRtti nukazAna karanArI che. AthI ajANapaNe kareluM pApa e dugati na laI jAya evuM jena keI divasa mAnI zakaze nahi. svamamAM thaelA deze tenA jevuM ajANapaNuM eke nathI, chatAM temAM. pApa mAnIe chIe. tethI kusumiNa dusumiNa kAussaga kare paDe che. jyAre tyAM pApa che te pachI svamamAM thaelA kRtyone pAparUpa gaNavAmAM Ave to jAgatA pApa karanArane pApa na lAge e kabUla thAya nahi. bIjA. baLAtkAre pApa karAve te paNa pApa lAge, ajANapaNe pApakArya thAya te paNa pApa lAge, evI rIte anicchAe pApa karAya te paNa AtmA mele thAya ja che. anicchAe vagara IrachAe chAnI virAdhanA kare te. paNa ema na hoya to asaMjJIjI narake jAta ja nahiM. durgatie jAya che. aNasamajaNamAM kareluM pApa durgatimAM laI janAra thAya che. keIDokaTare trIjA sTeje gaele kSaya maTADa. tethI davA ke daoNkaTarano mahimA vacce AvAne paNa cAritre tA. bAhabalajIe bhArata sAthe bAra varasa laDAI karI. bhArate pote kayAM ochuM karyuM che? AvA pApane tyAga-dUra karI zako. tethI pahelAMnuM bhayaMkarapaNuM ochuM thatuM nathI. anicchAe kareluM pApa nukazAna karanAruM che. nukazAna kare ke nahi ? evAM judI vAta.. virUddhaIcchAe karAtuM pApa zI rIte karAya? mAMdA sAdhune sAjo karavAnI. buddhie asUjhatAM AhArapANI laI AvyA. muddo kyAM che? sArA karavAno, paNa pilAnuM prAyazcita levAnuM. tethI virUddha IcchA chatAM pApanuM prAyazcita che. dIkSA zI cIja? baLAtkAre ajANyA, virUddhaIchAe, anicchAe karAtA pApane tyAga. A cAre prakAranA pApanA tyAga rUpI dIkSA tene aMge kahevuM paDe ke-baLAtkArAdie paLAtI dIkSA e sadgatine denArI jarUra che. sUrya udaya pAme, vaizAkha jeThane madhyAhna haze, paNa * AMkha ne UghADe tene ajavALuM nahIM Ape. pApano parihAra karavAvALo eka paNa AcArya upAdhyAya ke sAdhu narake gayo nathI ne jaze nahiM. mahAvate laI pALanArA ajJAnatAthI kaI rIte pALe paNa pALanArA. keI narake jatA nathI. baLAtkAre thatI dIkSA kalyANa kare? jema narakAyuSyane baMdha paDa heya te dikSA le ja nahIM. tamArA. pUchelAne uttara ApuM chuM. AyuSyane sAmAnya baMdha tUTatuM ja nathI. AyuSya AkhA bhavamAM eka ja vakhata baMdhAya, te tuTe nahi baLAtkAre thatI.
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgAme ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo 59. dIkSA e kema kalyANa kare che-e savAla jarUra tamane rahevAne, paNa. baLAtkAre kareluM pApa durgati kare che, e magajamAM rAkhaze to A. savAlane vakhata ja nathI, metAraka munine devatAe dIkSA kaI rIte levaDAvI? zeThIyAne tyAM ucharela, ATha kanyAne varaghoDe caDhI rahyo che. devatA tene paraNavAnI nA kahe che. dharmanA mArga para Ava, chatAM tenA lakSyamAM AvatuM nathI. caMDAlaNInA peTamAM devatA peThe, cAlatA varaghoDAmAM eka dama jhagaDo, ke mAre chokaro che, zeThIyAne ghera chokarI janmI hatI, te caMDAlaNane ApI hatI, ne zeThIAe cheka laI lIdhe te che. te kaI sthitie metArajane devatAe lAvI mUpha? je dhanADhya AbarUdAra netA thavAne lAyaka, AkhA gAmamAM AbarUdAra tene caMDAlanI sthitimAM lAvI mUko. zA mATe? dIkSA nathI leto kema? bIjuM kaMI kAraNa nahIM.. jyAM e caMDALanI sthitimAM AvI gaye, kanyA kanyAne ghera rahI, zeThIyo hAtha pachADato rahyo. samaja! haju cAritra le. kaho kaI dizAmAM che? pitAne pahelAM suranuM vacana nathI sUjhatuM. dharma leTIdare ne. lakSAdhipati avasthAmAM sUjhatuM nathI. ane jagAe dharma dhakake khAya. che, zeThIyApaNAmAM dharmane dhakko mAryo hato, ahIM caMDALapaNamAM paNa dharmane dhakako mAre che. AvI dazAmAM zI rIte cAritra laUM? pAcho kesa sudhAryo? devatAI bakaro Age, te ratna ApavAvALe che. te lIMDIo nahIM paNa laDAnA badale ratana ja hage che. zreNika rAjAne kahe che ke- mAre tamArI kanyA paraNavI che. rAjAne ghera bakare lAvyA to ratanamaya lIMDIo mUkavA lAgyA. tema. ghera ratana mUkavA lAgyA, AnA bhAgyathI ratana hige che. rAjAe jaNAvyuM che ke kanyA ApuM paNa tuM cIpha thA, gAmanA pAdaramAM dariye lAva, rAjagRhI pharato sonAno killo kara. vaibhAragiripara pAyagA kara. traNe cIja devatAI prabhAvathI thavAvALI rAtanA karI devI. darekane enI kulInatA kahevI paDe. traNe vastu devatAe karI dIdhI, zA mATe? cAritra levA mATe. dario ANe che. senAne killo rAjagRhIne karI de che. vaibhAragiripara pagathIyA kare che. kanyA. ApI, bAra varSa gayA. reja dIkSAnI preraNA kare che. metArajane parANe saMsAramAMthI kADhyA. vicAre! A kayA prakAranI dIkSA ? teTalIputranI dIkSA kevI rIte thaI ? jJAtAjI mULamAM teTalIputrane adhikAra che. piTilA devaloke. jAya che, tene bujhavavA Ave che, rAjA enAthI moTe karAya che, ne.
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 TO - pravacana 61 muM pradhAne ja rAjAne jIvADyo che. pradhAna gharaDo che. AkhuM rAjya ane janAne pradhAnane AdhIna che. te keTaluM chAkele hoya? rAjyanA prANabhUta banelo te magajamAM keTale chAkele heya? piTilA-deva AvIne kahe che ke saMsAra tyAga kare. devatAnA vacana paNa meha-dArU upara asara karI zakatA nathI. piTilAne chevaTe rasto levo paDyo ke-kuTuMba kabIle prajA vigere apamAna karavAvALA karI nAkhyA. riddhi samRddhi nAza karI nAkhyA. je rAjyapitA tarIke rahetA hoya tene potAnA cAkaranuM apamAna kaI sthitie sahana thAya? jemAM pele jhera khAya. taravArathI gaLuM kApavA mAMge che. mehI prANIo A karavA kabUla thAya che, te karavA taiyAra thAya che, paNa dIkSAnI duzmanAvaTa cheDatA nathI. devatA dIkSAne mArga batAve che, paNa dIkSA kabUla nathI. A zAnI sthiti ? meha-madirAnA chAkanI. teTalI paNa dIkSA na la-tema haTha kare che, paNa devatAne dIkSA karAvavI ja che, tethI jhera uDADI dIdhu. taravAra buddhi karI, teo haju tetalIne dharma karavAnuM sUjhatuM nathI. jaMgalamAM gaye te pAchaLa vAgha varU vikuLaM. sAme - UMDI khAI dekhADI, nathI AgaLa ke pAchaLa javAtuM, devatAe AvI - sthiti ubhI karI. have tetalI kahe che ke he piTilA! Daryo chuM tema kahe che, paNa dIkSA levI che tema kahetA nathI. Darelane devI dIkSAnuM zaraNa kara ema kahe che, tyAre tetalIne jAtismaraNa thAya che ne tyAM dIkSA le che. tyAre kahe ke baLatkAre thaelI dIkSAnI pariNati. davA parANe Apo paNa davA pIdhA pachI kArI-ulaTI karI nAkhe te darada nahIM maTADe. je rAjya khUna bhayaMkara gaNe te baLAtkAre khUna aTakAve, temAM gunegAra na gaNe kamane siddhAMta mAnanArA dIkSAne kaI divasa ayogya gaNe nahiM. cAlu rAjasattA. paNa dhyAna rAkhaje ke jeno UMghI rahyA che, nazAmAM cakacUra thayA che, kAyadAnI jaDavicAravAnI phurasada nathI maLI. jaina dharmanA dveSa khAtara A vaDedarA rAjyamAM kAyade ubhuM karavAmAM Avyo che. dIkSAnA vilApa mATe hoya te sagIranI dIkSA pAchaLa soe so TakA raDAkuTa hato ja nathI. sagIranI dIkSA mA-bApanI rajA vagara banAvI zakatA nathI. A gAyakavADI kAyado nItinA pagale ubhe thaelo nathI. kyA muddAo kAyade ubho karyo che? A kAyadAmAM jainadharmanA nAzanI jaDa rahI che. mA bApanI saMmatithI dArU pI Ave temAM kAyade nahi, A mATe kAyado
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje kara nathI. jeo AtmAnI astitA svIkAranArA che, temane pApanuM ochApaNuM yena kena prakAre karavuM ja joIe. zikSAthI bacavA mATe pApane parihAra eja metAraka munine vAdhara vIMTIne mArI nAkhanAra, sonI hAthamAM sattA laI mAranAra, gharamAM ghAlI vADImAM mArI nAkhanAra, bacavAnI khAtara vaSa paherI beThA che. chatAM sattAne amala karyo nathI. ene maDhe rAjAe. jaNAvyuM ke-je dahADe A cAritra choDyuM, te dahADe AkhA kuTuMba sahita. ukaLatA telanI kaDAImAM taLI nAkhIza. sonAre sAdhupaNAne veSa kayA muddAthI lIdho che? e na jaNAvyuM hatuM te te vacano kahevAno vakhata Ave ? matathI bacavA mATe A lIdhuM che, tene aMge dhamakI Ape che. AvI rIte zikSAthI bacavA mATe pApane parihAra uttama gaNAya hate. A jane kAyado kabUla kare che ke zikSA e gunegArane sudhAranArI thatI nathI, gunhA aTakAvanArI thAya che? kedInI sthiti-80 TakA tene teja gunegAra Ave che. eka vakhata kedamAM jaI Avyo, te kedamAM javA taiyAra thauM chuM. sajAe gunegArane re ke sudhA? rAjakIya sattA gunegArane sudhAranArI thatI nathI. gunegAra navA thatAne aTakAvanArI che? to je sattAthI. gunegAra thatA aTake e sattAne rAjasattA kema vadhAvI na le? gunhA aTakAvanArI pravRtti sAme sarakAra kema hAtha ghAle? A pravRttine maddo dhyAnamAM na tye te tame vANIyAbuddhi nathI. A piTilA devIe je tetalIne dIkSA devaDAvI, metAraka munine devatAe je dIkSA devaDAvI. baLatkAre pA5 rekAya te AnuM nAma. bhAInA vacana juThA na paDe te bAne bhavadevanI dIkSA thaI. baLAtkArathI paNa pApa baMdha thAya to durgati jo jarUra bace. ajANapaNe pApa aTake teM paNa durgati baMdha thAya. ApaNuM sUkSama ekendriyanuM mULa sthAna, temAMthI manuSya kevI rIte thayA? ekendriyamAM vADInA mULA hatA tyAre samajyA zuM hatA? kharAba na thayA. bhavitavyatAe samajIne kaMI sAruM karyuM nathI. vagara samaje ja pApathI aTakyA tyAre ja ahIM AvyA. A pApakarma che, nahiM karuM te sadgati thaze-emAMnI kAMI samajaNa ekendriyamAM hatI? ajANapaNe pApa na thayuM te mULamAMthI manuSya thayA. have anicchAe gAMTha sudhI 69 sAgarepamanI sthiti tUTe che, te vagara IrachAe. devaloke
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6ra pravacana 62 muM `javAnu thAya tyAre te paNa vagara IcchAe pApa aTakAve tyAre ja te 'UMcI gatie janArA che. virUddha IcchAe abhavya mithyAdRSTi sAdhupaNuM 2e te devalAkanI IcchAe pratijJA trividha che, chatAM virUddha IcchAe karAtu sAdhupaNuM sadgati ApanArU thAya che. khaLAkAre anicchAe karAtuM pApa AtmAne malIna kare che. pApane tyAga sadgati kare che. te mAnIe tA mithyASTipaNAmAM lIdhelA meghA muhapattI e sadagatine denArA thAya che. paNa ApaNe vAta zAnI che? meAkSanI arthAt AghA nakAmA nathI, varasAda na vALyuM hoya teA ghAsa ugADe, tevI rIte varasAdanI mAphaka AghA nakAme nathI. A uparathI meAkSabuddhi na rAkhI tethI devalAka thayA, paNa AtmakalyANu na thayuM. tenuM kAraNa hajI mAkSa meLavavAnI buddhi thaI nathI, dharmanI kiMmata samajI dharma karyA hate tA meAkSa thayA vagara rahyo na hate. anAdi kALanI pravRtti niSphaLa kema gaI ne dhama pravRtti karanAranuM jIvana saphaLa kema thayuM te adhikAra agre vartamAna, pravacana 62 mu aSADa vada 6 zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM sUcavI gayA ke-dhama e sa`sAmAM zAzvatI vastu che. dhama sa'sAramAM kAI vakhata na hatA tema hatuM ja nahIM. anAdikALathI dharma satata pravRti rahelA ja che. dhamanA byuccheda kayAMya pazu che ja nahiM. RSabhadevajI mahArAja pahelAM paNa dharma hatA. chaThThA ArAmAM ne pahelA ArAnI vacamAM zuM dhama haze ? zuM RSabhadevajI mahArAja pahelAM dharma na hatA ? bAhya paulika sAdhanAnA joga hovAthI apUrva sukha hatuM. jIgalIyAnA vakhatamAM sAdhana sa`patti evI ke-icchA sAthe sukha maLI rahe. A tA cAthA ArAmAM tathA pAMcamA ArAnI sa'5ttie mAthuM phADIne zIrA khAvA jevI che. parasevA utArIe tyAre paisA meLavIe ne paisAthI sukha maLe. jyAre trIjA ArAnA pAchalA bhAgamAM, ceAthA ArAmAM, pAMcamAM ArAmAM mAthu phADI zIrA khAvAnA. nAnA chekarAne zarIra meluM thAya paNa ramata cheADavI nathI, tevI rIte trIjA ceAthA pAMcamA ArAmAM jIvA evA vicitra ke parapudgalanI ramaNatA karavI. parapudgala mATe AkhI jiMdagI mahenata karavI. eka ja janmamAM Ama
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgAhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje " banyuM che tema nathI. dareka janmamAM Ama karatA AvyA chIe. vyApAra lAkhe karaDene paNa saravayAmAM moDuM. e vepAra keTalA varSa karIe, jemAM dareka varSe saravayAmAM mIMDuM karIe? no vepAra kare te dUra rahyo, paNa pUrve karela hoya tene pazcAtApa thAya, te pachI saraveyAmAM beTa nikaLe te kALajuM kevuM kapAya? pagalika padArthamAM beTa nIkaLe te kALajuM kapAI jAya, te dareka janmamAM zuM karyuM? jidagInI jahemata palakamAM palAyana pahelAM vicArIe te eka ja vastu mAgIe. e vagara koI paNa jIva nathI. khorAka-eka bhavathI bIje bhave jaIne pahelAM AhAra levAno. cAhe to devatA manuSya ke tiryaMca koIpaNa gatimAM pahela vahelAM khorAkanI IrachA. jagatamAM eka IcchAe zarU karelA kAryamAM bIjA padArtho vaLagI jAya che. choDavAnI IcchA chatAM chUTe nahi. AhAra karyo, AhAranA be bhAga thayA, mala ne rasa, mala sAre ke tarata nikaLI gayo. kemake jIve grahaNa karelI cIjamAM maLa TakI zakato nathI. te te maLa nIkaLI gayo, paNa rasa gaLe vaLagyo che. jIvane vaLagyuM keNa? rasa. mala na vaLagyo. rasa vaLage tenuM thayuM zarIra. aMkurAmAMthI thaDIyuM thayuM. temAMthI indriyonA DALAM thayA. Indriye zarIrane lIdhe thaI. AhAranA manorathamAMthI rasa te zarIra karanAra banyuM. te zarIre Indrine banAvI. IkiyA viSayane vaLagI.viSaye ane tenAM sAdhana prApta karavA taiyAra thaI. Akho janma emanija paMcAyatamAM pUro karyo. ApaNI jiMdagInuM AkhuM kRtya tapAsI lyo. A pAMca sivAya chaThThAnI sAdhya ke pravRtti karI che? dareka janmamAM basa A pAMca ja pravRttio rahI. A pAMca pravRttio karI. AkhI jiMdagI AhAra karI piMDa iMdriye viSayo ne tenA sAdhano karyA. tene aMge je bAdha karanArA te upara zreSane anukULa karanArA upara rAga karyo. paNa jyAM chellI avasthA AvI tyAM palakamAM palAyana. e tamAruM zarIra Idriya viSaya tenAM sAdhano palAyana karatAM palakavAra lagADenahiM.jiMdagInI jahemata eka miniTamAM mIThThI. AkhA janmAre mahenata karI meLavela, palAyana thanArA padArtha upara jidagI barabAda karIe chIe. mArakhAnAra ne mAlakhAnAra koNa? tenI tapAsa kare to haju sArA.
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ (4 : pravacana 62 muM mAra ane mAla khAnAra keNa viSanAM sAdhana ubhA karyA, tenA mAlIka keNu? pAchaLa rahe te. tene sAthe laI javAnA nahIM. amAre haka che, amane dAna dIdhu che-ema. koI chokaro kaheto nathI. mAla upara haka che chokarIne, paNa mArA upara keno haka? tamAre bhavAMtaranI vAta lakSyamAM utAravA mATe A bhavanI. vAta dhyAnamAM . gharanA mANaso mATe zAka samAratAM AMgaLI kapAya. te vedanA kaNa bhagave? mAlakhAnAra AkhuM kuTuMba ne mArakhAnAra; pite. cerI karI lAvyA, lAkha lAvyA, pakaDAya to kedamAM koNa jAya? AghA pAchA karanArA na pakaDAya,te to mAlanA bhAga pADI le che. bhAga mAlamAM,. mAramAM koIpaNa bhAga rAkhatA nathI. jhaverIo arabastAnamAM mokale te lAbhamAM bhAga, nukazAnamAM kAMI nahI, tevI rIte ahIM sthiti kaI che? mAlamAM bhAga lenAra badhA, paNa mAramAM bhAga lenAra keI nahIM. have khUna karI AvyA hoya, tema karatAM rAjya maLyuM, to tene hakadAra tenA. pachI tene kuMvara, paNa khUnamAM pakaDAye ne phAMsIe gaye to? evI ja rIte parabhavanI apekSAe A bhave je pedA kare tenA mAlIka pAchalanA. chokarA, bhAI vigere. are tamArA zatruo. prativAsudeve jeTaluM pedA karyuM tenA mAlIka vAsudeva. paNa mAlIka zatru banI gayo. pedA karyuM prativAsu, deve, mAlIka anya vAsudeva. jenuM ApaNe meTuM na jotA hoIe te ApaNuM mAlanA mAlIka thaI jAya che. cheka na hoya to bAI mAlIka, bAI sArI cAle te ThIka paNa kalpanAthI avaLe raste cAlI te tamArI Rddhi konA kAmamAM AvavAnI ? brahmadattanA bApanuM rAjya dIrghanA kAmamAM AvyuM. brahmadattanuM ghara ukheDanAranA kAmamAM AvyuM. tevI rIte. ApaNe mAla kaNa khAze tene pato nathI, paNa e badhAne mAra te ApaNe khAvAne. khAlI hAthe nikalyA che, paNa khAsaDA khAtAM nIkalyA che. dareka janmamAMthI dareka bhavamAMthI khAlI hAthe ne khAsaDA khAtAM nIkalyA chIe. te avasthA jugalIyAmAM na hatI. jugalIyAne mArA khAvAnuM nathI. Arya-anAryanI vicAraNuM jAgalIye marIne develoke ja jAya. sAdhana saMpatti saMpUrNa, kalpanA mAtrathI sarva padArtho maLI jAya, AvI sthiti hatI chatAM paNa zAstrakAree
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamavAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje aMdhArAne jamAne kaho, jugalIyA Arya ke anArya ke anArya. jugalIyAnA kSetre anArya, kALa anArya, vicAraje? sAdhana saMpattie pUrA thavuM ene sAruM gaNAyuM hoya te vicAraje. jyAM pUrI sAmagrI hatI, rAga zeka Apatti na hatAM, chatAM zAstrakAroe anAryapaNuM gaNyuM. sAdhana saMpattinA kAraNe zAstrakAra sudhAro ke AryapaNuM gaNe te te devakurU ne uttarakurU gaNAya. ahIM paNa pahele Are te UMcAmAM UMce Arya deza kALa gaNAya. mokSanA sAdhano jyAM pravate tyAM ja AryapaNuM che. ATalA mATe ja Arya zabda nIkalyo che. azvameghanI vyAkhyA je kare, te karanArane zarama Ave. rAjAnI rANIne ghoDAne vaLagADe che. te vRttAMte be ja manuSya sAMbhaLo to potAnI jIbha na upADI zake. tevA zAstrane mAnanArA pitAne Arya kahevaDAve, te nakalanI hada AvI rahI, jyAM loDhAne nakala senuM kahevAya te kahevuM paDe ke nakalanI hada AvI gaI. chAMDavA lAyaka padArthathI dUra rahe te AI. Arya koNa? Arya e nAma AcAryonA murakhIne lAgeluM che. cArIne cagArIne puSTi denAra, mAMsa khAvAmAM dArU pIvAmAM, mithunamAM doSa nathI, ema kahenAra Arya kahevaDAve te nakalanI hada AvI rahI. nakalamAM paNa dekhItA guNe hovA joIe. tAttvika guNo bhale na hoya, nATakiyAM nakala kare te kRtrimaguNa te jarUra lAve. kRtrima guNo jeo lAvyA nathI. saMskAravALuM mAMsa khAvuM joIe. je yajJamAM gaelo brAhmaNa mAMsa na khAya to 21 sRSTi sudhI DhAra thAya che. kaI sthiti? rAkSase ke bIjA kaI? mAMsa nahi khAnArane 21 sRSTi sudhI jAnavara thavAnuM kahenAra eTaluM ja nahi, paNa coranA sAgarite. brAhmaNa koInuM upADIne khAI jAya to potAnuM ja khAya che. pahere che, daI de to potAnuM ja de che. brAhmaNo duniyAne kaye raste DUbADIne avaLI laI jAya che. satInA nAme karavata pravartAvanAra teo ja hatA. AvA anArya smRtine mAnanArA ghAtakI pravRti karanArA Arya kahevaDAve to AryanI hada AvI rahI. AvA kArya karAvanAra Arya te anArya kone kahevA ? Arya zabda tene ja lAgu paDe che ke-chAMDavA lAyaka tamAma kAryothI dUra rahyA hoya. hiMsA juTha cerI parigrahathI jeo dUra rahyA hoya, te mahApurUSa Arya. teTalA mATe sudharmAsvAmIthI badhA AcAryane Arya zabda lagADo phA. 5
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 62 muM che. kuTuMbanI mojene aMge Arya pAguM nathI. jugalIyAne mahAArya kahevA paDe paNa jugalIyAne puNyAIvALA chatAM anArya zabdathI vyavahAra kare che. jagatamAM kaI divasa dharmane nAza nathI A uparathI RSabhadevajI mahArAjanI pahelAM dharmanI pravRti na hatI. pAMcamA ArA pachI dharmanI pravRti rahevAnI nathI. traNa ArAmAM dhamapravRti na hatI, to dharmane nAza kaI divasa nathI e kema kahI zake ? ame dharmano vicAra bharata ke airavatanI apekSA karatA nathI. te vicAra AkhA jagatanI apekSAe karIe chIe. mahAvidehamAM haMmezAM cothA ArA je kALa che. mahAvidehamAM ethe Are che-ema kahenArA pitAnuM ajJAna jAhera kare che. pahele bIje trIje hoya te ja cotha kahevAya. tyAM pahelo bIje trIje hote ja nathI, te cothe kema kahI zakAya? tyAre cothA ArA je kALa hovAthI haMmezAM dharmanI pravRrti che. mATe kahIe chIe ke jagatamAM kaI divasa dharmane nAza nathI. dhamanI pravRtti e mahApurUSA kare che. A vAtamAM UMDA utarazo te kevaLajJAnI tIrthakara ne kevaLajJAnI bIjA purUSomAM karyo pharaka che te mAlama paDaze. eka guphAmAM hajAra purU utaryA che. zabda gaMdha rasa rUpa badhI pravRtti che, paNa rUpa dekhAtuM nathI. cAra idrinA viSayo chUTA che, paNa rU5-cakSuIndriyane viSaya te chUTa nathI. tIrthakara kevaLIne janma na hatuM tethI samyagRSTine muMjhavaNanuM sthAna hatuM. hajAramAMthI eke dIvAsaLI saLagAvI, temAMthI 25 kAkaDA saLagAvyA, atyAre ajavALuM karanAra 26. kharuM ajavALuM ubhuM karyuM keNe? dIvAsaLIvALAe. tevI rIte ahIM tIrthaMkara mahArAjA ApabaLe kevaLajJAna meLavanArA, AkInA tIrthaMkaranA baLe kevaLajJAna meLavanArA. tIrthane nahIM mAnanArA e vicAravuM aDhIdvIpamAM eka paNa kAMkare evo nathI ke jyAM anaMtA mekSe na gayA hoya, anAdikALathI mekSa cAlu hovAthI jemAM anaMtA mokSe na gayA hoya evo eka paNa kAMkaro nathI, to siddhAcaLajIne tIrtha mAnIne zuM karavuM? anaMtAnA anaMtA bheda che, mATe ghaNuM anaMtA che-ema samAdhAna Ape te emane karANe besavuM paDe.
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI, vibhAga khIje nidbhava ane mithyAdaSTinA paricayamAM na rahevuM. anuyAgadvArAmAM A zA karI che ke-siddhitalamAM muni rahelA kayA ? muninu N kalevara siddhazIlAtaLamAM hAya, sUtrakAre siddhazIlA kayAMthI mAnI ? jyAM vadhAre anaMtA mekSe gayA, tevA sthAnane sUtrakAre siddhazIlA mAnI che. jJAtAjIsUtra tathA aMtagaDadazAnA pUrAvA meAjuda che. have mAnanArAmAM tInA zatru kaho ke virAdhI kahA, temane eka ja siddhAMta che. vAMdarAne sugrIpakSIe zIkhAmaNu dvIdhI ke cAmAsuM najIka Ave che, teA rahevA mATe eka ghara banAva. tyAre vAMdarAe javAba ApyA ke asamarthA gRhAra'bhe samarza gRhabha'jane' ghara karI teA nahIM zaku paNa bIjAnuM bhAMgI tA zakIza. AjanA duzmaneA karatAM vAMdarA sArA ke sIdhu bAlI gayA ke sugrI uDIne kheMcI zakI, mALA bhAMgI gayA. paNa tItha duzmanA sArI sthitimAM hazuM tA tItha seMkaDA karIzuM'. tI temanA karyA thatA haze ? vAMdarA karatAM kharAba sthiti temanI che. emane zikharajInI vakhate siddhAcaLa-ema karIne khaseDavA che. ghara karI te na zakuM, paNa bhAMgI tA zakIza.' A cAvIsImAM kAI tItha kara siddhAcaLa para mAkSe gayA che? zIkharajI para vIsa tItha kara mAkSe gayA che, tame siddhAcaLanA mahimA vadhArA nahiM. siddhAcaLanA mahimA teADIne tamArI jAtrA baMdha karAvavI eja uddeza. phkta puDarika gaNadhara siddhAcalajI para meAkSe gayA. bIjA gaNudhA zIkharajImAM, rAjagRhImAM mekSe gayA. gaNadharamAM phakta mAtra pu DarikagaNudhara, thADuM thAya te apAi. apavAda e emanA mate nakAmu, emanA mate nyAyAdhIzeA vakIleA berIsTarA thADA tethI nakAmA, rAjA theADA eTale apavAda tethI nakAmA, e kudhArAnI akkalanA namunA che. Ama tame mahimA vadhAre tenA karatAM sammeta paryaMta upara 20 tIrthaMkaro, aneka gaNadharo mAkSe gayA, tethI te jabarajasta che. A siddhAcalajI tADavA mATe enA mahimA vakhate dheALA hAthI kevA che? peDhImAMthI nANA kharcAi gayA. dharmiSThAe tI mATe paisA tamane ApyA che. buTTI DAsIoe dalaNAM daLI nATA levA nathI ApyA. neTA ochI thAya che, zeThAI ochI thAya che, te khamAtuM nathI. te vakhate zikharajI paNa nakAmA, ApaNe bIjA tIrthaM kayAM nathI ? siddhAcaLajI vakhate zikharajI ne zikharajI vakhate khIjA tI, teA vAMdarA sarakhA kharA ke nahiM ? tIrthaM zatru karatAM kAcAkAnanA manuSyA vadhAre bhayakara che. temanA vacanA 67
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 pravacana 62 su kALajAmAM kAtarI rAkhe che. peAtAnI jindvagI temanA vacanathI barabAda. karI nAkhe che. zAsananI virUddha mAlama paDe tenA paricayamAM raheze. nahi. nidbhava ke mithyASTinA paricayamAM rahezeA nahiM. enuM te bagaDayuM. che pazu tenA paricayamAM rahevAthI tamArU' bagaDe che. duniyAnA jhera karatAM. kAnanuM jhera tamArA jIvajIvanane nukazAna karaze. siddhAcaddhajIne mahimA zAthI vadhAre che. siddhAcaLajImAM zu? te upara je mAhne gayA te ApakhaLe nAha,. tyAre tItha maLe mAkSe gayA zikharajI upara Apa baLe. siddhAcalajIne vadhAre kema mAnIe chIe ? eka kAraNa, bIjI jagApara ApabaLe meAze. gayA ne siddhAcalajI upara tIkhaLe mekSe gayA. kAraNa tItha karA Apa. maLe mokSe janArA. tene tItha nuM AlaMbana levuM eTaluM jarUrI na hatuM. paNa siddhAcalajI upara mAkSe janArA ApabaLe nahIM, paNa tIkhaLe mAkSe janArA. siddhAcalajI upara mAkSe janArAne parakhaLe mAkSe janArA. ema kahI AzAtanA karI. sAcI vAta nirUpaNa karavAmAM AzAtanA nathI. sAcI vAtathI bhaDakAvAnI dAnata hoya te AzAtanAnA nAmathI bhaDakAve. che. AzAtanAnA vicAra ke sa`kha'dhane avakAza nathI. kevaLajJAnI tIrthaMkara mahArAjA pAte pAtAnA mukhe jaNAve che ke, mArA karatAM A tIrthanuM khaLa kSetra apekSAe jabarajasta che. kevaLajJAnI tItha kara pAtAnA mukhe gaNadharane jaNAve che ke-A tI kSetranuM khaLa jabarajasta che. purAvA vagara ame kabUla karI na zakIe. A vAta tamAre gaLe utaratI nathI. jene gaLe na utare tene pUrAvA levAnI chuTa che. jainazAsanamAM niyama che. ke-tapAsI leA, huM kahuM chuM eTalA mAtrathI na hyA, pUrAvA mAnavA nahIM teA uThI javAnI ja rajA maLe, jainazAsananA zAstrA mAnya na hoya tene jaina na kaheDAvavuM eja vAjabI che, ame zuM kahIe chIe ke tame jainazAsanane maMjura karavA taiyAra thAva. RSabhadevajI bhagavAna siddhAcalajIthI vihAra kare che. te vakhate pu`Direka gaNadhara paNa sAthe javA taiyAra thAya che. tyAre puMDarikagaNadharane bhagavAna RSabhadevajI kahe che ke he puMDarika ! tame mArI joDe na AvA, tame ahIM ja raheA. tyAM cAkakhu lakhe che ke Aja siddhAcalajImAM kSetranA prabhAvathI parivAra sahita tamane kevaLajJAna thavAnuM che. A spaSTa zabdo sAMbhalyA pachI kayA manuSya ahIM siddha thaelAne
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje trisiddha nahIM mAne? ApaNe kyAM javAnuM raha? kSetrabaLe siddha thavAya tyAM javAnuM rahyuM. kSetrabaLe ApaNA AtmAnI paNa siddhi meLavI zakIe. jugalIyAmAM samRddhi ghaNI hatI chatAM anArya. jyAre dharma pravRtti hoya tyAre Arya. tethI mahAvidehamAM haMmezAM dharma pravatelo che, chatAM dharmanI lAyakAta kone hoya ? manuSyane, tenI kiMmata samajanArane. manuSya chatAM dharma samajatA nathI, temane dharmanI lAyakAta AvatI nathI. adAmAM eka dokaDA jeTalI nyuntA na calAvI zakAya. dharmanI kiMmatamAM lagIra bhUla karI to sApha thaI jAya, zera khAya ke bazera khAya paNa vacce ATalI nAnI mAkhI Ave te tevI rIte dharma karanArAe dhyAna rAkhavuM ke 99 TakA dharma karo ne eka dokaDo ke eka badAma adharmane raste jAva, to dharma rahI zake nahiM. zraddhAne aMge eka dokaDo cA badAmano phera paDyo to 9 dokaDAe nakAmA. zraddhAmAM 100 dokaDA pUrA. eka badAma jeTalo zraddhAmAM phera paDaze to ahIM nahIM cAle. RSabhadevajI bhagavAna pahelA bhavamAM sAdhu hatA. bharatAdikanA jIva paNa sAdhu hatA. bharata bAhubaLa jabarajasta viyAvacca karanArA, pITha ane mahApITha (brAhI suMdarI) te evA gItArtha labdhivALA zuddha sAdhupaNuvALA je sarvArthasihanuM AyuSya bAMdhavAnI taiyArI che, e sAdhu kaI 'dazAne ? sarvArthasiddha eTale nAne mokSa. evA vakhatamAM RSabhadevajI mahArAja bAhu-subAhu vaiyAvacca karanArAnAM vakhANa karyA. nathI UMghavAmAM besavAmAM samajatA, Akho divasa viyAvacca karanArA, "AmanI vaiyAvaccane dhanya che. te vakhate "pelA pITha-mahApITha je be sAdhuo bhaNelA che, chatAM eka ja vicAra kare che, belatA nathI, manamAM ja vicAre che ke "kare ene gAya" Aja zabda duniyAdArIthI taddana sAce che. zAstrakAra kahe che keA vAkaya mithyAtvanuM. pariNAma e thayuM ke pITha ane mahApITha AvuM sAdhupaNuM pAlanArA chatAM mithyAtva guNaThANe AvI gayA. "kare tene gAya" ATalA ja vAkyamAM, temaNe devagurU dharmanI zraddhA kaI choDI? kyA kudevAdikane mAnI lIdhA ke mithyAtva lAgyuM ? ekaja ke-pahelAM AcArya karelI guNaprazaMsA teno Apa pakSaprazaMsAmAM karyo. svakArya prazaMsA. ATalo artha karavAmAM AvA sAdhu mithyAtva guNaThANe cAlyA jAya. e IrSyAthI strIveda paNa bAMdhyA. tevI rIte dharmAcaraNa cAhe jeTaluM karo
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 63 muM paNa tattvanI pratItimAM lagIra khAmI AvI te mithyA javAno vakhata. Avaze. dharma karavA pahelAM, dharma karatAM dharmanI kiMmata samajo. adhamanuM nukazAna samajI dharma karaze te dharmanuM phaLa meLavaze. manuSyabhavanI muzkelI samajAvavA jarUrI che te kevI rIte te vigere adhikAra agre vartamAna. pravacana 63 muM aSADa vadI 7 mAlika chatAM bALakane potAnI milakatane vahIvaTakaravAhakanathI zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM AgaLa sUcavI gayA kekoI paNa cIja keIne ApavI te tenI kiMmata samajAvIne pachI ApavI. jyAM sudhI baccAMne milakatanI kiMmata hotI nathI, tyAM sudhI bo milakatano mAlika hovA chatAM vahIvaTa sapAto nathI. gArDIyana. nima paDe. e milakatane mAlika te kare che, paNa chekarAne milakatanI kiMmata nathI, AthI baraphI peTe lakhAvI lyo te paNa lakhI Ape. che. aphINI pitAne aphINa na malatuM hoya te te vakhate kaho te. ApI de che. kAraNa eka ja milakatanI kiMmata kaI che? durlabhatA keI che, kaye upayoga thavo joIe, durUpayoga kene kahevAya? te bAbata te bALaka samajato nathI. jema chokare bApukI milakatano mAlika pUrepUre che. ekAeka chokaro hovAthI AkhI milakata enI ja mAlikInI paNa jyAM sudhI milakatanA sadupayogane kiMmatane jANI zakatuM nathI, tyAM sudhI mAlika chatAM vahIvaTa soMpAto nathI. koI paNa cIja soMpavA. pahelAM lenArAmAM cIjanI kiMmata sadupayoga, durUpayoga e samajavAnI ne phAyadA nukazAna jANavAnI tAkAta AvI che ke nahi te vicAravuM ghaTe. jIvatAmAM Ave. tamArA baccAMne tame hakadAra gaNo che ke nahi? paNa pAMca rUpiAnA dastAveja upara sahI karavAno haka tene Ape che? ene aMge bacAva mATe vadhAravA mATe unnati mATe hajAro kharco che paNa pAMca rUpIAnA dastAveja para sahI karavAne haka ApatA nathI. tene ATalI paNa sattA kema nahIM? tamArI dAnata tene mATe sArI ne UMcI che, paNa haju te sama nathI. e uparathI samajI zakIzuM ke mAlikI chatAM vahIvaTa karavAnI sattA e samajaNa sivAya maLatI nathI.
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI, vibhAga Ijo A vAta dhyAnamAM laIzuM tyAre nizcita thaze ke--ApaNA AtmanA mAlika ApaNe chatAM AtmAne kabajo dharAvavAnA haka ApaNA nathI. AtmAnI vyavasthA keANa kare? kALIdevI-zAo rIsIvara kahe tevI rIte. ALakane vartavAnI pharaja, kATidhvajanA cheAkareA chatAM rIsIvara kahe te ja pramANe vyavasthA karavI paDe. tevI rIte A AtmAnA potAnA svarUpane, hItane, ahItane nukazAna ke kAyadAne samajI zA nathI ema kahIe teA cAle. e saMjJA--samajaNanI avasthAmAM AvyeA nathI. mAhanA dArUnA krenamAMthI chUTA nathI, ajJAnadazA hajI gaI nathI; jJAnadazA prApta thaI nathI, tyAM sudhI pAtanI mAlika chatAM vyavasthA karavAne hakadAra nathI. tanmayatA kone kahevAya ! tAvat sevyo guruttamaH kahe che ke--pAtAmAM gurupaNu Ave nahiM, tyAM sudhI gurunI nizrAmAM rahevuM joie. have gurupaNuM' na Ave eTalA mAtrathI A AtmA AgaLa vadhI zake nahiM, zikSA je sadAcArI, sattAnA, mAnyatAo, sAcA AcArA, temAM tanmaya thAya. tanmayatA kaI ? roja khAva che. have AvAmAM phATalI lai pachI zAka khAva che. Aja tA pahela vahelAM zAka AvuM che, evA vicAra karyAM. khAvA esA. tevA sIdheA hAtha rATalI tarapha jaze. e pravRtti evI rUDha thaI gaI che ke tamArA vicAra amalamAM na AvyA. evI rIte tamArA vicAramAM tanmaya thayA ? pahele dahADe vicAra karyo hAya ke sAmAyika nathI karavuM, paNu khIje dahADe sAmAyika karavA caravaLA pakaDA tenuM nAma tanmayatA AvI. jJAnAcAradikanI tanmayatA thAya tA gurupaNuM meLavI zakAya. duniyAmAM AgalA bhavanuM bhAthuM kahevAya che. zikSAnI ghelachA, AcAranI dharmanI devanI gurunI ghelachA eja AgalA bhavanA pAyeA che. e vAta amArA magajamAM zI rIte utare ? deva guru dharmanuM DahApaNu kaheA tA te mAnIe paNa tame teA ghelachA AvatA bhava ke bhavAbhavanA pAyA che. A khIjA kahe te paNa amane apriya lAge che. amane devaghelA, gurughelA, dhamaghelA kahe te paNa te zabdo apriya lAge che. ghelachA kahenAra tarapha amane aprIti thAya che. deva guru dharmanI ghelachA eja AvatA bhavanA ke bhavAbhavanA dharmanA pAyA che. tame vata mAna cAlu sthitimAM karavuM joIe, e apekSAe 1
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 63 muM kAna rAkhIne vagara vicAryuM pravRtti kare che, ethI ochuM lAge che, paNa huM kaI apekSAe kahuM chuM te samaje. tamane dhyAna haze ke vicAra pUrvaka je kAmamAM pravaryo hoya, pravRtti karatAM ghaNI mudata thaI gaI hoya, pachI te manuSya te pravRttimaya thaI jAya che. chokaro bhaNavAmAM tallIna hoya tene UMghamAM lavAre zAna hoya? bhaNavA saMbaMdhI. je UMghanA lavArAmAM abhyAsa bAbata bele che, te upagapUrvaka bole che, tema kaho ke zuM belate hato? tene javAba ApI nahi zake. abhyAsanI tIna lAgaNInA pariNAme eno AtmA abhyAsamaya thaI gayo che. jema chokarAnuM tevI rIte dosIvAyA UMghamAM cararara karatAM lugaDAM phADI nAkhe che. vepAra karatAM karatAM e tallIna thaI gayA ke bebhAna avasthAmAM eja pravRtti kare che. kharI asara thaI che ke nahi te jovAnuM sthAna upayoga vagaranA rasthAnamAM che. upaga vagarano vartAva karyo hoya? aMdara talAlInatA hoya tene ja vartAva upaga rAhatapaNAmAM hoya che. vagara upage je bolAya te aMdaranuM hoya tenuM ja nAma ghelachA kahIe chIe. evI A duniyAnI pravRttithI tanmayatA jhaLake che. AkhI jiMdagImAM karelI kriyA cAhe te deva pUjA sAmAyika vAMcana vigere kriyAo kevI che? vaMdhyA-vAMjaNa. jyAM DacakAnI avasthA AvI te vakhata zuM prabhAvanA, pUjA, sAmAyika, paThana, pAThana kaMI karavAnA? dravyakriyA zrAvaka ke sAdhunI hoya tyAM badhAnuM mIMDuM vaLI javAnuM. chelle avasthA vakhate cauda pUrvadhara, bArasaMgadhAraNa karanAra e paNa chelalI avasthAmAM badhAmAM mIMDuvALe che. tyAre AkhI jiMdagI kriyA karI tenuM phaLa zuM? "aMta avasthAmAM jevI buddhi tevIja gati." jIva bagADIne ekendriya paMceIdriya ke vikasendriyamAM utarI gayo te je gatimAM javAne te te gatine lAyakanI lezyAthI gati bAMdhavAne. chellI vakhate rahelI buddhi-lezyA upara AvatA bhavane AdhAra. chellI vakhata badhuM zunya, sAmAyikAdika badhuM ja mIMDuM, AkhI jiMdagInI karelI kriyA niSphaLa gaI ne? sAmAyika karyuM te vakhate mIMDuM, badhAnuM mIMDuM vaLI jAya che, to AkhI jiMdagI kriyA karI tenuM zuM? jema Akho divasa varaso varasa sudhI karelA abhyAsane lavAre thAya che, tevI rIte ahIM seMkaDo vakhata hajAra vakhata sAmAyikAdika karyAne e AtmAne saMskAra hovo joIe ke je
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo vakhate sAmAyikAdika na hoya te vakhate AtmA emAM ne emAM ja tallIna hoya. dharma deva ne gurU evI rIte ArAdhanA kare ke tamane deva guru dharmamaya banAve, ne duniyA dharma ghelA kahe. evA tanmaya thazo, te aMta vakhatamAM tevA ja pravartavAvALA thaze. sanepAta thAya te paNa sAmAyika caravaLa karaze. je AcAra rahita hoya tene sanepAta thAya to mAre baMgalo vigere yAda karaze. jenA AtmAne jevA saMskArathI vize tenA anupagamAM paNa te saMskAra AvIne khaDAM thAya che. gurunI sevA tamaya thaI karavAnI che, jene duniyA ghelachA kahe che. zrIpALanI tanmayatA tame zrIpALanA cAritrane sAMbhaLo che. zrIpALe maMtrasiddha karyo. chevaTe dariyAmAM paDyA, magaramaccha UMcakI lIdhA. te camatkAra lAge che. ke puNyazALI? paNa je dezamAM ekalI AMbA para draSTi hoya, kerI para draSTi hoya paNa A uo kevI rIte e draSTivALA na hoya te te dezavAbA mAtra vAte ja karanArA che. kerIne lAyaka pANI havAno vicAra na kare ne ekalI kerIno vicAra kare, te kerI khAnArA na bane. tevI rIte zrIpALane Rddhisiddhi maLI temAM kAMI na vaLe. vAto karavAthI kAMI na vaLe. UMDA utare. enA AtmAmAM navapadanI tanmayatA-ghelachA kevI thaI hatI. Rddhi vigerenI jaDa navapadanI ghelachA arthAt mukhya zabda tanmayatA kahyo che. navapadanI tanmayatA para dhyAna dho. samudramAM vahANa cAlyuM jAya che. tamArA AtmAne zrIpALanI jage para besADe. dhavala zeTha apUrva vAta kare che ke sAta meMDhAne magaramaccha che. sApa vigerene e meDhA hoya che. paNa magaramaccane eka sivAya meM hotuM nathI. chatAM evI vAta dhavala zeTha saMbhalAve che. te jevAne zrIpALa khaDe thAya che. AgaLa mAMcaDA upara jAya che. ApaNuM AtmAne mAMcaDAnA doraDA para besADe. lagIra AtmAnI kalpanA karo ke doraDA kapAyA ne aMdara paDayA to zuM yAda Ave? bApane marI gayAM bAvana thaI gayAM hoya to paNa e bApare! o bAre! sAda karaze. o bApare kyAMthI AvyuM. AtmAmAM ApaNane kyA saMskAra che. bApa ne bAnI ghelachA che. khoTI kalpanAmAM namo karatAAM Ave che. nathI jevA gayA ke nathI mAMcA para beThA. badhI vAta jUThI. jUThI vAtamAM tapAsa ke na rihaMtA Ave che? lagabhaga badhA
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 63 muM kaheze ke e muzkela che. te vakhata kara, para ke dara varSa bApa ne gayA. thayA haze te yAda Ave che. namo arihaMtAnuM yAda AvatuM nathI. paNa namo AratA ke gaI kAle bhakita pUjA karI che. bhadadhitAraNa mAnya che-e kema na AvyuM ? te ke tanmayatAthI nathI ArAdhyuM. zrIpALa mahArAjAe mADAthI paDatAM darIyAmAM DUbatA kayAre vicAra karyo hato ke mAre. atyAre to tamo rihaMtA yAda karavuM joIe. mAbApa hAjara nathI, zAzvatuM pada arihaMtanuM che, mATe eja smaraNIya che, te vicAra karavA. beThA hatA kema? tanmayatA aMgUThe pAke te kayo zabda Ave? cazke Ave te kayo zabda yAda Ave? namo arihaMtA vagara vicAre kyAre yAda AvyuM? bIjAnI preraNA vagara tamArA mananA vicArenA parivartana. vagara no saritApa kayAre nIkahyuM? navakAranI kathAmAM camatkAra dekhI camake che paNa tame kerIone jevAvALA che, jamIna goTalA havA. pANIne jovAvALA nathI. - ghaDAmAM sarpa nAkhyo che. phUlanI mALA lAva, mALA levA mATe ghaDAmAM hAtha nAkhe che. te vakhate namo arihaMtA kema AvyuM haze? duniyAdArInuM kAma temAM namo caratAne zo saMbaMdha? gharagathuM kAma, temAM ghaNInA hukamathI potAnAM melavAnA ThAma, potAnA sApha karelA oraDAmAM ghaDAmAM mALA levA mATe hAtha ghAle, temAM na mAtAdi ne saMbaMdha ? jene AtmA tanmaya thaI gayo hato te ghare ke bahAra namo rihaMtApa sivAya bIju dekhatI ja na hatI. nahitara no rihaMtAIne kaMIpaNa saMbhava na hato. eka ja saMbaMdha, eno AtmA tanmaya. thaI gayo hato ke, ene e sivAya kaMI sUjhatuM na hatuM. bagIcAmAMthI je kaI phaLa tye tene yakSa mArI nAkhe che. zrAvakanI ciThThI nIkaLI? phaLa. teDI nadImAM nAkhe che. pachI vyaMtara te mANasane mArI nAkhe che. AvI rIte maraNanA memA janAre, AvatIkAle maraNa che evuM cokkasa samajanA hajArenAM maraNa AvI rIte thayAM che, evuM jene nizcita che. tevA maraNanAM moMmA jatA namo arihaMtA kevI rIte bolI zakyA haze? eka ja che ke metanA meMmA jaI maravuM che e nakkI che. amIre paNa. eTalA badhA e rIte maryA che, vAta cokkasa che, hadayane pUcho ke AvI dazAmAM no matA kema AvyuM haze? tame devaguru dharmamAM evA
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ agama dvAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 75. tanmaya thAo pachI virodhIo dharmaghelA, devaghelA, gurughelA kahe temAM navAI ja zuM? prazna-arihaMtanI vyAkhyA zuM samajavI? te ke jinezvara ke. jeo ATha prAtihAryavALA che, cAra atizayavALA, teo bhAva ari-- haMta, temanI mUrti sthApanA arihaMta, e tarIke vyAkhyA karI zakIe.. mukhya hoya tyAM gauNa lAvavAnI jarUra nathI. deva vakhate gurUne yAda. lAvavAnI jarUra nathI. zrI saradAra zatrunI sAme jhajhUme, cAhe enI. bAyaDI ane chokarA rakhaDanAra thAya, mA bApa tevAM vRddha hoya te para dhyAna nahIM ApatAM jhajhUme tene re saradAra kahIe chIe, paNa ghele. gaNatA nathI. deva guru ne dharma traNemAM e lIna hovo joIe ke tenI lInatA AgaLa bAyaDI chokarA mAbApa ekanI darakAra na hoya. kumArapAla mahArAjAne tathA tenI bahenane dharmane anurAga. mahArAjA kumArapAla kone pakaDe che? banevIne. kevI dazAmAM jyAM pitAnuM AkhuM lazkara kuTI gayuM che. sagI bahenanA mAlikane laDAImAM utAre che. AkhuM lazkara phuTI jAya che. e pATaNano dharma dhuraMdhara vicAratA nathI ke lazkara kuTI gayuM che, to mAruM zuM thaze e vicAratA nathI. pitAnA banevI sAthe raNasaMgrAmamAM jhajhUme che. traNa traNa dahADAnA bhUkhyA. hatA. khAvA mATe pANI pIvA mATe anukULa sAdhana nathI, vakhata nathI. tevI rIte traNe dahADA jhajhumavuM, hAthIpara rahevuM. nIce utaravuM nathI. pitAnuM lazkara pharI gayuM che, te vakhate paNa laDAI choDatA nathI. tenuM kAraNu, gurunI sevAnI tanmayatA kaI hade hatI ! gurune aMge kaMI vaLagatuM na hatuM. kharI rIte tyAre ekaja zabda "mAra muMDIyAne" eka bAju. vicArIe ke dhanyavAda kumArapALane ke tenI bahenane de? ghaNuM che, dezano mAlIka, pitAnA mastakano mugaTa paNa mAra muDIyAne" kahe che. te vakhate mArA gurune aMge eka zabda bole te tuM mAro dhaNI nahIM. gurunA zabdanI khAtara rANIpaNAnuM rAjInAmuM. kayo zabda! "mAra muMDIyAne te zabda. AjakAla dIkSAne agnikuMDa, ne saMsArane amRtane jhare. dIkSAne kasAIkhAnA ne saMsAra svarganI saritA kahe che. paNe "mAra: muDIyAne" hatuM paNa ahIM arihaMte pAMcaparameSThi jeo nizcita avasthAvALA manAelA che, temane agnikuMDamAM baLelA kema kahe che ?'
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ '76 pravacana 63ma dIkSA jALa hAya tA pAMca parameSThi jhALAmAM sAelA mAchalAke ? pAMca parameSThi kasAIkhAnAnI gAyA zabda kahenArane vAMcanArane, tene sAMbhaLanAranI sthiti kaI? mAbApane aMge gALeA kAgaLamAM lakhI hAya ne lagIra vAMcI sabhaLAve, teA tame vAMcI sa'bhalAvaze `kharA ke ? kema nahiM ? tamAre tA khIjAnuM lakheluM elavuDa che. tamArU lakheluM khelavuM nathI, nakhathI mAthA sudhI saLagI jaie chIe. mAkhApanA mAhamAM ghelA banyA che, paNa guru, tItha dharmAMne aMge AvatA tiraskAra vAMcatA tamArI AMkheA kema taiyAra thAya che? nAnuM bALaka AMkha ughADavuM pachI zIkhe che. paNa mIMcavAnuM pahelA zIkhe che. eTalu tame nathI zIkhyA ? te vakhate tIrthonA tiraskAra karanAra vidhI karatAM tame vadhAre nAlAyaka che. cArIne mAla rAkhanAra na hoya tA cArI karavA koI taiyAra nathI. tame jo e virAdhInA lekhA vAMcavA taiyAra na ho tA virodhI lakhavA sa`bhaLAvavA kAI divasa taiyAra nathI, heALImAM chekarA rasabhara Taka gAvA nIkaLe, tema tame virAdhInA chApA vAMcavA rasabhara nIkaLeA che. cArI karanAra jeTale zunegAra te karatAM cArInA mAla rAkhanAra vadhAre gunegAra, tevI rIte tame sAMbhaLanAra vAMcanAra vadhAre gunhegAra che. 'mAra suDIyAne' ATalAja zabda dIkSA mATe tiraskAra, pAMca parameSThine lAge che. mAra mu`DIyAne e zabda phakta hemaca`drAcAya ne lAgu paDatA hatA. ekaja zabdamAM e khAI mAravADanI rANI zAkabharanI rANI peAtAnA ghaNIne lAta mArI ubhI thAya che. enA rAjyanI vacce pratijJA kare che ke tArI jIbha na kapAvuM te mArU nAma nahiM. enI sattAmAM rahelI rANI pratijJA kevA rUpamAM karatI haze ? e kasoTI tamane jaNAvI deze ke-mahAtmA khAi tenuM aMtaHkaraNa deva guru 'dharma'mAM kevuM raMgAyeluM haze ? peAtAnI rAjyaRddhi, sukha upara kevuM `pANI pheravyu? ekaja vacananI khAtara--mAra muMDIyAne' e dharmadrohI vacana tenAthI sahana na thayuM, jeNe peAtAnI ji'dagI upara, AkhA deza upara pANI pheravyuM. AnI jIbha kADhavI eTale mAravADanu eka kharco. jIvatuM haze tyAM sudhI nahi' nIkaLe tenA atha keTaleA bhayakara che. AkhA dezanI pAyamAlI thAya tevA atha che. jarmanIe duzmanAe-pAe ema dhAryuM ke kesare laDAImAM jhaMpalAvIne ApaNI sthiti kaphADI karI, te nyAya laine kaijharane phAMsI
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 77 AgameddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje devA taiyAra thAya te jarmana prajA joI rahe kharI? tethI ja amerIkA phrAMsa tathA brITIzana-lInDA konpharansa AgaLa ubho karavAno vicAra paData. mela paDe. jarmane prajA gharamAMthI ubhI thaze, paNa potAnA rAjAnuM apamAna sahana nahi kare. dezanI prajA apamAna sahana na karI zake, te zAkaMbharI rAjAnI jIbha kADhe e kayA rUpe prajA sahana kare ? e rANue. karelI pratijJAmAM keTaluM bhayaMkarapaNuM che. A bhayaMkarapaNuM rANInA khyAla bahAra nathI. potAnI jiMdagInI beparavAI che. phakta paravA "mArA gurunI. te paravAne aMge kumArapALanI bahene pratijJA karI ke je jIbhe bolyo te jIbha kheMcI kADhe. A jago para lAgaNInI kiMmata kare. Ama to mardAnagI kahevAvALA ghaNuM che paNa deva guru dharmanA adhikAramAM zuM karIe. ema kaho cho. devaguru dharmanA saMskAra kevA otaprota hovA joIe. ke ApaNe jIvatA temanA apamAna sahana na karavA joIe. e kumArapALanI bahenanI sADalA cUDIo lIdhI hota to paNa tamane zubhate nahIM.. Agala cAlIe. bAI pratijJA kare che. khAnagI kAvAdAvA nahIM, jAhera pratijJA kare che. tArI jIbha kaDhAvI nAkhuM chuM. pachI potAnA bhAI kumArapALa pAse Ave che. kumArapALe bahenane Thapake na Apyo ke A vevAIvaTAmAM te zuM kahyuM? AvA rAjakArasthAnone samajanArA vahevAivaTu varanI hoLIne bujhAvanArI che. tyAM AgaLa navI hoLI kema saLagAvI? tema na kahyuM, paNa e vairanI hoLI gurUnI lAgaNI AgaLa keDInI na gaNI. guruno zreSI na joIe. varIpaNAnI kiMmata gaNIne varIpaNAne sthAna ApyuM hatuM to jIvanasAe beya kuLano ghANa kAryo hato. tema tuM navI jIvajasA kayAMthI pAkI ? mAravADa gujarAtanI satyAnAzanI pATI. mahArAjA kumArapALanA hRdayamAM kevuM gurunuM mAna haze ke jene aMge bahenane zAbAzI ApI. tamArI daSTie jagaDo lAgaze. eka makAna pADozamAM hoya, tamArA haka pramANe tame IMTa mUkaze paNa pADozI haThAvavAnuM kahe te vakhate pADozI laDe to chokarA zuM kahe ke mArA bApA ne pADozI baMne laDyA. chokarAne kaMI samajaNa nathI. chokaruM laDavADa dekhe che, haka samajatuM nathI. jenA zAsanamAM navA janamelA chokarA sarakhA devaguru dharmanI kiMmata samajatA nathI ne laDayA kare che tema bolyA kare che. A zAnI laDAI che. keInI Rddhi samRddhi lugaDAM lattAM keI ne levA nathI. jhagaDe zAne che te tapAsavuM
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 63 muM nathI, jaDane jANe nahi ne belabola kare tenI kiMmata nAnA chokarA karatAM vadhAre thaI zake nahi. benanI pratijJAnuM nukazAna kumArapALanI dhyAna bahAra nathI. phalANo savAla jIvana maraNano che, te upara koI deza upekSA karI zakato nathI, te pachI juThA jIvana maraNanA praznanI upekSA nahIM karanArA to sAcAnI upekSA kevI rIte karI zake? deva guru dharma jJAna darzana cAritra e tAttvika jIvana, to AtmAnA sAcA jIva jIvananA savAlamAM upekSA keNa karI zake? jaDavAdI. jIvanavAdI karmavAdI manuSya evA jIva jIvananA savAlamAM jIvana maraNano vakhata Ave te paNa upekSA na kare. te kAraNathI jaDajIvananI upekSA karI cAlI nIkaLe che. saMgrAmanA zUravIre ane cAraNenI sthiti laDAImAM cAraNe mAtra zUra caDAvanArA, raNazIMgA pheMkanArA,zura caDAvanArA chatAM paNa pahelA bhAganArA, tamArA dAdAe Ama karyuM hatuM, tamAruM lohI AvuM. A cAraNe IMgaDA pheMkanArA paNa bANa zarU thAya eTale pahelAM bhAganAra, bhATa cAraNe ne raNasaMgaDAvALA tamArI AgaLa pAchaLa bhATa cAraNe haze. jeo pahelA ja jhapATe khasIne karANe besaze paNa bhATa cAraNu khasI javAthI zuravIra ddhAo pAchA pharatA nathI. dharmane udyama karanAre mAthe AvI paDaze e vicAra na kara. mahArAjA kumArapALane aMge eja sthiti banI. kumALapALa sivAya badhA ja bhoTa cAraNo nIkaLyA. raNamAM jItelo subhaTa A bhAgI gayA hatA-ema kadApi na bele. zarA saradAre bhATa cAraNane kaI divasa Thapako nathI dIdho. eto samajIne raNasaMgrAmamAM jhajhumavAvALA hoya che. dvArakA AkhI baLI gaI pada kula keTI jAdavo baLImuvA. je zUrA manuSya kSatrIyavIro te bIjAnI tarapha jonArA hotA nathI. e potAnA paga para jhaMjhumavAvALA hoya che. kumArapALanA lazkara pradhAno pharI gayA. kaI paNa zatrasAmAM ghA nathI karatA, AkramaNa nathI karatA, AkhI zatrasenAne mAre. kumArapALa upara, pitAnuM lazkara saceta chatAM citrAmaNa sarakhuM. te vakhate kumArapALanuM kALajuM kevuM haze ? dharma rahita kALajuM hADakA mAMsanuM hoya che. paNa dhama rUpa jhavAhIrathI bhareluM kALajuM pocuM paDatuM nathI. traNa divasanA upavAsa karI zAkaMbharI rAjAne thakavIne keda kare che. mahArAjA kumALapALane pavitra zraddhAvAlI mahA-rAjAnI bahena dharmamAM tanmaya thaelA kaho. A kumALapALane temanI
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgAmoddhAraka pravacana zreNuM, vibhAga bIje * bahenano dharmAnurAga, vanamAM phaLa levA jatAM namo avinuM smara, zULI upara caDhelAne namo arihaMtA mAM lInapaNuM vigere vicArIzuM tyAre mAlama paDaze ke kalyANa kayAre karI zakavAnA? parabhava kyAre sudhArI zakavAnA? ATaluM bane te devagurU dharmanI tanmayatA. bIjA tene ghelachA kahe che, e utpanna thAya kyAre? aMta avasthAe kaMI bhAna nahIM hoya te vakhate deva gurU dharmanI tamayatA eja kAma lAge che. nahIMtara beMkavALa, mALAvALe Ama kahe che. eja aMtavakhate yAda Avaze. dhana bAyaDI kuTuMbanI ghelachA bharelI che, te ja chellI vakhate AvavAnI. e ghelachAmAM meLavavAnA zuM? Astika hazo te kabUla karaze ke e ghelachAmAM paramAdhAmInAM khAsaDA khAvAnA. mATe ahIM devAdikamAM, jJAnAdika pAMca AcAramAM evA tanmaya thAya ke duniyA tene ghelachA gaNe. pAMca AcAranI zikSA devagurU dharmanI zikSAmAM tanmayatA karo. jyAM sudhI tamArAmAM gurUpaNuM na Ave tyAM sudhI gurUnI sevA svIkAravI joIe. dhIme dhIme tayAra thatAM risIvaranA kabajAmAM rahevuM te tamArI pharaja. ApaNe ghelachA upara tattva nathI. mithyAtva kudevanI ghelachA DUbADanArI ja thavAnI. vezyAmAM sughaDapaNuM cAhe jeTaluM hoya, viveka vinaya hAya, paNa viveka vinaya te bhale samudAyamAM sArA lAge, ThIka lAge, paNa satI mATe te viveka nakAmA che, balake phasAvanArA che. vidyAthIne udaya zikSakanI AdhInatAmAM che. devanI zraddhA nathI, dhamanI parIkSA nathI, tenA guNe jANyA nathI, avaguNa paNa jANyA nathI, jema risIvaranA tAbAmAM rahevuM paDe, tevI rIte A AtmAnI vyavasthA karavAmAM samajyA nathI. AtmAnA guNo jANyA nathI, guNo pragaTa karavA jeTaluM paNa sAmarthya AvyuM nathI. tame je e virodhInA lekha vAMcavA taiyAra naho te virodhI lakhavA sAMbhaLavA keI divasa tayAra nathI, haLImAM chokarA rasabhara phaTaka gAvA nIkaLe, tema tame virodhInA chApA vAMcavA nIkaLo che. AcAromAM tanmaya thayA nathI, tyAM lagI kevaLajJAnInA vacanone tAbe thavuM e ApaNuM pharaja che. tyAre zuM tame amArI pAse gulAmI kare che? devagurU dharmanI AjJA tene paNa karmathI gherAelA sAcA rUpe nahIM dekhatA tene gulAmI kahe che. risIvara gADayana korTathI nimAve che, tenA kahyA
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 64. pramANe tamArAthI kharca thAya tA te khALaka risIvaranA gulAma che, temA mAnI lye che kharA ? skUlamAM abhyAsa kare che tene mAstaranA kahyA. pramANe besavuM uDavu javuM AvavuM paDe teA badhA vidyArthI zikSakanA gulAma mAnA che? have jo tyAM gulAmI nathI dekhAtI ne kevaLa AtmakalyANanA. mAgamAM tamane gulAmI dekhAya che. tA tame Atmazatru banyA che. nahIM tara gulAmI dekhAya ja nahIM. vidyArthInA udaya zikSakanI AdhInatAthI ja che. janaralanA tAkhAmAM rAjAnA zAhajAdAne rahevuM paDe cheteA zAha-jAdAe janaralanA gulAmA che ? teA udaya mATe AdhInatA svIkAravI tene. gulAmI kahenArA keTalA mUrkha che. ApaNA AtmAmAM saMpUrNa gurupaNu na Ave tyAM sudhI gurUnI AdhInatAmAM rahevuM. gurUnA hukama siAya AMkhanA palakAro mAravA zvAseAzvAsa paNa levA te lAyaka nathI, tethI 'bahuvela sa'disAhu' vigere kahIe chIe. kayAM khArAka poSAka levA, I jagA para besavuM uThavuM te janaralanA hukama pramANe karavAnuM, tevI rIte. zAsravacana-kALIdevI rUpI janaralanA hukamamAM rahevA baMdhAze tyAre ja peAtAnAmAM gurupaNuM lAvI deze. jyAM sudhI pAte andriya padArtho na jANI zake tyAM sudhI kALI devIne (zAstrAne ) AdhIna rahevuM. AtmatattvanA prakAzaka na thAya tyAM sudhI zudhI gurU mahArAjanI sevAmAM tanmayatA. rAkhavI ghaTe. je vastunA phAyadA sadupayAga, durUpayAga vigere jANI na. zakIe tyAM sudhI ApaNI mAlikI chatAM ApaNane vahIvaTa karavAnA haka nathI. teA dhama e AtmAnI cIja chatAM dharmAMnI kiMmata phAyadA tathA sadupayoga na samajo tyAM sudhI tamane dharma teTaleA phAyado ApanAra na. thAya. te dhamanA phAyadA kevI rIte thAya. te adhikAra agre va mAna. 80 pravacana 64 muM aSADa vadI bIjI 7 sAmavAra vagara vidhie sevela dha auSadha vikAra karanAra thAya che. zAsrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM jaNAvI gayA kesa'sArabharamAM je cIja ApavAmAM Ave che tenuM pahelAM nukazAnI phAyado sadupayAga durUpayAga jaNAvavuM joI e. sadu5yAganA phAyadA ne durUpayogathI thatA geraphAyadA dhyAnamAM na Ave tyAM sudhI te vastu koI ne paNa ApavAmAM AvatI nathI, cheAkaraza
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAgamahAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje milakata mAlika chatAM tenA phAyadA, geraphAyadA, nukazAna ke hita ne samaje to mAlika chatAM tenI milakta tene svAdhIna karavAmAM AvatI nathI. bhavyajIvane dharmanI kiMmata sadupayegane phAyado anupagathI nukazAna na samajo hoya tyAM sudhI te manuSya dharmane lAyaka nathI. jema auSadha anupAnanI sAthe vidhi sAthe karavAmAM AvyuM hoya te meTA rega nAza pamADe che. paNa teja auSadha upagamAM levAmAM na Ave to vyAdhi na haThAvI zake. je durUpagathI levAmAM Ave, carIpALIne levAnuM auSadha vidhipUrvaka na levAya te nukazAna thAya. bhojana zarIraprakRti samajayA sivAya karavAmAM AveluM hoya to te bhajana ajIrNa karanAra yAvata mAranAruM paNa thAya che. oSadha bhejanane aMge vidhinI jarUra che, tevIja rIte dharmane mATe paNa vidhinI jarUra che. vagara vidhie karela dharma vikArane utpanna kare che. niyANuM karanArAone cAritra ja durgatinuM kAraNa banyuM che. ' dharma pote pApane lAvate nathI, te pachI cAritradharma durgati denAre dharma kema bane ? cAritra puNya prakRtine ja meLavI zake, chatAM durgati kahIe chIe. puNya vedatI vakhate be prakAranuM thaI jAya che. eka azubha ne eka zubha. je cAritra niyANAvALuM karyuM hoya, te te caritranA phaLarUpa puNyane bhogavI sakhata azubha prakAramAM cAlyA jAya che. teja cAritravALe bIjAbhave cAritranA chAMTe paNa pAme nahiM. koNa? cAritrapALI niyANuM karanAra, niyANAthI thatAM badhA vAsudeva keTalAka cakravatI e viratine pharI nahi pAmI zakyA e samajI zakIzuM. e vAsudeva ne cakravatI pahelA bhavamAM cAritra pALavAvALA hoya, te cAritranA pariNAma chatAM niyANuM karavAthI bIjA bhavamAM temanI zI hAlata thAya che? cAritranA prabhAvathI Rddhi siddhi pAme che, chatAM cAritrane eka aMza paNa te pAmI zake nahiM, eTaluM ja nahiM paNa te trIje bhave durgatimAM ja jAya. zAne aMge? cAritrathI niyANuM bAMdhyuM tenAthI, Rddhi samRddhi maLI temAM Asakta thaye, AraMbha viSaya parigrahamAM layalIna thaI gayo kenaraka sivAya bIje raste ja nahiM. vAsudeve cakravatI samyaktva pAme, AraMbha-parigraha-viSaya-kaSAyane jhera gaNe, paNa cAritra na pAme samyaktva phA. 6
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 64nuM pAme. AraMbha parigraha viSaya kaSAyane jhera sarakhA gaNe, te paNa temAM lapakAelA rahevAthI narake ja jAya. to pachI jeo AraMbha parigraha viSayane tattarUpa gaNe tenI dazA kaI? kRSNamahArAjAnI samyaktva-jyAga-pariNati kRSNa vAsudeva vigere vAsudeva AraMbha parigrahAdikane jhera sarakhA mAnanArA, tyAgamAgane ja cAhavAvALA, e emanA vRttAMta parathI jANI zakIe chIe. jeo bAyaDa mATe laDAI karanArA, seMkaDo manuSyone nAza karanArA, tevA dIkSA vakhata rANune nA nahIM kahI zakanArA, are dIkSAne varaghoDo caDhAvanArA, satyabhAmA rUmINI vigerene corI-laDAI karI lAvyA che, tevI rANI potAnI upara thuMkIne-tyAgIne jAya. tyAga eTale sare vesare karIne jAya teno mahotsava pite kare. jyAM AvI rIte lavAelI rANI tuM ja mane bhavamAM DUbADanAra AvI sthiti dhvanita kare te vakhate pite vAjA vagADe che. je rANIone AvI rIte pite lAvyA che, te pitAne ja sarAvavA taiyAra thAya che, tene mahotsava pote ja kare che. rAMDa nAtare jAya ne ghaNI vaLAvavA jAya" te kharAba kahevAya paNa ahIM zazI kRSNa ne trividha sarAve che. te kiyAmAM kRSNa vAjAM vagaDAve che. pArake ghare tyAga hoya tyAM sudhI badhA dharmiSTha, paNa dharmiSThane ghera tyAga Ave te vakhate dharmiSTha keTalA? kharekhara haju dharmane samajo ja nathI. kasturInI sugaMdha bAvanA caMdananI sugaMdha najIkavALAne pahelI Ave. jyAM tyAgane dharma samajanAra thAya, tyAM pahele naMbare huM mArAne bacAvuM. eka oraDImAM ApaNe rahIe chIe. jeonA oraDAmAM Aga lAgI che. pahelAM kuTuMbIne kADhavA matho cho ke jeDenA pADozIne bacAvavA jAva che? pahelAM kuTuMbane bacAve te to hitabuddhi che. A bhava parabhava bacAvavAnI hitabuddha upajI, te sarvathA bhavabhavanuM nukazAna karanAra evA karmarUpa agnithI tamArA AtmAne bacAvavA kema na mAge? A vAta kRSNajInA kALajAmAM ketarAelI hatI. kRSNa mahArAjAe pitAnI chokarIne parANe kema dikSA apAvI ene khulAso thaI jaze. jyAre chokarIo uMmaralAyaka thaI tyAre rANIoe sArA ghareNAM paherAvI kRSNajInI sabhAmAM mokalI. kuMvarIo kRSNajI AgaLa jaI khaDI rahI.
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ bALamAnAjI pravacana zreNI, vibhAga khIne zuM gRhasthA karA-chokarIone paraNAve nahi ? tame tamArI chekarIne UmaralAyaka dekhIne pahelA kayA vicAra karI che? jagatanA jIvA para mArI matrI che. ahIM kayA vara sAthe joDIzu. amUka mUratI sArI che vigere. A hitaciMtavana ke aticiMtavana jo ahita ciMtavA tA sAmyaktvanuM rAjInAmuM Ape. paraNAvuM chuM temAM hita che, teA samaktimAM rAjInAmuM, ne ahita che teA ahita ciMtaka thayA. pahelu tA gharanuM khurU icchIe. agninA svabhAva che ke pahelAM jyAM paDe tyAMja khALe. ApaNe agni jevA thavu che ke khAvanA caMdana navuM che? khAvanA caMdana najIkavALAne pahelA sugaMdha Ape che. A sAMbhaLI keTalAka kahe che ke zuM gRhasthapaNAmAM cheAkarA cheAkarIne paraNAvavA -nahIM? huM kahuM chuM ke paraNAvIe. paraNAvavAnuM kahevAnuM na hoya, paNa kahuM chu` ke paraNAvIe. are cheAkarAnA paga kApIe, mukhyatAe na kApavAnuM kahIe, paNa saDavA lAgyA te vakhate bhale saDe paNa kApIza nahiM. tame chekarAneA paga kApI nAkhuM e kaI dazAmAM belA che ? paNa kayAre? sAjo paga rahetA hoya te te kapAvI nAkhavAnu AlA kharA ? sAjAnA sabhava hoya tyAM sudhI kapAvI nAkhavAnuM keI divasa khelAya nahiM. tevI rIte ahIM sAjA rahevAnuM sthAna kayuM? samakitI AtmAne zuddha rahevAnuM sthAna kayuM ? tyAga ke bhAga? tA pahelA AkhA paga rahe tevA upAya tyAgaH khIjo upAya saDe tyAre ja kapAvavAnA vicAramAM. cAritranA prayatna karatAM e cAritra laI zake nahiM athavA le nahiM. e chUTI raheze teA jUlama thaze, e julama TALavA mATe vivAha karavA paze. sAjo paga na rahe ne bIjAne saDAvI nAkhe tyAre kapAvavAnA. jagatanI kadaya kudarata tenI sAmA AtmAnA humezAM baLavA che. kaTuvacana sAMbhalI sahana karavuM e AtmAnA guNu, gussAne mAravA e guNa, paNa sAmeA krodha karavA e karmodaya. * mALe DUcA, daravAjA khullA jevI dravyadayA kRSNa mahArAjAnI samyaktvadazA para vicAra karaze. amArA karo ke kanyA na paraNe te amArU nAka kapAya, tA vAsudeva nAkakaTTA. kema ? tame chokarA na paraNe temAM nAka kapAela gaNeA che. tamArI apekSAe kahuM chuM. tamArI apekSAnI vAta che. traNa khaMDanA mAlikane nAka raheze
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 64 ke nahiM. nAka duniyAdArImAM ApyuM che. dharmanA kAmamAM nAka ADuM gaNe. to samakita kayAM ? tamArA nAkanA hisAbe-mAgI kevI rIte zakata? sAdhupaNAne rivAja che ke bhIkSA mAMgavI paDe te pAlavatuM nathI-ema. kahate cAritrane aMza, gocarI mAgavI te. emane cAritranA aMzamAM na. naDyuM. ApaNe AkhA cAritramAM naDyuM. kuMvArA chokarA chokarI mATe e. vicAra Avyo ke A bicAre AgamAM phayAM paDya? eka mAkhI unA pANImAM paDe te bahAra kADhIe chIe. "khALe DUcAne daravAjA khullA," divyadayA mATe mAkhI kIDIne bacAvo che ane dareka bhavanA maraNamAM chokarA-chokarIne parANe dhakele che, to tame kIDI mAkhI bacAvI tenI kiMmata kaI? ApaNA kuTuMbane aMge e vicAra thayo nathI ke Ane kema. uddhAra thAya tyAM sudhI A jIva samakitI thayo nathI. jemAM pate nyAya, calAvI zake tyAM nyAyanuM khUna kare che, ne pitAnuM nathI cAlatuM tyAM nyAya kare che, te te nyAyI ke DhoMgI? tyAga karAvI zakIe paNa pArakA. kuTuMbamAM, jyAM lAgatuM vaLagatuM nathI, tyAM dhanabhAgya dhanyakuLa vigere. bAlavA maMDe te zA kAmanuM? pitAnA kuTuMbamAM tyAgane saMskAra nAkhI. zakatA nathI ane bIje tyAga nAkhavA jAya temAM muddo bIje che. have tame bacAvamAM kahI zako cho ke ahIM amane rAga che, amane cAritra mehanIya che, kAmarAga, neharAga ke viSayarAga naDe che. magajamAM AvyuM hoya ke Ane tyAganA mArgamAM dera joIe. A eka vakhata tyAganA mArgamAM AvI jAya, pachI tyAgamAM joDuM, saMvaramAM nAkhuM e. manamAM AvyuM? e to vicAro ! kaDachA na thatAM kIDI sarakhA bane kRSNa vAsudeva pAse enI ja kanyA Ave che, tyAre joDenA manuSya kahe che ke-vara varavA AvI che, zuM karavA AvI che te pUchavAne vakhata ja nathI. vara varavA mATe mAtAe kuMvarIone mokalI che. AvuM nakakI thayuM. have kRSNa zuM vicAre? kRSNane vicAra pachI karIe. paNa ApaNe te sthaLe zuM vicArIe? tyAga saMvarane nirjarAnI bhAvanA na haya, evA samaye bAyaDIe vara varavA mATe kahyuM te vakhate zuM thAya? zAstromAM dudhapAkanA kaDachA thaIne na phare, kIDI thaIne pharajo. dudhapAkanA kaDAyAmAM badhe kaDacho phare che, eka paNa bhAga kaDacho pharyA vagarane na hoya, paNa kaDachAne
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoDhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje svAda keTale? tevI rIte lAMbA lAMbA zAstra sAMbhaLe ne sAMbhalyA jAva to kaDachAnI sthitimAM Avaze. kaDachAne kaMI anubhavavAnuM nathI. tenA karatAM kIDI sArI ke kaNIo paNa tye. tevI rIte tame kathAo sAMbhaLI ne A kAne sAMbhaLI bIje kAne kADhI na nAkhe, emAMthI thoDuM paNa laIne kIDI jevA thAva. zAstronA kaDAImAM cAre bAju phare. kRSNabharatane Ama banyuM. trIjA purUSamAM na raho. huM Ama batAvuM e pahelA puruSamAM AvatA raho. uttama purUSonAM caritro sAMbhalI thoDA pahelA purUSane arthAta pitAne lagADo. rANIoe kahevaDAvyuM ke-vara khoLA, tyAM zuM thAya? mAruM mana te ghaNuM hatuM paNa tenI mA samajI nahi. A aMta:karaNanA zabda che? are tuM dhaNI ke e ghaNuM che? nahIMtara tuM dhaNuM ANI bana ne ene dhaNuM kara. AvA bAyalApaNAnA zabda kema nIkaLe che? kRSNajI bAyaDInA vicArane AdhIna thayA hate to ? tamArA AtmAne aMge, samyaktva dharmane aMge, bIje kema ADe AvI zake? tamArAmAM tAkAta hoya to te ADe AvI zake ja nahiM. bAyaDInI marajI pacAsa rUpIA vadhAre kharacavAnI thAya to kharacI nAkho che ? 'tarata taDAkI uThe che. rIti vagara nahIM bane. e vakhata mAthuM kema phayuM. kuMkA mATe mAthuM pherave che, to A chokarA chokarInA hita mATe kazuM thatuM nathI? paisA keTe vaLagyA che, dharma aLakhAmaNuM hatuM, temAM zuM karUM, ema bolAya che. rANa thavuM che ke dAsI? kRSNa mahArAjane ekaja vicAra hato ke koIpaNa prakAre putrIne sAdhvI banAvavI. mane cAritramehanIyane udaya hAya ne na laI zakuM paNa bIjAne kema na jeDuM. sAkara khAtAM khasa jAya te gaMdhaka khAvA keNa bese? ahIM kuMvarIne cAritranA raste joDavI che, te pitAnA vacanathI joDAya te baLAtkAra potAne karavAnI jarUra nathI-ema kRSNa vicAre che. pote aviratimAM chatAM cAritranA raMgathI kevo raMgAele che. tyAre ene kevI rIte zabda kaDhAva ? dhAryuM karavuM che paNa enA moMDhAthI zabda kaDhAve che. tuM pati karatI AvI che paNa tAre rANI thavuM che ke dAsI ? cokhA zabda kema kahevaDAvyA ne kIdhA kema? nAgA zabdo mANasae. kahyA kema? zuM potAnI kanyAne kRSNa bhUlI gayA haze kema ? AkhA
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 pravacana 64 5 janAnAmAM chApa paDI hatI ke kRSNa AvA kAmamAM ekadama paDavAnA nathI. e chApa kyAre paDI haze? eTaluM ja nahi paNa rANu samajI-cUkI hatI, nahIMtara AvA pragaTa zabdo kahevaDAvavAnI jarUra na hatI. kRSNa pitAnI chokarIo mATe varanI ciMtA nahiM karanArA, karaze te cAritranI ja citA karaze. ATaluM jenA mATe prasiddha thaeluM, tethI khullA zabda. kIdhA sivAya chUTakoja nahi. 9 TakAnI AzA jIvatI rahe tevI rIte cAritra levaDAvavAnI AzAvALA chatAM AzA marI gaI nathI. vAta palaTAvIne pUche ke-dAsI ke rANI banavuM che? soLahajAra mugaTabaMdha. rAjA sabhAmAM beThelA che. temAMthI kyAM game che te bela? e sIdhI vAta. hatI, paNa tyAgane amRta gaNanAre, bhegane jhera gaNanAra-evI AtmAnI pariNati sahelI nathI, tethI keIne pariNati thAya ne keIne parisuti na paNa thAya. tAre rANI thavuM che ke dAsI. te pUchavAmAM sIdhI rIte. pahelA praznane uDAvI dIdho. ADakatarI rIte varanI vAtamAM rANI dAsInI vAta kayAM kare che? ADakatarI rIte rANunA vAkyane saMbaMdha rAkhe che. sIdhI rItie huM pApano sahakAra ApavAvALo na tha. mATe mAre e karavuM nathI. dararoja savAra sAMja aDhAra pApasthAnaka bolIe chIe. e AtmAnA prabhAvathI nathI, unanA prabhAvathI. nahIMtara e pApamAM sAmela kema thaIe? tyAre micchA mi dukkaDaM konA prabhAvane? unanA kaTAsaNAne prabhAva. kRSNamahArAja paDikamaNu karatA na hatA. tethI micchA mi dukkaDa detA na hatA, chatAM eTalA pApamAM sAgarita kema thAUM? kRSNane banAvavuM e pahelA vAkyamAM saheluM hatuM. have A jago para rANIne manuSya rANIvigere avaLA jAya te banI jAya ne sIdhA jAya. te bane nahiM. je UMdhI mAgaNI kare to sabhA phITakAra kare. rANI. thavAnuM ja kaheze. jene uttara hAthamAM ja che, evo ja prazna karyo. chokarAne. pUchayuM ke tuM DAhyo ke gAMDe? pahelethI ja jANo cho ne jema gAMDe ke DAhyo prazna kare, tyAre uttara tamArA hAthamAM ja hoya che. tevI rIte dAsI. ke rANI thavuM che? tene uttara kRSNanA hAthamAM ja hoya. mAre rANI thavuM che, te rAjAne paraNAvavI joIe. vAta kharI. kRSNa evA akakala zUnya. na hatA. soLa hajAra rAjAne dAsa gaNanAra hatA. rANI karavI kyAM? tenI sAthe paraNAve te rANIpaNuM kayAM? jyAM badhA kRSNanA dAsa che. kuMvarIe pitAnI apekSAe rANIpaNuM kahyuM. praznakAra je muddAne jevI rIte sama
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama dvAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje jate hoya te mudAe tevI rIte prazna karavAne baMdhAela rahe kRSNa rANIpaNuM kene mAne che? te vicAryuM nathI ne rANIpaNuM kahI dIdhuM. je koIpaNa bAIne page paDuM te te mArA karatAM maharthika gaNAya te kayAM? nemanAthajI pAse cAritra tye tyAM. te sivAya A zIra jhukavAnuM nathI. kRSNane murabbI gaNavAne vakhata kyAre Ave? kevaLa dIkSita hoya to ja. nahIMtara kRSNanA namaskAra pAmI zake nahiM. samyaktvavALAnI sthiti kevI hoya? Ama kuMvarIne cAritra parAyaNa karI. je e chokaro chokarI nizALe na jAya te marajI hoya te jaya, nahIMtara kaMI nahi-ema vicAre che kema nahi. kahe e bhaNe e ja hita, e hita amAre parANe karavuM che. e kamAta thAya, kuTuMbanuM peTa bharate thAya, e ja hita. tethI parANe paNa bhaNAvavA. vratapaccakhANane aMge viratine aMge je kRNane baLAtkAra gaNatA hoya temaNe parANe abhyAsa na karavo, enI marajI hoya to kare ema kema nathI bolatA ? ene tame pharaja gaNe che. mana hoya ke na hoya paNa hitane raste joDoja joIe te samakAti? samakItipaNAnI pharaja samajato haze ke ke A duniyAnI pharaja samajatuM haze? duniyAdArInA hita samajelA baLAtkAre temAM jaDe te AtmAnA hita samajelA kema e raste na joDAya ? mULa vAta ekaja kahevAnI ke kRSNa AraMbha parigrahamAM talAlIna chatAM kuTuMbane te raste joDavAmAM keTalA talAlIna che, te jovAnuM che. pite dArU na choDe te chokarAne dArU ke aphINa na choDavAya, A siddhAMta mAne che? lAI lAgI che. pote cAlI zapha nathI te sAtheja chokare te che tene na jagADe kema? te cAritramohanA paMjAmAM jakaDAI gayA te bIjAne AraMbha parigrahamAM DUbADI devA e koI divasa hitakArIthI bane ja nahi. kRSNajIthI virati thatI nathI paNa pitAnA kuTuMbane te rIte joDe che. are AkhA zaheramAM DhaMDhero pITAve che ke-bAyaDI taraphanI chokarA taraphanI je aDacaNa hoya temane mAre pUrI pADavI. pAchaLanI kAMIpaNa aDacaNa heAya te huM bhAMgIza. dIkSA mATe kaI vaya yogya gaNavI? yuvakane banne bAju avaLuM che. tenA kuTuMbanuM bharaNapoSaNano baMdobasta kare te rUpIA deIne vecAtInuM rUpa lAlacanuM rUpa ApavuM
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 64 muM che. emane ema cAlI nikaLe te nirAdhAra melIne nikalyA. tyAre juvAnIyAne game che zuM ? dIkSA thavI na joIe. nAno dIkSA tye te kahe che te samaje zuM? aDhAra varasanI umarane kare paraNIne bhe eTale samaje ke bAyaDIne rovaDAvI. vRddha thayo eTale mAbApane rovaDAve, mAbApane sarAvyA hoya, te te ThIka ThIka, TheThA bhegA thAya che, paDikamaNuM AvaDatuM nathI. tyAre dIkSA mATe kayo vakhata e te kahe? nAnapaNamAM aNasamaju, pachI bAyaDI chekarA mAbAba, pachI khokharUM hAMlluM. te dIkSAne TAIma pahelAM nakkI karo. pachI mAbApa chokarAno kaze vAMdho nahIM laIe. kevaLa AkAzanA phulonI suMgadho joIe che. sAdhana ghara bAra vagaranA lokone varasAda Ave te rAMDano kahe ane varasAda na Ave tyAre rAMDo na Avyo. daridratAnA hisAbe banne vakhata rAMDano kahyA vagara rahevAnA nathI. sAdhu na hoya te paNa julama, heya te paNa julama dareka upAzrayavALA gAmavALA dezavALA sAdhu mAgavA taiyAra ane sAdhu thAya e gamatuM nathI. e daSTine kaI divasa saMteSa karI zakAya nahiM. kRSNa dvArikA nagarI bAra jojana lAMbI navaje jana pahoLI, temAM DhaMDhere pITAvyo. AkhA zaheramAM DhaMDhero pITAvyo ke jene cAritra levAmAM kaMIpaNa harakata hoya te te mATe pUrNa karavI. AvA daDha raMgavALA chatAM AraMbha kaSAyamAM pote DUbA eTale narake gayA. AvI mAnyatAvALA lapaTAyA te narake gayA. samakitavALe narake jAya nahi paNa samakitamAM AyuSya bAMdhe che. teo AyuSya paNa AsaphitamAM ja bAMdhe. niyANAnuM pApa kevuM? AyuSya bAMdhyA pachI ja samakita pAme. te samati naraka nivAraNa karanAra thatuM nathI. pahelAM sArI karaNI karI zake ja nahiM. niyANAnuM adhamapaNuM ke je bIjA bhavamAM ATalI UMcI sthiti AvavAnI hoya chatAM Asakti AvI thAya che. te niyANuM cAritranA prabhAve phaLIbhUta thayuM. cAritrarUpI dharmanI kimata nahi samajavAthI niyANAthI cAritra khasatuM karyuM, tethI narakamAM javuM paDayuM. dharma saMbhaLAvuM-ema kahI dauM te pahelAM dharmanI kiMmata samaje. have dharmanI kimata karavAnA raste AgaLa zuM batAvaze te adhikAra agre vartamAna.
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamatAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje pravacana 65 muM aSADa vadi 8 sAmAyikAvazyaka-poSadhAni devArcanasnAtravilepanAni / brahmakriyA-dAna-tapomukhAni bhavyAzcaturmAsika maMDanAni // 2 // mAlika chatAM vyavasthA mATe adhikArI - zAstrakAra mahArAjA AgaLa sUcavI gayA ke jagatanA vyavahAramAM -jIva potAnI mAlikI chatAM kiMmata na samaje, sadupayegane phAyado, durUpayoganA geraphAyadA samaje nahiM te tevA manuSyane potAnI mAlikI chatAM vyavasthA karavAnI vastu maLatI nathI. tethIja risIvara gADayana nImIe chIe, yAvatuM rAjya hoya to paNa menejamenTa karavI paDe che, vastunI kiMmata na samaje tethI. to pachI nahIM maLelI vastunI navI meLavI devAnI vastunI kiMmata samajavAmAM na AvI hoya tyAM sudhI e vastu devAmAM -zI rIte Ave tevI rIte dhamanI kiMmata samaye nathI, je dharmanI -vyavasthAmAM samajato nathI, phAyadA nukazAna niSphaLapANuM samajato nathI, tyAM sudhI dharma levAne lAyaka nathI. milakata pitAnI hatI tevI rIte dharma AtmAne svabhAvaja che. dharmane mAlika AtmA ja che. AtmAnA "dharmane mAlika bIje keI nathI. jyAM sudhI upayogItA anupayogItA na samaje tyAM sudhI dharma levAne lAyaka banatA nathI. dharmanI kiMmata keTalI AMkI? jena kuLAcAravALo jinezvaranI pUjA sevA kare che, gurUne vaMdana kare che, dAna kare che, bhakti kare che. AThama caudaze upAsa kare che, paryuSaNamAM dhamanI kriyAo kare che, ziyaLa pAke che, paNa badho dharma kaI kiMmata samajIne karAya che? huM zrAvakanA kULamAM janme chuM mATe karavuM joIe. pitAne kuLAcAra jaLavAya tethI kare che. mane loka dhama kaheze to deva guru dharmanI kiMmata keTalI karI? jeo devaloka jeTalI dharmanI kiMmata kare teo mithyAtvI. A dharmanI jinezvaradevanI gurunI sevAnI kiMmata devaloka kare, cakravatIpaNuM vAsudevapaNuM kimata tarIke gaNe, tyAM sudhI e samakatamAM nahiM. tethI mithyASTie abhavya anatI
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' . . - pravacana 65 muM vakhata cAritra pAlyA chatAM zAsakAroe temanAmAM samyakatva gaNyuM nahi. dharmanI kiMmata karavAmAM bhUla thaI. Rddhi samRddhi dhana mAla milakata bAyaDI chokarA AbarU A vigere jyAM sudhI dharmanI kiMmata karavAmAM Ave tyAM sudhI samakti gaNAya nahi. nava saiveyakane lAyaka sAdhupaNuM anaMtI vakhata pAlyuM paNa samyaktva na AvyuM. kAraNa? kimata karavAmAM bhUla karI. AtmAnA guNo pragaTa karavA, svasvarUpamAM sthira thavA je kimata karavAnI hatI te na karI. te na karavAmAM anaMtI vakhatanA cAritra dhULamAM gayA. anaMtI vakhate tamArA dIpaka samyaktva, te nakAmA gayA. dezaviraticAritra niSphaLa gayA, tevuM A vakhata na kare. tamAru jJAna samakita dezavirati sarvavirati anaMtI vakhata nakAmI gaI. zAthI? dharmanI. kiMmata dhyAnamAM na lIdhI tene lIdhe. evI rIte atyAre paNa dharmanI kiMmata dhyAnamAM nahiM le te samyapha dezavirati ne sarvaviratinI. karaNI kacarAnI TepalIne AdhIna thaze. tethI dharmanA bheda batAvatA. pahelA dharmanI kiMmata batAve che. zayaMbhava sUrijIe pahelAM dhamAM saMkuza kahyuM ne pachI kalA saMgano to kahyuM. dharmanI kiMmata samajAvavAnI pahelI pharaja. A laukika phaLa samajAve te pahelAM dharmanI. kiMmata ne tenuM svarUpa, te na jANavAmAM AvyA te jhaverInA baccAMnA hAthamAM Avelo kohinUra mAtra cATavAnA upagamAM ja AvavAne. dharmanI kiMmata samajyA vagaranAne kevaLa padgalika sukha mATe ja dharma upagI lAge, AtmAnA sukha mATe te dharma kAma lAgatuM nathI. tenA ja aMge ApaNI mAMkaDAnA jevI ceSTA thAya che. tamane mAMkaDAmAM na gaNAvIe, paNa ApaNI vartaNuMka tapAsIe te mAMkaDAnI sthitimAM ja chIe.. ApaNuM ane mAMkaDAnI rithatimAM ke taphAvata? eka rAjA pAse koI mAMkaDAne zIkhavIne laI Avyo che. niyamita evA ke jAtivabhAva caMcaLatAno te paNa jeno chUTI gaele hate.. evA keLavelA zIkhelA mAMkaDA rAjA pAse melyA. sAheba! lIjIe. rAjA pUche che ke zuM kAmamAM Avaze ? sAheba! paheregIrakA acchA kAma karatA hai. mazAlacInuM sAruM kAma kare che. e mAMkaDAne be bAju ubhA rAkhyA, traNa cAra pAMca kalAka darabAra cAle te vAMdarA dIvI laI ubhA rahe che. dIvAnane kahe che ke A mAMkaDA kevA che? sIpAInA pagAra baccA.
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgAhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo 91 temAMthI vAMdarAne mATe ghareNAM karAvyAM. lokone Azcarya kevuM lAge?* keIka vakhata paradezanA musAphara kerIo laI rAjA pAse Akyo. e dezamAM kerIo na maLavAthI paradezI Avyo te lAvyo hato. jyAM thALa nIce mUko ke-mAMkaDAoe dIvIo rAjA upara pheMkIne phaTa kerIo upADI.. dIvAna kahe che ke jAnavara che. pAdazAha gusse thayo. mAMkaDAne dhyAna na. rahayuM ke kerI levA javuM che ne divI pheMkuM chuM, temAM mArA mAlikane keTaluM nukazAna thaze? tenI tene kiMmata nathI. tame gherathI sevA karavA. nIkaLo ne rastAmAM pAMca rUpIyAnuM gharAka maLe te, sAmayika karavAnA. TAIme kaI gharAka maLe te dharmanI kiMmata samajyA che ke A dazA che?' jene dhamanI kiMmata samajAI hoya tene pAMca hajAra ke rAjya male te. paNa dharmano anAdara thAya kema? dharmakAryamAM anAdara thAya to ApaNe mAMkaDAmAM ke tenAthI bahAra? mAMkaDAe darabAra baLI jaze, rAjA banI. jaze tene vicAra na karyo, tevI rIte ApaNe AtmAnI nukazAnI na. vicArIe, huM kamathI mela thaIza marIne utpanna thanArI gati e vigerene. vicAra Avato ja nathI. mAtra teNe kerIne vicAra karyo, tevI rIte ApaNane paugalika padArtho kiMmatI lAgyA. te pachI ApaNe dharmane. mATe bhega ApanArA zI rIte thaI zakIe? kuTuMba ane pararAjyanA AvatA upadravane rokanAra evA: abhayanI dIkSA A vAta khyAlamAM Avaze tyAre mahArAjA zreNikanuM dharmanuM dRDhapaNuM samajavAmAM Avaze. je dIkSA mahArAjA zreNikane rAjya bhraSTa karanArI, keda karanArI, sAMja savAra se keyaDA khavaDAvanArI, jhera cusAvI mAranArI. banI te dIkSA kaI? abhayakumAranI dIkSA. jyAM sudhI abhayakumAre dIkSA. lIdhI na hatI tyAM sudhI zreNikano eka vALa paNa vAMko karavAnI tAkAta kaI dharAvatuM na hatuM. pararAjyamAM paNa aDhAra mugaTabaddha rAjAo zreNika para caDhI AvyA chatAM pAchA gayA. konI buddhie ? abhayakumAranI buddhie. pararAjyathI AvatA upadra rokanAra abhayakumAra mukhya pradhAna hatAM. sattAdhIza rahayA tyAM sudhI keNika koNa che te keIne. mAlama na hatuM. jyAM abhaye dIkSA lIdhI eTale pahele naMbare keNike zreNikane rAjyabhraSTa karyo. khAvA pIvA na Ape. yAvat zreNika rAjA hIrecUsI marI gayA. A manuSya dIkSAne ke duzmana bane? ke dIkSAe: mAruM rAjya khavaDAvyuM. se keyaDA marAvyA ane jhera khAIne maravuM
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ - pravacana 65 muM paDU yuM, kadAca kahezo ke bhaviSyanI kene mAlama? te koIne mAlama paDe nahi. A dIkSA denArA koNa? paramezvara mahAvIra mahArAjAe abhayakumArane dIkSA ApI, tyArathI jANyuM hatuM ke dIkSA banI ke zreNikane kedamAM paDavuM paDaze. mahAvIra mahArAjA kaI vastu jANatA na hatA? te te kevaLajJAnI che. emane te nakkI che ke abhaye dIkSA lIdhI ke ATalA julama thavAnA. zreNika atyAre mahAvIrano duzamana thAya ke nahiM. abhayane dIkSA na de to AmAMnuM kaMI nathI. ekane dIkSA na dIdhI hate te emane vaMza cAlyA javAnuM hatuM ? vaMza rAkhavAne mATe dIkSA devAtI hate to A vAta mahAvIra mATe kahevAte, paNa vaMza rAkhavA mATe dIkSA devAtI nathI. sAkaracaMda khuzAlacaMda ema kahIe chIe? paNa phalANA vijaya hemacaMdradevacaMdrakoI jago para kahIe chIe? A to kevaLa dharma dvaSInA zabdo AgaLa karI dIkSA ne dIkSite para arUcI karavI eTalIja AkAMkSA. cauda hajArane pahelA ja samavasaraNamAM dIkSA ApI eka abhayakumArane dIkSA na ApI hatuM te zuM rahI javAnuM hatuM? AkhA kuTuMbamAM lohInI nadI vaheDavAvI. A badhI dazA eka abhayakumAranI dIkSA mATe, ajANatAM nahIM, mahAvIra svAmI bhagavAna kevaLajJAnathI AjANuMne dIkSA kare che. atIta anAgata sarva kALakSetradravyabhAva jANanAra hatA. emanI jANa bahAra A vastu na hatI A jaga para zreNikane maratI vakhate kayo vicAra Ave joIe? abhayakumAra tenI dIkSA ne mahAvIra bhagavAnane traNene parama duzmana gaNe. paNa traNane duzmana nahIM gaNatAM murabbI zI rIte gaNyA? je mahAvIre AvI dazA lAvanArI dIkSA ApI temanA upara arUcino choTe kema na tha? dharmanI kiMmata samajatA hatA. dharma dvArA ke prasaMga Ave ne sarvasvanAza thAya te paNa te tarapha arUci nahiM. teja tatvaprIti. be paisAnI vAtamAM dharma ghera gaye ema thAya te dharmanI ApaNane keTalI kiMmata AvI? rAjyabhraSTa pite thayA, dararoja 100 cAbuko pite khAdhA yAvat jhera pate cUsIne maryA. potAne aMge nukazAna thayuM hoya te dharma ke dharma tarapha arUci na thAya te ja dhamanI kiMmata sama kahevAya, te sivAya nahi. abhayakumAranI dIkSAe lagabhaga be keDanA jAna lIdhA. vastu samaje. abhayakumAre dIkSA lIdhI eTale temanI naMdA mAtAe dIkSA lIdhI. tenI pAse je devatAI vastu hatI, aDhAra zere hAra, kuMDaLo devadUSya e badhuM
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agalaraka pravacana zreNI, vibhAga bIje hala vihalane ApyuM. zreNike paNa dekhyuM ke-rAjya kaNika leze te rAjyanI kiMmata jeTale sIMcANe hAthI halla vihalane Ape. bannenI rANIo bahAra kIDA karavA jAya che. hAthIthI krIDA kare che. mane khabhA para mUka vigere je kahe te pramANe hAthI kare che. e hAthIne vibhaMga jJAna che, tethI jema kahe tema kare che. eka bAju devatAI AbhUSaNa ne hAthI. dekhI loko kahe che ke-meTI sAhayabI malI hala vihalane, keNIkane mATI malI. temAM keNikanI rANI padmAvatIe kaNikane kahyuM ke-hArane hAthI ApaNe AdhIna AvavA joIe. strIe haTha pakaDI. gRhastha eTale viSayanA strIonA gulAma saMsArI manuSya viSayane gulAma che. viSayanI gulAmImAM saDatA. na rahyA che te sAdhu karatAM tamArAmAM vadhAre zuM ? tamAre lagIra mAMdA paDo to ThIka, nahitara dhaMdho khoTI thAya che. ahIM sAdhune jarA tAva Ave to mahArAjane tAva Avyo che, te mATe badhAne phikara. tamArI citA keIna kare, ne mahApurUSanI ciMtA, Akhe saMgha kare. utAravAnI makAnanI ciMtA gocarInI ciMtA, dardanI ciMtA, lugaDAMnI phIkara bIjA kare. kayuM ochuM che? sAdhu bhUkhe mare che, nAgA phare che? ekaja tamA-- rAmAM che ne sAdhumAM nathI. viSayanI gulAmI tamArAmAM che ne sAdhumAM nathI.. tethI ja prazamarasamAM lIna rahe che. tame upAdhimAM pharIne mAthAmAM dhULaghAle che, kevaLa viSayane lIdheja. tethI ja strInA gulAma thavuM paDayuM che. strI rIsAI ne pIyara cAlI jaze-ema viSayanA gulAma pAse te. dekhADe che. nahiMtara jA tuM pIyara, mane DUbavAnuM bace. AvuM kahenAra pAse pIyara jAuM chuM ema nahIM kahe. viSayanA gulAma je na bane te upara strIne seTe cAlatuM nathI. rAjA keNika AkhA dezane rAjA AkhA kuTuMbane rAjA paNa rANIne gulAma. zAne aMge? viSayanI gulAmI. svIkArI tene aMge, nahitara padmAvatInA gulAma banavAnI jarUra paDate nahi. tethI nItiyukta naMdAe potAnI mAlikInA hAra vigere hallane ApyA, temAM koNikane mAMgavAne haka ko? pote kahI cUkI che kebApe mAe ApeluM che, tema kahI cUkele chatAM padmAvatI strI jAta che. tuM mara paNa mane dhare lAvI Apa. bAkaDA bokaDInI vAta sAMbhaLIne asIla tarIke kArya na karazo. jokhama asIlane, phAyado asIlane vakI
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 65 'lane temAM levAdevA nahi. tema tame na sAMbhaLaze, paNa lagIra pitAnA upara utArajo. pelI bakarIe bakarAne jaNAvyuM ke tuM mara te paNa mane dhare lAvI de, tevI rIte saMsAramAM mAthuM phoDe, AbarU , paNa ame dhArIe te pramANe karo. ApaNI bAIe, gharane hisAba jANIne, svataMtra samajIne, mArA gharanI A dazA che, te mAre Ama ja sAdAIthI vartavuM joIe evI keTalI? bAInI buddhi pAnIe, tevI rIte temanI buddhi khAvApIvAmAM moja majAmAM che. cAdagAra be mahAna yuddho kenA kAraNe thayA? tevI rIte ahIM padmAvatIe kahyuM ke siMcANe hAthI, devaduSya, kuMDaLa, hAra ApaNane maLavo ja joIe. strIne gulAma nyAya anyAya nahIM jotA strIne hukama amalamAM melavAvALo thAya che. tethI keNike hakala-vihalane kahyuM ke tuM kahe te rAjyamAMthI bhAga ApuM, paNa te te sicANe gaMdhahastI devatAI cIjo Apa. hallavihale vicAra karyo ke rAjyabhAga ApavAnI dAnata have to bApAne kedamAM nAkhate nahi. - atyAre rAjya Ape ne pachI paDAvI lya to? tethI kabajAmAM AvelI cIja bIjAne devAya kema? ema vicArIne badhuM laIne vizALAna-rImAM ceDAmahArAjA pAse cAlyA gayA. keNike kahAvyuM ke-hAthI vigere ahIM mokale. amArA rAjyanI Rddhi che. tamane rAkhavAne - haka nathI. viSayanI gulAmIthI strInI gulAmImAM utaryo. temAMthI potAnA mosALamAM dAdA sAme bAtha bhIDe che. ceDAmahArAjA e kaNikanA dAdA che. ceDA mahArAjAe jaNAvyuM ke hala vihela jIvatA hoya tyAM sudhI hakasara che, e na hoya pachI mAgo e vyAjabI che, paNa enI pAsethI kheMcAvI tamane ApuM e nyAya purassara nathI. dUte A samAcAra keNikane kahyA. krodhane paNa e vakhate e gulAma banyuM. laDavA AvuM chuM tayAra thAva. baMnenuM yuddha cAlyuM. ceDAmahArAja tarapha aDhAra rAjAo, keNika tarapha dasa bhAIe, traNa kroDa manuSya laDavA lAgyA. bAra varasa laDAI cAlI. rathamUzaLane zIlAkaMTaka laDAI thaI varasonI ne veTaralanI laDAI yAdagAra laDAIo kahevAya, tevI rIte A be saMgrAma vizALAnA gherAvA vakhatanI yAdagAra laDAI ratha mUzaLamAM kroDa manuSya, mahAzilAmAM 9 lAkha maya. lagabhaga be keDa manuSya jIvathI gayA. A badhI
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agame dvArA pravacana zreNI, vibhAga khIje kSa laDAI e kronA pratApe? eka abhayakumAranI dIkSAne lIdhe, te akSayakumAra dIkSA na lye tA halla vihallane hAthI Ape nahiM. devatAI AbhUSaNu paNa halla vihallane maLe nAha. ramU zaLa ne mahAka'TakazIlAmAM e koDa mANusA marI gayA. ceDAmahArAjA vAvaDImAM paDI marI gayA. advitIya bhakta kSANikasamyaktvanA dhaNI kevaLa zreNika, mAya rAjAmAM eka paNa kSAyika samakitI nahIM. AvA parama bhakta jenA pratApe mare che. e dIkSAne kevI gaNuvI ? saudarAja lAkanA sarva jIvAne alaya ApanAra DAya te janadIkSA hajArA sAdhu mahAvIranA hasta dIkSita-caudahajAra, gautamasvAmInA hastadIkSita pacAsahajAramAM eka jaNAe dIkSA na lIdhI hate te| zu geraphAyadA hatA? tene aMge zreNikane tathA ceDAmaharAjane keTale dAha rahevA joIe? abhayakumAranI dIkSAne katalanA divasa gaNe ema mAne ke nahi? kema na mAnyA ? ataavasthAe ceDAmahArAjAe mahAvIranI ArAdhanA karI che. zreNike eka aMza paNa bhagavAna pratye arUcikarI nathI. caudarAjaleAkamAM sarvakALamAM abhayadAna denArI cIja, dIkSAnI AgaLa anaMtA jIvA marI paDe enI kiMmata nathI. prazna--dvIkSAne aMge anaMtA jIve marI paDe e mahAvIrane saMmata hatuM ? javAJaziyala pAlavA eka khAI kAInA gharamAM AvI. pAchaLa pAMcaseA guMDA hoya ne laDAI kare, teA khAI ne dhakko mAravA ke luccAne mAravA ? prazna--abhayakumAre keTalA varase dIkSA lIdhI ? javAba--abhayakumAre keTalA varasanI uMmare dIkSA lIdhI ? abhayakumAra tA chadmastha hatA. tethI bhaviSya na paNa jAze, paNu bhagavAna te jANatA hatA. ATalA anatha jANavA chatAM kema dIkSA ApI dharma karanArA AtmakalyANa mATe kare temAM anaMnuM kAraNa nathI. je virAdhAkrika kare che te ja julama karanArA che. aDhAra rAjA sAmaya grI AvelA te abhayakumAranI buddhithI pAchA gayA hatA. keNika janmathI zreNikanA zatru che, te rUvADe rUMvADe samajelA che. e ceDA mahArAjA
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 58 jANe che-ke alara gaNa rAjAne dhULa phakAvI che, vizALA nagarInA janAnA mAMthI je akSayakumAre kanyAne upADI che, te buddhinI adhikatA ceDA mahArAjA jANatA hatA. dhAraNInA manoratha pUravAmAM, celaNAnI ApattimAM abhayakumAra kAma lAgyA che. mahatvanuM siddha hatuM, te para asiddha ka5nA kAma na lAge. AtaraDA khAvAnA dehalAthI pheMkI dIdhelA. keNikanA kamathI vApheka chatAM abhayakumAra zreNikane vRddhApaNAmAM mUkI jAya temAM virodha na kare e kaI sthitie? dIkSA lIdhI chatAM te tarapha zreNikane virodha nathI ke manamAM jarAe arUci nathI. tevI rIte mahArAjA ceDAne vagara levA devAnI upAdhi che, vAvaDImAM DUbIne marI javAne. vakhata che. gadheDAne hAthe kheDAtI vizALa jANe che. temAM kevaLa kAraNa abhaya ne naMdAnI dIkSA che. kahevAnI matalaba e ke A mahApurUSoe dharmanI kiMmata dhyAnamAM lIdhI hatI. tene lIdhe ja AvA julamanA prasaMgo paNa AvyA, chatAM dharma ke dharmI upara arUci na thaI. AvA mahApurUSe dharmanI sthiti TakAve te be rUpiyAnI kiMmatamAM derUM ghera, jAya, sAmAyika pratikamaNuM nahIM karIe; te zuM kAmanuM. tame nAstikanA bApa kema banyA che? tamArA karatAM te musalamAna sArA, khoTuM lAge te mAruM vacana boTuM TharAvo. tamAre musalamAna karatAM sArA thAvuM hoya te mAruM vacana. khe TharAvane ? musalamAno chokaro kurAna mukha pATha thayA sivAya zikSaNamAM dAkhala thatuM nathI. tame tamArI Avazyaka kriyAne keTalAne zikhavIne pachI nizALe mUkayA ? tame e niyama rAkho ke dhArmika zikSaNa ApyA vagara skUlamAM na mela. paraMtu pahelAMthI tame ja nAstikatAnuM zikSaNa Ape che. pahelethI AstikatAnuM zikSaNa Apo nahiM, pachI. nAstika nIvaDyA kahe che. kharekhara tame nivaDAvyA che. tamAro kare cAra dahADA nizALe ke dukAne na jAya te AMkhamAM jhera varase che, ane sAmAyika pratikramaNa na kare to jhera varase che? tamArI e rItie temane nAstika banAvyA. musalamAnane eke eka manuSya nimAja paDhavA nikale te vakhate gharAka nahi sAcave. dharmakriyAne mATe mAbApane nizcaya. hoya tyAM chokarAne dharmaprApti thAya temAM navAI nathI. tamAre gurUpara Adara hoya te tamArA chokarA AghethI mahArAjane dekhe ke tarata ja
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo 7 kahe ke mahArAja AvyA AvyA bAlavA maMDe che. tevI rIte tame saMskAra pADayA hate te tamAre chokaro nAstika thate nahi ne tame nAstikanA bApa banate nahi. ApaNe kAyadAthI dharmathI sagIranA vatana mATe javAbadAra chIe. tamArA baccAM nAstika thAya tenA javAbadAra tame pote che. jo tame dharmanI kiMmata karI hate, te tamArA baccAne nAstika thavAno vakhata na hato. jenanA nAme cAlatI skUlomAM paDImAM urphe khala mAstara jema tema lakhe tenI sAmA AstikanA chokarA ja TakI zake. keI nizALamAMthI bhaNIne Avyo, pAMca sattA sADatrIsa kahe te mAstarane ke pakaDo che? mAstara para kevA khIjAI jAva che? evI rIte dharma virUddhanA saMskAra thAya te vakhate manamAM kaMI thAya che? mArUM kahevAnuM tattva e che ke-tamArI sarakhI rIte vyavahAra karanArAo potAnA baccAMne potAnA dharmanA Astika banAve che. tame evA kevA ke tamArAM baccAM nAstika bane che? tamArI joDe rahenArA vagara paisAe dIgaMbaroe kevA tIrthonA kAryo karyAM che? kahe emaNe potAnA baccAmAM bacapaNathI AstikatAnI jaDa nAkhI che. tamane kakAnI kiMmata, vyApAranI kiMmata dhyAnamAM AvI che, paNa dharma nI kimata dhyAnamAM AvI nathI. tethI chekare ke thayo che, tenI kiMmata nathI. haju sAruM che ke tamane gurUo malyA che. e lokone gurUo maLatA nathI. unALe ubhAgI nikaLe che, ziyALe samAI jAya che. e chatAM teo Astika banyA che. vagara upadeza baccAMne Astika banAvI zakyA. tame pacIse varasathI guranA samAgamavALA, te gurU na hatuM te tame zuM karate? mATe dharmanI kiMmata samaje. A traNa jagatanA rAjyane dharma AgaLa keDI jevI kiMmatanAM gaNe che, tethI zreNika rAjA tathA ceDA mahArAjA AvI vakhate paNa dharmamAM daDha rahI zakyA. have dhama kevI rIte samajava, tenA bhede kevI rIte samajavA ne karavA, e adhikAra agre vartamAna. pravacana 66 muM aSADa vadI 9 zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM sUcavI gayA ke-A saMsAramAM dharma e uttama cIja che, te dharma samyaktva prApta thAya tyAre lekhe phI, 7
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 66 muM lAge che, samyaktva prApta thaeluM hoya tene saMsAra paNa ocho thaI jAya che. te mATe kahyuM ke-ardhapudgala-parAvarta saMsAra kene? samyaktvavALAne tema nahi. samyaktvavALAne ardhapudagalaparAvarta saMsAra hoya nahiM. A zAsakArano niyama che. samyaphavALAne ardhapudgalaparAvarta hoya te niyama nathI. temAM pharaka zo? rAta-divasano. jyAre samyaphatva pAme tyAre ardhapudagala-parAvartana pharavuM ja paDe-A niyama nathI. utkRSTI ArAdhanA karanAra tadbhave paNa mokSe jAya, ardhapudgalaparAvartathI adhika saMsAra hoya ja nahiM. samyakatva pAmyA pachI ardha pudagala parAvarta kene hoya? jagatamAM je AzAtanAnA padArtha tenI AzAtanA magajamAM , UMcAmAM UMcI AzAtanA kaI? mahAvIra bhagavaMta gharamAM be varasa kevI sthitie rahyA? caMDakauzikanA daSTAMtamAM kaI sthiti AvI che. jenA vacana upara Akho saMsAra bAyaDI kuTuMba vigerene TaLavaLatA mUkyA che. eka vakhata rajAthI nIkaLyA hoya te paNa TaLavaLatA ja mUkelAne? nIkaLatI vakhata AkhA jagatanI vatInuM snAnasUtaka baMne karI tye che. tethI naMdIvardhananA kahyAthI bhagavAna mahAvIre gharamAM be varasa sudhI sAdhupaNAnI kriyA karI. e dAkhalAne kayA rUpe levAya che. mAkhI bAvanAcaMdana para nahiM bese, viSTA upara ja besaze. zarIranA sArA bhAga para nahiM bese paNa gumaDA para ja besaze. kIDI paNa kalevara upara deDavAnA svabhAvavAlI che. tevI rIte jeonA svabhAva mohanI pravRttimAM javAno hoya tevAne ApaNe vizeSa kahI zakIe nahiM. bhagavAna rAjakuTuMbanA manuSya, naMdIvardhananA nAnAbhAI chatAM murabbI. AvA bhagavAna duniyAdArIthI virakta dazAmAM gharamAM rahe to tamArAthI keTaluM khamAya? naMdIvardhana kevIrIte khamI zakyA haze? mAre mATe kaMIpaNa tamAre banAvavuM nahi. e zabda zI rIte saMbhaLAyA ne amala kaI rIte thayo haze? sAmAnya be lAkhanI RddhimAM sacitta acittane khyAla uDI jAya che, evA rAjakuTuMbamAM be varasa zI rIte rahI zake ? je emaNe sacitta baMdha karyuM. sacitta pANI paNa na pIvuM, te sagAvahAlAMnI najare niyama pAle te sagAvahAlAthI kema sahana thayo haze? dAkhalo lenAra A bAbata para dhyAna rAkhe che ? je kAMI dharmakaraNa kare te vakhate ApaNe
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgoddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje cAhe jevI aDacaNa hoya te bhogavI levI, e vAta dhyAnamAM lIdhI? rAjaputra chatAM jeNe be varasa snAna cheDayuM. e bhAIothI kema sahana thayuM haze ? rAjA paNa kevI rIte sahana karI zakyo haze? naMdIvardhanathI rekAyA te mehanIya kamathI rokAyA ke? hA rekAyA ne rahyA che. mahAvIra haju kema rahyA che e vicAravAnuM che. tIrthakarone lokAMtika devatAnA kahyA sivAya, sAMvatsarika dAna dIdhA sivAya sAdhupaNuM levAnuM nathI. tyAre mahAvIre DhoMga karyo, kema? eka zeThane tyAM mahemAna thayA ne kAle javuM hoya te AjathI caLavaLa karavI paDe. eTalAja mATe ke kAle nirvidane jaI zake, mATe Aje vAta che cheDI. javAnuM na bane tevuM jANyuM che, tethI Aja che cheDIza to kAle chUTake thaze. naMdIvadhana pAse Aje cha eDIza te be varase chuTaka thaze nahitara be varasa pachI chUTake Avaze. cUrNikAra cokakhA zabdamAM lakhe che-ke potAnA dIkSAnA vakhatane dekhIne bhagavAna be varasa rahyA. te pachI ApaNane je mahemAnanI rIti batAvI te rIti vyAjabI che ke nahi? bhAInA kahevAthI mehathI rahevAnuM thAya tene meha gaNave ke nahiM? bhAvasAdhu kone kahevAya? ene bhAvasAdhupaNuM kahevAne jIbha calAve che tenI matalaba zuM ? bhAvasAdhupaNA sahita dravyasAdhupaNAnI kiMmata ghaTADavA Ama belAya che. dravyasAdhu kenuM nAma? jeo paugalika sukhane mATe sAdhupaNuM pALatA hoya tene dravyasAdhupAyuM che. je apunabaMdhaka sAdhupaNAmAM che. "Agama noAgamataNo bhAva te jANe sAce re" A zabdo bolo che, bhAvanA be prakAra kayA? Agama, Agama. te kene kahe te vicAryuM ja nathI. sAdhupaNAnI kriyA sahIta je sAdhupaNAne upaga te AgamathI sAdhupaNuM. upagathI kriyA karanAra AgamathI bhAvasAdhu, tAttvika sAdhu-upayoga sahita kriyA karanArane bhAvasAdhu kahevAya. nagamAdisarvanayanI apekSAe je cAritramAM ne jJAnamAM sthita rahela tene ja sAdhu gaNa, jeTalA sAdhupaNAmAM pravate te dravyasAdhu ne ghera rahe te bhAvasAdhu-Ama kahenArane samakAti kevI rIte mAnIe? mahAvIra bhagavAnane mana:paryavajJAna kayAre thayuM ? 28 varasanI UMmare ke 30 varasanI UMmare? to ke 30 varasanI UMmare. je 28 varasanI UMmara vakhate
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 pravacana 66 muM kharekhara sAdhu hatA te mana:paryava keNe rephayuM? 30 varasanI UMmare jyAre sarvasaMsAranA paccakakhANa karyA, sAvadyAgano tyAga karyo tyAre ja mana:paryava thayuM. tIrthakara cAritra pAme eTale mana:paryavajJAna jarUra thAya. duniyAdArInI citAthI sAdhue alaga rahenArA. zAstrakAra cAritra tene kahe che ke-jemAM sarvathA sAvadya nahIM karavAnI pratijJA hoya ane jJAna darzana cAritranI ja pravRtti hAya. kheDUta baLada melI jAya che, e baLada vanamAM caravA nIkaLI jAya che, kheDUta AvIne pUche che ke-mahArAja ! mArA baLada kayAM gayA ? pahele dahADe vajanI chAtI che ke-garIbane khabara kahevAnI hatI eTaluM na bolAyuM? garIbanI dayA nahi ne? AkhI rAta pele bhaTa. bhagavAnanI AgaLa melI jAya che. A mANasa baLadane jALavaze, e bharose mUkI gayo che, pele AkhI rAta rakhaDuMpaTTInA cakkaramAM jAya che, paNa mahAvIra bhagavAna baLada A bAju gayA che ema kahetA nathI. duniyAdArInA vicArone aMge mana kevuM rokeluM. e khAvA jAya te mAre zuM ? jeo sAdhu taraphathI samAjane lAbha meLavavA mAgatA hoya teoe pahelA divasanI mahAvIranI pravRtti samajavI. ahIM na bolyAmAM mAthuM kapAvAno vakhata hato. jyAM baLadane tyAM dekhyA, AkhI rAta nakAme bhaTakAvyo. sajA karavA taiyAra thaye, pite samAjanI upAdhimAM na paDyA, tenA ja kAraNathI ne? tyAre IndramahArAjane sajA karavAnuM kaMI kAraNa rahete? A badhuM zAmAMthI thayuM? duniyAdArImAM mAre keIpaNa prakAre utaravuM nathI. cAhe te mane mArI nAMkhavA taiyAra thAva, cAhe te jIvathI tene Indra mArI nAkhe, paNa mAre dunIyAdArImAM na paDavuM. mATe sAdhue duniyAdArInI citAthI keTaluM alaga rahevuM joIe? asati piSaNa sAdhue kadApi na karavuM. jena nAmadhArIo je bhogapabhegamAM asatiSaNa che, tene asaMyati-poSaNa kahevA taiyAra thAya che. vrata prakaraNane samajate te sAphasAyA e kayA vratano aticAra ? sAtamA vratane aticAra. zAstrakAra jaga jage para kahe che ke te vratamAM be bheda, eka bhejanathakI ne eka karma thakI. A je asati poSaNane aticAra bhejanano aticAra che ke kamane? kahe ke karmane, bhejanathI pAMca aticAra ne paMdara aticAramAM ke je kama
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 101 AzrayI che; temAM asatipASaNanA aticAra che. bhAgAbhAganuM sAdhana ati pASaNa hAya tA te aticAra lagADe. have vicAraza ke tamArI AjIvikAnA sAdhana tarIke kayA prakAranuM sAdhana che, ke AmAM niSedha karyAM. vezyApaNuM e sarakAranI STie gunhA nathI, paNa kuTTaNakhAnuM calAvanAra gunegAra che. AvI rIte pAtAne tyAM dAsa dAsI evA rUpe ja rAkhe tene karmAdAna kahI zakAya. e dvArAe potAne dhana meLavI AjIvikA calAvavI che. zakaTa-bhATaka vigere karmAdAna che. tevI rIte A paNa karmAdAna che. bhAgAbhAganAM sAdhana tarIke dAsadAsInAM peASaNa karAya tene sAtamAvratane aticAra kahevAya. asaMyati-poSaNa kahenAra tenI vastune samajatA nathI. ahIM atipASaNa nathI leteA, sAdhu thanArA asa yatASaNa pApane trividhe tyAga kare che. mithyAtva ajJAna aviratinA trividha tyAga kare che. tethI jeo avirativALA hoya teone jarApaNuM anumAdana ApatA nathI. sAdhue peAtAnA khArAka na vaparAya te rAkhADAmAM cALI de. tethI avirativALAthI sAdhue dUra rahevAnuM che. vadheluM bhAjana rAkhADAmAM cALI paraThavI devuM te samIti kahevAya. paraThavavuM-pheMkI devuM e sAdhupaNAnI mAtA. zAne aMge? avirativALAmAM koI paNa prakAre madada karatA thavuM nahiM. te eja hisAbe A kheDUtanA khaLada cAlyA jAya che, hatAza thAya che ane peAtAnA aMLada dekhI mAravA jAya che. Indra mahArAja zikSA kare che, chatAM saMsAranI khaTapaTamAM sAdhue paDavuM nahi. be varasa sudhI kazAmAM parAvAyA nathI. kahevAtA keLavAela kayA jJAnane mAne che ? dikSAnA virodha karanArA temane A samajavAnuM che, kAIpaNa prakAre dIkSA rAkavI tenI jaDa kyAM ? . varSothI matabheda thayA che tenI jaDa kyAM che? jainadharma e asalathI tyAgamAMja khahumAna karatA Avyo che. tyAga tyAga tyAga eja maMtavya rAkhyuM. tyAga sivAya paMca parameSTimAM kAI ne dAkhala thavA devA nahi. navA jamAnAvALA vakIla erISkara jajja thayA hAya, teo A sarkalanI bahAra pUjAtA hAya, peAtAnI lAInamAM paNa evA zikSitA, adhikArIo, keLavAelAe tyAganI krIDane aMge mATA sI'DAvALA hAya, eTale jainaleAkA jainadharmI tarIke temane mAna Ape nahiM. bahAra murabbI gaNAtA hAya, ahIM tyAga nahIM hovAthI jainakAma mAne nahiM e svAbhAvika che. have te leAkeAe ekaja muddo pheravyA. tyAga
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 pravacana 66 muM kriyAnI kIDa phera, A jJAnano jamAne che. emaNe kaI IcchAthI A zabda pravartAvyo? tyAM pUrva dharapaNunA jJAnavALA hatA teoe jJAnanuM phaLa kiyA mAnI hatI. jene zAstrakAro samyagadaSTi devatAne traNa jJAna jarUra hoya tema kahe che; chatAM veyAvaccagarANuM pachI vaMdabhuvattiyAe e zabda nathI balAte. mATe jenazAsana tyAga kriyAne aMge upayogI hoya evuM jJAna mAne che. tethI ja devatAo samyagdaSTi hovA chatAM, traNa jJAnavALA chatAM vaMdanuM vattiyAethI na ArAdhAyA. strI tathA hathIyAra dhAraNa karatA hoya te kudeva, jeo hiMsAdika na kare te suguru. parigrahI AraMbhI kuguru. dayArUpe dharma rAkhyo ne hisArUpe adhama rAkhyo. jJAna uDADI devA nathI mAMgato. jJAna upayogI paNa jJAnanA nAme kriyAne toDI naMkhAya te jJAna upagI nathI. jJAnane kriyAnA sAdhananA upagI tarIke gaNuM chuM. jJAnane jamAno, A vAkyaja tyAga virAgyanA mudrAlekhane mazI chAMTavA mATe ja che. jJAnane jamAne kahyo eTale virAgyanI jarUra rahe nahi ne vAte karavAmAM tamArA netA thaI zake. eka bhegIpakSa jJAnanA nAme AgaLa vadhanAro. traNavarSa thayA, zAsana-vaphAdAra varga ne yuvaka vaLa-ema be bheda paDyA. bRharUpe pahelAM goThavAyA nathI. banne vargoe dhUha racanA karI. yuvakenI tyAga chUMdavAnI kriIDa yuvakenI kIDa dezane, komane udaya kare ne dIkSA aTakAvavI. A traNa madrAlekha yuvakanA. dhamavaga-zAsananA AkSepo dUra karavA; tIrthonI rakSA karavI, tyAga dharmane ullAsamAna kare. pote sAta vyasananA tyAgI thavuM. A banenA spaSTa muddA uddeza-patrathI nIkaLI cUkyA che. khAnagI besI vicAra karI lyo ke tame traNa varSamAM deza ne kAma mATe zuM kArya karyuM ne dIkSA aTakAvavAmAM keTalA phatehamaMda thayA? traNa cAra varSamAM jeTalI dIkSA thaI che, tevI temanA bApa-janmArAmAM thaI nathI. nAnI UMmaranI takarAravALI dIkSA pahelAM banI na hatI. A ghaTADo karavAne badale vadhAre thaI gayo che. yuvakasaMghanA meMbare ekAMtamAM besI vicAraze to keLavaNI tarapha teTalI pragati nathI karI zakayuM. varSo saravaiyuM na kADhe pachI zuM kahevuM. tamArI saMsthA pahelAM keTalA sudhArA thayA te tapAse. saMsthA sthApyA pachI keTalA sudhArA thayA? temanI kriDanI apekSAe kahuM chuM. dezano udaya te para dhyAna daIe te-gAme gAma phATIyA pADyA na hate
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo 103 to dezanA AgevAna komanA AgevAna tarIke gaNAte. traNa varasanA prayAsamAM kaI krIDa siddha karI? dharmIpakSe dharmInA AkSepo dUra karavA prayatno karavA. te karyA che. te dunIyAne ajANyA nathI. vaDedarA, gvAlIyara mATe kaho potAnI banatI zaktie phALo Apyo che. ane potAnA saravaiyA tapAse. TUMkuM kahuM chuM ke yuvako bhegane jhaMDo laI tyAga chuMdI nAkhavA taiyAra thayA che. takarAranI jaDa ekaja che ke-emane tyAga chuMdo che. Amane tyAga vadhArave che. samyakatva pAmyA pachI adhapudgala parAvartakAla saMsAra bAkI kevA jI mATe hoya? mahAvIra bhagavaMte saMsAratyAganI pratijJA karI. mana:paryavajJAna saMsAratyAganI pratijJA karyA pachI thAya. sogana na laIe to zI aDacaNa? rAte khaIe te pApa lAge, sogana lIdhA vadhAre che tema mAnanArAe mahAvIranI pratijJA dhyAnamAM levI. mahAvIra mahArAje sarvasAvAnI pratijJA karI teja sAdhupaNuM. teja letI vakhate muMDana-snAna karavuM paDayuM. sAdhu thayA pachI snAna sutaka na lAge. mA maro ke bApa mare ke bhAI bhAMDu mare, koInuM sutaka snAna ahIM lAge nAha. dIkSA letI vakhate snAna, snAna bevarSa sudhI nahatA karatA, temane karavuM paDayuM. duniyAnuM sAmaTuM snAna, sutaka utArI daIne paramezvaranA vacana upara nIkalyA hatA. teja tIrthakaranA vacana upara dunIyA, zarIra, bhego choDyA. paramezvaranA vacana pAse zarIra kuTuMbanI kazAnI kiMmata nahIM hatI. phakta bhagavAnanA vacananI kiMmata. evo manuSya caMDakauzikanA bhavamAM kaMI sthitimAM Ave che. paramezvarane ghAtakIpaNe bALIne mArUM, na kema mAryo? eka vakhata je ArAdhanAro te A sthitimAM Ave che. eja paramezvarane kema ahIM AvyA? kema na maryA? AvA vicAramAM Ave, AnAthI bIjI AzAtanA kaI? gozALAmAM mahAvIra kevaLajJAnI, potAnA vidyAgurU tevAo prabhune bALI nAkhavA AvanAra, AvI ghora AzAtanA karanArA, tevAo keIka samyaphava pachI ardhapagalaparAvarta rakhaDe. AvI AzAtanA na karanArA te ardhapudagala parAvarta rakhaDanArA hotA ja nathI. kadAca ame tevAja haIzuM to? mUkhane phesarane muMjhAre thayo hoya tyAre te bane sarakhA hoya. sannipAta vakhata banemAM kaMI pharaka na hoya paNa te mAtra
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 pravacana 67muM sannipAta rahe tyAM sudhI, sannipAta jAya eTale mAstara te mAstara, mUrto te mUrkha. tevI rIte AzAtanA karanArA nidAdimAM rakhaDI jAya, jevA anAdinA nigadIyA te A thAya, paNa kama bhegavIne bahAra nIkaLe tyAre mAstara je jJAnI hoya. je kaI vakhata AtmakalyANanI daSTie bhagavAnane ArAdhelA hoya te ApaNuM DIgrI kAMI paNa vadhI hoya. haju AtmakalyANanI bhAvanAe zAstranA bhagata banyA nathI. sAjo thAya eTale chaThThA dhoraNamAM bese, evI rIte AtmakalyANanI daSTie parevAelA hoya, te dhyAnamAM lIdhuM hoya, te dharmamAM joDAelA hoya te tenI daSTi judIja hoya. diSTa judI na hovAthI zuddhadaSTimAM haju Avyo nathI. samyaphatvanI karaNI karavAmAM dezavirati sarvaviratinI ArAdhanAmAM anaMtI vakhata udyama karyo, paNa dhamanI kiMmata khyAlamAM lAvyo nathI. tethI atyAra sudhI cAre gatimAM rakhaDavuM paDayuM. atyAranI karaNI, A vakhatanI kiyA kacarApaTTImAM na jAya, mATe dharmanI kimata samajAvavI jarUra che. sAdhanane aMge je mahenata paDe che te anubhavamAM mahenata paDatI nathI. je dhamanI kiMmata samajavAmAM karavAnI che, te A raNamAM nahIM karavI paDe. have dharmanA bhede kyA te adhikAra agre vartamAna. pravacana 67 muM aSADa vadi 10. zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM prathama jaNAvI gayA ke potAnI mAlikInI cIja chatAM tenI kiMmata sadupayoga karavAthI thatA phAyadA durUpayega ne anupagathI thatA geraphAyadA samajavAmAM na Ave te nukazAna kare che. te risIvaranA daSTAMtathI joI gayA. pitAnA zarIrane sadupayoga karavAmAM na Ave, milakatane aMge sadu5coga na karatAM durUpayoga karavAmAM Ave te te milakata risIvarane soMpAya che. A uparathI samajI zakIza ke je ApaNI mAlikInI hoya tenI kiMmata jANavAmAM na Ave, tyAM sudhI vastu mAlikInI hoya te paNa vAparavAne haka tene nathI. A uparathI dharma ApaNe levA mAgIe te pahelAM dharmano sadupayoga durUpayeganA geralAbha, gaMbhIra nukazAne dhyAnamAM na laIe tyAM sudhI dharma levAne lAyaka nathI. kharekhara rItie AtmAnA upagAra mATe, jagatanA uddhAra mATe
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo 105 dharma levA mAgatA ho te pahelAM tenI kiMmata samajavI paDaze. A uparathI vicAravAnuM ke bhagavAna pArzvanAthajI je kamaThane na malyA hate tathA mahAvIra svAmI je gozALAne na malyA hate to gozALAne tathA kamaThane saMsAramAM rakhaDavuM na paData. saMgama devatAnuM vRttAMta vicArIe chIe te geraphAyadAnI hada AvI jAya che. IdramahArAjAnuM citta zAmAM lIna che? saMgamamAM banyuM? Indra devatAnI sabhAmAM beThA che. IndrANIo sevA kare che, AtmarakSaka devatA sevA karI rahyA che. te vakhate devalokanA gAyana vagere zaNagAramAM mana nathI, satI thavA cAlI teno zaNagAra, zaNagAravALI satInA hAthamAM talavAra che, AbhUSaNa paherelAM che, paNa enuM citta ghareNAM para nathI. lugaDAM para nathI ke hathIyAra upara nathI. satInuM citta mAtra marI gaelA bharatAramAM che. tevI rIte IndramahArAja pAse IndrANIo, sAmAnike, trAyazviMzake badhA chatAM IndranuM citta mArA vIra mArA vIra" enA upara. sADAbAra varSa chadmasthapaNuM, temAM keTalIka vakhata AvyA che. govALIyAmAM luhAramAM je je prasaMga banyA temAM hAja2. siddhArthavyaMtara joDe pharanAro tenI hAjarIne vAra lAge, paNa IndranI hAjarImAM vAra na lAge. eja kAmamAM siddhArthane Indra rokayo che. mahAvIranA maraNAMta upasargo nivAravAne mATe ja rokyo che, e siddhArtha vyaMtara vAra lagADe che. jyAre Indra keTale cheTe che. asaMkhyAta keDIkeDa yojana cheTe che. ticchaloka saudharmadevalokane asaMkhyAta jananuM cheTuM che, chatAM dareka prasaMge taiyAra. asaMkhyAtA jana cheTe rahevAvALa, batrIsa lAkha vimAnano mAlika, eka cittathI mahAvIra mahArAjane ke cAhato haze. bhakti kema thAya? dareka makApara taiyAra. ApaNane siddhAcaLa dUra thaI jAya, zikharajI dUra thaI jAya, tamane devaloka maLaze te tamane tIrthakara gaNadhare keTalA dUra thaI jaze. lAgaNuM che te laya pAmI gaI che. je te jhaLakatI hoya te cAhe jeTalA koza hoya te paNa dUra nathI. saudharma vIra vIrano ja TahukAra karI rahyo che. te vakhate gAnatAnamAM gulatAnano vakhata chatAM jene mahAvIra mahArAjanI caryAnuM duSkarapaNuM lAgyuM. ApaNe to karI zakIe evA hoIe te emAM zuM? na karI zakIe te emAM vahyuM zuM? baMne kahevA
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 pravacana de suM taiyAra thaI e chIe. ziyALIce drAkSanA velA upara kudakA mAryA, AvI gaI tA lIdhI ne jo kudakA khAlI paDavo ne hAthamAM na AvI tA drAkSa khATI che, jyAre pote niSphaLa nivaDayA tA guNInA avaguNa khAlavA taiyAra thayA. pazumAM luccAmAM luccuM ziyALa, pakSImAM kAgaDA, te ziyALIyA maLe tA drAkSa meLavI levI, na maLe teA kahe ke khATI che. ApaNe paNa ziyALIyAnI sthitimAM chIe. eke eka divasamAMsA gAthA karI tA kahe che ke temAM zuM? ema kahevA taiyAra thAya che. jagatamAM bhamanArA pote je rIte kiMmata kare che te rUpe peAtAnI kiMmata karAvavA mAgatA nathI. indra mahArAjA mahAvIranI caryA vicAre che. AtmakalyANanI buddhivALAe kevI sthitimAM vavuM joI e. jIe-A rAjaputra chatAM rAjaputrapaNAnA a'za che? mahInA e traNa cAra cha mahinAnA upavAsa, khadhAmAM hiMmata bhIDI zake, paNa bhUkha-sahananI hiMmata bhIDI zakAtI nathI. trizalAna...dana sivAya kAI hiMmatavALA tapasyAmAM nathI. A mahApurUSe manarUpI vAMdarA sthira karI dIdhA. vAMdarAne kudavAnuM zIkhavavuM paDatuM nathI, tema jIvane sukhanA sAdhananI icchA zIkhavavI paDatI nathI. vAMdarAne kudavAnI hada che, paNa A manarUpI mAMkaDo tenI hrada kaI? citta cAraTo keTaluM cArI jAya che tenA patto nathI. tene kAbUmAM levA e ghaNA ja muzkela che, IndramahArAja joDe vicAre che ke tana sahelA che kayAM? tA ke viSaya kaSAyamAM manarUpI mAMkaDAne lIna karavA temAM muzkelI nathI. nAnA chekarAo vaLI upara caDhe che. caDhatA jora devuM paDe che. utAratA hAtha DhIlA kare eTale sarara nIce, pANIne mALe caDhAvavA mATe yatro joI e, varasAda Ave eTale nIce paDe temAM yatronI jarUra nathI ? tevI rIte viSaya kaSAya AraMbha samAraMbhamAM utaravA mATe kazA paNa AlekhananI jarUra nathI, anAdinA kramanA abhyAsathI AtmA viSaya kaSAya tarapha tarata jhUkI javA taiyAra che, AtmAne eTalA ja mATe atha kAmanA upadeza bya che, kemake mamatAbhAve ne viSaye tarapha karmanA udaye jhukI rahyo che. jema mAMkaDAne kudavAnI kaLA zIkhavavI paDe nAha, tevI rIte A jIvane sukhanA sAdhanAnI lAlaca ane sukhanI lAlaca A e zIkhavavA paDatA nathI. sukhanA sAdhana ne bhogavaTA eja
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 107 Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo artha kAma artha kAma ane puruSArtha. artha sukhanuM sAdhana, kAma sukhane bhogavaTa. A be purUSArtha mATe upadezanI jarUra nathI. tyAre cAra purUSArtha kema kahyA ? jagatamAM cAra purUSArtha zAstrakAre kahyA che temAM nA nahiM. ame to dharmano tathA mokSane beno ja upadeza daIe chIe. vAstavika sukha meLavavAnuM sAdhana dharma. vAstavika sukha mokSa. dAna zILa tapa kaI paNa hoya tene dharma kahevAya che. vAstavika sukha meLavI ApanAra hovAthI dharma kahIe chIe. jemAM dukha nahiM, nyUnatA nahiM, nAza thanArUM nahiM, tevA sukhane anubhava tenuM nAma mokSa. A beneja zAstrakAra upadeza kare. bAhya sukhanA sAdhano tenuM nAma artha, bhogavaTe tenuM nAma kAma. vAstavika sukhanA sAdhana ne anubhavano upadeza kare, paNa paudgalika sukha ne tenA sAdhanane upadeza zAstrakAra karatA nathI. AthI vAstavika sukhano upadeza karIe chIe. IcchAone vibhAga pADe tenuM nAma puruSArtha jyAre bAhyA sukhane upadeza kare nathI te cAra purUSArtha kema kahyA ? A vAta zaMkAkAre kahI. zAstrakAra jaNAve che ke purUSArthano artha karIza ke nahi? puruSApa karyA puruSArtho purUSa je IcchAo kare tenuM nAma purUSArtho. purUSanI IcchAnuM vargIkaraNa. jagatamAM IcchAo aneka prakAranI che, paNa tenuM vargIkaraNa karIe to cAra vibhAga paDe. traNa varga cAra varga kema kahevAya che? dharmavarga arthava kAmavarga ne mokSavaga eTale phalAsa, dharma nAmane phalAsa, cAra phalAsa karavAthI nakkI karyuM ke, cAhe te pisa rUpI mahora motI pannA hIrA makAnanI vasanI kuTuMbanI je kaMI IcchA tamane thAya te bAhya sukhanA sAdhana tarIke hoya, tethI arthavargamAM jAya. jevI rIte gAyana sAMbhaLavAnuM mana, jevAne rUpa, gaMdha rasa sparzanuM sukha levAnuM mana, pAMca iMdriyanA viSayamAMthI keAI paNa viSayanuM mana, A badhuM kAmavargamAM. evI rIte sAmAyika karavAnI, bhaNavAnI pratikramaNa karavAnI, dAna ziyaLa tapa bhAvanA, pratimA- darzana upadhAnanI keIpaNanI IcchA karo te badhI IcchA dharma vargamAM Ave. evI rIte keI tIrthakara, atItha karapaNumAM, purUSa, strI, napusakapaNAmAM ekalA, aneka mekSe jAya te badhA mekSavargamAM. mekSanuM ekaja svarUpa chatAM siddhanA paMdara bheda kema kahevA paDyA? paMdara bhede mokSa. pahelAnI
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 pravacana 67 muM dazAnA. mokSe jAya tyAre paMdara bheda nathI. evuM chatAM mokSanA paMdara bheda kema kahyA? siddho ekaja svarUpe che, te tenA bheda paMdara kema? mekSane varga duniyAne kema samajAvAya? AvI rIte mokSa pAmyA te badhe mokSavargamAM, purUSArtha kahyo eTale dareke kara joIe ema nathI, e samajaNa purUSArtha zabdano artha samajayA vagaranI che. jagatamAM dareka puruSanI IcchAnA varga pADo te cAra ja vaga thAya, kaI pAMcame vaga kADhI zake che? dharma artha kAma ane mokSa. varga kahIne sarve AdaraNIya che tema mAnavuM nahi. vargIkaraNa AdaraNIya che tema nathI. jo krodha mAna mAyA lAbha cAra upaga vALA che, te vagaranA keI jIva nathI. te kedhAdika karavA jevA che? AdaravAlAyakapaNuM vargIkaraNa karavAthI nathI paNa zubha phaLanI prApti hoya te AdaraNIya che. parigraha viSayamAM DUbavApaNuM batAvyuM chatAM jeone samajaNa paDe nahi ane purUSArthanA nAme kUTe tenuM zuM thAya? huM pAdazAhanA mahelamAM gaye tyAre rAjA rANI ne nokara cAMDALa hate. te cAMDALa paNa mahelane mAlika che? tevI rIte cAra purUSArtha jANIne cAre AdaravAlAyaka gaNavAvALe cAMDALane mahelane mAlika gaNavA sarakhe che. Indrane sabhAmAM vIracaryA kema yAda AvI haze? Indra mahArAja sabhAmAM beThA che. gAnatAnamAM gulatAna che, te vakhate mahAvIranI carcA magajamAM kema AvI haze? bhojana vakhate mahAvIranI tapasyA, temanuM daDhapaNuM, curamAnI kedamAM nAkhyo te sthiti kyAre saMbhArI? jyAre tamane tuccha sukhamAM IndranA sukhanI apekSAe devatAnA sukha hIna, enA karatAM anaMta guNahIna cakravartIne, tenA karatAM tamArA sukha kevAM? tevA vakhate tamane mahAvIranI caryA yAda AvatI nathI, te Indrane zI rIte yAda AvI haze? svapnamAM paNa viracaryA lakSamAM lete nahiM. najevI moTaranI musApharImAM vIranI caryA kayAre yAda AvI? te te Indrane ATha IndrANIo joDe che, gAyana cAlI rahyA che, Rddhi samRddhi AgaLa ubhI che, teve vakhate vIracaryA kevI rIte yAda karI zakyA haze? vivAha vakhate rAma bole te? kene, duniyAdArImAM DUbelAne. nahIMtara evA vakhatamAM jarUra vIracaryA yAda Ave. zatrue halle karyo te vakhate hathIyAra hAthamAM na levAya te laDavaiye kevI rIte kahevAya? chatAM ApaNe ekaja
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ bagaddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 19 rAkhyuM che ke daherA ke upAzrayane dharma, upAzrayanI bahAra dharma Ave te anyAya thaye. athavA bhayaMkara guno lAge tamane viSayonI pravRttivakhata kredhAdika thatI vakhate vIracaryA nathI sehAtI. Indra beThA che te vakhate vIracaryA para zI rIte dhyAna gayuM haze. suMdara bhejana vakhate viSTAnI vAta na sAMbhaLI zake, rAga vakhate vairAgyanI vAta kare te dvaSa Ave. tevI rIte sarva viSayasukhamAM Asakta evA Indra vIracaryA yAda kare che. tene artha che ? satI thavAne nIkaLelI bAIne zaNagAra upara rAga na hoya, tenI dRSTi te marelA bharatAra para hoya, tevI rIte samyagadaSTinI daSTi vIracaryA para ja hoya. upalakIyA daSTi nathI, je tanmayapaNane lIdhe potAnuM mAthuM kaMpI gayuM, mastaka kaMpI gayuM, eTalo AzcaryabhAva che, harSa che. tyAre devatAne prazna karavAno vakhata Avye ke ahIM kaMI navIna nathI to zAthI mastakadhUnana? hastadhUnanI kiMmata nathI, paNa mastakadhUnananI kiMmata che. prazna thAya che. mastakadhUnana kema? jagatamAM A mane-mAMkaDo savArthasiddhanA devatAthI paNa vaza thAya tevuM nathI. keIpaNa pakaDIne kedamAM nAkhe tevo nathI. A citta rUpI mAMkaDAne keda karanAra mAtra mahAvIra. ATalA vacane sabhAvacce Indra kADhayAM. e saMgama devatAne zalya jevA lAgyA. saMgamane IrSyAgni jagatanI prakRti vicitra che. "tuM zyAma hama ujaLA, tuM ujaLA hama zyAma" vAdaLAM kALAbhamara hoya to tame AnaMdamAM. e kALA te tame ujaLA, e dhoLA pheka hoya te tame zyAma. jevI rIte jagatane svabhAva che ke vAdaLAne aMge ulaTo svabhAva che, tevI rIte ISyane svabhAva ulaTApaNAvALo che. bIjAmAM guNa to ApaNuM meM kALuM. bIjAnI niMdA te ApaNuM mukha ujavala. guNane aMge jagatane svabhAva ulaTo che. mahAvIra mahArAjanI Indra prazaMsA karI temAM sAta peDhI sudhInuM saMgamanuM nakheda gayuM. A zAno svabhAva? IrSyAne. tethI jagatamAM kahe che ke mArU nAka kApI tane apazukana karuM, "meM marUM paNa tuje rAMDa karuM. ahIM mahAvIra sarakhA traNa jagatanA nAthanI prazaMsI, to chaThThastha sAdhunI prazaMsA avirati samyagUdaSTinI prazaMsA to sahana thate ja kema? keTalAka e sthiti mAne che ke
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 pravacana 67 muM ekalI ujaLI sAIDa jevAya che, te bane sAIDa jevI joIe? nahitara abhavyane ahIM AvavAnI, cha mahinA rakhaDavAnI jarUra na hatI. bhagavaMtanA cittane aMge eka zaMkA bhagavAna mahAvIra kevaLI che ke chadamastha? prazaMsA karI te vakhate mahAvIra chAstha che ke kevaLI che? aMtaHkaraNa aMtamuhUrta ThekANe hate te kevaLajJAna meLavyA sivAya rahete nahi, ne sADAbAra varasa mahenata karI chatAM haju kevaLa meLavyuM nathI. te haju mahAvIre mana mAMkaDAne hAthamAM lIdhe nathI. ema kahIne Indrane bolato baMdha karI zakatuM ane cha mahinA mahAvIra pAchaLa pharavAnI jarUra na hatI. aMtamuhUrtathI vadhAre citta sthira thAya, tene kSapakazreNi mAMDI kevaLajJAna thAya. bAramA varasane upasarga che. bAra varasa sudhI tapasyA pariSaha upasargo sahana karyA te calacittapaNe karyA che. caLacitta na hatuM te bAra varSa sudhI rakhaDavAnuM hatuM ja nahi, chaThe ne sAtame guNaThANe jAya ne Ave. Indrane bolavAnuM eka paNa sthAna na hatuM, upasarga pariSahanI jarUra na hatI. paNa ekaja vAta hatI ke abhavya chatAM vastu samajatA hatA. mAna na hatA e vAta judI. anaMtAnubaMdhI kaSAya jyAMthI jAya tyAM avaguNa hoya to paNa te prazaMsanIya che. apratyAkhyAnI pratyAkhyAna kaSAya jAya te pUjanIya che. tattva uparanI aprIti nAza pAmI. A cAra vastu nAza pAme te prazaMsanIya che, pratyAkhyAnInIne apratyAkhAnInI cokaDI gaI. AraMbha parigrahane tyAga karyo, e mULa vastune nukazAna karanAra nathI. kaDonA mAlika evA manuSyane paheregIra mATe, tIjorI mATe kharcavA paDe tene kharcALa kahevAya nahiM. tevI rIte jene samyaktva dezavirati sarvavirati AvI gaI te pachI avaguNa hoya to tene aMge nirguNI kahevAya nahiM. sAvAne aMge calAyamAna thAya te kALI sAIDa kahevAya. emanuM citta sarva sAvadyatyAga uparathI pratijJAthI calAyamAna thAya nahiM. saMgame karelA upasargo parIkSAno muddo kyAM che? sAvadyatyAgathI pratijJAthI calAyamAna thatA nathI. te karavA mATe saMgame upasargo karyA, trizalAmAtA ne siddhArtha vikuvya, mahAbhArI vIza upasargo kya, to temAM ekamAM paNa
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgAmAhAraka pravacana zreNI, vibhAga khInne 111 "" mahAvIranuM citta cArAyuM nathI. sAvadya tyAgamAM ja mane lIna rAkhyuM. AvA upasarga karyo, tyAM sudhI cAgya hatA. tyAM sudhI kSamya. paNa cIDAelI khIlADI gaLuM pakaDe che tevI rIte saMgama cIDAyA. dhAreluM na thayuM eTale, 'meM mar paNa tuje rAMDa kar AjakAla keTalAka sudhArakA dIkSAmAM sattA ajamAvavA gayA. te sAdhue ke keAI gAme kabUla karI nahi. peAtAnA pakSakAroe paNa mAna ApIe chIe-e jAhera karyuM nathI. tema ahIM te vakhate saMgame kALacakra mUkyuM, e parIkSAnA muddo na hatA. eke ekamAM parIkSAnA viSaya hatA,kALacakra mUkavAmAM parikSAnA muddo na hatA. kevaLa hAryAnu', cIDanu ja pariNAma, e TharAva karanAra samudAyane jaNAvavAmAM Avyu` hatu` ke devadravyaya punala na ke dIkSAnA muddA carcazeA tA tamArA mATe mRtyu-gha'Ta che. chatA jora julamathI TharAva karAvI lIdhA. tenA amala kAI e na karyAM. saMgamanuM' cIDIyA pachuM tyAM dAkhala thayuM, tevI rIte A sudhAraka, varga na phAvyA. tyAre sa`game kALacakra mUkayuM, tema kAI amArA kAyadA mAnatA nathI. mATe amAre sarakAranA kALacakramAM lAvavA paDe che. peAtAnA mAMDha mATA hArdedArA kabUla kare che ke amArA TharAva kAI e mAnyA nathI. ame yAkelA chIe, mATe sarakAre vacamAM AvavuM, bhagavAna mahAvIranuM kAI purUSathI kAI devatAthI kha`Dita na thAya tevuM AyuSya che. evuM AyuSya hovAthI kaMIpaNu asara karI zakyA nathI. evI rIte nizcaya 21 hajAra varSanA pramANuvALuM zAsana che, tethI kAI paNa A zAsana upara asara karI zake tema nathI. mULa viSaya upara AveA. mahAvIra sarakhA taraNa tAraNu chatAM saMgamanI A dazA che. traNa jagatane uddhAranAre A dhama chatAM DUbavAnA dha dhA sujhe, tyAM bhavativyatA sivAya kayuM kAraNa mAnavuM? mahAvIra STimAM AvyA che. dRDhatA najarAnajara nIhALI. bicArA kamabhAgI ke sa`gama pAmI na gayA, paNu DUbI gayA. A bhagavAna mahAvIranuM zAsana, tyAgI vagathI kalyANu na sUjhe ane enAthI ja avaLI asara thAya teA saMgamane abhAgIyA ja kahevA paDe. mahAvIranI ki`mata ALakhI nahi. tethI kamabhAgya. emanI pravRttinA svarUpe tyAganA svarUpe kIMmata ALakhI hate te saMgamanI A sthiti Avate nahi. sa'gama thAphyeA. kutarUM thAke tyAre zerImAM bharAI jAya; tevI rIte saMgama thAkayA eTale pAchA devalAke gayA.
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 pravacana 67 muM bhagavAna sahIle paNa bhakta na sahIle samatAne dhAraNa karavAvALA nirjarA mAnI sahana kare, paNa bhaktothI sahana na thAya. mAbApanA apamAna tamArAthI sahana na thAya. bhagavAnane je upasarga karyA te mahAvIre sahana karyA. kALacaka mUkavuM te parIkSAnI rIti nathI ema paNa nathI kahyuM; mahAvIra deva sahana kare che paNa temane bhakata IndrathI kema sahana thAya? parIkSA sudhI Indrane sahana karavuM e saMtavya hatuM. paNa jUThI rIte parIkSA kare te nathI kSamya. A parIkSAnI rIti cheDIne kareluM kArya mahAvIra sahana karI gayA paNa IndrathI eka rUMvADe sahana na thAya. je saMgama devalokamAM paga mUke che, tyAM I meM pheravI dIdhuM. tArUM duSTanuM meM paNa nathI javuM. jamaNa bhUjAne saMgama sAmAnika deva che. Indra jevI ja lezyA ane vaibhavane dhAraNa karanAro sAmAniya deva che. Avo UMcca koTino devatA chatAM duSTanuM meM dekhuM to mAre AtmA malIna thAya che. A mATe duSTa pApIne A svargamAMthI kADhI melo ke AkhA devalokamAM te rahevA na pAme. phAMsI ke kALApANInI sajA jeTalI asara na kare tenA karatAM sAmAnikane A hukama thAya te kaI sthiti? jene AbarUnI uttamatAnuM bhAna nathI, AvI dazA pAmelAne "saMgha bahAra kare bhale " A kenA moMmAMthI nIkaLe? bAvaLIyAne chAMyaDo batAvanArane. ahIM saMgama devatAne devalekanI bahAra kADhavAmAM Ave che, tene prANAMta sajA jevI lAge che. devIne keIne sAthe na javA dezo. kreDa kreDa jojana cheTe kADhe. devAMganAe vinaMtI karI tyAre devAMganA Indrano hukama laIne jaI zakI. parIkSAmAMthI TheSa upara utaryo te IndrathI sahana na thayuM. AkhA devalokanA deva uchaLI paDe te paNa mAre zikSA karavI che. devalokanA karatAM bhagavAnanI kimata jabarajasta karI hatI. ahIM dharma saMbhaLAvuM, pratijJA karAvuM te pahelAM dharmanI kiMmata karatAM zIkhe, nahIMtara e saMgamanI mAphaka kalyANa karanAre thaze nahiM. IndrathI dUra rahelA mahAvIra e IndranuM kalyANa karanArA thayA, ATe ja dharmathI kalyANa karavuM hoya te pahelAM dharmanI kiMmata samajavI e vigere adhikAra agre vartamAna.
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 68muM aSADa vadi 11 zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM jaNAvI gayA ke--dharma sAMbhanArAoe mAnanArAoe karavAvALAoe dharmanI kiMmata samajavI jaIe. kiMmata samaye nathI tyAM sudhI AMtarika rItie dharmanuM bahumAna thatuM nathI. te jIvane AvyuM nathI tyAM sudhI dharma pitAnuM kArya karI zakatA nathI. kAyika padArtho pitAnI hayAtIe ja kArya kare che. pachI tene upabhega karanAra game te mAnyatAvALo heya. goLa mIThAza lagADanAra padArtha, goLa aphINa mAnIne khAva to paNa mIThAza lAge, te keIne paNa ko lAge nahi. ' kiyAe karma ne pariNAme baMdha - saheje vastu na samajanArA "kriyAe karma ne pariNAme baMdha' mAnanAra zAstranI rIti pramANe emAM aDacaNa nathI ema mAne, paNa zAstranI rIti oLaMgIne kriyAmAtrane kama manAvanArA pariNAme baMdha manAvanArA temaNe dhyAna rAkhavAnuM ke aphINanA nAme goLa khAnArane zuM thAya che? ethI koNa maryo? geLanA pariNAme aphINa khAnAra kaye jIvyo? kiyAe karma ane pariNAme baMdha" e vastu zAstranA hisAbe na letAM-pUjA, sAmAyika, dezavirati, sarvavirati badhAne kriyAmAM nAkhI karma karI nAkhe che. mAtra derAmAM upAzrayamAM tapasyA dAna zIlanI vAta thAya, te vakhate AtmAne mehanA tyAgathI zuddha svarUpe AtmA jANe teja enuM jJAna darzana teja cAritra. Ama nakAmA caravalA ghA muhapattiI laI DhAMga karavA e zuM? tyAre "kriyAe kama ne pariNAme baMdha" A vastu kayAM lAvavI paDe che. jyAM sAmAyika pauSadha dAna zIla tapanI vAta kare tyAM ene kahevAmAM Ave, ke bhANuM pIrasyuM che, hAtha na lagADIza, pariNAmathI bhUkha bhAMgI jaze. manamAM mAnI lyo ke khAdhuM che.jeTha mahinAmAM pANIno pyAlo bharIne pAse rAkhI mUka, pIto nahiM. tamAre khAvApIvA bAyaDI chokarA bAbata kriyA nakAmI nathI. kriyA mAtra deharA-upAzrayamAM temane nakAmI thAya che, sthAnakvAsI dravya. 8
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 pravacana 68 muM pUjA mAnatA nathI. eto bhAvapUba kalyANa karanAra che. AtmAmAM badhuM che, ema kahI pUjA uDAvI de che, to zrAvakane ghera pAtrA kema dhare che? te pAtrA bharavA e dravyathI ke bhAvathI? mane pAtrAmAM joIe e dravya kAmatuM ne bhagavAnanI vAta Ave tyAre dravya kAmanuM nahiM. tamane vaMdana kare che te dravyathI ke bhAvathI? AhAra pANI lugaDAM vaMdanamAM dravya kAmanuM ne bhagavAnanI pUjAmAM dravya nakAmuM ? kalyANanA mArganI jago para "kriyAe karma, pariNAme baMdha" A vastu pakaDe che. A vAta za zAnI nathI ke tame khaMDana karo cho? zAstramAM kahelI che te te sAcI ja hovI joIe. te zAstromAM kahelI che ane sAcI ja che. jame pAsAnI rakama udhAra pAsAmAM lakhAya te Dabala goTALe. tame pAMcaso rUpIA keIne tyAMthI lAvyA, te cepaDAmAM nAme lakhyA chene? hA, paNa udhAramAM lakhyA che. mAtra pharaka eTale ke te jame bAjumAM lakhyA che ane udhAramAM nathI. AMkaDA hisAba akSake copaDAne pharaka nathI. ekaja rItie jame udhAra thAya che paNa pharaka bAjane. paNe DAbI bAju ne paNe jamaNI bAju. rakama bhUlI jAya te haju nukasAna ochuM ne bacavAne raste. heje rakama yAda AvavAnAne vakhata, paNa rakama bAju phera naMkhAI jAya te goTALe bamaNe ne yAda AvavAno vakhata nahi. emAM zaMkAno vakhata nathI. niHzaMka thaelI rakamamAM bamaNe goTALe, je udhAranI jago para jame thaI gayA hoya te? tema zAstranAM vA na samaje te bevaDa goTALe. 2kama avaLI lakhI de te bevaDo goTALe samaja.. samaddhidaSTi ane mizrAdaSTinA karmabaMdhano taphAvata tema samyagadaSTi sattara pApasthAnaka seve chatAM je pApa na bAMdhe te pApa mithyASTi hAIne bAMdhe. mithyASTi sattara vApasthAnakathI hara thayA hoya te paNa ghaNuM karma bAMdhe. A mithyAdaSTine halakA pADavA mATe vAta nathI. tame sArI peThe nirNaya karI zakyA che ke samyakatva pAmyA pachI aMtakATArkaTi sAgaropamathI vadhAre sthitine baMdha na hoya. je aMtaHkeTakaTi sAgaropamanI sthiti tene baMdhe karIne oLaMge ja nahi. zAstrakAra kahe che ke-eka vakhata mithyAtvI thAya, nIce utarI jAya paNa eka
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama dvAraka pravacana zreNa, vibhAga bIje vakhata samyakatva pAmI gayA te mithyAtvamAM jAya, samyakatvamAM rahele 17 pApa sthAnakavALo thAya, to paNa aMtaHkoTakeTi sAgaropamathI vadhAre sthitibaMdha kare nahi. kreDAjheDa palyopama nyUna hevAthI aMtaHkaTArkaTi kahe vAya che. utkRSTI tIrthanI AzAtanA karavAvALe ardhapudgalaparAvata bAMdhe, samyaktvavALa sattara pAvasthAnakavALe hoya te paNa je pApa na bAMdhe. tenA karatAM sajajaDa pApa (ekalA) mithyAtvavALo bAMdhe. samyakatva pAmelo paDI jAya, aDhAre pApasthAnakamAM Ave, e paNa eTaluM pApa na bAMdhe jeTaluM pApa anAdino mithyAtvI sattara po.sthAnaka vagarane bAMdhe. vADAbaMdhI bakanArA luccA ziyALa sarakhA samajavA eka ziyALIAe bakarAne kahyuM hatuM ke-are tuM ke kamabhAgI, tane A rabArI dararoja kedamAM pUrI rAkhe che. ame bhAgyazALI ke amane kaI vADAmAM pUratuM nathI. covIsa kalAka svataMtra chIe. nirbhAgI jANI joIne zuM karavA vADAmAM bharAya che. vADAthI tArI kamabakhtI thaI che. dADhAraMge bakare A vAta kAnamAM AvavAthI bhaDapho, rabArI vALavA Avaze tyAre huM saMtAI jaIza, te pachI mane phakyAMthI vADAmAM pUraze. ahaMkAyelA bakare sAje saMtAvAnuM karyuM. bakarIvALo badhAne laIne ghera AvyuM. rAtane vakhata eTale jaMgalamAM zuM pUchavuM. teja rAtre vAghe phADI khAdho. vADAmAM rahevuM te keda ke potAne bacAva che. te jeo bacAvanA sthAnane keda gaNAve te kevA kubhaMDI hoya? temanA vacanane mAnanArA kaI akkalavALA gaNavA? tevI rIte eja jAtanA bIjA bakarAne ziyALIe kahyuM ke zAne mATe? eNe vADe karavAthI amArA jAnanA bacAva thAya che. ene dUdha levuM che tene vADA sAthe saMbaMdha nathI. ame rAte pharatA rahIe to kayoe phADI khavAI jaIe, nahitara dahADe chUTA zA mATe mukata mATe tuM amArA prANune nukasAna karanAra che ema sAcuM samajelA kahI zake che. vADAbaMdhI konuM nAma? corI na kare, zAhukArI rAkhe, ImAnadArI kare te vADe che? pavitra vartana te vADa che? je vartanane aMge pavitratAne aMge suMdaratAne aMge vyapadeza karAya te vADe kahevAya ja nahi. ahIM zabda samyaktva, nahi RSabha-matava ke vIra-matatva. je padArtha je rUpe che te padArthane te rUpe mAne. jIvane jIva tarIke ne Azravane -Azrava tarIke. baMdhane baMdha tarIke mAne mekSa tarIke mAne tenuM nAma
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ - pravacana 68 muka samyapha kahIe chIe. jIvAdika padArthone jIvAdi rUpe mAnavA temAM lAge, vaLage zuM? pelA ziyALIAnI ucAI tyAre bakarAne bahekAve. evI rIte bheLA jIvane sudhAraka ziyALIAo beMkAve che ke vADA baMdhI che, paNa e rakSaNa mATe che, nahi ke bhakSaNa mATe. to pachI kilAne keda gaNavI: gharanI cAra bAju bhIMta che te tame paNa kedI, kema? tamArAmAM ne kedImAM. pharakaze? phAyadAnI bAbatamAM parAdhInatA svIkArI nathI. vidhAela metI kadI aviMdhAela na thAya mULa vAtamAM Ave. aDhAra pApasthAnaka sevanAre paNa eka vakhata. samyapha pAmI gaye to pachI teTaluM karma na bAMdhe, jeTaluM samyaktvavALe. sattara pApasthAnake hoya te paNa na bAMdhe. maDadu zaNagAreluM hoya ane nAgo puge jIvato hoya, tenI kiMmata keTalI? A bemAM caDIyAtuM keNa? tevI rIte eka vakhata jeNe mokSasAdhya dhyAnamAM lIdhuM, te manuSyanI pavitratA AgaLa sattara pA5sthAnaka cheDIne rahyo hoya, teve sAdhya vagarane. mithyAtvI che. samyakatva pAmyAthI TheTha mokSe jatA sudhI ene baMdha che ne ocho hoya. paNa samyaphavathI paDI jAya te mithyAtvamAM game tyAre baMdha, kema na thAya? eka vakhata metI viMdhAI gayuM pachI mATImAM paDe ke dhULamAM paDe, paNa e vIMdhAyuM aNuvidhAyuM thAya kharUM? hIrAne eka vakhata pahela paDI gayA te khANamAM khavAya, mATImAM bhale, bIjA hIrA khANamAM che te pahelAvALe khANamAM paDaze. keI dahADo mULa hIrA je. pahelavALo thavAno? mULa motI jevuM vighAyeluM banaze te banaze, tevI rIte je AtmA samyaphavathI eka vakhata viMdhAI gaye to bhale nIce utarI jAya, paNa te vidhAyo te vidhA. vacananA zAhukAra je A samyaktvane mahimA kahuM chuM te sAMbhalIne jagatanAM niyama pramANe darekane samakIti banavAnI IcchA thaze. dunIyA vacananI zAhukAra che. polIse kesa mAMDA, purAvA sAbIta thayA, koTe gunegAra TharAvyA, chatAM AropI kahe che ke-huM mane nirgunegAra jAhera karuM chuM. e zarama nathI lAvate ene saMkocapaNa nathI AvatuM ke huM gunegAra chuM. ema kahete. nathI, huM begunegAra chuM. begunegAra zabda sAre che, ke gunegAra paNa begunegAra
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgameddhAraka pravacana zragI, vibhAga bIje 17. zabda ja bole. tevI rIte samyakatva zabda gavAI rahyo che ke jethI badhAne huM samakitI chuM-ema kahevaDAvavuM game che, AjakAlamAM gADhamithyAtvI zAsananA duzamana deva gurU dharmanuM satyAnAza karavAvALA tevA paNa pitAne samakitI jAhera karavA taiyAra thAya che. lAlacanA karelA khUnamAM paNa gunegAra pitAne nirgunegAra jaNAve che. avaLI zraddhAvALA zAsananuM nakhoda kADhanAra mithyAtvIo pitAne samakitI jaNAvavA bahAra paDe che. te pachI jeo samyaphavanA vahevAramAM hoya aMdarathI kaMIne kaMI matalaba hoya te paNa samakitI tarIke potAne jAhera kare temAM kaMI navAI nathI. gozALAne dveSa ane jUlama gozALA mahAvIra mahArAja upara duzmanAvaTa karate hato, mahAvIranI samRddhi sahana karI zakato na hato, sAcuM svarUpa zALAne gabharAvanAra thatuM hatuM. teja IrSAnA pratApamAM gozALAe gulAMTa khAIne ANaMda sAdhune dalAla karyo. te ANaMdasAdhu akkala vagaranA na hatA, tethI gozALAne teTalI zaktivALA mAnavAne te lalacAI jAya ke dorAya jAya tevA na hatA. kahelA samAcAre sAdhune sAvacetI maLI. mahAvIrane gozALAnuM svarUpa jaNAvavAnI kharI taka gozALe pite ApI che. eja zALa mahAvIra pAse Ave che. mahAvIra upara prahAra kare che. prabhu sAdhuone zAMti -rAkhavAne upadeza kare che. bhaktinA vega samaye zAMtino upadeza asara karatuM nathI. mahAvIranI zAMtie IndranA AvezamAM vadhAro karyo. Indrane -ATalo Avezano avakAza zAthI? nizcalapaNAthI, je mahAvIra nizcala na rahe te lagIra haLa hacI jAya-lagIra calAyamAna thAya te Indrane -ATalA Avezano, saMgamane devaloka bahAra kADhI melavAno, devalokathI asaMkhyAta koDA koDa jojana pheMkI devAno vakhata Avata nahiM. mahAvIranI daDhadharmatA evI ja che. Indrane kepanuM kAraNa mahAvIranI dharma daDhatA eja. koIpaNa sAdhue gozALAnI sAmuM bolavuM nahi, sarvAnubhUti ne sunakSatrathI sahana thayuM nahiM. na sahana thavAthI bhaktithI kheMcAelA vacamAM gozALAne javAba karavA lAgyA. baMnene gozALAe bALI mUkyA. mAga bhUlelA potAnI pratijJA ke lAyakAtanuM bhAna bhUlI jAya che, dveSI julmIe kayAM sudhI na pahoMce? jIva hiMsAthI viramavAnI potAnI pratijJA kayAM melI? "jIva mArga cUkI AvezamAM Ave te vakhate
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 119 pravacana 68 mI peAtAnI pratijJA ke lAyakAtanuM bhAna rahetuM nathI. teja vAta ahIM JAzALAmAM dekhIe chIe. geAzALA pAtAnI jIbhanI ceLa kADhatA hatA, temAM vacamAM ane sAdhue AvyA. paNa gunAnI sajAnI hada haze ke nahiM? gunAne ne sajAne saMbaMdha jAnavarapaNAmAM na heAya. sApane AMgaLI aTakADA tAe DaDakhe daI ne mArI nAkhe. paga aDakADA tA e ja sajA. are pakaDIne uchALA, kApI nAkhavA mAMDA tAe eka ja sajA, evI rIta te jherI che mATe. sArA mAnelA pazumAM paNa eja dazA. zIMgaDA mAranArI gAya, tenI pAse nAnu cheAkarU jAya, vALavA jAya teApaNa zIMgaDu mAre. save jAnavara gunAnI eka ja sajA kare. gunegAranI ceAgyatA ayAgyatA vicAre nahiM, tene kevA gaNavA? A jagA para jIbhanI khujalI dUra tA karI hatI ja, tiraskAra tA karI lIdhA hatA. pachI ja sarvAnubhUti sunakSatra mAvyA che, paNa vacamAM bAlyA eTaleA ja zune. eTalavAmAM zu kahyuM. are. gozALA! koI upakArIne tikaskArathI na le. duniyAmAM DAkaNuM. paNa eka ghara cheDe, potAnA upagArIne aMge tiraskAra vAjabI nathI. jenAthI tu uccasthiti pAmyA tene mATe tiraskAra karavA te tane zele nAha. A vAkye mAM kaI jageApara jhera hatu ? eka zabdamAM ke akSaramAM paNa nahiM. 'zikhAmaNa paNa lAyakAta dekhIne ApavI' nahiMtara mAMkaDAne zikhAmaNa ApavAne gaelI sugrIva zuM pAmI ? cAkhe| agni zarIramAM na ghUse tevA pANIe ghUTelA agni rUvATe rUvADe ghUse che. gAiDu' eDhADayA pachI pANI chaMTAya che te garamI zarIramAM AtapreAta pese che. tyAre ja parasevA chUTe che. jema garama thaelAmAM nAkheluM pANI joDevALAne vadhAre garamI Ape che, tevI rIte geAzALA garama thaele tene sunakSatranA vacana rUpI pANI chaMTAyuM". ukaLatA telanA tapelA ke kaDAIyAmAM cAMgaLuM pANI asa che. e bhaDakAthI makAnane saLagAvI nAkhe tevI Aga thAya che. tevI rIte A geAzALA krodhe dhamadhamelA samyaktva mahAvrata ane mArgane kArANe mUkI beThelA che. peAtAnA krodhane saphaLa karavAmAM ADA je AvatA, tenI upara jIvaleNu krUra agnithI hallA kare che. A hallAmAM evA niNyanI jarUra paDe che. geAzALA kahe che ke hu* geAzALA nahIM. sarvAnubhUti kahe che ke tu ja gozALA-ema kahetAM ja sAdhu marI gaye. jagatamAM ema kahevAya ke jUThThuM melyA tA tatkALa khaLI gayA. gappAM hAMkavAvALAne mULa vastu jovI paDatI nathI. tyAre ja tene aMge mahAvIra kevaLajJAnI bhagava'tane jAhera
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgAhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje karavuM paDayuM ke AvI rIte kRtrima vacorI chUmAvA mAMge, AcchAvi karavA mAMDe tethI AcchAdita thaI zakIza nahi. tuM teja gozALe, ke je musApharImAM joDe hato. vacananA taNakhalAthI chupAIne jude oLakhAvA mAMge te paNa tuM judo thaI zake tema nathI. lokone satyamArga dhyAna bahAra na jAya, asatya mArge vaLI na jAya, savanubhUti sunakSatranA gamAM jagata avaLI dazAmAM, asatya mArgamAM na jAya, te mATe mahAvIrane gozALa jAhera kare paDayo. zAstrakAra je kahe che ke - pIyaM pathyaM vacastathyaM vadettat sunRtaM vcH| tattathyamapi no tathyamapriyaM cAhitaM ca yat // 1 // sAcuM vacana kenuM nAma, tenI vyAkhyA karatAM hemacaMdrAcArya mahArAja gazAstramAM upara pramANe jaNAve che ke-je sAmAne priya lAge tevuM hAya, vaLI hitakArI heya ne satya hAya-evuM satyavacana vivuM joIe, paNa je sAmAne apriya lAge tevuM hoya ne sAmAne phAyadAkAraka na hoya tevuM satyavacana paNa kharekharUM satyavacana nathI. to sAcuM kenuM nAma? satya kenuM nAma? mRSAvAdanI virati karavAvALAe kevuM vacana bolavuM joIe? zrI sAMbhaLanArane prItikArI paDyuM sAMbhaLanArane hitakArI ne trIje naMbare tayuM eTale satya, AvuM traNe guNavALuM vacana bele, te ja satya bolanArA. teTalA ja mATe zayyabhava sUrijIe jaNAvyuM che kesAkSAt cora hoya te paNa cera na kahe. vyAdhivALAne gayo na kahevo. jyAre A vastuo sAcI chatAM kahevAno niSedha karyo. te gozALAne mithyAtvI kema jAhera karyo? sAcuM paNa hoya te aprItikArI ke ahitakArI bolavAmAM Ave te tenuM nAma satya nathI. eka cArane cAra kahevAno mahAvratadhArIne haka nathI. to pachI ahIM mahAvIra sarakhA tIrthakara bhagavAna AvI gozALAnI durdazA kahe, to mahAvIrane satyavrata zI rIte mAnavuM? eka vacanamAM gozALAnuM satyAnAza nikaLI gayuM. gozALAne pagathI mAthA sudhI eka vacanathI saLagAvI dIdhe, gazALAne nukazAna keTaluM badhuM gayuM? zrAvastinA dhanabhAgya ke eka sAthe be tIrthakare. eka sAthe eka vicAravA muzkela chatAM zrAvatinuM dhanabhAgya ke Aje be tIrthakaro ahi vicare che.
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 68 su uDa utare te aMdaranuM sAcuM tatva pAme A uparathI samaje ke sAdhAraNavarga na samajavAthI gozALAne ne mahAvIrane samakoTimAM melIne beThe hate. sAmAnya lekone bAhya dekhavuM che, aMdaramAM utaravuM nathI. yajJadattane AbarU javAne vakhata hatA. nANAMnI taMgI hatI, 50 hajAra rUpIA na male te sAMje jhera khAvAnuM hatuM, chatAM paNa aMdaranA majabUta yajJadattane bacAvavuM joIe. tyAre devadatte pitAne baMgalo ghareNe mUkI 50 hajAra laIne yajJadattane madada karI. enI AbarU jAna javAnI vakhate, bacavavAnI vakhate Ape che. te ApavAthI TakI gayo. have jyAM be mahInA gayA eTale pele AbarU na mAge, paNa rUpIA te mAgazene? ugharANuM karI, eTale jAUM chuMevAmAM pele vicAre che ke-bace te Apene. cha mahinA bAra mahinA be varSa gayA. pelA pAse kaMI pisA thayA. ahIM lAvIne bheLa karyA te kothaLImAMthI kADhavA jaIzuM te rUpiA karaDaze, te bArobAra vyavasthA thaI gaI te ThIka! tevI rIte ahIM AgaLa 50 hajAra kADhavA paDe che te karaDe che. pelAne dabANane vakhate Avyo. yajJadara dAbIne kahe che ke mArA rUpiA Apa, tyAre pelAe rUpa prakAryuM. be laDayA. te vakhate joDe jato hato. viSNudatta, teNe vAta karI ke devadatta ne yajJadatta laDyA. kharuM tava nahIM jANanAra AMdhaLAne mAlama zI rIte paDe? yajJadattanI beImAnI che, devadattanuM prAmANikapaNuM che, paNa te koNa jANe? UMDe utare teja jANI zake. na jANanAra AMdhaLA be laDayA-ema bolanArA che. sAcA jaThAne tapAsI zake nahi. leheM ne senuM eka trAjave tALanArA leko zrAvastI nagarImAM be tIrthakara vicare che tema kahe che. temane sAcA jUThA jevAnI paDI nathI. be tIrthakaro vicare che, mithyAtvIo evA paNa hatA. A gozALAnI sthiti mahAvIra pAse AvI banI, te kahevAnuM tatva e ke jeo ajJAnamULa athavA matanA dvaSI, matanI avajJA karavAmAM taiyAra hoya, te laDAI jAhera kare che. bauddhAe kahyuM ke jenAmAM be mata paDayA che. A ge zALAnI vastusthiti samajyA vagara zuM bhasI mAryuM che. Aje paNa sAcA juThAnI vastu sthiti samajavI nathI, dharmane dhoI nAkhavAmAM ja kalyANa mAnyuM che, tevA loko mAtra jhaghaDA balavAnA che. ahiM koIne bAyaDI hAthI ghoDA hAra terA ke pitAnA jhaghaDA che? vastu
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAdvAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo 11 sthiti na jANe, bauddha jevA kaTTA jainanA virodhI che, te sAcI vAtane jUThAnA rUpamAM samaje, jhagaDAnA rUpamAM samaje, teo bauddhanA banevI samajavA, AveA geAzALA tIrthaMkarane bALI nAkhavA taiyAra thayelA. te paNa zuM kahetA hatA? ke huM tItha karane mAnuM chuM. mahAvIra cAvIzamA nahiM paNa huM cAvIzamA. trevIza thayA e kabUla che, mAtra cAvIzamA huM. tI karapaNuM te gozALAne Nu sArU lAgyuM. trevIza tA gAzALAe paNa mAnyA, nahIMtara Ate cAvIzamA tIrthaMkara thavAne bahAra paDate nahiM. 25mA tIrthaMkara tarIke kANu gaNAya ? AjakAla zIMgaDe khAMDA ne pUchaDe mAMDA tevA lADubhaTTone saMdha "banavu che. saMgha tIthaMkarane pUjya-lADubhaTTa kaI jagAe tItha karane pUjya che. sAdhu sAdhvI zrAvaka zrAvikA hAya tA kaie ThIka. pAchalA traNa sAdhune pUchaDe vaLagelA, pahelA gaNadharane tIrtha kahIe chIe. e sAdhumAM mukhya tethI. tA tevA lADubhaTTo peAtAne saMgha kahevaDAvI 25mA tIrthaMkara thavA mAMge che. zAstromAM kahyA che, tamAre teA zAstro abharAIe mUkavA che. zAstronAM nAme vana vagara pacIsamA tIrthaMkara banavuM che. tema kahyuM nathI chatAM zAstranI vAtAne age pAthAM theAthAM pheMkI dyo. eka mAjI jenA nAme tIrthaMkara thavA jAva che, ne teja zAstrane dAvavA jAva che, te tamane kevA kahevA ? bhagavAna mahAvIranI vakhata geAzALA sarakhA upadrava karanArA, chatAM tIrthaMkaranI mAnyatA dharAvanArA hatA. Aje viASI samakIti jaNAvavA bahAra paDe che, paNa enI sAthe ApaNAmAM eke eka samakitI jaNAvavA bahAra paDe che. ghaNI sArI vAta che ke samyaktvathI rastA upara AvA che te sArU che. samyakatvanAM traNa pagathIyAM samyaktvanA raste kANu AveleA gaNAya ? trIje - pagathIe gayA hAya te. phaLametra nitaMye pAyane baDhuM, maDhe, sese, baLavuM. A tyAgamaya jainazAsana e atha, teja paramA, tyAgamaya jaina zAsana sivAya jagatanI je kAI vastu te badhI julamagAra heAvAthI anatha kArI che. samyaktva trIjA pagathIe che, tA paheluM bIjuM pagathIyuM yAre Ave ? ke jethI trIjuM keTaleka vakhate maLe. A traNa pagathIyA vicAraze| tA tamane tamArA
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 pravacana 9 mu mAtmA javAba devo. AthI tamane samaphatvavALA gaNavAmAM aDacaNa Avaze. nahi. tamArA pariNAma samyaktvanA paNa tamArI dhAraNA vacane kAyA pravRtti e je samyaktvanI na hoya te tame kalyANane raste caDyA nathI. pariNAme baMdhavALA vicAro ke konA manamAM mithyAtva che? pariNAmamAM mithyAtva kone ? badhA samakatanA pariNAmamAM nathI. vyavahArathI jinazAsana mAnanArA pariNAme samakIti, teTalA mAtrathI badhA samakitI na gaNAya. cAhe musalamAna haya, khrIstI heya, vaizya hAya, kriyAmAM bhale pharaka hoya paNa pariNAma darekane dharmanA heya, paramezvaranI pharaja adA karavAne amAro dharma che-ema hindustAnA rAjakartAo kahe che, to zuM tarI javAnA ? pariNAme baMdha levA jAya te, yajJamAM brAhmaNo bakarA hame, te hamanAranA. pariNAma tene devaloka pahoMcADuM chuM. bakarIIdamAM koIpaNa jAnavarane mAre te khudAne nAme mArIe to bhestamAM jAya. deza uddhAranA pariNAma, svarganA bhestanA pariNAma eke kAryarUpe burA rUpamAM jaNAvanAra hotA nathI. jyAre sArA pariNAme dareka kArya kare che, te karmabaMdhanuM kAraNa nathI. kenA hisAbe? 'kriyAe karma, pariNAme baMdha' tema kahenArAnA matamAM e vAta. che. paNa jamenI rakama jamemAM lakhAya. udhAramAM lakhavAnI rakama udhAramAM lakhAya. jameudhAranI bAjumAM pharaka paDe te goTALe thAya. e vAya. kaI bAjunuM te dhyAnamAM lyo, nahIMtara goTALo thaze. ahIM kriyAe karma e vAkya kaI rIte zAstrakAre mAneluM che, e barAbara samajyA. pachI je dharmanuM AcaraNa thAya teja kalyANa karanAra thAya, ta adhikAra age vartamAna. pravacana 69 muM aSADa vadi 12 zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM AgaLa sUcavI gayA ke. jagatamAM je cIjanI kiMmata samajavAmAM Ave nahiM, vyavasthAnI tAkAta 'heya nahi, tenA phAyadA durvyavasthAnA nukazAne, avyavasthAthI thatI mahenAnI barabAdI khyAlamAM na hoya, to tene mAlikInI cIjane haka maLata. nathI. tevI rIte dharmanI muzkelI samajAya nahiM, tyAM sudhI dharmanA sadupacAganA phAyadA, anupamAM mahenatanI barabAdI sara jAya nahi tyAM
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAgamAMhAraka pravacana zreNI, vibhAga khIje 13. suSI thama kahevA, levA agara dharmane aMge je pravRtti karavI tenI saphaLatA thaI zakatI nathI. je dhama AtmakalyANa karanAra na thAya tA che. dhamatuM kharU prAjana siddha na thAya. anAja mATe vAveluM dhAna enA asUra uge che dADha dADhe, mAtheADA sudhI UMcA rADA Ave che, dANA Ave che paNa pAchaLanA varasAda khe'cAI jAya tA e vakhatane judA nAme ja oLakhIce chIe. apUrA cheADa rADA thayA tA paNa e DhALane sukALanA nAme oLakhatA nathI. kAraNa ? anAja vAvyuM hatu zA mATe ? kUrA. cheADavA rADA mATe vALyuM na hatuM, tevI rIte dharmanI kiMmata samajyA vagara, sadupayeAga durUpayAganA phAyado, geraphAyado samajyA vagara, kevI rIte sa'sAramAM rakhaDAvanAra che te dhyAnamAM lIdhA vagara, paulika sukhane denAra chatAM tenuM pariNAma keTalI vakhata bhayakara Ave che. lagnane hAvA mAnanAra samakIti na gaNAya vAsudevA badhA dharmane pAmelA paNa pariNAmamAM zuM ? jo ke dharmanA prabhAve ane Rddhi maLI, pariNAma zuM ? narakanI ja gati, vicAro ! vAsudevanuM vRttAMta joI gayA chIe. jene saMsAra kevA kaDavA lAgyA hatA, te uddharavA mATe talapApaDa, potAne kuTubamAMthI saMsAramAM paDavAvALA mAlama paDe te te vakhate pazcAtApa thAya, tethI sAtamI cheAkarI vakhate paNa kRSNanA manamAM e Avyu ke-A peAtAnA AtmAne sasAramAM pADe che, Ane uddhAra mAre karavA joI e. AvuM dekhIne khIjI che.karIe DUbavAnA raste jaze. pAMtAnA pharajadamAM tame lhAyA gaNA che, pariNAmamAM bhale vidhura thaI jAya, paNa pahelAM tamArI dRSTie vicAra ke-tamane samakitI thavuM game che, mithyAtvI thavu' ekane paNa gamatu nathI. vivAhane lhAvA gaNavAvALAne samakitI kevI rIte suvA ? vivAha karavAvALAne nathI kahetA; vivAhane lhAvA gaNanArAne kahevu paDe che. vivAhamAM lhAvAnI buddhi, cheAkarAne paraNAvu eTale lhAvA lauM chuM, zabdanu samakita pakaDI . rAkhavu hoya teA judI vAta, paNa padAtha rUpe samakIta vasAvavuM. hAya tA. vivAhane hAvA gaNI zakazeA nAha. vAhane lhAvA gaNAvavA che ne. samakitadhArI gaNAvuM che, e vAta na ane, vivAhane AraMbha-parigrahane viSaya-kyAyane lhAvA gaNeA tA enA a dhanabhAgyanA artha thayA. agIcA kAvA, mahela karAve, eTale mATu' kAma karanArA ane. Ane
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra4 pravacana 69 su atha eka tA cAsa mAnavA paDaze ke AzravanA kAmAne karavA lAyaka aNyAM, vivAhArhAda kA cADe te hoya paNa te Azravastu' kAya, tene karaNIya gaNu, samyaktvI Azravane cheDavA lAyakake karavA lAyaka gaNe? kArya samAna hovA chatAM samakitI ane mithyASitA AzayamAM pharaka jema atyAre tamArAmAM be pakSa che. eka zAsanapakSa ne eka Itara pakSa. ItarapakSa bAyaDI cheAkA dhana mAla hATa havelI sa`bhALI rahyA che. -zAsanapakSIo paNa tema karI rahyA che. temAM samyagdRSTi ke mithyASTimAM bannemAM pharaka nathI. AcaraNamAM pharaka nathI. ka yAM che. phaka te jagA para ke samyaktvavALA gaLe AvI paDayu. eTale karavu paDe che. AraMbha parigraDane kaI buddhie kare che? karavA paDe che. jayAre mithyArdaSTi Ara'bhAdikanA kAryo karavAM joIe, e dRSTie kare che. phka eTalA che kesabhyaSTi pApa pravRtti kare che, tyAre tenI dhAraNA karavu paDe che, ema haeNoya che ane mithyArdaSTi ArabhAdikanI pravRttimAM karavu joI e, e dhAraNAthI kare che. lhAve! mAne che, AraMbhanu kArya karI chAtI ThokI tA? karavA paDe che-ema mAnavA ke karavA paDyA dhArIne? je karavAmAM Ave te kAryo karyAM pachI lapa chUTI-ema hoya. keAI dahADA vivAha karyo pachI lapa chuTI e magajamAM AvyuM? makAna khaMdhAvyuM, Alapa chUTI e khyAlamAM Ave che? pAta peAtAnA AtmAthI ja savAla utpanna karI lejo. duniyAdArInA kAryo khAvA pIvA vepAra rAjagAra vivAhanu' je kaI gaNA che. te paMcAta maTI e keTalI vakhata AvyuM? rAja pApa karatu ne reja pratikramaNa karI AleAvavu, te prapaMca kayAre kahevAya ? rAja jaMgala jaIe chIe tyAre hAtha agADIe ne dheAI e chIe. khIje dahADe khagADIe chIe, teA eka vakhata dhAyA pachI bIjI vakhata zuM karavA bagADayA? e rAjanI jarUrIne rAja bagADavA paDe ne rAja dhAvA paDe. eka svapne paNa ema na thayu ke hAtha agaDayA te sAro tevI rIte duniyAdArInI rAjanI pravrutti karavI paDe te paMcAta mAnavI
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgagoddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 15 paDe, rojanuM ema cAle? A uparathI keTalAka kahevAvALA che ke-roja pratikramaNa kare che ne pAchA enA eja. AvuM paDikamAruM karanAra amArI daSTie DhoMgI che ema kahenArA che. roja pApa karavuM ne ja AlovavuM e Dhaga che. tene samajavAnI jarUra che, ke raja hAtha dhovA ne pharI reja hAtha moMmA nAkhI eMThA karI deve che. kema meMmAM AgaLAM nAkhe che. roja roja kema bagADavA ne pAchA devA ? je pratikramaNa karavAvALA DhoMgI te hAtha dhovAvALA luccAmAM luccA. duniyAdArIthI pApa thayuM e. AvavuM. lagIra paNa vagara prajananuM pApa lAge te dIlamAM AMcako Ave. duniyAdArIthI bolanArane A samAdhAna basa che. paNa je dADhAraMga che. duniyAmAM niyama che ke je mUkha hoya tene samajAvo sahelo che. sIdhI rItie ekase na Ape paNa pAMca vIzIe se Ape, paNuM samaju hoya tene soe nA kahevA paDe ne pAMca vIzIe na kahevI paDe. te te IsArAmAM samajI jAya, jevI cIja hoya te pramANe IzArAthI samajI jAya. paNa je jJAnanA lezamAtrathI paMDitamanya thaI gaelA hoya, jene tame deDhaDAhyA kahe che. evAone brahmA paNa khuzI na karI zake, samajAvI na zake. paNa pelA dADhAraMgA ene te gaLe vaLagADavuM nathI. e raste kare che ke mane te kaI kahe nahiM ne karavAvALA pratikramaNa chaDI ghera besI jAya. A dADhAraMgAonI dAnata kaI sthitimAM jAya che? ame te pratikramaNa nathI karatA, na thAya teTalI bhUla gaNue chIe, paNa. roja micchAmi dukkade de ne roja pratikramaNa karavuM, te mRSAvAdIne zAstrakAra prapaMcI kahe che. A bIjA badhAnA pratikamaNa uDADI melavA mATe suraMga melI che. micchAmi dukkaDa teja mANasa daI zake ke jene phera pApa na karavuM hoya. je micchAmi dukkaDa de ne pAchuM pApa kare tene te kapaTI ane mRSAvAdI gaNe che. mATe tamAre kapaTI gaNAvuM hoya to tame jANe. ane te jemAM zAstrakAra kapaTI mRSAvAdI kahe, temAM amAre pravRtti karavI nathI. AmAM - micchAmi dukkaDaM daI pAtika te bhAve je severe, Avazyaka sAme te pragaTa mAyA mesane severona upAdhyAyajI zrIyazovijayajIe A sADA traNaso gAthAnA stavanamAM A gAthA jaNAvI che. te potAnI kalpanAthI kahelI nathI. AvazyakanI aMdara je gAthA che tenA anusAre ja kahelI che te gAthA A pramANe jANuvI.
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ E pravacana mahesu jaM dukkaDaMti micchA taM caiva nisevara puNo pAvaM / pacakrmusAbAI mAyA niyaMDI pasaMgo a ||685 / / mithyAduSkRta phreIne teja pApa sevavAmAM Ave te mAyA ne kapaTa lAge, AvazyakanI sAkSIe jene duSkRta daI mithyA karyu che, teja pApane pharI sevana kare, e manuSya pratyakSa jUThA che. ene kapaTanA prapaMcanA prasaMga samajavA. e dADhAragAnA dakhANumAM bhALI janatA eka sarakhI dabAI gaI kema ? stavananI gAthA prasiddha che. AvazyakanI gAthA khALAvakhAdhamAM ApelI che, je manuSyA atha mAM UMDA utarelA nathI, tevAja AvA dADhAraMgAnAM vacanamAM phasAI jAya che. ATalAja mATe je asadvartanavALA hoya, te game teTalA jJAnavALA hAya. tevA pAse mArgonusArIe kaipaNa sAMbhalavuM nahi. e vanamAM halake hAvAthI zrotAne khADAmAM ja nAkhe. A je atha karyo, ne te atha karI jaNAvyu ke-'micchAmi kruDa daI je pApa save te mAyA mRSAvAdI' kahenAre khADamAM nAkhavAnu ne pADavAnuM kahyuM che. jyAre vastu khyAlamAM Avaze eTale tamane potAne khyAlamAM Avaze ke ApaNane kUvAmAM utAryAM. sAdhuoe pUnA kALa sudhI cAritra pALavAnuM, temAM ThaMDIla mAtre javAnu' ne aMdha thavAnuM, te pachI IriyAvahI karavI ke nahiM ? dADhAra`gAnA hisAbe gRhasthajIvA dezezanakrADa pUrva sudhI rAja e TakanA pratikramaNu karavAvALA hoya, teA tamArA hisAbe kroDa pUrva sudhI mAyA mRSAvAdI banavAnA. Aja 'sAta lAkha pRthvIkAya' vigere khelavAnA ne ghera jaI dIvA karavAnA. lATA bhare, pANI ukALe adhu kare. temanI AkhI jiMdagI mAyA mRSAvAdamAM jatI hatI kema ? sAdhu sAdhvI zrAvaka zrAvikAne rAja pratikramaNa kahyuM teA zAstrakAre mAyIne mRSAvAdanI dukAna zarU karI kema? A luccAInI khAjI ubhI karanAra zAstrakAra kema ? pratikramaNa vagaranI sAdhu ja nathI tenA uttaramAM jaNAve che ke-pahelA tItha kara tathA chellA tIrthaMkaranuM zAsana sagatikramaNu-dharmavALuM che. tee pratikramaNu vagaranA hoya tA te sAdhu' ja nathI. aticAra lAgeA ke na lAgeA, paNa pahelA chellA tIkaranA sAdhuoe pratikramaNa karavu ja joI e. peAte na kare tethI zAstra avaLuM na thaI jAya. atyAre tattva kayAM che ? enI eja vAta zAstrakAra
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAkASTa pravacana zreNI, vibhAga bIje 127 karavAnI kahe che ne prAyazcita levAnuM kahe che. nahI AvI rIte utaravI ne pachI IriyAvahI karavI. banane zAstrakAra kahe che, te mAyAvI ne mRNA"vAdanI be dukAna khAlI che kema? jyAre pApa karanAre pratikramaNa kare to te mAyAmRSAvAda kahevAya che te pratikramaNa karavAnuM kahenArA kevA gaNAya? micchAmi dukkaDa devAthI na te kapaTa ke na mRSAvAdano prisaMga, e gAthAnA zabdo magajamAM utAryA? kapaTa mRSAvAdane saMbaMdha ka? jeo AvA pratikramaNAmAM mAyAmRSAvAda lAgu kare che, te te kahenArA ne te mAnanArA kevA pApa karyuM, pharI pratikamaNa karyuM temAM kapaTa zAthI lAgu karyuM? dADhAraMgAnA bhakto je hoya tene samajavAmAM AvyuM ja nathI. zAthI juThApaNuM kahe che te te batAva? dAtAraMgA ne tenA anusaranArA kahe che ke game teya paNa zAstrakAra kahe che e te kharUM che. evI ja rIte AvazyakanI gAthA cekakhI che, ne stavananI ane gAthAmAM mAyA mRSAvAda ane vastu kahevAmAM cAvI che. emAM koIthI nA pADI zakAya tema nathI. te pachI zuM kahyuM che te nathI samajyA. micchAmi duka denAra aneka bhavenAM pApa teDI nAkhe che. zAstrakAra daza prakAranI sAmAcArI nirUpaNa karavA mAMDI. pahelI IcchAkAra, keI ne kaMI paNa sAdhue kAma bhaLAvavuM, to enI marajI dekhI ne bhaLAvavuM. karavA ke karAvavA je bhaLAvavuM te IcchAkAra sAmAcArI. AvIrIte kArya karatA karAvatA kaMI kArya ADuM thAya,vinayathI cUkIne bolAya, AcArathI cekIne thAya, tethI bIjI sAmAcArI mithyAkAra jaNAvI, teno prabhAva jaNavyo. je potAnA AcAramAM dhyAna rAkhIne ke kayAMthI kayAMthI kha chuM. je je jage para khasavuM thayuM hoya te jaga para mAphI mAge, te mithyAkAra sAmAcArI. Ama micchAmi dukkaDaM devAvALA manuSaNa bAMdhelAM anaMtA karmo teDI nAkhe che. je pitAnI bhUlane lIdhe thayelAM pApa e pApane micchAmi dukakaI denAre, thayelA pApane te teDe ja che, paNa je pApane aMge micchAmi dukaka de che, te sivAyanA pApane paNa nAza karI nAkhe che. je mATe aImuttAjIne dAkhale sAMbhaLIe chIe. aImarAmunie niMdanagahaNa karI kevaLa meLavyuM aImarAne dIkSA denAra koNa? bhagavAna mahAvIra. aImuttA keNa ? eka apekSAe avajJA nathI karatAM paNa vastu tarIke vicArIe chIe.
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 prathacana 69 su jeone mATI-pRthvIkAya kahevAya. tenI virAdhanA sAdhue mana vacana kAyAthI cheDavI joie, evA khyAla rahyo nathI. pANI akAya tenI virAdhanA cheDavI joI e, tenA khyAla rahyo nathI. ramata na karAya tenA ththalA rahyo nathI. je aImuttA munie mATInI pALa khAMdhI che, ne pANI bheLuM karyuM", temAM kAcalI nAvaDI tarIke tarAvavA mAMDI che. AjakAla je khALadIkSAnta virAdha jaNAvavAmAM Ave che, temAM pU chuM ke AvA eka paNa dAkhalA dekhyA? jyAre AvI bALadIkSAne ayAgya nahAtIra gaNavAmAM AvI, te Aja manamAnItA vikalpAthI bALadIkSA aAgya kahenAranI dazA zI ? eTale DhokSA lIdhA e traNa varSa thaI gayA che, traNa varSanA dIkSitapaNAmAM mATI pRthvIkAya kahevAya, tenI pALa na baMdhAya, pANI akAya kahevAya, tene na aDakAya, ApaNuM pagaraNa ramatanu' sAdhana nathI, e samajaNa paNa AvI na hatI. kevaLa bhAgapa thI ja mALadIkSAnA virodha karanArA che. e lAkone takarAranuM bIju kAMI na jaDe eTale mA khApanI rajA, tema kAraNu na hoya te manasvI phAMTA, maheAdayasAgaranI dIkSA je dIkSA vakhata jAhera virAdha dekhADavAmAM ALye, te kayA muddAthI virodha uThAvyA ? kevaLa manasvIpaNAthI. mahelamAM mahAlavAvALA, aImuttAnI sthiti magajamAM lejo, dIkSAne traNa varSI thaI gayA che, chatAM paNa je vakhate virAe aImuttAne kahyuM ke-ApaNe sAdhune Ama karavu na ka2e. AvI rIte sAdhu udvega pAme che, tyAM mahAvIra kahe che-zramaNA nigraMthA ! atimukta ne Akroza, nina, gahana karI. nahiM, aglAnie sAcavA. jeNe mATInI pALa mAMdhI kAcu' pANI bheLuM karyuM. ne kAcalI heADI tarIke temAM tarAvI che, tevA upara sAdhune arucibhAva thAya che. temAM mahAvIra pharamAve che ke-Adeza nidana gaNu na karo. aglAnie sAcaveA. amuttA muni tyAM niMdana, gaNa karavA lAgyA. e niMdana ga NumAM e nAvaDInuM pApa khALI nAkhyuM, paNa bIjI' badhu... pahelAnuM pApa bALIne bhasma karI nAkhyuM ne kevaLajJAna meLavyu. pApa karanArA kadI pApa karI nAMkhe tA paNu temAM jo micchAmi dukakaDanI AleAyaNa levAnI buddhivALo thAya, tA te sAthe bIjA pApa paNa nAza karI nAMkhe che. mATe micchAmi dukakaDanA rivAjamAM haMmezA taiyAra rahevu'. darda ne TADhuM khAya te vAyu thAya ne UnuM khAya teA lAhI paDe. tevI rIte zAstranI sidhI hakIkata hatI, pApa khalAsa thayu hoya te paNa Ale
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ bagaddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 129 vavAmAM micchAmi dukaka ne jarUra prayatna kare. te sIdhI vAta vAMkI paDI. mAphI mAgavAthI, patikramaNa karavAthI, micchAmi dukkaDaM devAthI te pApa jAya ne bIjuM paNa jAya te vAta avaLI kevI rIte kare che? te samaje. mAphI mAgavA pApa karanAra mAyA-mRSAvAdI che. Teva kayAre paDe ? jyAre prasaMga ubho thAya tyAre, prasaMga vagara Teva paDe nahi. tyAre Teva pADavA mATe prasaMga na hoya te ubho kare joIe. AMka lakhavAne prasaMga hoya te AMka lakho paNa Teva pADavA mATe lakhelA bhuMsIne paNa lakhavA joIe, tevI rIte ahiM micchAmi dukkaDe kayAre devAna? pApa karAya tyAre. micchA miduddhanI Teva pADavA mATe zuM karavuM joIe? jANI joIne pApa karavuM, tema karIe te pApa prasaMga thAya, eTale micchAmi dukkaDano prasaMga Ave. jema vadhAre cokhA akSara lAvavA mATe bhuMsI bhuMsIne lakhavA, tema kare teja akSara phakhA Ave tevI rIte vAraMvAra pApa karIne micchAmi duka de to micchAmi dukarDamAM majabuta thaI jAya. have tapAsa. kaI lAinamAM AvyA? micchAmi dukkaDaMnI Teva pADavA mATe pApa karavuM. AvI rIte jeo karatA hatA tene mATe gAthA hatI. te bhAve eTale micchAmi dukkaDa devAne bhAve, je pApane seve. have samajaNa paDI? mAphI mAgavA mATe pApa karanAre mAyI-mRSAvAdI che. eka bAju pApa kahe che ne bIjI bAju kalyANanuM kAraNa kahe che, tethI mRSAvAdI che. lokene pApa kahe che, paNa manamAM sArUM mAne che. A pApathI ja tarI jauM chuM, ema mAne che tethI mAyI. juThApaNuM-kapaTa AvyuM ke nahiM. AvI lAIne kapaTa jUTha zAstrakAre kahyA hatA te nahiM gaNakAratA avaLe raste laI lIdhuM. pitAthI thatuM nathI, karavAvALAthI pite hIna guNa dekhAya nahiM, mATe A paDikamaNuM cheDAve che. karavuM paDe mAne te keDa pUrva sudhI vAMdho nathI. e vAta kRSNamAM vicArIe. kRSNa mahArAje chokarInA vivAhane aMge zuM vicAryuM? A saMsAramAM paDaze. te enA AlaMbane bIjI paDaze; AthI paDatIne bIjI pADaze, tene kema bacAvuM? e buddhi che. koI dahADe tamane ema tamArI chokarI pratye Ave che? temAM te lhAvo manAya che. belA AvI paDI che, karavI paDe che. te haju mAnyatA thaI nathI. kAraNa eka ja-haju sudhI samyaphatvanI sthiti dharmanI kiMmata samajavAno vakhata AvyA nathI.
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 pravacana 69 muM satya padArthanI prarupaNA mATe belyA sivAya rahevAya nahi * mahAvIra mahArAje gozALA mATe Ama kema kahyuM? banenA khulAsA AvI gayA. jene samyaktvanI kiMmata che, te vyakti tarIke deSa nahiM bole paNa satya padArthanI prarUpaNA mATe bolyA sivAya rahe nahiM. te mahAvIra-sarvAnubhUti sunakSatra gozALAne vyaktigata bolyA che. temAM matane saMbaMdha kyAM che? bIje reSAyamAna thAya, bIje jhera khAya te paNa jevuM hoya tevuM bolavuM joIe, paNa prarUpaNAmAM vyaktigata nahiM. gozALAmAM vyaktigata apriya bolavAnI manAI che. corane zera rogIne rogI napusakane napuMsaka kahe te vyAjabI nathI. te gozALAne kema kahyuM? ekanA pramukhapaNA nIce sabhAe je kAyado pasAra karyo te kAyadA aMge pramukhanI jokhamadArI prathama ubhI thAya che. zALA eka matane netA. matanA netA thanAre potAnI prarUpaNAmAM pitAnI jAtane melavI ja paDe. pramukhanuM vyaktigata pAruM rahI zakatuM nathI. e sabhAne aMge samajavuM. jeoe samudAyamAM AgevAna thaI TharAva pAsa karyo, pAsa karanArI vyakti tarIke ekalI rahI zakatI nathI. jamAlI eka vyakti chatAM matane adhiSThAyaka banyo-netA bane, AthI ja pitAne judu gozajapaNuM jaNAvavuM paDayuM. pitAnA matane piSaNa karavuM hatuM tethI vyaktinuM agyapAruM temane khulluM pADavAnI pharaja ja hatI. sarvAnubhUti vigerenI gozALAne aMge khullI-udhADI, te tenI prarUpaNA juThApaNAne aMge hatI. te vyakitagatane saMbaMdha rAkhatI nathI. vyaktigata apriya kahevAya te mRSAvAda kahevAya, paNa mata matAMtara zAstrIya siddhAMta saMbaMdhI kahevAya te mRSAvAda nathI. AtmAnI yogyatA nathI AvI te bhagavAna sarakhA tAraka maLelA chatAM temane kAma nathI lAgyA. samyaktvane tyAgane aMtaH karaNathI cAhanArA, tyAgane poSaNa karanArA-vahevaDAnArA paNa AraMbhamAM rahelA tevA durgati pAmyA te samyaphatvanI dazA kyAM ? "vmeva nikaLathe ja de de re ba" e trIjI bhUmikAe- trIje pagathIye Ave tyAM. e pagathIyA kyAM? e traNe pagathIyA tapAsIzuM te dharmanI kiMmata mAlama paDaze. tenI kiMmata samajyA pachI kriyAo karma ne pariNAme baMdha samajAze. te kevI rIte batAvaze te adhikAra agrevI
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 70 muM saMvata 1988 aSADa vadi 13 ravi zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatA jaNAvI gayA ke-vastunI prApti ke muzkela hoya chatAM mukela vastunI prApti thayA pachI sadupagathI phAyado ne durupayogathI nukazAna thAya che, e jenA khyAlamAM na hoya te vastuthI phAyado meLavI zake nahiM, nukazAnathI bacI zake nahiM. e vAta jagatanI rItie vicArI gayA. dhana potAnA bApanuM pitAnI mAlikInuM potAnA hakanuM chatAM dhananI vyavasthA karavAnI lAyakAta na hAya sadupayoganA phAyadAne na samajato hoya te tenI mAlikInuM hatuM dhana chatAM paNa tenI vyavasthA karavAnI sattA maLatI nathI. evI rIte A AtmAne aMge jyAM sudhI dharmanI prApti kayA phAyadAne kare che tene sadupayoga keTalo phAyado kare che, durupayogathI nukazAna keTaluM che-A hakIkata jANavAmAM AvI na hoya tyAM sudhI tenAmAM dharma devAnI ke levAnI lAyakAta AvI nathI. eka saradAranA gharamAM talavAra hoya te baracAMthI vadhAre kiMmatI nathI. jyAre talavArathI bacI zakatA AvaDe sAcavatAM AvaDe tyAreja baccAne apAya. du25ganA geraphAyadAnA jJAnane jANe tyAre apAya che. te pachI ahIM dharma e kayAre apAya? kAne apAya? te mATe zAstrakAre jaNAvyuM ke-A jIvane kiMmatanA jANapaNA vagarano anaMtI vakhata dharma malyo, tenuM pariNAma zuM AvyuM ? vAsudevone tamAmane pahele bhave dharma maLelo ja hato chatAM tenuM pariNAma-niyANuM karI bIje bhave AsaktithI phaLa bhogavI narake jAya. je bhAvatIrthakara ApaNane malyA hoya, temanI kiMmata upayogItA ApaNA AtmAne thatuM kAyade vicAryuM na hoya te khUda tIrthakara maLI jAya to paNa zuM? tIrthakara sarakhA maLe te paNa AtmA khAlIne khAlI. zA kAraNathI? ApaNe je dharma karIe chIe te kiMmata karyA sivAya karIe chIe. jagatanA padArthonI parIkSA indriothI karI zakAya, tema dharmanI zAthI? padArthanI judI judI rIte e kiMmata kare che. senAnI kiMmata kaseTIe, matI hIrAnI kiMmata pArakhIne kare che, te dhamanI kiMmata
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 pravacana u0 muM zI rIte karavI? jagatanA padArthonI kiMmata karavAnA rastA che. kAraNa jagatanA badhA padArtho idriyathI tapAsavAnA che. cAhe te lyo, vAjuM kAnathI, senuM rUpuM AMkhathI, sugaMdha nAkathI, geLa jIbhathI, rezama AMgabIthI tapAsIne tyAM che. ikriyA dvArAe jagatanA padArtho tapAsavAnA che. tethI bAhA-vyavahArathI tenI kiMmata karI levAya che. duniyAmAM ema kahevAya che ke "sAcAmAM matabheda hoya nahi duniyAdArImAM bene be cAra kahevAmAM matabheda dekhyo? traNane traNa cha kahevAmAM matabheda che? taddana sAcI vastu che. temAM matabheda heya nAha. jemAM matabheda heya te sarvathA sAcI gaNAya nahi. sAcAmAM matabheda hAya nahi. A kahevAnuM tatva kayAM che? dharma, AtmA, saMvara, nirjarA vigere zAstrIya padArtho badhA matabhedavALA che, tethI dharma e sAco padArtha ja nathI. eNe lakSaNa kayAM bAMdhyuM? sAce hoya tyAM matabheda heya nahiM ane dharma, deva, gurU, zAstromAM matabheda che mATe te sAcA nahi-Ama kahenArA nikaLe che. emane ja kahI zakIe ke-jeNe dArU pIdho hoya temane pUcho ke bene be keTalA? sanepAta thayela hoya te manuSyane bene be cha kahIe te bene be cAra kahenAra jUThe? e juTho kema kahevAya ? ete muMjhArAne lIdhe cha bele che. sAcI vastune sAcArUpe keNu na mAne? jeo mithyAtva mohanIyamAM chAkelA hoya, darzana mehanIyamAM chAkelA heya, te sAcAne juThe kahe te sAce padArtha jUThe thaI jato nathI. AMdhaLo ne ghuvaDa sUrajane nahiM dekhe, te AMdhaLo ke ghuvaDa kahe ke sUraja jevI keI cIja nathI te ApaNe zuM tema mAnavuM? tevI rIte dharmanI kiMmata tame duniyAdArInI rItie karavA jAya to te kaI divasa karI zakAtI nathI. amArA dhana kuTuMba zarIra ghara bagIcA bAMgalA vadhArI de tenuM nAma dharma te dharmanI parIkSA karavAmAM bhUlyA che. iMdriyonAM viSaya dvArAe dhana kaMcana kAminI kIti koIpaNa dvArAe dharmanI kimata karavA mAgo te dharmanA svarUpamAM bhUlo che. dharma kyA dvArA jANavAno? eTalA ja mATe kahyuM ke sUsmabuddhayA sadA jJeyo dharmo dharmArthibhirnaraiH / anyathA dharmabudhyaiva tadvighAtaH prasajyate / / tame je dharmanA arthI che, arthI na ha ne kulAcAre ke zeThanA dabANathI dAkSiNyatAthI karAte dharma bArIka buddhithI vAta nathI. dharmanI
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo 133 IcchA che tevAe haMmezA dharma bArIka buddhithI je joIe. bArIka buddhithI dharma jovAnI jarUra zI? goLa mIThAzanA svabhAvavALo che te gaLanI buddhithI cAhe jheranI buddhithI ja paNa moMmAM mUke eTale gaLa5Na ja Apaze. aphINane game te buddhithI ju paNa eNmA mUke eTale badhAne kaDavAza ja Ape. goLa sarakho padArtha game te pariNAmathI vicArathI khAva te mIThAza ja Ape ne aphINa sarakho padArtha te kaDavAza ja Ape che. tevI rIte dharmane adhama dhAre te paNa e svarUpe dharma haze te te tamane dharmane ja phAyade karaze. adharmane dharma dhAraze te pachI nukazAna ja karaze A uparathI svarUpe dharma hoya to phAyado ApanAra ja thAya, adharma hoya te nukazAna ApanAra ja thAya. je A mAnI levAmAM Ave to ekalI kiyAmAM Ave ne pariNAma nAzamAM Avaze. dharma svarUpe dharmarUpa hoya pachI dharma ke adharma dhAro paNa phAyado ja kare. tevI rIte adhama goLa aphINanuM draSTAMta joIe te AdhAre pariNAmane dhama ke adharma sAthe kaMIpaNa saMbaMdha nathI. goLanI mIThAzane dhAraNA sAthe saMbaMdha nathI. aphINanI kaDavAzane dhAraNuM sAthe kaMIpaNa rAMbaMdha nathI. Ama kahenArAo kayA siddhAMtamAM che? bArIka buddhithI dharma jevAnI jarUra nathI. dharma kalyANa kare ane adharma akalyANa kare. goLanuM phaLa jIbha sudhI levuM hatuM, te jIbha sudhI laI javuM paDyuM. jema suvALa kharabacaDo jANavA mATe zarIre sparza karIe to basa che. paNa rasa jANa heya ne zarIre lagADIe ? jema sparzathI rasa jaNAtuM nathI. e rIte rasanAthI attaranI gaMdha jANavA mAMgIe te pachI pelA paTelIyA banavuM paDe. eka IdriyathI bIjI IndriyanA viSayanuM jJAna na thAya rAjAe jAmInadArane bheLA karyA. rAjAe mahemAnagati karavAmAM UMcAmAM UMcI jAtanuM attara hatuM te badhAne thoDuM thoDuM ApyuM. eka mAM hovAthI jAte na AvavAthI chekarAne mekalyA che. te hAthamAM parasAdI Ape tema mAnI mamAM mUkI de. ApaNAmAM devadravyanuM bhakSaNa kare te sAtamI narake jAya. bIjA lekamAM ema hotuM nathI, kAraNa ke temaNe bhegI deva mAnyA che. tyAgI deva mAnyA che temaNe bAhA vaibhavanA tyAgI, AtmanI pariNatinA tyAgI nahiM. viSaNuM bhegamAM ThakurAImAM vaibhavamAM. mahAdevane smazAnavAsI
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 pravacana 70 suM kahe, ziva nirmAlya kahevAmAM Ave te ethI temane te paNa khapatuM nathI. bhegapaMthane mAnanArA te paNa choDI de che. te tyAgapaMthane mAnanArA bhogapaMthamAM kema javA lAgyA? devane nAme jenI niyamitatA thaI gaI. bhUkhI kutarI bacoLIyA khAya paNa tyAgI mArgamAM deva gurU dharmane caDAveluM khAvAnuM nathI. gurU mahArAjanI murtinI AgaLa dharAveluM khapatuM nathI. bIjAmAM devane parasAda laI cATI jAya, jamImadAranA chokarAe jAyuM ke devane parasAda che, tema dhArI attara cATI gaye. te meLavaDAmAM pilA chokarAe pitAne attara cATI gayAnuM kahayuM-eTale pitAe pelA chokarAne kahyuM ke ghera lAvyA hota te jeTalAmAM copaDIne khavAta paNa kharUM, e manuSyane aphakala nathI ke sugaMdhI padArthanI kiMmata jIbha dvArA ke nAka dvArAe? sonA rUpA hIrA motI pAnAnI kiMmata nAkathI sugaMdhIthI kare to? vAjitra AMkhe jovA mAMge te. IndriyanA viSayamAM paNa te te IndriyanA saMbaMdhavALo padArtha levo joIe, te dharma adhama kenA mATenA? dharma adharma AtmA mATenA hoya te sparza thI rasathI nAkathI AMkhathI kAnathI saMbaMdha karAya nahi, ne te dvArA tenI parIkSA paNa karAya nahiM. jeo pahelA kahI gayA hatA ke-be ne be cAra, traNane traNa che, temAM vAMdho nathI. dArUDIyA jevA viSamAM sanepAtavALA che, tene deSathI sAcuM sujhatuM nathI. tevI rIte mithyAtvanA udayavALe ajJAne gherAelo sAcAne sAcuM na jANe, dharmane dharma na jANe tethI dharma dharmapaNAthI cAlI jato nathI. bAhA padArtho potapotAnI indriya sudhI pahoMce te ja tenI kiMmata thAya. tevI rIte AtmAnI zuddhatAe dhamanI kiMmata. bhAMgyuM bhAMgyuM teo bhAravaTa dharma je heya te bArIka buddhithI juo. amArI buddhi pavitra hovI joIe emaja tamAruM kahevuM che ne? tamAro AtmA cAphakho hoya eTalA mAtrathI dharma mAnI lo te jagatamAM koI adhama nathI. bakarIIda karanArA kaI buddhithI kare che, bokaDAmArU yajJa karanArA kaI buddhithI bokaDA mAre che? dharma-buddhie. buddhi mAtra upara dharmanuM dhoraNa rAkho ne dharmanI parikSA na rAkhe? te pariNAme cIja nakAmI? "kriyAe kamane pariNAme baMdha' jaga jagapara e vAkaya bolIe chIe. tuM je bele
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama dvAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo 15 che, te pramANe ahIM vicArI le. kAMcaLI paMthavALAnA pariNAma kayA? Ida karavALAnA pariNAma kyA? pariNAma badhAnA dharmanA che. te kahI de ke badhAmAM dharma che. zAstrakAra kahe che ke-mahAnubhAva! A vAkya kaI jage parane mATe che? "bhAMgyuM bhAMgyuM te e bhAravaTa" tenuM tatva kyAM che? je makAnamAM bhAravaTa bhAMgela hoya mAtra te TUMkA TekAthI rahI zake ne AkhuM makAna jhIlI zake. bhAMgyuM bhAMgyuM paNa makAna TakAve che. tevI rIte A vAkya yAM joDAeluM che. duniyA mATe joDAeluM ja nathI. sArA pariNAme-suMdara AzayathI sArI kriyA zarU karI, eke kharAba pariNAme kharAba kriyA zarU karI. sArI kriyA zAsathI siddha thaelI samajavI. kharAba paNa zAsathI siddha thaelI samajavI. sArA pariNAme sArI kriyA zarU karI temAM Akasmika saMge keIkane kriyAne ne keIkane pariNAmano palaTo thaI gayo. A vakhate kamano baMdha thaI gayo te vakhate kiyAno ke pariNAmane baMdha thaye samaja? pauSadha karavA AvyA, caravaLe lIdho. banene zAstramAM kahelA IriyAvahI karavI che, tethI ahI pUjavA mAMDayuM. evAmAM mAno ke tamArI dasIthI keInAne jIva maraNa pAmavAnI taiyArImAM che. tamArI dasI lAgI ne te marI gayo. AghAta bIjAthI thayo che, maravAnI taiyArImAM che, tamAre dhakako lAgyo ne maryo te tamane hiMsAnuM karma mAnavuM ke dayAbuddhino joga mAna? dayA buddhi hovAthI nirjarA saMvaraja mAnava paDe. e ja vAta bhagavatI sUtramAM nirNata thaelI che. eka zrAvake lIlotarI kApavI nahi evA paccakkhANa karyA che. teja zrAvakane kAma paDayuM ke mATI khodavA maM , UMDe khodatA khodatA vanaspati kapAI gaI. A jago para gaNadhara mahArAje prazna karyo ke-A zrAvakane ekanI ke benI hiMsA lAgI? tenA uttaramAM gaNadhara mahArAjane jaNAvyuM ke kevaLa pRthvIkAyanI hiMsA lAgI, vanaspatinI hiMsA lAgI ja nAha. pRthvIkAyanI hiMsAnI buddhie vanaspati bacAvavAnA pariNAma hatA tethI vanaspati kapAyA chatAM hiMsA lAgI nahiM, te pachI ahIM jayaNAnuM kAma karanAre tene thaelI hiMsA kevI rIte pApa baMdhAve? A jagapara pApane avakAza nathI. kriyA te pApanI cokakhI thaI che, chatAM pApane avakAza nathI. pariNAma jayaNAnA hevAthI nirjarA thAya che. eTale meTI vAtane khUlAso thaze.
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 pravacana 70 muM amukAya vanaspati trasa vigere jIvenI dayA mATe seMkaDe sAdhuone bhega Apyo. je tIrthakarAe pANInI vanaspatinI trasajIvonI dayA pALavA mATe hajAro sAdhanA bhoga ApyA, sAdhuo tarasyA thayA te vakhata pANI chatAM paNuM pIvAnI AjJA na ApI. sacitta hoya ne na ApI hoya te te banavA jega hatuM, paNa acitta pANI hatuM ne AjJA na ApI. taLAvanuM pANI kaI vanaspatinA ge acitta thaI gayuM che, chatAM AjJA na ApI. huM kevaLajJAnathI acitta jANuM chuM paNa vyavahAra zuM thaI jAya ke-taLAvanA pANuM tIrthakaranA kALamAM paNa vaparAyA hatA vyavahArathI bhaviSyamAM koI taLAvanA pANIne upayoga na kare tethI na vaparAvyuM ne anazana karAvyA. spaMDila-jamIna phAsuka hovA chatAM AjJA na ApI. jemaNe pANI vana spati pRthvIkAyanA rakSaNa mATe sAdhunI jiMdagI barabAda karI che, tevA pitAnI pUjA mATe daherA baMdhAvavAnuM kahe, dhU5 saLagAvavAnuM kahe, te kaI paNu rItie gaLe utare tevuM nathI. je tIrthaMkara mahArAjAo pRthvIkAyAdikanI rakSA mATe potAnA hajAre sAdhune bhega Ape che te potAnI pUjA mATe pAMce sthAvara vadha karavAnI rajA Ape-tema banyuM nathI A badhI pUjA daherA te tIrthaMkaranA bahumAna mATe che. derA caNavAnA kahyA hoya te tIrthaMkaranI kapheDI sthiti thAya. chae kAyanI dayA mATe heya teja dravya pUjA zA mATe pUjAnI vAta kahI che? ame chae kAyanA abhayadAna devAvALA thaIe, derA pUjA dhUpa dIpaka zAne mATe? ame chae kAyanI dayA pALanArA saMjamarnALA thaIe, e mATe ja pUjA che. pahelI vAta have nIkaLI gaI ke-potAnA mAna mATe pUjA pravartAvI hatI, te vAta nathI. ATalA pUjA karanArAne pUchIe ke saMyama maLe e mATe pUjA karUM chuM--ema dhAraNAvALA keTalA? bhagavAnanI pUjA saMyama mATe che. A mATe samajavAnuM che. pahelAM A siddhAMta upara vicAre ke-evA keTalA TakA ke saMyama mATe pUjA karuM chuM. saMyama mATe pUjA karavAvALo vaga alpa che. te bhagavAnanI pUjA karavAvALA varga paNa alpa che. pracAzakamAM cekhA zabdamAM lakhe che ke-jeo saMyamanI IcchAe, jeo sarvathA pApane tyAga karo e khata Ave, e buddhae pUjA karanArA eja dravyapUjA karanArA
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 137 che. dravya pUjA karanArA paNa kezu? A dhAraNAvALA hoya ke daherUM e paNa saMyama mATe, chakAyanI dayA mATe, pakhALa paNa saMyama mATe, chakAyanI dayA mATe. evI rIte badhI pUjAnI sAmagrI laI lyo. e badhA pUjA tarIke kyAre? chakAyanI dayA karavA mATe hoya teja pUjA, nahi to zuM gaNAya? tenA uttaramAM jaNAve che ke-A vAtane vicAra karI kahuM chuM. bhagavAna pUjaya zA mATe? bhagavAna pUjya zA mATe gaNAya che? nathI bhagavAnane ApaNe dekhyA. nathI temanA hAthamAM taravAra ke baMduka, nathI kaMI kahyuM, nathI emanI sattA, te bhagavAnane pUjya gaNavA zA mATe ? bIjAone pUjya mAnavAne eka vakhata che. bhagavAne jagata karyuM che eTale bIjuM kaMI nahi paNa temaNe jagata banAvyuM che, mATe upakAra tarIke pUjA karavI. bApanI pUjA mAphaka Izvara bhale hAjara nathI te paNa Izvare jagata karyuM che mATe emanI pUjA karavI. tamAre tIrthakaranI pUjA kayA muddAe ? hAthamAM nathI hathIyAra ke nathI senAnI thelI. tema jagata emanuM banAveluM nathI, te tIrthaMkaranI pUjA kyA muddAe karavI? e ke Izvarane ukaraDA sarakhA mAne che. nAkha Izvarane mAthe, kharAba hoya to kRSNArpaNa kahI Izvarane seMpe che. A vAta tamAre samajavAnI che ke bhagavAne karI dIdhI. bhagavAne AbarU rAkhI che. niraMjana nirAkAra keIne bAyaDI traddhi Apato nathI. keIne chokarA Apato nathI, keIne AMkho ApatA nathI, koIne AMdhaLA karato nathI. te janetaranI-pArakA gharanI balA tame jainonA gharamAM kayAMthI ghAlI ? A zabdo tamArA moMmAthI nIkaLe che kema? mULavAta para Ave. ApaNe tIrthakarane pUjya kaI apekSAe mAnIe chIe? jagata banAvI dIdhuM che mATe upakAra che, tema nathI. mekSanA rastAne dekhA ne mokSanA raste pravaryAM. je mokSane raste jAhera karyo te pachI mokSano rasto keTalo pUjya? jenI dalAlImAM 150 hoya to mAlanI kimata keTalI? mAtra mokSamArga kahe che. te samajavAno ApaNe dharma che. AcarAvI na de. teo te mAtra kahe. eTalA mAtramAM emanI eTalI kiMmata to mokSanA mArganI khUdanI kiMmata keTalI? hIrAnI jemane kiMmata na hoya, temane hIrAnA dalAlanI kiMmata hoya ja nahi, tevI rIte
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 pravacana 30 muM jenA AtmAne mokSamArga rU5 ratnatrayInI kiMmata nathI, tevA manuSyane tIrthakara zA kiMmatI? emanI kiMmata samyaga darzana jJAna cAritra pAchaLa. samyagU darzanAdinI kiMmata na hoya te temanI kazI kiMmata nathI, te mokSamArgane keTale kiMmatI mAna paDe? sarvathA mRSAvAdane tyAga, adattAdAnane tyAga, sarvathA brahmacarya, niSparigrahapaNuM jemaNe kiMmatI mAnyuM nathI, temane tIrthakaranI kiMmata zI? hirAne dalAla sAre kayAre? hIrAnI kimata hoya che. tevI rIte tIrthakara mahArAja ratnatrayInA pAMca mahAvratanA dalAla che. dAtA nathI, vepArI nathI, mAtra dalAla che. je dalAlanI ATalI kiMmata karIe to dalAlanI cIja dhyAnamAM kema nathI. jene cAritra najaramAM rahyuM hoya ne temanA dvArA tenI prApti tarIke temane pUjatA hoya, temanI ja pUjA, bAkInAnI pUjA te nAmanI ja pUjA. aMgAramardaka AcArya abhavya chatAM sAdhupaNAnA vezamAM nAmathI AcArya kahevANA ke nahiM? haribhadrasUrijI phakhA zabdamAM lakhe che ke-bhagavaMta cAritrane kahenArA-mArga ApanAra che, mATe pUjuM chuM. te Azaya vagaranI pUjA aMgAra maIka AcArya sarakhI nakAmI ja che. have mULa vAtamAM Ave. pariNAma eTale zuM? ApaNe ahIM jinezvaranI pUjAmAM hiMsA, virAdhanA thAya che, e bacAva chakAyanA bacAvanI buddhi rUpe ja bacAva; tIrthaMkaranI pUjA rUpe bacAva nathI. jeo pANI mATe sAdhuone bhega Ape ne ahIM hisA karAve temanI dazA zI thAya ? AvI rIte chakAyanI dayAnI buddhithI hiMsA AtmAne baMdha karanAra ja nathI. caravaLo phero zA mATe? emAM kadI jIvAta marI gaI to paNa hisAne baMdha nathI. "kioe karma ne pariNAme baMdha hovAthI, pariNAma zI cIja? mananA vicAre nahiM. zAstra samajI sAMbhaLI batAvelA muddAthI je vicAra rakhAya, tenuM nAma pariNAma. musalamAna vigerene aMge have harakata AvavAnI nathI. ekeya zAstrane anusarIne nathI. adharmane aMge zAstrakAroe jaNAvelI hiMsA te virAdhanA karanAra ne nukazAnakAraka che. saMgamadevanA upasargathI prabhune lekAvadhijJAna saMgama devatAe mahAvIrane je upasarga karyo tethI bhagavAnane e guNa thaye ke, je guNa ATalI tapasyAthI thaye ja na hato. bhagavAna
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo 139 devalAkamAM hatA, garbhamAM hatA, janmyA tyAre, dIkSA lIdhI tyAM sudhI bhagavAnanI avadhijJAnanI tAkAta dazamA devalAkanI dhvajA sudhInI hatI. have jyAM sa'gamadeva upasarga karyA, te sahana karyA temAM cauda rAjaleAka dekhavAnI tAkAta thaI. saMgamanA upasarge e tAkAta lAvI dvIdhI. IndranI sevAe siddhArthanI paricaryAe mahAvIrane je guNa thayA na hatA, janmAtsavamAM dIkSAmAM ghaNA Indro devatAe AvyA hatA, temaNe je phAyadA na karyA hatA, te saMgama devatAe phAyado karyA che. paNa ApaNe 'pariNAme aMdhane kriyAe ka.' sa'gamadevatAe je upasarga karyA temAM pariNAma kayA ? dhama thI calAyamAna karavAnA. teA saMgama kai keTinA? dharmadhva'saka tenA pariNAma dhama dhvaMsanA hatA. kriyA mahAvIrane cauda rAjaleAkanuM avidhajJAna meLavI ApanArI thai; sa`gamanA prayatna calayamAna karavAnA hatA. traNa cAra varSanI hakIkata klyA. yuvAnA pratApe takarArI dIkSA karI, jaya patAkAnI sAthe dIkSA karI, te yuvakeAnA upakAra mAnavA joie. A bhAgapa'thIoe bhAgIpaMtha nahi letA tyAganI uttamatA mATe kaMIka kayuM hate tA tamane ThIka lAgate, paNa saMgamadevatA upasarga kare che, cauda rAjalAkanuM avadhijJAna thAya tethI saMgamane phAyado nathI. zAsrAnusArI bArIka buddhipUrvakanA pariNAmathI adha pariNAma ApyA te khArIka buddhithI dharma jovAnI jarUra zI? khArIka buddhipUrvakanA pariNAma ahiM gaNavAnA che. murkhatAnA viSaya kaSAyanA AraMbha samArabhanA ceAganA pariNAma ahIM gaNavAnA nathI. zAstrane anusaranArA pariNAma gaNavAnA che. enA vibhAga zAthI karavA paDayA ? 'kriyAe kama pariNAme 'dha' vibhAga e zA mATe ? evA sacAga hatA ke ane sAthe maLI karatA hatA, e be judA paDayA, tyAre ubhI thaelI cIja kAne male ? ane ekaThA thaine kaI meLavyuM na hoya tA kAI vivAda nathI. teA pariNAma ne kriyA baMnee maLI eka cIja ubhI karI. dayAnA pariNAme caravaLA pheravavAnI kriyA karavA mAMDI, tethI bannee dayA ubhI karI. tevI rIte saMgamane aMge dhama thI calAyamAna karavAnA pariNAma, dharmiSThone upadrava karavA eTale dharmanAzanI dAnata che. teA saMgamanA pariAma dharma nAzanA hatA; kriyA pazu dhama nAzanI hatI, chatAM mahAvIrane cauda rAjalAnuM jJAna thayuM teA lAbha saraMgama para caDhAvavA ke nukazAna ?
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 pravacana 71 muM banee maLIne eka vastu taiyAra karI, te khare mAlika kheLa paDe. e kriyA khaDI karI temAM kaI vakhata pariNAme palaTe khAdhe, ke koI vakhata pariNAme palaTe na khAdhe te tene mAlika keNa kriyA khase eTalA mAtrathI te vastune khaseDavI naha. cAhe dhanI ke adharmanI hoya. pariNAme baMdha jaNAvavAmAM pariNAma kaI cIja sUkamabuddhithI zAstro jANavAmAM Ave ane te jANIne je buddhi thAya te pariNAma. tethI pariNAmavALAe sUkSamabuddhithI jANavAnI jarUra che. zAstra bahAra pariNAma che ja nAha. jema AMkhane game teja rUpALuM, na game na nAha. nAkane game te sugaMdhI, na game te sugaMdhI nahiM. tevI rIte dharma adharmanI parIkSA karavI hoya, dharmanI kiMmata samajavI hoya te, dharma viSaya AtmAne, indriyane viSaya dharma nathI. je AtmAnA svarUpane suMdara kare te dharma. suMdara na kare te adharma. AmAM be du cAra ne aMge vivAdanuM sthAna na hatuM. tema ahIM paNa vivAdanuM sthAna nathI. A uparathI dharmanI kiMmata AtmAnI ucca sthiti dvArA karavAnI che te svarUpa agre jaNAvavAmAM Avaze. pravacana 71 muM aSADa vadI amAvasyA maMgaLavAra maLelI zakitane upayoga na karanArane tene hAsa thAya che. zAstrakAra mahArAjA jaNAvI gayA ke-AtmA jyAM vItarAga sarvajJa thAya tyAM svataMtra Ucita lAge tyAM vartavAnI chUTa che. tethI ja AcArAMgajImAM khullA zabdamAM jaNAvyuM ke-samaye samaye traNe jagatanA bhAvane dekhanAra traNe kALanA bhAvane jANanAra rUpI arUpInI avasthAne jANanAra evA sarvajJa purUSane upadeza hoto nathI. temane upadezanI kaMI paNa jarUra nathI. cazmAnI jarUrI, paNa kene ? AMkhamAM kaMI paNa maMdatA hAya, dekhavAmAM muzkelI paDatI hoya, magajanI kamajorI hoya evAne ja cazamAnI jarUra che. paNa jemanI cakSu nirmala che temane cazamAnI jarUra nathI. nAnA baccAM chokarAM pahere che tyAre kahIe chIe ke AMkha bagADIza. tArI AMkhane cazmA phAyade nAha karatAM ulaTA nukazAna karaze. A vAta jagatamAM dekhIe chIe. AMkhanA ALasuo AMkhane bagADe che. eka mANasanI be AMkha sarakhI hoya, paNa vAMcavAnI Teva ADI rAkhe eka AMkhane jora Ape ne bIjI AMkhane upayogamAM na bhe, te cha mahinA
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama dvAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 141 pachI zuM hoya? je AMkhane upayogamAM lIdhI haze tene naMbara caDyA nahi hoya, paNa jeno upayoga na lIdhe hoya te tene naMbara caDI jaze. jema IndriyanI zakita pazamathI maLelI chatAM tene upayogamAM laIe te ja TakI zake. upayogamAM na laIe te maLelI zaktine nAza thAya. evI rIte darzanamohanIyanA pazamathI maLelI zakita, jJAnAvaraNIyanA kSapazamathI maLelI zakitane upayoga na karIe to tenuM pari. NAma zuM Ave? evI rIte bhavapratyayika kSAmika keTalIka zakitao che. paMkhIone bhavane lIdheja uDavAnI zakita, evI rIte manuSyapaNAnI jJAnanI darzananI ne cAritranI zakitao maLelI ja hoya che, paNa te meLavelI zaktino ApaNe upaga na karIe ne Trake upayoga kare te eka lAMbI daSTivALA be varSa oraDI jeTalI ja daSTi pherave, te be varasa pachI zuM thAya? TUMkI thAya. evI rIte AtmAnI zakitao vadhelI heya ne vadhate upayoga na karIe ne TUMke upayoga karIe te pariNAme zakita ghaTatI jAya che. AtmAnI ATalI zakita chatAM Ama kema? Ane uttara A uparanA dRSTAMtathI samajAI jaze. ekaja cakSuno dAkhalo magaja upara tye, tamArA anubhavanI bahAranI vAta nathI, paNa e dAkhalA uparathI ahIM Ave, A daSTi eTale cAmaDAnI zArIrika sthiti. AtmA upara Ave. AtmAnI zakita tamane maLelI zaktine upayoga vadhAravAmAM na jAva ne TUMkI sthitimAM rahyA kare to zuM thAya? eka ekAsaNuM karo pachI AkhelanI zakita Ave, pachI upavAsanI zakti Ave, anukrame be cAra zakita vadhAratA jAya tenI zakti khIle che. ekAsaNuM na bane te besaNuthI zarUAta kare. nahitara pirasI ne nakArazIthI zarUAta kare. paNa zarUAta karanAro aThThAIne dasa upavAsa sudhI pahoMce che. eNe zakitane keLavI che. AMkhanA ALasuo AMkhane zakitahIna karI nAkhe che. AMkhane vistAravAvALA dhIre dhIre zakitane vadhAre che. pitAne maLelI zakti Take che te tenA upagane AdhAreja Take che, nahiMtara zakti nAza pAmavAnI agara ochI thavAnI. jema nAnA baccAMne potAnI zakti kema vadhAravI teno khyAla heya ja nahi. tevI rIte ApaNe paNa AtmAmAM kaI zakitao thaI ene
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 pravacana 71 mu upaga keTala thaI zake, tene Trake upayoga kyAM karIe chIe, tene khyAla karyo ja nathI. maLelI zakita paNa tenA sadupayoge ja vadhe, durUpayege bagaDe che, anupage nAza pAme che. evI rIte gokhIne yAda karyuM hoya ne bIjAne pachI samajAva te barAbara te vastu yAda rahI jaze. pachI be varase paNa yAda kare che te vastu barAbara yAda AvI jaze. sadupayegAdi zuM kare che, nukazAna-phAyado zuM kare che, te khyAla na hoya tyAM sudhI vyavasthA karavAnI tenI lAyakAta nathI. A AtmAe jene sarvarapaNuM thayuM hoya tenA upadezane AdhIna thaI dharma karavAno che. sarvezane upadezanI kaMI paNa jarUra nathI. jyAM sudhI sarvajJa thAya nahi tyAM sudhI upadezane AdhIna rahevuM ja joIe. AtmA keInI cIja nathI. sAruM karanAra Izvara te kheDuM karanAra kezu? bIjA matanI apekSAe AtmA IzvarI cIja che. jema tema belavAvALA Izvara ramatA hatA? eTale IzvaranA bhaktAe ramatiyALapaNuM vadhAre karavuM. Izvara sarakhAne ramavA joIe te temanA bhaktoe kIDA mATe pUtaLuM karyuM. temAM jIva nAkhe, ekalAne na phAvyuM tethI bAyaDI ubhI karI, duniyAdArInI mAyA AtmAne DUbADanAra hoya te kharo gunegAra Izvara, Izvare bAyaDI karI na hota te koIpaNa prakAre te phasAvAne na hate. AtmAnuM kalyANa karanAra ke AtmAne phasAvanAra paramezvara? bIjAmAM eja rUpe levAya che. mA bApa ne cheDI dIkSA levI eto IzvaranI gunegArI. Izvare AvI rIte goThaveluM yaMtra te IzvaranuM yaMtra bagADayuM. temane samajI levAnuM ke-kAMte Izvara kama tAkAtavALo ke emanA yaMtrane ame toDI zakIe chIe, nahitara Izvare emane duHkhI thavA sarajyA che. te jeo Izvare karelI sRSTi mAne temane samajavAnuM ke-varAgyanA pariNAma Izvare karyA ne ? ane revaDAvyA te Izvare ja rovaDAvyA. Izvare e dazAmAM ja emane sarajyA che. Ane ravuM paDaze, Ane nirAdhAra thavuM paDaze-ema dhArIne ja banAvyA che. jeo Izvara kartA mAne temane paNa ahIM Izvara e mAnele nathI, ke lokene narake makalanAra mAnyoja nathI, sAruM Izvara kare to khoTuM karanAra koNa? svarga Izvara Ape te naraka ApanAra koNa? te paNa Izvare ja Apela gaNAya, nahIMtara saraLa mokSa izvare ApelA hAya ja nahi, jayAM sudhI UMDe utaryo na hoya tyAM sudhI sAcI vastu
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama dvAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo 143 mAlama paDe ja nahiM. svarga mokSa Ape te naraka tiryaMca paNa eja Ape. aMdhabhakta sivAya A keImAne ja nahiM, Izvara e svarga ne mokSa ja Ape. naraka tiryaMca Izvara nathI Apate-e siddhAMta amArA Izvarane nathI. ajavALuM kAMTAthI bacAve ke kATa vagADe ? kahe ajavALuM kAMTAthI bacAve che. ethI vagADanAra ajavALuM ja hevuM joIe-ema keI kahI zake nahiM. ajavALAnuM kAma kAMTAthI bacAvavAnuM. sUryanuM kAma khADAthI paDatA bacAvavAnuM, nahi ke khADAmAM nAkhavAnuM, evI rIte svarga mokSane ApanAra paramezvara, paNa naraka ti*ca ApanAra Izvara nathI. sUrye khADe dekhADayo, tethI kAMTAthI khADAthI bacAvyA, tethI sUrya ne ajavALuM upakArI. khADAmAM paDavAnuM aMdhAruM hAyato paDAya che. sUrya e kAMTAne khADAne dekhADe tethI bacIo mATe bacavAmAM kAraNa kahI zakIe, paNa sUrya na hoya te kAMTo vAge che, ne khADAmAM paDIe chIe. e ahIM vicAra, . jo ane jIva-jIvana - A AtmAne anAdikALathI sAcI zraddhA maLI nathI. virati tarapha joDAyo nathI. kaSAyonAM dhamadhamATamAM musApharI karyA kare che. anAdikALathI kAyAnA pIMjarAmAM saDateja rahyo che. vrata paccakhANa levAyA nathI ne karmo bAMdhavA tarapha, naraka nigodanA AyuSya tarapha, dhaselo potAnI meLe ja che. emAM mAtra bacAva kare eja paramezvaranuM kAma. paramezvaranuM kAma rakhaDapaTTInA kAraNa tarIke te tarapha dhakelavAnuM nathI. te je mithyAtvAdi tarapha dhasI rahyA che. tene aTakAvavAnuM kAma paramezvaranuM sAcI zraddhA e mokSa mArganuM bIja che. cAritra levAvALe manuSya saMsArane cheDo lAvI zakatA nathI, kaSAyane maMda karanAra saMsArano cheDo lAvI zako nathI. mana vacana kAyAnA traNa jagane kAbumAM lenAre te paNa saMsArane cheDo lAvI zakatA nathI, kemake cAritra e saMsArane cheDe na lAvI de kaSAyanI maMdatA, mana vacana kAyAnuM vazIkaraNa, jeganuM vazIkaraNa, saMsArane cheDe na lAvI che, te saMsArano cheDe lAvI keNa de? zAsakAra jaNAve che ke-ekaja cIja, jema zarIramAM hADakAM mAMsa lehI vadhAre heya, te badhAnI kiMmata lugaDAM sArA, ghareNAM sArA hoya, traNenI kiMmata jIvananA adhAre che. jIvana na hoyate hADakAM mAMsa carabIne lehInI
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ -144 pravacana 01 suM kiMmata kADInI che. khADA kheADhIne mIThuM bhabharAvavAnI zarIranI kiMmata che. ulaTI nukazAnI karanAra che. mIThA jeTalI ke lAkaDA jeTalI nukazAnI karanAra che. jIvana na hoya teA lugaDAM paNa bhaMgIyAne lAyakanA, ghareNAM heAya te maDadAM para rahelA ghareNAM kAnA hakanA? paherAvIne masANamAM laI jAva tA keAnA hakanA ? jema zarIranI kiMmata lugaDAMnI kiMmata ghareNAMnI kiMmata, jIvana upara rahelI che. traNevastu kiMmatI kayAre ? jIvana hAya tA, nahIMtara traNe vastu ja nakAmI che; duniyAne rAvaDAvanArI che. zarIra pahelavAna jevuM hoya ne marelA dekhIe te ararara karIe chIe. tA a222 lAvanAra kANu ? sArA zarIra ararara lAvanAra. ema sArUM zarIra ghareNAM lugaDAM bIjAne vadhAre zAka karAvanAra, zAstrakAra jaNAve che ke, cAritra hADakA mAMsa tarIke gaNajo kaSAya rahitapaNuM lugaDAM tarIke gaNu, ne yAga ghareNAM tarIke gaNajo. paNa traNemAM jIvana nathI. jIvana karyu ? jIvana jovuM hoya teA pagathIyA caDA. traNa pagathIyA caDho tyAre jIvana che. nahiMtara jaDa jIvanavAluM pUtaLuM rakhaDI rahyuM che, haju jIva jIvana AvyuM ja nathI. jaDa jIvana ane jIva jIvana. daza prANa badhAne lagabhaga mAlama che, paNa daze prANa zI cIja che? jaDe jIvana jaDa jIvana zrotra indriyanA prANa pudgalane AdhAre, cakSunA prANa rasanAnA prANa; pAMce indriyanA prANa puddagala AdhAra sivAya che ? jaDane adhAreja jIvana, maneAkhaLa vacanabaLa kAyabaLa e pazu maneAvAnA pudgalane AdhAreja, vacanakhaLa bhASAvaNanA pudgalane pariNamAvA e paNa jaDa jIvana, kAyabaLa tA cAkhe cAkSu' jaDa jIvana che. zvAseAzvAsa paNa pudgala che. AyuSya paNa pudgala che. te dazamAM kayA prANa pudgala vagaranA che, eke jaDanA adhAra vagaranA prANa che? jo Anu nAma jIva mAnA che. tA siddhamahArAja ajIva mAnavA paDe.siddhane kayA prANu ? dazamAMthI eka nahi, tA te marelA samajavA kema ? tame haMmezAnA jIvatA te siddho haMmezAnAM marelAM kema ? bIjI vAta, A daza prANAmAM kayA prANa pahelAnA bhAvathI AvyA, eke nahiM. kaho ke pahelAMnA bhavathI kAMI AvatuM nathI. Aje daza prANanuM jIvana jaDane AdhAre thavAvALuM, tethI jaya jIvana.
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14Sa Agama dvAraka pravacana zreNa vibhAga bIje jIvajIvana tyAre jIvajIvana kayuM? jaDajIvanane bhaya che, jIva jIvanano haju bhaya thayo ja nathI. baracAMo gajAvAjAne vivAha gaNe che, kanyA lAvyAnA vivAha vara ke kuTuMbIo gaNe, tema ApaNe karyuM jIvana javAne bhaya rAkhIe chIe. jaDajIvana tarapha. jIvajIvana tarapha haju daSTi nathI gaI. AtmAne jJAnaguNuM, AtmAne samyagadarzanaguNa cAritraguNa e jIvajIvana. gayA bhavathI A bhavamAM zuM lAvyA? e jIvajIvana. siddhapaNAmAM e jIvajIvana rahevAnuM. anaMta jJAna - darzana - cAritrapaNuM vItarAgapaNuM e siddhapaNAmAM rahevAvALuM che. chatAM tame jaDajIvanamAM evA TevAyA che ke jIvajIvananI saMbhALa ja nahi. mAtAe janma ApyA, pItAe paDyA, keLavaNI ApI, dhana ApyuM ane paraNyA, lagana thayA eTale pahelI sagAI rANI sAhebamAM, mAtAjI pachI. mAtAjIne judA gharamAM rAkhyA pAlave. rANI sAhebane judA rAkhyA na pAlave. kaI dazAe bhUle che? evI ja rIte AtmAno kho guNa bhUlyA. jIva jIvane upekSA buddhie jue che. chavajIvana bhale jAya paNa jaDajIvana majabUta rahevuM joIe. jIvajIvana najarathI paNa bahAra, khyAla jaDajIvanane. Astika ne nAstika, samakitI ne mithyAtvImAM pharaka ahIM. jaDajIvananA bhege chavajIvananI rUci eja samakatI ne Astika. jIvajIvananI upekSAe-nukazAne jaDajIvanane TakAvavuM tenuM nAma nAstika ke mithyAtvI. te jIvana be prakAranA. eka jaDa ne bIju jIvajIvana. to jaDajIvanane lagIra nukazAna thAya te AkhI rAta ujAgare karIe chIe. aMgUThe pAke to zuM karIe chIe. kAyamI eto dasamo bhAga. AkhA kAyabaLanI apekSAe aMgUThe keTalAme bhAge. kareDamAM bhAgamA. lagIra nukazAna te mATe AkhI rAta ujAgara karavA taiyAra. AtmAne kevaLajJAna samaye samaye anaMta jJAnAvaraNa, darzanAvaraNI, mohanIya baMdhAya, aMtarAya baMdhAya, e bAbatane ujAgara kaI divasa thaye nahIM. jaDajIvananA abajamA bhAge. eka bagADa thAya te vakhate keTaluM thAya che. jIvajIvanane Akhe bagADo thAya temAM lakSa kayuM Ave che. mahApurUSe mAthe pALa baMdhAIne aMgArA nakhAyA te vakhata jIvajIvana tarapha kema sthira rahyA haze! aMgUThA mATe phA. 10
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 71 muM AkhI rAta ujAre thAya che. jIvajIvananuM nAma paNuM AvatuM nathI. bApa marI gayAne bAvana varasa thaI gayA hoya te paNa bApare, bApane yAda karI che, jayAre jaDajIvananA abajomA bhAgamAM 72 ne ra mA viSe mAbApane cAra karIe chIe. to e rIte khoTI kalpanA kare ke jIvajIvana mATe mAthe aMgArA bharyA hoya te cAlu paNa nahIM evI sthiti Ave kharI ke nahIM? are zekhacallInI mAphaka kalpanA to kare. jIvajIvana mATe tayAra thauM, jIvajIvanane vadhAravA mATe mArA mAthA upara aMgArA mUkAya to paNa calAyamAna na thauM- evI kalpanA te kare. jeoe mATInI pALanI vacce kheranA aMgArA, taNakhalAne bhaDake nahiM, tapelA leDhA jevA aMgArA mAthe melAyA haze, te vakhate sahana karatAM jIvajIvanamAM citta kevuM rAkhyuM haze? abajemA bhAgamAM jaDajIvanamAM jIvajIvana rakhAtuM nathI, te gajasukumAlajI kema rAkhI zakyA haze? devakIne eArate devakIjI kRSNanI mAtA ene sAta putra thayA, temAM dazA e thaIke chae putra jevA janmyA tevA devatAe upADIne bIje mUkyA ne marelI kanyAo lAvIne devakI AgaLa melI. kaMse upADIne kanyAone pachADI mArI nAMkhI. sAtamAM kRSNa jamyA. e gokuLamAM u. za devakI temanuM pAlanapoSaNa karI zakI nahi ? kRSNa vAsudeva thayA, cha-cha mahIne mAtAne page lAgavA jAya che, te vakhate devakI udAsIna beThA che. kRSNa vaMdana kare che, chatAM devakIne dhyAnamAM ja nathI. mAtAjI A zuM? pahelA Apa ubhA thatAM, dAdara sudhI AvI sanmAna karatAM, Aja svArIe AvyA. upara tamArA pAse AvI page paDuM chuM, tyAM sadhI dhyAna ja nathI. devakIe khulAso karyo ke peTe lIdhA ne pArakA lIdhA emAM pharaka ko? jenA bALapaNAmAM piSaNa karI zakIe, zikSaNa ApI zakIe e peTe jaNelAmAM hoya. pArakAmAM na hoya. mAre te pelA cha janmelA kaI laI gayuM, tenuM pAlaNapoSaNa thayuM nahIM. tuM sAtamo gokuLamAM pASA, mane kadI sAte putra maLI jAya te paNa huM te koyalane avatAra. keyela potAnA iMDA kAgaDAnA mALAmAM mUkI yA. taiyAra thayA pachI koyala laI jAya. tevI rIte bIjA pALI piSI taiyAra kare enA mATe levA. eke meM pALela pilo putra mane na maLyo.
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama dvAska pravacana zreNI vibhAga bIje 147 AvI rIte devakI udAsIna che. te vakhate huM te upAya karIza ke tuM pALelA piSelA baccAnI mAtA kahevAIza. vaMza upara tattva nathI. kRSNa mahArAje devatAne ArAdhana karyo. devatAe putra thavAnuM jaNAvyuM, jenuM nAma gajasukumAla. hAthInuM tALavuM evuM kemaLa hoya ke tenA je kamaLa, tethI tenuM nAma gajasukumAla. A kahevAnuM kAraNa e ja ke A cheka devakIne ke vAhalo haze ? jene mATe vAsudevane paNa hisAba na hato te upara vahAla ke hA joIe. kRSNane gajasukumAla para kevI priti hovI joIe. pote ja devatAne ArAdhana karyo, tenI pAsethI ja chokare mAge. AvI rIte devakI kRSNa ane gajasukumAla para kevA rAgavALI haze te jaNAvavuM che? have kRSNajIe vicAryuM ke gajasukumAlane kanyA te lAyaka joIe. mArI 16 hajAra gopIonI IrSyA gajasukumAlane na rahe. evI lAvI dauM ke 16 hajArane hIsAba na rahe. kRSNa vAsudeva kanyAno tapAsa kare te bAkI zuM rahe ? A zA mATe jaNAvavuM paDe ke gajasukumAla para kevI sthitine rAga haze ? jAdavakuLanI kanyAo rAjarajavADAnI kanyA jevI anaphaLa na AvI tevI somIla brahmaNanI somA nAmanI kanyA dekhI. kharekhara lAyaka A che. A kanyAne jamAnAmAM laI jAva ne gajasukumAlane paraNAvI de. kanyAnA mAbApane pUchayA vagara badhuM jokhama mAthe le che. Aja gajasukumAlanI prIti jokhama uThAve che. e gajasukumAla mATe ATaluM jokhama. vagara pUche brAhmaNanI kanyA uThAvI. je brAhmaNane te varNa guru mAne che, evA brAhmaNanI kanyA vagara pUche uThAvavI te ke zeSa karanArUM chatAM upADI janAnAmAM nAkhI. evAmAM nemanAthajI padhAryA. gajasukumAle nemanAthanI dezanA sAMbhaLI. sAhasikane neha baMdhana toDatAM keTalI vAra ? gajasukumAlane virAgye thayo. vAsudeva kaNa e badhAne pUro neha, pUrI prIti, e badhuM kSaNamAM teDIne sApha karI nAMkhyuM. mAre dIkSA levI che. A vakhate devakIne zuM thayuM haze ? abhadrajIne zuM thayuM haze? rajAe dIkSA, e kabUla, paNa lagIra uthalo khAje. rajA vagaranI dIkSA nahi ema nahi, paNa leNu nANAMnI kharI rItI te tarata daI devA. na de te ugharANI kare, chatAM na dIdhAM. dA kare. hukamanAmuM karyuM. tema na de te japti karAya. paNa rAjIthI na de te rakama mukI devI? kaI paNa
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 pravacana 71 muM leNadAra evA vicArane heta nathI. rIbAvIne vasUla karavA. paNa deNadAra rAjIkhUzIthI Ape, eno artha deNadAre ApI devA joIe. prAcIna kALamAM mAtApItAo rajA detA hatA ane dIkSA levAtI hatI. pahelA kALamAM AbarUdAra sIdhA rUpIyA ghera ekalatA hatA. ugharANI karavA javuM na paDatuM hatuM. ulaTA kahevaDAvatA ke rUpIyA laI jAva. zAhakArI rAkhavI hoya te jame melanAra na levA Ave te ghera jaI ApI Ave. paNa jame lenAra pAchA rUpIyA na Ape ne AgaLa pagalA levAya te nAlAzI konI? tevI rIte mAbApa rajA. na de te temAM nAlezI kenI? dIkSA lenAra e rajA lenAra paNa rajA na Ape te AgaLa jarUra pagalA le. rajA na Ape te mAbApanI nAlezI che. tethI gajasukumAlajI upara kRSNane Ave. rAga ke jene aMge AvI takarAra na uThAvI, te dIkSA levA taiyAra thAya temAM bolavAnuM hoya ja nahIM. temaNe badhAe gajasukumAlanI dIkSAne varaghoDo kADhyo. to zuM temane rAga nahIM hoya kema? kaho ke dharmanI samajaNa hatI ke A eka bhavanuM nATaka che. sAco rAjA eTara thAya to keNa na pasaMda kare. bhavanA nATakano A rAjA che. A maTIne sAco rAjA thAya che. e AlhAdano vakhata jANIne AkhA brAhmaNee vireAdha uThAvyo hato, te ja kRSNajIe gajasukumALane dIkSAne varaghoDo kADho. grahasthAvAsamAM kevaLa thatuM nathI. prazna-enI strIne, najIkanA sagAne bharaNapoSaNanI pachI jarUra na paDe enI zI khAtrI? bharaNapoSaNane aMge e pharIyAda che? jene bharaNapoSaNane vAMdho na hoya to vAMdho nahI ne? mAbApanuM bharaNapoSaNa karavAnI keAI pharIyAdI thatI nathI. kAyado pharaja pADatuM nathI. have bAyaDI rahI te bharaNapoSaNane baMdobasta karyA vagara bAyaDI paraNAvI. kema? pharaja adA karIne pachI ja paraNa. je pote paraNAvatI vakhata baMdobasta nahIM kare to e chokare dIkSA levA Avaze ne bharaNapoSaNanI vAta karo cho te ame kahI daIzuM ke ame tenA javAbadAra nathI. grahasthAvAse kalyANa thatuM ja nathI. tyAganI pariNativALe ja kalyANa karI zake che. tyAga kene kahevAya? kuTuMbanA pAlaNamAM chae kAyanI hisA che, te bhAbhava nukazAna karanAra che. mAbApanI sevA karanAra
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAhAraka pravacana zreNI vibhAga bIjo 149 kAI kevaLajJAna pAmyuM nathI. katyAre cheDu e bhAvanAvALA kevaLajJAna pAmyA che. bharatarAjA kevaLajJAna pAmyA che. tyAga mArUM kartavya che. dunIyAdArI jALavavI che, e tyAga tarapha DhaLelA ja nathI. mAbApa e sa'sAra ja che, pachI te tarapha STi rAkhe te tyAga tarapha dRSTi kevI rIte rAkhI zake? anukaMpAe je dAna apAya te mAbApane anukaMpAe de te kevA gaNAya ? dunIyAmAM hoya teA lAgaNI rAkhe paNa tenI khAtara dharamanA bhAga ApavA, te kharaphI mATe kallI kADhI ApavA sarakhA che. mahAvIra bhAgavatanA dIkSAnA abhigraha meAhanA gharanA hatA te vakhata mAtApItAnI rajA sivAya dIkSA levI evA rivAja hatA, tethI abhigraha karyo. chokarIne jamAI ne milkata ApavI hAya tA ja dastAveja karAya. tevI rIte mAbApanI rajA vagara dvIkSA banatI ja na hatI teA abhigrahanI jarUra na hatI. garbhamAM-meAhanA udayathI abhigraha karyA che, dIkSA lIdhA pahelAM sarvArthasiddha vimAnanA devatA karatAM abhigraha vakhate evu jJAna hatuM. e vakhata jJAna vadhAre hatuM ema mAnIe te paNa jJAnAvaraNInA kSaceApazama ane cAritrameAhanInA kSaye pazama judI vastu che. haribhadrasUrinA aSTakanI abhayadevanI TIkAmAM lakhe che ke mAhanA udayathI abhigraha karelA che. sIdheA haka paheAMcatA hoya tA dastAvejanI jarUra nathI. mAbApanI rajA sivAya dIkSA na khanatI hatI te abhigrahanI jarUra na hatI. A abhigraha kahI Ape che ke mAbApanI rajA sivAya dIkSA ane che. sAdhupaNAnI pahelAnA badhA vakhata mAhanInI dazAvALA che. apratyAkhyAnI ne pratyAkhyAnA-- varaNInA udaya che. gajasukumAla upara devakInA, kRSNane, khaLabhadranA tIvra rAga hatA, chatAM tee dhama samajelA hatA tethI rajA ApIne varagheADA pAte kADhyo. AjakAla varagheADA na nIkaLe temAM vAMdhA virAdha karanArane che. gajasukumAle dIkSA lIdhI tA sAmIlane kevA dveSa hatA. meM marU paNa tuje rAMDa karU, aMgArA mAthA para mUkIne mArI nAkhavA e keTalI hada. hatyA karavA sudhI, vAsudeva rAjAnA sagA bhAI ne mAravAnI sthitimAM sAmIla gayA. kahA A badhA dIkSAghelA hatA ? sAmIlanI A dazAne pazu jemaNe khyAla na rAkhyA. aA aMgArA nAkhyA te vakhate
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 pravacana 1 muM mahApurUSe zuM vicAryuM? jaDajIvanavALAe ahIM vicAravuM ghaTe che. A dazAmAM kyAre AvI zakazo? mAthe aMgArA sAsare mUke che. dIkSAnA kAraNe sAsare pALa bAMdhI kheranA aMgArA nAkhe che, te vakhate mana jIvajIvanamAM parovI de che. jaDajIvanane baMdhanarUpa gaNe che. have A jage para gajasukumAlajIe jaDajIvanano khyAla ja na karyo, jIvajIvana vikasvara karyuM. sadA mATe jIvajIvana prApta karI gayA. ahIM kRSNajI nemanAthajI pAse gayA. gajasukumAlane mATe pUchayuM ke gajasukumAle te kArya sAdhI lIdhuM. dIkSAno varaghoDo kADhanAra sAdhupaNAnuM AvuM khUna thayuM, tethI rathagADI pAchI kADhI. pite rAjamArgo nahIM jatAM pAchale raste ghera jAya che. munihatyA-A kevA rUMvADAM UbhAM karyA haze.? kevI asara thaI haze ke AkhI rayavADI cUMthI nAMkhe che. coranI mAphaka pelo somIla e kRSNanI zaMkAe bIjA rate nIkaLe che. e sAmo maLe che, jemAM ja chAtI phATI ne marI gaye. narake ga. dIkSAne akartavya tarIke nathI gaNI, sasare laukika upadrava karIne parabhava paNa kharAba kare che. maryA upara pATuM zA kAmanuM. kRSNathI sahana na thayuM. bhaMgIne bolAvyA. kutarA mAphaka DhasaDIne dvArakAnA cauTAmAM phera ne bole ke A duSTa sAdhuhatyA karI tenI upara thuMke. e kaI sthitine julama. pachI pAchI pANI chAMTavA mANaso rAkho ke enA sparza karelA Ao paNa dvArakAmAM na joIe. gajasukumalajIe chavajIvana kevuM pIchAyuM. jaDajIvana ne jIvajIvanane vibhAga eja samyakatva. samyakatva AvyA pachI AveluM jJAna cAritra kAma lAge che. AtmAmAM jIvajIvana tarIke sAmyakatvanI kiMmata samaje. have te AgaLa kevI rIte samajavuM te agrevartamAna. pravacana kara muM saM. 1988 zrAvaNa zudi 1 budhavAra zAsakAra mahArAjA dharmopadeza detAM jaNAvI gayA ke kaI paNa cIja koIne ApavAnI hoya to tenA phAyadA nukazAna pahelAM jaNAvavA joIe. dAkatara jherI davA Ape te tenI upara ja kAgaLanuM lebala
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agalaraka pravacana zreNI vibhAga bIje 151 lagADI "jherI davA" lakhI de che. lebala lagADayA sivAya jherI davA ApI hoya te dAktara gunegAra thAya che. davA devAvALo dAkatara vastunA du5ganA geraphAyadA na jaNAve to gunegAra thAya che. te ahiM dharma jaNAvavA pahelAM dharmanI kiMmata, tenA phAyadA, na karavAthI geraphAyadA vagere pahelAM jaNAvavAM joIe. A jaNAvyA sivAya dharma ApavAmAM Ave te zrotAne vaktAne nukazAna karanAra ja che. gaLa aMdhArAmAM ke ajavALAmAM mukha ke DAhyo je kaI khAya tenuM meM gaLyuM ja thAya. goLamAM mIThAza, kaDavAzanI jarUra nathI. tene mATe du5yoga sadupayoga samajAvavAnI jarura paDatI ja nathI. nAnA chokarAne sAkaravALuM dUdha ApIye chIye enuM baccAMne dhyAna hotuM ja nathI ane tene phAyado kare che. to gaLathuthIthI goLane phAyado geraphAyadA jaNAvyA vagara apAya to phAyado kare che, tema dharma paNa sIdhe Ape ja jAva, varasato varasAda je bhAjana tapAsavA bese to varasAda akhaMDa kahevAya nahIM, tevI rIte tamAre dharma Ape ja che. jevuM pAtra haze tevuM grahaNa karaze. tamAre tenI paMcAta zI? daSTAMta sarva dezI nathI letAM, daSTAMta te prAye eka dezIya ja hoya che. daSTAMta upara sAdhyasiddhi karavI hoya to bIjA prakAranAM paNa daSTAMta maLe che. jUThuM belIne phAvI gaye. ane satya bolyA ne satyAnAza nIkaLI gayuM. tenA paNa dAkhalA che. zAhukAra ane devALIyAnA paNa dAkhalA che. pavitra ane apavitra banenA dAkhalA che. je ghaDo kAca che, pAko na thayo hoya emAM pANI bharIye te ghaDo ne pANI bane jAya. tevI rIte ahIM goLanuM dRSTAMta, varasAdanuM daSTAMta na levuM paNa kAcA ghaDAne pANInuM dRSTAMta levuM. AgaLa kahIM gayA chIe ke je padArtha je Indriyane egya hoya te padArthanI te IndriyathI kiMmata thAya. zabda je hoya ane AMkhe lagADIye te parikSA thAya kharI ? rasa cAkhavo hoya ane zarIre lagADIye te zuM thAya? dharma e geLanI mAphaka bAhya Indriyane viSaya nathI. e varasAdanI mAphaka saMgane viSaya nathI. dharma kAnanA viSayamAM baMdhAto hoya to kAnano viSaya kaheta, paNa pAMce IndriyamAMthI eke Indriya sAthe sIdho saMbaMdha dharAvanAra dharma nathI. dharma e AtmAnA pariNAma sAthe ja saMbaMdha rAkhanArI che. e zarIra sAthe, chama sAthe, prANa sAthe, cakSu sAthe, chota sAthe ne mana sAthe saMbaMdha sapAthAvALo
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ upara pravacana 72 muM padArtha nathI. te tenI upayogItA vagere e paNa AtmA dvArA e ja tapAsa joIye. dharma e pariNAmanI vastu che. - je kiyAnI vastu nathI te badhI kriyA karIye chIye e zuM badhI nakAmI? nA, nakAmI kahIye te kriyA nakAmI karI. vAta kharI paNa tame ghaDe reja dekhe che tenI sAthe caka-daMDa ane kuMbhAra dekhyo? mATe ghaDAne aMge kuMbhAra-daMDacaka nakAmuM ema kahevuM? ghaDA joDe bhale kuMbhAra daMDa caka na hoya paNa ghaDAnI utpatti te traNa sivAya thatI nathI. tevI rIte dharma e kevaLa pariNAmamaya AtmAnI pariNatirUpa, zuddha pariNAma e ja dharma. A jago para kriyA upadezaka ane kriyAnA sAdhanane dekhI zakIye nahi paNa te zuddha pariNAmarupa dharma dekhIe te tenI upatti kyAMthI ? kahe ke ghaDA joDe kuMbhAra-cakra-daMDa na dekhIye te paNa ghaDAnI utpatti kuMbhArAdivaDe che. tevI rIte A dharma sAthe kriyA kiyAnA sAdhana ane upadezakethI ja e dharmanA pariNAmanI utpatti che. A jage para kahenArA che ke AtmAnA pariNAma e ja dhamarupa che, pachI kriyA tenA sAdhana ane upadezakenuM kAma ja zuM? zaMkA thAya emAM kaIpaNa prakAre Azcarya nathI. zaMkA tatva jANavAnI cAvI che - te be prakAre che. eka tatva jANavAnI IcchArUpa zaMkA ane bIjI tattva DoLavAnI IcchArUpa zaMkA. tatva jANavAnI zaMkA meTA cIra pUrva gharane, cAra jJAnanA dhaNIne mATe paNa lAyaka che. jaina zAzanamAM zaMkA karavAnI manAI nathI. prazna karavAnI darekane chUTa che, paNa kaI buddhie ? jANavAnI buddhie, tatva jANavAmAM nizcita padArtha grahaNa karIne jANavAnI buddhi te jJAnazaMkA jijJAsA-svarUpe sAcI che. eka tava jANavAnI IcchAvALAnI zaMkA, eka samyakatvanA aticArarUpa zaMkA ane trIjI mithyAtvane sazayika nAmane bheda tenI zaMkA. A traNa prakAre zaMkAnA che. zakAnA traNa prakAranuM svarUpa bhagavAna mahAvIra sarakhA tattvanuM nirUpaNa karanAra, gautama sarakhA tatva jhIlanAra, tenI aMdara gautama prazna kare che ke he bhagavAna! Apa kayA muddAe Ama kahe che ? gautamasvAmI sarakhA sAMbhaLanAra
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama dvAraka pravacana zreNI vibhAga bIjo 153 kema prazna kare ke-Apa Ama kayA muddAe kahe che? tene samyakatvanA aticAramAM kema na laI javAya? padArthanI zraddhA hoya. mAtra hetu samajavA mATe zaMkA karAya te jJAna prApta karavAnI zaMkA. vaktA upara bhAse, vacana upara bhare. mAtra hetuM jANavAnI buddhie prazna karAya te prathama jJAnazaMkA. jyAM vaktA upara bharoso nahIM, vacana upara bharose nahIM ne zaMkA karavAmAM Ave. vaktAe Ama kahyuM te sAcuM haze ke kema? vaktA upara bharose na hoya, vaktAe kahelA padArtho manAya ke nahIM? evI vaktA mATe zaMkA thAya tenuM nAma samyakatvanA aticAra svarUpa te bIjI samyakatvanI zaMkA. anyanI prAmANikatAne khyAlamAM AvI jAya, zuddha vaktA ane azuddha vaktA baMnemAM zaMkA thAya ane te anirNayanI daSTithI dekhe te vakhata sAMzayika mithyAtva nAmanI trIjI zaMkA. vaktA ane tenA vacana upara zraddhA hoya. vaktAnA kahevA padArtho samajavA mATe, hetu yukti mATe prazna kare te jIjJAsAnI zaMkA. jemAM vakatAne mAnyA chatAM tenA vacanane uthale devAya te-arthAt vakatAne pakaDavAmAM na Ave temAM anukULatA pratikuLatA gaNavAmAM Ave te sAmyakatvanuM dUSaNa. jyAre be vakatAne khaDA karavAmAM Ave, bannenI prarUpaNa sAmasAmI melavAmAM a ve-tenuM nAma zAMzayika mizrA, ApaNe te Ane paNa na mAnIe, A paNa na mAnIe, evuM mAnavAvALA deDhaDAhyA potAne samajAve che ke huM vadhAre dhama chuM. paNa kharI rIte e dharmI nathI, paNa zAMzayika mithyAtvamAM masta banela mahAmithyAtvI che. dharma levAmAM chetarAva te keTaluM nukazAna? tyAre amAre karavuM zuM? rUpIyA mUkavAnA hoya tyAre vyavahAra tapAsIne, nirNaya karIne, zAhukAranI zAhakArI ane luccAnI luccAIne nirNaya karyA vagara tame rUpI dhIrIyA che kharA? ( sabhAmAMthI ) nA jI. kema nahIM? kaho ke rUpIye vahAlo lAge che, rekhene rUpIyA mAro DUbe. patharA gaThavavAmAM tamAre buddhi deDAvavI che paNa jIva goThavavAmAM tamAre buddhi deDAvavI na pI.rUpIyA e eka pArthiva vastu, hIrA mANeka senuM-cAMdI vigere khANamAMthI ja nIkaLe che. mULa paththaranA bhAI ja che. eka mAnA jaNelA. payarAnI ke hIrAnI banenI mAtA pRtrI che. A dharmanI parikSA karavI temAM patharAnI jeTalI paNa
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 pravacana 72 muM kIMmata tame gaNatA nathI. patharanA bhAIne goThavavuM hoya temAM vicAra, paNa chava goThavavA vicAra karato nathI ke je puNya pApathI poSelA. AtmAnuM zuM thaze ! jyAre jIvane goThavavo che tenI aMdara tame gharAkanI parIkSA karavA taiyAra thatA nathI. tamAre ghera zAka lAvavuM hoya to koIne paNa bhaLAvI de che, paNa kApaDa lAvavuM hoya te munImane. sonArUpAnA dAgInA munImane, paNa uMcI kIMmatanA hIrA motI lAvavAM hoya to 17ne dekhADa, 18 ne pUcho, tenuM kAraNa zuM? manamAM dhrAsako che ke lagIra gaphalata khAdhI te marI gayA. be pAMca hajAramAM marI gayA lAge che to dharmanI jago para adharma AvI jaze to zuM thaze te vicAryuM che ke nahi? hIrA motImAM amuka nukazAna ahIMnI peDhInuM, paNa A bhavanI peDhImAM adharmathI thatuM nukazAna tapAsyuM che? dharmanI jago para adharma AvI gayo te javAbadAra aMdaranI AtmAnI peDhI che. te mATe ApaNe buddhi deDAvavI nathI ane ApaNe uMDA pANImAM utaravuM nathI. je Ave. te kare paNa mAla letA vicAra karyA vagara ja mAla laI lo che kharA? je Ave tene dhIrI de che kharA? rakamano AdhAra, pAchI rakama maLavAne AdhAra, vyAja sahita rakama pAchI ApanAra jame mAMDanAranI jussedArI upara che, tevI rIte jIvane aMge kazI tapAsa karato nathI, te zuM jIvane oramAna mAne che khare? vastutaH ema che, ema na hoya te duniyAdArI sagI mAnA chokarA tarIke na manAya. duniyAdArInI tapAsa dararoja karAya, jame maMDAvatI vakhata, pachI paNa roja tenA gharanA naLIyA dekhAya, vepAra zuM kare che tenuM dhyAna rakhAya paNa AtmA jene dhIra che, dhIryA pachI paNa puNya pApa sAthe AtmAne le che te saMbaMdhamAM ja kharA ke nahi? jyAM AvI rithati che. dharma adharma ja nathI; Ae paNa ThIka che ne e paNa ThIka che. jamAlI kahe te paNa sAcuM ne bhagavAna kahe te paNa sAcuM. je vakhate je maLe te sAcA. evI sthiti duniyAmAM rAkhatA nathI ane ahIM rAkhe che kema? haju jIvanI pUrI kiMmata thaI nathI. jevI paisAnI kuTuMbanI kiMmata thaI che tevI haju jIvanI thaI nathI. traNa prakAranI zaMkA thaI che. eka jJAnanI zaMkA, samyakatvanA duSaNarUpa zaMkA, eka sAMzayika mithyAtvanI zaMkA. dharmane AtmA sAthe ja
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama dvAraka pravacana zreNI vibhAga bIjo 1papa saMbaMdha te tenA upadezako, kriyA ane kriyAnA sAdhana tenI jarUra. zI? AtmAne saMbaMdha sIdho dhama sAthe, dhamane AtmA sAthe, upadezaka vigere bInajarUrI padArtho che. jema ghaDA sAthe cakra, daMDa, kuMbhAra nathI, ghaDe kevaLa mATIrUpa ja che, paNa kuMbhAra, daMDa, caka sivAya ghaDe bane nahIM. tevI rIte kiyA, tenA sAdhano ne upadezako sivAya pariNAma bane ja nahIM. pariNAmano mAbApa koNa? khetara kayuM? pariNAmanuM kSetra, AtmA upadezaka e ja kSetra. kriyA pariNAmanI mAtA. kriyAnA sAdhane eja pariNAmane pItA. chokarA sAthe mAbApa na dekhIe chatAM chokarAnI haiyAtI mAbApanI utpatti kSetrathI, tevI rIte zuddha pariNAma eja dharma. je kriyA ane kriyAonA sAdhano ane upadezakone na dekhIe to paNa te vagara te zuddha thAya. pariNAma rUpa dharmanI utpatti na thAya. kiyA na hoya te pariNAmanI. utpatti thAya nahIM. bharata mahArAjA ArilAbhuvanamAM keLavajJAna pAmyA. tema te kiyA kyAM gaI hatI ? bhAvanAnI jaDa prasannacaMdra rAjarSi sAdhupaNAmAM hatA chatAM narakanA daLIyAM bAMdhyAM, kiyA chatAM narakanAM daLIyAM baMdhAya te kiyAne kAraNa tarIke kema manAya? paNa be bhAIbaMdha musApharImAM jatA hatA, temAM eke AgaLa hAthaNI javAnuM kahyuM, te kANuM che, tyAre bIjAe prazna karyo ke hAthI te pagalA uparathI mAlama paDe paNa hAthaNI zAthI jANI? amuka jago para hAthaNIe pIsAba karyo che, te paganI pAchaLathI pIsAba karelo che, tethI hAthaNI che. paNa koNa che te zAthI jANyuM? kANApaNuM sAme hoya te ja jaNAya. pelAe javAba Apyo ke eka bAjunI vADanA velA toDIne khAdhA che, paNa bIjI bAjunA velAne sUMDha lagADI ja nathI. tethI kANI hAthaNano nirNaya thayo. tevI rIte bharata mahArAjAnI vAta AjubAjuthI tapAse nahIM, paNanI eka bInA pakaDIne upADI. lIdhI hoya te tevA kANI hAthaNa jevA eka ja vastu pakaDe che. bIjI joDe rahelI che chatAM pakaDatuM nathI. (tame paryuSaNamAM) ArisAbhuvanamAMArisAnI sAme dekhatAM pahelAM vIMTI vagaranI AMgaLI nihALI? bhAvanAnI jaDa kyAM? ATalA varSo sudhI vIMTIvALI AMgaLI teo reja netA hatA, te kema kevaLajJAna na thayuM? kaho A ja para
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1pa6 pravacana kara muM -bhAvanAnI jaDa vaTI rahitapaNAmAM che. tyAganA tIvra upagamAM 'bhAvanAnI jaDa che. nahIM te kyAM bhAvanAnI jaDa che? bhArate pAchI vIMTI paherI kharI ke? vIMTI tyAM ja paDI che. jeo kriyAne tatva na gaNatAM hoya temaNe vicAravuM joIe ke vIMTI pharI nahIM paheratAM hAra mugaTa kuMDala utArI nAkhyAM. kiyA vagara kevaLa meLavavAvALA ahIM zuM kaheze ? vIMTI paherI nathI paNa paherelAM AbhUSaNe kADhI -nAkhyAM hatAM. have pahelA bhavanI vAta vicArIe to teo AgalA bhavamAM sarvArthasiddha kevI rIte gayA? te devalokamAM kevI rIte jaI zakAya? apramattagavALA sAdhupaNAthI tyAM jaI zakAya. pahelA kamANI karIne dATelA hoya ne na kamAryo hoya temAM pharaka ? baMne prakAre keTadhvaja pANuM che. pahelA bhavanuM sAdhupaNuM paNa tyAM dravyakriyA rahelI che, pahelA bhavamAM pUrve sudhI sAdhupaNuM pALyuM che, atyAre ArilAbhuvanamAM che, paNa emane tyAga kevo rucyo hato, te tamane svapnamAM paNa nathI ru. tene khUvAra karuM te zuM ApIza? kuhADAno ghA vahela-De rujhAya, paNa vacanano ghA jiMdagI sudhI rujhAtA nathI. huM tane khUvAra karuM te tuM mane zuM daIza ? ema kahI zako cho, paNa A bharata mahArAja pote evuM bolanArane zarapAva Ape che. pitAnI laghutA karanArane zarapAva apAya? AjakAla kahevAya che ke mArA zabdakoSamAM "hAra" zabda nathI. e ghIThAI che. labADApaNuM che. paNa cakavatinA zabdakoSamAM hAra zabda te hatuM ja nathI. enA jIvana kevamAM "hAra" zabda hato ja nahi. e cakravartI evA manuSya rAkhe che ke jemane hAryo ema kahe tene huM sAdharmika mAnuM. hAra zabda kahevaDAvavA manuSya zeke che. bharata mahArAjAe evA mANaso athavA jUnA zrAvake rekelA hatA ke temanuM kAma ja e hatuM. bhAratane AvIne kahe ke tame hAryA. vicAre ke A mATe zrAvake nokara tarIke rAkhyA ema kahIe to cAle. cakravartIne tame hAryA ema AvIne kahe. jeone manuSya jiMdagInI kiMmata nathI, nahitara A jiMdagInI eka miniTa devatAnA lagabhaga be pApama jevI che. jene jiMdagInI kiMmata hoya te eka sAmAyikanI aDatALIza miniTamAM keTaluM devatAnuM puNya upArjana karI zake ?
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI vibhAga bIjo 157. devanuM 25 925 925 patyeApamanuM AyuSya eka sAmAyithI. UbhuM karI zakA che. te eka miniTamAM e kreDapalcApama lagabhaga thAya ATalI kiMmata chatAM sAmAyika na kare, bhaNavAnuM, dAna, tapayAdi na. kare. jagatamAM aneka vakhata thayelI hAra kabUla kare, paNa temAM bIjo bhaya nathI, paNa mane hAryAM eTaluM ja na kahezeA paNa dhaMte maruM, tu hArI gayA ane tArA mAthe bhayanA vAdaLA jhajhumI rahelAM che. lagAra AtmAmAM anubhavI jue ke cakravartI AvA zabdo jANI joIne pAtAne preraNA maLe te mATe elAve che, ke tuM karma zatruthI hArelA che ane haju janma -maraNanA vAdaLA tArA mAthA para jhajhumI rahelA che. prAtaHkALamAM jANakAra zrAvaka Ave te Aja AzIrvAdamAM kahe che, vicAre ke prAtaH kALamAM ApaNane AvA amagaLa zabdo koI sabhaLAve te te vakhate tamArA hRdayamAM zuM thAya ? have bharata mahArAjAne zuM thatuM haze ? jenA zabdakASamAM hAra e zabda nathI, tenI pAse AvIne hAryA ema. kahe. je kAI nA paNa bhaya dharAve nahi, tevA cakravartI hAra zabda zI rIte sAMbhaLI zakatA haze ? bIjA rAjAnuM jorAvarapaNuM' kayAM sudhI ? potAnuM lazkara pAtAnI sAmu` na thAya tyAM sudhI, paNa bharatanuM jorAvarapaNuM lazkara para AdhAra rAkhavAvALu nathI. cakravartInI tAkAta keTalI ? cakravartinI svayaM eTalI tAkAta che ke kuvAnA kAMThA para cakravartI ubhA rahe, DAbA hAthe sAMkaLa pakaDe, bIjA sAmA kuvAnA kAMThA upara 84 lAkha gheADA, 84 lAkha ratha, 96 kreDa pAyadaLa, khatrIza hajAra mugaTa-addha rAjAe tamAma catura'ga senAparivAra te sAMkaLane pakaDI sanA sAmaTA jorathI te sAMkaLa khe'cI cakravartIne kUvAmAM pADavA prayatna kare, tA eka tasu paNa cakravartIne AgaLa khecI zake nahi. have cakravartI ekalA DAbA hAthathI sAMkaLa gheADI khece tA sava hAthI ghoDA ratha pAyadaLa AgaLa khe'cAI Ave. AvI tAkAtavALAne lazkaranA AdhAra para jIvavAnu hoya ja nahi. AvAnA koSamAM hAra zabda hoya zI rIte ? ema chatAM pote,hAra zabda sAMbhaLe che. varSAMte marca' hAravA aMge. bhaya jhajhumI rahelA che. A zabdo potAnI pharaja tarIke sabhaLAve che. tema nahi, te sa`bhaLAve te mATe ja cakravartIe pALyA-pAkhyA che. cakravartIpaNuM bhAgavavA chatAM mana kayAM rAkhatA hatA ? kharekhara hAra
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 pravacana 7muM sAMbhaLavAmAM tene harSa hato. bhAratanuM sAdharmika-vAtsalya kahIe chIe, te A lokonuM sahammI vAtsalya. teo bharata mahArAjAne jyAM jyAM dekhe tyAM tyAM A vAkya kahe. tame karmazatruthI hArI gayA cho ane tamArA mAthe karmazatrune bhaya jhajhUmI rahela che. huM A sAMbhaLI kaMIka jAgate rahuM, e mATe ja vacane kahevarAve che. A lekanuM sAdharmika vAtsalyabharata karatA hatA. "to mAnuM vate mAM' ema kahenArAonI nAnI saMkhyA na hatI. jemane jamADatA cakravatI bharatanA raseIyAo thAkI gayA hatA. bharatane temaNe pharIyAda karI ke AmAM sAcA zrAvaka keNa ane jUThA kANuM tenI khabara paDatI nathI. jene aMge bharata mahArAjA paNa camakyA. jUThA dUra karavA mATe sAcA jaina - zuddha zrAvakane niyamita karavA mATe kAkiNa nAmanA ratnathI traNa rekhA karavI paDI. zrAvake sAthe jaThA ghellAIyAo kevA bhaLI jatA hatA, paNa jUThThAne judA pADavA ja paDyA. sAcA zrAvakone traNa rekhA karavI pAlavI paNa jUThAnuM bharaNa-poSaNa pAlavyuM nahIM. cihnanI jarUra zAthI paDI? rasoIyAone pharIyAda karavI paDI ne goIyAone judA karavA mATe ja traNa rekhAo karI. prazna-judA pADyA bhakti mATe ke anukaMpA mATe? sAmAdhAna-jainatva vagara bhakti karavI lAyaka nathI. geliyAone judA karavA mATe, jJAna-darzana-cAritrarUpa traNa rekhAo zrAvakapaNAnI nizAnI tarIke kabUla paNa tenI utpatti vicArIe to zrAvakapaNAne oLakhavA mATe nathI paNa geliyAthI bacavAnA mATe, nahiMtara rasoDuM zarU thayuM tyAre ja karate, paNa pAchaLathI rekhAo karI che. dIkSA phebrI bIjI bAbata je leyAo ghusI jatA hatA tenA bacAva mATe traNa rekhAo karI hatI ane sAhaSmI vAtsalyanI vAstavikatA sAcavI. tenI pharaja zI hatI ? dakSiNa AphrikAmAM hIrAnI khANa mATe mANaso rAkhe che, tema sAghurUpa hI banAvavA mATe bharatamahArAjAe sAghunI khANa agara sAghu taiyAra karavAnuM kArakhAnuM kAryuM. traNa rekhAvA vaga sAdhunuM ja kAkhAnu. te kArakhAnAne mudrAlekha sAMbhaLyo che?
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhAraka pravacana zreNI vibhAga bIjo 159 temAM traNa mudrAlekha hatA. prathama mukhyatAe zrAvake brahmacarya pALavuM, bIjA naMbare je brahAcarya na pALI zake teoe potAnA putra-putrIo gya vayanA thAya eTale putrone sAdhu pAse, putrIone sAdhvIo pAse mokalavA. je teo dIkSA le te uttama, tyAM dIkSA le tevA ja prayatna karavA. trIjI kalama-teo dIkSA na laI zake te temane Aja kabUlAta pUrvaka pUrve bolAvela vAkyo bolavA rAkhavA. A sAdharmika vAtsalya. vagara netare jamavA Ave te geliyA kahevAya, e tarIke ghusI janArA keTalAka garIba to haze ne? paNa sAdharmika bhakitanI jagapara garIba goleyAno hisAba dharmiSTa rAkhe nahi. geliyAne hisAba anukaMpAmAM rAkhyo che, bhakitamAM nahi. tethI bharata mahArAjAe te dharmiSTo ke jeo traNa rekhAvALA che tene saMpUrNa rItie pALavA. jene A AcAra saMpUrNa pALavA hoya tenA badalAmAM huM piSaNa karuM chuM. piSaha kare tene huM jamADuM chuM ane jamADIza te piSaha karavo paDaze, tenuM nAma jamADyAnuM sATuM. jayAM prathama lAbha dekhADIne pachI bIjI vAta karAya, ane bIjI vAta pahelAM karAya ane pachI lAbha dekhADAya te ThIka nathI. jevI rIte pisaha karaze te jamADIza, ane jamavAnuM che mATe posaha karo, te hakIkatamAM bIjI anAdaraNIya che. to garIba kahevaDAvanArAnA bhAge sAdharmika vAtsalya thAya che tema nathI. temane piSavA khAtara sAdhamikano bhoga apAya te na bane. navakArazI jamaNa kare che tenA karatA A garIba vargane posA ? sAdharmika tarIke bhaktithI pisavA taiyAra chIe, paNa te sivAya piSavAnI vAta bharata mahArAjAmAM paNa na banI. traNa kabUlAta pramANe na vate evAne raseDAmAM dAkhala thavAno ja haka nathI. A vicAraze eTale mAlama paDaze ke bharata mahArAjAnuM zarIra cakravartIpaNAmAM hatuM, paNa mana kayAM hatuM? sAdhunuM AkhuM kArakhAnuM tayAra kare che. AvI muzkelIvALI sthitie te kArakhAnuM nabhAve che. mukelI kema ? 2 peIyAone prArthanA karavI paDI, pachI rekhAo AMkavI paDI. te kArakhAnuM muzkelIvALuM thayuM hevuM joIe. "lADavA mATe pisaha sahu kreI kare" ema belanAre yAda rAkhavuM joIe ke Ama bolanArane AvatA bhave jIbha maLavI
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 pravacana kara mu muzkela paDe che. lADavA mATe pasaha kare che evuM kahenArane kahe ke vagara lAve te keTalA pisaha karyA? ene te javAba Apa. phakata lADavAnI vAta AgaLa karIne pisahane niMda che. te lADavA khAdhA. vagara pisaha karyo kharo? nAgAne nAvuM nathI ane nIcovavuM nathI. (sabhAmAMthI) pAse hoya zuM ? mAtra bIjA kare tenI niMdA karavI che. jenA chokarA nAnI vayathI dIkSA levA lAyaka thAya tevA kArakhAnAmAM rahelA zrAvakane vartAva ke have joIe. je tyAgamaya vartAva na hoya tene baccAne sAdhupaNuM levAno vakhata kyAMthI Ave ? sAdhupaNuM na levAya te brahmacarya pAlana karavuM. A sthitimAM keNa rahe? vicAre! eka vakhata dIkSA levA taiyAra thAya te tene kahevAya ke tArA baccAne te sAdhu karavA paDaze. tamane A sAMbhaLavuM AkaruM lAge che, te pachI jeo gRhasthapaNAmAM rahe ane te kabUlAta kare che. kAM te amArA chokarA jarUra sAdhu thAya, na thAya te brahmacarya pALe ane cakravartIne pelA vAkyo saMbhaLAve, A zarata keTalI AkarI paDe che? A jagopara e nathI rAkhyuM ke badhA sAdhu thaI jaze te zrAvaka saMsthA ghaTI jaze, mATe amuka TakAe jarUra lagna karavA. dunIyAdArImAM buddhi se TakAne nathI AvatI te jIne saMyama-vairAgyanI so TakA sabuddhi AvI jaze evI kalpanA karanArane DAhyo gaNAya nahIM. dunIyAmAM laIne vAMkuM belanAra koI nahIM nIkaLe, te keraTa ane adhikArIonuM zuM thaze? evI zaMkA utpanna thAya che kharI? jenI pAse kAyika sattA che, DAmijha karavAne sikko che, sAta-ATha varasanI uMmare vAlInI rajA vagara dakSA kare te kAyado sajA kare che. kAyadAmAM sAmAnyathI be niyame che. sAtathI cauda varasanI aMdaranI vayavALA gunhegAra, gunho ane gunhAnuM pariNAma samaje che ke nahi? je aparAdha ane pariNAma tene mAlama paDe che te tene gunahegAra gaNI zikSA karavI. e kAyado tame ja karyo che. dhArAsabhAmAM tamArA cUMTAelA pratinidhi ke bIjA kaI che? jeoe A vAta kabUla karI che ane sAta varasa thAya eTale gune ane tene pariNAma samajI zake che, te AvI rIte e 7 varasamAM zikSA karavA. taiyAra che. ane te ja chokaro 35 mA varase bIje gunho karI Ave te te vakhate prathamanI sajA yAda karIne DAmijha gaNAya ke nahIM? sajA karatI vakhate mejisTreTa vadhAre sajA kare ke nahi? te pachI kalyANanA raste zAsakAre 8 varasa rAkhyA temAM tamane zI aDacaNa AvI?
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama dvAraka pravacana zreNI vibhAga bIjo 161 jeo potAnA baccAne tevI rIte ApavAne mATe kabUla thAya che, brahmacarya paLAvavA kabUla thAya che, tevA manuSya pote kaI sthitimAM vatatA haze? temanA baccA para tyAganA saMskAra nAkhavA temAM khAmI 2khAya kharI? je khAmI rAkhe che te kaMpanImAM rahI zake kharA? A kaMpanIne nabhAvanAra traNa rekhA kahI. zuddha khAtuM rAkhanAra temanI pAse hAranA zabdAdi sAMbhaLanAra bharata mahArAjane AtmA kaI sthitimAM haze? A mahApurUSane tyAga vIMTIne pratyakSatyAga che. AgalA bhavanuM cAritra paNa che. A vastu sAkSAt hovA chatAM kriyA nathI, e kahevAnuM kenuM kAma? jeone kriyA sAthe kaTTara vireAdha hoya tevAonuM kAma. paNa A dizAphekaTarI anAdinI che. prasannacaMdrane kriyA hatI, kAraNa - sAdhupaNAnA pahelAMnA bALabaccAo saMbaMdhIne vicAra sAdhupaNAmAM paNa dhakko mAre che, te sAdhupaNAmAM na hoIe te zuM na kare !!! kuTuMba, kabIla, dhana, mAla milakatarUpa saMsAranuM jhera UlaTI karIne kahyuM che. sarAvyuM che, chatAM kAusagnamAM paNa jherI havA AvIne naDI. nakAmuM zuM? mAkhI ke dUdhapAka - jyAM tyAga na hoya, sAdhupaNuM na hoya tyAM rAjariddhi che julama kare te vicAryuM? ghaNA gAme, tama kRmiMgane vAMdarAne aMge kahevAmAM AvyuM hatuM ke ghara karI nahIM zakuM paNa teDI te zakIza. evI rIte vairAgya AcarI nahi zakuM paNa toDI te zakIza. ahe ATale tyAga karyA chatAM ATalI upAdhImAM AvI paDe che, to saMsAramAM tyAga vagara zuM na thAya evI rIte prasannacaMdra AraMbha parigrahanA vicAra karavAthI sAtamI narakanA karma bAMdhyA, mATe viSaya, kaSAya vigere sAtamI nArakInA kama baMdhAvanAra che, e hRdayamAM lakhI rAkhe. sAdhupaNunI kriyA nakAmI che, ema na belo. mAkhI AvavAthI UlaTI thaI temAM mAkhI nakAmI nathI gaNavI, paNa dUdhapAka nakAme gaNu che. prasanacaMdramAM AraMbha parigrahanA phA. 11
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 pravacana kara muM vicAra nakAmAM nathI gaNavA, paNa sAdhupaNuM nakAmuM gaNavuM che. have sAtamInA bAMdhyAM paNa tUTayA zI rIte? mAthe hAtha dIdhe ne mugaTa na nIkaLe ne loca nIkaLe, tethI kevaLajJAna u5na keNe ? keNe kevaLajJAna upajAvyuM? mAthAnA ce ke mAthAnA mugaTe? ahIM te eka ja sUjhayuM che ke cAhe te raste kriyA-cAritrane teDI nAkhavA che. mATe vastusthiti samaje. AgalA bhavanA bharatane tyAga jevuM nathI. A bhava tyAga banI rahe te kAryavAhI tapAsavI nathI. prasannacaMdramAM AraMbhanuM nukasAna jevuM nathI. tyAgane phAyado je nathI ne ApaNe te AtmAnI zuddha pariNati thAya teTaluM ja kAma che. paNa e parikRtine utpanna karanAra kiyA, kriyAnA sAdhana ane upadezakane AdhAre ja thAya che. e traNa kAma lAge che paNa dharmanuM mULasvarUpa nahIM. kriyA, kiyAnA sAdhana ane upadezaka te dharma nahi, paNa dharma to AtmAnI zuddha pariNatI eja dharma che. to goLanuM ane varasAdanuM daSTAMta ahIM upagamAM Ave tema nathI. ahIM AtmAnI pariNati ja upagamAM lAge che, mATe dhamane aMge zuddha pariNatinI jarUra che ane te zuddha pariNati, kriyA, kiyAnA sAdhana ane upadezaka dvArA thAya. mATe e traNe vAta samajAvavA mATe dharmanA phAyadA, bheda vigere samajAvAze. e samajAvatAM dharmanuM mULa samyakatva. zAsanamahelanAM traNa pagathio caDyA pachI zAsanamahelanI meja maNAze. have te traNa pagathio kahyA Ada cAturmAsika AbhUSaNonuM vivecana kevI rIte karavAmAM Avaze te agre vartamAna. pravacana 73 muM saM. 1988 zrAvaNa sudi 1 guruvAra zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza detAM thakAM jaNAvI gayA ke jagatanA vyavahArathI sarakArI kAyadAthI dharmazAstranI rItithI keIne paNa kaI
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhAraka pravacana zreNI vibhAga bIje 163 cIja ApavA pahelAM tenA sadupayegamAM phAyadA anupayogamAM geraphAyadA ne durupayogamAM thatI barabAdI kaMI? A jyAM sudhI ApaNe jANI zakIe nahIM tyAM sudhI dharmopadeza ApavAmAM Ave to denArane ane lenArane DubADanAre thAya. cAhe jevA daradIne ke manuSyane ke jAnavarane goLa apAya te mIThAza ja kare. aMdhArAmAM ke ajavALAmAM samaju ke mUkhe ne goLa Ape paNa e te mIThAza ja lagADanAra che. te dharma evI cIja hovI joIye ke sadupayoga durupayoga samaje ke na samaje te denArane lenArane phAyado kare. AvI zaMkAne saheje saMbhava che. A zaMkA jIjJAsAnI che. nahi ke samyakatvanA aticArarupa ke zAsayika mithyAtva che? prazna tattva jANavAnI buddhie karyo che. zaMkAkAre samajaNa pUrvakanI zaMkA UbhI karI che. dharma denAra ke lenArane nukazAna karanAra hotuM ja nathI. cAhe te jAnavara tiyaca manuSya le tene phAyadeja kare. vakatAe zrotAnuM samAdhAna karavuM ja joIe A traNa vastu samajyA sivAya dharma denAra ke lenArane nukazAna thAya che. vakatAe zrotAnuM samAdhAna karavuM ja joIe. samAdhAna na kare tevA vakatA pAse dharma sAMbhaLavA nahi. tame zaMkA kare che paNa ahIM kahyuM che te kahuM chuM. evA pAse vyAkhyAna saMbhaLAvAya ja nahIM. te mATe zAstramAM eka gAyanuM daSTAMta Ave che. eka manuSyane gAya levI hatI. gAya jevA maMDe. eka jhADa nIce eka mANasa beTho che. tenI pAse eka gAya beThI che. teNe tene pUchyuM ke A gAya tamArI che? hA mArI che. zuM vecavI che? hA vecavI che. kIMmata TharAvI nakkI karI gAya ApI rupIyA laIne cAle. vecAtI lIdhelI gAyane uThADIne UbhI karavA mAMDe. paNa te gAya cAre page laMgaDI hatI, tethI te UbhI thaI zakI nahi. A to huM phasAye, have zuM karavuM? kaI akkalane adhUro Ave to A lapa tene vaLagADI dauM. eka jaNa gAye levA Avyo. sATuM nakkI thavA mAMDayuM. eTalAmAM pile kahe che ke jarI jevA de. vecanAra kahe che ke gAyane uThADavAnI nahi, meM beThI lIdhI che. tethI tuM paNa beThI le. pelAe kahyuM ke tArI akkala ghera gaI hoya ne teM beThI lIdhI hoya paNa mArI akkala ghera
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 pravacana 73 muM gaI nathI. huM te UbhI karuM. cAla tapAsuM ne pasaMda paDe te lauM. tyAM upanaya utAryo che ke jeo hetu yukita vagara gurU pAse sAMbhaLe ne pachI hetu yukita pUche te kahe ke te vakhate ame to gurU pAsethI eja rItie lIdhuM che. tamAre levuM hoya te lo. AvA pAsethI sAMbhaLavAthI eze. zraddhA haze to paNa cAlI jaze. vyAkhyAna denAranI pharaja che ke teNe hetu yukitathI padArtha sAbIta karavo ja joIe. daSTAMtathI hetu-yukitathI sAbIta thanAre padArtha hetuyukitathI ja kahevuM joIe. jemAM hetayukita na hoya te kahI zake ke A padArtha mAtra kevaLajJAnI ja jANI zake. temAM hetuyukita na cAle. AtmA jevA. arupI padArthamAM agurulaghuparyAya hetuyukitathI sAbIta kare. tyAre javAbamAM te kahI zake ke e padArtha mAtra kevaLajJAnIthI ja dekhI zakAya. abhavyapaNumAM hetu-yukita na lagADAya jIvamAM be bheda kema ? abhavya sAmagrI pAme te paNa kaMI na thAya. kAraNanA abhAve kArya na thAya te kaI paNa mAne paNa kAraNa chatAM kArya na thAya e kema manAya? ekendriya vagere mekSe na jAya e vAta samajAya che. paNa AryakSetra vagere sAmagrI pAmelA ane saMyamanI zira- , Tece caDhelAo e kArya na kare enuM kAraNa? kAraNa ke abhavya che abhavyapaNuM cIja zI? eka-be-traNa-cAra IndriyavALA ane tirya-ca vagerene abhavya nathI kahetAM. bhavya abhavya vibhAga tema nathI. evA rupe vibhAga nathI karatAM. e kendriyamAM rahele jIva paNa mekSane lAyaka hoya. evI rIte be-traNa-cAra IndriyavALA mokSane lAyaka jIva hoya che. te bhavya che. kAraNa maLyAM chatAM kArya na thAya to tenuM kAraNa zuM? mATInI hAMlI caDAvIe khAbA maganI khIcaDI karIe. pANI agnine paNa vakhata maLe che. pakAvanArane udyama che, paNa keyaDuM maga sIjhe nahi tenuM kAraNa zuM? sIjhavAnA kyA kAraNe bAkI che te jema keyaDuM magane sIjhavavAmAM badhI sAmagrI che, kAraNa nathI maLyuM tema paNa nathI, khAvAno maga, kahArane maga kheDUtanA hAthamAM rahelA maga na sIjhe to kAraNa nathI maLyuM ema kahevAya, paNa rAMdhavA mAMDe chatAM paNa sIjha nahi, enAmAM sIjhavAnI gyatA nathI, eTale pANIne praveza agnine praveza temAM thato ja nathI, balake pUrve batAvelA
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI vibhAga bIje 15 kAraNeAnI asara thatI nathI. tevI rIte keTalAka jIvAmAM jInezvaranAM vacana paNa asara karatAM nathI. temAM svabhAvanA ja kraka mAnavA paDe. tevI rIte jIveAnA jIvapaNAmAM bIjo pharaka nathI, paNa temAM kAraNeAnI asara thatI nathI. je AtmAmAM jInezvara mahArAjanAM vacananI asara thavAnI te ja jIva bhavya. je jIvAmAM asara thavAnI te lAyakAta nathI te abhavya jIva kahevAya. e samajAvyA chatAM ema prazna karavAmAM Ave ke nAlAyakAta thavAnuM kAraNa zuM? kAya u' thayA e kabUla, na sIjhayA kabUla, paNa kara uN zAthI thayA ? kahA evI jAtanA maganA dANA ja evA, emAM bIjI kAMI kahI zakatA nathI. tevI rIte abhavyane kAI kALe mAkSanA kAraNeAnI asara thavAnI nathI. bhavya-abhavya mAnyA pachI paNa bhavya-abhavyapaNuM zAthI ? abhavyapaNuM mAnIe tA asara nahi thAya. te pramANe abhavyapaNuM manAtuM nathI. paNa jyAre meAkSanA kAraNeAnA sadbhAva chatAM asara nathI thatI, tethI abhavya mAnIe chIe. vaidye gAMdhIne vakhANyA ane gAMdhIe vaidyane vakhANyA. kAraNeAnI asara na thAya eTale abhavya. abhavya eTale kAraNeAnI niSphaLatA. UMTAnA vivAha thayA temAM gadheDA vedo bhaNe, ahA rUpa aho dhvani, ahArUpa kevuM che ? tyAre UMTa gadheDAnA zabda vakhANyA. evI rIte ayeAgya TharAvyA eTale alabhya ane abhavya eTale ayeAgya TharyA. e mAtra kevaLajJAnI ja dekhI zake ane tethI kAraNanA sadbhAve kAryanI kaThinatA che. AvA padArtho AjJAsiddha-AjJA grAhya. jemAM hetu-yukitane khAdhA karavAnuM sthAna na hoya ane sAdhana karavAnuM sthAna na heAya teja AjJAgrAhya AjJAgrAhya padArthomAM hetu-yukti na lagADAya jemAM hetuyukti lAgI zakatAM hAya tevA padArtho hetuyuktithI sAbIta karavAM, jemAM hetuyukti kAma na lAge, khAdhaka paNa na hoya. sAdhaka paNa na hoya. tevA padArtho jInavacanathI zraddhA karAvAya te AjJAgrAhya. eTalA mATe cUrNikAre kahyuM che ke vidruti aividvaitA AjJAgrAhya kahyo ke jemAM hetuyukita na hoya tejinezvaranI AjJAthI mAnavA. hetu dRSTAMta khAdhakapaNe sAdhakapaNe hoya tevA padArtho AjJAgrAhya jaNAve te sUtranA virAdhaka, arthanA virAdhaka jANavAM jenAM hetuyukti AdhakapaNe sAdhakapaNe maLatAM hoya ne AjJAthI pakaDavAnuM kahe te virAka che. ame jinezvaranAM tattvAne khripaLanne tatta ema
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ 166 pravacana 73 muM mAnIe chIe te cheTuM che? jinezvare kahyA mAtrathI badhA tane mAnavAnuM na rahyuM. ghaNAM padArtho hetu daSTAMtathI grAhya che. hetu daSTAMta hovA chatAM je AjJA grAhya kahIe to virAdhaka banIe kharA ke nahiM? zaMkA vyAjabI che? paNa eka pariNAma dAtArane kalyANa karanAra hoya ne bhikSukanuM kalyANa karanAra na hoya. nyAyathI paisA upArjana karavAmAM anaMtI pAparAzi baMdhAya gRhasthe vicAravAnuM ke mArI cIjo kharekhara upayoga gurupAtramAM vAparuM teja kahevAya. bAyaDI-chokarAM mATe vAparIza te lehIthI kharaDAyaluM kapaDuM lehIthI dhevuM che. padArtha pedA karatAM pApa karyuM ne kharacatAM paNa pApa parigraha saMjJAe pApa bAMdhyuM che. vaLI mAbApane chokarAne neha te mohanIya karma. mehanIya karmathI meLavyuM ne mehanIya karmathI khasyuM. nyAyathI eka keDI upArjana karavAmAM Ave che temAM paNa anaMtI pAparAzi jIva bAMdhe che. te anyAyanA mATe to pUchavuM ja zuM? anyAyathI upArjanamAM pApa mAnavAne tayAra chIe. paNa nyAyathI upArjana karavAmAM Ave temAM anaMtI pAparAzi zI rIte? zaMkA svAbhAvika che? paNa dhyAnamAM rAkhaje ke kulIna strI pIyara bhAgI jaIza evuM bole te ayukta che. kulInatAmAM e vacana na zebhe. pArakA gharamAM javAnuM kahe te kharAba paNa pIyara javAnuM kahe temAM kAMI ayogyatA che? chatAM kulInatAnI apekSAe vicArIe te dhaNInI sAthe chAyAnI mAphaka baMdhAyelI che. duniyAdArInI khaTapaTa hajAra thAya to naDatuM nathI. tamAre to dIkSAnI. duzmanAvaTa che. nahitara bIjI bAju kema dhyAna nathI apAtuM? nahitara nAtajAtamAM ghera-ghera, bhAI-bhAImAM, putra-pitAmAM, mA-dIkarImAM laDAI thAya che tyAM kema deDI jatAM nathI? vahAre doDI javA mATe kaI saMsthA khelI che? tamane e duHkhanI darakAra nathI. mAne vahu ane chokare pajave tene duHkha nathI gaNatAM, bAyaDIne khoTI rIte ghaNuM pajavate hAya-vahu sAsune pajavatI hoya, zeTha nokarane pajavatA hoya, te badhAne dukhe tame gaNe che ke kema? e nikAla karavA kamiTI koI nIkaLI ke nahi? ApaNe ghera e relo Avaze, balA vaLagaze, mATe kamiTI nathI nImAtI. bAInA duHkhanI darakAra to nathI ne ? jyAM dIkSAnI vAta Ave tyAM bAInI dayA mATe ubharAI jAya che, kAraNa ke
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI vibhAga bIjo 17 ghera relA nathI. adhI khAI enI dayA karo, emAM nA nathI, paNa jene ghera amAruM devuM hoya. temAM vidhavAne sAe se| TakA rakama ApavI, e tA kabUla karo. tame mATIDA are mAnavI, lAta mArIne kamAI zakazeA. pelI khAI zuM karaze ? tenA jIvana upara to lakSa do. khAInA jame hAya teA leNuM levA jatI vakhate vidhavA khAInA sAe sA TakA apAvavA, pachI amAre bhAga pADavA. enAthI ulTI tamArI rIti che. kAraNa vastutaH vidhavAnuM duHkha hRdayamAM lAgyuM nathI. vidhavA bAI rAtI rahe che, ne tame kAvAdAvA karI pahelAM tamArA rUpIyA vasula karI le che. jene mIcArI kaheA che. te nirAdhAranI te vakhate kazI dayA lAvatAM nathI. peAtAnA ( paisA) nANAM pAse tenAM nANAM dhULa samA. vyAjaneA dara bajAra sahita kayA? ane vidhavA khAInA kayA ? vahune vahAre thayAMvALA dIkarInA dayALu jarA mele tA kharA ? ulTA bajAra karatAM tenA ( vidhavA ) eka AnA Ache. zrImaMtAe e vicAra karyo ke mArI nirAdhAra baheneA ke dIkarIe je khArAka khAya tenA karatAM UMcA khArAka mAre khAvA ja nahi. je kapaDAM pahere tethI sArA kapaDAM paheravA nahi. phakta dIkSAnA rAkANa mATe niyatAnA svarUpamAM A hathIyArA AgaLa karavAmAM Ave che. jemAM UbhayanA lAbhamAM kAMDI sUkA che. tamArA ghara saMsArane aMge akhaLAmAInI kiMmata paisA jeTalI rAkhavI nathI, rakama ApavAmAM svataMtra haka ApavA nathI, upakAranI dRSTi rAkhavI nathI, mAtra madhuM ubharAI kayAM jAya che. ahIM dIkSAmAM. nyAyathI dhana upArjana karavAmAM pApa kema gaNAvyuM ? kulavAna strI lAkaDIe mAra khAya, bhUkhI rahe paNa gharanuM bAraNu da cheDe nahi. A khyAlamAM rAkhazeA, eTale zAlIbhadranI bahena paNu piyara na javuM te khAtara sAsarAmAM rahI mATI kheAdIne majurI karIne peTa bhare che, piyaramAM kAMI ochAza che ? kulavatInI apekSAe huM piyara cAlI jaIza. e khelAya ja nahi. joke e akArya nathI, paNa avAgya tA jarUra gaNAya, tevI rIte nyAyathI upArjana karAtI eka keADI aceAgya na gaNAya, paNa pApane upArjana karanArI teA gaNAya ja. AmAM jarA uMDA utarA, kADI AtmA ravarUpa che ke jaDa varUpa ? kauDI (nANu) e caitanyava'ta AtmAne acetananA mAlika banAve che. gurU zabda sAro che, zekhara zabda sArA che, bhaTTAcAya zabda sArA che paNa ghera gurU zabda
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 pravacana 73 muM kaheA tA zuM thAya, mUkha zekhara kahe te zuM thAya, nirakSara bhaTTAcArya kahe te zuM thAya? kaheA tyAre sAro zabda sArA sAthe joDAya tAja sAre, nahitara sArA paNa naThArApaNuM jaNAve, cetana jaDanA mAlika, cetananI zI dazA ? cetanane jaDanA mAlika banAvA che; cetanane jaDanAbAhya padArtha nA mAlika banAvyeA. eTalAmAM alanI parikSA thaI jAya che. je kevaLajJAna svarUpa, kevaladana svarUpa, anaMta sukha svarUpa, vitarAga svarUpa che, te bAhya padArthanI IcchA kare, rAgI pazu. jaNAve, na jaNAve teA kahevuM paDaze ke kuMbhAra gadheDe caDhavAmAM AAbhA mAne, tevI rIte jaDanA mAlika thavAmAM zAbhA paNa tevAeja mAne ane jaDamAM sukha mAne te AtmA kaI dazAnA ? mATe zAstrakAra kahe che ke AtmA svapariNatimAMthI parapariNatimAM pese te kADInA ja yAya. prazna-nyAyathI pedA karavAmAM pApa tyAre, pAchaLa vaLagyAM enu zuM thAya ? samA--dArU baMdha karanAre pIThAvAlA zuM khAze ? ene vicAra karavAnA hoya ja nahi ! raDIkhAjI baMdha karanAre vezyA zuM karaze ? saTTo baMdha karanAre saTTAnA dalAle zu karaze ? te jovAnuM hatuM nathI. tevI rIte pApanuM gADuM' kema cAlaze e vicAra AtamarAmane karavAne hAya ja nahi ! parapudgala tarapha STi thaI che, saMjeMgA dekhIne rAjI thavAnuM thayuM, teja pApanA DhagalA che. mATe nyAyathI paNa eka kADI upArjana kare tyAM paNa pApanI ana'tIrAzi che. teA ApaNI pAse dhanakaNa--kaMcana--kuTu kha-kkhIlA-vADI-gADI vagere che te anatA pApe meLavelA che. have strIne aMge upayAga karIe. aMdara dAnata zI che ? strIpaNAnI dayA nathI, kAraNa-nahitara bhAbhIne kema teTaluM ApatA nathI ane badhI sAmagrI kema pUrI ApatA nathI ? prazna-supAtramAM ApIe tethI lenAra supAtrane pApa kharUne ? samAdhAna-rAjA cAra-cAranA sahAyaka cArIneA mAla saMgraha karanAra badhAne 'De, pakaDAya tA sajA kare ane cAra pAtAnA kuTuMba mATe cArI lAvela mAla sarakAra (rAjA) peAtAnI tIjorImAM laI jaI nAMkhe, chatAM rAjAne cArInA aparAdha lavaleza kAyadAnI rItie nathI. tIthakaranA ApelA dAnanA prabhAva nAnA baccA devA na pItA hoya te vakhate mA Apa jANe che ke patAsu nukazAna karanAra che, chatAM paNa patAsAM sivAya davA pIze nahi,
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhAraka pravacana zreNI vibhAga bIje 169 te je pIDA bhogavaze tenA karatAM patAsAMnI sAthe davA leze te pIDA ochI thaze. ahIM mA bApanuM mana patAsuM ApavA tarapha nathI, paNa davA pIvarAvavA tarapha che, jyAM dekhe che ke chokare haThIle che. lADavA sivAya lIMbaDo pIe tema nathI. ane tethI tIrthakara dekhe che ke AkhuM jagata tyAgamaya kema thAya. A dhAraNuM rAkhIne dAna Ape che. jagatanA lAlacu jIvo lAlacane pAme che tyAgane raste Ave evuM che. temAM paNa jaNAvyuM che ke tIrthakaranA hAthano sparza kaho agara dAnano prabhAva kahe, agara loka svabhAva kahe, ke jenA hAthamAM dAnanI rakama jAya che, te te parigraharUpa che, te DUbADanAra che, chatAM emanA prabhAvathI dAna tyAgarUpe pariName che. tIrthakaranA saMvacharIdAna jenA hAthamAM Ave te dharmamAM udyamavALA ne tattva jANavAnI IcchAvALA thAya. A dAnano mahimA che. ane tethI ja dAna de che. lADa de che, paNa lIMbaDAne rasa pIvaDAva che. tIrthakaranuM saMvacharI dAna hAthamAM Ave ke dharma ArAdhavAnuM mana thAya, abhavya tIrthakaranuM dAna pAme ja nahi? sarakAra corI mAne. baMdobasta rAkhe, corI karanArane sajA kare, corene mAla mAlama paDe ene sarakAra japta kare, temAM sarakArane corInuM pApa na lAge. evI rIte tamane sAruM lAge ke khoTuM lAge paNa eka ja kahIe chIe ke e kAyamAMthI eka paNa kAyanI hiMsA karaze te DUbI jaze. pApanI sajA niyamita e chatAM gRhastha pitA mATe AhArAdi banAvavA pApa karyuM, tevI rIte te nirAraMbhano upadeza ApIe ne tame AraMbhathI banAvyuM chatAM te ame laIe temAM pApa nathI. nyAyathI eka keDI upArjana karanArane parapariNati pahelAM karavI paDe che. maLyuM- ThIka thayuM eTale jaDanI jaMjIromAM jakaDAye, temAM ThIka mAne che. have e AtmA jaDamAM jakaDAyAnuM ThIka mAne, tene pApa kharuM ke nahi? A daSTithI pedA kareluM bAyaDIne-putra-putrIne-sagAvahAlAne kaI daSTithI ApIe chIe. "mArA mArA" A eka ja daSTithI apAya che. parapudgala pariNatinA pApe paise pedA karyo. parapudagalanI mamatAe kAmarAga-sneharAgAdi vazavatI paNAnA ghAe kharacyuM, pApe pedA karyuM, pApamAM kharacyuM.
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 pravacana 73 muM pApathI pedA thaI gayelA dhanane zuM karavuM? paNa DAhyo hoya te pApe pedA karyuM te puNya kAryamAM kharacavuM joIe. A jIva mokSa tIrthakaranA prabhAve meLave che. phaLAdeza vagara have vartamAna sthitie vicArIe. jinezvaranI mUrti jaDa ke cetana?" jaDa, temAM samyakatva jJAna ke cAritra kaMI paNa che? nAjI, A uparathI nakAmI nA dhArazo, citAmaNI ratnamAM hAthIya nathI, ghoDAya nathI, chokarAo nathI, zuM bharyuM che? paNa enI ArAdhanA karIe te hAthI-ghoDA-rAja-riddhi-badhuM meLavI zakIye, tevI rIte nirmalaprasannatAmaya mUrtine AkAra, cAritranuM ucuM cihna e jJAna-darzanacAritra traNe meLavI ApanAra che. bhale samyakatvAdi na hoya paNa temanI bhaktithI ja meLavI zakIe chIe. sAdhu cetanApa. samyakatva jJAna-darzana-cAritranuM bhAjana, phaLAdeza kADhI nAMkhaze nahi. vartamAna jaDa svarupa mUrti che. jinezvara mahArAja rAjA samAna. rAjAne hakama mAnIne pahelAM kene ArAdhavA paDe? gavarnarane ke kalekaTarane ? kahevuM paDaze ke sIdho vyavahAra kalekaTara gavarnara sAthe, pachI zahenazAha sAthe saMbaMdha thAya. jinezvaranI mUti zahenazAha samAna paNa gavarnara Adi adhikArI ru5 sAdhunI sAthe saMbaMdha rAkhatA thAo, pachI zahenazAhanA saMbaMdhane pAmaze. dAtAra ane lenAranA Azaya bheda eka sAdhu sAkSAt dhamane batAvanArA denArA temane upakAra vaLI zake tevo nathI. mAtApItAne upakAra kahyo che, tenA karatAM caDhate upakAra guru mahArAjano kahyo che. te dhyAnamAM lIdho che? je sUtramAM mA bApane upakAra che, te ja sUtramAM gurune upakAra che. te dhArIne guru mahArAjane sArAmAM sArI cIja devI. e dAtArano vicAra thayo, eja vicAra gurUne thaye ke mAre sArAmAM sArI cIja levI, jethI e zrAvakane uddhAra thAya. paNa devAvALAnA vicAra levAvALAne nukazAna-- kAraka ane levAvALAnA vicAra devAvALAne nukazAnakAraka che. lenAre A gADuM mekSa mATe chetaryuM che. piDAmAM tela na puruM to gADuM na cAle, je ejanamAM kolasA na purUM te nA cAle. A mArA zarIra-gADAmAM mAre uMjaNuM puravA pUratuM ja jarUra che. je gRhastha vicAre ke AmAM
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI vibhAga bIje 171 te ujazuM jarUra pUratuM-Amane jarUra che. mATe eTaluM ja dauM.. lenAra vicAra denArane kare che athavA denArano vicAra lenArane kare te bane DUbe. tevI rIte hetu yukita na AvaDe te dezanA na Apo, hetuyukitapUrvaka dezanA devI te dharmane mArge lAvavAnI pharajapa che. paNa zrotAne hetu yukita na beThA te chevaTamAM e tatva rAkhavuM ke jInnataM tatte emAM hetuyukita samajAvyA chatAM padArtha bArIka hovAthI mArA dhyAnamAM utarato nathI. A zrotAne lAyaka paNa vakatAne mATe e zabda lAyaka nahi. A sthitie dharmane aMge zaMkA karI ke cAhe samaju ke gAMDe ke te paNa badhAne phAyadAkAraka hovo joIe. je dharmane sadupayoga durupayoga na samaje to DUbI jAya. jAnavarane kAna che. eTale gAyana saMbhaLAze. paNa paMcama gaMdhAra vagere bhedapUrvaka chaMdano khyAla nahi Ave. tevI rIte jeTalo dharma karanArA sadupayoga samajyA vagara dharma karanArA sAMbhaLanArA puNyarUpI phAyado meLave che, paNa jAnavara chaMda na samaje tevI rIte sadupaga Adi samajyA vagara dharma karanArA puNya pAme, sadgati pAme, paNa AtmakalyANa na thAya. AtmakalyANa e judI cIja che. A samajAvavA mATe haribhadra sUrijIe DazakamAM kahelI bInAo samajAvAze. pachI dharmanI kiMmata tenA bheda bhedAntara samajAvyA bAda cAtu-- rmAsika AbhUSaNe darzAvAze te agre vartamAna. pravacana 74 muM saM. 1988, zrA. zudi 3 zukra, lAlabAga sedAmAM pAMca miniTa-zikhavAmAM lAMbo kALa zAstrakAra mahArAjA AgaLa jaNAvI gayA ke dharma AtmAnI. mAlikIno chatAM te bane che kiyAthI, kriyAnA sAdhanathI ane upadezathI. A traNethI dharma pragaTa thAya che. ghaDe taiyAra thayA pachI daMDa ke caka dekhAtA nathI, tema tenI pachI jarUra paNa nathI. tevI rIte AtmAno dharma pragaTa karavAmAM kiyA ane tenA sAdhane temaja upadezakanI jarUra
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 pravacana 74 muM rahe che. paNa Atmadharma pragaTa thayA pachI ekeyanI jarUra rahetI nathI. ATalA mATe dharmanuM svarUpa kahevA pahelAM dharma-parIkSAnI prathama jarUra jaNAvI. hAthamAM sonuM ApyA pachI tenI parIkSA che. tevI rIte dharma maLyA pachI parIkSAno viSaya bana joIe. mATe prathama dharmopadeza dvArA dharma bana joIe. pachI parIkSA hovI joIe. haribhadrasUrijIe parIkSA karI pachI dharma ApavA jaNAvyuM che. jhaverI banavAvALo prathama jhaverAtane levA-vecavA-vALo thato nathI. sodo karavA mATe be miniTanuM kAma, cAhe te motI ke sonuM hoya, paNa jhaverAta ane senAnI kiMmata jANavAnuM kAma, zikSaNa meLavavA mATe lAMbo samaya joIe. dAkhala deDha miniTamAM, nAmuM daza miniTamAM, paNa dAkhala ke nAmuM zikhavAno TAIma ghaNe lAMbe joIe. te te pramANe dharma karatA vakhata joIe tenA karatAM dhamanI parIkSA karatAM ghaNo lAMbe vakhata joIe. caumAsI kRtya kyAM rahyAM ane parIkSA karavAnuM ja kahe che, te kahevA hoya to kahI de. bhAI! jarA dhIrA thAo. sodo karavAmAM pAMca miniTa paNa zikhavAmAM varaso joIe. lAMbA samaya sudhI zikhanAra seda be miniTamAM patAve. rIkhadeve hajAra ane mahAvIre sADAbAra varSa zikSaNamAM pasAra karyA. keTalA samayathI parIkSAnA saMbaMdhamAM vyAkhyAna karIe chIe. sadupayoganA phAyadA durUpayoganA geraphAyadA lAMbI mudata sudhI samajazo ane dharmamAM tanmaya banI jaze, tyAre tamArA AtmAne maLelo dharma kAcI be ghaDImAM tamAruM kArya karI Apaze. aMtamuhUrtamAM mokSa sAdhI zake e paNa zikSaNa che. bhagavAna mahAvIra ke RSabhadevajIne cAritra e zikSaNa che. tethI mahAvIra bhagavaMte sADAbAra varSa ane rIkhadevajIe hajAra varSa zikSaNamAM pasAra kya. UMca dazAna dharma AvI gayo hoya te kevaLajJAna mATe kAcI be ghaDInI ja jarUra rahe. pramatta-apramatta guNasthAnaka e paNa zikSA che. je vAta kahevA mAgIe chIe te ATha varasanA nAnA baccAM hoya paNa jene A cAritra rucyuM che, dukAna karatAM derAsara ane guru vahAlA lAgyA che. tame sAMTha varasanA thayA ho ane lagAra pIDA thAya to o
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhAraka pravacana zreNI vibhAga bIje 17 mAre o bApare kare che, moTAne nATaka sInemA vyasananI baMdhI, karavI hoya to jIva upara Ave che, balake AkaruM lAge che, nAno chokaro dIkSAthI thaye hoya te sArI rIte samaje che ke nATaka-sInemA dIkSAmAM jovAya nahi, page cAlavuM paDe, keca karAvavuM paDe, game tyAre, game tema khavAya nahi. te AtmA keTalo uMco thayo haze, tyAre ja A prabhu mArganuM sevana kare che. zAstrakAro te mokSapadanI vAraMvAra vAMchA. thAya te ja jJAna UMcuM gaNe che. dIvA sAthe ja ajavALuM tema dharma thayo ke mokSa tarata thAya. te dhama karyo ? amAro vadhAre Agraha nathI. bAramAM guNa sthAnake jadhanyamAM. jadhanya jJAna mAtra aSTapravacana mAtAnuM hoya che. anaMtAbha sudhI kheTA ke kharA, dravya ke bhAva cAritra karaze tyAre yathAkhyAta cAritra, Avaze. paNa kevaLajJAna to eka ja samayamAM AvI jAya che. bAramAM guNasthAne ochAmAM ochuM chelle samaye ATha pravacana mAtAnuM jJAna hoya che. ane teramA guNa sthAnakanA pahelA samaye tene kevaLa jJAna thAya che. te zI rIte? dharma parIkSA karavAnuM samaje pachI je dharma prApta kare te dharma, aMtamuhUrtamAM AtmAnuM zreya karI Ape. haribhadrasUrijI mukhyatAe cothA pAMcamA yAvat teramAM guNasthAnaka sudhI dharma mAnatA ja nathI, paNa dharma caudamAM guNasthAnakanA cheDe mAne che. dharma mokSa mATe ja che, je mokSa meLavI de teja dharma, je mokSa na meLavI de te dharma ja nathI. dharmanuM kArya eka ja, jema dIvAnuM kAma ajavALuM karavuM, dIve thAya ke tarata ajavALuM thAya ja, dharma Apyo ane mokSa na AvyuM te mokSanuM kAraNa dharma nahi. dIvA sAthe ja ajavALuM thavuM joIe, tevI rIte be kalAka ke be miniTa pachI ajavALuM thAya te kahevuM paDe ke ajavALAnuM kAraNa kaMIka bIju ja che. agara ajavALuM rokanAra keIka che. kAraNanI utpatti atyAre thaIne kArya dezona kreDa pUrva pachI, bane to te kAryane te kAraNathI baneluM keNa gaNe? kevaLajJAna thayA pachI dezena kreDa pUrva pachI mokSa maLe che te kema kAraNa kahevAya? kharo dharma 14mA guNa sthAnakanA cheDe che ke je AtmAnI zuddhi svarUpa dazA thAya tenuM nAma dharma mukhyatA e che.
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 74 muM 174 samyaga darzanAdi mekSa nathI paNa mAge che A uparathI 4the guNasthAnake samyakatva laIe te nakAmuM, pAMcame dezavirati laIe te nakAmI, chaTTha-sAtame sarvavirati dharma laIe te nakAmI gaNavI paDaze. umAsvAtIjIe racArjana-jJAna-vAritrALa mokSa nA samyakajJAna darzana cAritra e mekSano mArga kahyo che, mokSa kahyo nathI. ahIM samajavAnuM e che ke ahIM lAlabAgathI ghATakopara bAra mAIla che. te ghATakopara gAma bAramAM mAIlanA chellA phalIMganA chelle maLavAnuM che, paNa maLe kyAre ? pahele mAIla, bIjo mAIla, trio mAIla ema anukame bAra mAIla cAle tyAre chevaTe bAramA mAIlanA aMte chevaTanA phalIMganA chellA pagale ghATakopara maLe. eka mAIla cAlyA vagara bIje mAIla na Ave, bIjA mAIla cAlyA vagara trio mAIla na Ave. to bAramAM mAIle cAlyA vagara javAnA zI rIte ? ghATakopara meLavI ApanAra chelluM pagaluM, paNa tenA pahelAMnA mAIle na cAlIe te ghATakepara na Ave. 14 muM guNasthAnaka Ave kayAre? 13 muM AvyA pachI, anukame Ave tyAre ja chelluM prApta thAya. mATe cothe guNasthAnake je dharma manAya che te dharmanA kAraNanA kAraNa tarIke, khUda dharma tarIke nahi. khuda dharma 14 mAnA cheDe che. eTale caudamAnuM kAraNa teramuM guNa sthAnaka, teramAnuM kAraNa bAramuM, bAramAnuM kAraNa dazamuM guNasthAnaka, ema karatAM karatAM kAraNa tarIke cothe Avyo. cothe kema aTakyA ? . mekSa mArga 4 thethI zarU thAya 3 jAnuM kAraNa bIjuM guNasthAnaka ane tenuM kAraNa 1luM guNaThANuM kema nahi? gharathI nIkaLe tyArathI ghATakoparanuM DagaluM che paNa mAIla kayArathI zarU thAya? ghATakeparanI saDaka Ave tyArathI mAIla zarU thAya. A raste badhe javA vALo che. tevI rIte mithyAtvathI badhe javAya che. mithyAtva e mArga ke rasto nathI. vastutaH cothA guNasthAnakathI mAga zaru thAya che. bhale tame haju dravya samyakatvamAM Ave, dravya samyaka zI cIja? jinezvare kaheluM te ja tatva, jIvAdika nava padArtho kabUla kare te dravya samyakatva, "tame savaM niHsaM = nine parephAM " lazkarane
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI vibhAga khIje 175 hallA AvyA hoya te vakhate samagra hathiyArathI sAmanA karIe, laDAI karIe, sava baLa vAparIe ane phAvI zakAya tema nathI, evuM mAlama paDe tyAre ja daravAjA badha karIe chIe. ApaNA javAnA rastAne ApaNe ja baMdha karIe chIe, ApaNane javuM gamatuM nathI tema nathI, paNa zatru ApaNA gAmamAM ghUsI jaze, zatrunA DarathI nagaranA daravAjA aMdha karyA, paNa ApaNe nIrAMte besIe kayAre ? ApaNA hathiyArA buDhDhA thayA hoya, ApaNI vyavasthA kAma na lAge tema lAgatuM hoya tyAre, daravAjA baMdha karI aMdara besAya. pUrve kahevu vAkaya daravAjA baMdha karavAnuM che, sUtrakAroe A vAkaya ghaNI jagA para kaheluM che. zrI bhagavatI sUtramAM paNa A vAkya che, Avazyaka sUtramAM dhama dhyAnanA adhikAramAM paNa e ja vAkaya lIdhuM che. " teja sAcu' teja nizaMka che ke je jinezvare jJAnathI jANI nirUpaNa karelu che." A vAta jyAre temaNe jaNAvI che te tene raNAMgaNanA gherAne bacAva kema heA che? tene mukhya samarAMgaNa kema na gaNyuM ? gherAnI sthiti jhajhUmavAnI, na jhajhUmI zakAya tyAre daravAjAnA kamADa baMdha karI mAtra besI rahevuM, eTale nirUpAye killAnA kamADa baMdha karavA, pra. dIpaka samyakatvavALA gra'thI sudhI keTalA kALa rahe? ja. asaMkhyAtA, sa`khyAtA anee anaMtA kAMLa sudhI graMthI sudhI jIva rahe che. jema mAchalIe lAkhA vakhata darIyAnA kAMThA sudhI Ave che paNa bahAra dhULanA medAnamAM AvatI nathI. dravyasamyakatvavALAmATe, gherAnI sthitivALA mATe samarAMgaNamAM khUllA na paDI zakayA tene mATe che. teja sAcuM, teja niHzaMka je jinezvarAe kevaLajJAnathI dekhI nirUpaNa kareluM che. AnuM nAma dravya samyakatva. athavA te gherAnI sthiti, athavA te samarAMgaNamAM jora na cAle te vakhate dvAra baMdha karI ghUsI javAnI sthiti. bhAvasamyakatva zAstrakAra kAne kahe che. sat saMkhyAkSetrAti'' A dvArAthI jIvAdika tamAma padArthAne jANe tene bhAvasamyakatva kahe che. sArdika dvArAe jIvAdika padArthonu jANapaNuM karI mAnavuM te bhAvasamyakatva. e bhAvasamyakatvane letA letA AgaLa vadhyA. jyAM ApaNI buddhi na cAlI tevA prakAranA samAdhAna rr
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 pravacana 74 muM karanAra AcAryAdinA joga ApaNane na maLyA, hetuyuktimAM paNa nA phAvyA; koI jaga para ApaNI buddhinI durbaLatAne lIdhe duHkhI thayA, buddhi tINa hovA chatAM bhavyAbhavya padArtha ane agurU-laghu vigere. padArthamAM hetuyukti saMbhavatI na hoya tevI jago para A vAkya pakaDI rAkhavuM. "tameva sarSa niHAM niphicaM' zrI siddhasena divAkarajIe kevaLajJAna ne kevaLadarzanane eka ja samaya mAne che. zrI jinabhadrakSamAzramaNajI samayAMtare upayoga mAne che ane zrI mallavAdIjI sAkAra pachI anAkAra upayoganI nirarthakatA mAne che. jema tamane 54 7=35. pAMca vakhata 7 karIne 3pa karIne badhA kahI zake che. paNa AMka AvaDatA hoya te saravALo karavA jatA nathI, paNa sIdhuM rUpa AvaDI jAya te gaNatarI karavA koNa bese? jyAM spaSTa AkAra thaI jAya tyAM anAkAranI jarUra zI? AvI rIte traNe AcAryo judA judA rUpe vaheMcAyA che. A jago para matinI durlabhatA nathI, chatAM A traNene kayo nirNaya kare tenA hetu ke udAharaNa nathI. te ahIM zuM mAnavuM ? AcAryoe je vyAkhyA lakhI che temAM ekene AgrahanuM sthAna nathI. traNa sthAnamAMthI je kevaLIe dekhyuM hoya te kharuM. jyAM AgaLa kAM te pitAnI buddhinI durbaLatA hoya agara samajAvanAra na hoya athavA hetuyukti na maLe, te vakhate A vAkyanuM zaraNa levAnuM che. samarAMgaNamAM jhajhumavAnI zakita na rahe te vakhate kIllAmAM pasI javAnuM che. AvazyakamAM dhyAna zatakanI gAthA vakhate zaMkA paDe te vakhate tameva sarja. e pada mAtra zaMkA nivAraNa mATe che. ApaNA prayatnathI zaMkA nivAraNa na thaI zake te jago para A padane sthAna che. killAnA majabUta bAraNuM upayogI che, jarUrI che, paNa kyAre ? jhajhumI na zake tyAre. zakitavALA sAmAthavAvALAne, tevI rIte nirNaya mATe sAdhana zAstrapAThe maLatA hoya, tene mATe killAnA bAraNuM upayogI nathI, paNa prasaMga Ave te bAraNAne upayoga kare paNa kharA! hetu udAharaNa maLe tyAM sudhI tatvane nirNaya kare. paNa koI evuM sUkSama sthAna Ave tyAM te tame zuM A kIle taiyAra che. arthAt killAne upaga samarAMgaNanI azaktie.
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAraka pravacana zreNI vibhAga bIjo 177 ApaNe A padane upayoga kevI rIte karIe chIe. ApaNAmAM vadhAre upayoga kayAM thAya che? ApaNe zI bhAMjagaDa? ApaNe mahenata zuM karavA karavI? ApaNe pUchIne zuM kAma che? ApaNe te "va sAM' e padathI kIllAnA daravAjAnA bahAne samarAMgaNane ukheDI nAkhe che. A killo kayAre upayogI? nirUpAyeja upayogamAM levAno. A traNa mate kevA kahyA che. je vakhate siddhAMta pustakArUDha na hatA, siddhAMta pustakArUDha thayA pachI kALIdevIvALa -lIpibaddha e pIstAlIza Agama paMcAMgI sahita kabUla, nirNaya pustakArUDha thaye eTale eka ja siddhAMta. Akho deza pakSamAM rahetA hoya ne kALIdevI agara A siddhAMta virUdhdha paDe temAM kalyANa nathI; ema na karIe te AcAryone mAnI thAkayA hoya tenuM zuM karavuM? jamAlI pAMcasone mAlIka hatuM to keNa sAco ema na kahI zakIe, paNa kevaLajJAnI pratyakSa hatA te vakhate paNa jUThThAne jUThThA kahevA paDatA, te ApaNI pAse Agama che te hIsAbe jUThAne jUThA kahevA. jemAM sAkSI na maLe tevA padArthamAM upaluM vAkya kahI zakIe. viparIta nirdeza kema kaho? . A vAta zrI Avazyaka sUtrathI nakkI karI, evI rIte zrI bhagavatijImAM zrI gautama svAmIjIe pUchyuM ke "tameva sarSa" kahe tene kAMkSAmahanI nahi te tene mithyAtvane udaya nahIM ne? bhagavAna kahe che ke nA, nahi. jyAM zaMkA kakSAnA sthAnamAM mohanIne prasaMga hate tyAM "tameva rasanna" kahyuM che. A gherAno killo che. samarAMgaNamAM ne jaI zakIe te vakhate A bacAvanuM sthAna. e bAne samarAMgaNa uDAvI nAkhavAnuM nahIM. prakaraNa lIdhuM paNa artha ko? artha niyamita na hoya te prakaraNa zuM karaze? prakaraNanI apekSAe zaMkAnivAraNane mATe che ema mAnavuM paDe, paNa sUtrane artha zaMkAnivAraNa mATe jaNAve che ke nahi? A zaMkAnivAraNa mATe ja sUtra che. bIjA rastA na maLyA hoya te vakhate A pada dvArAe zaMkAnivAraNa karavI. pahelA e vIcAravAnI jarUra che ke duniyAdArImAM ke zAstramAM je bolAya che te pahelA 2 kahIne pachI tarata kahevAya che. je laheNuM daheNuM samaje te zAhukAra, phA. 12
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 pravacana ja muM tata zabdathI nirdeza heya. je pahele belAya te pachI belAya. ahIM tatuM paheluM ne yatu pachI, temAM paheluM zuM joIe? je jinezvare kaheluM te sAcuM ne nizaMka, A sIdhuM vAkya hatuM, te uthalAvyuM. te sAcuM ne nizaMka je jinezvare kahyuM. pahelA pakSane nirdeza kare che. A viparita nidezathI vicArI le ke jinezvare kayuM kahyuM te tamane khabara nathI. tame DebANamAM che tethI A bemAMthI teja sAcuM ke je jinezvare kaheluM heya. be, traNa ke dasa pakSa hoya paNa tame koI nirNaya karI zaktA nathI. tethI te kahIne melavuM paDyuM. teja sAcuM kema kahevuM paDayuM? je jinezvare kahyuM H pahelA sAcApaNAno nirNaya kare che pachI jinezvare kahyApaNAno nirNaya kare che. ahIM pahelA nirNaya kare cho pachI jinezvare kahelAno nirNaya kare che. pahelA nirNaya sAcAne ne niHzaMkapaNAne pachI jinezvarane bhaLAve che. pakSo tamArI dhyAnamAM AvyA che. tamArI buddhi cAlI eTalI calAvI che. heta udAharaNa paNa khoLAyA teTalA kheLyA, paNa tattvano nirNaya thatuM nathI. AmAM teja sAcuM ke je jinezvare kahyuM hoya. zaMkAnA sthAne AtmAne majabUta rAkhavAnuM A sUtra che. viSNu ne jenamAM jainamata sAce kahIe paNa AgaLa belIe ke niHzaMka, kahe zaMkAne saMbhava che. buddhi zaMkA kADhI zakatI nathI. hetu-udAharaNa paNa zaMkA kADhI zakatA nathI, tevI jage para zaMkA kADhavAne eka ja rasto. traNe pakSo yuktivALA che. tethI temAMthI zaMkA khasatI nathI. tethI " li iphajinezvare nirUpaNa karyuM teja devaddhi gaNI kSamAzramaNe kahyuM che ke matamatAMtarethI? prAcIna siddhAMtothI jahuM sAbIta na karavAmAM Ave tyAMsudhI jinezvara mahArAjAe kaheluM gaNAya, vidyamAna jenasiddhAMte kabUla karIe chIe ke valabhIpuramAM lakhAyA. paNa 980 vakhatanI bhASAriti mAMheluM eka paNa AmAM dAkhala thayela nathI. mAtra vRtAMta magadhanA ne bAra aMga ane 45 AgamamAMthI vallabhIpura e zabda paNa nahIM maLe. kAThIyAvADanA rItarIvAjo ke saMkete paNa kADhavA joIe; to ema manAya ke kalpita te vakhatanuM kahyuM, vAparelI bhASA, kahelo ItihAsa, khUda magadhanuM ja che. ApaNe vidhA zabda magadhamAM nivartana zabda ja va5rAte hatA, teja nivartana zabda vAparyo che. saurASTramAM lAkha zabda vaparAte hato tene
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhAraka pravacana zreNI vibhAga bIje 19 lIdhe zAstramAM lAkhane badale zatasahastra zabda vAparyo che. bedhdhanA janA sAhityamAM zatasahastra dekhAya che. magadhanI banelI gozALAnI hakIkta melI che, bauddhanA sAmAIya sUtramAM cakho lekha che ke jagatamAM tamAma purUSomAM eke e adhama nathI je A gozALo che. te ApaNane utArI pADavA mATe kahyuM nathI. baMne jage para virUddhatA chatAM eka mANasa mATe sarakhAvaTa maLe to zAsakAre cheSathI kahyuM, ema manAya kema? te kahevA muddo ke niHzaMka zabda jaNAve che ke niSedha kayAM karAya? jyAM prAptino saMbhava hoya. ahIM zaMkAno niSedha kema karyo? zaMkAne saMbhava hate. kAMkSAne saMbaMdha na hatuM tethI tene niSedha ne karyo ane sAcApaNAno nirNaya thatuM nathI. tethI satyano nirNaya je jinezvara mahArAje kahyuM hoya temAM zaMkA nathI. traNemAM satyane nirNaya nathI, zaMkA khasatI nathI. zaMkAne kaI ritie khaseDavI? "ja jihi paveI' temAM te zaMkA nathI. kahelA pakSomAM zaMkA khasI zakI nahiM, tyAre tat zabdathI zaMkA khaseDavI paDI. pachI traNamAM keIpaNa che. je jinezvare kaheluM teja sAcuM, temAM zaMkAnuM kAraNa nathI. artha jaNAve che ke A gherAnuM sthAna che. je padArtha vicArIne te tene mATe yogya che. paNa vicAra karyA vagara e bole te sAdhune saMnyAsI mAne ne pachI "tameva saracaM" bolIne baMnene pUje te e kille kayAMthI zarU thAya ? mokSamArga kyArathI zarU thAya? tatvanuM jJAna cothe guNaThANethI zarU thAya. mATe umAsvAtIe mArga kahyo. pahele mAIle yAvat 12 mAIla sudhI mArga. 12 mAM mAIlanA chellA pharlaMganuM chelluM DagaluM pahoMcADanAra mArga, te kahevAnuM tatva e ke cethAthI 14 sudhIne mokSamArga kahIe chIe, paNa dharma ko? Ate dharmanA kAraNane dharma kahIe chIe. calaNI noTa kADhIne batAve, te ke huM A khAIza. paNa khAvAnuM meLavavAnuM A sAdhana che. kArya thavAnuM jenAthI hoya tenAthI kAryano upacAra karAya che. kAraNa hovAne lIdhe 4the guNaThANe paNa samyakatva dharma kahyo. tethI pahele guNaThANe dharmane upacAra na karyo. havAthI zarIranI taMdurastI che; taMdurastIthI mahenata, tenAthI pisA tenAthI khAvAnuM paNa havAthI
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 pravacana 74 muM khAvAnuM na kahevAya. mIthyAtvIpaNAmAM kadI mArgAnusArInA guNa hoya te havA batAvavA jevuM nirarthaka che. mATe cothA guNaThANAthI mArga gaNyo che. tyAre pUrNa dharma 14mAnA cheDe. A badhI kriyAo dharmanA kAraNe che. tethI tene dharma kahIe chIe. tethI 1000 varSa sAdhupaNuM pALyuM. lAkha purava mokSe jatA vAra lAgI te zuddha dharmanuM zikSaNa, 14 mAnA chellA samaya sivAya badhuM ja zikSaNa, je pratijJA le che, te bALaka samaje che ne te jovAnI jarUra che. dharma prApta karavA pahelA tenI kIMmata, sadupayogane phAyade, anupayoganI mahenatanuM nukasAna, geraphAyade samajavAnI jarUra che. mithyAtvIne paNa sAdhupaNuM apAya varasenA varase javerIne tyAM nahIM gALyA hoya e metIne paMpALyA kare temAM zuM vaLe ? varaso sudhI rahyo hoya teja palakamAM mitInI kIMmata kare. evI rIte dharma Ave eTale AtmA A badalAI jAya. svAdane aMge goLamAM pharaka na paDe. dharma samajIne, aNasamajIne le te paNa dhama puNyane phAyade karyA vagara rahevAne nathI. paNa kaphanI prakRti che ne gALa khAdhe. svAdamAM phera nathI lAge, paNa khuMkhuM karIne AkhI rAta ujAgara karyo. goLa mIThAsa te lagADI ja che temAM kaI jage para vAMdho nathI. paNa enuM mukhya pariNAma, vAyuvALAne phAyado karaze paNa kaphavALAne zuM karaze ? ahIM dharma samajamAM, aNasamajamAM cAhe jemAM karyo haze te puNya jarUra baMdhAvaze, sukha jarUra Apaze temAM vAMdho nathI. Aja kAraNathI mithyASTine paNa sAdhupaNuM ApavAnuM jaNAvyuM. cAhe to jANanAra ke nahIM jANanAra. zrAvaka hoya ke saMgha bahAranI vyakita hoya tene dIkSA devAno adhikAra. tenuM kAraNa? durgatinuM rokANa te harakoI cAritravALAne thavAnuM ja che. pApa nahIM baMdhAvA rUpa, puNya baMdhAvA rUpa yAvata sukha meLavavA rUpa A badhA phaLa geLanI mIThAza jevAM che. cAhe te manuSya khAya ke jAnavara khAya, evI rIte pApane tyAga aNasamaju kare te paNa puNyane denAra, sadgatine denAra. ema na hoya te tame kema manuSya banyA? tamAruM pIyara sUkama ekendriya ke bIjuM kaMI? samajaNapaNumAM ahIM AvyA? zI rIte AvyA? ajJAnapaNe kaSAyanI pariNati, AraMbha pApa kAyA
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ $.. AgamAddhAraka pravacana zreNI vibhAga bIjo tyAre ja tame UMcA AvyA. jJAna vagara cAritra nakAmu hoya te pApa cheDe te narake jAya tema kahI zake che. ajJAne paNa pApa cheADanAra pApa dUra kema na kare ? ajJAnathI vagara IcchAthI baLAtkArathI karAtA pApeA durgati laI janArA hoya teA tevI rIte karAtA pApanA tyAga dugati rokanArA kema na thAya ? durgati rokavA mATe ne sadgati prApta karavA mATe jANutA ke nahi jANatA saMghanI vyakita ke sa`dha bahAranI vyakitanA vicAra nahIM kare, paNa mukhya dhama meAkSa mATe te parIkSA vagara thaI zakaze nahi. pahelAM zrotAnu dhyAna devuM, temane kaI parIkSAe dhama tapAsavA ne tenuM phaLa zuM? te vize zAstrakAra je batAvaze te adhikAra agre vata mAna, pravacana 75 su saMvata 1988 zrAvaNa sudI 4 AzIrvAdanI kiMmata ApanArane keTalI ? zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM AgaLa sUcavI gayA ke kAI paNa cIja tenI peAtAnI hAya, te devAmAM Ave te pahelAM te vastunI kiMmata tenA sadupayAga Adi samajAvavA joI e, nahIMtara tenA tAkhAnI vastunI vyavasthA karavAne te lAyaka thatA nathI. mAkaDAMnI kathAmAM joI gayA ke kerInI lAlaca pAse dIvIne phekI dIdhI ne rAjAne ane rAjasabhAne khALI mUkI. pAtAne kerI levI eTaluM ja kAma, kerI bhale maLI pote cUsI. rAjA maLI jAya AkhuM rAjya nArAja thaI jAya to paNa mAkaDA kerIne vaLagyA ? kevaLa kerInI kiMmata gaNI nukazAnanuM dhyAna na rAkhyuM, te tenI kiMmata pichANI zakayA nahi. tevI rIte dharma kevA kiMmatI che te jANI na zake tyAM sudhI dhama ApavA nahi. mAkaDAMne * keLavaNI ApI chatAM kerInI pAchaLa gAMDA anela mADA rAjA khaLI jAya te vadhAre nukazAnakAraka che, te na samanyA, tevI rIte dhama sivAyanA padArthone paNa samajAvyA vagara ApavAmAM AvatA nathI. teA dharmAMne na samajAvavAmAM Avyo hoya tyAM sudhI dhama ApavAmAM Ave te te dharmanA phAyadA meLavavA mATe bhAgyazALI
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 pravacana 75 muM thaI zake nahi. A uparathI dharmanI kiMmata pahelAM samajAvavAnI jarUra che. eka lekettara ane bIjI laukika rItie samajavAnI jarUra che. sarva lekene dharmanI abhilASA che, adharmanI keIne abhilASA nathI. AkhA jagatane dhama zabda vahAle che. vahAlI vastunA jUThAM zabdo paNa vahAlA lAge jagatamAM niyama che ke je vastu vahAlI hoya tenA jaThA zabdo paNa vahAlA lAge. jUThI vastu lAgatI hoya te tenA jeThA zabdo aLakhAmaNuM lAge. brAhmaNa ghera leTa levA Ave ne AzIrvAda Ape ke akhaMDa saubhAgya heje." A brAhmaNanA kahevAthI mAruM akhaMDa saubhAgya thavAnuM nathI. loTa denAre ATalI vastu jANe che ke A brAhmaNanA kahevAthI mAre ghera chokarAne ghera chokarA AvavAnA nathI. ghaNuM che ema keI kaheto kathana karanAranA kahevAthI jIvavAno nathI. ema ApanAra samaje che. tyAre kaho ke enAthI ulaTuM ja thavAnuM hoya temAM A rekanAra nathI. kharI rIte brAhmaNanA AzIrvAda bIjA mATe che, pitA mATe nathI. brAhmaNa pAse paNa maNa leTa ekaThA thaye hoya ne evAmAM traNa divasane bhUkhyA thaele bIjo brAhmaNa paragAmathI Ave te piNemaNamAMthI muThThI paNa kADhI de khare? brAhmaNanA AzIrvAdanI kiMmata brAhmaNane pitAne nathI. ApaNe paNa samajavAnuM ke sAdhu thayA eTale bolAve. namo ToNa saMDyA[vi sAdhu pAse te namana hovuM joIe ke nahi. brAhmaNane potAnA AzIrvAdanI kiMmata nathI. mAtra dAtArane kiMmata che. evI rIte teno stroi savasAdU nI kiMmata kone tyAM. ApaNA sivAyanA jagatamAM je jaina sAdhu che temane mAnanI najarathI, bhaktinI najarathI, bahumAnanI najarathI na joIe to namo stro ezvarI nI kiMmata kayAM rahI? kahe zrAvakane tyAM ke je sAdhu sAdhupaNAnI sthiti na samaje te brAhmaNanA AzIrvAda sarakhuM. AzIrvAdanI kiMmata dAtArane tyAM, brAhmaNane tyAM nathI. chatAM akhaMDa saubhAgyavaMtI thaje. chokarAne ghera chokarA je-ema kahIe chIe tyAre rAjI thaIe chIe ke berAjI? pelI vastu gamatI che. akhaMDasaubhAgyapAguM e gamatuM che. eNe jUThA zabdo kahyA te paNa rAjI thayA. kaI vakhata be jaNa laDe ne "tAruM nakhkhoda jaje." enA kahevAthI
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoDhAzka pravacana zreNI vibhAga bIje 183 kazuM thavAnuM nathI, chatAM AvezamAM kema AvI jAo che? je vastu ApaNane vahAlI hoya tene jUThe zabda aprIti karanAra thAya che. jUThThI vastune jUThe zabda aprIti karanAra thAya che. dharma e badhAne vahAle che, adharma e badhAne aLakhAmaNe che, tethI eka dhama na karate heya, dharma mAnate paNa na hoya, tene dharmiSTha manuSya che - ema kahIe ane eka saMpUrNa dharmiSTha hoya agIAramI pratibhAvahI rahyo heya, sAdhunI apekSAe terame sagI kevaLI guNaThANe ba heya, te sAdhune adharmI keI kahI de che tethI adhamI thaI jatuM nathI. te chatAM paNa jene tene adhama kahe te aruci thAya che. bhraSTha ne aruci turata Ave che. kAraNa badhAne dharma vahAluM lAge che ne adharma aLakhAmaNa lAge che. dhamI vadhAre ke adharmI ? zreNika rAjAne abhayakumAra maMtrInI bInA upara dhyAna rAkhavAnuM che. zreNika rAjA sabhA bharI darabAramAM beThA che. tyAM savAla nI ke AjakAla loke adharmI bahu thaI gayA che, sabhAmAM abhayakumAra vicAre che ke A bicArA dharmanuM svarUpa samajatA nathI. kAyadAne na samajanAra pheMsale devA jAya tenA jevo bevakUpha ko? dharma nahIM jANanAra dharma adharmIne pheMsale devA bahAra paDe ane kahe ke A jUThe che, ema kahenAre jUThanuM svarUpa te jANavuM joIe. e sivAya sAce jaThe kahevAno haka nathI. tevI rIte A leka bele che ke adhama ghaNuM thaI gayA che, paNa dharma zI cIja te to lavaleza jANatA nathI. A loke te mIThI gALa tarIke bAle che. abhayakumAra kahe che ke gALa paNa keTalIka vakhata mIThI hoya che. mIThuM gALa strI bhartAra ane eka makAnamAM rahe che. bhartAra jAgIne aphasosa karavA lAgyo ane bolyo ke mane kharAba svama AvyuM ane te svamamAM huM raDyo. bApaDI kahe che ke "khamA tamane! tame zuM karavA rAMDe? huM na rAMDuM" enA arthamAM huM zuM karavA marUM, tame mare, A mIThI gALa. A leko kahe che ke adhama hAla ghaNA thayA che e
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 pravacana chepa mu mIThI gALa che. emane kahenArane pUchIe ke tuM tArA AtmAne tapAsa ke tu' dharmI ke adharmI ? bIjAne adharmI kahevA che, teA dharma adhama samajayA vagara dharmI adharmInA cUkAdo Ape che. tA abhayakumAre mukhya maMtrIne kahyuM ke tamane adharmI vadhAre lAge che. paNa mane tA dharmI vadhAre lAge che. cAra prakAranA siddhAMta 1 svataMtra siddhAMta, 2 sataMtra siddhAMta, 3 adhikaraNa siddhAMta ane 4 abhyupagama siddhAMta, Ama cAra prakAranA siddhAMta jagatamAM che. je vAta ApaNe ja mAnatA hoIe, paNa bIjA na mAnatA hoya, vi abhavInI vAta karIe, te prathama svataMtra siddhAMta. jaina mAga sivAya bIjA keAI darzanakAramAM bhavya-abhavyapaNAnA sriddhAMta nathI. sUkSmanigodanA vibhAga nirUpaNa te paNa svataMtra siddhAMta, je siddhAMtamAM bIjAnA zAstrane lAgu kare nAha te. pAMca bhUta che. pRthvI, apa, teU, vAu ne AkAza, A pAMca bhUta e sidhdhAMta kevA gaNAya ? sarvAMta'tra sidhdhAMta. temAM kAI virUdhdha paDe nAha, jethI A bIjo sata tra sidhdhAMta; have trIjo adhikaraNa sidhdhAMta. eka vAta kabUla karavAthI bIjI aneka vAte kabUla thAya te adhikaraNa sidhdhAMta. namo ariaALa kahenArAe sIdhA sidhdhAMta tarIke ariha'tane namaskAra thAe ema sIdhA mAnyuM, pazu adhikaraNa sidhdhAMtanI dRSTie sidhdhinI mULa bhUmikAmAM arihatA. arihaMtanA vyutpatti ane nirukti atha jyAre e vicArIe tyAre arihaMta kANu ? ATha karmane haNe te arihaMta, parIkSAnI khAtara kahuM chuM ke--khATA atha che. tIrthaMkarA ane siddho A emAM bheda kayA? siddha eTale ATha karma vagaranA ane arihata paNa ATha karma vagaranA siddha e emAM kraka kayA ? AThe kama-zatrune haNanArA arihatA hoya tA siddho kayA ? pAMca parameSThi nahi, cAra parameSThi, arihaMta te ja sidhdha ne sidhdha te ja arihaM'ta. tyAre zuM cAra parameSThi kahevAya che? te tene mATe khUlAsa
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamaddhiAraka pravacana zreNI vibhAga bIjo kare che ke cAra ghAti karmane haNyA che ane cAra aghAti kamane sUkAvI dIdhA che. cAra ghAti kamane haNanArA e arihaMta. arihaMta kahe te A covIzImAM vIza arihaMta kahevAne adhikAra nathI. A avasarpANImAM cAra karmane haNanArA asaMkhyAtA thayA, te pachI arihaMta keTalA asaMkhyAtA arihaMta paNa evIza nahi-ema bele. A eka avasarpINImAM kevaLI asaMkhyAtA thayA, te covIza kema kahI zake? arihaMtanAM pAMca kalyANaka paNa nahi kahI zake. cAra karma haNanArA dareka kevaLIo Ave che. janma pAme che. dIkSA paNa tye che ane kevaLa jJAna pAme che, tyAre kalyANaka hetA nathI. kalyANaka kalyANakArI che tema nathI. kalyANakano artha jemAM cauda rAjalokamAM aMtarmuhUrta sudhI zAtA ja hoya ane nArakIone viSe paNa ajavALuM thAya. te jenAthI cauda rAjalekamAM aMtamuhUrta sudhI zAtA ne ajavALuM thAya e banAva te kalyANaka. AvA je banAve te banAve ne ja kalyANaka kahevAya che. te vakhate dareka kevaLImAM janma dIkSA kevaLa vigere ne kalyANa tarIke gaNI zakaze nahi, arihaMta te vije bhave tIrthakara nAmakarma nikAcita kare che, traNa jJAna sahita garbhamAM Ave che. te kathana badhA kevaLImAM kayAMthI rAkhaze? arihaMta zabdano artha karma- zatrune haNavAne karavAnuM nathI. kA artha karavAno? zabdanI vyutpatti vicArIne bele. ATha prAtihArya rUpa pUjAne jeo lAyaka che, te arihaMta. A mukhya artha, A zabdArtha uparathI karyo che. arihaMtane namaskAra paNa adhikaraNa sidhdhAMtathI ane tene aMge pUjAne uttama mAnavI paDI. jeo jinezvaranI pUjAne uttama na mAne temane namo ahiMsA kahevAne vakhata nathI. ame te badhI jagAe vAMcIe chIe ke karma zatrune haNavAvALA arihaMtane namaskAra tha- ema vAMcIe chIe. evI rIte ahIM e ATha prAtihArya pUjA atizayane jaNAvanAra e mULa zabda hatuM te korANe mUko ane bIjo artha nirUkitane hato. eTale bhAgamAMthI artha upADe te nirUkti. nirUkata te vyutpatti artha nahIM. vyutpatti artha azokAdi ATha prAtihAryathI pUjAne gya
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 pravacana 75 mu' te arihaMta che. cAritta zabdamAM caya te ATha kanA sacaya ane rakata eTale tene khAlI kare,temAM cAra kaTakAne atha karyAM te ane nirukata kahevAya. AkhAnA sAthe atha kare te vyutpatti, karmarUpa zatrune haNanArA te atha nirukatanA che. upadeza keAne ? sidhdhAnA ke ariha tAnA ? sidhdhAe kama-zatrune haNyA che. tyAre sidhdhinuM mULa agara temanI bhUmikA kANu ? arihaMta mahArAjA te kama zatru haNavAnI bhUmikA. have mukhya vAtamAM AvIe. namo arihaMtANaM tyAM kanuM nAma nathI. tyAM tA eTalu ja che ke zatrune haNanArA, ari eTale zatru, hAMta haNanArA, ema kahevuM hatu. teA namo mmadaMtALa khelavAnu` hatu`. chatAM ADu zu karavA khelyA ke arihaMtANuM ADu` nathI paNa sIdhu' che ane tethI ja sidhdhinI mULabhUmikArUpa arihatA che. jainA kavAdI ke udhamavAdI arihatA je kane haNe che te kaI buddhie haNe che ? zatrunI buddhie zatru hAvAthI haNavA lAyaka che ne pote te zatruone haNe che, jaino kama vAdI che ke udyamavAdI che ? tene niNaeNya ahIM thAya che. jaino karmavAdI nathI, paNa udyamavAdI che. nahIM teA namo hitAAM AlavAnA haka rahete nahi. nahiMtara udyama karIne kamane haNanArA ane svaya' udyama karanArA arihaMtAdikane namaskAra karAya ja nahi. je kane ane karmAMnA udayane ane vipAkane zatru na gaNe te arihaMtane mAnanA rAja nathI. bIjI vAta samyakatva karmathI thAya ke AtmabaLathI ? jJAna ane cAritra kamathI ke AtmAnA baLathI ? meAkSa kamathI ke AtmAnA baLathI ? meAkSamAM rahevuM, zAzvatA kALa sudhI rahevuM te kaiAnA jore ? sarva prakAranA dharma ane sarva prakAranA dharmanA phaLeA te AtmAnA aLa upara ja rahelA che. tA jaino kavAdI kaI rIte thaI zake? ApaNe kama zabdanA artha zubhAzubha karIe chIe, te nahiM karatAM kamanA atha kriyA karo. tamArA matamAM ne geAzALAnA matamAM ATalA ja phka che. geAzALA niyativAdI ' thanArU' haze teja thaze' paNa udyama nakAmI cIja che, udyama karavA chatAM ghaNI vakhata kArya nathI thatA. are ! udyamathI kAMIpaNa kArya thatuM nathI, ' thavAnuM hoya teja thAya che' ema geAzALAnu kahevuM che. bIjI bAju mahAvIra bhagavAna kahe che ke-te temaja che . tA te thAya che te kAraNathI ke vagara kAraNathI ? have nigI
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI vibhAga khIjo 187 thavAnA chuM, paNa kapha vAta ane pitta zame tyAre ke emane ema ? mAkSe javAnA hoya te ja jAya paNa kAI kavALA meAkSe gayA ? kAI dhAtI kavALA kevaLajJAna pAmyA? ApaNAmAM paNa geAzALAnA bhakto che. kAI pUche tenA javAkhamAM jaNAve che ke bhavitavyatAe banavuM haze te khanaze. evAM vIranA bhakatAnAM vacana na hoya. A vacana geAzALAnA bhakatAnAM che. mATe dharmio paNa khele che ke bhavitavyatA pAkaze bhavasthiti pAkaze eTale badhuM thaI raheze. e eTalavAvALA mahAvIranA bhakatA nathI paNa geAzALAnA bhakata samajavA. sat uthama bhavasthitine pakAvuM kema ? bhavitavyatA khanAvuM kema ? tyAre zuM bhavasthiti ane bhavitavyatA pakAvAya che ke manAvAya che? eTalA mATe paca sUtrakAre lakhyuM che ke-bhavitavyatAne pakAvavAnA, bhavasthitine pakAvavAnA A sAdhaneA che. nahitara tenA sAdhanA paMcasUtrakAra ane bhagavAna haribhadra sUrIzvarajI kahI zakata nahi. cArazaraNa aMgIkAra karavA, pApanI niMdA karavI, sArA kAma karyA hoya tenI anumAdanA karavI. A traNa vAtA bhavasthitine paripakava kare che, eTaluM ja nahi paNa bhavitavyatAne paNa paripakva kare che. zAstrakAra pakAvavAne mATe udyama mAne che, teA udyama karavAthI chUTavA mATe bhasthiti haze tema banaze evA bacAva khALIe chIe. mahAvIranI chatrachAyAmAMthI nIkaLI geAzALAnI chatrachAyAmAM javAya che. zAne mATe ? udyama pheravavA nathI tethI, dharmanA dareka kAryamAM udyamanI ja mahattA che. je AtmIyaguNA, AtmAnu svarUpa tenI unnati ane vikAsa e kanA kaMIka nAzathI, kanA sarvathA vilaya thavAthI eTale sat udyamathI ja bhavitavyatA ane bhavasthiti paNa pAkI jAya che. sAta bhavanA kALa vadhAre ke asaMkhyAtA bhavanA ? kevaLajJAnI pAse e zrAvako AvyA. vaMdaNu satkArathI temaNe pUchyuM ke-ame mAnne kayAre jaIzuM ? kevaLI bhagavAne ekane sAtame bhave kahyuM ne khIjAne asaMkhyAtA bhave mAfe jaIza tema kahyuM. kevaLajJAnInuM vacana koI divasa jUThThuM paDe nahi, cAhe jema vartIza tA paNa
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 pravacana 75 muM sAtathI AThame bhava thavAno nathI ne cAhe je dharma karIza te paNa cha bhave mokSe javAne nathI. mATe cAhe te dharma ke adharma karyuM te paNa sAtamebhave te mATe mokSa ja che. evuM pahelAe vicAryuM ane hadayamAM nakkI thayuM eTale gharanA AMgaNe madha maLe te e koNa mUrmo hoya ke parvata para levA jAya? cAhe tema vatuM te paNa mekSa maLavAne che, to kaDAkUTa karIne zuM karavuM che? teNe te vrata niyamAdika paccakakhANa kriyAkarma badhuM choDI dIdhuM. kevaLI mahArAjanA vacane aghamane kevA vAMkA pariName che? evI sthitimAM AvyuM ke na paMcendriyanI hisAthI Dare, mRSAvAdathI paNa na Dare, bhayaMkara corIthI paNa na Dare, parastrI gamanathI paNa Dare nahi. chellI maraNa avasthAe Avela marU mArUMnA uddagAra kADhe che ane nIca kArya sAMbhare che. jene je Teva jiMdagImAM jAgatI hoya teja Teva chellI avasthAe Ave. kALa karI sAtamI narake gaye. bIje jIva je asaMkhyAtA bhavavALe hatuM te ghera gaye. ghera jaI vicAryuM ke jema mArA bhava asaMkhyAtA kevaLI bhagavAne kahA, tevI rIte dharma paNa mekSe laI janAre che, te paNa kevaLI bhagavaMte lAkho vakhata kahyuM che. dharma ja saMsArathI pAra utAranAro che mATe A vacana sAcuM ne peluM vacana jUThuM keNe kahyuM ? jevuM A tevuM ja paheluM paNa sAcuM ja che. dharmadhyAna keI divasa niSphaLa jatuM nathI. bIjo zrAvaka e dharma dhyAnamAM udyama kare che, sArI rIte dhArmikapaNe jiMdagI pasAra karI, maraNa kALa najIka AvyA. anazana vakhate sudhA upaDI. te vakhate gharane bAraNe boraDInuM jhADa che. te upara lAlacoLa bora che, pelAne sudhA lAgI che, te vakhate vicAra Avyo ke te bora teDI lAvI mane Ape to mArI sudhA maTI jAya. A vicAra sAthe ja AyuSya pUruM thayuM. te jIva barano kIDo upaja. tethI 'bAraNe boraDI nahiM rAkhavI" A kahevata cAlI AvI che. kIDAmAMthI nIce utarI gaye ane nigodamAM gayo. asaMkhyAta bhava thayA. zAhukAra jelanI sajA vakhate mAtra taMgaDI pahere. AbarUdAra hoya ke geraAbarUvALe heya paNa tyAM te taMgaDI ja hoya, paNa jelanI sajA pUrI thAya eTale AbarUdAra mahelamAM padhAre ane daridrI sajA bhogavI pUrI karI jhuMpaDAmAM bese. tevI rIte dharmiSTane karmanA udayathI durgati maLe paNa
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama dvAraka pravacana zreNI vibhAga bIjo 189 dugatithI nigadanuM karma khaDuM, upara AvyA eTale dhama ArAdhanA karI teja bhave mokSe gaye. haju pelA sAta bhavavALAne pahelA bhavane eka pAyama paNa kALa nathI gaye. prazna - nigodamAM rahenAra ochAmAM ochA keTaleka kALa rahe? utara - aMtara muhUrtA kALasudhI rahe, kAraNa jyAM eka zvAse zvAsamAM sADAsattarabhava mAnelA che. pelAe asaMkhyAta bhava karyA paNa haju sudhI sAtamI narake gaelAne pahelA bhavane eka pAyama jeTalo paNa kALa thayo nathI. haju pelAne pelA bhavane pelA sAgarepamane pilo pAyama haju thaye nathI. vicAro ! sAta vadhAre ke asaMkhyAta? kharekhara buddhi bahera mArI jAya tyAM kevaLInA vacana paNa avaLAja pariName che. bheda nItimAM puNya kareluM che. AtmAne je guNa kevaLa udyamathI ja thavAnA tene aMge haribhadra sUrijIe lakhyuM che ke karma zabdathI zubhAzubha ATha karma na levA paNa kiyA levI. jeo karmavAdI che, te chellA pudgala parAvarta mAM paNa haju AvyA nathI. paNa jeo udyamavAdI hoya teo ja chellA pudagala parAvartamA che. udyamavAdI ja namo riphaMtA bolI zake. karmavAdI thavA mAMDe te karmane zatru gaNavAne vakhata nathI. namo samatA ema ja kahI ghone ? samagra zAsana samudAyane jaNAvavuM ke je karmane zatru mAne teja jaina zAsanamAM, paNa kamane zatru na mAne te jaina zAsanamAM nathI. tyAre zuM puNya ne pApa banene zatru mAnavA ? hA phakata tIrthakaree jIvane bhedanIti zIkhavA mATe puNyazatrune paDakhe rAkhavAnuM che. tame ekalA raheze te A kamane mArI zakaze nahi. mATe kaIkane pakSamAM . pakSa ke le? bIjAne harAvavA mATe jabarAne pakSa le nahi. kAraNu jabarAne pakSa laIne bIjAne harAvyo te ApaNe hArelA ja chIe. kAraNa? "jabarAnI jIta te ApaNuM mata" zakita vadhe ne bIjAne mArI zakIe kayAre ? nabaLe UMcAnIco thAya nahi, mATe pakSa le hoya te nabaLAne pakSa le. aMgreja sarakArI nItimAM dezI rAjyone
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 pravacana 75 muM pakSamAM laI pheMca porTugIjane kADhI mUkyA. ane phrenca vigere gayA eTale dezI rAjyo marelA paDayA hatA. evA nirbaLa zatrunI madada levI ke je tenI madadathI jabarA zatrune jItI zakIe. tevI madada lIdhI hoya te te haMmezane gulAma rahe, teja rIti ahIM lIdhI che. karmane be chokarA eka puNya ne bIje pApa puNyane pakSa le ke pApano? pApano pakSa laI e te puNya chatAya tevuM nathI. puNyano pakSa letAM pApa chatAya tevuM che. pApa Take tyAM sudhI ja puNya Ave. pApa AvavuM baMdha thAya te puNya AvIne aradhI miniTa paNa ghara karI zake nahi. kAraNa? puNya karma bAMdhe te tenI sthiti kone AdhIna che. rAga-dveSane AdhIne che. rAgadveSa pApamaya che. puNyanuM TakavuM kone AdhIna thayuM ? pApane AdhIna. pApazatrune dUra karavA puNya zatrune pakSa le te bheda nIti che. badhI puNya prakRti tapAsIe. mAtra zAtA vedanIya sivAyanI puNya prakRti Ave kyAre ? jyAre kaSAya hoya tyAre. ATalA mATe ja dekhyuM ke puNyane paDakhAmAM laIza te pApa jaze ane pachI puNyane kADhavuM saheluM che pApanA palAyana thayA pachI puNya ApoApa mareluM ja che. krUratAnuM prAthamika zikSaNa have udayanI apekSAe kahIe. prabaLa puNya paNa bhogavavAmAM mAtra ATha samayaja joIe. pApane udaya anaMtA bhava sudhI bhegavIe te paNa pAra na Ave. pApa ane puNya e ekaja kuMDInA kakaDA che. je kuMDIne kakaDe pApa, teja kuMDIne kraDo puNya. pApa pratikULatA karanArUM ne kADhayuM jAya tevuM nathI. puNya anukULatAe cAlyA javAvALuM che. bhedanItie puNya sAruM gaNavAmAM AveluM che, paNa mitra nathI balake zatru che. siddhAMta thayo ke karma zatru ja che. jagatamAM karma sivAya jainane koI zatru nathI. kAMto karma kAMte zatru, Abe zabda sAthe vAparI zakAya nahiM, mATe eka ja zabda vApare diMtALa evuM kura vacana kema? pahelAM ja kUratAvALAne je namaskAra ane bolavA vartavAvALAne krUra kArya karavAnuM kahe che, paNa tenA tarapha? bAhya padArtho tarapha nahIM. AtmAnA avaguNa-mithyAtva, avirati, kaSAya ane ajJAna tarapha krUratA keLavavAnI che. AtmAne rakhaDAvanAra
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgAdvAraka pravacana zreNI vibhAga bIje karma te tarapha krUratAnuM prAthamika zikSaNa zikhaDAvanAra jaina zAsana, tethI pahele maMtra uddetA A vAta adhikaraNa siddhAMtathI namo arihaMtA mAnIe eTale kamane haNanAra uttama. have cotho abhyapagama siddhAMta, te A pramANe - je vAta mAnavI nathI te parIkSA karIne dUSita TharAvIne levA lAyaka nathI ema pUratI sAbiti siddha karIne vastutaH TharAvavA mATe manAya te abhyapagama siddhAMta, tethI ahIM abhayakumAre cothA abhyayama siddhAMtathI harAvyuM ke mane te dharmI vadhAre lAge che. have meLa maLe kyAM? eka kahe ke dhamIM vadhAre, eka kahe ke adharmI vadhAre, pUrva-pAzcama emAM meLa maLe ja nahi. eka pakSane nAbUda thaye ja chUTako, levaDa-devaDamAM chUTa choTe mUkAya, veMta jamInamAM chUTa mUkAya paNa strI vAparavA mAMge te sAmA thaIe. tevI rIte zraddhA e AtmAnI strI che. zraddhA cIja bAyaDInA mAgo mAphaka mAMganAranuM mAthuM phoDavA sarakhI che. abhayakumAre haTha nahiM pakaDatA TAIma kADhI nAkhyo. pelI vAta visAre paDe. thoDI vakhata rAha joIne pachI yukti pUrvaka ThekANe lAvavA mAge che. atyAre sAce raste lAvavA mahenata karIza te "kheMcapakaDa mujhe jhera AtA he." te nahi mAne. potAnI zradhdhAne kaI paNa prakAre khaseDI zakAya ja nahi. tevI rIte abhayakumAre vakhata vadhArI kALakSepa karI vAta vAtane ThekANe nAkhI. dharma-adharmanI tAratamyatA dekhADI dhama ane adharmInuM vattA echApaNuM dekhADI, dharmanI kiMmata phAyadA kyA kayA ane je ApavAnI rItio vagere adhikAra agre vartamAna. pravacana 76 muM zrAvaNa sudI 5 ravivAra AtmAnuM svarUpa cUsanAra hoya te indra ane mana che. zAsakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM sUcavI gayA ke dharmanI kiMmata samajayA vagara dharmane sadupayoga vagere kema thAya te lakSyamAM lIdhA vagara AtmAmAM dharmanI lAyakAta AvatI nathI. pitAnuM ja zarIra
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192 pravacana 76 mu ja hAya, khAvAnI cIja pAtAnA gharanI hoya chatAM zarIranI sthiti ApaNA kAbUmAMthI gaelI hAya, te jayAM sudhI kAbUmAM na Ave tyAM sudhI dATara kahe tevA ja khArAka khAvA paDe. joke dAkTaranI gulAmI karavA beThA nathI, dAphTara ApaNA mAlika nathI. tema chatAM tenI AdhInatA. kAyA ApaNI chatAM tenI vyavasthA karavAnI lAyakAta ApaNAmAM nathI. kAyA ApaNI chatAM sadupayoga karavA mATe durUpayoganA geraphAyadAthI rAkavAnI tAkAta ApaNAmAM nathI. kayAM rahevuM sUvu khAvu' e badhuM enI salAha pramANe ApaNe karIe chIe. evI rIte ApaNA AtmAnA mAlika ApaNe hAvA chatAM gaNadhara tIrthaMkara AcAyaeNnI ApaNI mAlikI nathI, chatAM dAkTaranI AdhInatAnI mAphaka ApaNA AtmA ApaNe AdhIna nathI. A jIva vaidya pAse kupathya samaje che, pote kupathya mAne, cheADavAnI icchA paNa rAkhe paNa. raseADAmAM ghUse nahi, kupathyane dekhe nahi tyAM sudhI A! badhuM DahApaNa rahe che, paNa raseADAmAM peThA ne lagIra cIja dekhI tyAM DahApaNu uDI jAya che. vaidyanA vacane vilapa pAme che. sagAMnI zikhAmaNu cheADI de che. tarata khAvA taiyAra thAya che. A cAra AMgaLanI jIbha unmArge gamana karAve che. jyAM ApaNe ApaNA hitane jANI zakIe chIe, AcaravA mAMgIe chIe, te pramANe karavA detI nathI. evI rIte ghrANu cakSu zrotra pAMca iMdriyA mATe tapAsI lyo ke ApaNI dazA zI thAya che? ApaNuM dhAreluM mAnelu kayAM jAya che ? eka chavAIMdrane AdhIna thanAranI A dazA thAya tA pAMce chidrAne AdhIna ne mana mAkaDAne paNa AdhIna thAya tA? pAMce IMdvicAne AdhIna hAya te| haju sArUM' che, paNa manane AdhIna thavu te te mana maLelA padArtha mAtramAM ja rahe tevu nathI, e tA maLI gayAnI maLatAnI ne maLavAnI paNa vAtA rAkhe, te tene vAMdarU na kahIe te zuM kahIe ? iMdriyA phakta maLatAmAM lAbhAya, mana tA traNe kALamAM maLatAmAM lAbhAya che. evAnAM pUchaDe AtmA baMdhAya tA kaI durdazA na pAme? pAMca iMdriya ne chaThThuM mana sivAya kAI jagatamAM rakhaDAvanAra che? cUsAelu' leAhI krUra ubhuM thAya pazu hADakAM cUsI levAya tyAM zu rahe? evI rIte AtmAnA nItarAga Adi guNAne cUsI lenAra pAMca IMdriya ne chaThThuM mana che. e cha sivAya AtmAne cUsI nAkhanAra keAI cIja nathI. teA kaSAya vigere kama khaMdhAvanAra nahIMne? baMdhAvanAra che paNa tenuM dvAra A iMdriyA ane
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI-vibhAga bIjo 193 mana. jema daradI kAyAnA vikArAthI parAdhIna banI gayA, kaI paNa upAya na rahyo tyAre kAyA dAphTarane AdhIna soMpI de che. tevI rIte pAMca IMdriya ne manane AdhIna thaI gayA, peAtAnAM asala svarUpane TakAvI zake nahi teA mULa avasthAne prApta karI zakAya nahiM. arihatA AtmAnA spezIyAlISTa DokaTarI che. / A tribhuvananA nAtha ekalA ja AtmAnA spezIyAlISTa che. AtmAne sudhAravA hoya. teA ahIM spezIyAlISTanI jagAe Ave. AvA peTaMTa krAkaTaza sivAya AtmAne uddhAra kAI karanAra nathI. AtmAnA uddhAra karavA mATe bIjo koI samartha che ja nahi. AvA peTa'Ta DhAkaTara kevaLa tI kara bhagavAna, je manuSya je vAtamAM athathI iti sudhI tenA vAkegAra hAya teja tenA peTanTa banI zake, AMkhanI sapUrNa sthitithI vAkegAra hoya te AMkhanA spezIyAlIsTa kahevAya. gaLAnA spezIyAlIsTa kayAre bane? gaLAnI sapUrNa sthitithI vAkephagAra hAya. AtmAnA spezIyAlIsTa kayAre ane AtmAnA athathI iti sudhI vAkephagAra hoya, AMdhaLA dAkaTara AMkhanA spezIyAlIsTa gaNAve teA tene dunIyA kadI mAne ja nahiM. jenA pAtAnA ja AtmA IMdriyAne manane AdhIna thaI gayA hoya te jagatanA AtmAnA spezIyAlIsTa kevI rIte manAya? AtmAnA sarva vikAzane jANanArA ne vikArAne ukheDI nAkhavAnA upAya jenA dhyAnamAM che, evA eka ja jagatanA nAtha che. AvA svataMtra peAtAnA ke bIjAnA AtmAnA svarUpane nirmaLa karAvanArA taiyAra hAvA chatAM AtmA evA mUkha che ke-tevA dAkaTarane AtmA seAMpavA taiyAra nathI. huM AMdhaLAne paNa mArI khArAkIe dekhatA karI daU chu., chatAM gAMDA AMdhaLA jatA nathI. huM ja khArAkI pASAkI ApuM, mAre tyAM ja rAkhuM, dekhatA na thAya tyAM sudhI mAre sevA saMbhALa tajavIja karavI, chatAM paNa AMdhaLA dAkaTara pAse jAya nahiM. AMdhaLA ne gAMDA hoya teja na jAya. evI rIte jinezvare Dha MDhero pITAbyA che ke jenA AtmAne sudharavuM hoya te amArI ispitAlamAM dAkhala thAva. bharaNapoSaNa khadhu ahIMthI, davA ahIMthI, jyAM sudhI sa'pUrNa ArAmamAM tame na AvA tyAM sudhInI davA maphata. chatAM A jIva viSayanI pAchaLa doDelA che, krodhamAM sapaDAelA phA. 13
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1940 pravacana 76 muM che, mithyAtvamAM pakaDAelo che. e davAkhAne javA taiyAra nathI. baMdhAelo AMdhaLe gAMDe e kaI paNa prakAre pitAnI AMkhane svaccha karI zake nAha, tevI rIte A AtmA kevaLajJAna rahita hovAthI AMdhaLe, mahimadirAe gAMDe che. kuTuMba viSaya gharabAranI sAMkaLe aMdhAelo che. baMdhAele gAMDe AMdhaLo zI rIte potAnuM hita kare? chatAM jinezvare tamArA baMdhane toDavA mATe upadeza rUpI luhAra rAkhyA che. gAMDapaNa TALavA mATe nirmoha sthitinuM varNana jaNAvyuM, AMkha kholavA mATe samyaga jJAnAdikanuM auSadha rAkhyuM, chatAM A AtmA temane AdhIna thavA taiyAra nathI. dAkaTara pAse Ave tene sArA kare. AkAzamAM uDatA daradIne dAkaTara pAMkha karIne pakaDavA jate nathI. evI rIte tIrthaMkara paNa je AtmA temanI pAse Ave, paricayamAM Ave, saMsargamAM Ave temanuM ja kalyANa kare che. aphiNu rAjA gAMDapaNamAM lahera haze. eka rAjAne aphINanuM jabarajasta vyasana che. aphINIyAne joDe betraNa khAnAra hoya te ja AnaMda Ave. aphINa rAjyamAMthI ApavA maMDAyuM. rAjA kone hA kahe ne kone nA kahe. aphINa khAtA ghaNu thayA ne mala uDAvavA lAgyA. maMtrIe dekhyuM ke rAjyanI bAra AnA Avaka temAM ja kharacAvA mAMDI. A kAvAkhAnuM ke katalakhAnuM? zuM karavuM? tamAre aphINanI Teva che te khAvAnuM mahelamAM rAkho. pelA rAjAne aphINa pIvAnuM mahelamAM karI dIdhuM. khIra bhajananI lAlace AvelA temanuM zuM thAya? na sUjhe tene pALIe paNa te keTalA, te tapAsavA joIe. dIvAne cAre bAju lAkaDAnI bhArI goThavAvI. ardhI rAtrIe saLagAvyA. are uTho uTho lAya lAgI. kAvAkhAnAmAM sAmAnya adhikArI hatA te uThIne ghera gayA, jeo cakacUra hoya te kahevA lAgyA ke dIvALInI jema ATalA bhaDakA karanArA atyAre moTI dIvALI thaI che, te amane khasavAnuM kema kaho cho? ATalA pALavAnA, jeone aphINanA ghenamAM lAI che ke divALI che tenuM bhAna nathI, tevI rIte je mehamadirAthI gAMDA thAya, tene jagatanA pravAha AtmAne DUbADanAra ke tAranAra tenuM bhAna nathI. A maha madirAmAM mAto thaelo chAtIe ne le che? je AtmAne rakhaDAvanAra cIja tene chAtIe laIne phare che. mehamadirAe gAMDe, kevaLa jJAna rahita AMdhaLo, kuTuMba
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama dvAraka pravacana zreNI vibhAga bIje 15 bAdika phAMsIe phasAele e AtmA jinezvara pAse potAne AtmA raju karI zakato nathI. vaidyane ThaganAra pite ja ThagAya che. e vidapaNuM karavAne heka kene? jeo AtmAnI sthitine sudhArI zakyA hoya agara sudhAro karI zake tevA heAya. dAkaTaranA kahyA pramANe kANu khAya pIe hare phare khorAka le ? jene potAnI prakRti sudhAravI hoya. jyAM sudhI ApaNe kAbUmAM AtmA Ave nahiM tyAM sudhI AtmAnI vyavasthA karavAno haka ApaNane maLe ja nahi. vide kahyuM baccA borAM na khAIza. udharasa thaze. berUM hAthamAMthI pheMkAvI dIdhuM. baccAM evA ke vidyA gayA pachI khAI lIdhA. vidane Thage paNa emAM thavAna ? udharasa tane vadhavAnI, lAMbA thaIne tuM sUvAno. evI rIte A jIva ema samaje che ke zAstrakAro to kahyA ja kare che, paNa ApaNe te ApaNuM ja karyA karavAnuM. chokarAe vaidane jema tema ApaNe tIrthakarane ThagyA. pachI bIje dahADe vada Ave tyAre kaheke kaMI khAdhuM hatuM ? nA, kaMI nathI khAdhuM. vida jAya eTale kahe ke vidane kevI ThagyA? A chokare kaI dazAne? evI rIte bhagavAnanA vacanaviruddha AraMbha parigraha karIe, kaSAya karIe chIe. e vicAravA A AtmA taiyAra nathI. A AtmA potAnI meLe sudharavA mAge te ye jamAne sudhare ? zAstrakArane uDADanAre viSayanA kArya karyA pachI zetAnIyata karavAvALe jyAre sudhare? jema kAyA sudhAravA mATe dAkaTarane AdhIna kare che. tema AtmAne traNa lokanA nAthane AdhIna kare. e kahe tema jaNAthI cAlavuM khAvuM sUvuM vicAra karavo AtmAne jeDa. A sthitie je Ave teja AtmA sudhArI zake. pitAnI mAlikInI cIja hoya to paNa kiMmata na jANe, sadupayoganA phAyadA na jANe, durUpayeganA geraphAyadA na samaje, tyAM sudhI tenI vyavasthA karavAne haka tene nathI. A cAramAM paheluM kayuM? kIMmata samajavI eja pahelI cIja. nahIMtara sadupayoga samajAze nahi. anupagathI thatI mahenatanI barabAdI samajAze nahiM. mATe dhamanI kIMmata be prakAre, eka lekarItie ne eka zAstrIya rItie. jagatamAM badhAne dharma vahAlo che. keIne paNa adharma vahAle nathI. jagata Icche che dharmane, koIpaNa jIva adharmane Icchato nathI.
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 pravacana 76 muM nAstika bhale adharma-dharma na mAne paNa adhamane Icchate ja nathI. adharma levA koI mAgatuM nathI. jagatane dharma vahAla te che ja. je dharma vahAle che te dharmI thatA kema nathI? zuM badhA adhama che?' abhayakumAre zuM kahyuM che ke dharmI ghaNuM che. sabhAe adharmI ghaNA che-. ema kahyuM che. rAjasattA e dhAre tema karI zake che. cAra buddhine nidhAna pATavI kuMvara abhayakumAra che. gADI tenA hAthamAM, taMtra tenA. hAthamAM che, tethI dhAre te karI zake paNa abhayakumArano muddo eke-je sAcAne jUThAne samajAtA nathI, ne jUThAne sAco kahe che. sAcAne jUThA. kahe che. evI rIte abhayakumAre dekhyuM ke moDhAnuM jajamenTa nathI kAmanuM. cetananuM pratyakSa jajamenTa lAvavuM che. vAtane visArI devAya che. kamala bolAvatI vakhate chokarA kamala bela tyAM e kamala bolatA nathI zIkhate, paNa te vakhate e zabda choDI dyo. atyAre kamalane e kamala kahe che. te vAta dAbI gho. kaLa-baLa-chaLa karatA maLa bolIne pachI kamaLa bolAvI, zakAya che. vacamAM moTuM lakSya sajajaDa bharAI gayuM hatuM te khasavuM. joIe. te vakhata jeTaluM dabANa kare teTaluM sakhata thAya, tethI abhayakumAre te vAta paDatI mUkI. traNeka mahinA gayA eTale kheMcyA vagaranI vAta temanA magajamAM vadhAre nahiM Take. kALe ane dhoLe mahela: - ahIM dhama adharmInA nirNayamAM kazuM kArya karavAnuM nathI. tethI tyAM tAtkAlika nirNayanI jarUra hatI ja nahiM, jyAM AkhA gAmanI ujANI hatI tyAM be mahelane raMgAvyA. ekane dhULa raMgAvyo ne ekane kALe raMgAvyo. jeo dhamAM hoya temaNe dhoLA mahelamAM ujANI javuM. jeo adhama hoya temane kALA mahelamAM javuM. dhoLA mahelamAM dhADa paDI, tyAM badhA bharAI gayA. abhayakumAra kArabhArI maMDaLI laIne tyAM ubhA che. ujANI karyA pachI darekane dhamIpaNAne aMge prazna pUchavA lAgyA. tyAM pahele ja kALI kasAI AvyA. te ApaNA zAstramAM prasiddha ja che. zreNika rAjA abhayakumAranI sAthe samavasaraNamAM beThA che. chIMkanI vAta uparathI abhayakumAra ne kahyuM ke jIva ke mara. kALIyAe chIMka khAdhI te jIvanahi ne maranahIM kahyuM. zreNika rAjAe chIMka khAdhI te ke jIve ne mahAvIra bhagavAne chIMka khAdhI te mare ema kahela che. devatAe A pramANe kahyuM tene artha bhagavAne zreNikane samajAvyo che.
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI-vibhAga bIje 17 ke--mAre ahIMthI mokSamAM javAnuM che tethI mane mara kahIne mekSa javA kahyuM. akSayakumArane ahIM paNa sukha che, je Avate bhave paNa devalokamAM javuM che, mATe jIva ke mara kahyuM. kALIyAne kahyuM ke jIva nahi ne mara nahiM. kAraNa A bhava para bhava tene eka ja dhaMdhe che, ne zreNikane kahyuM ke jIve. kAraNuM tamAre marIne narakamAM javAnuM che tethI. A vRttAMta uparathI samajI zakIe chIe ke kALI kasAI parSadAmAM zreNikarAjAnI najIkamAM ja bese che. tene pUchyuM ke rojanA pAMcaso pADA mAranAre tuM ahIM dhaLA mahelamAM kema peThe? kALI kasAI kahe che huM dharmI chuM. pAMcaso pADA mArIne je mAMsa thAya che te mAMsa huM khAuM chuM, temaja loke mAMsa vagara taraphaDavAvALA temane mAMsa pUruM pADuM chuM, tethI temane saMtoSa karuM chuM, te mane dhama kema nahiM? dhama vahAlo-kIMmatI gaNyo, paNa dharma kenuM nAma pADA mArI nAkhavAmAM ane tethI jagatane saMtoSavAmAM teNe dharma gaNyA. bIjAne - saMtoSa pamADavAnuM kAraNa hovAthI dharmarUpe kasAI e gaNatrImAM lIdhuM. kheDUta Avyo. khetaramAM se cAsa pADIe temAM eka cAsa leAhIno gaNAya. kaMI uMdara sApa jAnavara hoya, jyAM haLa phare eTale sApha. so cAse eka lehIne cAsa mAnanAre tuM ahIM kyAM pesI gayA? ahIM kasAIne pitAnA kapaDAnI svacchatAmAM vAMdho nathI, temaja tIrthakaranI sabhAmAM devatAI prabhAva hoya eTale kasAIne paNa zuddha sthitimAM rahevAnuM ja hoya. paNa ahIM to eTalA pUratuM levAnuM hatuM ke kasAIe paNa manamAnIte dharma pADA mAravAmAM goThavyo. kheDUte 'uttara dIdhA ke--huM cAsa pADuM chuM lehIne te vAta kharI, paraMtu je huM anAja na pakavuM te sAdhu mahArAjane khAvAnuM kyAMthI maLe? "dhama lokenuM pAraNuM ane attaravAraNuM bane kema? ne jagatanA loke annavagara kayAMthI jIve? devatAne je caDhe te mArI khetInA pratApe. sAdhamikane bhejana paNa mArI khetInA pratApe maLe. te te badho dharama mane maLene? dharama sAco mAnya ane vaLI dharma mAnya kyAM? vizyA AvI tene paNa pUchayuM ke tuM A dhoLA mahelamAM kyAM peThI? A mahelamAM khare pesavAno haka mAre che, kAraNake A badhAM to kevaLa peTanI lAhya olavanArA paNa huM te kALajAnI lAhya olavanArI. are huM te vidhurene saMteSa pamADanArI chuM. cAra Avyo. gaIkAlane sajA bhogavanAra tuM zI rIte dharmI? A badhA karatAM huM pahele naMbare
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 pravacana hada su dharmI--ema teNe jaNAvyuM. A badhAmAM eke jagatane jAgrata karanArA nathI. kasAI kheDUta ane vezyA e traNamAMthI eke jagatane jAgrata rAkhanArA nathI. jagatane jAgrata phakta huM ja rAkhuM chuM. amArI haiyAtIthI jagata sAvaceta rahe che, paNa A badhA peAtAnA lAle paranA lAbha kare che. ame tA maraNAMta kaSTanA seDhe parApagAra karIe chIe. pahelAnA kALamAM cArI karanAranA hAtha kApatAM ane vadhAremAM phAMsI paNa thatI hatI, te sabhAnI jANa bahAra na heya. eTaluM ja nahiM paNa dunIyAnA lagabhaga aDadhA bhAga amArA vaDe ja amana-camana kare che. cAra kahe che ke amArI sattA haiyAtI hAvAthI tame A cAkIdAro adhikArIo ane kATa vigerene pASA che. cAra jevI cIja dunIyAmAM na hota tA ghera cAkIdAra kANu rAkhate ? peAlIsa ceAkIdAranI AjIvikA amAre lIdhe ja cAle che. luhArI pAse sAMkaLeA tALA kaLA tIjorI karAvA che te kenA pratApe ? kahe ke amArA pratApe. suthArA pAse kamADA peTI paTArA karAvA che, tene roTalA keAnA pratApe maLe che? amArA pratApe ja te badhA roTalA bheLA thAya che. je amArI haiyAtI nAbUda thaI jAya tA A badhAnuM zuM thAya? mATe ame duHkha veThIne maraNAMta duHkhanA sAdAe ame jagatane ATalA upagAra karIe chIe. adhikArIe. vicAre che ke tyAre teA A hisAbe AkhuM jagata dharmI thaI jAya. AkhA pradhAna maMDaLamAM ni ya thayA ke--manuSya pAtAnA kartavyonA ADIavaLI rItie paNa dharmamAM ThokI besADe che ane peAtAne dharmI gaNAve che. dharmI kayAre kahevAya ? eka paNa pradhAna ke darakhArI mANasa kharo dharma kahI zake tema nathI ane dharmI tarIke mAnI zake tema nathI. have abhayakumAre kahyuM ke ni ya thaI gayA. potapotAnA kAryathI sarve dharmAM kahI de che. have ApaNe kALA mahelamAM tapAsIe ke tyAM kAi che ? kALA mahela tarapha darabAranA mANasA vigere Ave che, tyAM koI jaNAtu nathI. upalakIyA tapAsa mAtra karavAthI kAI nathI tema kahI de che. abhayakumAra kahe che ke tapAsa pUrI karavI. 'galAmAM pharIye ne kAI nathI ema mAlama paDe te kAI nathI ema kahI zakIe, mATe cAlA mahelanI adara jaI e. pradhAna ma'DaLa, darakhAra maMDaLa, abhayakumAra vigere kALA mahelamAM jAya.
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamohaka pravacana zreNI-vibhAga bIje. che. aMdaranA oraDA AgaLa jAya che. te cAra ja jaNa beThA che. AkhI rAjagRhImAM jene dharmI tarIke oLakhavA hoya te eka naMbare eLakhAya tevA dharmIo A kALA mahelamAM beThA che. A zuM ? dharmanA dhuraMdhara tarIkenI dunIyAmAM jenI zAkha gaNAya te ahIM AvIne kema beThA che? jyAre pUchayuM ke ahIM tame kALA mahelamAM dhamasANathI DarIne kema beThA che? ahIM te adharmI hoya tene besavAnuM che. javAbamAM te cAre jaNAe kIdhuM ke ame jANI joIne ahIM AvyA chIe. dharma paNAnuM paheluM pagathIyuM ahIMthI zarU thAya che. pitAnA AtmAmAM aMze paNa adharma hoya, tyAM sudhI pitAne adharmI gaNe. dunIyAnA kahevAtA vepArInA copaDAnA vahIvaTamAM 99 rakama sAcI hoya ne eka ja rakama jUThI lakhI hoya te ImAnadAra ke beImAnadAra? ekaja mAtra jUThI te teTalAmAM beImAna kema? kahevuM paDaze ke beImAnadAra "mAMkha mAre te mANasa mAre" to A AtmAnI keTalI rakamomAM goTALA nathI valyA? jyAM sudhI ekamAM paNa goTALe hoya tyAM sudhI zAhakAra tarIke mUcha para hAtha devAno vakhata nathI. evI rIte ahIM AtmA pAMca AzravamAMthI eka paNa AzravamAM hoya tyAM sudhI huM niSpApI kahevAuM nahiM. niSpApI kahevaDAvavAne mAro haka nathI. eka paNa Azrava kare karAve ke anumode tyAM sudhI mane dhamapaNe jIvavAno haka nathI. - A pAMca parameSThimAM tamee name desa virayANuM, name sammata vaMtANuM e be pada kema vadhAryA nAha? sAdhu sudhI parameSThipaNuM rAkhyuM. dezaviratine parameSThimAM kema na rAkhyA? agIAramI pratimA sudhI vahana karanArA zrAvako e kevA hoya? sAdhu jevA, evA chatAM emane ahIM dAkhala kema na karyA? cothe guNaThANe pAMcame guNaThANe caDayA temanI kiMmata nahiM ane chaThe guNaThANe caDhyA eTale parameSThimAM dAkhala thaI gayA. pAMcame rahyA temanAM to nAmanizAna paNa nahIM. ApaNAmAM kahenArA che ke mahAvIranA be chokarA eka sAdhu ne bIjA zrAvaka, ame be bhAI. zeThane chokaro sago bhAI hoya. te hindutva choDIne musalamAna thaI jAya te bhAIpaNane keTalo haka rahe? pratApasiMha ane zaktisiMha ebe sagAM bhAI o chatAM mevADanI gAdI kone maLI? bApadAdA rIti rAkhanAra pratApasiMhane maLI. bApanI rItabhAtanuM nakhkhoda zakatasike vAyuM. mahAvIranI rIti kaI? sarvathA ahiMsA-niSparigraha-paNAnI
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 pravacana 76 muM AmanI sarva prakAranA niSpA5paNanI rIti pALavA taiyAra thaIne . mahAvIranA moTA beTA bane. dilhInA maMgala pAdazAhane gulAma bane e mevADI kumArapaNuM zI rIte oLakhAve? bhagavAna mahAvIrano deza ko? virati deza nirAraMbharUpa nirmala deza. niSparigraha rUpa pAvana pradeza. e dezanI rItine nahiM samajanAra bake zrI mahAvIranA vartanane nahi vicAranAra viSayanA vizALa pradeza ne kaSAyanA kaMgALa pradeza pratye abhimAna dharAvanArA sAthe ahIM bApAmArInuM vera che. bIjuM pagathIyuM: kadAca maMgala pAdazAha parANe AdhIna rAkhyo hoya paNa aMdarathI jaya te mevADanI IcchavAvALA hoya. jeo AraMbha viSaya kaSAya rUpa gharabAranA sakaMjAmAM AvI gaelA heya, nIkaLI na zakyA hoya chatAM aMdarathI mevADanI mahattA IcchavAvALA, vaTalelA chatAM rajapUta thavAne lAyaka. jeo mevADanI mahattA sAMkhI zakyA temane musalamAnamAMthI rajapUte karyA che. pahelI zarata e karI ke udepuranI kuMvarIne chokare hoya teja pATavI kuMvara thAya. hAya jeTalI rANIo hoya, udepuranuM bIja paTarANuM gaNAya. A megalomAM bhaLelA rAjAe mahArANInI kiMmata ane pATavI kuMvaranI kiMmata keTalI gaNI? pitAnI kuMvarInA paTarANIpaNAnA hako ane pATavI kuMvarapaNAnA haka jatA karyA tyAre te pAchaLathI rajapUta thaelA vaphAdAra kahevAyA. tame meha megalanI gulAmImAM mahAlanArA zrI mahAvIranA siddhAMta vakhate badhA hake jatA kare. jema udepuranI kuMvarI cAhe teTalI nAnI hoya chatAM te mahArANI. tene ja kuMvara rAjagAdIne mAlika. A be zarata mogalanA gulAmone kabUla karavI paDI hatI. tyAre ja pAchaLathI rajapUta banIne zuddhavarNamAM rahI zakyA. je mahAvIranA putra tarIke balake vaMza ja tarIke rahevuM hoya to kabUla karavuM paDaze ke dharmanuM tyAganuM tIrthanuM zAsananuM kAma hoya tyAM sagAvahAlA bhAIbhAMDu ane bAyaDI chokarA vigerene haka nA kabUla karatAM zIkho. have vicAro ke tame A sthitimAM AvyA che? A sthitimAM Ave te sAmyakatvanI sIDInuM bIjuM pagathIyuM che. jainapaNanI jaDa nigranthapaNumAM che tyAga vairAgya vrata paccakhANa upAzraya virati tIrthadeva gurU dharmanA kAma vakhate temano haka pahelo ane bAyaDI chokarAne haka
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI vibhAga khIje 201 pachI, teA khIje pagathIe, trIje pagathIe nahiM. e traNa pagathIyA atAvavA pahelA khAtrI karI ApavI joI e. nAvela tarIke-ghaTanArUpe ghaTAvyA hoya tema A pagathIA nathI. bhagavAna mahAvIre zrImukhe pharamAvyA che ane sUyagaDAMgasUtramAM zrI gaNadharadevAe gUMthyA che. rULamaMtra nipaMthe pAvacane maTe, paramake, sese maLatuM. A ja evA pahelA nizcaya thavA joI e. Aja evA rUpe nizcaya nathI. A zuM? nirmAMtha vAvacane A jainazAsana-A jaina pravacana, A RSabha pravacana A vIra pravacana nahIM. kAraNa ke-jainapaNuM zAthI oLakhavuM? tyAgathI ja jainapaNuM ALakhavAnuM che. jainadeva ane ajainadeva zAthI? srI hathiyAra vagaranA je deva te jainadeva, jainaguru ane ajainaguru zAthI? ALakhA che.? kaMcana kAminInA tyAgI hoya te jainaguru, te vagaranA ajainaguru. jaina dharma zAthI oLakhA che? AraMbha parigraha kaSAyanA tyAga hAya te jaina dharmAM, te sivAya viSayAdikane tyAga na hoya te ajainadhama, jainanI jaDa nitthapaNuM che, tethI ja ApaNA devane deva tarIke jevu...ni nthapaNu khatAvyuM tevuM ja jIvanamAM vahana karyu" che. kaheNI raheNI judI hAya tA jaina deva jaina gurU ane jaina dharma tarIke gaNAya ja nahiM, raheNI pramANe jee karaNI kare tene ja jaina zAsanamAM kahevAne haka che. khuda tIrthaMkarane paNa karaNI karyA pachI ja dhama kahevAnA huka maLe che. samyakatvanA ekarAra sAdhu paNa Azravane tyAga karIne pachI ja Azrava tyAganA upadeza karI zake che. vakatAe pahelA AzravanA tyAga karavA joI e. ahIM sAkerabhAI TIpamAM pahelAM pAI sarakhI na bhare te bIjAne TIpamAM bharavAnuM kevI rIte kahI zake ? A uparathI guru dvArAe zAsana rAkhyuM che. ningrantha vagara zAsana ja nahiM. zAsana calAvanAra nigrantha ane hukama paNa nigranthAna. upadeza pahelAM sa`varavALA hovA joI e. hukama karavAnA haka paNa savaravALAneA ja hoya. devaguru nigrantha ja hoya ne dharma tA nigrantha ja che. mATe tyAgamaya jaina zAsana hovAthI ANuMda zrAvaka vigerene kahevu paDayuM che. prabhu mahAvIra dezanA pUrI cayA pachI te zrAvakA ubhA thaIne zuM bele che? sAmi naM aMte / niggaMthaM pAvayaNaM, pattiyAmi NaM bhaMte ! niggaMthaM pAtrayaNaM, roemi NaM bhaMte !
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra02 pracana 76 muM niriSe paviyAM. he bhagavata! huM ninya pravacananI zraddhA karuM chuM, he. bhagavaMta! huM nirgastha pravacananI pratIti karUM chuM, ane he bhagavaMta ! huM nitha pravacananI rUci karUM chuM. koI kahe ke daravAjAmAM hire paDyo che. zraddhA thaI che paNa bharaso nathI. pratIti svarUpe jyAre jAte jue tyAre khAtrI thAya ane te pratIti thaI kahevAya. kalayANane koIpaNa rasta hoya. bacAvane koIpaNa rasto hoya te kevaLa nigraMtha pravacana ja che. AvI pratIti ANaMda zrAvaka kahe che ke huM karuM chuM. pratIti hoya eTale meLavavAnI IcchA thaI jatI nathI. sUrya candra dUrathI dekhavAnA che. zraddhA che ke ratnanA che, paNa chatAM rUci melavavAnI thatI nathI. pArake ghera parArdha rUpIA che ema mAne che, kaho ke mAnIe chIe. kharI khAtrIthI mAnIe chIe, zraddhA pratIti thaI gaI paNa zAmAM laTakyA che? pArakA rUpIA che. tethI levAnI ruci thatI nathI. tevI rIte bhagavAna guru ane dharmamAM nirAzrayapaNuM che. tenI pratIti thaI, paNa trIje hIsso levAnI rUcinA pariNAma AvyA nathI. e ninya pravacana mane kyAre maLe? e maLe tyAre ja mArI jiMdagI saphaLa. e ruci haju thaI nathI. A ANaMda zrAvake bhagavAna ne jaNAvyuM ke ninya pravacananI zraddhA pratIti ane rUci mane thaI che. rocaka samyakatvamAM kaI sthiti AvavI joIe. kahevApaNAnuM kathana te abhavya ne mithyAdaSTie paNa kahe che. recaka samyakatvavALA te jyAre tyAga meLavuM? eka chokare khovAI gayA hoya ne cha bAra mahinA thayA pachI maLavAnA samAcAra Ave, maLavAnI AzA baMdhAya, tyAre keTaluM hRdaya uchaLe che? A kALI zrutadevInA makAnamAM anaMtA kALathI sUtelA chokarA samAna anaMta Rddhi ahIM maLe che, paNa haju AtmA levAne taiyAra nathI. haju ghara vADI hATa havelI ane baMgalA bagIcA meLavavAmAM mana deDe che. trIjA viSayane ANaMdazrAvaka bhara sabhAmAM ekarAra kare che. te rAjA, Izvara, zreSThi kauTuMbika senApati vigerene dhanya che, vaMdanIya che ke jeoe nizva-pravacana aMgIkAra karyuM che. huM nibhogI, adhanya, akRtArtha. zAthI ANaMdazrAvaka pitAne adhanya gaNe che? are sabhA samakSa adhanya gaNAve che ke--huM A nircatha-pravacanane laI zakatA nathI. tethI huM to pAMca aNuvrata ne traNa guNavrata tathA cAra zikSAvatavALe zrAvaka dharma aMgIkAra karIza.
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama dvAraka pravacana zreNI-vibhAga bIjo 203 hAryAnA DagalAne A dezavirati dharma che. bhAgatA cAranI lagoTI samAna A dezavirati dharma che. sarvathA saMpUrNa virati nathI AvatI to ATalI to lAvuM. evI rIte je zrAvaka nigraMtha-pravacananI zraddhA pratIti ane rucivALA thAya, te ANaMdazrAvakanI mAphaka samyakatvarUpa sIDInA trIje pagathIe AvI gayA che. gaNadhara mahArAjA kahe che ke paheluM pagathIyuM nirga-pravacanane artha gaNe, bIju pagathIyuM paramArtha gaNe ane trIjuM pagathIyuM nizva-pravacana sivAya badhuM anartha gaNe, balake julamagAra gaNe. tame samyakatvanI sIDImAM che ke nahi e bIjAne na pUchaze. tamArA AtmAne pUchaze ke-gaNadhara mahArAjAe traNa pagathIyA jaNAvyA che te traNamAMthI ye pagathIe che? nigraMthapravacana artha paramArtha te sivAya jagatanI badhI cIjo julamagAra padArtho che, bhayaMkara che. saMsAranA sarva padArthanA vicAramAM julamanI jhALa jue che te A trIjuM pagathIyuM che. ANaMdazrAvake samyakatvanI bhUmikAo traNa batAvI, temAM zraddhA pratIti ruci agara artha paramArtha ane anartha e traNemAM kaI para tame cho. athe paramArtha ane zeSa anartha e traNa pagathIyAM tamArA buddhi pathamAM Avaze tyAre tame kaI jago para che e mAlama paDaze. ame 18 hajAra zilAMgamAMthI 17999 bhAge ziyaLa pALIe tyAM sudhI ame devALIyA chIe, ane kALA, mahelamAM te cArajaNa kema peThA tene khUlAse Ape Apa thaI jaze. dharmanA AcaraNa karavAvALA kALA mahelamAM beThA che. have ahIM mAlamAM paDaze ke-traNa bhUmikA ANaMdazrAvaka athavA gaNadhara mahArAjAe kahelI che, teno artha samajazo eTale kaheze ke A kALA mahelamAM besanArA barAbara beThA che. tame paNa sAmAyaka uccaro cho. sAva no varavAmi eTale sAvadya pApavALA vyApArano tyAga karuM chuM. mana vacana kAyAthI na karuM ane na karAvuM. A sAmAyikamAM pratijJA le che, tenA pahelAnA TAImamAM sAvadya kAma karyuM hoya tethI pAchA haThI jAuM chuM, ni chuM, sabhA samakSa ane guru samakSa niMdana jAhera karuM chuM ane pApamaya AtmAne vIsarAvuM chuM. teNe mana mAM na Ave tyAM sudhI ta mate parikSAmAM bolavAno haka ? bhUtakALanA pApakAryane adhama na mAne te konuM nidAna kare che? konuM gahaNa kare che? e pApa hatuM tethI ja e pApamaya AtmAne sarAvuM chuM--ema bolyA. e zrAvako traNa pagathIyA samajelA hatA. zuddha bAra vrata hovA chatAM
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 pravacana 77 mu kALA mahelamAM kema peThA te ane laukika ane leAkeAttara dharmanI kiMmata zI? tenu svarUpa kevI rIte samajAvaze te adhikAra agre vatamAna, pravacana 77 muM zrAvaNa sudI 6 seAmavAra zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM sUcavI gayA ke A sa'sAramAM dharma mAM ke jaina zAsanamAM levaDa devaDanI rIti sAmAnya rIte mAnavAmAM AvI che ke peAtAnI mAlikInI vastunA sadupayeAganA phAyadA Adi jANe nahi teA peAtAnI vastu chatAM vyavasthA karavAnA haka tene maLatA nathI. te have dhama sarakhI eka traNa jagatanI asAdhAraNa cIjanI kiMmata jANavAmAM na Ave tyAM sudhI dharmAMnuM kathana karanAra ane sAMbhaLanArane bannene anatha karanArU thAya. joke gALa DAhyAne gAMDAne rAgIne nirAgIne ApavAmAM AvyA hAya tA mIThI tA lAge ja che. kaDavA lAgatA ja nathI. tevI rIte dhama e kIMmata nahiM jANanArane phAyado te jarUra karavAnA ja che paNa jema gALa mIThA lAge che, paNa damavALAne vALAne jaTharA bagaDelI hAya tevAne gALa ke sAkara hitakArI thatA nathI. gALa sAkara tatkALa mIThAza Ape paNa pariNAma kharAba Ave. mIThAza sane sarakhI chatAM kaphavALAne gALa khavarAvavAthI phAyadAkAraka thatA nathI, paNa nukazAna kAraka thAya che. tevI rIte sadupayAgAdikane nahiM jANanArA dhamathI devaleAkAki sadgati pAme che. A gALanI mIThAza sarakhu che. dharmAM durgAtathI bacAvanAra ane sadgati ApanAra jarUra thAya che. dharmanI kiMmata nahi jANanArAe paNa dharma kare teA dharmAMne aMge deva lAkanI gati, manuSyanI gati, tenA sukhA tA jarUra pAme che. anicchAe ajJAnathI ke virUddha IcchAthI karAtA pApA geraphAyado karanArA mAnIe, tA ajJAnathI virUddha IcchAthI, anicchAthI karelA dha phAyado jarUra karaze-ema na mAnIe te anicchA Adie karela. pApa nukzAna
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhAraka pravacana zreNI-vibhAga bIje 205 karatuM ja nathI, paraMtuM evuM keI divasa nahIM mAnI zakIe. ajJAne karele dharma teTalA pApane kinAre jarUra thaze. bIjo phAyado bhale na kare paNa anicchAe ajJAne virUddha IcchAe thatuM pApa te dharmathI jarUra rokAze. vastutaH AtmAnuM kalyANa nahi kare paNa devaleka manuSyapaNuM tenA sukha te te jarUra ajJAnAdikathI paNa karele dharma Apaze. je bALapaNamAM vidhavA thaI ene pitAne zIlapAlananI IcchA nathI, kevaLa sAsarA sAsu mAtA pitAnI AbarU khAtara zIlanuM rakSaNa kare che, tenI khAtara ziyaLa pALe che. sAsarAdikanAM dabANathI paNa je pavitra vartanane rAkhanArI, jene mATe zAstramAM jaNAvyuM che ke mAnavA vAre IcchA vagara brahmacarya pALavuM paDe tevA brahmacaryathI paNa pote jiMdagI gujAre te kALa karIne ochAmAM ochI 60 hajAra varSanI sthiti bhogavavA vALA devatAo hoya, tyAM jaIne upaje. je lAjathI dabANathI vagara IcchAne brahmacarya rUpI dharma, te devatAnI 60 hajAra varSanI sthiti tene meLavI Ape che. IcchA vagaranuM pALeluM ziyaLa durgatithI bacAve ane devatAnI gati 60 hajAra varSa vALI meLavI Ape che. zAstrakAre AvI rIte phaLa batAve che te vagara IcchAe, virUdhdha IcchAe ke ajJAnapaNe karavAmAM Avela dharma bhaviSyamAM kalyANa karanAra nivaDe kena nivaDe paNa sagati ApanAra ne durgati TALanAra te jarUra thAya che. balake. cenakena prakAreNa dharma sukhadAyI che. dharmanA gherI chatAM durgatie kema gayA? jeo sadupayoga durUpayoga anupaganuM pariNAma nahi samaje tene paNa durgatinuM rokANa ane saMgatinI prApti jarUra thavAnI. lIMbaDI ATalI nAnI hoya tenAthI Akho lIMbaDo thayo. ATalA pudagalamAMthI ATaluM moTuM vRkSa thayuM, temAM lIMbaDIno rasa keTalo hate, chatAM temAMthI rasa keTalo vadhyo? tevI rIte dharma karanArA puNya bAMdhe che, tenI sAthe AzaMsA deSa rahyo hoya, ATalI paNa niyANAnI buddhi rahI hoya, mAla vagaranI mamatA hoya te paNa te mamatAne sajajaDa karanAro thAya che. A uparathI cAritra pALatAM kareluM niyANuM sukhane prApta karAve ane pachI durgatidAyI thAya che. vAsudevo dhama karanArA niyANuM karavAthI aMte tenuM pariNAma durgatirUpa thayuM. dharmanA pratApe sArI gati pAme
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 pravacana 77 mu paNa pariNAme mamatA eTalI vadhe ke virati karavI muzkela paDe ane aviratimAM kALa karI narake ja javuM paDe. vAsudeveA sa`sArane khATA mAne che, cAritrane sArU' mAne che, pApa DUbADanAra mAne che, peAtAnI zakita anusAra bIjAne dharmane raste joDayA ja kare che, evA dharmanA dhArIe thaelA, paNa aviratinA pratApe Arabha parigraha viSaya kaSAyathI bicArA narakamAM rakhaDanArA thAya che. teA pachI aviratipaNuM e keTaluM nukazAna karanAra che-ke AvA purUSane paNa gabaDAvI nAMkhe che dutine rokavAnI tAkAta samyakatvamAM nathI, e pApAmAM samakItapaNanA IlAjavALuM thaI ne bese che. Arabha parigraha viSaya kaSAyanI pAse samyakatvanI lagIra paNa tAkAta hAya tA vAsudevAne narake javuM paDe ja nahiM. A uparathI vAsudeva sarakhA deDha samyakatvavALA mAkSa mAge leAkeAne pravartAvanArA, mAkSanuM dhyeya gaNanArA, bIjA meAkSa mAge kema jAya e ciMtavana karanArA, AvA paNa pahelA bhavanA mamatva bhAvanA pariNAma vadhelA hAya tenA vikArane tADI zakatA nathI. dharma puNya sadgati Rddhi samRddhi meLavI ApI, paNa pariNAme pravRttimAM goTALA zAthI ? niyANuM karatI vakhate dharmAMnI kiMmata samajAi na hatI. je vakhata pAte dhama karyo hatA te vakhata dharmanI ki`mata vastu svarUpe samajyA na hatA. ane traNa jagatanA sukhA rAjya ridhdhi e badhI eka zudhdha dhanI miniTa AgaLa hisAbamAM nathI, evuM lakSya pUrve rAkhyuM na hatuM. AvI rIte dharmanI kiMmata samajyA hota te niyANuM karavAne vakhata Avata ja nahiM, arthAt vAsudeva ke prativAsudeva athavA cakravartI brahmadatta ke subhrama dharma karavAvALA chatAM durgatimAM rakhaDavAvALA kema thayA ? pUrve dharmanI ki`mata samajI zakayA na hatA. nAnA chekarA kharI mATe kallI kADhI de che. e kallInI ki`mata samajyA nathI tethI ja. je kallInI ki`mata samajyA hate / kharI mATe kallI kADhI Apata nahi. tevI rIte jIva samajyA nathI ke samayanA dharmanI ki`mata AgaLa traNe jagatanI Rddhi samRddhi sukhAte ki`mata vagaranA che. kIMmata dharmanI samajavAthI koIvAra khaLa AyaDI IrSyAne aMge A AtmA dvAravAI jAya che ne pachI niyANA kare che, tenuM pariNAma pAte vastune pAme paNa vastu pAmyA pachI dhanI kiMmata kALajAmAM kArAI nathI, tethI pariNAme pravRttimAM kharAbI karI aMte durgatimAM cAlyA jAya che.
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgoddhAraka pravacana zreNI-vibhAga bIje 207. parama zuzruSA dhamanI kiMmata jANuM ane dharmakathana karavAnI jarUra che, e sivAya dharmakathana karanAre DUbe che ane sAMbhaLanAra paNa DUbe che. dharmamAM DUbavAnuM kema hoya? jema goLanI mIThAza badhAne lAge paNa pariNAme khuMkhuM karavAnuM hoya, evI ja rIte dhamathI devale kAdika maLe paNa pariNAme mokSa pAma muzkela thAya che. prazna--dharma kahenArane ke sAMbhaLanArane nukazAna zI rIte thAya? uttara-tene mATe kahyuM che ke - mavati dharma chotuH sarva. jeTalAM zrotA hoya te badhA zrotAne dharma thaI jAya te niyama nathI. Avyo hate dharma sAMbhaLavA paNa sAMbhaLI gayA kuthalI. zrI haribhadrasUrIzvarajI kahe che ke--be prakAranA zrotA, eka rasakathA sAMbhaLanAra zrotA ane bIjA tatvanA jANakAra zrotA. eTalA mATe be prakAranI zuzraSA, parama zuzruSA ane aparama zuzruSA-parama zuzruSA tenuM nAma ke-jema rAgI dinI pAse gaye hAya-vada daradInA rogane kahe, roganI davA carI batAve, davAnI rIti batAve, te vakhate ApaNe kevuM lakSya rAkhIe? athavA vepArIne tyAM mAla levA gayA hoIe, te vakhate bhAvatAla levaDadevaDamAM ApaNuM lakSya kevuM hoya tevI rIte jeo ema samaje che ke--mAro AtmA rogI che, jainazAsana moTAmAM moTe vida che. e mArA AtmAne AraMbha viSaya kaSAyanAM daradInI A davA batAve che, amuka prakAranI carI batAve che, vAparavAnI amuka rIti batAve che, e jenA lakSyamAM hoya ane eja lakSyathI sAMbhaLe tenuM nAma paramazazraSA. AtmAne regI gaNe, zAsanane veda gaNe, batAvelI parejI ane rIti upara barobara lakSya ghe, te rItie dharma sAMbhaLe te paramazuzraSA kahevAya che. aparamathumUSA zAstramAM dRSTAMta cokakhuM che ke-AjA mahArAjA cAre bAjunI ciMtAthI guMthAelA hoya, rAjAnI rAjyanI kuMvaranI lokonI pararAjyanI vigerenI ciMtAthI mAthuM gherAeluM hoya, jene rAte sUtI vakhate enA ja vicAra AvyA kare, tethI nidrA Ave nahi ane rAjAne nidrA
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 pravacana 77 mu vagara pAlave nahiM. vicAranI zreNIthI nidrA Ave nahiM tethI rAjA pAse leAkeAmAM anela banAvanA kathAnA kathana kare. hAsyanI AzcaryanI. ThaThThAnI evI tevI anekAneka rasakathAnI vAtA kare, e vAtAmAM rAjAnuM citta parAvAI jAya tethI UMghIAya. sUtelA rAjAne kthAnu sAMbhaLavuM mAtra nidrA lAvavAne aMge, tevI rIte je dharmakathA sAMbhaLe te dharmakathAmAM AtmA kaI sthitimAM hatA, hAla kaI sthitimAM che, kaye raste tenI nirmaLatA karavI joI e, sthiti bagADanAra kANu che? AtmA sudhAravAnuM lakSya hoya teA paramazraSAvALA kahevAya, nahIM teA aparamazuzrUSAvALA gaNAya. zrIpALa mahArAjAnA rAsamAM traNe kha'Da Rddhi siddhi samRddhi lagnanA bahAdUrInA paraNavAnA dAkhalA hoya tyAM eka manuSya paNa jhokuM khAya nahiM, paNa ceAtheA khaMDa AvyA eTale ghaNAM jholA khAya. kAraNa haju A jIva paramazuzrUSAmAM AvyeA nathI. navapadanuM svarUpa ArAdhana sAMbhaLavAmAM talapApaDa thatA hatA, paNa khuda navapadanA mahimA sAMbhalavA taiyAra nathI, traNa khaMDamAM tala paDe teTalI jagA na hAya ane rasabhara sAMbhalanArA sAMbhale, paNa ceAthA khaMDamAM UMghatAM ne vAta karatAM hAya che ane tethI AnuM nAma aparamazuMzraSA kahevAya che. ApaNe ApaNA anubhavathI mAnI zakIe ke haju tattvakathA pravartAvavAnI ghaNIvAra che. haju rasakathA sAMbhaLavA mATe taiyAra chIe. navapadanA guNA svarUpa ane mahimA sAMbhaLavA taiyAra nathI. kAraNa-heju A jIva tattvakathA tarapha dorAyA ja nathI, paraMtu rasakathAnI ja prIti che. jevA dunIyAdArInA nevele itihAsA vRttAMtA rasabhara bIjAe vAMce che; tevI rIte dharmanA aitihAsika puruSonAM vRttAMtA sAMbhaLe che ? A enA phaka haju pADayA nathI. jevIrIte te sAMbhaLavA joI e tevIrIte te sAMbhaLyA nathI ane haju te emAM pharaka pADavAnI rItie pharaka kema nathI pADyo? haju A jIva tattvakathA tarapha gayA nathI, nahiMtara tattvanI kathA tarapha upekSA hAya nahiM. upazama viveka ane savara eka chekarIne mArI nAkhI, dhADamAMthI nIkaLelA hAthamAM khullI taravAravALA cAra che. e cAra upazama, viveka ane saMvara e traNa padamAM kalyANa karI zake che. peAtAnA zeThane ghera dhADapADavA javAvALA
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI vibhAga bIjo 209 pALISIne moTI karanAra te zeThanA ja gharanI chokarIne-cIjane upADanAra upADIne lAvyo che ane vaLI tene ja kApI nAkhanAra A cAra kevo? kharI rIte luTAre dhADapADu hatyAre je kahe te badhuM atyAre ochuM che. Avo paNa upazama viveka ane saMvara e traNa padamAM UMDA utarI jAya che, te kaI dazAe? eka ja dazAe. jene tattvazuzruSA hatI, upazama kaho te sAMbhaLIne kADhI nAkhavAne nahiM, paNa mAre te manana karavAno. A traNa pada hajAro vakhata sAMbhalyA che. AvA hatyArAne traNa padee asara karI ane ApaNane kema asara nathI thatI? eNe eka ja vakhata sAMbhavyuM ne ApaNe seMkaDo vakhata sAMbhaLyuM. dUdhapAkamAM pharelo kaDachA be kalAka phare chatAM rasa chAMTe cAkhe nahiM. e karatAM cetanavALI kIDI eka miniTa dUdhapAkanA kaDAyAnA kinArA upara lAge te pitAnuM kAma kADhI ce. kaDachAne rasa levAne nahi. kIDI nAnAmAM nAnI e paNa dUdha upara jAya to adhI miniTamAM paNa dUdhapAkano rasa laI lya. ApaNe upazamAdi zAstro sAMbhalyA, paNa te ApaNane dUdhapAkanA kaDachA jevA thayA, kIDI jema AtmA sAthe kyAre meLavyA? upazama mAre karavAno, vade davA ApI te dekhavAnI paNa pIvAnI nahi. davA dekhavAvALAonA rega keTalA varase maTe? jema vaidanI davA dekhIne khasI javAvALAne roga maTate nathI, tema ApaNe A zAstranAM vacanarUpa davA dekhIne khasIe chIe levAne taiyAra thayA nathI. bharADI cAra-vizvAsaghAtI-hatyArA, are e luTArAe traNa padanI davA lIdhI, paNa dekhIne khasI nathI gaye, upayoga karyo. huM upazamavALo kema nahiM? viveka-saMvaravALo kema nahi? gAmamAM luMTa karIne Avyo che, chokarIne laIne Avyo che. pAchaLa ghaNuM gAmanA leka ane sIpAIo paDyA che, teNe te traNa pada lIdhA te vakhate zAMtapaNuM kevI rIte rAkhyuM. je dhADa pADIne chokarI uThAvIne nIkalyo che. pAchaLa loko che tevI vakhata saumyadazA rAkhavI muzkela che, te hadayathI vicAre. upazama viveka saMvara karatAM AvuM pAchuM joyuM haze kharUM. je jue te upazama viveka ane saMvara bane tevuM che? traNa pada rUpa taravAra choDI te marI gayo. traNe maraNanA sodA che. upazama e paNa maraNano phA. 14
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 kavacana 77 muM de che. cAranI dhyAna bahAra A vAta hatI ja nahiM. chokarIne mArI nAkhIne AgaLa cAlyuM che. pariNAma zuM Avaze e dhyAna bahAra nathI, to mAranAra pote potAne mAthe vAdaLa jhajhumI rahyuM che te tenI dhyAna bahAra kema hoya ? cAhe ne nukazAna thAya, jidagI cAlI jAya, paNa upazama kara kare te karavo ja. AvIne mArI nAkhe te paNa viveka kara kara ne karavo ja ane jana kADhI nAkhe te kabUla paNa saMvara kara kare te kare ja, vicAre A vakhate cAre upazama viveka saMvara traNanI davA pItI vakhata zarIranI keTalI nirapekSatA karI? AkhA jagatanI bedarakArI keTalI karI che? A traNa ja pade AvA bharADI cArane kalyANa karanArA thAya che. ene rasa cAkhavAnA pratApe, davA dekhI dUra bhAgI janArA mATe nahi. bharADI cora hatuM paNa eNe darada kevI rIte maTADavA mAMDayuM? AnuM nAma taravazuzraSA. je davA jinezvara batAve te davAno vaparAza karavA taiyAra thavuM. A kAne sAMbhaLe ne bIjA kAne kADhI na nAkhe. davA nAma sAMbhaLavAthI nirogI thaI na jAya. AvA dhADapADue chokarI sI hatyA karanArAe paNa bhagavAnanI davAne upayoga karavA mAMDe te kalyANa thaI gayuM, to ApaNe seMkaDo vakhata davA dekhI-sAMbhaLI chatAM haju kayANa kema na thayuM? hatyArA karatAM ApaNo AtmA kharAba che? pelA hatyArA karatAM kharAba nathI. kSaya regavALo davA le te nirogI thAya te sAmAnya saLekhama vALo paNa davA sAMbhaLavA mAtrathI nigI na thAya. tevI rIte bharADI cAre davA karI tethI ceka thayo, AtmAne tArI zako. ApaNe tenAthI ochA pApI chIe paNa davA vAparavA tayAra nathI. tavazuSA jene thaI tene upazama viveka ane saMvara e traNa pada paNa tAsvAvALA thayA. tasvazuzruSA jene nathI thaI tene AkhA zAstro najastaLa, kAne AvI gayA chatAM kalyANa na thayuM. saMgrahaNuM-jhADAnA regavALo AkhuM davAkhAnuM dekhI jAya te paNa roga maTe nahiM. mATe rasakathAmAMthI khasIne tatva kathAmAM Ave. rasa kathAvALAo AMbAnA lAkaDA pAMdaDAMne dekhe paNa tenAM mULane ke phaLane tapAsI zakatA nathI. hAthI sAmAnya jhADa pAse pAMdaDAM ne lAkaDuM ja teDe, te mULa agara phaLa tarapha najara nahi nAkhe. temAM gaDe hAthI te DALane pAMdaDAM ja toDe. tevI rIte dharmamAM gAMDA hAthI sarakhA te ddha samRddhi rAjA vigerenI kathA rasapUrvaka sAMbhaLe che,
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAhAraka pravacana zreNI, vibhAga khInne 211 pazu ArAdhanA rUpI mULa ane mAkSa rUpI phaLa tarapha dhyAna ApavA taiyAra nathI. dharmanA adhikArIoe pahelA paramazuzruSAvALA khanavu joIe, paNa dareka zrotA paramazuzrUSAvALA na hoya. varasAda dareka jagAe varase tA kAI jagAe AMkhA, kAI jagAe jAMbunu jhADa, kAI jagAe lIMbaDA uge. tema ekAMta hitakArI zAsra sAMbhaLavAmAM Ave tA dareka zrotAne ekAMte dhama thatA nathI. jeA tattvakathA sAMbhaLe tene ja dharma, rasakathAmAM jeTaluM nAcyA-khuza thayA teTaluM phaLa nahuM paNa nukazAna ja. mATe dareka zrotAne dhama zravaNathI lAbha thAya tema nathI. beThelA A badhA bhavyajIvA cakravartI jema eka paisA mATe bhIkhanI pAkAra pADe te vakhate dekhanArane tenI kevI dayA Ave, kAraNa ke adhA bhavyajIvA cakravartI karatAM adhika che. kAraNa ke kevaLajJAnAdika RddhinA dhaNI, vItarAgapaNAnA vArasadAra, ana tavInA adhikArI che. e bicArA kaI dazAmAM rakhaDe che. e dekhIne jene dayA Ave che. mArAthI ane tA huM enI daridratA kADhI nAkhuM, enI asala Rddhi meLavI Apu. rogane raste vahI rahyo che ene kAI paNa prakAre rAga rahita maraNu rahita karI dauM. AvA prakAranI bhAvadayA bhabyAne Ave che. mahetala ane mAphI A A sivAyanI draSyadayArUpa anugraha-upakAra buddhi alavyane paNa AvI jAya. huM devalAka pamADu, sukha Apu-evI dravyadayA abhabhyane pazu hoya. asabhyane bhAvayA na hoya. temAM phka zA ? dravyayA eTale zikSAnI mahetala. rAjAe rAjya taraphathI phAMsInI sajA karI. mahAjananI vinatithI be divasanI mahetala maLI. ravivAra ane zanivAranA tahevArathI e divasanI phAMsI mApha eTale sAmavAre sajA thavAnI, emAM enI phrAMsI na uDI. AvI rIte dravyadayA te sajAnI mahetala, khIjuM kaMI nahiM. eka rAgI thayA tene vaidye nirAgI karyo, tenAM karyAM nathI rAkathA, mAtra atyAre karmAMnA udaya thatA hatA te upara mahetala mArI eTale bhaviSyamAM te te karma bhAgavavAnA ja che. eka bhUkhyAne roTaleA ApyA paNa enA aMtarAyanAM kama tame tADI zakavA che? nA, aMtarAya kama nA javAba A bhave na dIdhA tA Avate bhave javAba
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212 pravacana 73 muM devo paDaze. dravyadayA e mAtra mahetala apAvavI, paNa mAphI nathI. dravyadayA dareka apekSAe dekho yAvata maratAne davAthI bacAvavAnI anukaMpA, e badhuM mahetala, kemake enA kAraNabhUta karmo tame khaseDyA nathI ne khaseDavAno raste lIdhe nathI. bhAvadayA e sajAnI mAphI, karmanA hallo sAme zaktivALo banAve, mokSanA mArga tarapha prayANa karatAne sahAya karavI, mekSa mAge kema vadhe te vicAravuM te bhAvadayA. bhAvadayA karmane teDAve che, pitAnA karmane ne bIjAnA karmane nAza kare che. te sajAne uDADI denAra che. mahetala mAranAra e dravyadayA ane bhAvadayA e karmanI mAphI. A vAta dhyAnamAM rAkhavAthI AraMbha samAraMbha karIne paNa pUjA karavAnI chUTa maLaze. zuM pRthvIkAya aplAyamAM jIva nathI mAnatA? te zuM joIne pUjA kare che ? eka bhAvadayAnuM baLavattarapaNuM rAkhIne cauda rAjalakane abhayadAna denAre kema thAya? kaI paNa jIvanI virAdhanA na kare. e dazAe kema Ave? siddhadazAne anubhava kare e lakSa rAkhIne pUjA karavAnI chUTa che. dravyadayAnA bhoge bhAvadayA karavA mATe A dharma che. te bicAre janma jarA maraNathI rahita thAya, tevI bhAvadayAmAM joDI de. mULa viSaya para AvIe. dravyadayAnI kiMmata vadhAre che ane tethI pRthvIkAyAdikanI hiMsAnI kiMmata UMcI kare ne jagatavAtsalya zrIjinezvanI pUjAnuM mahAmya ghaTADe tene ke gaNIe ? vastutaH temane mahAmithyAtvI kahevA paDe. jemAM jinezvaranI pUjA uDAvavAne mATe pRthvIkAyAdikanI dayAne AgalA le che. jeo saMsArathI tAranArI bhakti je bhAvarUpa che, tenI kiMmata ghaTADI nAkhe che, jeo hiMsA thAya che mATe pUjA na karavI evuM bole che, teNe pitAnuM lakSya kyAM deDAvyuM? kharekhara eNe dravyadayAmAM paramatAraka prabhunI pUjAnI upekSA karI eTale bhAvadayAnI upekSA karI. bhAvadayAnuM balavattarapaNuM kALIyA kasAInA chokarA sulase hiMsA baMdha karI. jene bApa pAMcaso pADA mArI kuTuMba ane lokenuM piSaNa karatA hatA, tene chokaro pADA mAravAnuM baMdha kare, te vakhate kuTuMbanAM hAjhA kevA gagaDyA haze? jenA ghare vaMzaparaMparAne A kasAIno ja dhaMdhe hatuM, e dhaMdhA
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo 213 dvArAe badhA lekenuM bharaNa poSaNa thatuM hatuM. te sulasanA vartAve bicAruM kuTuMba kakaLI uThayuM ane mAMsa khAnArA jema tema bolavA mAMDayA. kema have sulasane pApI gaNave ke nahiM? potAnA bacAvane mATe hajArene kalpAMtamAM melyA, hajArene nirAdhAra karI melyA, zuM tyAre kALIyA kasAI karatAM sulasa bhUMDe? kALI pitAne DUbADIne kuTuMbanA badhAne piSaNa ApatuM hatuM, hajAre jene AjIvikA meLavI ApatuM hatuM. tene nisAso sulasane levAno vakhata Avyo, mATe sulasa kharAba ke? "hajAranI ne lAkhonI dravyadayA karatAM eka bhAvadayA pitAnI paNa hoya che te paNa jabara jasta che." te pachI jeo chakAyanI dayAnA nAme bhagavAnanI kevaLa bhAva mATe yojAelI pUjA aMdha karanArA hoya temanI apekSAe sulase kareluM kArya ghaNuM jhulamI gaNAze. chatAM ApaNuM hisAbe gulamI kArya nathI, paNa tulasanuM te kArya sugatidAyaka che ane tevA kAryanI prabhAtamAM anumodanA ja karavAmAM Ave che. savAramAM satyavAdI harizcaMdrane pavitra uttama gaNo che. dunIyAdArIthI vicAra karo to tame kharekhara bhUla kare che? tamArI apekSAe to te harizcaMdra nIcamAM nIca ne? mArI apekSAe A nathI kahe te, paNa tamArI apekSAe huM kahuM chuM. pitAnA vacananI khAtara duHkhanA darIyAmAM DUbakI mArI rAjyane kuTuMbane rANIne dIkarAne rovaDAvanAra koNa? harizcaMdra rAjA tamArA hisAbe pUra jakkI, haThIle, kadAgrahI, nirdayI. are eka pitAnA vacananI khAtara AkhuM rAjya rove te bhale ve, prajA pakAra kare te bhale pakAra kare. are jAnavara paNa bAyaDInA parAbhavane sahana na karI zake. te dazA pitAnI najara nIce nihALI, alake sarva prakAranI pIDA harizcaMdra kabUla karI. A jagapara ApaNe zuM karIe? are vANIyAne mUcha nIcI karatAM zuM jatuM hatuM? yAda rAkhaje ke e vANuM na hatuM paNa rAjavaMzI ho, mATe rAjapuruSane chAje tevuM kArya karyuM. tethI ja tame tene satparuSa gaNe che ane tethI ja prabhAtamAM tene pUje che, bhAvadayA AgaLa ghaNu jagatanI dravyadayA nakAmI che , jeone sAyakala reve te na khamAtuM hoya, kuTuMba kakaLatuM hoya te na rucatuM hoya, kare chazukA karate hAya ane tethI akaLAmaNa thatI heya ane dharmane adharma gaNavA taiyAra thatA hoya, tene satyavAhI
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214 pravacana 77 mu zrIharizcaMdra jevA koIpaNa halakA nathI. satyathI tapAsIe te eka satya khelavAthI AtmAne bacAvI lIdheA pachI AkhI dunIyA jhahAnamamAM jAya tenI darakAra na karI. kevaLa AtmAnA lAbhanI darakAra karavI e ja uttama mAne te ja harizcaMdra uttama gaNAze. jo harizcaMdranA vRttAMtamAM bhAvadayAmAM je satya tene uttama mAnA tA ja tame harizcaM'dranI uttamatA khAlI zakazeA. rAjakuTuMba kevA vilApa kare che. rANI kevI rIte vecAya che, chatAM chAtI kevI dRDha rAkhI haze ? tamArI apekSAe kALaju patharA jevuM khalke nirdaya kharU ne ? tame teA satyanA zatru che, nAhatara durguNanA rUpamAM satya ketI rIte lAvI zake ? rAjAnA karmacArie kalpAMta karyAM te vakhate harizcaMdranI makkamatA kahevAya ke kaThAratA kahevAya ? mArU vacana kAI divasa pheravIza nahi. A eva ii kahevyaya ke dRDhatA ? satyanA rakSaNanI asara rahI che paNa kuTuMAnI darakAra kara nathI. eka jIvanA satyavacanarUpa bhAvadayAnI ga traNa jagAvI vyA nakAmI che. TharAveA karI pAte ja tADanArA kevA? tevI rIte cArImAM catura rAhiNIyA cAra. e ceranA bApane prAsakA hatA. vAAH sarvatra tiAH pApIene badhI jagAe zakA rahe che. kAI jagApara sAdhu jAya teA dIkSAnA virodhIne jarUra dIkSAnI zaMkA jAya. evI rIte rAhiNIyA cAranA Apane zakA rAtadivasa cAlu rahI che ke--keAI vakhata zrImahAvIra Avaze te tenuM vacana sAMbhaLaze ne A mAre chekarA cArI cheDaze, tethI Ane pratijJA karAvavI, ema vicArI te tene kahe che ke--jo tuM mArA chokarA hAya tA zrImahAvIranu vacana sAMbhaLIza ja naha. pApI patitAnI pratijJA kevI hoya? tAraka tIrthaMkaranA vacane sAMbhaLavAnuM nazIkha prApta thayuM hAya teA te nazIkhanu' nakhAda vALavA kaI pratijJA karAve che ke--je pratijJA pavitra kArya karAvavA mATenI na hoya paNa ulaTI pApamArga mAM vadhu pravartAvavAnI hAya. amukAe TharAva karyo ke AvA adAkhasta thayA. vagara dIkSA na thavI joI e. paNa TharAva karanArA DhayAnA dAnavAne e nathI sUjhatu' ke ATalI uMmara pahelA paraNavuM na joI e. AvI nAnI vayamAM bIDI sIgAreTa pIvI na joI e. paNa rAhiNIyAnA bApanI jema ghera pApanI pratijJA hoya ja nahiM, tema mAtra eka ja pratijJA hoya ke
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI vibhAga bIje 15 tame badhuM karo temAM mAre vAMdho nathI. mAre vAMdho mAtra zrI mahAvIra bhagavAnanuM vacana sAMbhaLavAmAM pUro virodha che. cerImAM sahakAra luccAImAM bhAgalAga ane labADImAM zAbAzI devAmAM vAMdho nAha. vAMdho mAtra bhagavAnanuM vacana sAMbhaLavAmAM. dunIyAmAM ATalA uchuM khela vartAva cAle che temAM vAMdho nathI, ene mATe ko TharAva karyo? e badhA haiyA vagaranAne to khurazI para besI TharAva karAvavA che ne khurazI. uparathI utarI turata ja bhAMgavA che. eka saMgrahasthAnA pramukhapaNa nIce vRddhavivAha na karavo evo TharAva thayo ne pramukhe pote ja balake sAthe besavAvALA ane tALIo kUTavAvALAe vRddhavivAha karyo. mA-mAmA ane mAsInI gharamAM rahelI bena beTIne upADI javI temAM TharAva kara nathI. mAtra dIkSAmAM TharAva kare che. rohiNIyAnA bApane corIne hiMsAno. lokonA trAsano vAMdho nathI, mAtra bhagavAnanuM vacana sAMbhaLavuM nathI. ajJAna chokarA mAbApane AdhIna, chokarAo bIjI dazAne jANanArA hoya ane tethI e raste jAya temAM AzcaryanI vAta nathI. chokarAo mAbApane hitiSI gaNe. nAmacIna jhaverI sAcA hIrAne badale sAkaranA hIrA ghAlI de, temAM chokare zuM kare. bApe kahyuM tenI khAtara vartavuM paDe. keTalAka kanyAnA levaDadevaDanA vyavahAra khAtara, keTalAka bAyaDIo khAtara, keTalAka lai mATe, jUThAmAM paDI rahe che. zuM karIe khoTuM che paNa chokarIone kyAM daIe? vahuo kyAMthI lAvIe? sagA saMbaMdhInA vyavahAra kevI rIte calAvIe? A badhuM vastutatvanA ajANa evA nAmacInane ja zobhe. rohiNIye cora, jevA patitonI paMcAtamAM jANI joIne duHkha bhogave che, tevI rIte rehiNI cora ajANapaNe bhegavatA hatA. A patitAnI pApa kAryavAhI mAlama che, chatAM patitanA paMjhAmAM paDelAo palAyana thaI zakatA nathI. bApa rohiNIyA putrane pratijJA Ape che, rohiNI pratijJA le che. pratijJA zI? te ke "tAre zrI mahAvIranuM vacana aMbaMlavuM nahiM." have jema bhagavAnane varaghoDo, ratha jevA nahiM, jeze te gunhegAra, tema bhagavAnanA vacana sAMbhaLavA nahiM, e bhAne zULanI peThe khaTake che. mehamAM muMjhAelA te rathane tAbUta kahevA lalacAya che. hiNIyAnA bApane samavasaraNa jevI cIja kALajAmAM khATakanArI ane
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ za pravacana 77 mu zrImahAvIranA vacaneA kAnamAM zULa jevA chatAM kaIka bhavitavyatA evI pAdharI ane vicitra che ke na dhAyuM... ubhuM kare che ane dhArelu dhULamAM meLave che. bhAgyayeAge tene e samavasaraNanI najIkamAMthI nIkaLavuM paDayuM. pagamAM kAMTA bheAMkAyA ane kAnamAM AMgaLI rAkhIne kAMTo kADhavA jAya che, kAMTA kADhavA jatAM thaI gaI kAnamAM peAla ane bhagavaMtanA vacana saMbhaLAI gayA. A jagA para kevaLa bhavitavyatAe kAma karyuM che. kAMTAMnuM vAgavuM, samavasaraNanI najIkamAM javuM ne nIcA paDIne kADhavuM. kAnamAM vacananuM AvavuM ane pratijJAnuM bhAgavuM. mATe kaho ke kharekhara pratijJA bhaMjaka. have marIne dutimA javAnA, kAraNa-bApanu vacana ane peAtAnI pratijJA teADI, jANe ke ajANe potAnI pratijJA tUTI te kharI ane ApanuM vacana tADayuM. jo tethI ja durgati thatI hAya te rAhiNIyA marIne narakamAM jAya, paNa ahIM e banyuM nathI. ahIM teA eTalA vacane sarva viratinA raste joDayA. kuLamAM cArInI keTalI cAvaTa haze. e cArInA dhaMdhA TakAvavA mATe mahAvIranAM vacana pazu nahIM sAMbhalavA. te cArI upara AkhA kuTu'khanI keTalI mustAka haze ? te vakhate AkhA kuTu khanI sthiti kaI thaI haze ? cArI cheDanAra rohiNIyAnuM bhalu zuM thavAnuM ? AvuM kANu kahe che ke jeo bhAvadayAnuM svarUpa leza paNa samajatA nathI. dravyayAnA bhAge bhAvadayA cheADavA mAgatA hAya temane zAstrakAra teA vyayAnA bhAge bhAvayA kanya che, paNa dravyayAnA mATe bhAvadayAnA bhAga apAya ja nahi, eka vacana sAMbhaLanAra zaiAhiNIyA satinA bhAjana thayA. kAzyAvezyAe sthUlabhadranA upadezathI pavitratA a'gIkAra karI, temAM luccA lakhADAne ghera zuM thayuM haze ? rAjyamAM rUpamAM raMbhAsamAna ekkA tarIke che. e jyAre ceAthA aNuvrata tarIke brahmacaryanA sAgana le che, tenA AzakA kaI dazAmAM AvyA haze? kharekhara zrIsthUlibhadre mATuM pApa karyuM. kema ? kulIna strI-puruSa varSo sudhI brahmacarya pALIzu ema vicArI varSo sudhI brahmacarya pALI zake, paNa ra'DIkhAjone eka dIvasanA paNa khAMcA paDe teA rAI rAI ne rAta kADhe. mATe sthUlabhadre mATI bhUla karI. kema ? sthULabhadrajIe AgaLa jovuM joItuM hatuM ke-ekane ceAthA aNuvratane niyama karAvuM chuM teA badhA AzakAnI dazA zI thaze ? e dayA kema na karI ? tyAre sthUlabhadrajI luccAnA tiraskArathI narakamAM
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI vibhAga bIje 217 javAnA ke? je dravyadayAnA bhege bhAvadayA karanAra e sagati sivAya bIje jatA ja nathI, tema zrIsthUlabhadrajI bIjAne arucikaranAra bhale thayA hoya, paNa AtmAne uddhAra karanAra hovAthI sadagati pAmyA che. bApa bhAI chokarA vigere rIse bharAze paNa mAre pramANikapaNAnI khAtara apramANika sodo ja kare e zreya che, ema vicArI jAte karyo. tamArI para badhA cIDAya temAM tamane deSa -nAha lAge. eka eka pApathI bacavA mATe kadAca AkhA kuTuMbanI durdazA thAya tenI kiMmata nathI, to pAMce pApathI sarvathA bacavA mATe kaleza kaMkAsa agara durAzISanI kiMmata nathI. bhAvadayA evI UMcAmAM UMcI cIja che ke je dravyadayAnA bhoge paNa karavAnI che. dravyadayA e mAphI nathI paNa mahetala che. hajAronI mahetala karatAM ekanI mAphI jabarajasta phAyado karanAra che. mATe je jInAM kalyANane mATe karmathI chUTavA mATe jeo sarvadA upakAra karavA taiyAra thAya che, te upagAra buddhithI tevA bhAva upadezakene ekAMtathI anupama dharma che. sarva sAMbhaLavAvALA hitakArI vacana sAMbhaLe te badhAne hitaja thAya te niyama nathI, paNa vakatAne te ekAMta dharma ja che. zrIharibhadrasUrIzvarajI yogyatA vagara dharma kahenArane ane sAMbhaLanArane baMnene dUSita zI rIte gaNe che? kaI apekSAe kALA mahelamAM rahevAvALA adharmI che. dharmanI laukika ane lokottara kiMmata kaI ane te lokettara kiMmata samajanArA vastutaH bhAvadayAnA bhogIo ja jagatamAM dhanya che. have te kiMmata samajAvyA bAda dharmamAM mukhya samyatva-sIDInA pagathIyArUpa, artha paramArtha ane anartha tenI taratamatA ane tyAra pachI comAsA kartavyarUpa sAmAyikAdika AbhUSaNe kevI rIte samajAvAze te adhikAra age vartamAna. - pravacana 78 muM saM. 1988 zrAvaNa sudi 8 maMgaLavAra gaLe vaLagelAM AhAra, zarIra ane Indriya zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza detAM sUcavI gayA ke anAdikALathI rakhaDato A jIva sAdhyane samajI zakyo ja nahiM. anAdithI janma maraNa
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 pravacana 78 muM karatuM AvyuM. keI bhava janma maraNa vagarano hatuM ja nahi, te janmamaraNanI vacce pote udyama karyo che, nirUghama besI rahyo nathI, paNa udyama zAne? AhAra zarIra iMdriya, tenA viSayane viSayanA sAdhanane. cAhe to manuSya, devatA, nArakI ke tiryaMca koI paNa jiMdagI tapAso. temAM jIva udyama kare che, jamyA tyArathI khorAka upara najara, AhAramAM jANyuM ke kAMI tattva haze tethI sudhAvedanInA udayathI AhAra lIdhe, eTale tenA be bhAga thayA. eka maLa ane bIjo rasa. male maherabAnI karI ke tarata nikaLI gayo. malane jIva sAthe saMbaMdha nahi, paNa rasa thayo te jIvane vaLage eTale have AhAra pANI levAnuM zarIra paNa sAcavavuM. zarIra zI cIja ? AhArano banelo rasa, te rasathI zarIra banyuM, eTale temAM thaI diyo, 2Tale jIvane traNa muddA sAcavavAnA, AhAra zarIra ne Idriya. diye thaI eTale IMdriya viSayo tarapha doDavA lAgI. IdriyonI zakti vadhAravA mATe ene viSaya tarapha doDavuM paDyuM. atyAra sudhI sArA-narasAno vibhAga jANIne besI rahevAnuM hatuM, paNa sArAnarasa khorAka levAmAM rasa pratikuLane khaseDI zakato nathI, tema anukULa laI zakatuM nathI. Idriya ane tenI tAkAta pratikULa zarIra malyA te tene khaseDI zakato nathI. je zarIra Idri ane IdriyonI zakti AvI te AvI, ochI tAkAtavAnI jANuMne kADhI zakato nathI. tyAre AhAra, zarIra, Idriya te hAsA prahAsAnA mAdaLIyA jevA gaLe vaLagyA te vaLagyA. AtmAnA khetaramAM dharmarUpI kalpavRkSa repa A traNamAM IcchAne mAna apAyuM nathI paNa IdriyonA viSayamAM IMdriya ne mana apAyuM. anukULa viSaya pratye pite dharyo ane pratikULamAMthI pAcho khasavA lAgyo. AthI viSayonI paMcAtamAM ISTa aniSTamAM ISTa saMgharavA lAgyA, aniSTane khaseDavA lAge ne ISTane khoLavA lAge. dhana kuTuMba vigere ISTa viSayanAM sAdhano tarapha jhukavA lAgyo. ApaNA janmane aMge, janAvaranA janmane aMge tiryaMcanA janmane aMge nArakI ke devatAne aMge vicArI lyo ke - AhAra zarIra Idriya ane tenA viSaya ne viSayanA sAdhana sivAya kaI pravRtti karI? zAstrane sAMbhaLanArA mAnanArA ne tethI ja hita
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo 219 samajanArA paNa A pAMca pravRttithI nivRtta thatA nathI, te jainazAnuM jANapaNuM ane mAnavApaNuM jenA hRdayamAM nathI, tevA A pAMcanA udyama vagara kyAMthI hoya? koI paNa bhavamAM ApaNo AtmA A pAMcamAM ja paloTAelo che. A vAta samajaze eTale anAdi saMsAra mAnavAmAM aDacaNa nahIM Ave. pApa bAMdhatA puNyazALI kema na thaye? e praznane avakAza rahetuM ja nathI. je daridratAnA cakkaramAM caDI gaye pachI A cakkara kema--e savAla ja nathI raheto. A pAMcamAM phalya phA phulya ane rUlya aMte pAMcamAM, pAchA kama bAMdhyA, phera pAcho pAMcamAM rUlyA. e samaya kyAre ke-A jIva AhAra zarIra Idriya viSaya ane tenA sAdhanonI darakAra vagarane thAya. te jIvathI sAMbhalyA jatuM nathI. atyAre jainazAsanamAM ja A vAta sAMbhaLIe chIe, are mAnIe chIe, e pAMcanI darakAra choDavA mAMgIe chIe, to paNa pAMcanI darakAra chUTatI nathI. te samajyA chatAM na chUTe te anAdi saMsAramAM rakhaDe temAM navAI zI? dareka bhavamAM A jIve AhAra zarIrAdikanI kiMmata gaNI che. A jIva dareka bhave AhArAdika pAMcanI kiMmata karatuM AvyuM che. khetaramAM je vAvIe teja uge ane teja laNAya. bIjuM kaMI laNAya kharUM? jyAre AtmAnuM khetara manohara emAM kalpavRkSa uge evuM che, paNa jhAMkharo bAvaLa vAvyA che, to kalpavRA ugavAnI AzA kyAMthI karAya? keIka kheDUta dekhe ke mArA khetaramAM jhAMkharA uge che mATe mAre ene kADhI nAkhavA ane AMbA vigere vAvavA to kerI vigere phaLe nipajatA thAya. jhAMkharAnA bharese rahe te zuM nipaje? pApanA abhAvamAM puNya baMdhAtuM nathI A AtmAnA khetaramAM kaMgAla kameM te jhAMkharA ugADyA che. AhArAdika jhAMkharA che. te karmanI kaLAthI khIlI nIkaLyA che. jyAM kama nathI tyAM siddhapaNAmAM jhAMkharAnuM nAma nizAna nathI. AhAra zarIrAdika jhAMkharAno nAza kyAre thAya ane navA zarIrAdi jhAMkharA ugatA kayAre baMdha thAya ? kheDUta kammara bAMdhe teja navA ugatA baMdha thAya ne che te ukheDI nAkhe. jyAre A jIvarUpI kheDUta keDa bAMdhe tyAre ja kamarUpI mULIyAthI zarU thaela jhAMkharA ugatA baMdha thAya. ukheDavAnI vAta karo cho to zuM karma na mAnavuM? karma zatru che, jaina zAsanamAM
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ 220 - pravacana 78 muM karma sivAya koI zatru nathI, kema keI jatana mitra nathI. atyAre puNya sAthe palakabhara suleha karI lIdhI che. aMte te puNyane nAza karavAnuM che. pApane jIvajAna desta je puNya, tene gharamAM rAkhavAnuM nathI. gharamAM durgadha mAre tyAre bhaMgIyAne sApha karavA bolAvAya, paNa ghara sApha thayA pachI bhaMgIyAne gharamAM besavA na devAya. tevI rIte puNyarUpa bhaMgI dvArA pApa prakRtirUpa durgadhanA DhagalAnA kSaya mATe madada levI paDe. pApano sarvathA kSaya thaI jAya, eka aMze paNa AtmAmAM pApa na rahe, pachI puNyane paNa kADhI melavAnuM che, balake rAkho to rahe paNa nahi. tethI kahyuM che ke puthAputhakSayAna muaH puNya ane pApa banenA bhayathI mukti che, mokSa che. mekSa e puNyanA udayathI ke puNyanA jore nathI paNa puNya pApa bannenA kSayathI mokSa che. tyAre zAstrakAe pAvAgo jemAM kahyuM paNa vAgo rema kema na kahyuM muNAvAyAko veramAM kIdhuM paNa sAro vevamaLa kema na kahyuM? jIvahiMsA jevI rIte pApa lAvaze tevI rIte dayA puNya lAvaze. jaTha pApane lAvaze tevI rIte sAca puNyane paNa lAvaze. strI gamana pApa lAvaze, tevI rIte brahmacarya puNyane lAvaze. te jyAre puNya pApa bannenA kSayathI mokSa che to banenI virati zAstrakAre kahevI joIe. huM te hiMsAthI ane dayAthI viramuM chuM. huM te sAcathI ane jaThathI viramuM chuM. huM te corIadattAdAna ane parigraha-nimamamatAthI paNa viramuM chuM, Ama kahevuM hatuM ne? puNya e sonAnI beDI ane pApa e loDhAnI beDI, AbarUdAre loDhAnI ke senAnI e bane beDIthI DaravAnuM che. jevI rIte AbarUdArane senAnI ke loDhAnI beDI nakAmI che, tevI rIte mumukSune pApane puNya bane nakAmAM che. ahIM zAMtithI samajavAnI jarUra che, nahiMtara puNyano parihAra pahelA karavAvALA jaI jaze ane pApane choDavA jatAM pAchA paDazo, mATe samajavAnI jarUra che. pahelAM to pApa na hoya tyAM puNya baMdhAtuM ja nathI. puNyanuM TakavuM pApa upara ja AdhAra rAkhe che.. 'dayA satya pramANikatA brahmacaya nimamatvAdi savAra-nirjarA karanArA che. dayA satya pramANikatA brahmacarya ane nirmamatva puNyane aMdhAvanArA che, te kahevAmAM bhUla che. ( dayA, sa, . bra. ni.)
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ Aga ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje rara1 e puNyane baMdhAvanArA nathI, tyAre zuM kare che? dayAdi e badhA AtmAmAM AvatA kamane roke che ane pUrve AvelA hoya te karmono nAza kare che. jene zAstrakAre saMvara ane nirjarA tarIke prasiddha kare che. have puNyanA kAraNa tarIke dayA vigere na rahyAne, tethI parivArane vakhata na rahyo. dADhAraMgA muMDA hoya ane tethI ja samaju sArA ke je sAnamAM samaje. agara aNasamaju sArA ke samajAvyA samaje. paNa dADhAraMgA sAnamAM na samaje ane samajAvyA paNa na samaje. evA dADhAraMgA kahe che ke A te tame zAstrathI virUddha bolyA. dayA satya prAmANikatA brahmacarya ane nirmamatvapaNuM yAvat sAdhupaNuM e puNyanuM kAraNa nathI, A vAta amane gaLe besatI nathI. cAritranA pAMce bheda saMvaramAM lIdhA che ane nirjarAnA bAra bhedamAM, mahAvratane dhama dhyAnanI jagepara melyA che. kharekhara pitAnI aNasamaja AgaLa. karavI che, evA dAtAraMgAo pApa agara puNyanI vyavasthita levaDa- devaDane samajI zakatA ja nathI. bhagavAna dharmadAsagaNIjI upadezamAlAmAM jaNAve che ke - egadivasaMpi jIvo pavajjamuvAgao aNaNNamaNo / jaivi na pAvai mukkha-mavassa vemANio hoi // 1 // eka divasane paNa prajita eTale vadhAre vAta te dUra rahI, paNa pAghaDI ne botANAmAM pharaka keTalo? jenA cheDe kasabane tAsa che te pAghaDI ane jene cheDe kasabane tAsa nathI te bovANuM. A jiMdagIne pAghaDI, banAvavI che ke bolANuM? A jiMdagImAM chellA vakhate paNa cAritranI ArAdhanA karI zakIe te jiMdagIno palaTo pAghaDImAM. athavA chellI vakhata bAyaDI chokarAmAM raghavAyo thaI bole mane saMbhAraje, zvAsozvAsa cAlatI vakhate paNa haju mana bAyaDI chokarAmAM che. te badhA betANAnA bekAro che. chellI jiMdagI sudhI vaitaruM karanArA AtmakalyANa zI rIte karI zake? chellI avasthAe jiMdagI sudhArI le te pAghaDInI zobhA, eTale pAghaDIne cheDe paNa kasabI hoya eTale have jiMdagIne cheDe paNa sudhare, evuM vicArIne eka ja divasa paNa je pratrajyAne pAmyo che e jIva te paNa pAmI gaye. prajJa eTale cAlyA javuM = upasarga sAthe levAthI prakA~Na eTale jema tame dezAMtara jAo che te ghera
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 pravacana 78 muM choDIne jAva cho tema javAnuM nathI, paNa phera ghare na javuM, tenI sAthe saMbaMdha ja na rAkhavo. je mAnasika daDha saMka95 dhArIne ghara choDIne ja cAlyA javuM. e muddAe prANa tra naM pratrakathA evo zabda lIdho che. dIkSA zabda na kahetAM pratrajyA kahevAnuM kAraNa zuM? jema vyasanIne manathI vyasana chUTe ke na chUTe paNa vagara mane vyasana choDavA mAMDayuM teja chUTavAnuM. vyasanane pUchIne choDavA mAMge to kayAre Te? jene aphINa bhAMga ke gAMjAnuM vyasana che te cheDIzuM choDIzuM ema kare to vyasana kyAre chUTe? e te mane ke kamane vyasanathI dUra thAya, tenuM ja vyasana chUTe. vagara mane paNa vyasananA sAdhanathI dUra rahe to vyasana ApoApa chUTI jAya. kema thaze, kema karUM, evAthI vyasano chUTatA ja nathI. jeo ghara saMsAra tyAga karatAM kema choDuM, kema karUM, zuM thaze? tevAthI koI divasa ghara bAra vADI baMgalA chuTavAnA nathI. are vyasananuM mana chatAM vyasananI vastu baMdha kare to ja vyasana choDI zake che. sarakArane paNa dArUDIyA ochA karavA hoya tyAre zuM kare che? e vastunI achata kare eTale aMte ApoApa vyasana ochuM thaI jAya che. tevI rIte bAyaDI chokarAnuM A jIvane vyasana lAgyuM che. e vyasana choDuM ema namAlA vicArathI A bhayaMkara vyasana chUTe nahi. AhArAdika pAMca jhAMkharAM ApaNe satI thavA nIkaLavuM che ne ghera tALAno baMdobasta karavo che. tevI rIte tyAgI thanArAne phalANAnuM zuM thaze te vicAra karavAne hoya ja nahiM. tame keTalI sidhI sthitimAM che chatAM paNa choDatAM DacakA khAo che. rAjA mahArAjA cakravartIo badhuM cakakhuM karavA mAMge te kaI jiMdagIe cokakhuM karI zake? mATe paNa trAnuM pratrakathA tevI rIte jyAre AtmA satI strI jevo zUravIra banaze tyAre ja savathA saMsAramAMthI nIkaLI zakaze. huM tyAgI thAUM te mArA bhAInuM mArA ApanuM mArI bAyaDInuM Ama thaI jAya. samaje ke atyAre te te badhuM cokakhuM karyuM ne pachI navuM junuM thayuM to ? atyAre hajAronI milakata ApIne Avyo paNa pachI lUMTAI gaI to zuM? te vakhata eka ja dhArI zake ke enA nasIbamAM haze te thaze. te vakhata nazIba dhArIza, te atyAre nazIba dhAravAmAM tArUM mana kyAM UMghI gayuM che? to pachI ADA -avaLA zAne vicAra kare che? jene prakarSathI vajanaM na hoya te ja
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama dvAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo 223 vicAra kare. jene prakarSathI vrajane eTale javAnuM hoya tene te vicAra hotA nathI. mahAvIra traNa jJAnavALA paNa yazodA te traNa jJAnavALI na hatI ane tene to chokaro paNa na hato. putranI IcchA pUrI karavA bhagavAne vicAra kema na karyo? jeone AhAra zarIra Indriya viSaya ane viSayanA sAdhanarUpa pAMca jhAMkharA mAlama paDayA tevAne AtmasAdhana sivAya bIjo vicAra karavAno nathI. AvI paNa pravajyA pAmIne maLela eve pravajyAne eka paNa divasa tene saphaLa karyA vagara rahe nahiM. kAraNa pAMca jhAMkharA jherathI paNa adhika che. sAcI vastune bramaNuM na kahevAya jeNe nAzavaMta padArthonI darakAra rAkhI na hoya tene pAchaLanuM zuM thaze e saMbaMdhamAM pUchavAno vakhata Avato ja nathI. AkhuM kuTuMba phanAphAtIyA thaI jAya to paNa tene e vicAra na Ave ke-pAchaLanAnuM zuM thayuM? e nirmAlya vicAra tene Ave ja nahiM. satI thavAnI taiyArI samaye satInI joDe bApa mA putra agara rastAna janAra kaI paNa kahe ke huM tArI pAchaLa baLI marIza, teno vicAra satIe karavAno hoya ja nahiM. ahIM tyAga karanArane pAchaLane vicAra hoya ja nahiM. jenuM cAritra sivAya bIjAmAM mana na hoya teja aMtamuhurtamAM mokSa pAme. kadAcita mokSa na pAme to paNa avazya vimAnika devatA thAya. A mokSanI ne devalokanI lAlace daI bharamAvAya che. paNa kahenArAe samajavuM joIe ke bharamAvavuM konuM nAma ? na hoya ne kahevuM tenuM nAma bharamAvavuM, ke hoya te kahevuM tenuM nAma bharamAvavuM? je phaLa jenAthI thatuM hoya te phaLa tene jaNAvavuM te bharamAvavuM kahe te dunIyAmAM bharama vagaranuM sthAna kayuM? kAyadAsara varate te vaphAdAra kahevAya, te bharamAvavuM kaheze? pramANikapaNe cAle te AbarUdAra kahevAya, te paNa bharamAvavuM kahevAya tema kaheje ane svarga ne mokSa e vastu zAsakAre phaLarUpe kahI che te cAritranA phaLa tarIke kahelI che, te jaNAve te paNa bharamAvavuM kaheje. ame kahIe chIe te badhI vastu sthiti kahIe chIe, paNa tame kahe cho te ja bharamAvavAnuM che ane tethI ja sAbita thAya che ke tamAre zAsana upara zatruvaTa che, sAdhuone raMjADavA che. zAstramAM kahelA vAstavika rIte banavAvALA phaLo jaNAvAya temAM bhramaNAne sthAna kayAM hatuM?
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ 224 pravacana 8 muM hiye hatuM te heThe AvyuM nAstika kahetA hatA ke paralakanI bAbata kahevI te lokone bharamAvavAnuM che. puNya pApa devaloka narakanI bAbate bhramaNA che. pitAne gaNAvavuM che AstikamAM ane dIkSA mokSa svarga vigerene gaNAvavI che bhramaNAmAM. aMdaranA nAstika ne moDhAnA Astika svarga narakanA phaLa dekhADavA te te bharamAvavAnuM che ema mAnavuM che. haiye hatuM te hoThe AvyuM. haiyAmAM nAstikatA hatI te heThe AvI. cAritrathI svaga mokSa maLe che te bhramaNA che, tema hoya te nAstikane mAthe zuM zIMgaDuM ugatuM haze? puNya pApa jIva mAnIe chIe te ame nAstika zAnA? pApa kharAba mAnyuM te pApanuM choDavuM sAruM mAnavuM ja joIe. pApane choDavAthI sArA phaLa mAno te svarga ne mokSa mAnyA sivAya chUTake ja nathI..cAritra tarapha lokone melanA nAme bharamAve che evuM koNa bolI zake? jemanA hRdayamAM nAstikatA hoya te ja Ama bolI zake. eTale haiye hatuM te heThe AvyuM che. eka divasanI dIkSAnuM phala . eka ja divasanI dIkSAnuM phaLa mekSa ane te na pAme te vaimAnika devatApaNuM. A uparathI dayA satya prAmANikatA nirmamatva devalokAdikane ApanArA siddha thayA. bhagavAna sudharmAsvAmijI zrIbhagavatijIsUtramAM jaNAve che ke-pahelA bhavanA tapa ne saMjamanA prabhAve devatA. devalokamAM upaje che. A vacanathI saMjama tapasyA devalekane ApanAra thayA. jo saMjama tapasyA puNyabaMdha karAvanAra hoya te te paNa senAnI beDI che. jarAsaMcamA. e sUtrathI tattvArthakAre lakhyuM che ke-devatAnuM AyuSya sarAgasaMyamavALo eTale rAgavALa saMyamavALo bAMdhe. saMyamA-- saMyama eTale zrAvakapaNuM, akAmanirjarA, bALatapasyA ATalI vastuo devakanuM AyuSya baMdhAve che. ahIM samyakatva kema na gamyuM? sarAgasaMyama dezavirati akAmanirja rA ane bALatapasyA eTale bALasaMnyAsathI devaloka baMdhAya te samyakatvanI gaNatarI kema karI nahiM? samyatva pAmyA pachI vaimAnika sivAya AyuSya na bAMdhe ema upadezamAlAkAra kahI gayA e vAta khoTI che? nahitara tattvArthakAre ahIM samyakavavALA mATe kema na lakhyuM? ahIM samyakatvavALAnA
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama dvAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 225 saMbaMdhamAM devatAnuM AyuSya nathI gaNAyuM ane upadezamALAkAre kathana karelI te ane vAta kharI che. be kharI kema bane? kAMte zrI umAsvAtijI khoTA ne kAM to samyakatva pAmyA pachI devagati sivAya bIjI gatinuM AyuSya na bAMdhe. e kevaLa manuSya ane tiryaMcane mATe che. manuSya tiyaca samyakatva pAmyA pachI AyuSya bAMdhe te vimAnikanuM ja bAMdhe. devatA ane nArakI samakitI hoya te devatAmAM jaze kema? sanmatta ni 3 jI egAthA mAtra manuSya tathA tiya cine ja lAgu thAya che. samyakatvathI vimAnikanuM AyuSya bAMdhe, e manuSya ne tiryaMca bene mATe ja niyama. cAre gati mATe e niyama nathI. nahitara nArakI ne devatA thavAnuM thAya ane devatAne devatA thavAnuM thAya, te banatuM nathI. sarAga saMyama haMmezAM manuSyane heya. saMyamasaMyama tiryaMcane ane manuSyane hoya. te be vibhAgo tiryaMca manuSyane thatA hatA te jaNAvyA. have samyakatvavALA mATe chUTuM kahevAnI jarUra nathI. samyakatva e cAre gatimAM hoya ane saMyama ane dezaviratipaNuM e te manuSya ane tiryaMca sivAya devatA nArakImAM hotuM nathI mATe tattvArthakAre jagatano niyama bAMdhatAM samyakatva bAjue mUkayuM. vidhi ane niSedha vizeSaNane lAgu paDe ' e sUtra parathI saMyama dezavirati puNya baMdhAvanAra e te nakkI thayuM ne? dayAthI satyathI prAmANikatAthI brahmacaryathI nirmamatvabhAvathI puNya thAya to pachI pApanA kAraNe choDavA tevA puNyanA kAraNo paNa choDavA. A savAla dADhAraMgAe karyo. pote je tattvArthanuM sUtra be temAM zuM kahyuM che? saMyama devalokanuM kAraNa nathI paNa rAgavALAnuM sAdhupaNuM e devalokanuM kharuM kAraNa che, mATe devakanuM kharuM kAraNa saMyama nahiM paNa rAga che. viziSTa vAge vidhi niSedho vA vizeSa prati saMte e nyAyathI cAhe te vidhAna karavAmAM Ave ke niSedha karavAmAM Ave te vidhi ke niSedha vizeSaNane lAge che. keIka bApe chokarAne kahyuM ke-melAM lugaDAM kADhI nAkha, cheka gharamAM jaI lugaDAM kADhI nAkhIne nAgo thaI AvyA. kaho joIe chokarAe zuM bApane hukama mAne ? bApanuM tattva zemAM hatuM ? melA lugaDAM kADhavAmAM hatuM, phA. 15
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 pravacana 78 muM paNa taddana lugaDAM kADhavAmAM tattva na hatuM. niSedharUpa vAta je kADhI nAkhavAnI vAta te melAne lAgI. paNa lugaDAne na lAgI. lugaDAMne lagADe to bhUkha. kAraNa, bIjo cheka melAM kapaDAM kADhI navA dhelAM ujaLA paherIne AvavuM paDe evuM samajI elAM paherIne AvyA. temAM AjJApAlaka keNu? ujaLA paherIne AvyA che ke melAM lugaDAM mUkI nAge thaI Avyo te? tattva melAM kADhI nAkhavAmAM hatuM ane mela vagaranA paheravAmAM hatuM. tevI ja rIte vyAsaMpanamaH zrAvake nyAyathI paiso pedA kare eTale buDathala ema bele ke zAstrakAre paise pedA karavAno kahyo che. vidhi athavA niSedha viSezaNane ja lAgu thAya. nyAyathI lakSmI pedA karavI temAM vidhAna lakSmI pedA karavAnuM nahi, nyAyanuM vidhAna. tethI jema jema nyAya kare tema tema dharmI. paisAnI vRddhie dharamanI vRddhi mAne che? nyAyanI vRddhi e ja dharmanI vRddhi che. "vidhi athavA niSedha vizeSaNane ja lAgu thAya." prathama jema niSedha melAne aMge hatA tema ahIM vidhAna nyAyane lAgu thAya che. A jagA para saheja dhyAnamAM levuM ke--keTalAka artha-kAmanA upAsako vizeSaNane lAgu paDatI vidhi samaje nAha ane tethI ja teone mAlama nathI ke-nyAya siddha hakIkta vidhi athavA niSedha vizeSaNa pratye ja lAge. arthakAmamAM, aMdha thaelA anyamatanI apekSAe karelAM kathane tene paNa jainazAstrakAranA nAme caDhAvavA taiyAra che. kAraNa vidhi ane niSedhanuM spaSTIkaraNa dhyAnamAM nathI. yogazAstramAM, dharma saMgrahamAM ane bIjA paNa graMthomAM vivAhanA ATha bhedo kahyA che. temAM laukike Ama kahe che. evuM cokakhuM vAkya kahIne zAstrakAroe anyamata jaNAvyA che, chatAM jaina zAstrakAre jaNAvyA che, ema kahenArane kevA kahevA? AropInA purAvA levA nahiM ane pharIyAdInI dalIla paraja vicAra karanArA ane toDelA purAvA para dhyAna Ape nahi ane cUkAdo Ape tevA mejIsTreTane kevA gaNavA ? zAstra kAre je bAbate anuvAda tarIke jaNAve che, balake paramatanI apekSAe hIe chIe, chatAM tevI jago para artha kAmanI puSTimAM gaNAve tene kevA gaNavA? sarAgasaMyama devalokanuM kAraNa, eno artha saMyama deva lokanuM kAraNa nathI paNa sarAgapaNuM devalokanuM kAraNa, che. saMvara ne nirjarAnI kriyA pApa rokanArI che, te dvArAe puNyabaMdha thAya che,
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama dvAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 227 jyAM sudhI kevaLa jJAna na thAya tyAM sudhInuM sAdhupaNuM sarAgasaMyama kahevAya ane tevI avasthAmAM sarAgapaNuM puNyane baMdhAvanAra. saMvara nirjarA vakhate rahelA saMyamamAM sarAgapaNuM paNa puNya baMdhAvanAra che, e puNayane sahAya kAraka tarIke joDe levAnuM che. manuSyapaNuM rasapaNuM vajayaSabha nArAya saMghayaNa AdinuM puNya na hoya to ko jIva moTe jAya? buddo manuSya lAkaDI vagara na cAlI zake mATe lAkaDI e Teke che, jIvana nathI. mekSe janArane puNya e Teke che paNa jIvana nathI. aMte te puNyapApane kSaya thavAthI ja mekSa che. puNya pApa kSaya karyA ja mokSa che. AhAra, zarIra, idri, viSaye ane tenA sAdhananA jhAMkharA A pAMca anAdi kALathI jIvane vaLagyA che, tethI anAdikALathI jIva bhaTake temAM navAI zuM? parasthAnamAM dezanA te pApa haju A bhavAI choDavAnuM mana thatuM nathI. bhavAIAone bhavAI kharAba lAgatI nathI. temAM ja tene janmAre gayo che ane A bhavAImAM te ApaNe bhavacaka gayo che. e pAMca jhAMkharA have choDavavA zI rIte? karmanA bharose to anAdithI vaLagI rahyA. have je A kheDUta keDa bAMdhe te ja jhAMkhA nIkaLe. A uparathI samajajo ke jhAMkharAthI jhAMkharA uge che, temAM kheDUtane kazuM karavuM paDatuM nathI. AhArAdika pAMca jhAMkharA karma karAvyA ja kare che. karma zAmAM kAmanuM? A pAMca jhAMkharAmAM karma hamezAM jhAMkharAnI pojaNa kare che, te sivAya karmathI kaMIpaNa kAma thatuM nathI. A aMdara beThelo kheDUta-AtmA pAMca jhAMkhara ukheDI nAkhe ane te ukheDavAmAM sAdhana eka dharma ja che. dharma sivAya te pAMca kaI divasa nIkaLavAnAM nathI. te dharma sarvanA AtmAmAM che, bahArathI lAvavAno nathI. tamArI mAlikInI che, tene sadupayoga samajazo tyAre tame tamArA dharmane upayoga karavAne lAyaka thaze. ATalA mATe zrIharibhadrasUrijIe jaNAvyuM ke jemanI jeTalI lAyakAta hoya temane teTalo ja upadeza heya. nahitara denAra ne lenAra baMne saMsAramAM DUbI jAya. je dharma kahenArAne zrIumAsvAtijIe ekAMta lAbha ja kahyo hato, e dharma kahenAro ane sAMbhaLanAra DUbe kema? "ca mASita munIndraH pApaM svacchu rezanA sthAne" e zlokathI zrIharibhadrasUrIzvarajI zuM kahe che ke-je huM kahuM chuM te mArI
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 pravacana 78 muM kalpanAnuM nathI. pahelA tIrthaMkara-gaNadhare e kaheluM che te ja huM kahuM chuM. AthI te vizvAsa jaNavyo. bIje ThekANe dezanA devI te nizca pApa che. bIjuM ThekANuM eTale? jagA jamIna eTale lAlabAga mUkIne mAdhavabAga nAha. tyAre bALakane budhajogI, budhane bALakagI dezanA. madhyamane budha jogI dezanA ApI. te dezanA parasthAna dezanA vidvAnane vidvAna lAyaka ane alpabuddhivALAne tene lAyaka dezanA ApavI. .. bhale parasthAne dezanA dIdhI temAM gayuM zuM? goLa game tema khAo te ga ja lAge. dharamanI dezanA che to temAM pApa thAya e zuM ? eka vAta lakSyamAM rAkhaje ke jinezvare zAstra kahyA, dharma kahyo, mokSa mAga kahyo, te zAne mATe ? mokSa tarapha dhasavA mATe, mokSanA mArgathI dUra karavA mATe nathI. tema chatAM dezanA pheraphAra eja "vA nayanaM' e manuSya unmArge jAya. sAmayaka lIdhuM ane temAM kadI meMDhe bolatA jayaNa na rAkhI te naraka nigodamAM rakhaDaze-ema kahete zuM pariNAma Ave? sAmAyakanI Teva na paDI hoya tene A vacana unmArge laI janA. sAmAyakanI Teva paDI hoya te jayaNA rAkhatAM zIkhe ane e jayaNAnuM phaLa sAMbhale te ajayaNa TALe, paNa jene sAmAyakanI Teva nathI paDI tene te sAmAyaka karavAnuM mana thatuM hoya te paNa mUkI de. jema "vrata na tye te pApI ne laIne bhAMge te mahApApI" A kayA prasaMganuM vAkya che? jemaNe kalyANanI buddhie vrata lIdhuM che, tene vrata bhAMgatI vakhate A vAkya vicAravAnuM che. kone kayAM vicAravAnuM? vrata bhAMgavAnA prasaMge bacavAne mATe vicAravAnuM, chatAM e vAkya kyAM lIdhuM che? vrata levA pahelA, e vAkya goThavyuM kayAM?. vrata na le te pApI ane laIne bhAge te mahApApI" tenuM pariNAma vratane jAhAra karavAnA, na levAnA pariNAma thayA. vratane laIne bhAMgato hoya te A vAkya zuM asara kare ? bhaMgathI bacAve, dunIyAmAM eka zAhukAra pAMca hajAranI kabUlAta kare, prasaMga paDayo mAMgavA gayA eTale zAhukAra na ApI zakyA te vakhata zuM kahe che? ke "na hatuM bolavuM" e kayAre kahe che. rUpiA letA pahelAM belo cho ke devAno. utsAha vadhe te mATe te vAkya bolo cho? e ja vacana devA pahelAM belyo hato te devA levAmAM zuM pariNAma Avata? tevI rIte A vAkaya vrata na le te pApI ne vrata laIne bhAMge te mahApApI." e
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgoddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIne 229 vAkaya vrata khaMDananA bacAvanI jagopara che. vrata levAnI jagapara A vAkya mUke te te zrotAne ubhAge laI jAya. vacana to apekSAe vyAjabI che. sarvathA vyAjabI nathI. bALa madhyama ane budhane cagya dharmadezanA tevI rIte zAstranA vALe dezanAnA sthAnasara dharma karanAra che ane je sthAna badalAI jAya te unmArge laI janAra che. atyAre vrata letAM kahyuM ke "vrata na le te pApI ane laIne bhAge te mahApApI" temAM Dara te pApane che ne ? hA, pApane Dara che, paNa jyAre eNe je te vAkya sAMbhaLIne vrata na lIdhuM tenuM nAma unmArga. pApanA bhaye nathI lIdhuM te paNa unmArga ane A saMsAra rUpI araNyamAM e bane che zrotA ane vaktA evA bhaTakaze ke jene bhayaMkara vipAke bhegavavA paDaze. prazna--dIkSA nathI lIdhI evA dIkSArthIne dIkSA letAM AvuM bole te? - uttara-vAMjhaNa bAI keIne chokare marI gayo, tenI TIkA kare ke "rAMDa ! mAre choko nathI ane tAre nathI. te vakhate tame zuM kahe? tamAre kahevuM paDe ke vAMjhaNIne TIkA karavAne haka nathI. prazna-eka cheDe ane bIjA rUe e dharma zA kAmane? uttara--raMDIbAjI choDe emAM rAMDane anartha thavAne ja, te rAMDene lIdhe raMDIbAjI zuM na choDavI? dArU choDavAthI dArUnA pIThAvALA ravAnA, mATe dArU na choDa emane ? eka ja vAkya keTaluM nukazAna karanArUM thAya che? tevI rIte paramatane vidvAna koI tattva sAMbhalavA AvIne beThe, te vakhata haribaLamachInI kathA kahIe te zuM pariNAma Ave? tatvanuM nirUpaNa nahIM karatAM vArtAonuM nirUpaNa karIe to te zuM laIne javAne ? jatAM jatAM eja kahe ke--jenamatamAM leza paNa tattva nathI ne kathAo ja mAtra che. tamArA baccAM bAra varasanA paMdara varasanA hoya tenI pAse nigada AvI che, nigadanA goLA AvA che, ema kahyuM hoya te vAta to badhI dharamanI che. chokarA pAse nigodanI vAtanuM zuM pariNAma Ave? zAstrakAre bALa, madhyamabuddhi ane budha mATe dharma pravRtti kahe che. zAstranA ajJAna hoya te
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra30 pravacana 8 muM dhyAna rAkhaje ke-ekalA budhane ja agara madhyamabuddhine ja dharma pravRtti hoya tema nathI. paNa bALa, madhyama ane budha-ema traNene dharma kahyo che. UMDuM samajyA vagara dharma zAne hoya? tevAone samajAvatAM traNenI dharma dezanAnI rIti kahI te joI le, pachI bele, have gyAyegyano vicAra karI dharmanI kiMmata kahevI joIe. je zrAvake kALA mahelamAM peThA che temane laukikarItie tathA lokottara rItie dharmI agara adhama kema kahevAya che, tyArabAda sAmyakatvanA traNa pagathIA ane pachI sAmAyikAdika bhUSaNo kevI rIte jaNAvaze te adhikAra agravartamAna. pravacana 79 muM . saM1988 zrAvaNa suda 9 budhavAra samyakatvane prabhAva zAsakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM sUcavI gayA ke A saMsAramAM anAdi kALathI rakhaDatAM rakhaDatAM AhAra AdimAM ja rakhaDayA karyo. e jhAMkharAmAMthI nIkaLavAne vakhata ja nathI Avyo. e pAMce vastune haMmezAM ISTa gaNI. AhAra zarIra kriye tenA viSaye ane tenAM sAdhanane sajajaDa vaLagI rahyo. A vastu sivAya haju A jIve kaMI kAma ja karyuM nathI. keI vakhata paNa jIve dharmanI prApti paNa karI te haze. samyakatva zuddha thayA pachI ardhapudagala parAvatathI vadhAre saMsAra hoya ja nahi. samyakatvavALe ATaluM bhaTake che, te jaNAvavA mATe A vAkaya nathI. badhA samaktiI ardha pudgalathI kaMIka nyUna rakhaDe ja che tema nathI, paNa tethI adhika saMsArane vyavaracheda kare che. A vAkaya samyakatva pAmyA pachI kaMIka nyUna ardha pudgalaparAvarta rakhaDavuM paDaze e vidhAna karAtuM nathI. tyAre A vAkaya zAnuM? ahaM ava6 jugADha." aMtara muhUrta mAtra jemane samyakatva pharahyuM hoya tene, teno artha e nathI ke dareka samakitIne adha pudgala parAvarta pahelAM mokSa maLaze ja nahi, te mATe nathI. A vAkya eTalA ja mATe ke-eka vakhata rAjAnI Aphata prasaMge jiMdagIne bacAva kare ane te bacAvanAra khUnanI zikSA pAmela hoya paNa te aMte
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo reDa acAvavAne lAyaka che. rAjA ma`trI ja'galamAM rakhaDatAM tarasyA che. kAI jageAparathI ma`trI pANI lAvyeA che. peAtAnI jiMdagInI darakAra na karatAM, rAjA mUrarchA khAIne paDayA, pradhAna sAvaceta thayA ane rAjAne pANI pAyuM ane uThatAM khelyA ke mArU jIvana TakAvanAra A pradhAna che, zaheramAM AvyA pachI pradhAna evA gunhAmAM sapaDAela che ke jemAM kAyadAthI dehAMta daMDanI sajA che. chatAM, rAjAe eja kahyu ke mAr jIvana TakAvyu che e khAtara huM tene mArkI ApuM chu'. e dehAMta daMDamAM Ave te paNa mAphI maLe. samyakatva kAcI meghaDI laIne pachI virUddha vartAva karA, samyakatva pAmyA pahelAMnA vartAvA ane pachI karelA vartAvAne samyakatva raphe daphe karI nAkhe che. gozALAne samyakatva maratI vakhate thayuM. bhagavAna para tejo lezyA kayAre mUkI. pahelAM traNa jagatane pUjanika tIrthaMkarane ghAtakI rIte mAravA taiyAra thayA. bhAva tIrthaMkara kevaLajJAna dazAmAM evAne ghAtakI rItie bALI nAkhavA e zu ? ghAtakI rItie bALI nAkhavA taiyAra thaelA tene keTalA sa`sAra rakhaDavA joI e ? evA krUra duSTa AtmAne paNa chellA vakhate samyakatve uddhRrI lIdhA. samyakatvanI pahelAMnA duSkarmo ane pachInA duSkarmo kahA ke aneka karmo karyA hoya chatAM paNa samyakatva pAtAnA dharma cUkatA nathI. sAmyakatvanI jaghanya ArAdhanA 8 bhavamAM mekSa ApanAra thAya. AvatA bhava. mATe ja AyuSyanA baMdha hoya che. AyuSya ochuM thAya paNa gati palaTAya nahiM. mULa vAtamAM AveA. samyakatva evI apUrva cIja che ke--je cIja pahelAM saMsAramAM karelAM ghAramAM ghAra kRtya hoya tenI jaDa ukheDI nAkhe che. samyakatva pAmyA pachI paDI gayA ne ghAramAM ghAra pApa ghaNAM bhavA sudhI karyA hoya teA paNa samyaktvanI tAkAta che ke--ene ardha-pudgalathI vadhAre rakhaDavA de nahiM, cAhe jevA ghAramAM ghAra akRtyA, cAhe jeTalA bhava sudhI cAhe tevA kare te paNa samyakatvanI tAkAta che ke--a puddagalamAM mAkSa Ape. je prazamaratimAM ane zrIbhagavatIjImAM jaNAvyuM che ke-- ekalA samyakatvanI jaghanya ArAdhanA paNa ATha bhavamAM mAkSa de che. A uparathI samyakatvanI tAkAta keTalI che e samajI zakIe chIe. ghaNA bhava sudhI krUra karma karanArA temane paNa samakIta meAkSa meLavI Ape che, tA tevA kame rahitane teA jaladI meLavI Ape che, samyakatvanI
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra3re pravacana 79 muM jaghanya ArAdhanA karavAmAM ATha bhavamAM mokSa maLe che. tyAre jJAna athavA cAritranI kriyAmAM mathavAnI zI jarUra che. samyakatvanI ArAdhanA ATha bhavamAM mokSa Ape te cAritra mATe mahenata zA mATe karavI? ekaluM samyakatva pakaDIne besI jaIe. banne vacano sAcA che. zlokanuM tatva maraNa sudhAravA upara che. dunIyAmAM vRddhinA martabdha' bhaNelo hoya te paNa mare che ne vagara bhaNelo paNa mare che, te kaMTha besADIne zuM kAma che. A lekano artha dunIyAe kayA rUpamAM lIdhe che? laika kahenAro bhaNelo che ke vagara bhaNelo ? tyAre te bhaNele pote kaMTha zeSa karanAre kema thaye! jenA maraNathI kaMI paNa pheraphAra na thAya tevA paTita ane pati bane sarakhA. ekale kaMTha zoSa karyo ne AtmAmAM utAryuM nahi te bhaNelAmAM ne mUrkhAmAM pharaka che ? zlokanuM tattva kayAM hatuM ? kaMThazeSa kema kare ene artha zo ? je bhaNelA jIvatA maraNa upara asara na kare eTale bhaNele maraNa na sudhAre che tevuM maraNa te mUrkhanuM paNa thAya che, mATe kaMTha zASaka che. AurapaccakakhANamAM ghIra paNa marI jAya che ne kAyara paNa mare che. laDAImAM zUra ane bhAganA bane marI jAya che. jema zarA saradAranuM raNAMgaNamAM maraNa tevI rIte kAyaro ghera bhAgI jAya paNa tene amarapaTTo maLato nathI, chatAM dhIra raNAMgaNamAM mare ne kAyara khUNAmAM mare, bannenuM maraNa che te zobhe zuM? dhIrapaNAmAM maravuM e ja zobhe. "rtinA acaM' bhaNele abhyAsa kare paNa tenuM maraNa pAse jera nathI. maraNane dUra karI zakatA nathI, paNa mUrkha raheze tethI amarapaTTo malavAno nathI. bhaNelo maravAne paNa mUkha thaye eTale amarapaTTo AvavAno che? mUkhane paNa maravAnuM che. bannenuM maraNa dekhIne kaMThazeSa zAthI kare che? bhaNanArane kaMThazeSa kahevAtuM nathI. samyakatvanI jaghanya ArAdhanA ATha bhavamAM mokSa Ape che, cAritranI jaghanya ArAdhanA AThabhavamAM mekSa Ape che. samyakatvavALAne cAritranI utkRSTa ArAdhanA tadabhava mokSa Ape che, samyakatvavALAne cAritra ane jJAnamAM javuM ja paDe che. samyakatva ane cAritramAM pharaka ka? A bemAM pharaka ja nathI te cAritranI kaDAkUTa zA mATe karavI? samyakatva rAkhIe eTale basa; amerikA ITalI IglAMDa jarmanI jevA
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhAraka pravacana zreNI vibhAga bIje 233 dezamAM je vakhata saMkrAMtikALa hoya, e saMkrAMtikALamAM AgevAnone dezanikAla karelA hoya, kedamAM nAkhelA hoya, te paNa saMkrAtinA kALanI vakhata je AgevAne kedamAM hoya, dezanikAla karavAmAM AvelA heya paNa vakhata Ave tyAre eja dezanetAo-dezanikAla banelA, keda thaelAo adhipatinA sthAne para bese che. cAhe te kedamAM paDele hoya, dezanikAla thaelo hoya to paNa pitAnA lohIne-khunane ThaMDu paDavA na de, tevA manuSyo dezanikAla thaelA hoya te paNa temanAM bhejA je dezamAM kAma karI rahyA hoya che, tenI kIMmata vadhAre ke kedamAM paDyA che tenI kiMmata vadhAre ? kedamAM paDyA chatAM deza mATe lehI ukaLavuM te zrI saradAra sivAya bIjAthI banatuM nathI. evI rIte karma rAjA pAse dezavirati sarvavirati karanArA badhA sAmI hIlacAlavALA che. jenazAsane karma rAjA sAme saMkrAMtikAla zarU karyo che. karmarAjAne julama jaina zAstrakArethI je gayo nathI. - pra--saMkrAMti ane baLave te bemAM pharaka che? uttara-hA. baLavAmAM je jagapara Adhipatya paNuM hoya te jagopara khaseDavuM, saMkrAMtimAM pitAnuM levuM agara palaTAvavuM. te A jagepara ApaNe kayA muddo levAno ? anaMta jJAna-darzanamaya, anaMta sukhavIryavALA cidAnaMda svarUpa e badhA upara karmarAjAe koyaDe pheravyo che. karmanA kaThera kAyadAoe-kaMgAla prajA upara keyaDe pheravyo hoya te vakhate kenI chAtI na bharAI Ave? e keyaDAnI bhayaMkaratA kaThorapaNuM samajI zake tenA aMtaHkaraNamAM dayA ubharAyA vagara rahe nahiM, pachI te cAhe te jagopara hoya. karmanA kaThaNa keyaDAnI kAramI bhayaMkaratA vicAre. ghAtikanI bhayaMkaratA kAyara ne saMsAranI rasikatA choDavAnI buddhi thaI nathI. samyakatva zabda pokArIe chIe, paNa vicAro ke kamarUpa keyaDAnI bhayaMkaratA lAgI nathI. ApaNane je kaMI bhayaMkaratA lAgI che, te jevI mithyAtvane lAgI che, tevI ja ApaNane lAgI che. mithyAtvI karatAM eka aMza paNa vadhAre tamane bhayaMkaratA lAgI nathI. narakanA duHkhothI mithyAtvI Dare che, durgatinA duHkhothI, zArIrika duHkhothI, kauTuMbika
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 79 muM duHkhathI. Arthika duHkhathI mithyAtvIe Dare che ke nahi? A sivAya tame bIjA kyA duHkhothI ryA che? narakanA duHkha, tiryaMcanA duHkho, manuSyane duHkho, devatAnA duHkhe sAMbhaLI tame keTalA Dare cho? tame gatimAM thatAM duHkhothI haju DarelA cho. nAnuM baccuM e khAvAnuM jAya, lugaDAlattA jAya, ghareNAM kADhI jAya te rUe, paNa AbarU jAya te rUe nahi. AbarUmAM nA chokare reto nathI. jema mithyAtvIo paugalika duHkhathI Dare che, paNa saMsAranI bhayaMkaratA gaNe che ? (sabhAmAMthI) nA jI. ApaNe paNa paugalika duHkhono Dara gaNIe chIe. eka aMgUThe gUmaDuM thayuM, pAkavA mAMDayuM, AkhI rAta rADa pADIe chIe. daza prANa e jaDajIvananA prANa e dazamAne dazamo bhAga kAyadaLa, tenA keTalA bhAga aMgUThe? emAM te AkhI rAta UMcA nIcA thavA tiyAra, paNa dareka samaye jJAnAvaraNIya bAMdhI khUda jIvajIvanarUpa jJAna tenuM nukazAna keTaluM thAya che, tenuM duHkha thayuM? samaye samaye darzanAvaraNIya, mehanIya, anaMta vIryaMtarAya karma bAMdhI rahyA cho, tenuM duHkha bhayaMkaratA tamane kyAre jaNAI? A uparathI samyakatvanI mULa-jaDa ghAtinI bhayaMkaratA vasavI te che. jJAnAvaraNIya darzanAvaraNIya mohanIya ane aMtarAya e cAra ghAti karma AtmAne sIdhI asara karanArA che ane vedanIya nAma getra ane AyuSya e cAra aghAtiyAM karma, jenI AtmAne sIdhI asara thatI nathI. sIdho jene halle AtmA upara che, tene Dara-bhayaMkaratA haju lAgI nathI. ApaNe samyakatvamAM chIe ema kahevaDAvavAnuM mana thAya che, paNa pahelA naMbare ghAtinI bhayaMkaratA te hadayamAM vasAvatA zIkha. tArA manamAM bhayaMkaratA ghAtinI nathI, vastutaH haju aghAtinI bhayaMkaratA che. sAmyakatva pAmyo nathI tyAM sudhI aghAtinI ja bhayaMkaratA lAgyA kare che. narakanA duHkhothI Dare che. AtmAne sIdhe duHkhI karI zake tevI aghAtimAM tAkAta nathI. e te dalAla dvArA duHkha de che. cAhe to nArakImAM ane devatAmAM vaikiya zarIra dvArAe duHkha de che, paNa je duHkhothI Daro che te sIdhA AtmAnA gharAka ja nathI. e kenA gharAka che? e dalAla dvArA tene dhakko de che. sIdhe dhakko keNa de che-e samaja. sIdhe dhakko denAra kevaLa ghAtikarma, jJAnAvaraNIya tArA jJAnane reke temAM kAMI dalAlanI jarUra nahiM. aMtarAya dAnAdikane reke temAM dalAlanI jarUra nahiM. sIdhe te dhaNIne pakaDanAra che. te tamane sIdhe herAna karanAra
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAraka pravacana zreNI vibhAga bIje 235 taraphathI Dara nathI. A mahApurUSoe zreya kevI rIte karyuM? dalAlanI bedarakArI e. devatAne aghAti dukhe kyAM che? mATe devatAne uttama mAnavA? nA, kAraNa ke ame je uttama mAnIe chIe te eTalA ja mATe ke-jeo ghAtikarma nAza kare ane tethI ja temanI uttamatA vizeSapaNe manAya che. vedanIya AyuSya nAma gotra saMsAranAM sukha sAdhanArane te cAhe tevA UMcA eTale sArA hoya, tene uttama mAnavAne jainazAsana baMdhAeluM nathI. jJAnAvaraNIya darzanAvaraNIya mehanIya aMtarAyano hile haThAve tene ja uttama mAnavA jainazAsana taiyAra che. aghAtine hallo haThAvanArane uMcakeTino mAnavA taiyAra nathI. samyakatvavALo jo jaghanya ArAdhanA karanAra thAya te AThabhavamAM mokSe jAya. to ekalA samakitathI AThabhavamAM mokSa maLe te cAritramAM zA mATe kaDAkUTa karavI? AgevAna dezanikAla thayA te ema dhAreke-dezanikAla thayA te ThIka thayuM, hIlacAla dhamAla sabhAo ane TharAvo vagere karavAnI paMcAta maTI ema mAne? kedamAM paDelA dezanikAla thaelA mATe bhAMjagaDa maTI ema mAnanAra dezane vaphAdAra nathI. tevI rIte jJAna cAritrane paMcAtarUpe mAne te mokSa mArganA vaphAdAra nathI. cAritravALe ane te vagarane baMne sarakhI rucivALA hoya tevI rIte mAre cAritra nathI karavuM paDatuM e ThIka che, ema dhAranAra sAmyakatvamAM ja nathI. dezanikAla thaele netA kayAre te vakhata maLe ne lokone hIlacAlamAM camakAvuM ? samyakatva tyAM che ke kayAre vakhata maLe ke cAritra laUM, vItarAgaNuM meLavuM, yena kena prakAreNa jJAna-cArica meLavuM, tenuM nAma samyakatva. A vastu vicAraze eTale mAlama paDaze ke banne sarakhAM hitaiSI che. bahAra rahelA hIlacAla karanAra ane kedamAM paDelA banne sarakhA hRdayALa che. cAritravALa ne samaktivALo vicAramAM bane sarakhA ArAdhana karanAra che, paNa jJAna cAritranI, paMcAta maTI ema dhAranAra ATha, bhavamAM mokSane meLavatA nathI. ahIM samyakatvanI ArAdhanA karanAra pAse cAritranI adhamatA kaI jaNAve te vakhate tene khAsaDuM Thoke te te vaphAdAra che. A karmano kaThaNa keyaDo ukelavAmAM eka cAritraja sAdhana che. jeo cAritra tarapha vaphAdAra rahI zake teja makSa tarapha vaphAdAra rahI zake, mATe cAritraja jarUrI che. jemane hRdayamAM
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ 236 pravacana 79 muM cAritra vasyuM nathI te mekSane vaphAdAra nathI. bannenuM ekaja dhyeya hoya. cAritravALe ane cAritra vagarane bane sarakhI rucivALA hoya. sarakhA ISTa vicAra karanArA hoya te te cAritramAM na hoya, te chatAM samakitI, jaina darzanamAM gaNAya. cAritranA vaphAdAra ja mekSamArganA vaphAdAra dezanI svataMtratA e eka ja muddo lakSyamAM rAkha. te cUkIne koI e kAMI na bolavuM, tevI rIte jaina zAsanamAM cAritrane muddo hadayamAM lakSya tarIke rAkhavo. saMpUrNa svataMtratAmAM keTalA keTalo bhAga bhajave che teno niyama nathI, paNa karma rUpa kaThaNa kaTakane haThAvavA-kADhavA mATe Atma-svataMtratA mATe cAritra eja nirdhAra rUpe prasiddha thaela che. cAritra sivAya bIjo rasto nathI. cAritranA vaphAdAra te ja mokSa mArganA vaphAdAra, cAritramAM bevaphA te mokSamArgamAM paNa bevaphAdAra ja che. mokSa mAgamAM tame traNa rastA khullA rAkhyA che. svalige siddha, anyaliMge siddha ane gRhaliMge siddha. A traNa rastA rAkhyA che. cAritra eka ja vaphAdArInuM sthAna hatuM te Ama kahete ja nahiM. cAritra ja mokSamArga lAvanAra che, e niyama nathI. ema zaMkAkAra pUche che. cAritra e mokSanI cAvI che te cAvI siddha kaI rIte kare che? kAraNa ke tame te traNa prakAre mokSe javAnuM kahe che, pachI cAritra cAvI kayAM rahI? ApaNe keIne prazna karyo ke kAna kyAM che? tyAre te keDe hAtha de che, tevAne kahevuM zuM ? tevI rIte ahIM vAta cAritra sAvaghatyAga, kamane nAza, AvatA karmanuM rekANa, pudgalanI bAjIne nAza, AtmAne herAna karanArI cIjane nAza, AvA uttama cAritranI vAtane pelAe kayAM lIdhI? svaliMga anyaliMga ane gRhaliMgane kayuM lAgatuM vaLagatuM hatuM? ahIM vAta cAritracAvAnI hatI, temAM prazna karyo liMgane. cAritra cAvInI vAtane ame liMgamAM niyamita karyuM ja nathI. svalige sidhdha anyaliMge sidha, gRhalige sidhdha e cAritracAvI vagaranA mATe che? cAritra cAvI vagaranA eke nathI. avirati sidhdha viratAvirati sidhdha evA bheda pADyA nathI. je cAritra cAvImAM kaMIpaNa pheraphAra thato hato ne pheraphAra thaye mokSanA daravAjA ughaDI jatA hate te avirati, dezavirati, sarvavirati sIdhA kahevA paData. virati na kare te paNa mokSe
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 237 jAya. Ama bheda nahiM pADatAM bheda kayAM pADayA liMganA nAme cAritranA bhedo che. cAritracAvI vagara mokSa mahelamAM nahIM javAya. grahIalige siddha mAnyA che paNa bhegIlige nathI mAnyA gRhIliMga hoya ke anya liga hoya ke sAdhu hoya tene cAritra cAvI to jarUra joIze. cAritra cAvI sivAya mokSanA dvAra khelavAnA nathI. veSa paheravAmAM vadhAre zuM che ? veSa paheravAmAM vadhAre nathI paNa tane te ghara choDavuM eja naDe che. A veba paheravAthI bAyaDI chokarA saMbhALI levAtA hoya te tane kaMI nathI naDatuM, kuTuMba vagere choDavAnA che te khaTake che. ahIM kuTuMba nA cheDe, rAkhavA lAyaka mAne, piSaNalAyaka mAne, pippAne phAyado mAne, tevA keI kSe gaelAne dAkhalo zAstramAMthI lAvIza? ahIM bheda liMgarUpe che, mAnyatA rUpe bheda nathI. jenI anya liMgamAM mAnyatA phera hoya tevA mekSe gayA hoya tema nathI. sarvavirati takarArI viSaya nathI. takarArI viSaya mAtra veSano che. liMga eTale veSa. traNa bhedane AgaLa karanArAe vicAravAnuM che ke-gRhaliMga ane anyaliMge siddha kahyA che, paNa bhegIliMge siddha mAnyA che? vidhI apavAda tyAga ane bhega e takarArane viSaya nathI, paNa tamAre bhekhaveSa takarArI viSaya che. zAstrakAroe sIdhuM jaNAvI dIdhuM ke jene mokSe javuM hoya tene A rajoharaNa levuM, A rokaDuM parakhAvI dIdhuM. cAritramAM- tyAgamAM ane te saMbaMdhanI buddhimAM matabheda nathI, paNa liMgamAM tame matabheda karyo che. veSamAM matabheda to tame kabUla karyo che, te tame zuM joIne bole che? zA uparathI mAnavuM? eka bAI e kaIka bAIne kahyuM ke are bena! mAre dhaNuM e catura che ke--potAnuM lakhyuM pite vAcato nathI.' tevI rIte tArUM bolavuM tuM pote samaje nahi te pachI amAre zuM kahevuM? svaliMga siddha navatattvane jANanAro samyakatvane jANanAre e svaliMga siddha zabda vicAre te ene khaseDavA taiyAra thAya ja nahi. svaliMgasiddha eTale zuM? sva eTale pitAnuM, konuM? vicAre adhikAra kare che? siddhana, siddhanuM potAnuM liMga, cAritranI cAvI have bAju para rAkhe. liMgamAM tuM zuM bolyo che? sva eTale
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 pravacana 79 muM ( mA ) mA AliMga mA A vivAda pitAnuM ane pitAnA liMge siddhi siddhinuM lIMga kayuM? tIrthakara gaNadhare zAsakAnA abhiprAya pramANe eka ja vAta ke mokSe janArAnuM liMga mAtra A "rajoharaNa ja". have tame kahI zakaze ke-te mokSanuM liMga kabUla che. mekSane ApanAre ja A veSa. paNa jeDe apavAda te mUkyo che ne? tenuM zuM? svaliMge mokSe jAya ane anyaliMga ke gRhalige paNa meho jAya temAM tamAre vAMdho che? A jevuM mekSanuM liMga che, tevA te be paNa apavAda bhUta kharA ke nahiM? apavAda paNa apavAda ? vidhI apavAda. virodhI apavAda eTale zuM? thoriyAnAM dUdhathI AMkha sudhare ke bagaDe? AMkha kharAba thaelI che. te paTela vaida pAse AvyuM che. te bahu bolakaNe che. te kahe che ke vaidya? vidya! dekhato nathI? paTela akaLAya che, eTale jema tema bole che. aMte vaidya akaLAyo ane kahe ke thorIyAnuM dUdha AMkhe lagAva, ghera gayo turata jaIne jaMgalamAMthI therIyAnuM dUdha maMgAvyuM, AMkyuM, rAte AMkha cokakhI thaI gaI. are vaidya vaidya! le le zuM? tene kerIone Tele. kAle davA te batAvI hatI ne therIyAnuM dUdha meM AMkhe lagADyuM, paNa ethI maTayuM? e bane zI rIte ? batAva kayA zerIyAnuM dUdha che? jyAre gherIyAne jamInamAMthI ukheDayo che, te vakhate tenI nIce ghIne gADa rahelo che. temAM dhULa bharAI che ane temAMthI thorI uge che. thorIyAnI garamI ghImAM gaI. ghIthI piSAelA ane ugelA therIyAne lIdhe AMkha cikakhI thaI, te kahevAmAM Ave che ke--ArI paNa AMkha cokakhI kare che. A vAta AMkhanI davAmAM apavAda khare ke nahiM? surama AMkhane cokhI kare. tevI rIte zerI paNa, A vAkya apavAdarUpe kharuM ke nahi? paNa dhyAna rAkho ke-"paNa" zabda patI lagADI dIdhI. tevI rIte ahIM zAstrakAra kahe che ke mukhyatAe te svaliMge siddha. paNa A be liMga anyalige siddha ane gRhiliMge siddha e be liMga. te apavAda che, balake vireAdhI apavAda che. te khAsa khyAlamAM rAkhavA jevuM che.
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama dvAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 238 peTanA putranA bhege pArakA dattaka putrathI vaMza vRddhi IcchanAra spaNa na gaNAya | mukhyatAe mokSanuM liMga te Aja, svaliMga sidhdha, paNa gRhalige ane anyaliMge paNa mokSe jAya. jyAre ene mokSanuM ja liMga mAnyuM. tIrthaMkaree ane gaNadharoe e svIkAryuM ane puNyAtmA vigeree rajoharaNAdikane ja mokSanuM lIMga mAnyuM che. zAstrakAree vastutaH je AMkhanI davA karavA mATe batAvI heya, bIjAthI phAyado thayo hoya tene paNa" zabda lagADIne apavAda kahevAya che. suramAthI paNa AMkha cekakhI karI; te vAkyamAM paNa bolAya che. kAma paDayuM hoya te jALIethI chAparethI paNa nikaLAya. "paNa" zabda jALIyAmAM ane chAparAmAM 'lagADAya. daravAjAmAMthI nikaLavA mATe "paNa" zabda vaparAya nahi. tevI rIte svaliMgasiddha tyAM paNa zabdanI panotI lAgavAnI nathI. paNa zabda hiliMga eTale khADAmAM DUbelA gRhastha tenuM ja liMga. gRhi zabda ja kahI Ape che ke-phasAmaNanuM cinha. dunIyAmAM tamane bhAvatAla pUchaze ane amane zuM pUchaze ? dharmanuM svarUpa. tamArUM cihna ja bhAvatAlanuM to te mATe gRhiliMga e ApaDI chokarA viSaya kaSAyanuM ja A cihna che ane temAM mekSa jAya to vAMdho zuM che? kaMI nahi. anyaliMga eTale? bIjuM parAyuliMga, parAyuM eTale svamA tatva hoya to parAyuM kema kIdhuM? anya saMsAramAM phasAvanAra, rUlAvanAra bAvAne dekhIne "je nArAyaNa karazo ke "marthIeNu vaMdAmi" karaze? samyakatvathI virUdha, temAM paNa mokSa eTale liMga bIjAnuM hoya to paNa mokSe jAya. panotI pazunI sAthe pAnA paDelAvALAnuM cihna AlaMbana lenArAne mATe svaliga, paNa je svaliMgane dhakako de to potAnA chokarAthI vaMza rahe ane bIjAne khoLe tye te vaMza rahe temAM aDacaNa zI? gharanA chokarAne mArI nAkhe to aDacaNa che, vaMza te pitAthI agara pArakAthI paNa raheze. gharanA chokarAe vaMza rahe te mULa mArga, pArakA chokarAthI vaMza rahe te mATe gharanA chokarAne cheda karAto nathI. tevI rIte anyaliMga sidhdha ane gRhiliMga sidha paNavALA mArga ane tenA bharose svaliMga je mokSane hakadAra cheka tene cheda karavA taiyAra thAva to vAkyartha samajyA ja nathI. chokarA mATe ATale ucATa zA mATe kare che. e marI jaze to bIjo parA chokaro dattaka AvI vaMza rAkhaze. e jaze
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ 240 pravacana 79 muM te bIje Avaze ema kahenAra zANe kahevAya khare? anyaliMge sidhdha thavAya che. pArako AvIne vaMza rAkhe e nahIM banavA jevuM banAva. teTalA khAtara gharanA chokarAne anAdara-upekSA thaI zake ja nahi. cAritra vagaranAnuM lehI vadhAre ukaLe A uparathI ApaNe eka vAta nakkI karI. svaliMgamAM rahelA sAdhuo hoya agara cAritranI cAvIthI cUkelA gRhastha hoya, paNa banenA lohI karmanI kaThInatAnA nAza mATe sarakhA ja ukaLavA joIe. dezanA bhalAnI khAtara je kedamAM paDelA hoya tenA lohI vadhAre ukaLavA joIe. tevI rIte je cAritra vagarane hoya tene te vadhAre lehI ukaLavuM joIe. te sthiti thAya te tene samyakatva che. aghAtithI Dare cho tyAM sudhI mithyAtvathI tamo judA paDelA ja nathI, balake ghAtIne kApavAnI kAtara tarapha daSTi rAkhaze nahi, tyAM sudhI tame badhA samyakatvamAM AvelA ja nathI. AvuM samyakatva eka vakhata AvI jAya te cAhe jevI AzatanA karanAra thAya te paNa ardhapudagala parAvartananA anaMtA kALanI vacamAM ja haIzuM te? e tArI zaMkA khoTI che. anAdithI rakhaDatA te jhAMkharAMmAMthI jhabakIne nIkalyo hoya tema banyuM ja nathI. zuM tamane anAdinuM jJAna che? hA anAdinI siddhi mATe zAstrakAroe aneka samajAvaTa karelI che. motI eka vakhata vIMdhAyuM hAya pachI temAM mATI bhale bharAI hoya paNa pahelAM karatAM vedhamAM vadhAre ja heya. tAranA vedha jeTale vidha ( chidra) navA motImAM hoya. A AtmA ja e jhAMkharAMmAMthI jhabakIne eka vakhata nIkalyo hoya te A vakhata kaMIka UMcI dazA hoya. A AtmAne atyAre teno jhabakAre nathI. e jhagamagate jhabakAro Avato nathI, te ja kahI Ape che ke-haju A korA motI jevo ja che. pahelAM je jhAMkharAthI camakyuM hoya ne bIjI vakhata je camake teno camakAro jude ja hoya. anAdikALathI A AtmA jhAMkharAthI camakya ja nathI, anAdikALathI A AtmAe AhArAdika jhAMkharAne kiMmatI gaNyA che. dharmanA sadupayoga Adine khyAla haju lIdho nathI mATe e dharamanI laukikathI ane lekottarathI kiMmata kevI rIte samajavI, te abhayakumAranA daSTAMtathI zAstrakAra kevI rIte samajAvaze te vigere adhikAra agravartamAna.
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 80 su saMvata 1982 zrAvaNa sudI 10 gurUvAra zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM sUcavI gayA ke A saMsAramAM rahelA jIvAe vyavahAramAM kAyadAmAM ke zAstramAM eka sarakhI rIti kabUla karavAmAM AvI che ke-vastu mAlikInI chatAM kIMmata sadupayegAdika pariNAmA dhyAnamAM rahe nahi, tyAM sudhI peAtAnI mAlikInI vastunI vyavasthA karavAne haka nathI. tema dharmanI kiMmata sadupayAgAdikane dhyAnamAM laI zake nahiM tyAM sudhI dharmanI vyavasthA karavAnA haka kAI ne male nahi'. jema khaccAMne nAnapaNathI khAvApIvAnI TevA paDe che, temAM kAine kaMI paNa zIkhavavuM paDatu' nathI. mIThe rasa dekhIne khAI jaze ne kaDavA dekhIne kADhI nAkhaje evuM kAI mAtApitAe zikhavyu nathI. rasanAnA viSaya Ape|Apa jANe che. tApa lAge tyAMthI khasI javu', TADha lAge tA eDhavu. e vicArA keAInA zIkhavelA AvyA nathI. duHkha lAge tA rAvu' e kayA mA Ape zIkhavyuM? kharAma zabdamAM udAsIna thavu, sArA zabdamAM khUza thavu e keNe zIkhavyu.. IMdriyAnA viSAe iMdriyAe ApoApa 'gharI lIdhA che. tethI kahIe chIe keM-jIvane khArAka zarIra iMdriya tenA viSaye tenA sAdhanA A pAMca jhaMkharA vaLagelA che, tene mATe keAIne kaI kahevu paDatu nathI. sukhamAM khUMza thavu-duHkhamAM nArAja thavuM e keNe zIkhavyu? baccAMonI A pAMcamAM pravRtti dekhIe chIe ane khAvAnuM maLe ke jhaTa mAM khAlaze ne cUMTI bharIe tA rAvA maMDe che, e koNe zIkhavyu'? pa`pALavAthI suI javAnu` kANuM zikhavyu` ? e pAMca vastu khacapaNathI mAbApanI zikhAmaNu vagara A jIvane vaLagelI che. mATA thaIne kheArAka zarIra iMdriyAdikanA sudhArA karyAM. bacapaNamAM vAvelA vRkSeAja ucharyAM jAya che. sAmAnyathI khaLakamAM te ApaNAmAM pharaka kayA ? vastu nathI karI paNa rIti pharI che. dharmI-adharmInA taphAvata pelA pAvI zakatA na hatA, tame pakAvIne vApare che, e iMdriyAnA viSA jevA dekhAtA hatA ane te tame lAvIne ApatA hatA, agara tenA sAdhanA bIjA pAse dekhAtA hatA. te AjIjIpUrvaka mAMgI letA hatA. tene te vakhate meLavavAnI tAkAta na hatI. A pAMca sivAya cha' kArya phA. 16 tsu
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ 242 pravacana 80 muM A jIva kayuM kare che? jema ApaNe baccAMne AhAra zarIrAdi tarapha derAyela hoya te vakhate tene AbarU eka suMdara cIja che ema samajAvIe to AbarU cIja jyAre samaje? jene e vicAra rahe ke AbarU rahe te rahe paNa mAre te khAvuM che, zarIra sAcavavuM che, iMdriyane piSavI. che, viSayo khaseDavA nathI ane viSayanA sAdhane pakaDI rAkhavA che. Ane AbarUnI kimata samajAvI zake kharA? baccAM pAse AbarU nizcita karAvanAro bevakUpha kahevAya. gelaIyAne harAmathI khAvAne harAmacaraka hoya. jene hoya tene ghera pUratI sAmagrI hoya chatAM golAIthAmAM khAvAne ja rasa lAge che. tevI rIte nAnA baccAMne AbarUnI tevI kiMmata lAgI nathI, jevI AhAradikanI kiMmata lAge che. tevI rIte dharmane mAne che parakAdika samaje che paNa dharma banavA hoya to bane paNa AhAra zarIra iMdriya vigeremAM bIlakula khAmI AvavI na ja joIe. dharma muddala nAza pAme tenI mane phIkara nathI, paNa iMdriyAdikamAM khAmI bIlakula na AvavI joIe. AvI sthiti hoya tyAM tamArAmAM ne bALakamAM pharaka nathI. dhama adhamamAM A ja pharaka che. A cha viSaye pakaDIe chaThTho viSaya dunIyAnI jazakIrti. ApaNe bacapaNathI Agala vadhyA chIe eTale A pAMcane sArA gaNIe chIe ane moTA thayA eTale chaThThI AbarU e paNa kaMIka ThIka gaNI. ApaNe dharma zabda sAMbhaLIe tene phAyadA phaLa ane UMcI sthiti dhyAnamAM laIe te paNa chanA chakkAmAMthI khasavuM nathI. temAM rahyA thakAM dharma bane to bhale bane, emAM jarAye uNapa na AvavA devI. cAhe to mithyAtvI kaha, aNasamaju kahe ke adharmI kahe. te kharUM, paNa A chane koI paNa bhoge rakSita karavA. jema piluM nAnuM bacce koI paNa bhege pAMcane rakSita karavA mAMgatuM hatuM tevI rIte kaI paNa bhoge tamAre chane sajajaDapaNe pakaDI rAkhavA udyamavaMta rahe che. laukika mithyAtva dharma kare e kabUla karavAnI nA nathI chatAM AgaLa kahelAM chaThakane keI che cheDaze nahi te dharma karavA taiyAra chuM. mithyAtvI kAMte adhamI kahe, cAhe je kaho te badhuM kharUM. jema baccAe AbarUnI kiMmata gaNuM nahiM paNa AhAradika pAMcanI kiMmata gaNa, tema tame AhArAdikanI kiMmata gaNuM nahIM paNa AbarUnI kimata gaNI. tevI rIte chaenI kiMmata
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama dvAraka pravacana zreNI vibhAga bIje 243 na gaNa ne dharmanI kiMmata gaNI tyAre samakita, samyakatva zabda seMdhe che paNa lagIra UMDA utaro to jabarajasta maLe che. samyakatva zabda te ja AtmAne lAgu thAya che ke je AtmAne pUrve kathana karela chaene bhege dharma TakAvavA prayatna kare. jema jagatamAM AbarUnA bhege pAMcanI paMcAta karanArane AbarUdAra gaNAya nahi. tevI rIte jeo dharmanA nAzanA bhege chanA chakakAne majabUta karavA mathe. e chanA chakkAne harakeI bhege pASaNa karavA mAgo tyAre mithyAtva, mithyAtva be prakAranuM kahyuM che. laukika ane kettara. lokika mithyAtva kudevAdikane mAnavA; tevI rIte kaI paNa bhege chanA chakakAne ja tatva gaNavuM. tenI chAzamAM kALaju katarAI jAya, tenA vadhArAmAM kALajI ukale. atyAra lagI paNa chanA chakkAmAM rahelAne tathA prakAranA deva gurU ane dharmane sevatA hatA. tyAM sudhI laukika mithyAtva hatuM. dayALa keNa kahevAya? - chanA chakkAvALA deva gurU ane dharmathI AhArAdika chakkAnuM poSaNa kare. ane Ave tyAM sudhI laukika mithyAtva. chanA chaTakAthI bahAra rahelA-deva guru ane dharmathI chanuM piSaNa mAge te lokottara mithyAtva. tIrthakara sudeva zAthI? chanA chakkAthI khaselA che mATe te mudeva. jinezvara deva sudeva kema ? eka ja kAraNathI ke chanA chakkAmAMthI nIkalI gayA che. evI rIte sugarane zAthI mAnIe chIe? chanA chaTakAmAMthI nIkalavA keDa bAMdhI che, tema je je chanA chaTakAmAMthI nIkalavA mAge tene madada kare che mATe te suguru. dayALu manuSya ema belI nahiM zake ke uMdaramAM tAkAta hoya te balADIthI bace. cakalImAM tAkAta hoya te vAMdarAthI bace. AvuM kahenAre dayALu kahI zakAya kharo? dayALu kANu kahevAya ? je bacavA mAgato hoya tenI vAre dhAya, bacavA mAganArane mATe aneka prayatna kare ane bacAvavA jAva te dayALu. bacAvavA lAyaka che, bacavuM sArUM che, enAmAM tAkAta hoya to bace, ene dayALu kahI zake che? je eka UMdara, eka bilADI ane eka pArevAne bacAvavAne mATe prayatnazIla thAya, bacAvavA banatI mahenata kare te ja dayALu kahevAya, tema ahIM jeo chakAyanA chakkAmAM athavA to chakakAyanA paMjAmAM saMkaDAelA hoya te AhArAdikanA chakkAmAMthI chUTI jAya te sArUM evo vicAra kare eTalA mAtrathI dayALu kahevAya ? jevI rIte dayALu thanArane
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 80 muM tanatuMDa mahenata dayAmATe karavI ja paDe ane te ja dayALunI kaTimAM AvI zake. tevI rIte zuddha guru teo ja kahevAya ke jeo chaenA sakaMjAmAMthI nIkaLe ane nIkaLanArane tanatoDa mahenata karI kADhavA mathe, bake chaenA chakakAmAMthI bhavya jIvane kADhavA tanatoDa mahenata kare. jagate kayA guNane avaguNa tarIke nathI oLakhAvyo? duniyAmAM te kSamA kare te sAmarthya vagarane, mAnarahita thAya te saMvagarane, mAyA rahita thAva te buddhi hIna, lobha rahita thAva te hADakA bhAMgelo che ema kahevAya. dunIyAe kayA guNane avaguNa tarIke nathI karyo. evo eka paNa guNa nathI ke je dunIyAe avaguNa tarIke na AMka hoya. vItarAgapaNuM temAM to kaze savAla nathI ne? chatAM paNa dunIyAe ene paNa avaguNa banAvyo. vItarAga eTale rAgadveSa eke nathI, enI ArAdhanA kAmanI zI? rAkhoDAmAM ghI nAkhyuM te zuM phAyado? kheDAmAM ghIthI phAyade heya te ja vItarAganI sevAthI phAyado thAya. kharekhara jayAM guNane avaguNa kahevo che pachI tyAM satyAsatyanI parIkSA zI? devane vItarAga mAnI beThA te phaLa kayAMthI meLavaze ? vItarAga sarakho asAdhAraNa guNa tene paNa dunIyA kalaMkita karavA cukatI nathI. samAdhAnane paNa sajajane dhyAnamAM le chApAvALA chabaraDA vALe te chakela chokarAne tattva tarIke vase. enuM samAdhAna sAMbhaLavA paNa taiyAra nathI. A vItarAgapaNane avaguNa kahenArane samAdhAna Ape te paNa maMjUra karavuM nathI. ahIM lAyaka nAlAyakanI oLakhANa thAya che. aNusamaja thI be hoya te paNa samAdhAna sAMbhaLavA taiyAra hoya te lAyaka, paNa jeo samAdhAna sAMbhaLavA taiyAra nathI ane samAdhAna sAMbhaLavA jAya tene mATe nAta bahAranI vAto karanArA nAlAyakapaNAnI keTine oLaMgI gayA che. samAdhAna sAMbhaLavuM, e upara vicAra karo, satya mAlama paDe to grahaNa karavuM te dazA kayAM? Aja vAta dhyAnamAM lezo eTale zAstrakArene zAstrothI keTalAka zrotAone nAlAyaka gaNavA paDayA che. samAdhAna samajyA chatAM ma na tayAra na hoya temane nAlAyaka sivAya kaI kaTimAM mUkavA? pheTe paDAvanAra kaI hiMsA nathI karate ? vItarAganA mArgathI patita thaele samAdhAna sAMbhaLavA taiyAra na
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhAraka pravacana zreNa-vibhAga bIjo 2pe heya. ghuvaDa divase na dekhe tethI sUryo pitAnuM teja saMkecavAnuM nathI. tethI dharmiSTae samAdhAnanA daravAjA baMdha karavA nA hetA nathI. vItarAgapaNuM levuM che ke-AtmAmAM vItarAgapaNuM pragaTa karavuM che. A jagA para mUrtine na mAnanArA bhAIonI paNa dalIla dhyAnamAM levAnI che. sthAnakavAsIo kahe che ke-patharanI gAya zuM dUdha Apaze? zuM pattharano vAgha phAMphaDI khAze? AvuM daSTAMta daIne bhagavAnanI mUrtine ArAdhanArA lokone khaseDI nAkhe che. have te tamArA muhapatti bAMdhanAra suMDhIyAnA phoTA seMkaDo taiyAra thayA che. A phoTo mahAvrata pALe che? upadeza de che? bolo to kharA ! zuM kare che? kaho eka ja vAta thaI ke amArI tasvIro tamArA mAnavA lAyaka; tasvIre jANI joIne paDAvelI chakAyanA kUTAthI DaravAvALA-dayAnuM nAma pikAranA, tame Ama moTuM bAMdheluM ane Aghe goThavelo paDade goThavele temAM kaI dayA? phoTA paDAvavAmAM chae kAyanI hiMsAmAM kayuM ochuM che? bharamAvanArA draSTAMta-yuktio tame jANuM joIne chabI paDAvI ke ajANyA ? potAnA mananA bacAva khAtara kahI de ke te te zrAvake pADI lIdhe. te kapaTa sAthe jUThuM-mAyA mRSAvAda, AMkha phoTAmAM khUllI che ke baMdha? beThaka barAbara goThavelI kayAre Ave ? jyAM sudhI tenA kAcanI sAmA nahiM bese tyAM sudhI AMkhanI kIkI Avaze ja nahiM. kIkIvALA phoTA che to mAnavuM ja paDe ke-ame jAte jANI joIne paDAvyA che. tattva e che ke-potAnI mAnyatA mATe phoTo paDAvyuM chetame abhimAna ane manane tattva gaNanArA chakakAyanA bhege mAna jALavavA taiyAra che ne bhagavAnanI mUrti jaDa che e zuM laIne bolo che ? bhagavAnanI mUrti jaDa che, paNa bhagavAnanI mUrtAi kahevAthI yatki cita paNa bhagavAnapaNuM mUrtimAM AvyuM, evI rIte bhagavAnanI mUrti temanA AcaraNa pramANe mAnanIya thaI cUkI. pattharanI gAya dUdha Ape che? pattharano sAvaja, siMha-vAgha phAMphaDI khAya che? AvI rIte akakala vagaranA zrotAne phAve tema samajAve che. prazna-terApaMthI pheTA paDAvatA nathI? uttara-terApaMthI pustaka rAkhe che e zuM che? AkAra lakhe che ane mAne che ke nahiM? te bheLA zrotAne mArgathI vimukha karavA mATe A dhaMdhA kare che. paNa tAre jUTha bolavAne tyAga che ke nahi ? (sabhAmAMthI)
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ 249 pravacana 80 muM hA temane jUTha belavAne tyAga che. tuM Ane zuM kahe che? "pattharanI gAya" gAya paNa koI prakAre nathI te pattharanI gAya kema ? pattharane vAgha kema bole? bola ke jUThuM be ke gAya vAgha hatA nahIM ne kahyuM. tArA hisAbe pattharanA kakaDA bolavA joIe. kathaMcita gAyapaNuM mAne, nahIMtara mahAvrata phara uccare. gAya vAgha te be zabda te pite ja vAparyA ke nahi? pattharanI gAya pattharano vAgha kema che ? bIjI bAju pattharanI gAya dUdha ke kema? A bharamAvanArA daSTAMta che. sAcI gAyane je dehI lIdhI hoya te deDyA pachI zuM maLe? have te navuM dUdha Ave tyAre male, kAraNa gAmamAM dUdha rahyuM nathI. tevI rIte tArA hisAbe ane daSTAMte A tIrthakara sAkSAt heya te ekane kevaLajJAna maLI jAya te bIjAne kevaLajJAna maLe nahiM kema? pachI tIrthakara kevaLajJAna vagaranA. ahIM vicAro ke-jene eka vakhata dehI lIdhI eTale e gAyamAM dUdha nathI. ne bIjAne dudha maLatuM nathI. sthAnakavAsIone kaheje ke-gAyanuM tamAre dRSTAMta lagADavuM hoya te tIrthakaranA bhakato pAchaLathI AvyA te ghasate hAthe pAchA javAnA ema ? pattharanI gAyane jANakAra sAcI gAyathI dUdha meLave. sAcI gAya dUdha de tenA karatAM pattharanI gAya jANavAvALAne ja sAcI gAya dUdha de. piolIsa cerane pakaDavA mATe cAre bAju phare che. cArane najare dekhe che, paNa cArane pheTa piolIsa pAse na hoya tyAM sudhI sAkSAt cirane pakaDI na zake. balake vAraMTa hAthamAM vA khAya. sAkSAta gunegAra ubho che, te kayA sAdhana dvArA dharapakaDa karavI ? ekale sAcAne maLela cora sabitI na hoya te ghera jAya. patharanI gAya jANavAvALe teja sAcI gAyamAMthI dUdha kADhI zake. pahelAM tame kaI gAyane oLakhI zakyA che? cepaDIne citrothI gAye siMhe ane vAghanA citrAmaNe, are rabArInA chekarAe pahelAM mATInI gAya banAve che. gAyanA citrAmaNathI mATInI gAyothI gAyanI oLakha meLavI te sAcI gAya oLakhI jema eka dezamAM mRdula gAyo nathI. temAM patharanI gAyanuM pUtaLuM nIkaLyuM? badhA pUche che ke A karyuM jAnavara? kAraNa ke tyAM gAyanI vastI nathI. dura dezanA musAphare oLakhAvI ke amAre tyAM AvA AkAravALA prANIne gAya kahe che ane A
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI-vibhAga bIjo 247 AMcaLamAMthI dUdha nIkaLe che, ziMgaDAthI mAre che, meMthI ghAsa khAya che. emAMthI be cAra jaNa musApharI karatAM karatAM jagalamAM AvI caDayA. unALAmAM madhyAhnane vakhata hato. tethI thAkIne jhADa nIce eka paDaye che, tyAM gAyo caravA nIkaLI che. te vicAro bihAmaNuM rUpa dekhI vAgha samaye ke mane phADI khAze. bIjAnI pAse te gAye AvI, jAnavara che paNa tINA ziMgaDA che to peTa phADI nAkhaze, mAraze to? pelo bIjo paNa bhAgI gaye trIjo musAphara paDelo hatuM, tene dhyAne AvyuM ke pelA pAyAmAMthI je pUtaluM nIkaLyuM hatuM. jenI oLakhANa paradezIe karAvI hatI ane jemAM nIce rahelA AMcaLamAM dUdha hoya che, te ja A gAya jaNAya che. AMcaLa pakaDI dUdha kADhI pIdhuM. pelo bacI gaye. bAkInA bIjA marI gayA kharI gAya kAma kone lAgI? pattharanI gAyane pravINatA na hatI temane sAcI gAya maLI te paNa kAma na lAgI ane aMte prANa gayA svarUpa jANavA mATe asala ke nakalamAM pharaka hatA nathI. saMskAra ubhA karavA mATe sthiti jANavA mATe bannemAM pharaka nathI. patharane vAgha phAMphaDI khAze ? gAmaDAMnA bhATa zaheramAM Ave tyAre zaheranA chokarA ramatanI khAtara jhADanI chAla laI ne gADAMnI maLIne sApa banAve. pachI kahe ke A lAkaDuM zAnuM che? te vakhate lAkaDuM jevA mAMDe ane jyAM pelo banAvaTI sApa dekhe pachI lAkaDuM kayAM pheMke che? A vAtamAMthI levAnuM zuM? pAghaDI koNe pheMkAvI? jeDA keNe pheMkAvyA? sAcA sApe ke banAvaTI sApe? kaho tyAre vastu sthiti Abehuba magajamAM lAvavA mATe sAcA sApa jevuM ja maLInA sApe karyuM. prazna-Ate bhrama kahevAyane? uttara bhrama ahIM thayo ne tyAM kema na tha? belo tyAre sApane AkAra sApanI buddhine utpanna kare che. bicArAne kevaLa bhagavAnane aMge dveSa che ne temanI pUjA uDAvI che. haju A maLIne banAvaTI sApa nacAve kudAve che ane A pattharanI gAya sAcI gAyamAM kAma lAge che. kAraNuM svarUpa samajavAmAM ane saMskAra jamAvavAmAM asalI agara nakalI gAyamAM pharaka nathI. gAya gAyanI japamAlA jape te keTalA dahADe dUdha nIkale? te namo arihatA ja paze temAM zuM vaLaze? mULa bhagavAna vItarAga devamAM AvelA guNo te je guNe bhaktane levAnA nathI. pitAnA guNe bhaktamAM
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 pravacana 80 muM AvavAnA nathI, devAnA nathI, te gAyanuM udAharaNa denAro jainazAsananA javAharane jANatA nathI. tevI rIte vItarAganI sevA karIne vItarAga paramAtmAnA AtmAnA guNe levA hoya te phakata pitAnA AtmAnI prasannatAnI jarUra che. vItarAganA AtmAmAM raheluM kevaLajJAna levuM nathI, temaja te ApatA nathI. sAme rahelI cIjanuM pratibiba kAcamAM paDe temAM cIjamAMthI kaMI adhikuM ochuM thayuM nathI. have kahe che kee pratibiMba pADavAmAM mULa vastune rAganI zreSanI kazAnI jarUra nathI. mAtra kAca tenI barAbara sAme thave joIe, jenuM pratibiMba karavuM hoya tenI sAme cakacakata kAca rAkhavuM joIe, evI rIte vItarAga guNa prApta karavA AtmAe nirmalatA karavI, jethI vitarAganuM AbehUba pratibiMba paDe, temAM rAga dveSane prasaMga nathI. cokhA kAcamAM Abehuba pratibiMba paDe che, tevI rIte A AtamAM dharmanI nirmalatAvALa heya te vItarAganuM svarUpa AbehUba pADI le, temAM vItarAgane kaMI adhikuM ochuM thavAnuM nathI. AtmAne karma rahita thavuM che, kevaLajJAna meLavavuM che, te vItarAganA AtmAmAMthI kheMcI levuM nathI. ApaNA AtmAmAM ja taiyAra karavAnuM che. mAtra sAmI cIja uparathI pitAnI nirmalatA karIne ApoApa taiyAra thAo. AvuM chatAM paNa jeo bicArA bhAna bhUlelA hoya te vItarAgatAnA guNane avaguNa tarIke kahevAnuM cUkatA nathI. to pachI vItarAgapaNa sivAya bIje jagatamAM ko guNa rahyo ke-je guNane chakela chekarAo, sarakhA sudhArake chApAmAM avaguNa kahetA cUke. jema dayAthI bacAvavAmAM AvatA jIvanI vakhata sAdhunA lebAzamAM rahelA sAdhuo, sAInA kAkAo pApa kahetAM cUkatA nathI. kasAI halakuM kAma kare che, paNa kasAI ema nahiM kahe ke-bacAvanAra bevakUpha che, peTa khAtara kharAba kAma karaze paNa bacAvanArane bevakUpha nahIM kahe. jyAre A (terApaMthI) sAdhuo bacAvanArane-pApI mAne che. ane evAonA prasaMgamAM phasAelA dayALa purUSo paNa dayAne cheDI de che. jyAre davA na choDAya te zuddha guruo ke je chanA chakakAmAMthI chaTakavA taiyAra thaelAone madada karanArA thAya temAM navAI zI? rAjA udAyanane bherA je mulatAnanI pelI bAja che. je vItabhayapatana hatuM, tyAM rahevAvALo udAyana rAjA, tenI dIkSA thavAnI che, jethI dIkSA mATe caMpAthI vihAra karyo ne pAchA AvIne rAjagRhI comAsuM karyuM. mahAvIra mahArAjA jevA lobhI atyAre eka sAdhu nahiM
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAhAraka pravacana zreNI vibhAga khIle nIkaLe, kema ? bhagavAne 2400 mAIla lagabhaganI cala pakaDa celA mATe karI. zAstrakAro jene uddhAranI jahemata gaNAve tene tevA virAdhIokhAlIzeA lAbhanI dRSTi jaNAve che. paNa tenA kahevAthI gurue te kArya karatAM aTakavAnuM na hoya. je nIkaLavA mAge tene chanA chaTakAmAMthI kADhavAvALA te gurU kahevAya. chathI chaTakavuM te dharma, ema zuddha deva guru dhama enuM svarUpa kahyuM. 249 have lAkettara mithyAtva ahIM Ave che ane te e ke--chamAMthI chaTakelA deva chamAMthI chaTakavA mAgatA guru, chathI chaTakavuM te dharma. te traNathI chakkAnuM pASaNa mAge te leAkeAttara mithyAtva. sudharelA DhaMga bahArathI chaTakavAnI vAta jaNAve, ane kALajAmAM chaThTho mAMDavAnI vAtanuM ghaDatara gharDa, AvAne saphedaThaga na kahevAtA zuM kahevuM? chakkAmAMthI chaTakelAnA bhAge je chakaku taiyAra karavA mAMge temane kevA kahevA ? chanA chakkAmAMthI chaTakelAne sAdhana khatAvI chakkAnuM pASaNa kare te sapheda Thaga. abhavya mithyArdaSTi e zuddha-deva, guru, dharma ke jeo chakkAmAMthI chUTelA che te dvArAe sa'sAra ane viSayAnuM ArAdhana kare che. te saphedaTaMga. chakkAthI chUTelAnA bhAge saMsAra ArAdhana karavA-mAge te sapheda DhaMgathI paNa vadhI jAya che. jetInA bhAge phrevadravyanA bhAge, gurunI hIlanA karIne, dhanuM nukazAna karIne, Arthika kauTu khika dezIya kAraNAne peSaNa karavA mAMge tene kevA gaNavA ? devAdikanuM ArAdhana kare paNuM manamAM sa'sAranuM pASaNa mAMge. AvA prakAranA vargamAMthI A AtmA kayA vargamAM che te tapAseA. jyAre kharco mATuM thAya tyAre AkharUnA khyAla Ave. AkharUnI kiMmata thayA pachI tene AhArAdikanI darakAra hAya nahi, tevI rIte dharmanI kiMmata samajavA lAge tene AhArAkrika cha nI kiMmata na hAya, balke dharmanI ja kiMmata hAya, dharmanI kiMmata phAyadA dharmanA bheda cAmAsI kabyA kevI rIte jAvAze te adhikAra agre vartamAna, 1 AhAra, zarIra, iMdriya, viSayA, tenA sAdhanA, AbarU A chane samUhape chakko kahela che.
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 81 muM saMvata 188 zrAvaNa zudI 11 zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM sUcavI gayA ke saMsAramAM, kAyadAmAM, agara zAstramAM e vastu nakakI thaelI che ke jyAM sudhI vastunI kiMmata sadupaga durUpayeAga anupaganA phAyadA ane geraphAyadAne samaje nahi tyAM sudhI tenI mAlikInI vastunI vyavasthA karavAnI kAravAI tene na leM pAya. to AmA AmAnI kimata sadupaganA pariNAma dhyAnamAM na hoya tyAM sudhI Atma-vyavasthA karavAnuM tenA hAthamAM soMpAya nahi. manuSya milakata na samaje te mAlika chatAM paNa vyavasthA karanAro gaNAtuM nathI. evI rIte zarIrane cagya upayoga kare te je zarIrane ApaNe vartAvavAne haka meLavI zakIe. zarIranI gya vyavasthA na jALavI zakIe ane bhAna khasI jAya tyAre bolavA cAlavA uThavAnuM bhAna rahetuM nathI, tevA manuSyane kayAM mUka paDe? meDa hAusamAM. ene jema haravuM pharavuM hoya tema karavA gho, kaI gAMDAne paNa laI AnI sAme Ave te eNe pote zarIra banAvyuM che, TakAvyuM che, pAvyuM che enI upara tamAro haka che? dhArAsabhAnA sabhAsadone Ave dhAro svIkAravA koI taiyAra nathI. te gAMDAnA zarIranI vyavasthA tenA hAthamAMthI jhaTavI levAmAM Ave che. AvI ja rIte dharma zAstranI dRSTie tamArA AtmAnuM vicAro. izvaranI corI paramezvare A AtmA ApaNane Apyo nathI. jenI jamIne te ja teno mAlika, keInI jamIna upara cAhe jeTaluM UMcuM makAna bAMdhI dyo, te kAyadAnI daSTie makAna mAlika e jamIna mAlika thato nathI je Izvare AtmAne banAvI ApaNane Apyo hoya to temAM ApaNe cAhe je pheraphAra karyo hota to IzvaranI mAlikIne AtmA gaNI zakAya. vaDIlopArjita milakatamAMthI pAMca hajAramAMthI pacAsa hajAra kare te paNa te vaDIlopArjita ja gaNAya. evI rIte jaDa jevA nirUpayogI AtmAne banAvyo hoya te paNa te vaDIlopArjita. janma vakhate aNasamaju ajJAnI hoya che. Izvare AtmA banAvyo mAnIe te bhAna vagarano, upaga vagarano, svacchatA vagarane ajJAnI ane abhaNa banAvyuM. AvA AtmAne jJAnI samajI
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra51 AgamaDhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje Adi uttama sthitimAM taiyAra koNe karyo? jagatanA vyavahAre. janmathI keI bAhoza hoto nathI, avivekI aNasamaju hoya che. tethI bALakanI buddhinI kiMmata gaNAtI nathI. bALaka dunIyAne bhAra rUpa gaNAya che. bALaka pAtya che, tene pAlaka gaNatA nathI. Izvare tamane pAlya seMgyo. pAlaka na soMpyo. je pAlya Izvare soMpyo ne pAlaka pitAnI meLe agara jagatanA vyavahAra karyAthI thayA. vadhAre koNa? Izvara ke jagatane vyavahAra. sIdhI rItie moTe kezu? kahevuM paDaze ke pAlaka chatAM paNa je o Izvara kartA mAne che. temane pUchIe ke, pAlya tarIke aNasamaju ajJAnI bALakane Izvare pedA karyo te mAlikI konI? jenI je jamIna tarapha jhADa hoya paNa je khetaramAM mULa heya, mULamAM vadhAre tatva na hatuM paNa tenA mAlika te mULa jenI jamInamAM hoya te ja. Izvara kartA mAne temane kahIe chIe ke AnuM mULa paramezvarane tyAM, jenAkhetaramAM DALa AvI ne phaLa cUMTIle te te cora khare ke nahi? te tevI rIte aNaghaDa AtmAne bhale utpanna karyo hoya ane te tamArAmAM mATe thaye heya te tamArA mATe teno upayoga karavAmAM Ave te IzvaranI corI karI ke nahiM? vyavahArathI sAmAyikAdika pratikramaNa pauSadha prabhAvanA badhuM karIe paNa te badhuM pANIyAraNanI vAta jevuM che. pANunuM beThuM lAvanAra bAI sahIyara sAthe vAto kare, mAthuM halAve, zarIra calAve paNuM lakSya beDA tarapha. tevI rIte tame sAmAyika paDikamaNuM posaha karo chatAM citta kayAM ? AhArAdi pAMca ane chaThThI AbarUnA viSayamAM. pUjA prabhAvanA pauSadha karIe paNa lakSya chanA chakkAmAM che. chanA chakkAmAM AtmAne jeTaluM parove teTalA tame IzvaranA cAra kharAke nahiM? jeo AtmA Izvarane karele mAne che temane mATe A jaNAvyuM che. pitAnI kamajALa teDavA bIjA samartha banI zaktA nathI jenaza stranI apekSAe A AtmA keInI karelI cIja nathI. AtmAe pite paNa pitAne banAvyo nathI. je Izvara anAdikALathI che tevI ja rIte AtmA paNa anAdikALathI che. AtmAne banAvyo koNe? jo ema mAnIe te Izvara kayAMthI bace? mArA mAbApane mAbApa joIze ke nahi? Izvarane banAvavA mATe kaI paramezvara joIze ke nahiM? jema paramezvara Izvara e haMmezano rahelo ja che, koIne banAvelo nathI. tevI rIte A AtmA zAzvata haMmezane che. chatAM AtmA pitAnI
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ rapara pravacana 81 muM kiMmata samaje nahiM tyAM sudhI A AtmAne potAnI marajI mujaba vavAne haka nathI. zarIra ApaNe vadhAryuM. pAlyu. peAdhyuM TakAvyu che, A badhuM karyA chatAM zarIranI kiMmata na samaje te te manuSyane zarIranI vyavasthA karavAnA haka nathI. gAMDAne ApelI svataMtratAnuM bhayaMkara pariNAma Ave. kaI vakhata gharane lAhya lagADaze ? te-lAja khAtara gAMDAne svataMtA apAtI nathI. tevI rIte AtmA pAtAnA sadupayAgAdikane age AvatA pariNAmathI sAvaceta che ke nahi' ? sAvaceta na heAya tyAM sudhI tene apAtI svataMtratA zu' kare ? dunIyAmAM gAMDA manuSya jaDa padArthone lAhyathI saLagAve che ane tene elavanArA pArtha pANI dhULa vigere tene maLI rahe che. AtmA je lAI lagADe che te bahAranA jaDa padArthothI AlavAtI nathI. AtmAmAM krAvanI lAi saLagI te zAthI elavAya ? pArake ghera ne peAtAnA AtmamAM paNa lAi lagADe che. peAte krodhamAM dhamadhamyA te vakhate Aga kAne tyAM saLagI ? gAMDA mANasa marI javA dIvAsaLI saLagAve te tenI pAsethI te levA mAge te vakhate keTalI muzkelI paDe che. tevI rIte A AtmAmAM ApaNe peAtAne baLI maravAmATe ApaNe peAte ja ubhA karelA krodhane kAkaDA jJAnIne khaMdha karavA paDe che. te vakhate jJAnIne navanejA pANI utare che. jo jJAnIe bIjAnA krodha kAkaDA paDAvI levA, krodha divAsaLI khUjhAvI devA, tAkAtavALA hAya te ApaNAmAMthI eka paNa saMsAranI jALamAM hAta nahiM. dunIyAmAM cAhe jeTalu DahApaNu vadhAre chatAM DAhyo mANusa eka e pAMcasene pUrA paDe che. paNa e gAMDAne jALavI zake nahiM. gAMDA e hAya tA jhaLavanArA DAhyA be joie. tI'karamAM tAkAta eTalI badhI che ke kAcI e ghaDImAM jagatanA ana tAna ta jIvAnI karmanI jALane jAvI nAkhe che. jJAnI puruSAnA AtmAmAM evI jabarajasta tAkAta che ke je tAkAtathI kAcI e ghaDImAM 48 miniTamAM jagatanA ekendriya, e indriyAdivALA heAya te sarva jIvAnI kamajALa jalAvI nAkhe che. ATalI tAkAta che paNa aDacaNa eka ja, pArakA AtmAmAM rahelI jALane jJAnI pazu AlavavAne zaktimAna thatA nathI. krAya dAvAnaLa olavavAnA upAya Aga lAge te jagA para dariyAnuM pANI AvI jAya teA kAI paNu
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama dvAraka pravacana zreNI-vibhAga bIjo 253 jaga para Aga cIja rahe nahiM. paNa AganI jago para badhe dariyo AvatuM ja nathI. jIvomAM rahelo krodha dAvAnaLa karmanI kaThinatA rUpa dAvAnaLa che, tyAM sarvajJane AtmA paNa kAma karI zakatuM nathI. nathI te sarvane AtmA kedha dAvAnaLamAM Avate, nathI sarvane AtmA tyAM jate. te krodha dAvAnaLa zAMta zI rIte thAya? dariye uchaLate heAya te vakhate jANe dunIyAnI Aga bUjhAvI deze ema mAlama paDe, tevI rIte sarvajJo bhAvadayAmAM AvI jAya. vastutaH hadayamAM vicAre ke-AkhA jagatanA duHkhAne nirmULa karI nAkhuM. AvA sarvajhanA uchALA hoya che, paNa je dariyAnA kAMThe AvelA hoya tene ja dariyAnA mojAM asara kare che. evI rIte sarvajJane hadayamAM dhAraNa karanArAonI krodha vALAe ja jJAnIthI olavAya che. jeo sarvajJanA zAsanarUpa dariyAnA kAMThA para AvyA nathI, dariyAnI havA paNa jyAM AvI nathI, temanA vacananI chAyA je AtmAmAM AvI nathI, te AtmAnI krodharUpI javALA kevI rIte bUjhAvavI? gAMDAe saLagAveluM bUjhAvI zakAya. kadI saLagI gayuM te phera taiyAra karI zakAya, saLagAvavAnuM sAdhana gAMDA pAsethI jhUTa to baMdha thAya, paNa zAMtinuM pANI chAMTe te segaNuM jhaLe. e krodhajhALathI je baLI gayuM e pharI taiyAra karavA koI samartha nathI. gAMDAe bALeluM be dahADA ke be mahinAmAM taiyAra karI zake paNa ava caMDA AtmAe saLagAveluM kaI paNa rIte taiyAra karI zakIe nahIM. vAMdaro ghara karavA taiyAra nathI paNa bhAMgavA taiyAra che. tevI rIte A AtmA potAnA phedhane mAravA taiyAra nathI, paNa bIjAnA krodhane udIravA taiyAra che. je dareka manuSya eTaluM dhyAna rAkhaze ke zAhukArI kharI kyAM che? je vakhata krAIsIsa-nANAMbhIDa Ave ke je vakhate nANAMnI chUTa na hoya te vakhata levaDadevaDa na kare te tavarUpa nathI. nA gAMnI bhIDa vakhatanI jema chokarA parIkSaka AgaLa ubhA rahe ne savAlane javAba na Ape to te pAsa thavAne lAyaka banI zake nahiM. jema cheka parIkSaka AgaLa na bole ne bAre mahinA javAba Ape tenI kiMmata nathI ? sIpAI hallA vagaranA samaye hathiyAra rAkhe ane halA vakhate teno upayoga na kare ne bAre mahinA hathiyAra bAMdhIne phare te sipAInI kimata keTalI? tevI rIte ApaNA AtmAmAM vicArI . A vacana koNa nathI jANatA ke "krodhe kreDa pUravataNuM, saMjama phaLa jAya re A gAthA konI pAse nathI ? krodha vakhata A vAkya yAda karo cho ?
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ 254 pravacana 81 muM kahe tyAre parIkSaka AgaLa uttara devuM nathI. Aga vakhata baMbAne upayoga karavo nathI. pArake ghera nANAbhIDa hoya tyAre pitAne ghare nANuM uchALe te teNe zuM karyuM ke krAIsIsa vALAnuM kALajuM bALI nAMkhyuM. ahIM paNa bIjAne krodha thayuM tyAre A vAkyano upayoga kare che, paNa pitAne ghera krAIsIsa Ave tyAre kothaLInI gAMTha kaThaNa bAMdhavAnI. ApaNe tyAM Aga lAgI te vakhata vacanarUpI aMbAne khUle mele. A ajANI vAta nathI, jANItI vAta che. tyAre kahe ke ghera nANAM chatAM kAIsIsane TAIma chatAM nANAM Ape nahIM, hathiyAra chatAM dhADamAM sAme paDe nAha, Aga vakhata TAMkI agara baMbAne upayoga kare nahiM ane jANI joIne AgamAM lAkaDA nAkhavA ne hitiSI gaNavA taiyAra thAya. je gAMDe pote ja saLagAve che, bIjAne saLagAvavA belAvatuM nathI. have avaLacaMDA AtmAne tapAse. krAIsIsa vakhate eka kothaLI khullI melAtI nathI, eka TAMkI paNa te vakhata khelAtI nathI. cAlu AgamAM be bhaDakA vadhAre kare te mArA hiteSI, olavavA Ave te duzamana, kaI sthitie AtmA pahoMcyuM che. AvI dazAe pahoMcelA AtmAmAM je krodhAgni saLage che te vakhate tamArA bacAvane mATe eka sAdhana jabarajasta che, paNa tamAre te sAdhanathI khasI jAo. e hathiyAra taravAra TAMkI bAju para rahevA dyo. phakata tyAMthI khasI jAo. vicAre! khasI javA taiyAra che ke koI khaseDI jAya te pAchA dhasIne tyAM ja Ave che? koI gAMDo dunIyAmAM e che ke-tame AgamAMthI bacAve ne pAchA AvIne paDe. A AtmA kedha dAvAnaLamAM saLagavA mAMDe, koI hitaiSI khaseDIne dUra kare to paNa tyAM ne tyAMlaDavAne sthAne Ave. gAMDe, avalacaMDe AtmA e chUTe rahete karyo julama na kare? jyAre dunIyAnA AvA gAMDA gaNAya paNa amUka maryAdAmAM te haju DAhyA che. gAMDe paNa agnimAM kadI bhUle cUke AvI jAya ne keAI bhAgyazALI kADhanAra malyA te pAcho AgamAM paDaze evo dAkhalo prAya: nahi maLe. gAMDAne svataMtratA, bALakane tIjorInI cAvI meMpavI e nAzanuM netaruM zAkAre jene bhAgyazALIo kahI kahIne kAyara thaI jAya to paNa koNa jANe pele dAvAnaLa dariyA-pANIthI paNa zAMta thatuM nathI. sarvAnA
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamohAraka pravacana zreNI-vibhAga bIje 225 vacananI saritA aMdara vahI heya te paNa tyAM jhaLIne sApha thaI jAya. a krodha dAvAnaLa gAMDo saLagAve che. evI rIte mAnanI zilA sAthe mAthuM pheDanAra, mAyA nAgaNIne na mAvanAra, lobha samudrane phelAvanAra evA AtmAne kaI paNa prakAre chUTa rAkhI zakIe ja nahiM. A avaLacaMDo AtmA potAnA gharamAM rahelI milakata na samaje, nAnA baccAMne pitAnA gharamAM keTalA paisA, keTaluM dhana, keTalA hIrA, jamIna keTalI che e mAlama hoya nahiM, tevI rIte A ajJAna AtmAne kevaLajJAnanI tIjorI, kevaLadarzana akhaMDa vItarAgapaNAno vAraso. dAna lAbha Adi guNanI guNe bharelI che, tenuM ekeyanuM A AtmAne bhAna nathI. jyAre vastunuM bhAna nathI to enI kiMmata, upayogIpaNuM tenI te khabara hoya kyAMthI ? "gAMDAne svataMtratA soMpavI e nAzanuM notarUM. bALakane tijorInI kuMcI soMpavI e nAzanuM netaruM." evI rIte ajJAna AtmAne Ama bhagavaTAnI kuMcI seMpAya to jagatanA nAzanuM notarUM. jyAre ApaNe vicArIzuM ke jyAM sudhI A AtmA dharmanI, AtmAnI e badhAnI kiMmata na samaje tyAM sudhI e svataMtra thavAne lAya ja nathI. jyAre enI rkamata samajI sadupayogAdikanA pariNAma samaje to tenI kiMmata samajI zake ane pachI ja A Atma-bhagavaTe bhegavI zake. sugadha AMkhathI na parakhAya tema dhama IndrithI na parakhAya je Idriyano viSaya hoya te padArthanI kiMmata te iMdriyathI karAya. je padArtha Idriyano viSaya ja na hoya te tenI kiMmata idri dvArA karavA jAya to bevakupha gaNAya. tevI rIte A AtmA ane dharma e bane koIpaNa IMdriyano viSaya nathI, to tenI kiMmata viSayo dvArA karavI enA jevI koIpaNa mUrkhatA nathI. levI che gaMdha ne parIkSA karI rUpathI. gulAba karatAM AvaLanAM kulamAM rUpanA caLakATa vadhAre hoya che. je rUpa dvArA e phulanI parIkSA karavA jAo to AvaLa pakaDI lAvo. tevI rIte dharmanI kiMmata viSaya ane viSayanA sAdhana dvArA karavA jAo te chinuM chaTakuM arthAta padagalika padArtho vadhAre te dharma. dhana 1. AhAra, zarIra, Indriye, tenA viSaye, tenA sAdhano, AbarU, A paugalika sukhanA sAdhane dvArA deva guru dharmanI AbhA ke tenA guNenI kiMmata na karI zakAya.
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 pravacana 81 mu viSayAdika chatuM chaTakuM vadhAravAne upAya batAve te gurU. chanA chaTakA saMsAranA sAdhane vadhArI de te deva. tame devAdika zuddha mAnyA paNa parIkSA nA chaTakAe karI. AhArAdinuM sukha ne tenA sAdhananuM sukha chevaTamAM chevaTa AbarUnI vRddhi. A cha je e Ape rAkhI de, pikI de, te deva-gurU-dharma kAmanA. je sugaMdhI phUlonI parIkSA karatAM rUpa tarapha dekhe te AvaLa bAvaLamAM ja bhaTake, e gulAbamAM jAya nahi. spazane vakhate nukazAna thaze te huM sahana karIza, ema dhAre teja gulAba le. svapna paNa bharAtA ujharaDAnA kAryathI bhaDakele caLakatA ujaLA rUpathI bharamAele e gulAbathI vaMcita rahevAno ne aMte nigadha AvaLa bAvaLanA phUlamAM ja bhaTakavAne che. deva gurU dharmane ArAdhanA karavA che paNa paujJAlika saMsArasukha rUpa chanA chaTakAmAM jarI paNa AMca AvavI na joIe. pachI bIje nirNaya ke tevA devAdikane mAnuM ke je mArA chanA chaTakAne vadhArI de. A kIMmata kayA dvArAe? gulAba levA javAvALAe kaMIka bIjI IdriyanA viSaya upara bedarakArI karavI paDe che. AvaLa bAvaLanA rUpanI ratine dUra kare nahi te gulAba grahaNa karavAnI tAkAtavALe na thAya. saMsArika sukhane aMge rahetI anaMtI IcchAo chede nahi, tyAM sudhI devagurUnI ArAdhanA pAmI zake ja nahi. pahele naMbare A jIve dareka bhave AhAradika chanA chaTakA taiyAra karyA che. pachI pitAnA kAmamAM AvyA ke na AvyA, agara bIjAnA kAmamAM AvyA. kayA bhavamAM AhAra nathI lIdhe, zarIra vadhAryuM nathI, ikriye nathI karI, tenA viSayo bhegavyA nathI, tenA sAdhana meLavavA prayatna nathI karyo, chanA chaTakA vagara ka bhava game che? gAmaDhiye cera zaherI cora thaye keI puNya saMyoge jema gAmaDiyA corane zaherI sarAphInI dukAna jovAmAM Ave te zuM pariNAma Ave? gAmaDAmAM ghAsanA puLA ane paisA corate hate, have zaheranA zarAphane dekhIne kayAM upaDaze? tevI rIte A jIva anAdi kALathI gAmaDiye bhUta cara hato. tethI sparza rasa gaMdha cakSu zrotra idriyanA viSayamAM mahAlate hato ane jyAM zaherI zarAphI dukAna dekhI eTale camakyuM. pahelAM gAmaDAnI vastu coro ho, have zarAphI peDhI dekhI eTale cakravartinI Rddhi maLe che, vAsudevapaNuM maLe che, devatAne janma paNa maLe che, zaheranA zarApha dekhIne cAra
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI, vibhAga khInne 257 cakaceA, eTale hAlamAM bhavAMtaranI vAtA karavA lAgyA che. pUrva A bhavanI vAtA karatA hatA. pahelAM gAmaDiyA cAra hatA, have zaherI saphAIdAra cAra thayA. evI rIte A jIva paNa sparzanuM maLatuM sukha maLyuM teA ThIka ne na malyuM teA ThIka. rUpa zabda vigerene mATe erakAra. pelA khalA adarakAra ane malADA e be... karatA baMdha rahe kayAM sudhI ? mAdhyuM ne mUSaka na dekhAya tyAM sudhI. mAdhyu'ne mUSaka na maLe tyAM sudhI ja khagalA ane khilADInuM zANapaNuM, cAritra, aNusaNu zA mATe karavAM ? khIjanI AgamAM lAkaDA hAmavA mATe ? evuM karatAM hAya tA na karaze. bIjAe Ama kare che. bIjA mATe nahiM letA peAtAnA AtmA mATe leze|. nAkakaTTAne ArasI na batAvaze|. ArasInA upayAga bIjA nAkakaTTAne khatAvavA mATe na karaze paNa tamArA mAMnA DAgha sApha karavA ArasIne upayoga karazeA. A bhava ke parabhava mATe ahIM kAI chaTaku gehaze! nahi. devaguru dharmanA upayAga chanAM chaTakAmAMthI chUTavA mATe karatA hoya teA te vAta ThIka, paNa tamAre AtmA deva guru dharmanI ArAdhanAnA upayAga nA chaTakA meLavavAmAM kare che, te na kare te mATe sAvaceta rahevuM ? atyAra sudhI zaherI zarApha dekhyA na hatA, atyAre te zaraphI dukAnamAM (tIrthaMkaranA dakhAramAM) vAsudeva cakravartI dekhyA te te zaherI zarAphanI dukAnamAM badhI cIjo dekhIne tuM te uThAvI levA mATe zaherI cAra thatA nahi. ApaNA AtmA tyAgamAM vairAgyamAM gurunI bhaktimAM-dhama nI AcaraNAmAM pravatatA chanA chaTakAthI keTalA chUTIne cAlyA che, e tamArA AtmAthI tapAsaze eTale mAlama paDaze ke- AtmA dharmAMnI kri'mata keTalI samajgyA. vyasana paDe che dhIme dhIme paNa paDayA pachI e vyasana chUTatuM nathI. dharmAnuM vyasana tevI rIte vartamAnamAM dharmanI kriyAo, pravRtio tamArA mATe vyasanarUpa che. e vyasanarUpa na hoya, kriyAmAM jJAna lakhyuM hoya, satyanI parIkSA karI asatya cheDAtuM hoya tA ATalA kALa sudhI dharma adhama e padAtha rahevA pAmyA ja na hota. sAcA dhamanI parIkSA tame karI hAta te asatyadharmanuM pAgaLa ATalA varSe jAhera thayu` hota. e na thayuM tenuM kAraNa zuM? jhAMjhavA dekhAya paNa AgaLa phrA. 17
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra8 pravacana 81 muM tharDa jaIe eTale jhAMjhavA che ke nahiM? te tarata khabara paDI jAya. IndriyonA dareka viSayamAM be pAMca miniTamAM sAcA juThAnI khUbI jAhera thAya che, paNa dharma adharmanI kharI hakIkata janmonAM janma thAya paNa jAhera kema thatI nathI? je dharma ke adharmanA AcaranArAo jJAnamArge na AvatA kuLAcArane mArge cAlI gayA, tenuM kAraNa phakta eka ja che ke te dharma eka vyasanarUpa thaI gayo che. aphINa khAva to phAyado kaMI nahIM, paNa aphINa na khAya eTale TAMTIyA TUTe, dArU pIe te phAyado kaMI nahi, paNa dArU na pIye to keDo phATe. badhA vyasane seve temAM kaMI nahIM, na seve te UMcAnIcA thayA kare. evI rIte dharma jJAnamArgane raste bhUlIne kULAcArathI vyasanarUpa thaI gayuM che. jainane bacce hiMsA thatI dekhaze tyAM cakarI khAI nIce paDI jaze. jAnavara kapAtuM hoya tyAM jainane chokare ubhuM rahI nahi zake. te kasAI lokene mArakITamAM besavAvALA jAnavarane kApanArAne Teva paDI gaI che. emane e bAbatanI dhRNa ja nahi. sAre kuLAcAra ane kharAba kULAcAranuM phaLa AgaLa vicArIzuM, paNa sArA kuLAcArathI je Adata paDe che te Adata paNa pariNAme lAbha kare che. jainakULamAM janmelA keTalAka jAnavaranI katala karavA taiyAra thAya che? temane jhera devAnuM jarUrI gaNe che. kuLAcArane paNa kALo kacaDa denArAnI vAta zuM karavI? are tamArA peTa mATe tame kare che e judI vAta. keI paNa jagatane jIva pApI peTa pUravA taiyAra thAya ane temAM pApa mAnavA taiyAra thAya, tene jainazAsana kSamya gaNe che, kasAIne kasAIpANuM karavAnI chUTa che tema nathI, tevAne samyakatvanA darajajAmAM lAvI zakAya, paNa pApIpeTa mATe pApa karavA taiyAra thaelA ne te pApane dharma gaNAvavA taiyAra thaelA temane kevA gaNavA? tyAga na kare, choDI na zake tyAM sudhI cAritra mehanIya, paNa na cheDavuM tene dharma gaNAva ne dharmanA nAme dharmanA ghorI AcAryAdika dvArA dhanane arthopArjanane upadeza karAve ane vaLI temAM ADA AvanArAne jainazAsananA virodhI kahevaDAve, dharma ghelA kahe te asthAne che. A badhuM tamArA mATe upayoga kare che. tamAro AtmA kayAM phasAya che. parabhavanI lIlAmAM, devakanAM sukhamAM kevI rIte phasAve te dhyAna gho. AhArAdika chanA chaTakAmAM chakelA AtmAne meDahAusamAM
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgameddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo 259 dAkhala karyA vinA chUTako ja nathI. meDathaelAne ja rastA upara pharavAne haka nathI, paNa ene meDahAusamAM AnIja TrITamenTamAM rahevuM paDe che. je potAnuM ane jagatanuM bhaluM cAhatA hoya to tAkIde davA karAve. dArUnA himAyatI vepArI lAbha khAtara dArUno pracAra karanArA rAjyone rAkSasa gaNIe chIe. te pachI saMsAra-sukhamAM mAcelA chanA chakkAthI chakelo jaina zAsana, prabhupraNIta rAjarastA para svataMtratAthI mahAle te kevo julama gaNAya ? dharmanI kaI kaMmita thaI? meDahAusanI kIMmata magaja ThekANe hoya tene hoya. evI rIte ahIM cAritramehanIyamAM cakacUra banelA hoya paNa darzana mohanInA bhAnane lIdhe magaja ThekANe rAkhanArA hoya temane A meDahAusanI kiMmata hoya che. A uparathI samajI zakAze ke jeo chanu choDavApaNuM mAnavA ane tene dUra karavAnA manoratha karanArA hoya tevA ja dharmanuM AcaraNa karanArA uttama dazAmAM hoya. te mATe abhayakumAre je cAra zrAvakanuM daSTAMta kIdhuM che ane te kaI sthitithI beThA che. te tapAsIzuM. te laukikane lokottara dharmanA bheda samajAze. te pachI phaLa zuM te vigere adhikAra agravartamAna. pravacana 8ra muM saM. 1988 zrAvaNa sudi 12 zanivAra AtmAnA rIsIvara keNuM thaI zake? zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza ApatA AgaLa sUcavI gayA ke jagate mAnI lIdhelA kAyadAmAM agara zAstramAM A vastu kabUlavAmAM AvelI che ke potAnI pedA karelI TakAvelI hoya tevI vastu upara vyavasthA karavAne haka kone maLe che? jeo tenA sadupayoga durUpayoga anupaganA pariNAmane samajI zake tene mATe che. je tenA pariNAma samajI zakatA nathI tene potAnI mAlikI chatAM vyavasthA karavAno haka maLatuM nathI. keTidhvajanA chokarAnA nAme sagIra hoya te keDI paNa ApatA nathI. potAne nAme ane khAte keDI paNa levAdevAno adhikAra nathI. jyAM sudhI AtmA kevaLa jJAnavALo thAya nahi tyAM sudhI kevaLI risIvaranA tAbAmAM rahevuM joIe. A AtmA anaMta jJAnadarzananI sArI RddhivALe, vItarAga svarUpavALe ane anaMta dAnAdika guNavALe
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ 260 pravacana 82 muM chatAM e ke parAdhInatAmAM rUlI gaye che, ke eka ghaDIALa dekhavI hoya to AMkhanI madada levI paDe. kaTidhvajane maracAM lAvavAno vakhata, tema A kevaLa jJAnanA ghaNa, tene paNa A cAmaDAnI AMkhanI madada, joIe. A cAmaDAnI AMkhanI madada na hoya te dekhavAnuM jJAna na kare. jema AMkhanuM dRSTAMta kahyuM tema badhI IdriyanuM daSTAMta samajI lyo. A AtmAnI uccadazA lAvavA mATe A AtmA upara kevaLajJAnI rUpa. risIvara nImavAmAM Ave che. AvA avaLacaMDA AtmAnA hAthamAM hathIyAra rAkhavAmAM Ave. te kaI pAyamAlI na thAya? mATe AtmAne tAravA mATe risIva nImI devA joIe. risIvaranA tAbAmAMthI mAlikane koDI paNa kharaca . karavAno haka nathI. risIvaranI sahI sivAya koI keDI dhIre nahi. tevI rIte A AtmAne kevaLajJAnI risIvara jema kahe tema karavuM paDe.. vagara leNAe risIvaranI sahIthI rUpIA maLe ane risIvaranI sahI vagara tamArA jame rUpIA paNa maLe nahi. kevaLajJAnInI rajA joIe. rajA na hoya te khUda AtmIya hakIkatamAM pravartavAnI chUTa nathI, te pachI pagalika vRttAMtamAM AtmAne kevaLajJAnInI sahI vagara vartavAnI. chUTa hoya ja kyAMthI? pagalika vAtamAM kevaLajJAnInI jarUra paNa AtmIya bAbatamAM rajAnI jarUra zI? rAtrI divasamAM cAra saMdhyAoemAM tame abhyAsa na kare. abhyAsa-jJAna meLavavuM e Atmiya hakIkata ke para-paugaliya hakIkata, chatAM kevaLajJAnInI manAI, jame mAMDelA pAMca kyAre lAvI zakIe? risIvaranI sahI hoya che? AtmAne aMge svAdhyAya, vAMcanA, pRcchanA ane parAvartanA. e AtmA mATe chatAM kevaLajJAnInI rajA te vakhate maLatI nathI. te je jJAna jevI cIja AtmAnA gharanI, chatAM kevaLajJAnInI cIThThI agara hukama joIe. ApaNe beThA che ne najIkamAM paMcaMdriyanuM kalevara paDyuM che, agara suvAvaDa che te vakhate AtmAne jJAnaguNa chatAM amalamAM laI zakIe nAha. kevaLajJAnI risIvarane hukama nathI. tevI rIte A AtmA upara kevaLajJAnI risIvara che. temaNe jAhera karyuM che ke tamAre AvI apavitratAmAM bhaNavuM nahi, kema nA bhaNavuM, tenA atyAre kAraNamAM nahIM utaratAM risIvaranA hukamanI prAdhAnyatA upara kahuM chuM ke AtmIya kAryamAM paNa risIvarane hukama joIe.
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 261 asvAdhyAyamAM paThana-pAThananI manAI kema ? phalANA sAthe keIe levaDadevaDa karavI nAha, te jAhera kyAre karAya? aMdara levaDadevaDanA kAraNathI lAbha-nukazAnanI jarUra jaNAtI heya. saMdhyA samaye apavitratAnI vakhata paThanane niSedha karyo. so DagalAmAM suvAvaDa ke maraNa heya te sAdhuoe abhyAsa na kare, zA mATe? kAraNa apavitra pudagale bhASA vagaNanA pudagalo sAthe maLI vicitra rIte AtmAnA asaMkhya pradezane asara kare che. e asarane samajavAnI tAkAta e mahApurUSamAM che, tethI ja te jaNAve che ke A vakhate tamAre svAdhyAya kare nahiM. AkAzamAM ulkApAta thayo hoya vigere prasaMgo kevaLIoe niyamita karyA che. ATalA kAraNasara tamAre ATalI vakhata svAdhyAya kara nAha. duNAelI dALa nAha koThAranI ke kaThAnI. evI vakhatamAM thaele svAdhyAya jJAnAvaraNayanA kSaya upazama karavAne badale jJAnAvaraNIyane ulaTA tIvrapaNe bAMdhe, jJAnAvaraNIya baMdhAIne AtmA vadhAre malIna bane te mATe paThana nahIM karavAnuM kahyuM che. jema ApaNe zarIramAM kauvata hoya te zaradInA pudagale phAyado kare ane azakti hoya to te ja zaradInAM pugele kaphAdikanI vRddhi kare, taMdurastImAM nukazAna kare che. apavitra pudagale jJAnAvaraNayanI vadhAre asara abhyAsa vakhate kare che. pavitra bhAvanAne niSedha nathI karyo, jene paThana-pAThana kahIe chIe teno niSedha che. have kahevAnuM tattva e che ke-Atmiya vastumAM paNa je pravartavAnuM te kevaLInA hukama pramANe ja, to pachI pagalikasthiti temAM kevaLInA hukama sivAya vartavAnuM hoya ja kyAMthI? A vAta lakSyamAM Avaze tyAre zrI bhagavatI sUtramAM bhagavAne maTuka zrAvaka mATe kathana kareluM khyAna khyAlamAM utaraze. maTuka nAmano eka zrAvaka bhagavAna mahAvIra AvyA sAMbhaLIne vaMdana karavA mATe nIkalyo che. vaMdana karavA jatAM rastAmAM mithyAtvanA AgevAne kAledAyI ane seledAyI rastAmAM beThA che. e baMne jaNe maTukane bolAvyA. samyagudaSTine samyakatvane aMge je kharI rIte vicArIe te mithyAtvane bolAvavAne haka nathI. eTalI paNa seha ApaNuM upara mithyAtvInI na joIe. pahelo belAvanAra sAmAnI hemAM taNAela che. mithyAtvIne
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra62 pravacana 82 muM pahelAM bolAve nahiM. paNa e je bolAve te kadAca na cAle te bolavuM, paNa mithyAtvano paricaya na kare ane kare te samyakatvanuM dUSaNa che. e jANato hovAthI samyakatva uccaratI vakhate eTalI chUTa rAkhe che ke mAre mithyAtvIne bolAve nahiM, enI sAthe bolacAla karavI e paricaya che ane mithyAdaSTine paricaya e samyakatvanuM dUSaNa che. "zaMkA kaMkhA vitigicchA" A gAthA kone khyAlamAM nathI? mithyASTinI stuti dUra rahI paNa paricaya e samyanuM dUSaNa. samyaka tranA zarApha vicAraje? paNa zarAphIne dhakko kyAM lAge che, te bhAna rAkhavuM nathI. je bhAna hoya ne bhAna bhUlI na jatA ho te, A gAthA aMga upAMga ke cheda sUtranI nathI, ke jemAM tamane adhikAra paThana pAThana mATe na maLelo hoya. A gAthA tamArAthI chAnI nathI. roja be vakhata pratikramaNamAM bolo che. phUDa acire acire rAma ke rAmanI mUrti upara viSTA? cira eTale lAMbekALa, acire eTale kSaNe kSaNe, rAmanA bhajana mATe kALa laMbAva nahiM, bhajana mATe AMtarUM TUMkuM-kara ema zIkhavavAmAM AvyuM paNa piopaTa pAMjarAmAM hato tyAM e ja bolyo, bahAra paNa eja che, pachI rAmanI mUrti joDe hatI tenA para viSTA karI. hAthanA karyA haiye vAgyA dhyAna rAkho ke tamArA baccAMo dharmahIna thAya, ene pokAra karavA taiyAra thAo che, paNa chokarAo nAstika adharmI ane dharmadrohI pAkyA che, e hakIkata kaho cho e khoTI nathI. paNa savAla karatAM jarA zarama lAvo. gharane AMgaNe bAvaLIyo vA, pachI kAMTA thayA ane paDyA ane te kAMTA vAgyA eTale e bApare! bApa kare che. te bAvaLIye vAge ne pachI kAMTA vAge eTale mAbApane zA mATe yAda kare che. have te ema bela ke hAthanA karyA haiye vAgyA. bAvaLamAMthI. kerI keLAMnI AzA rAkho te kaI rIte phaLavAnI? chokarAne pUchayuM heya te 5 48 pucho te vakhate 38 bolI jAya, te vakhate tamArA caherAne pheTa pADe ne tamArA zarIranI pujArI juo, A sIna A dhrujArI ane A AMkho eka bAju mUke ane je vakhata jagatamAM tattva zuM che te pUcho? hekare kahe ke-khAvuM pIvuM, lahera karavI. e javAba Ape che te vakhate tevI dhruja thAya, agara AMkha lAla thAya che?
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhAraka pravacana zreNa, vibhAga bIje 27 e vakhate bhavAMtaranuM bhAna bhUle, puya-pApa visArI de, te vakhate tamArA aMtaramAM kaMI asara thAya che? e vakhata ema thAya che ke meTo thaze eTale enI meLAo jANaze. gaLathuthImAM dharma vinaya AtikatA mekSa Azrava saMvara Atma-zraddhA vigere bALapaNamAM nAkhyA che? pachI zI rIte AzA rAkho che? AMgaNe vAva che bAvaLIye ane phaLamAM joIe che kerI ne keLAM, vAvelA bAvaLIyAthI kerI keLAM kayAMthI levA? tamArA AtmAmAM jenuM jJAna karyuM nathI te tamArA bacAmAM kyAMthI lAvaze? bALapaNamAM je jJAna karyuM nathI te juvAnImAM levA jAva to kayAMthI maLe? AritakatA nathI, vinaya nathI, dharma vigere thI ema have kaho te kAma zuM lAge? kaNabI kArataka mahine DAhyo thAya te zuM kAmano ? jeThamAM mahenata uThAve te kaNabInI kuza.tA kArataka mahine kAma lAge. tame bacAnAM saMskAramAM jeTha mahino eTale bALakapaNuM che ane te vakhata jemata uThAvavA taiyAra nathI. jyAM moTI uMmara thAya eTale kArataka mahine zuM pAmazo? moTI uMmare tene UMcA saMskAra lAge nahIM. bIjAnA ane tamArA dhamanI vaphAdArInI sarakhAmaNuM dareka veNuva gheraghera ThAkorajInI pUjA rAkhe che. zuM emanA maMdira zaheramAM nathI? tyAre ghera pUjA zA mATe? zuM e lokone ThAkorajInI pUjA mATe kharaca nathI? emanA jAhera madira chatAM ghera ThAkorajInI pUjA kema rAkhe che? e samaje che ke baccAMne vagara bhaNavyA pUjAne saMskAra nAkhavo hoya to ghera ThAkorajInI pUjApAzcAtya havA tamArA ekalAne ja ghera AvI che? jevI tamArA kAnamAM AvI che tevI temanA kAnamAM paNa AvI che. teo aprazarata devaguru mATe jAna ApavA taiyAra che. tyAre tame tamArA pavitra deva guru mATe vikhavAda karavA taiyAra thAo che. A lAlabAgamAM tamArI joDe ja e badhA jAya che. te pAzcAtya pavanamAM ucharyo che ke bIje musalamAna vacce moTo jamInadAra thAya, adhikArI thAya, te paNa potAnA dharmanI AgaLa dezane bhega ApavA taiyAra thAya che. pAzcAtya zikSaNa zuM pILA cAMdalAmAM pesI gayuM? zuM TIlAmAM nathI pesI gayuM? kaho e badhAne TIlA ane namAja che, chatAM ekalA pILA cAMdalAmAM kema eTa lI badhI asara thaI? je apavitra deva gurumAM asara karI na
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ 264 pravacana 82 muM zakayuM, jyAre te tamArA pavitra deva guru ane dharma uparathI hAtha uThAvavA jevI taiyArI kema thaI? musalamAne dharma virUddha hAtha uThAvavA taiyAra thayA? tamArA kuLabhUSaNa hAtha kyAM uThAve che? je manuSya jainazAsanamAM vidvAnanI vizALa pariSamAM je mAna meLavyuM che, evA upara hallo karanAra, are nAtathI vicAra karIe te tamArI beTIbenane upADI janAra evAnA pakSa karanAra evA tamArAmAMthI kyAMthI pAkyA? kalikAla sarvajJa bhagavAna hemacaMdrasUrIzvarajI sarakhA upara ane rAjarSi kumArapALa upara jeo kalamanI kaTAra calAve tenA piSake tamArA pILA cAMllAvALA che. vyAvahArika ane dhArmika zikSaNa pratyene tamAre sabhAva je pazcimAnya havA A jagapara zuddha deva guru dharmanI pAyamAlI karanAra thAya ane te ja pazcimAtya havA apavitra devAdika tarapha kaMI asara na kare, tenuM kAraNa zuM ? pitAnuM zuM ne pArakuM zuM? vItarAga ne na heya rAga ke dveSa, tevI rIte sva ane paranuM bhAna bhUlelA ApaNA baccAM vItarAga jevA hoya, ApaNe baccAM sva-paranuM bhAna bhUle te vakhata ApaNe vItarAga dazA rAkhavI? paNa pAMca aThThA betAlIza bole te vakhata rAkSasI dazA, mUkhamA hoya te paNa sleTa laIne nizALe na jAya te TAMgA ToLI karI nizALe mUkI Ave. baLAtkAsvALA dhyAna rAkhaje. je dhamane aMge dIkSAne aMge paDikamaNunA aMge kadI dabANa karyuM hoya te turata bole ke-baLAtkArathI dharma hoya? paNa peTanA mAlane meLavavA mATe baLAtkArane dekho cho kharA? tyAre e mATe thata baLAtkAra tamane jarUrI lAge che, balake nizALe mUkI na Ave te te mAtA bevakUpha-mUkha. chokarAne TAMgAToLI karI nizALe na mUkI Ave te mAbApa bevakUpha. vyavahArika zikSaNanuM vimAna keTaluM UMcuM caDAvyuM che? AtmAno akhADe najare paNa je ? enuM kAraNa e che ke tame pite saMskAravALA nathI ane baccAmAM saMskAra tame pote nAkhavA mAgatA nathI. A uparathI zrotAoe samajavuM nahi ke nizmAdaSTinI prazaMsA mahArAja kare che. prazaMsApaNuM dUSaNa che, chatAM pitAnA lazkarane . 1. ka. sa. hemacaMdrAcArya, 2. kanayAlAla munazI.
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhAraka pravacana zreNI, vi bhAga bIje 265 zurAtanavALuM karavA mATe zatrunA zurAtana kArya kahevAya te zatrunI prazaMsA gaNAya ja nahiM. vetAMbara digaMbaranA jhagaDAnI jaDa ahIM tamArA vetAMbara AmnAyamAM prAyaH pILA cAMDalAmAM pAzcAtya pavane praveza karyo, te ja vakhate tamArA jeDIyAo ke jene prAyaH gurunuM meM joyuM nathI ane jovAnuM nathI. jenA guru seMkaDe varasothI palAyana karI gayA che. chatAM gurunI gerahAjarImAM te potAnA dharmamAM daDha kevI rIte rahyA haze? vetAMbara bhAIo karatAM dIgaMbara bhAIomAM "tIrthane javA de" ema keTalA bolyA? pahelAM to A pika melanArAene lagIra paNa pravINatA AvavI joIe. pika zuM joIne mUkI che ema bolavuM che ane tIrthanA jhaghaDAnA nAme tIrtho saMpI devA che. te jAhera karavA mATe kahuM chuM. eka paNa jagAe tAMbaroe dIgaMbaronA tIrtho upara AkramaNa karyuM hoya te tene pUrA lAve ane eka paNa vetAMbaranA tIrtha upara digaMbaree AkramaNa na karyuM hoya tenA seMkaDo pUrAvA huM ApuM. bane purAvA jevo. jhaghaDAnI jaDa koNa? pArake mAla pacAvI paDAvavA mATe pAzavavRttine khIlavanArA. tAMbaromAM ane digaMbaramAM jhaghaDAnI jaDa keNa? te chatAM jeo cora hoya e te zAhukAranA zANapaNane phITakAra Ape, kAraNa ke zAhukAranA zANapaNane coranA carAmAM phITakAra hoya temAM navAI nathI. zAhukAranA zANA sUtA, putro zAhukAranA zANapaNane phaTakAra Ape che. te sUtone kevA gaNavA? eka paNa hallo zreSa buddhithI vetAMbaree dIgaMbaranA tIrtha upara karyo hoya te te vAta vyAjabI hatuM. evI jagapara vetAMbarone jhaghaDAkhora gaNanArA e zayatAna nahiM to bIjA ke hoya? chatAM e zetAnIyatavALAne tIrthanA jhaghaDA kahIne besI rahevuM che tema nathI, paNa lAkho rUpIA joDe rahIne phanA karAvavA che, zAhukArI jaNAvavI che ane kahevA che tIrthanA jhaghaDA. evuM kahIne khIsAM bharavAM che. tIrthanA jhaghaDAne aMge trIza varasathI jena prajAe banatI zaktie nANAM pANI mAphaka kharacyA che. temAMthI eka paNa phaLa tIrtha guru ke dharmanI rakSA vakhata kAma lAgyuM nathI.
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ 266 pravacana 82 muM ArAdhya ArAdhaka, piSya piSakane saMbaMdha jeno mAphaka bIjI prajA ATalA paisA kharacavA vALI che, trIza varasane javAba ka vA ? te chatAM temAM paisA hemavA taiyAra koNa thAya ? mUkhano saradAra hoya te. jemAM phaLa na malyuM hoya, saMghanI vAte vakhata pIkeTIMga karavA taiyAra thatA heya, AnuM nAma zrAvaka kSetra che? zrAvaka kSetra kAnuM nAma tIrthane tIlAMjalI Ape, pite pATIo uDAve ane sAdharmika vAtsalyanuM pIkeTIMga kare. pote ghera dUdhapAka uDAve ane tapasvIo sAthe takarAra uDAve te A zrAvaka kSetra. tene piSavuM ema ke ? AMkhe pATA bAMdhavAvALA e tarapha hAtha laMbAve, bIjo koI to te tarapha hAtha na laMbAve. zrAvaka kSetranI nA nathI. zrAvakakSetra poSavuM e sAtamAMnuM eka che, paNa jeo samajatA hoya ke sAtano AdhAra eka zrAvaka kSetra upara che, te gADAno bela ke kheDUta vagara tame khAvAnA zI rIte? ahIM pAlya pAlakanA saMbaMdha mAtrathI kSetra bhaktinI vyavasthA karelI nathI. anyamatamAM kahevAeluM che ke-badhA Azrame palAyA kone lIdhe ? rAjAne lIdhe, badhA Azramane gurU rAjA mALe, te jainoe badhAno guru rAjA mAnavo joIe ke nahi? bIjAoe pRthvI devatA, Apa devatA, vagere alya pAlaka bhAvathI mAnyA, evI rIte jenAe pANuM agni vAyune deva mAnavA joIe. kAraNa ke tenA upara jIvanane AdhAra che. pAMca bhUtanuM piSaNa nahIM thAya to zrAvaka kSetra poSAvAnuM nathI. kSetranI ArAdhanA poSya poSakanA saMbaMdha pUratI rAkhelI nathI. pAmaranI pAmaratA are pAlya pAlakanA niyama pramANe je ArAdhyatA rAkhavAmAM Ave to rAjA mukhya tarIke, pAMca bhUta deva tarIke, yAvat tIrthakarane halakA mAnI levA paDe. jainazAsanamAM ArAdhanA piSya-paSaka upara racAelI nathI, paNa ArAdhya ArAdhakabhAva upara mukhya pAye cAle che. to sAta kSetramAM zrAvaka kSetra ArAdhaka che paNa ArAdhya nathI. je guNe adhikuM hoya te ja ArAdhya. A cakakhI jAherAta chatAM je zrAvakapAsane-zraddhAne tilAMjalI ApI beThA hoya tene jema tema molavAmAM kazo vAMdho Avato ja nathI. jainazAsanamAM guNe e ja ArAdhavAnuM sthAna, tIrthaMkaranI mukhya ArAdhanA, tenAthI utaratI
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje gurunI ne tenAthI utaratI zrAvakanI. pAlya-pAlakanI ArAdhanA jainazAsanamAM nathI. eto rAjAmAM, pAMca bhUtamAM ane uttarottara pachI to tamAre vAmamArgamAM gayA ja chUTako. pAlya-pAlaka bhAvamAM jainazAsane tilAMjalI Ape ja chUTake. ArAdhya ArAdhaka bhAvanI apekSAe zrAvaka ArAdhaka che. bhagavAnanA zAsanane pAmele ArAdhya che. durlabhae sAdharmikapaNAno saMbaMdha che, te to bhakti karavAlAyaka paNa hIrAnI kiMmata be hajAra, bAvIza hajAra, batrIsa hajAra, bAvana hajAra tenI kiMmata aMkAya che. cAhe teTalI gaNe paNa hIro agnimAM paDI kela na thAya tyAM sudhI ja. tevI rIte zrAvaka kSetranI kiMmata mithyAtvanA, viSane vamaravAvALo rahe tyAM sudhI, tethI ja zraddhALuoe trIzavarasa sudhI pANInI mAphaka paisA kharacyA ane te tamArI saMsthAonuM mULa Athika majabUta karavA. ekeeka sAdhue kammara kasI paNa je vRkSo amRtaphalanI apekSAe vAvyA hatA te pAchaLathI viSavRkSo thayA ane amRtanI velaDIo e viSanI velaDIrUpa ugI rahI che, chatAM haju pANI sIMcAya che, te paNa paMcamakALanA pAmaronI pAmaratA che. - deva guru dharma e traNene aMge te saMsthArUpa jhADAmAM viSa vadhI gayuM che ane saMrathArUpI evA jhADe dekhyA chatAM ko dekhato te viSavRkSane pANI pAya? ahIM zuM kahevA mAguM chuM -e vAMka emano nathI paNa tamAre che. svaparanI vaheMcaNamAM bhUlyA te vakhata tame camakatA hatA? bIjAomAM bALapaNathI saMskAra naMkhAya che paNa tamAre tyAM temAMnuM kAMI nathI. sAmA pakSavALA-digaMbarane kesarIyAjanA kesamAM kayuM bIla cUkAvavuM paDayuM? zIkharajInA kesamAM kAyara banelA teone tathA tAraMgAjInI takarAramAM taNAelA temaNe kahyuM bIla cUkAvyuM? kaho enAmAM dharmanA saMskAra bALapaNathI mAbApe nAkhyA che. juvAna uMmare pAzcAtya pavanamAM phasAyA chatAM temanI tIrthabhakti ne sevA haju khasI nathI. tamArAmAM ATalA paisA kharacyA chatAM e eka nA nIkalyo. te mATe ja bacapaNamAM pharaja jevI vastu rAkhI che ane zrAvaka mATe pharaja rUpe jene paMdara rUpIAnI milakata thAya tene jinezvaranI mUrti gharamAM rAkhavI ja joIe. gharamAM rahelA jinezvaranI sevA te tamArA nAnA sarva kuTuMbamAM rahelA badhAne saMskAra nAkhaze. mahollAmAM raheluM moTuM derUM AvanArane saMskAra nAkhaze. upAzraya paNa
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ 268 pravacana 82 muM AvanArane saMskAra nAkhaze. paNa ghera bALabaccAMne saMskAra nAkhanArI vastu-gharanI devasevA che. mULavAtamAM Ave. e maMdira upara pahelAM sUDo pipaTa rahete hato tene rAmanI mUrti upara caraka karI. kAraNa? rAmanI mUrtinI kiMmata tene nathI. "acare acare rAma' karavuM. roja be vakhata "zaMkA kaMkhA" bolavAnuM tamane yAda che. A gAthA dareka jANe che. chatAM dazA e che ke roja be vakhata balavI che paNa tenA artha tarapha khyAla deve nathI. mAruM A kathana sAMbhaLIne avaLacaMDI rAMDa jevuM na karazo. kema? te ke pIyara jaIza, tyAre kahe ke ghera rahIza. nA, tyAre pIyaramAM jaIza. jA tyAre A ubhI rahI. ubhI ja raheje. tyAre A cAlI. AgaLa avaLacaMDI cAlI ane pAchaLa dhaNa cAlyo. nadI AvI, pANuM ghaNuM, ghaNI kahe che ke nadI utarIza nahiM, toke A utarUM chuM, utaravA mAMDayuM, baLada cAlate hato tenuM pUchaDuM jhAlyuM. ghaNI vicAre che ke khAlI raheze to jIvaze tema dhArI dhaNI kahe che ke-pANI bahu che mATe sajajaDa pakaDa, te ke A choDayuM. aMte DUbIne marI gaI. AthI ja avaLacaMDI rAMDa kahevAya che. AthI jainazAsanamAM evA keTalAka hoya che. ahIM arthanI mukhyatA mATe daSTAMta ApyuM che. te gAthA gakhyA thAya? gAthA gokhI e vyAjabI che. e upAlaMbha paNa gAthA AvaDanArane ja apAya che. A artha labho che. paNa ekadama avaLacaMDI rAMDa je hoya te samaje nahiM. gAthI zIkhe, bhUlI gayA che te phera tiyAra karo ne cheDe arthane paNa sthAna Apo. arthanI oLakhANa mULa sUtra pachI. tamArA chokarAne AMka kakko ane sagAM vahAlAnAM nAmanI gokhaNapaTTI kema karo cho ? AMka gokhAvatA, kakko ghUMTAvatA keTalI samajaNa dIdhI hatI? tArA chokarAne bApA-mAmA-mAsI vakhate keTalI samajaNa ApI hatI, te te kaha? jyAM sudhI bALake mAmA mAsInuM svarUpa na samaje tyAM sudhI tenA moMmAM tamAre e zabda mUkavA nahi, e vAta kabUla che? vAMdho mAtra ahIM ja che. avaLA javAnuM na rAkhaze. arthAta mULa sUtra nakAmuM che tema nathI, paNa artha upara dhyAna rAkhavAnuM che, te lakSyamAM lya.
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo 269 kAledAyI-seledAyIne maTuka zrAvaka sAthe saMvAda mithyAdaSTine prasaMga karavo-te sAmyakatva para kALA DAgha sarakho che. e vAta zAstrasiddha chatAM tame dhyAna rAkho to maTuka zrAvake kAledAyI seledAIne na bolAvyA. kAraNa, samyatva vakhate chuTI rAkhI che ke jyAM sudhI mithyAtvI lAve nAha tyAM sudhI mAre bolavuM nahIM. kAlodAyI seladAyIe mane bolAvyo. teNe maTakane zrI mahAvIra devathI vaMcita karI de hato, tene aMge kAledAI ane seledAIe e kahyuM ketAre mahAvIra pAMca astikAya prarUpe che? maTuke kahyuM ke hA. zrItIrthakara kevalI sivAya dharmAstikAyAdika A pAMca astikAyanuM svarUpa bIjA koNa kahI zake? hIrAnA guNa ane emAM koLI kAchIyA ke kuMbhAramAMthI dekhADanAra nIkaLe kharo? are te mATe jhaverIo joIe, tevI rIte UMDA tattvane pratipAdana karanAra mahAjJAnI jaIe. dharmAstikAyAdika arUpI padArthone dekhADanArA svarUpa pratipAdana karanArA, kevaLI sivAya kyA kuzaLa hoya ? tArA bhagavAna pAMca atikAya kahe che tene tuM mAne che? zaramanA sapATAmAM sapaDAele samakitI A jagapara zuM kare? maTuka zrAvaka zraddhAvALAmAM saradAra che ane zaramanA sapATAmAM sapaDAye nathI. hA huM mAnuM chuM. mAnyatA kabUla karI, tethI kALadAyI ane seledAyInuM kAma eja hatuM ke tuM tenA kahyA pramANe mAne che. are ahIM dharmAstikAyAdikane tuM dekhe che? samyakatvane maraNa zaraNa karavA mATe katala zarU karI. pAMca astikAyanI hakIkata haju jIvanI puNya-pApanI vAta dunIyAdArIthI siddha karI de, paNa dharmAstikAyanI vAta che. have zuM karavuM? bApa dekhADa ke zrAddha sarAva. kATha, kAMto dekhADa. nahIM te nathI dekhato ema kahe. je dekhuM chuM, ema kahe to zAsananA zatru kahevAya. ATalA mAtramAM zatruvaTa zAstrakAro kahe che. te pachI zAsananuM sarvathA satyAnAza karavAvALA hoya tene zAsananA zatru kahe to tenA upara roSa karavAnuM kAraNa zuM ? ahIM make zuM karyuM ? je darIyAno cheDo dekhe che, tenI pele pArane deza jANe che, te bAju deza cheke nahiM? Ano cheDo kahe to tuM jaI Avyo che? cheDo nathI ema kahe to huM nathI gayo ane cheDe che ema kahe to zAthI? phalANe gayA che tethI bIjAnA kahevA uparathI, dariyAna cheDo tame nathI dekhyo to paNa mAnavA taiyAra thayA. enA vacana upara
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ 270 pravacana 82 muM bharoso hatA tethI dariyAne cheDe na dekhe te paNa kabUla karyo. evI rIte mahAvIra upara jene sarvajJapaNane bharose che, te temanA kahelA vacana mAne temAM navAI zI? maTuke kahyuM che ke gaMdha kaMIka Ave che kharI? pelAoe kIdhuM ke hA. zAnI Ave che? phalANI amuka jAtanA puSpanI gaMdha Ave che. maTuka-kayAM che te pupo? (kA. se.) A sAmenA bagIcAmAM che tenI sugaMdha Ave che. maTuka kahe ke badhuM AvI gayuM, temAM uttara ze Avyo? phUlanI nIkaLelI sugaMdhane dekhato nathI, chatAM nAka pAse viziSTa gaMdha Ave che. jyAre kula hoya tyAre ja baMdha Ave che. tethI A gaMdha A phalathI AvI ane te gaMdhathI Aja phale hoya. vagara dekhe paNa A gaMdha AvI tema mAnavuM paDayuM. cauda rojakanA jIvana mAMhomAMhe bheTo thAya ane te che nigodamAM ekaThA thAya, A cIja dharmAstikAyAdika hoya te ja bane, nahIMtara aneka jIvane ke pugalone ekaThA thavAno vakhata Ave ja nahi. AvI rIte zraddhArUpa Agamane anumAna yuktithI sAbita karI kAlodAyI selodAyIne cUpa karyA, maTuka samavasaraNamAM gayA ane prabhu mahAvIrane kahe che ke kAlodAI seladAyIne A uttara dIdho. mArI draSTi dharmAstitva kAyamAM jAya che ane te ja daSTithI koI kahe kebatAve, paNa te padArthane te pAmato nathI. manuSya daSTiparIkSAmAM utarI zakato nathI. jyAre svama AvyuM hoya ane keI kahe batAve te parIkSAnI kasoTImAM svama dekhAtuM nathI. mAnasika darzana jevuM tame dekhyuM tevuM mAnasika darzanane dekhADe to zI rIte dekhADI zakAya? praznakAra gAMDo che. kAraNa keI kahe ke, tArI zraddhA mane dekhADa, evuM kahenAre kAMkarA jevo gaNAya. AvuM maTuka zrAvaka kAledAI seledAIne kahIne kAMkarA je banAvI zakta. samAdhAnamAM kapanAnA ghoDA zvetAMbara ane digaMbarane vAta cAlI ke ApaNe vAMdhe zo ? ema be mANasa bhegA thayA hatA. digaMbare kahyuM ke amArI mukhya mAnyatA strIne kevaLajJAna ne mokSa ane kevalIne AhAra mAnatA nathI. zvetAMbara jeno zAstra jANatA ke bhaNelA na hatA, paNa kahe ke, jo tame mAnatA hote mAre tamane kahevuM paDe ke, te mAnavuM rahevA dyo. are zA mudAthI tema kahe che? sAmAnyathI kahevAya che ke, strIne kAmanI lAlasA cAra
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgaddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje ra71 guNI hoya che. e bicArI kAma vikAramAM AvI vyApelI, jyAM savAramAM uThe dere jaIne kaMIka kalyANanI bhAvanA rAkhe tyAM tamArA devanI mUrti evI rAkhI che ke kAmanI kAmaNagArI havA tyAM paNa nIkaLe, tyAM strI kAmane cheDe nahiM. zvetAMbaranI sAmA thavuM eTale mUrtine liMga na hoya te paNa joDI devuM. palyakAMsane besanArane peDu sudhI hAtha javAne vakhata hoya ja nahiM. palyakAsane paNa liMganuM cinha, ughADI kAussagga dhyAnanI pratimAo kevI sthitimAM cinhavAlI che? A cinha daSTimAM dekhanArI bAI ahIM kaI rIte kalyANanI bhAvanAmAM Ave? dezamAM kAmavikAramAM kehavAtI,guru pAse Ave tyAM paNa eja dazA deva-guru pAse eja dazA to kalyANa karavAne vakhata ko? gharamAM derAmAM upAzrayamAM A dazA te e bicArI tare zI rIte ? to tame strIne koI rIte mokSa na mAne temAM koI paNa rIte Azcarya nathI. A zuM ? samAdhAnamAM kalpanAnA ghoDAnI svArI, tevI rIte maTukane mahAvIra kahe che ke kalpanA asaMgata hoya te anaMtA gaNadharanI tirthaMkaronI kevaLInI takevaLIonI ane pUrvadhare vigerenI AzAtanA karanAre thAya. potAnI zraddhAnI zreSThatA jaNAvavA je ka9yanA khaDI kare te kevaLInI AzAtanA thAya. emanA kathana sivAya kalpanAnA gheDA deDAvavAnI tamane chUTa nathI. tethI kevaLI risIvaranA tAbAmAM kema rahevAnuM? rAjyanI AbAdI mATe adhikArInA tAbAmAM rahevuM joIe. A uparathI siddha karyuM ke lokadaSTie, kAyadAdaSTie ane zAstra pramANe kevaLInI AjJAmAM rahevAnuM che. have kiMmata samajI te dharmanA bheda bhedAMtara ane phaLa kevI rIte kahevAze te adhikAra age vartamAna. pravacana 83 muM saMvata 1988 zrAvaNa sudI 13 ravivAra karaNa ane kathanInI samAnatA zAsakAra mahArAjA prathama sUcavI gayA che, je zarIra uparano magaja uparano kAbU khoI de che, tene kAyAthI jayAM sudhI A jIva kevaLI na thAya tyAM sudhI upadezane AdhIna ja vartavuM paDe. upadezanI,
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra72 pravacana AjJAnI zAstronI jarUra nahiM. e kyAre ? jyAre pote kevaLI bane tyAre. paNa dhyAna rAkhavuM ke taratAM jene AvaDeluM che, tene ghaDA vagara, haDI vagara athavA hAthanA avalaMbana vagara tarata dekhIne taravAnuM nahiM zIkhelo te pANImAM paDatuM mele tenuM pariNAma zuM Ave? jeo kevaLajJAnInA adhikAra dekhIne temanI svataMtra pravRtti dekhIne je svataMtra pravRtti karavA mAMge, AlaMbananA vyavahArane oLaMgIne, pravRtti dekhIne pite pravRtti karavA mAMDe ane pote je AgamanA hakama vagara pravRtti karavA mAMge che temanI dazA zI thAya ? A vAtathI ApaNe eka vAta samajavAnI rahe che. kevaLIe kareluM ApaNe kavuM nahiM. ema nakkI thayuM ne? kevaLI aAgamanA vacana vagara bIjAnA upadeza vagara pravRtti karI zake, paNa ApaNe tevA jJAnAvaraNayanA kSayavALA nahIM hovAthI tema pravRtti karI zakIe nahiM, mATe kevaLIe karyuM tema ApaNe karAya nahiM, paNa kahyuM temaja ApaNe karavAnuM, sAmAnyathI A vAta mAnavAmAM kaI aDacaNa nathI. jinezvare je AgamamAM jaNAveluM che te pramANe dareka bhavyajIve karavuM, temAM koI jAtanI aDacaNa nathI, paNa A kahenAre eka vAta dhyAnamAM rAkhavI ke Agama mAnatA kevaLI mahArAjanuM vartana AgamothI virUdhdha hoya ke nahi? ApaNe enA kahyA pramANe karavuM ne karyA pramANe na karavuM te temanI karaNIne kathanImAM zuM phera hatuM ? te A be bheda pADavAnI jarUra nathI. kevaLa tIrthakara kahe tema karavuM paNa kare tema na karavuM. temanI kaheNI ne raheNImAM pharaka na hoya te A bheda pADavAnI kaMI jarUra nathI. kaTInuM keIpaNa paDakhuM tya te paDakhe parIkSA thaI zake che. uparAM ne nIcaluM bane pAsA barAbara che. te pachI cekasIne kahevAnI jarUra nathI ke uparalA pAsAthI parIkSA karI le, nIcale pAse sonAnI parIkSA karIza nahiM, te kayAre kahevuM paDe? jayAre bane pAsAmAM pharaka hoya te, pharaka na hoya te cokasIne upara le nIcale pAse bemAMthI eka pAse tapAsI le. evI rIte jinezvaranI kaheNIne raheNImAM kAMI pharaka hovo joIe. je pharaka na hoya to evuM kema belI zako ke, kahe te karavAnuM kare te na karavAnuM. jagatamAM jaina zAsana ne Itara zAsanamAM pharaka ja ATalo. Itara zAsanamAM niyama karavAmAM Avyo che ke, paramezvara kahe te karavAnuM, kare tema na karavAnuM, moTA manuSya kahe te ja karavuM, kare tema na karavuM. dAkhala de che ke,
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 273 mahAdeva nAgA phare, rAkhoDe coLIne phare te kaI dazA? athavA kaNujIe jevI rIte dahIMnA maTakA pheDI gopIne paheravAnAM lUgaDAM uThAvyA te vastune teo sArI gaNe che. jayAre jaina darzanamAM stuti kene aMge ? tenA vartanane aMge jinezvaranI stuti. te zarIranA 108 guNe emanuM vartana pariSaha sahana, upasarga sahana karyA te guNa je kevaLa Adika guNe. A vaDe ja bhagavAnanI stuti karavAnI che. jUnA kALanA stavana ne navI rUDhInA stavano. jUnA kALanA stavanamAM nATakIyA rAga bhale na hoya paNa tIrthaMkaranA kevaLa jJAnAdika guNa Atma svarUpa je dekhADavAmAM AvyA che te hAlanA stavamAM prAyaH nathI. jainatara devonI stutimAM jhera bharelAM che nATakIyA 2gathI bhale derAI jatA ho paNa hAlanA stavanamAM bhAva pUjAnI jaDe, te to nAme paNa nahIM hoya. jaina zAsananI sthiti pramANe AtmAnA guNa dvArA eja stuti karavAnI hoya che. anyamatamAM nathI zarIranA ane AtmAnA guNe. tyAre stuti kayAMthI karavI ? bhavaIyAo belI na jANe ne jema tema bele. rAdhAjIne kAne be jhAla jhabUke mULa lITI che ane bhavaIyAo zuM bole che te juo "rAdhAjIne kAnajI be jhAlara bhUke" AvI rIte bicArA ajJAnI kaMIne zabda kaMI goThavI de to ajJAna tarIke mAphI apAya, paNa huM ajJAnI mATe nathI kaheto, paNa AkAzamAM dekhanArA vaiyAkaraNI mATe paNa kaheto nathI. nyAya bhaNelA chatAM kRSNanI stuti karatAM zuM bele che? evA stuti karatAM kahe che ke : nUtanajaladhararucaye, gopavadhUTIdukUlacaurAya / tasmai kRSNAya namaH, saMsAramahIruhasya bIjAya / / navA varasAdanI sarakhI zyAma che kAnti jenI evA kRSNajI ATale sudhI ThIka che, paNa AgaLa govAlaNonA paheravAnA vastrane coranAra evA kRSNane namaskAra karuM chuM. ema vaizeSika graMthanA praNetA vizvanAtha bhaTTAcArya te pite bele che, stutimAM potAnA paramezvaranA cerInA guNa dvArA stuti kare che. evA pitAne taiyAyika manAve che. stuti karatAM govALIyAnI strIo gharaDIo nahiM paNa yuvAna navoDhAo vachUTI juvAna
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ 274 pravacana 83 mu` strIo, temanA khUda paheravAnA vasrone cAranAra AvA kRSNane namaskAra hA. je sa'sAranuM khIja che tevA kRSNane namaskAra thA. A naiyAyikAnA namaskAra vicAre. AvI rIte devanI duga chAlAyaka vAtA karanArA evA taiyAyika banI jAya tA taiyAyikane pazu na kahevA tA teo mATe zuM kahevu' ? zIva bhakta che te zIvanI stuti karatAM ' mavo mavatu anyAya vhIlTAtA'vayaMti : ' e AkhA leAkamAM -- caMdramA jeNe mAthA para rAkhyA che. vAsuDI nAganuM jeNe valaya karyuM" che tevA mahAdeva lIlAvALA nATakAmAM nipuNa vigere vigere stutikArA mithyAtvI che. kAraNa ? temanI stutimAM saMsAranuM jhera bhareluM che. jainetara devAnI raheNI-kaheNunI asamAnatA A uparathI joI zakIzu ke, jainetara devA upadeza kaI jAtanA kare che ne vana kaI jAtanuM kare che ? teonA vartana pramANe vartavuM temanA bhakatAne pAlave tema nathI ane tethIja te darzanakArAne vacamAM lIlAne eka paDadA rAkhavA paDe che. etA bhagavAnanI lIlA, lIlAnA paDado kAne kheMcavA paDe ? jenI kaheNI raheNI ane jIdA hAya jenI kaheNI raheNImAM pharaka na hAya tene lIlAnA paDadA khe'cavA paDe ja nahiM. jaina jainetaramAM mukhya Aja kaka, tethI jaino aDhAradoSa rahita evA devane mAne che. jaina zAsanane tA karaNI upara deva mAnavA che. kaheNI upara deva mAnavA nathI. ApaNane sukhI karyo vigere, koika jagatanA kartA vagere, nAmeA upajAvI jagatane Izvara tarIke mAnavA paDe che. jainA khATA bahAnA heThaLa paramezvarane mAnatA nathI. zudhdha karaNInA kharA mAlika. eka namutthaNa sarakhu srotra temAM ghammavara cAura'ta cakkaTTINuM, dharmanA mAlika ekalA dharmanA kahenArA nATakIyA nahiM, pAte dharmane karI batAvanArA. jainomAM tIrthaMkara dharma karanArA manAyA che, te dhama karavAne aMge lIlAnA paDadA nahIM hAvAne aMge bhagavAna kahe te karavuM, kare te karavuM nahi. ema kahevAnA haka kAne hAya ? je lIlAnA laheramAM laTakelA hAya tene. saMsAranI lIlAmAM lAgelA nathI temane karaNI kaheNI judI pADavAnI hotI nathI. ApaNe sAdhupaNuM teja kaheNI raheNIvALA. jayAre samAna kaheNI raheNIvALA tItha kara deva ane guru paNa tevA mAnIe, teA ema kema kahI zakIe ke-tIthaMkara kahe te karavAnuM, kare te karavAnuM nahi ?
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo akhatarA jAheramAM kayAre mUkAya? guru peAthInA rIMgaNA khAvAnA zarU kare tA vAMdhA nahiM. e kare te tamAre dekhavu* nahiM. jainazAsanamAM upadeza eja ke pahelA tyAgI banavu joI e khUda jinezvara mATe jUdo ja niyama. je manuSya paDitAne bheLA kare che, prephesarone bheLA kare che, te peAtAnI siddhi thaela zeAdha dekhADavA mAge che, zeAdhanu phaLa na pAme te pahelAM zeAdha dekhADe nahiM. pAte karelI zeAdha karyA pachI dekhADe, zeAdhanuM phaLa na Avyu. hAya tyAM sukhI phaLa dekhADAya nahiM. tI kara mahArAjA zeAdha siddha thAya tyAre ja jAhera kare che. tevI ja rIte AjakAlanA zeAdhakA eja kAma kare che. akhatarA khAnagI kare paNa jyAre phaLa nipaje tyAre jAheramAM mUke, tI"kara mahArAjAe cAritranA akhatarA pahelAthI zarU kare, paNa jyAM sudhI enu phaLa kevaLa jJAna maLe nahiM tyAM sudhI leAkeAmAM cAritranI prarUpaNA kare nahi', leAkeAne cAritra kayAre de? mahAvIra deva pAte sADAbAra varasa ane RSabhadeva bhagavAna haijAra varSe cAritra pALe ane cAritranu phaLa kevaLajJAna ane kevaLadazana siddha thAya tyAre te cAritranA prayAga samudAyanI vacce mUke. pahelI zeAdha siddha karanAra mULa peTa Ta davAnA kartA. pachI eNe karelI zeAdha uparathI hajAro manuSyeA lAla lye. ahIM cAritranI peTaTanA mULa kartA kANu ? cAritra pote sADIkhAra varasa ke hajAra varasa sudhI khUba ragaDavu' eTale AtmA sAthe tanmaya paNe pravataLyuM ne jyAre kevaLa jJAna phaLa thayuM... tyAre badhAne matAvyuM. A cAritra lIdhu' ane pALyuM ane aMte A kevaLajJAnarUpa phaLa AvyuM. have tame khuzIthI yA. peTaMTa davA vecanAra ghaNA hoya che pazu mULa mAlIka kANuM ? evI rIte cAritrarUpI davAnA peTaMTa mULamAlika tIthaMkara bhagavAna peTaMTa. DhavA mULa ghaNI pAsethI maLe tema nathI. paNa je lenArA hoya te mULa mAlikanA ejaTA pAsethI laI zake ane vecI zake che. Ape khIjA chatAM DhavA emanI peTaTa, tevI rIte cAritra e jinezvara bhagavAnanuM peTaTa auSadha, bhavya karatAM abhavyanA pratibAdhelA anataguNu mAkSe jAya, 25 te peTaMTamAM kAIthI paNa svataMtra pheraphAra karAya ja nAha. peTa TamAM koI bheLaseLa kare teA gunegAra bane ane zikSApAtra Thare. tevI rIte
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra76 pravacana 83 muM cAritramAM peTaMTa-auSadha bhagavAnanuM, temAM koI pila calAve te cAritrane bhagavAnanI apekSAe te kharekhara gunegAra, badamAsa balake zikSApAtra che. abhathI A peTaMTa davAmAM pheraphAra thayo na hate jarmanInI peTaMTa davAo-jarmanInA zatru tarIke prasiddhi pAmela briTiza ane phrenca bheLaseLa karI vecI zake nahi. jenanA dhyeyathI virUddha dhyeyavALA-mekSanA paramazatru abhavya che, chatAM enI paNa tAkAta bhagavAnanI peTaMTa davArUpa cAritramAM pheraphAra karavAnI na hatI. abhavyathI paNa bhagavAnanI prarUpaNamAM ane cAritramAM pheraphAra karI zakAya nathI. prazno-vakhate karyo haze te tamane zI khabara? uttara-amane jJAna nathI paNa amane te ApaNuM daSTinuM ApaNA viSayanuM ja jJAna hoya paNa A lakhanArane keTaluM jJAna? emane te anAdi anaMta jJAna che ne? e jaNAve che ke-A zAsanamAM AsavanA dvAra khullA melavAnuM, nirjarAnuM khoda vALavAnuM abhavyathI paNa banyuM nathI, banatuM nathI ane banaze paNa nahiM. dharmanA nAme AtsavanA dvAra akhaMDa karavA, saMvaranI saritAone sUkavI nAMkhavI e abhavyathI paNa banyuM nathI. e zA uparathI? eTalA ja uparathI ke e mahApurUSoe cekhA zabdamAM jaNAvyuM ke bhavya je purUSone pratibaMdha karI jAya tenA karatA abhavyanA pratibodhelA anaMtaguNA mekSe jAya. bhavyanA vacanathI pratibadha pAmIne jeTalA mokSe jAya tenA karatAM abhavyanA pratibodhelA anaMtaguNa mekSe jAya. mULa vastu samaje. keyaDuM maga jeTalI vakhata agni sahana kare tenA samAM bhAga jeTalo agni sAre maga sahana karI na zake. kAraNa kaho ke-zuddha maga je pANInI sAthe heya ne agni malyA ke turata raMdhAI jAya. pANImAM malyA pachI raMdhAI ja jAya ke jethI agnine tApa dekhavAno vadhAre hoya nahiM. paNa koyaDuM maga se vakhata pANImAM rAMdhe, seMkaDo vakhata agnimAM tApa, tApa sahana kare te paNa na sIjhe. tevI rIte bhavyajIva eka vakhata vastu maLe te karmano kSaya upazama karI evI zreNI zarU kare ke-meDe vahelo siddha thaI jAya. A saMjogo malyA chatAM koNa na raMdhAya? koyaDuM-koyaDA sivAya tamAma maga raMdhAI jAya. evI rIte bhagavAnanA zAsanane pAmele bhavya hoya, tenuM bhavyatva paripakva thaeluM hoya te te jIva saMsAramAM rakhaDavAvALa rahe ja nahi. kaTI upara
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgAme ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje ra77 senAne eka laharako basa. seMkaDo laharakA pIttalane khamavAnA heya, tene kasa AvavAno ja nahiM. pIttaLa ghasAre khAyA ja kare paNa kasa AvavAne vakhata ja nahi, koyaDune paNa sijhavAno vakhata nathI. bhagavAnanA zAsanane eka vakhata bhavya pAme te siddha thaI jAya, paNa abhavya keyaDAnI mAphaka, pIttaLa mAphaka cAhe jeTalI vakhata kaseTIe ragaDAya evI rIte abhavya jainazAsananI tapasyArUpI agnimAM anaMtI vakhata tape te paNa ene kaMI nAha thavAnuM. anaMtI vakhata bhagavAnanA zAsanamAM AvavAnuM kene? bhavyane nahiM e te pAMcapacIsa vakhata AvI jAya eTale beDo pAra. abhAvyo prarUpaNa te yathArtha ja kare zAsanamAM AvyA chatAM beDo pAra konA nahiM? abhavyane. jeTalI vakhata abhavya zAsanamAM Ave teTalI vakhata meMthI bAlavuM paDe. jinezvaranI AjJAnA TUMkA be akSara, agIAra aMgane cauda pUrva A badhA enA nibaMdhe che. vastutaH be vAkyanA nibaMdhe che. "annava sarvathA de, cazva sava:" Asava sarvathA prakAre chAMDavA lAyakanA che. saMvara sarvathA prakAre AdaravA lAyaka ja che. rAma nAmanA be akSara kahe che. tema bAre aMga ane cauda pUrva te badhA be ja vAkomAM samAI jAya. A vAkayA abhavya cAhe te manathI kahe, manathI te hoya ja nahi kamane paNa ene Aja bAlavuM paDe. abhavya jIva hAya bhekhadhArI banyA hoya, eka ke aneka pAse parSadAmAM bele te-Asava cheDavA lAyaka, saMvara AdaravA lAyaka jainazAsanamAM AvyA hoya te bhaLe te pokAre paNa je abhavya hoya te paNa bhagavAnanI peTaMTa davAmAM pigaLa calAve nahiM. Asrava choDavAne ane saMva2 AdaravAne. e davAmAM bhavya thaIne pigaLa calAve te kaI gaNatrImAM ? abhavyane paNa jinezvaranI peTaTa davA ja ApavI paDe. jananI peTaMTa davAmAM paNa keIthI beImAnI karI bheLaseLa na thaI zake. te A jinezvara mahArAjane saMvara Adaravo ja joIe ane Asava chADa ja joIe. temAM abha paNa pigaLa calAvatA nathI, te jeo bhekhadhArI thaIne pigaLa calAve tene kevA gaNavA? abhavyanI sAcI prarUpaNAne aMge ema bane ke dIva pite jhaverAtane na dekhe paNa dIvAnI te jhaverI jhaverAta joI ce. evI
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ 278 pravacana 83 mu' rIte alabhya pAte A jyeAtamAM kaI na dekhe paNa pelA bhavya jhaverIe jhaverAta pArakhI lye, dekhI che. bhavyo Asavane cheADanArA savarane AdaravAvALA thAya tA meAkSa pAme. abhavyo keTalI vakhata averAta parakhAve ? emane te mekSe javuM ja nathI, mATe vAraMvAra jhaverAta batAvyA ja kare. bhavyA jeTalA jIvanuM kalyANa nahi kare tenA karatAM abhaLye anaMtaguNA jIvAne kalyANa karAvaze. bhavya peAtAnu' kalyANa thavu lAge eTale pAte sAdhI jAya, bIjAnI vATa jue nahi. zAtheA munima pAtA upara dhyAna rAkhanArA hoya tema bhavya bIjAne mArgamAM lAve paNa pahelA peAtAnA lAbhanA e laharakA lagAvI le. eka zeThane munima rAkhavA che. keTalAka munima tarIke rahevA AvyA che ane pUrve dADhI rAkhavAnA cAla hatA tethI badhA dADhI rAkhatA hatA. tApavA beThA che. te vakhate zeTha pUche che ke-khele A sagaDImAMthI taNakhA uDe ne saLage tA pahelA mArI mUjhavavI ke tamArI ? khuzAmatIyA khAlI uThayA ke sAheba ! tamArI, peAtAnI saLagatI rahe ne bIjAnI bUjhavavA jAya kharA ? jee maskApeAlIza heAya che. te mArA AtmAnu cAhe te thAya, zraddhA agara zAsananuM cAhe te thAya paNa tamAre sudhAro karU e abhabyA. bhagaiA tA bIjAnu' karavA pahelA traNa vakhata peAtAnI dADhI tapAsaze. tevI rIte zANA munima kahe che ke sAheba e laharakA mArA lagAvI laUM, pachI badhA tamArA. paNa nAmanA upagArI hAya te peAtAnI saLagAvI de ane pArakI mUjhAve. evA abhavya agara mithyA dRSTi ja hoya, jainazAsanamAM evA jIva nahiM nIkaLe, alabyA paNa jinezvaranI cAritrarUpa peTaTa davAmAM peAla ghAlatA nathI. svayaMsiddha pAte ja pragaTa karelI ane AcarelI evI cAritrarUpa peTa'Ta davAnA mULa pracAraka tIrthaMkarA che. tA tenI kaheNI raheNI judI kema hoya ? kaI divasa temAM pharaka hoya ja nahi, yAdavakulanA Alako jaino ane ItaramAM Aja pharaka che. kahenArAe karI dekhADavuM. kahenArAe karavuM ja joI e. sAdhune jinezvarane cAritravALA mAnyA che. guru mahArAja-jinezvara kahe te karavAnuM paNa kare te karavAnuM nahi-Ave.
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 279 siddhAMta heta te jainazAsanamAM lIlAnA paDadA nAkhavA paData. bIjAnA devane gopIonI sAthe lIlA karI ane mokSa mArganI prarUpaNamAM te zAMta dAMte mumukSuo mAnavA paDayA. e to bhagavAnanI lIlA. pitAnA vartanamAM zAMtinA upadezamAM Atara paDato hato, temAM lIlAno paDade nAkhI dIdhA. kaumudI mahotsavavALAne bhakto upara pAnanI pIcakArIo nAkhavAmAM Ave che. dahIM haLadaranI viSTA karI bhakto na upara chAMTavAnuM. kahe ke A badhuM teo kare, kAraNa teoe vahujI mahArAja ane lAlajI mahArAja mAnyA che. tyAre tame kaho ke-A kema? tyAre javAba Ape ke A te jAdavakuLanA bALa che. te nAme paDede karavo paDaze. zAthI paDade kara paDe? eka ja kAraNa-kaheNI raheNImAM pharaka paDaze. jyAre jainetaramAM paDadA karavAmAM Ave tyAre tene jainIo jAhera rIte cIrI nAkhe. potAnA devane aMge lIlAnuM kIDAnuM kaI divasa jaina bacce bole che? evI rIte guru mATe upadeza de temAM enAM vartAvane tapAse. guruno upadeza kaMI ne vartana kaMI tema ahIM nathI. jainazAnamAM jevuM kahe tevuM ja kare, jevuM kare tevuM ja kahe. kaheNI raheNI eka ja che. pharaka rAkhIe te ApaNe paNa lIlAnA paDadA nAkhavA paDaze. jinezvara mahArAjanI kathanI ne karaNI eka ja sarakhI hoya tethI jinezvaranI karaNI karanAre ane kathanI kathanAra eka rUpamAM hoya, tyAM sudhI te tene sadguru rUpe mAnI zakIe. jinezvaranI karaNI ane kathanI. vyavahArathI kare tyAM sudhI suguru tarIke manAya. aMdara pigaLa hoya to paNa zAstrakAre tene sadaguru mAnavAmAM mithyAtva lAge nahiM aMdaranI pila mAlama na paDe tyAM sudhI samyakatva. mahAvratanA ghAtathI aMdaranI pila mAlama paDayA pachI je mAne te mithyAtvI gaNo. gRhastha karatAM veSadhArI te sArAne? ame gharabArI chIe te karatAM te teo bhale veSadhArI hoya te te paNa sArA che ne ? gharabArI vagaranA usUtra prarUpaNa karanArAne sArA mAnatA hoya che, tenA karatAM abhavya pahelA pUjA pAmo joIe. enA mananuM e jANe paNa bahArathI to abhavya kathanI karaNa banemAM cokha hoya che. ene guru mAnavAmAM vadhe ? jyAM sudhI mAlama na paDe tyAM sudhI guru mAne te tamane mithyAtva nahIM. paNa mAlama paDe ke A aMdarano
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ 280 pravacana 83 muM mele che zraddhA vagarane che, pachI je tene mAne te tamane mithyAtva. zuM te vakhate mahAvata nathI? zuM bhagavAnanuM zAsana kahe nathI? zAsana pramANe kahe che, vate che. paNa aMdara mArApaNuM, huM pUjAuM, huM manAu, phalANAne uparI thAuM, leke mArI pUjA kare. e aMdaranI sthiti hoya te karaNI ne kathanI upara mIMDuM vahyuM. jenI kathanI karaNa bane suMdara che, mAtra zraddhAmAM pola che, e pila mAlama paDe to tevAne saMgharavA nahIM. pilavAlAne zraddhA vagaranAne mAnIzuM te pAyamAla thaI jaIzuM. e cAritra pALato hoya, zuddha prarUpaNa karatA hoya, te paNa je aMdara zraddhA na hoya te veSa kheMcI ne vidAya karavAaMgAramaka AcArya gacchanA dharI che, pAMcase sAdhunA mAlika che. paNa zraddhAmAM pila mAlama paDI ke tarata vidAya karyo. kAraNa ke pila mAlama paDayA pachI gurupaNuM ke ziSyapaNuM rahetuM nathI. kathanI karaNa bane chatAM kADhI mUkyA. guruthI kheTuM thayuM hoya ane zAsanathI virUddha hoya te tarata sAcuM bolavuM joIe pachI gurune bhale tyAga karavA paDe, samyaktva jevI cIja levI ne parIkSAmAM pAchaLa rahevuM e bena bane. jhaverAta levA javuM tene parIkSA karavI ja paDe. kahevAnuM tattva e che ke jenI kathanI ne karaNI eka sarakhI hoya che chatAM aMtaramAM zuM che te jovAnI jarUra hoya che. e jevAthI bedarakAra rahe, agara juve chatAM gaNe nahiM tevAne samakitI mAnavA taiyAra nathI. tapAsa karo ne mAlama na paDe tyAM sudhI te zAstrakAra tamane samyakatvathI bahAra kADhI zakatA nathI. athavA te ApaNe zuM karavA UMDANamAM utarIe? eno ahIM bacAva nathI. ahIM eka ja muddA ke karaNI tevI kathanI, ne jinezvaranAM vacanamAM ja hRdayanI aMdara zraddhA joIe. hajAro loke mAthe pAghaDI TepI paherI phare ne ekane tyAganA vicAra thAya te TopI agara pAghaDI pheke, e vicAra kare ke hajAro pAghaDI TopI pahere, ne huM ekale Ama khUlluM mAthuM kema karuM? paraMtu mokSa mAgane anusaravuM heya ne pachI AkhI dunIyA na kare tenI darakAra na karo. mokSamArgane pratikULa hoya te na kare eja myatva. bhagavAnanI AjJAnI darakAra heya tene karaNI ane kathanI sarakhI zakhavI ja joIe.
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo 281 sAvaghatyAga pachInI kathanI ane karaNI mAnya karavAnI jinezvaranA karyA pramANe tamAre karavAnuM na hota te bhagavAne dIkSA laI ne pAraNuM pAtramAM kema karyuM? pAtra karIne sahita dharma mAre kahe che, mATe pAtrathI pAraNuM karUM-ema na karavAnuM hota to bhagavAnane pAtrAthI pANuM karavAnI kaMI jarUra na hatI. pAMca sAdhuo tarasyA thayA ane tarasathI jIva jAya tevA thayA. taLAvanuM pAchuM auSadhinA prasaMgathI acitta che, chatAM paNa bhagavAne acitta jaLa pIvAnI AjJA na ApI. bhaviSyamAM mArA sAdhuo UMdhe mArge jaze. eTalA mAtrathI bhagavAne pAMcaso sAdhunA jIva javA devAnI kaMI jarUra na hatI, je kathanI upara AdhAra rAkhe na hota te, karaNa mATe vartamAnamAM je karyuM te na kara. eka ja muddAthI ke bhagavAnanA zAsanamAM kathanI ane karaNa jadI nathI. tethI ja prabhue pote pAtramAM - pAraNuM karyuM. bhagavAna kahe te karavuM. kare te na karavuM, e bhagavAnanA matamAM zI rIte kahevAya? sUryAbhadeve nATaka mATe AjJA mAgI, chatAM mauna rahyA. je AjJA ApIza to nATakanI pravRtti zAsanamAM pezI jaze. AjJA konI? kathanI karaNImAM eka sarakhAnI AjJA mAnavAnI. eka sarakhI rIte mAnavuM paDe ke bhagavAnanI kathanI-karaNImAM bheda hoya ja nahiM. e bemAM jarA paNa pharaka paDe nahiM, tethI bhagavAnanI kathanI ke karaNInuM AlaMbana levuM vyAjabI che. bhagavAnane tame janmathI kevaLI mAno che ke pAchaLathI kevaLI mAne che? Asavane choDavAvALA, saMvarane AdaravAvALA janmathI ke pAchaLathI mAnavAvALA cho? kathanI karaNI vakhata sAvaghatyAga pachI. te pachIthI kathanI karaNI mAnavAnI che. prajAnA jIvana-maraNa prasaMge rAjA tarIkenI pharaja jIvana maraNane savAla. - janmathI kathanI karaNI eka mAnavA jAya tene je mUrkha karyo? pahelAMnA sAvane aMge pahelAMnA avadhijJAnane aMge, te pahelAMne dharmarUpa gaNavA mAge tene kevA gaNavA? tame bacapaNamAM ahIMnI (eNnI ) AMgaLI gudAmAM ne gudAnI AMgaLI moMmA karatA hatA. te tamArI viveka avasthAnuM AlaMbana levuM ke aviveka avasthAnuM ? bacapaNumAM pANI zabda bolI zakato na hato, atyAre A mATe
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ 282 pravacana 83 muM mANasa bhU kahe te e huM nahIM ne? anukaraNa vivekI thavAne mATe karato hoya te mArAmAM viveka AvyA pachInuM anukaraNa kara. nAnI uMmaranuM anukaraNe atyAre kare che? nAgo thaIne jema bALaka pharatuM hatuM tema atyAre yuvAvasthAmAM tema pharAya? bhagavAnanuM anukaraNa sAvadya tyAga pachInuM, kevaLajJAna pAmyA pachInuM. pahelAMnuM anukaraNa kare tene ke gaNa? mATe mahAvIre abhigraha karyo tema ApaNe kare. tArA bApA nAnapaNamAM nAgA pharatA hatA to tuM paNa have nAgo phara. bhagavAna rASabhadevajIe kaI vakhata vyavahAranI pravRtti karI? eka bAju anine upacAga karAve ane na thAya te eka bAju agni vagara duniyA herAna herAna thAya che, balake maraNane zaraNe thAya che. bhagavAne avinanI utpatti nathI batAvI. vAMsane vRkSa ghasAvAthI agni utpanna thAya che-e emanA jJAnabahAra na hatuM. agni ApoApa utpanna thayo tyAre ene upaga batAvyuM che. kalpasUtramAM roja sAMbhaLe che ke pahelAM DAMgara cholIne, palALIne, ghasIne, kAMkhamAM nAMkhIne taiyAra karI chatAM na pacI, chevaTe lake ajIraNathI pIDAya che. varasanA varaso sudhI lokonI herAnagati che. haju rAjagAdIe che. tyAga mArgamAM nathI, paNa A vakhata prajAne mana jIvana maraNane savAla che. karavuM paDe ane karavuM joie ne vivAda jIvana maraNanA savAla sudhI dekhyA karyuM agni ApoApa utpanna thaye tyAre upayoga batAvyuM, chatAM kalikAla sarvajJa hemacaMdrAcArya kahe che ke A badhuM pApanuM kArya che. duniyAnAM jIvana maraNa vakhate A upAya batAvo temAM paNa pApa gaNe che. eka rAjA tyAgI nathI, te chatAM mAtra upayoga batAvyo, te paNa tene pApa gaNyuM. atyAre carcA be rUpamAM ja che. zAsana premI badhA bAyaDI chokarA choDI nIkalyA nathI. virodhI jevuM ja saMsAramAM karI rahyA che, paNa pharaka A be zabdamAM ja che. zAsana premI kahe che ke "karavuM paDe che. ane virodhIo kahe che ke karavuM ja joIe." AjakAlanA vivAdamAM mAtra eTaluM ja che. pharaka mAtra joIe ane paDe. tema dharmiSThAne cAritra mohanIyane udaya che. duniyAnA phAMsAmAM phasAyA che, mATe karavuM paDe che. ane pelAo kahe ke pharaja che mATe karavuM ja joIe. rtavya ane nirUpAya rU5 pharaka che. ahIM bhagavAna bASabhadevajIe mAtra ATaluM ja karyuM te paNa tene
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgameddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 283 pApa gaNyuM te pachI anukaraNanuM sthaLa rahe ja kayAMthI? zrI hemacaMdrAcArye te mAtra anuvAda karyo che. kalpasUtramAM to mULamAM kahe che ke - prajAnA phAyadA mATe karyuM che. te kartavyane dIkSA karatI vakhate paNa sAvadya tarIke sarva sAvadya tyAga jAhera karyo. dareka jenIe eka pratijJA karI levI. pachI cAhe te pharakAne hAya. chokaro eka paNa gharamAM rAkha nahiM, kAraNa mahAvIrane eke chokara na hatuM. anukaraNa karaze ke nahiM? koI paNa chokarAe dIkSA lIdhA sivAya maravuM ja nahi. dareka jamAI thanArAoe dIkSA levI. tame te bhagavAnanuM badhuM anukaraNa te kare. jene A vibhAga na rAkhavuM hoya tene sAvadyatyAga karyo pachI kevaLajJAna thayA pachInA vibhAganuM bhagavAnanuM anukaraNa karavuM ja joIe. AApa dho eTale badhA kathane karaNIo anukaraNIya nathI, paNa sAvadya tyAga pachInI kathanI-karaNI anukaraNIya che. jinezvare so TacanI karaNI karI, so TacanI karaNInuM anukaraNa karavAnuM thayuM. je se TacanI karaNI na thaI te konA AdhAre ochA TacanI kriyA karavI? pahela vahelA tame se TacanI karI zakavAnA nathI. bhagavAne se Taca zuddha kriyA karIne kevalI thayA, te navANuM TacanuM karavAnuM na rahyuM? nAjo bhagavAne se TacamAM AvavA mATe je rasto batAvya, navANuM ane paMcANuM Taca karavAnuM kAma na hatuM. A AtmA haju buDathala che. se TacanuM-pUNuM anukaraNa karavA jAya te pAlave tema nathI. temAM guNaThANAnuM anukaraNa karI zakIe tema nathI. mATe zaktinI khAmIne aMge kahyuM te pramANe karIe chIe. kahe te karavuM te paNa ApaNI nyUna zaktinuM pariNAma. je zakti pahoMce te bhagavAna kare tema karo. cothA pAMcamA ane chaThThAnI karaNI kone AdhAre kare che? bhagavAne e karaNI karelI ja nathI, te kema tame kare che? temane dezavirati hoya ja nahiM. pramatta paNa na gaNAya. te ApaNe dezaviti ane pramatta guNaThANAnI pAlanA kema karI zakIe? karaNInuM anukaraNa sAvaghatyAga pachI karaNInuM anukaraNa karIe to ApaNe besavAne, yuvAne paNa avakAza nathI. anukaraNa kriyAnuM hoya, pariNAmanuM na hoya, teo bevaDI nathI sutA. temanA anukaraNavALAne besavAnuM cavAnuM kayAMthI
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 pravacana 83 muM lAvavAnuM? sADAbAra varSa sudhI chadmasthapaNuM. temAM ekathI bIjA divase khAdhuM nathI. cAle karaNInuM anukaraNa kare te kharA? jema rAjAne tyAM kuMvara janma, tene rAjagAdI tarIke mAna devAvALA e bALaceSTAne rAjagAdInA mAna tarIke bheLavI detA nathI. tIrthaMkara uddhAra karanArA, jagatamAM udyota-karanArA ema janmathI mAnIe paNa vacamAM audayika bhAvane bheLavI na de. tIrthaMkarapaNAnI mAnyatA jarUra yuvarAja jamyo, tema tIrthaMkara paNAnI sAvaghakriyA bALakapaNa sarakhI che. tIrthakara bhagavAne sApa uchA. te mokSane mArga ke mehanA udayanI kIDA? te mane mArga nathI. yuvarAja paNAmAM athavA garbhamAM AvyA tyArathI tIrthakara bhagavAnanI sAvadya kriyAone anumodavAnI nahiM. ApaNe ajJAnatA nathI kahetA, mahedaya kahIe chIe. mahadaya cAra jJAna sudhI che. traNa jJAnamAM mohadaya nathI-ema kahIe to badhA devatAnuM zuM karazo? mihane udaya judI cIja che ane jJAna e paNa judI cIja che. yuvarAjanI mAnyatA eTale rAjagAdIne mAlika thaze te apekSAe mAna ApIe chIe. bALapaNamAM yuvarAja paNuM, pahelAnI paNa bALaceSTA temAM bheLavI na devAI. janma vakhate ajavALuM zAnuM? cosaTha InDe abhiSeka karyo. te zAthI? lokAMtika deve AvavAnA te zAthI? e vAta dhyAnamAM rAkho. jyAM sudhI sAvadhane tyAga karyo na hoya tyAM sudhI kathanI upara dhoraNa rakhAya, paNa karaNa upara AdhAra rakhAya nahiM. sAvadya tyAga karyA pachI mA-bApanI rajA vagara dIkSA na levI ema kaI jagepara kahyuM che. azaktimAM ANue ghammA jyAM sudhI sAvadya tyAga karyo nathI tyAM sudhI karaNa anukaraNIya che ja nahi. karaNI te sAvadya tyAga pachI, kevaLajJAna pachI anukaraNIya che. kathanI te garbhamAM AvyA tyArathI anukaraNIya che. A bane chatAM paNa tIrthakaranI karaNI kathanInuM anukaraNa kene? jene pitAne kevaLajJAna na thAya tene. kevaLajJAna pachI kathanI ke karaNInuM anukaraNa nathI. azaktinI vAta, samyakRtvavALAnI kathanI na bagaDe, paNa karaNImAM kadAcita bagADe hoya. tIrthakaranI kevaLajJAna pachInI karaNa kathanI sarakhAM che. paNa e te " dIna kaba ke mIyAM ke pAMume jUtI" e divasa karyo ke
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgoddhAraka pravacaNa zreNa, vibhAga bIje 285 evA kSAyika bhAvamAM kathana-karaNanuM anukaraNa karIe. kevaLajJAnanI daSTithI phAyade dekhI kSAyika bhAva na hovAthI mAtra "mANa dhote kyAM sudhI ? ApaNAmAM kama tAkAta che tyAM sudhI. je kevaLajJAnanI tAkAta AvI jAya te bhagavAna kare che te ja karavAnuM ane tyAM ApaNA sAyikabhAve vartavAnuM. dhyeya tIrthaMkaranI kathanI-karaNInuM anukaraNa paNa zaktinA abhAve kathanInuM anukaraNa. tethI karaNa anukaraNuya che ema ja bolAya che. mATe potAnAmAM tevI tAkAta na hoya tyAM sudhI tevAne AdhIna ja vartavuM paDe. A AtmadharmasvabhAvasiddha che. pitAnA kabajAne che, mAlikIno che, paNa enI vyavasthA karavAnI lAyakAtavALA thayA nathI mATe enI kiMmata sadupayegAdika kevI rIte te samajAvaze te adhikAra agre. pravacana 84 muM saMvata 1988 zrAvaNa sudI 15 maMgala-(baLeva) kartavyA connatiH satyAM zaktAviha niyogataH / avaSya vIme , tataH sarvasaMpadA che ? | zAsakAra mahArAjA bhagavAna zrIharibhadrasUrIzvarajI mahArAja bhavya prANIonA upakAra mATe trevIzamAM aSTakamAM zAsananI unnatine upadeza karatAM jaNAve che ke-zAsana cIja zI? jyAM sudhI zAsana vastu mAlama na paDI hoya tyAM sudhI zAsana zAsana pokArAya te asthAne che, balake zAsanane nAme je karAya te hitakara ane nahiM. zAstronAM vacana sivAya, hukama sivAya ane siddhAMta sivAya pitAnI buddhimAtrathI je pravRtti karAya te pravRttione "AjJA bAhyA" arthAta AjJAthI bahAra kahelI che. potAnI buddhimAM Ave te pravRrti karanArAo hoya, jeonA hAthamAM zAstra hoya ane je te pramANe vartavAmAM pitAnuM ahobhAgya samajatA hoya tevAo pelAone dIvo laIne kavAmAM paDavAnuM mAne che. e vAkya buddhimAnee khAsa vicAravAnI jarUra che. je upadezapadamAM rasa* A vAkya kahyuM che. ane teja vacananI aSTakamAM sAkSI che. potAnI buddhithI-kapanAthI je pravRti karavAmAM Ave te AzA bAA che.
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ 286 pravacana 84muM nirgastha ane snAtaka keNu? tIrthakara mahArAjA sarvajJa che, sarvakALane sarvadravyane sarva kSetrane sarvabhAvane pote jANanArA che, te teo AtmAnI hitakara pravRtti batAvyA sivAya rahe ja nahi. emaNe batAvelI pravRttimAM hitanI ochAza nayanapaNuM gaNIe ane pitAnI kalpanAthI hitanuM sthAna ubhuM karIe te bemAMthI eka vAta kabUla karavI paDe, kAMte te sarvajJa na hatA, tethI badhA rastA dekhyA na hatA, kAMte emaNe hitanA badhA rastA dekhyA hatA paNa emane ema mAlama paDeluM ke A rIte badhA jaze te pachI mane bhajanAra koNa raheze. hitane raste dekhyA chatAM na kahevAnuM kAraNa zuM? bIje hitane raste caDe te potAne gamatuM na hoya tyAre hitano raste jANyA chatAM hitane rastA kahe nahiM, A bane doSamAMthI eka ApaNe kabUla karIe tema nathI. tIrthanI zarUAtathI cheDA sudhI hitanA rastA dekhADelA che. athathI Iti sudhI hita tapAsyuM tyAre ja kahI zakyA ke "vasurApurIraM tilya" tIrtha sthApana karanArA snAtaka kevaLI. tIrthakara ane sAmAnya kevaLI e bane snAtakamAM. snAtaka eTale jene ghAtikarma udayamAM udIraNAmAM baMdhamAM ne sattAmAM paNa nathI. eTale saMpUrNa rIte pavitra thaele, lAgela karma mela dhAelA, eTaluM ja nahiM paNa na karma mela lAgI zake nahiM e AtmA jeNe karyo hoya te snAtaka. zAsananI zarUAta tevA sanAtakethI, bhaviSyane mATe evI sthiti akhatyAra karI che ke kaI divasa AtmA mele thAya nahiM. AvA snAtakoe tIrthanI utpatti karI. tIrthakara paNa tIrtha sthApe kayAre? AvA snAtaka thAya tyAre. kAraNa? tIrthaMkara mahArAjanuM ephake eka vartana anukaraNIya hovuM ja joIe. pachI anukaraNa karI na zake e vAta judI che. eka eka vartana anukaraNIya te havuM joIe. tIrthakara kevaLajJAna na pAmyA hoya tyAM sudhI kaSAya kuzIla hoya. kevaLajJAna pAmavA pahelAMnA badhe vakhata cAhe tIrthakara ke sAmAnya pratyekabuddha, svayaM buddha ke kevaLI thavAnA hoya te sarve kaSAya kuzIlamAM ja hoya. kaSAyakuzIlapaNuM rahe tyAM sudhI tIrtha sthApanA ja nathI. nigraMthapaNAmAM ghAtine udaya che. jJAnAvaraNIya darzanAvaraNIya ne aMtarAyane udaya che. mATe tyAM paNa tIrthanI sthApanA kare nahi. jyAre pite ghAtine kSaya karI snAtaka thAya tyAre ja tIrtha sthApe. madArI
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhAraka pravacana zreNa, vibhAga bIjo 287 tamane jaDIbUTInI kiMmata samajAve che te vakhate pote sApane hasAve che pachI tenI upara jaDIbUTinI hore mUke che. e maherAthI jyAre dekhe che ke kharekhara caDheluM jhera mahore utAryuM, tyAre mahAranI kiMmata gaNe che. tIrthaMkara pahelAM ApaNA jevAM jJAnAvaraNIya karma AdinA udayavAlA che. karmano DaMkha tIrthakarone paNa lAgelo hato. te DaMkhane mULamAMthI sAmyagadarzanAdi mahArAnA pratApe nimaeNla karyo. mUrtipUjAnI lAyakAta kene? A vicAraze eTale pratimA pUjAnI lAyakAta ApaNane mAlama paDaze. kharI rIte jainazAsana sivAya bIjAne pratimA pUjavAne haka ja nathI. rajIsTara ame nathI karyuM paNa tame rAjInAmuM ApyuM che. kharI rIte bIjA matavALAe pratimA pUjavAnuM rAjInAmuM ApyuM che. pratimA pUjavI zA mATe ? paramezvaranI sAthe ApaNe sagapaNane saMbaMdha che? rAjA prajApaNAne saMbaMdha che? kaI jAtane duniyAdArIne saMbaMdha che? nA. tyAre temanI ke temanI pratimAne zA mATe pUjavI? AtmAnuM kalyANa karavA mATe. sAkSAt tIrthaMkaranI pUjA ke temanI pratimAnI pUjA, ane AtmAnA kalyANa karavA mATe che. A jagapara kahI zakAya kenAma smaraNa karaze to kayANa nahIM thAya ? je nAmasmaraNathI kalyANa thaI zake che, te temanuM ArAdhana zA mATe karavuM? nAmasmaraNa mAtrathI kalyANa thatuM nathI ema koI kahenAra nathI. kAraNu-tethI paNa kadavANa thAya che, te darekane kabUla che. nAmasmaraNathI kalyANa kayAre thAya? jenuM nAmasmaraNa karIe tenA guNo, vRttio, e ApaNe hadayamAM lAvavAne bhAgyazALI thaIe te. A vicAravAthI saheje samajI zakAze ke nAmanuM smaraNa e ekaluM kalyANa karanAra nathI. nAmanuM smaraNa maLe che kene? haLukamIne, laghukamI na hoya tene koI paNa prakAre nAmasmaraNa maLatuM nathI. laghukarmIpaNAthI maLeluM nAmasmaraNa kalyANa kacAre kare? jyAre temanA guNe vartana jJAna vItarAgatAnuM AtmAmAM pratibiMba paDe tyAre. A uparathI paramezvaranI mUrti mAnavAnuM kAraNa samajI lyo. te teTalA ja mATe ke saMpUrNa dazA pAmavAmAM e sAdhanabhUta bane che. sAdhanabhUta banavAmAM sAdhanabhUta mUrti kevI hoya? mokSa mATe avasthA je joIe te avasthAvALI mUrti paramapadanuM sAdhana thaI zake. bIjAne aMge jIvanamAM paNa paramapadanuM sAdhana nathI. emaNe te cekhe AtmA
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ 288 pravacana 84 muM pahelAMthI mAnyo che. emane nirmaLa thavAnuM ja nathI. emane nirmaLatAnA sAdhano rAkhavAnI jarUra nathI. nirmaLatA karavAnA sAdhanabhUta vartana rAkhavAnI jarUra nathI. jyAre nimaLatAnuM sAdhana ke vartana jiMdagImAM na karyuM hoya te temanI mUrtimAM nirmaLatAnuM sAdhana ke vartana Ave zAmAM? phakta tIrthakara bhagavAnamAM ja e be vastu Ave che. tIrthakaranI pratimAnA be Asana ja kema? avatAra ane Izvara ane anya matavALA mAne che. A paNe paNa mAnIe chIe. pharaka kyAM? ApaNe avatAramAMthI Izvara. karmamalInatAnI sAthe thaelA avatAramAMthI Izvara mAnIe chIe. tIrthakaree avatAra lIdho ane samyagdarzana jJAna cAritranI ArAdhanA karI, sAvadya tyAga karI pariSahAdi sahana karI AtmAnI nirmaLatA karI. ApaNe karmavALAmAMthI IzvarapaNuM meLavavAnuM ane bIjA matavALAomAM niraMjana nirAkAra jyoti svarUpa paramapadanA dhaNIo jagatane bhalAnI khAtara avatAra ye che. AthI teo IzvaramAMthI avatAra mAne che. ApaNe mahInamAMthI nirmaLa dazAe thAya tene paramezvara mAnIe chIe. teo nirmaLamAMthI malIna thAya tene Izvara mAne che. je malInamAMthI nirmaLa thavAnuM mAne teo nirmaLa thavAnA sAdhanane AlaMbanabhUta mAne. ATalA ja mATe bhagavAnanI mUrti virAgyatAmaya karavAmAM AvI "rAmalanika' A zabdo kayAre bolAya ? mokSa sAdhavAno rasto hAthamAM laIe te belAya. dunIyAmAM bhaTakIe te bolavAno vakhata AvavAno nathI. te paramezvaranA sAmuM dekhIe tyAM hAjarAhajura AtmA je mAMgI rahyo che te maLe. have temane mAlama paDaze ke mokSa mATe Atma kalyANa mATe karmane khaseDavA mATe kaMI paNa AlaMbananI jarUra hoya te malInamAMthI nirmaLa thaelA mahApurUSanA AlaMbananI jarUra che. A uparathI sumukSuo bIjA matavALA hoya temane mUrti mAnavAne adhikAra nathI. kAraNa manuSyamAtra vicArI zakaze ke--have huM prazamarasa nimagna kyAre thaIza? strI ane Ayudha rahita mAre kheLo kyAre thaze? e tyAganA vartanavALA mahApuruSanI pratimAthI puNyAtmAonuM jIvana pagabhara thaI zake che. tyAgarUpe na levuM hoya te tyAgInI mUrtinI kaMI jarUra nathI. A uparathI mukhya khulAso thaI jaze ke-bauddhonI sarva avasthAnI mUrti che. janmanI bALapaNAnI rAjyapaNAnI yuvAvasthAnI
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAdvAraka pravacana zreNI, vibhAga khIje bhAgaavasthAnI tyAgIpaNAnI pazu mUrti che. te tIrthaMkara bhagavAnanI sarva avasthAnI mUrti kema noha ? amAre emanA bALapaNAnuM anukaraNa karavAnuM nathI. bhAga prapaMcanuM, rAjya RddhinuM, caDAIe caDavAnuM, laDAI e laDavAnuM enuM anukaraNa karavAnu nathI. mApaNe janma chadmastha ane kevaLI avasthA zAthI laIe chIe. khALa chadmastha pUjA sevanAbhAva vikasAvavA mATe agara siddha avasthAnA muddAe cyavana janma uttama mAnyA che. avasthA traNe bhAvIe chIe, paNa mUrtigata avasthA eja bhAvIe chIe ke-je palya ka-Asana, kAyAtsaga AsanathI jinezvaranuM siddhapaNuM saheje AvI jAya ane tethI pratimAmAM kaceA aMza nAkhyo ? abhiSeka dazAmAM mALapaNu, chacAmarAdithI chAsthAvasthA ane tyAgathI vibhUSita kevaLI avasthA, paNa pratimAnA AkArathI aMdara tattvarUpe rahelI paramAtmadazAnuM bhAna sheje thAya ane anukaraNa paNa enuM thAya. te muddAthI pratimAnA be Asana-(1) palya'kAsana ane (2) kAryAtsargAsana rAkhavAmAM AvyA che. 189 matikalpanAnI pravRtti AjJA-bAhya ane saMsAra vadhAranArI che. bALapaNuM-chAsthapaNuM A svataMtrapaNe mULa avasthAnI apekSAe ArAdhya rAkhI nathI. palyaka kAryAtsaga e avasthA keAInA kAraNa tarIke. ArAdhAtI nathI. e svataMtra rIte ArAdhavAnI che. ATalA mATe mugaTasahita kuMDaLasahita ApaNe mUrti bharAvatA nathI. mULadhyeye karelI vastu khasI jAya ane tethI ja kuMDaLavALI mUrti, mugaTavALI mUrti banAvIe te mULa avasthA pharI jAya, mATe teA tItha kara bhagavAnanI tyAgamaya avasthA, vItarAgatAnI avasthA eneaMge ApaNuM pUjyapaNuM emanAmAM che. anyamatavALAone kalyANanI apekSAe mUrti pUjya ane paNa jemane niLatAmAMthI malIna banavuM che, temane mUrtinI jarUra zI? kaI rIte kalyANa meLavavAnA. mATe anyadarzInIoe mUrtipUjAnuM rAjInAmu ApeluM che. mUrti pUjA phakta jainadarzana mAnanArA ja mAnIzake. kevaLI thayA eTale snAtaka, svaccha thaelA, cAppA thaelA. kharekhara nADelA cokhkhA kANu ? jenA AtmAmAM ghAtikanI badha udaya udIraNA ke sattA na hoya, bhaviSyamAM paNa kama na maMdhAya, teja snAtaka. temaNe ja tItha pravartAvyuM. e tItha TakAve kANa? bharelA gADAne pahelA calAvatI vakhate je jora paDe te jora cAlu thaelA phA. 19
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 84 muM gADAmAM paDatuM nathI. tevI rIte tIrthanI sthApanA snAtaka ja kare. snAtaka sivAya jagatamAM keInuM anukaraNIya vRttAMta gaNAya nahi. evA snAtakee tIrtha pragaTa karyuM, paNa e tIrtha calAvavAmAM mukhya mahenata karI? tIrtha cAlavAnuM zAthI? javAbamAM kahevuM paDaze kebakuza ane kuzILAthI. have vicAre ke-tIrthakara mahArAjAe pitAnA kALane aMge ja zAstro kahyA hoya, AcAro kahyA hoya ane sarvakALane aMge tIrtha kahyuM na hoya, to bakuza kuzaLathI zAsana raheze evuM kahevAno vakhata Avate ja nAha. trapATa sudhI kevaLajJAna thayuM che. te te kALane aMge kevaLIone AdhAre ja tIrtha kahI zakata. AgAmI kALa joIne ene AdhAre tIrtha jaNAvavuM paDayuM, tethI ekavIsa hajAra varSa sudhI jainazAsana raheze ane e A zAstrone AdhAre ja raheze. zAstronAM vacana hukama ane kathana sivAya je pravRtti karIe te badhI pravRtti AjJA bAhya che. te nukazAna zuM? nAgAne nukazAnamAM kaI vAMdho nathI. kAraNa-nAgAne kle bAvaLIye thayo. te te kaheze ke-mAre chAMyaDe thayo. AvA nAgAonuM nakhoda thayuM nathI. AjJA bAhya pravRtti kare te bhava-saMsAranI vRddhi, janmamaraNanA cakkaranA cakA khAvAnuM ja phaLa Ave. potAnI matikalpanAthI je pravRtti karavAmAM Ave che te AjJAbahAra che. te saMsAranA cakkarane vadhAre che. buddhine jamAne che, rUDhivAda nakAmo che. pothAM e pithAM che-evuM bolanArA kaI jagapara ubhA rahevAne lAyaka thaze ? te vicAre. zrIharibhadrasUrIzvarajI khullA zabdamAM jaNAve che ke-tamArI buddhithI zAstranuM dhyAna rAkhyA sivAyanI pravRtti AjJA bahAranI pravRtti, te saMsArane vadhAranArI thaze. A jagopara keTalAka kahe che ke-naraka nidezaka ToLI nigoda nidezaka ToLI ema kahe che. cora pakaDanArI TUkaDI A vAta mazkarImAM koNa bole? cArane sAgrIta hoya teja, te sivAya bIjo cora pakaDanArI TUkaDInI mazkarI karI zake ja nahiM. zAstromAM kahelA phaLa batAvanAra mahApurUSane naraka nivedanA nirdezakanA nAmathI mazkarI keNa kare? je naraka nigoda ke saMsAranA raste pravartelA hoya te ja mazkarImAM e zabdo bole ke A to narake-nigedanA paravAnA lakhanArA che. A bhavanirdezaka TeLInA meMbarane aMge haribhadrasUrijI jaNAve che ke AjJAbA je pravRttio te saMsAramAM rakhaDAvanArI che, zAsana
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo 291 zatruonI apekSAe naraka nirdezakanA kamAMDara kesa? zrItIrthakara zrIgaNadhara zrIharibhadrasUri vagere. paNa jeo zraddhA zUnya hevAthI naraka nigodamAM rakhaDavAnA kAraNathI dUra rahI zakatA nathI, tevAne Aja bakavuM paDe. paNa te bavAdathI zrIharibhadrasUrijI sarakhA netA DarI javAnA nathI. tethI khullA zabdomAM kahe che ke je potAnI buddhithI pravRtti karaze te saMsArane vadhAranArI che. AjJA bahAra pravRtti che. tevI rIte zAsana-bhakatoe dhyAna rAkhavAnuM ke-tamArI ekTa pravRtti zAstranI bahAranI hovI na joIe. je loko zAsananI zatrutA rAkhyA pachI virUddhatAne aMge je kAMI karaze te tene jarUra bhogavavuM paraze. potAnI buddhithI thatI pravRtti saMsAra phaLane denArI che. jinamUrti ke maMdira karAvatI vakhate dravya zuddhinI jarUra . bhagavAna haribhadrasUrie jinezvaranuM maMdira pratimA banAvavAnA adhikAramAM jaNAvyuM ke prathama dravya zuddhi karavI joIe. pApamaya drivyanI zuddhi kaI ? dravya eTale parigrahano pitA. parigraha pApa sthAnaka rUpa dravya, tenI zuddhi zI ? potAnA copaDA tapAse, emAM cArInI vizvAsaghAtanI anyAyanI rakama AvI hoya te te dravya tene mokalI de. Ane dravyanI zuddhi kahe che. pachI saMgha bhego kare. A saMghane bhego karavAnI vAta sAMbhaLIne camakaze nahiM. derUM karAvavuM hoya mati bharAvavI hoya te saMdha bheLo karyA sivAya na thAya, tema ahIM cokakhuM thAya che. A mUrti ke derAnI rajAno saMbaMdha nathI. to zA mATe saMgha bheLe karyo che? saMgha bheLo karIne temane jaNAve che ke mArA dravyamAM corI jevI, vizvAsaghAta jevI anyAyanI rakama rahI lAgI hatI te temane meM seMpI dIdhI che. chatAM kaI mArI jANa bahAra rakama rahI hoya te laI javI ane kadAca rahI haze teno lAbha tene maLaze. dharmanI sagavaDa karavI e saMghamAM sacavAya ke dharmane vaMsa karavo te ? have ahIM badhA AgaLa jaNAve che ke-mArA dravyanI zuddhi meM karI che. have mArI daSTi pramANe kevaLa A mArUM dravya che. AmAM ajANatA paNa koIna dravya rahI gayuM hoya te tene lAbha tene thAo. pArakA dravyathI he lAbha mAgatuM nathI. ajANe rahelI rakamanA aparAdhathI chUTI javA mATe A saMgha ekaTho karyo che. A uparathI samajI zakazo ke tIrthakaranA
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ 292 pravacana 84 mu nAme, gurunA nAme, agara dharmanA nAme pitAnI buddhithI thatI pravRtti. te paNa vAstavika gaNI nAha paNa zAstra saMmata pravRtti mAnya che. zAstranuM eka vacana na mAnanAra cAhe tevA vaibhavALo heya te saMghathI dUra karavA lAyaka jamAli keNu prabhu mahAvIra ete tIrthakarane jIva che. eka apekSAe vicArIe te jamAli sAthe dIkSArthIo pAMcase rAjakumAro ane mahAvIra joDe koI nahiM. mahAvIra mahArAjanI e tAkAta nahotI ke strIne dIkSA che. jamAlIe strI sahita dIkSA lIdhI ane te strI paNa eka hajAra rAjakumArIkAo sAthe dIkSA lIdhI hatI. jamAlinI keTalI jAhojalAlI hovI joIe. A jamAli agyAre aMga mAnato hato, akSare akSare mAnate hate, mAtra eka ja vastu na mAnI. jaina darzananI eka eka vastu kabUla karI, phakata eka ja vastu na mAnI. bhagavAna vajJamAne te kahe che ane te he ane kahe che. nizcayanayanI apekSAe gamaLe ane vyavahAra nayanI apekSAe Te kare ke vyavahAramAM nanAmAne te eTale karavA mAMDayuM tyArathI karyuM e vaparAya che. jamAlI jhamAne che eTaluM ja mAtra mAnatA nathI. agyAre aMga mAnavA chatAM gamANe rahe na mAnavuM. ATalA mAtramAM AkhAe jenA zAsane e jamAli, jamAlinI strI, jamAlinA ziSya, e badhAne zAsana bahAra karyo. jenazAsanamAM kALI devI-zAstra upara dhoraNa na hoya te kaI divasa paNa jamAli vagerene, tenA saghaLA parivArane, zAsanathI dUra karavAne vakhata ja na Avata. A zAstronI AjJA na mAnanAre te cAhe je RiddhivALe prajita thaelo hoya, hajAro ziSyavALo hoya, te paNa tenuM meM jevA mAgatA nathI. A zAsanano zilAlekha zAstranuM vacana ke- eka paNa vacana na mAne te jene mAtrane mAnya nahi. zAsananI malinatA TALavI ane unnati karavI te zAsana pAmyAnuM phala AvI rIte muzkelIthI meLaveluM zAsana te mATe be pharajo. chokaro ja te khare paNa te ja tethI kRtArtha thayA na samajaze. cheka thavA mAtrathI kRtArthapaNuM nathI mAnatA, paNa zarIre puSTa karI moTo kare
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 293 ne AbarUdAra thAya ane kamAtA thAya tA tame nyAla thayA mAne che. evI rIte zAsana pAmyA, zAsana mATe sheja jANavAmAM AvyuM, zraddhA thaI eTalA mAtrathI AtmAne kRtAtha mAnA nahiM. jema putrane aMge janmatI vakhata apUrva AnaMda thAya che, paNa pavasAna kayAM ? mATe vepArI thAya, AbadAra thAya ane paisA AkharU vadhAre thAya tyAM pavasAna mAneA che. zAsana maLyuM eTale apUrva kAma thayuM paNa navapallava kayAre ane kema karavA ? e jagApara dhyAna rAkheA. 1 eka tA -zAsananI malinatA TALavI ane khIjuM zAsananI unnati karavI. putra janma karatAM peASavAmAM AbadAra karavAmAM tamArI kruja ochI rahetI nathI. tevI rIte ahIM zAsana pAmyA. have zAsananI malinatA na TALezva ane unnati na karo te zAsana pAmyAnuM phaLa meLavI zakazeA ? kadAca ema thaze ke jyAre tyAgamaya pavitra vanamaya satya vastumaya jainazAsana che tA temAM malinatAnA sabhavaze? jo malinatAnA sabhava hAya tA `zAsana svaccha gaNI zakaze nahiM. ane jo zAsana svaccha che tA malinatAnA sa'bhava nathI. te| milanatA TALavAnI kyAM ? zAsana nima latA rUpaja che. milana hotuM ja nathI. milana hoya teA zAsana kahetA ja nathI, teA milanatA TALavAnu zI rIte kahe che| ? tamArI khAvelI krA uDI jAya che. tame jANA che ke jagatamAM vyaktinA doSa jAti upara nakhAya che te vakhate zuM karavuM paDe che ? na doSita vyakti AkhI jAtipara doSa DhALe che zAsana nAmadhArI-zAsanamAM hovA chatAM patita thaelI keAI vyakti hAya, te vyaktinA doSe zAsana duSita thatu hAya, tyAre te vakhata zAsanane! doSa kADhavA te milanatAvALuM zAsana kahevAya. malinatAnuM rakSaNa vyaktinA doSe zAsananI malinatA kahevAtI hoya te tevI vyakitane khaseDI nAkhavI, saDeluM bheLuM karavuM tethI zAsananI malinatA TaLavAnI nathI. saDelAnA nAme zAsana chUMdI nAkhavuM te paNa zAsana bhaktone zeAle nahiM. vyaktinuM vaiduM karavuM ane DhAkavuM. kRSNa zreNika mahArAjA kSAyika 'samakitI kema kahevAyA? rAjagRhInA mAlika zreNika mahArAjA jyAM gAma bahAra gayA che, nadI upara kre che, tyAM sAdhunA banAvaTI veSa dhAraNa karanAra, eka jALa khabhA upara nAkhI che ne cAlyA Ave che. zreSThi Ave che te ja raste sAmA cAle che. A
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ 294 pravacana 84 muM jago para vyaktine bahiSkRta gaNI eTale te tarapha mAna bahumAnAdika kaMI karyuM nathI. eTale e jALavALA sAdhune vaMdanA namaskAra kaMI paNa na karyuM. dUSita vyaktine AdarasatkArathI levI tema rAkhyuM ja nathI. zreNika pUche che ke tuM keNuM che? te kahe ke sAdhu. A zuM? tenA. javAbamAM kahe che ke badhA sAdhuo ema kare che. eka gunegAra vyakti e bIjA nirgunegAra sarvane gunegAra gaNAve che ane evuM gaNave keNa? zraddhAnuM mIMDuM hoya te. gunegAranA kahevAthI nigunegArane gunegAra gaNavA te kevuM gaNAya? A nyAya gaNa kehindustAnane eka mANasa badamAza nIkalyA ane bIjAo kahe tyAre kahe ke hindustAnanA samagra leka mArA jevA che. ema kahe te mAnavuM kharuM ne? jyAre tamArA gharamAM. duniyAmAM, kAyadAmAM eka vyakitanA doSathI AkhI jAti dUSita karAtI nathI. eka mANasanI badamAzIthI AkhA. zAsanane kema vagevAya? AthI zreNike kahyuM ke-tArA jevA benazIba traNa ratna pAmI hArI javAvALAnA vacana upara bharoze kema mUkAya ? are huM pavitra puruSane kalaMkita kema gaNuM ? zreNika AgaLa AvyA, pele veSa dhArI sAdhu ke je deva hatA te adazya thayo. jyAM janAnAnI. pAse Ave che, mahelamAM pesatAM garbhavALI sAdhvI maLI. chelalAmAM chelalI. hada che ne? zreNike meMDha pUchayuM. pelI sAdhvI nathI paNa devatAe banAvaTI veza paheryo che. zreNika pite pUche che ke A zuM? javAbamAM sAdhvI kahe che ke-caMdanabALAne mRgAvatI badhI evI che. AjakAlanA. sTeTamenTa levAmAM rasa lenArAo yAda rAkhajo ke-SI mANase sTeTamenTamAM zuM na lakhAve? badhuM lakhAve. zreNika kahe che ke "tArA, pApanA udaye tuM adhama raste jAya che. A jeTaluM kharAba nathI. tenA karatAM pavitra puruSone halakA gaNAvavA te kaMIkagaNuM kharAba che." aMte zreNika mahArAjA pote tene bIjA sthAnamAM laI gayA. jyAM ekAMta che. koI Ave nahi, enuM suvAvaDanuM kAma zreNike jAte karyuM. bhekhane AdhAre ahIM mAnyatA nathI paNa eka ja muddo-vyaktine kADhI. nAkho paNa vyaktinA dethI jAtine dUSita na gaNe. jAte badhuM kAma karyuM. dayANInuM rasoInuM kArya paNa jAte kAma karyuM. zreNika mahArAja kaI sthitimAM A badhuM karatA haze? jyAre devatAo dekhyuM ke-ATaluM jALavavuM paDe che, karavuM paDe che, muzkelI che. chatAM vyaktinI adhamatA uparathI jAti upara ja nathI, ne zAsananI arUci thatI nathI. aMte
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo 25 pragaTa thaye-mAchalAvALe huM ja hatuM, sAvI na hatI paNa huM ja sAdhvI veSadhArI hato. phakta tArI samyakatvanI parikSA jevI hatI. vyaktinA deze tuM jAti para doSa de che ke nahi te jANavA mATe A parIkSA karI hatI. ThaMDu ane ukaLatuM lohI. patitenI prasaMzA AjakAla zAsana premIone ne virodhIone vaimanasya cAle che. zAsane jene patita gaNyA che, jeo patita thaI pitAnI jAtane jAhera karIne nIkaLI paDyA che, temanA pUjArI te teja banyA che. jina- vijayajI jarmanI jaIne na bolavAnuM bele ane na lakhavAnuM lakhe chatAM tenAM vakhANa tilakavijayajI kare ane relavihArI vinayavijayajanA vakhANa paNa teo kare che. konpharansanA nANAMthI chapAtuM pepara nAma jaina yuganuM dharAve ane ajainane paNa na chAje tevuM kArya kare che. patinI murAda bara lAvavA Aja dIna sudhI yuvakoe, kenpharansa ane tenA pracAraka maMDaLoe kArya karyuM che. tame patitanA pUjArI che. ane patita thaelA patitapaNAmAM ekarAra karelAne pUjya gaNanArA che. vaLI zuM bole che ke DhAMkapIchoDe nahiM cAle, paNa Ate tamAre ughADa pIchaDo kaI jAtane che te to juo. zAsanane sAMdhanAre zAsananI sattA kabUlanAra e pavitramAM pavitra hoya tene patita gaNAve che. A sthiti uparathI zAsana-bhakto saDelAne saMgharavA beThA nathI. zAsananI sevA bajAvanArAne saMdharanArA che. eka mANasa khabhe bakaruM laI Avyo. daza vIsa chokarAe vicAryuM ke A bakarUM paDAvI levuM, balake laI levuM. eke kahyuM ke khabhe kutarUM kema lIdhuM che? bIjAe paNa kutarUM kahyuM, ema daza vIza jaNAe anukane kutarUM kahyuM. A bakaruM dhArI lAvyo chuM, chatAM badhA kutarUM kema kahe che. je rakhene kutarUM haze to mane bahAra bevakUpha kaheze ne tethI huM mUkha banIza mATe A pheMkI dauM. evo vicAra karI pheMkI dIdhuM. pelA pAse bakarUM hatuM chatAM pheMkAvI devuM hatuM, tethI A goThavaNIthI pelA pAsethI pheMkAvI devarAvyuM. tame lIdhelI zAsana sevA tamArA hAthamAMthI pheMkAvA mATe bIjAo gALa deze, tamane komanuM kharAba kahenArA che evuM kaheze, paNa tame lIdheluM kArya zAstra saMmata
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ 296 pravacana 84ma che ke zAstrathI virUddha che, evA prakAranI khArIka tapAsa karyA vagara lIdheluM mUkiza nahi, eTaluM ja manamAM dhAraNa karajo. A cheAkaramatavALA aNusamajuAe je kahyuM hoya te tamArA upara asara thavA deze nAha. tamane zAsana sevAthI dUra rAkhavA mathe che. tamArA mAthe derAne aMge, upAzrayanA kAma prasaMge, anekavidha khATA kalakA ghaDI kADhaze. desanI navI hIlacAla ne sarakAranI hilacAlanA siddhAMtamAM phera zuM che? navI hIlacAlavALAe eka ja vastu saMbhaLAvI che ke ame derAnA vahIvaTa karI zakIe tema nathI e ceAsa che, paNa svataMtratA nahIM Ape tyAM sudhI tamArA vahIvaTa ame azakaya banAvyA vagara rahIzuM nahiM. sattAnuM gADuM' azakaca banAvavuM. zAsana sevA ! dhyAna rAkhajo ke tamArAmAM ne zAsanazatru vacce eka ja poIMTanI mAsamArI che. e leAkeAne eka ja vastu karavI che ane te kaI ? tIrthanA derAnA upAzrayanA vahIvaTa, zAsanamAM kArya karatA hoya te sabaMdhanI hIlacAlane vahIvaTa, dIkSA, upadhAna, ujamaNAnAM kAmeyanA vahIvaTa azakatha karI nAkhavA che. e ja temanu kartavya che. tame mUrkhA ekaDAvALA banaze eTale tamArA mAla jaze, ane bevakUpha banazeA. rAjInAmu dyone evI vAtanI vAreghaDIe tamane kema yAda Ave che? te leAkeAnI adhama hIlacAlathI tame kaTAlyA che ? A badhA kutarA kahe to pachI ekaDA hoya te paNa zuM kAma che, evu tamArA mana para lAvavuM che. 'dRSTAMta tarIke bhAyakhAlA ke lAlakhAganA TrasTIo vAravAra ekaja vAta kare che, ne zrI zAMtinAthajInA tathA zrIgoDIjInA derAsaranA TrasTIo eka ja vAta kare che ke-huM tA rAjInAmuM ApuM chuM. je dahADe cheDayuM te dahADe tenI ujANI thavAnI che. A hullaDamAM je zAsananI sevAthI bahAra rahelA, kAmane mATe bhaluM gaNatA hatA, teoe hullaDa vakhate keTalI TIpa karI? keTalA nANA kADhavA ane kaDhAvyA che. kAma ane derAne bacAvavA musalamAnanA tAkAna vakhate zAMtinAthajIne dahere keTalI vakhata jaI ne ubhA che te tA khAlA ? uchaLatA leAhI ThaMDA kema thaI gayA ? sevA karavAnA vakhatamAM lAhI ThaMDuM ane ukaLatuM leAhI zAsananI zatrutA keLavavAmAM ? jAhera nivedananuM saravaiyu, : asamI gRhAe samI dRzmanane' dezanI ke kAmanI sevA karI zaktA nathI ane kemanI ke dezanI kaphoDI sthitimAM sevA karavA
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje ra97 lehI unA thatA nathI. lehI unA kyAM che? zAsananA kAmane jamIna sta karavAmAM. zAsana premI karatA hoya te vakhate temane hatAza karavAmAM lohI unA che. ahIM lAlabAgamAM khAsaDA uDAvanArAo zAMtinAthajI kema na ubhA rahyA? yuvakenA unA lehI zAsananI zatrutA batAvavAmAM che. have AgaLa yuvakanuM ane sosAyaTInuM saravaiyuM paMdara divasa pahelAM meM mAgyuM hatuM. traNa varasathI sosAyaTI yuvakonA saravaiyA kADhI joyA? kADhavAnI jarUrIyAta nathI. jaga jAhera che. yuvakone mudrA lekha kayo? ke dezanI komanI sevA karavI ne sAmAjika unnati dvArAe dhArmika unnati karavI. emAM vicArIe ke-dezanA netA tarIkenuM sthAna be pakSa gaNAtA na hatA tenI pahelAM kaI jagoe hatuM ane atyAre kaI jagAe AvyuM che. atyAre je yuvako deza netA pAse jAya che. tene komanA AgevAna tarIke gaNe che? nAjI (sabhAmAMthI) komanA AgevAna nathI gaNatA, paNa pakSanA AgevAna gaNe che. dezasevAnuM pagathIyuM je -traNa varasa pahelAM hatuM ane Aje che te vicAre? kama sevA kaI karI ane kharo karyo karyo? eka paNa keLavaNInI saMsthAne aMge traNa varasamAM keLavaNIne lAbha ka lIdho ane keTalI saMsthAne madada maLI ane te madada dvArAe karyo lAbha kema ane deze lIdhe? tamArA traNe varasanA jAhera uddezanuM saravaiyuM tapAso. have jAhera nivedananuM saravaiyuM tapAsyA pachI khAnagI uddeza tapAsIe. zAsanennatinA parasparanA prayatna ujamaNuM, upadhAna, dIkSA aTakAvavI e yuvakano khAnagI uddeza. emAM paNa ujamaNA, upadhAna, varaghoDA, sAdhamakavAtsalyo ane dakSAo ThekANe ThekANe thaI. balake je carcAvanArI dIkSA traNa varasamAM banI che evI traNa ke pAMca varasamAM pahelAMnA kALamAM banI na hatI. spaSTapaNe saravaiyAmAM devuM nIkaLe che. gharanAM nANAMnuM nakhAda vaLe che, chatAM te dukAna dhakelI rAkhavA mAge tenA jevo nirvicArI ane nirvivekI bevakUpha koNa? zAsanapakSanA siddhAMtamAM AvIe. teNe udeza kayA rAkhyA? paMcAMgI tene anusaratA zAstro-praNAlikA mAnavI ane te mAnavAmAM kaI jAtano AMcake haju sudhI Avyo nathI. zAsananI unnati mATe dareka vakhata banatI zakitae potAnA prayatno karyA ja che. dezavirati je kare temAM navapadavAbane lAgo. dezavirati
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ 298 pravacana 84 muM vALA ane navapadavALAne jaMgama ane rathAvaratIrtha sevya che. sevyamAM ane sevanAmAM jeTalo phAyade te sevakone AbhArI. tevI rIte cAhe. te dezavirativALAo UMcA Ave agara navapadanuM UMcApaNuM ane udaya thAya e jaza zAsanane che. milakata zeThanI hoya, paNa te milakata kaDIyAnA bApanI na hoya. makAnanI bhavyatA suthAranA bApanI agara mistrInA bApanI na hoya, paNa bhavyatA-manaharatA mATe jaza mistrIne ke kArIgarane maLe che. tevI rIte zAsanapakSavALA tIrtha, derA, upAzraya, prabhAvanA je kaMI zAsana bhakti dvArA aneka vidha zAsannati thAya paNa e badhAnI aMdara ApaNe sevaka tarIke bhAgIdAra banavuM joIe. e zAsanapremI sevakone uddeza che, balake zAsananA sabhAsadanuM e sAcuM sagapaNa che. AmAM traNa varasanuM saravaiyuM kADhe. sAmAyika pauSadha AyaMbIla. karanArAonI pravRttio dInapratidIna vadhI ane akhaMDa rahI zake che. hallo AvyA pachI gAmanuM akhaMDItapaNuM rahe te konA pratApe ? sevA. bhAvI te lokoe vAtAvaraNane sIdhuM rAkhyuM che. jarmana sarakAre eka siddhAMta rAkhyo che ke mArI bhUmi upara laDAI nahi. jyAM laDAI upara. laDAI thAya te rAjya paheluM nAza thAya. jarmana kejhare je siddhAMta karyo hato te siddhAMtane zAsana sevAbhAvIoe khoTo karyo. zAsana sevAbhAvIoe pitAne ghera laDAI thavA dIdhI ane phakata hallA sAme bacAva karyo. tame emanI upara karyo hae karyo che? emane aMge kharAba kAma thAya to paNa temane aMge jAhera chapAvyuM nathI. zAsanazatrune sarakAre keda karyo chatAM sarakAra para tame abhinaMdana ApyuM nathI. zAsana sevAbhAvI che keInuM paNa kArya bagADavA cAhatA nathI, paNa AtmAnuM kalyANakArI kAma pravartAvatA rahe che. tamAre tyAM halA AvavA dIdhA che paNa hale laI nathI gayA. ApaNe hallo karavo nahiM ane hallAne haThAvavA bacAvavAnuM ja kAma karavuM. lazkara bacAva karavAvALA hoya te bacAve ke potAnI sthitine vadhArI de. tame vRddhi zI rIte karI ? kriyAmAM dekha te-traNa varasa pahelAM ane hAlamAM vardhamAna tapa karanArAnI saMkhyA keTalI vadhI che? traNa varasa pahelAM pauSadha karavAvALA keTalA hatA ane atyAre keTalA thAya che. kejhara karatAM navI rAjanIti ubhI karI. pitAnI jamIna upara hallo AvavA de.
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhAraka pravacana zreNa, vibhAga bIjo 299 ane bacAva karavA ane varSa bamaNA karavA. tamArA mATe A be ja kAya che. zAsananI sevAnI bhAvanA-jemane zAsananI sevAnI bhAvanA che. cAhe te nAma lakhAveluM hoya ke na lakhAveluM hoya paNa jeo AtmAne unnativALo kare che ane potAne hisso muMge meM paNa Ape che ke jene aMge zAsana pakSe Aje pitAnuM saravaiyuM bamaNuM karI nAkhyuM. zAsana sevA ane zAsana upara AvatA hallA rokavA have eka vAta dhyAnamAM rAkhavAnI ke eka hajAranA mAlamAM pAMca hajArane napho karyo to bIjI vakhata daza hajArano mAla lAve.. vepArI lAbha upara lAbha pAmato hoya te te jhAlyo rahe nahiM. lazkara eka kile chate bIje jIte ane trIjo jItavAno vakhata Ave. karnala hukama kare te lazkara jhaMpe nahiM. te tevI rIte jeo zAsananI. sevAvALA hoya tene uparanA daSTAMtathI AtmAne vadhu majabUta kare. joIe che, pachI dhyAna rAkhajo ke iMdoramAM sadAzIvarAve gaphalata karI. tenuM pariNAma hindustAna AkhuM gulAmImAM gayuM, jhAMsInI rANI mahAlakSmInI zikhAmaNa pramANe na mAnyuM to hindustAnane gulAmImAM rahevuM paDayuM. tevI rIte tame dhyAna rAkhajo ke-tame iMdara sudhI AvI. gayA che. je sAhayabImAM, bAhyakriyAmAM, bhojanamAM ane lAlacamAM paDI gayA te IMdaramAMthI alepa thaze. kharUM zUrAtana kharI sevAnuM phaLa haju AgaLa che. jyAM sudhI zAsanazatru zAsanapremI na bane tyAM sudhI tamAre jhaMpIne besavAno vakhata nathI. jyAre koI paNa vidhI na rahe. tyAre tamAre halAthI nIce besavAnuM. sevAnuM kSetra to dhIme dhIme vadhavAnuM che. atyAre tapasvIo, tyAgIonuM kSetra vadheluM ja che. temAM to tamAre virAma pAmavAno che ja nahi. je je zAsananA kArya karanArAo che, tene te caturvidha saMghanI sevA pratidIna karavAnI ja che. dareke noMdha buka rAkhIne nedha levI ke-AvatA halA kayA ThAryA ne kayA hallAmAM bhaMgANa pADI zAsana bhakta keTalA banAvyA ? tamArA gharabAra bADI chokarA vigere tamArA AtmAnuM kalyANa kasbAsa nathI. tamArA. mATe A be ja che. 1-zAsananI sevA ne 2-ju AvatA halAothI. zAsananuM rakSaNa karavuM te. che.
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ 300 pravacana 84 muM -zAsana sevA e sarvasaMpattinuM avadhya bIja che. unnatinA be ja rastA, zAsananI sevA kare, AvatA hallA roke ane halA karanArAne zAsananA sevako banAve. jevI rIte sIpAI 'beThA ke dekhatAM chatAM khelavAmAM AvatuM tALuM te dekhI raheto sIpAI upara sItama gUjare. tevI rIte ApaNe dekhatA zAsana virodhIo hale macAvI jAya to ApaNe paNa bevakUpha banavuM paDe. zAsananI sevAno soda eka paNa cAlyo jAya te zAsana sevakone zaramAvuM paDe. zakita chatAM avazyameva zAsana unnati karavA lAyaka che. "nirogatiH' sAmAyika bane ke na bane temAM niyama vAparatA nathI, tapasyAmAM niyama vAparatA nathI, paNa zAsana upara AvelA halA jarUrAjarUra rokavAnA che, tethI zAsanaunnatinuM kArya karavA lAyaka niyamarUpa che. AvI sevAnuM phaLa zuM? je khetaramAM bIja vavAya te bIja mahinAnuM, bIja vAvyA pachI varasAda Ave nAha te bIja baLI jAya, pachI vAvetara bIjI vakhata karavuM paDe. e bIja vadhya thaI jAya eTale niSphaLa jAya, paNa zAsana sevAnuM kArya karyuM e avadhya bIja che. koI divasa niSphaLa javAnuM ja nathI. e bIjamAMthI tIrthaMkarapaNuM, gaNadharapaNuM, pratyeka buddhapaNuM, jagatabharanI badhI uttama saMpadAnuM avadhya bIja che. sarva saMpatti ApyA vagara rahe ja nahi. jeo zAsana sevAmAM tatpara raheze teo A bhava para bhavane viSe kalyANa maMgalikamAlA ane -saMpadAonA bhakatA banI paraMparAe mekSa riddhinA sukhanA bhogI banaze. pravacana 85 muM saM. 1988 zrAvaNa sudi 1 budhavAra AMkhanI eka eba zAstrakAra mahArAjA prathama sUcavI gayA ke A saMsAramAM AjIva anAdikALathI pAMcanA paMjAmAM ne chanA chaTakAmAM dabAelo caMpAela che. AhAra zarIra Idriya tenA viSayo ane tenA sAdhano, A pAMcanA paMjAmAM ane zrI kIrti, A chanA chaTakAmAM A jIva anAdi kALathI bhaTake che, haju bhaTake che ane bhaTakavAnI lAIna nahIM choDe te
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ 302 Agama ddhAraka pravacana zreNI vibhAga bIje bhaviSyamAM paNa bhaTakaze. tene AtmA saMbaMdhI vicAra koI janmamAM Avyo nathI. nAnuM baccuM haravA pharavA khAvA pIvAmAM ja gulatAna, thAya che. vastutaH tene gharanI ane AbarunI sthitino vicAra karavAne vakhata nathI tevI rIte huM koNa? e vicAra karavAne vakhata nathI. AMkha ratna hIro ane jIMdagI e badhI cIja kahevAya paNa AMkhamAM eka eba che. te koI prakAre nivAraNa thAya tevI nathI. A eba rogInI AMkhamAM che tema nathI. cAhe sArI hoya, dIvA jevI,. lAMbI AMkha hoya, to te dareka AMkhamAM e eba che. amArI AMkhanI eba ame jANIe ke tame jANo ? vAta kharI. tamArI AMkhanI eba, tamAre jANavI joIe paNa chatAM jema ene naMbara DaoNkaTara ja kADhI Ape. tamane tamArI AMkhanA naMbara mAlama nathI; tevI rIte AMkhanI. ee bhale mAlama nathI. tamane eba jovAnuM mana paNa nathI. AMkha sthApanAnI pATa ThavaNa pATale pATalI palaMga kabATa badhuM dekhe, bIju badhuM dekhe, paNa AMkha potAne pite dekhe nahi. keInI paNa AMkha hoya cAhe jevI nirmaLa hoya paNa nirmaLapaNane upayoga bIjA padArtha dekhavAmAM, pitAne dekhavAmAM ene aMze paNa upayoga thato. nathI. AMkhanI aDIala eba ke pote potAne na juve. te pArakAne. joIne zuM kare? gharanA chokarA ghaMTI cATe? jevI AtmAnI dizA evI rIte A jIva paNa anAdithI pApamaya paMcakamAM bhame che.. tenuM kAraNa? AMkha jevI ja eba A AtmAmAM che. AMkhanI tAkAta. bIjA padArtha dekhavAmAM kAma lAge che. anAdi saMsAra cakramAM cAhe jeTalA jJAnavALA zaktivALA anukULa saMgovALo thaye te badhuM jJAna, zakita, saMgone upaga kayAM ? pArakAmAM. "gharanA chokarA ghaMTI cATe ne upAdhyAyane ATo" ahIM pada pherave. "upAdhimAM AMTo" rAkho. arthAt jasa kIrti upAdhimAM AMTo de che. gharanA chokarA arthAta AtmA ghaMTI cATe. A jIve eja dhaMdho karyo che. gharanA chokarA ghaMTI cATe che. AtmA kaI dizAmAM che. kaI dazAe jaze, kaI dazA lAvavI joIe, kaye raste javAya, e vijhAyuM ja nathI. je para pudgalarUpa pAMcane paMje ne chane chaTake temAM ja badhI zakita veDaphI nAMkhe che. A jIve dharma naheAto sAMbhalyo ke nahete samaye tyAre ApaNe udyama kaI dizAe hato? pAMcanA paMjAmAM ne inA chaTakAmAM ja hato..
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ 302 pravacana 85 muM AtmAnuM tapAsavuM nathI, manuSyabhava AryakSetra, utmakuLajAti, devagurunI jogavAI dharmazravaNa vigere pAmyA chatAM gharanA vAstavika chokarAne saMbhArI zakatA nathI. kadI saMbhArIe chIe te loka-lajajA e, bahAranA manuSya vevAI paNa AvyA hoya tevI rIte gharanA chokarAne jALavI zatA nathI. dahere upAzraye jaIe, dhamakathA sAMbhalIe paNa jyAM ghare gayA ekAMta thaI eTale pAchA hatA enA eja. "upAdhyAyane ATo" e nAstikano zabda che. jeNe gharanA chokarA karatAM upAdhyAyane ochA gaNyA hoya tenA ja A zabda. bIje te anumodanA kare. A vAkya tiraskAramAM keNa vApare? jeo upAdhyAyanI kiMmata gharanA chokarA karatAM halakI gaNanArAone badhuM bolavuM pAlave. dhamane te pAlave nahiM. chokarA to kutarInA bhavamAM gAya bheMsanA avatAramAM maLe che, paNa upAdhyAya maLatA nathI. to durlabha kaI cIja ? upAdhyAya ke chokarA ? upAdhyAya dUrlabha gaNatA hoya te AvA halakA zabdo bole ja nahiM. je samajatA hoya ke gharanA chokarA eTale khAsaDA mArIne mAlakhAnArA. koTe caDelA bApa-dIkarAne dekhIe chIe ke mAro haka che. na zuM Ape? khAsaDA mArIne laUM. khAsaDA mArI khaMkheranAranI rAtadivasa baradAsa uThAve cho ane khAsaDAnA mAramAMthI bacAvanArAnI sAme DeLA ghurakA cho, te tamane zobhatuM nathI. eka patAsA jeTalI paNa dharmanI kiMmata samajAI nathI. kaSTa veThIne bhaNyA, zAstranuM rahasya samajyA ane jeo upAdhyAya padavIe AvyA hoya te AvIne upagAra kare che. kaSTa veThuM temaNe ane phAyade laIe ApaNe. ApaNe kaSTa veThIne ekaThuM kareluM ne phAyadA meLavanArA chokarA. te jeo dharma zraddhA vagaranA parameSThinA upakArane nahi samajanArA ne chokarA ja jANe haMmezAM jeDe AvanArA ne bhavasamudrathI tAranArA dhAratA hoya, jemanA mate deva gurU dharma e kazI cIja nathI. cIja mAtra bAyaDI chokarA ja che. teo ja "gharanA chokarA ghaMTI cATe upAdhyAyane ATo" A vAkya bolI zake che. paNa kharuM vAkya lyo ke je dareka bhave karyuM che, haju paNa ATaluM sAMbhaLyA chatAM ene eja karIe chIe. pAMca indriyonI ne chaThThI AbarUnI upAdhi vaLagelI che, temAM AkhuM jIvana gALIe chIe. ATalI lAyakAta A bhavamAM chatAM ATaluM mAlama paDavA chatAM daherA upAzrayamAMthI
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama ddhAraka pravacana zreNa-vibhAga bIjo 303 nIkalIe tyAre zuM thAya che? dhamanI kiMmata eka patAsA jeTalI paNa AtmA haju samajyo nathI. ame dharma pamADavA zrotAone lAvIe, patAsA vaheMcIye chIe ne tame dharma samajayA nathI-ema kema kaho che? tame prabhAvanA patAsAM ane nALIyeranI kare che tenI nA nathI paNa e bAhyAvartanane kAraNe mUke. AtmAnA anubhavamAM Ave. eka patAsu khAtI vakhata AtmA ne keTalI asara ? patAsAMe je asara karI hoya te pachI sAmAyika karatA he, bhaNatA he, piSadha karatA he ke prabhAvanA karatA ho te vakhata thatA AnaMdane bIjI bAju mUke. ane AnaMdane buddhithI tapAso. eka patAse tamArA AtmAnA bahotera koNamAM dIvA karyA, te sAmAyika pratikramaNa pUjA prabhAvanAthI te AnaMda thAya che? sAmAyikAdi karatAM cAra jaga para pAMca patAsAM male to keTalI deDadhAma ane keTale AnaMda thAya che? tevI rIte be sAmAyaka thayA te teTale AnaMda thayo? pratikramaNa karIne uThe te vakhate tamArI doDAdoDamAM chokarAnI rADa paNa sAMbhaLe nahiM ane chokaro cagadAI jAya to pachI tame sAMbhaLe nahi. pratikramaNamAMthI uThatI vakhata kaI dazA hoya? kedIne kedamAMthI choDe te vakhata eTale jeramAM paga na hoya te karatAM vadhAre joravALe paga ane vadhAre jesa tamArAmAM hoya che. AzravanA agnimAM javAnI utAvaLa kema? saMvaramAMthI AsavamAM jaIe chIe-evuM vicAro te te vakhate tamAre paga jarUra khacakAya. tamArA kALajAne pUcho ke vicAra karavAnI jagae vicAra karyo nathI. upamA kharAba lAge to AtmAmAM vicAra karaje. e mArI kharAba upamAthI camakelA kayAre kahevAze? jyAre tame tamArAmAM sudhAro karaze tyAre ja. vADAmAM kUtarA pUrelA hoya ne bAraNuM khulluM thaI jAya tyAre kevA nAsaMnArI paDApaDI kare che. jyAM paDikamaNuM pUruM thayuM eTale IriyAvahI judI, caukkasAya judA, Adeza dareka jaNa judA judA mAMge ane badhA judI sAmAyika pAravA maMDaze. aDhI kalAka traNa kalAka tame paDikamaNumAM beThA, jenA chevaTamAM be pAMca miniTamAM A badhI dhamAdhama zI? koNe te vakhata vicAryuM ke saMvaramAMthI AsavamAM javuM paDe che. AsavagaNe pakaDe che ane saMvara cheDavo paDe che e vicAryuM? zAno vicAra Ave? kAraNa saMvaranA rUpe
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 85mu savarane lIdhA nathI, kulAcAra rUpe savara lIdhA che. paMkhIo paNa uttama vAkya khelanArA uttama gaNAya che. kharAba vAkya khelanArA. paMkhIne ghera kAI rAkhatuM nathI. tevI rIte kulAcAre sArI kriyAmAM AvyA, ATaluM pAmyA chatAM zuM karavA hArI jAo che. pAghaDI khadhAvavI che, te mAthuM kApIne zuM karavA baMdhAvA cheA. kulAcAre karavuM che tA. bhAvanAthI karAne evuM AtmAne kema sUjhatuM nathI ? pAMca miniTa mATe AtmA nIcA thaI jAya che. AkhuM rAjya ane AkhA hAthI ApyA. chatAM aMkUzamAM bhAMjagaDa zI ? ApaNe vicAre ! aDhI traNa kalAka beDA, dahADe vakhANamAM mADuM thayu hoya tA ema kahevAya ke amAre eDDIsa che, dukAna che,teA judI vAta. evA khATA bacAva AgaLa na kare. eTalA mATe ja DimaNAnuM kahuM chuM paNa enA kharA artha e ja che ke haju AtmAmAM savara sIdhA pariNamyA nathI. karAtI kriyA saMvara rUpadhArIne thaI nathI. sAmAyika pratikramaNa sarvArtha siddhanuM kAraNa ke siddhi padanuM kAraNa te manamAM vasyuM nathI. tethI dRSTAMta halaku dIdhu che paNa upanayamAM UMDA utaro, sAmAyikanuM bAraNuM khullu thayuM eTale kevI paDApaDI ? AnuM kAraNa zuM? A saMvara hatA, bahAra AzravanuM sthAna che. AmAMthI nIkalyA eTale AsavanI hoLI che. temAM zuM joIne jAo che, e. vicAra haju AvyA nathI. AtmAnI pavitratA judI cIja che. navakArane a atre 95 TakAne AvaDatA haze. ariha'tane siddhane namaskAra karavA e paMcANuM TakAne AvaDe che. chatAM samo tALa khelatAM je upayoga rAkhavA joIe te keTalI vakhata rAkhIe chIe ? kharekhara savara sIdhA pariNamyA nathI. 304 ahiM jJAnanI ke bhAvanAnI khAmI nathI. stavana-pUjAmAM samajAya. tevI sIdhI hakIkatA che. te stavananA bhAva jANIne te pramANe vastIe chIe. tyAM jo jJAnanI khAmI hoya te A jagApara khAmI che ema. kahI zakIe. sAmAyikamAM kalyANu che ne bahAra lAhaya che, ATalu te dareka jANe ja che. A AtmA A savaramAM rasadAra banyA nathI, patAsAM jeTalI paNa dharma AtmAne asara karI nathI. sAmAyaka pratikramaNa prabhAvanA sevAmAM ekemAM patAsAM jeTalI paNa asara AvI nathI. haju paNa pAMcanA paMjAmAM ne chaThThI AbarUmAM dorAI rahelA che. peAtAnA svarUpane jovA mATe taiyAra thayA nathI. AMkhanI meATI ekha ke
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgaddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 305 pite pitAne juve nahiM. AMkha AkhA jagatane jue che, pitAne nathI jatI. tevI rIte A AtmA AkhA janmamAM derA-upAzrayanI aMdara paNa AtmAnA vicAranuM ThekANuM nathI, bahAra gayo eTale pite bIjAne ja juve paNa pitAne jotA ja nathI. emAM Azcarya zuM che? A jIva dharma mAge kevI rIte Ave ? nAnuM baccuM jammu hoya, mahino be mahinA cAra mahinA cha bAra mahine besI paNa zake nahiM, te vakhata enA svarUpa uparathI kaha5nA thAya ke-e mAIlenA mAIle deDanAro kema thaze ? jene besADavAmAM TekA devo paDe che enI vale zI? paNa jyAM bIjAne dekhe che are tame tamArI jAtane juo che, tyAM mAnI zake che ke bhale bacapaNamAM A dazA che paNa zarIra vadhaze eTale ApoApa deDanAro thaze. evI rIte tame paNa kalapanA nahiM karI zake ke A AtmA kema sudharaze ? eka ekaDo zIkhavavA hoya te cha mahinA lAge. have trirAzi karavAmAM Ave ke eka ekaDAmAM cha mahinA to eka AMkamAM keTale vakhata? e trirAzi kharI paDe? (sabhA) nAjI. ekaDAe caDhayo eTale se AvaDatA teTalIvAra nahi lAge. IcachAonuM vargIkaraNa-cAra puruSArtha ekaDo zIkhyA pachI temAM javuM e muzakela nathI, tema ja IndriyAdikamAMthI chaTakI gayA te mokSa sudhI pahoMcavuM te muzkela nathI. samyakatva pAmyA pachI ATha bhavamAM mokSe jAya paNa samyakatva pAmavAnuM anaMtAbha paNa ThekANuM nahiM. je pAmIne virAdhaka na bane te ATha bhavamAM mokSe jarUra jAya. eka ekaDo AvaDe te 100 zIkhavA sahelA, samyakatva pAmyA pachI mekSa pAma sahelo che. eTalA ja mATe zAstrakArone dharmopadeza karavAnI jarUra paDe che ke pAMcane paMje ane chane chakke e paNa purUSatha ja che. dharma artha kAma ane mokSa cAra puruSArtha te pAMcane paMje ane AbarU puruSArthamAM rahyo ne? have ame jItyAne ? nA jItyA nathI. belo puruSArtha eTale zuM? mokSArtha kalyANArtha puNyArthI e zabda apAelo nathI. puruSArtha eTale duniyAmAM je badhuM bheLuM kare te badhuM puruSAtanathI thAya che. dhanane bheguM kare te puruSa ane te sivAyanA badhA hIjaDA? kAma tarapha pravatelA puruSa ne bAkInA badhA pAyA che? ahIM puruSArthane artha samaje. puruSAtanathI ja pedA karAya pho. 20
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ 306 pravacana 85 muM te mATe puruSArtha. sukha paNa puruSArthavALA ja bhegave che. A uparathI eka ja vAta sAbita karI che ke jagatamAM dareka jIvo puruSAtana pherave che. te puruSAtana pheravanArA temAMthI zuM meLavavA mAge che te tapAse. be varga, eka dhama ane eka dhamahIna varga. dharmIvarga e AtmAnA sukhane meLavavA mAge che, tenA sAdhana tarIke dharmamAM puruSAtana phoreve che ane bIjo dharma hIna varga. indriyanA sukha mAge che ane te meLavavA paisA mATe puruSAtana pherave che. eka dharmIvarganuM paugalika sukha ane dharmavALA bIjA varganuM AtmAnuM sukha--anubhavanuM je mekSa sukha tene sAdhavA mATe je pravRtti ane dharma-sAdhanA kare che te paugalika sukhanA sAdhane ane te rUpa pravRtti te artha jagatanA jIva mAtranI, pachI cAhe te ekendriya, paMcendriya cAhe tiryaMca manuSya nArakI. A cAra varga sivAya kaI jIva nathI. traNa varga keNe ane kema kahyA? AkhA jagatanI IcchA tenuM cAra vargo dvArA e vargIkaraNa karyuM. temAM duniyAdArInA jIve mekSa samaje nahi. keLI kAchIyA dharma paNa nazIba zabdathI samaje, tema dharma nazIbanA kAraNa tarIke samaje. mokSanA kAraNa tarIke samaje ja nahi. dharmanI zreSThatA jaNAvavI hoya ? tyAre traNa varga gaNAve che ane tethI A loka trisaMsAdhana maMtare pazoviviMduM tanaya | zrIsemaprabhAcArya mahArAje jaNAvyo. jeo zAstrane na samajatA hoya teo A kAvyane jena kAvya tarIke oLakhAve che. je zAstra na samaje te ja A kAvyane jaina kAvya tarIke kahe che. siraprakaraNamAMthI somaprabhAcArya mahArAja kAvya jaNAve che ane tame jena kAvya tarIke nathI ema kema kahe che? Akho leka vicAraze te mAlama paDaze ke-A jaina kAvya tarIke nathI. dharmanuM poSaNa karavuM hoya temAM A te mAtra dAkhale lIdhela che. abhayadAnanuM poSaNa karatAM manusmRtine dAkhale levAya che. je manuSya abhayadAna Ape tene jIvone bhaya na thAya, A niyama karma baMdhananI thIyarImAMnA siddhAMtarUpe nathI ane tethI ja AtmAne kevI rIte karma lAge che. te thIyarImAM "manu" gayA nathI. mAtra abhayadAnanuM phaLa bIjA bhavamAM ApaNane bhaya lAge nahiM, ATaluM mAnI besI rahIe kharA? abhayadAna e AtmAne guNa, pratyAkhyAnanI cekaDI cUrI javA mAtrathI sarvathA
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgAme ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 307 prANAtipAtanI virati thAya te abhayadAna. evI rIte zrIsamaprabhAcAye pitAne leka nathI kahyo, tema pitAnuM maMtavya paNa nathI. mAtra dharmanA piSaNa tarIke bIjAne anuvAda mUke che. mULa zlokano artha vicArIe te zrIsamaprabhAcArya mekSa mAnatA na hatA tema thayuM ne? trivarga kema bolyA? caturva balavAnI jarUra hatI. je tAre mokSapadamAM javuM heya te ATalA vAnAM kara. mokSa mATe ja AvI rIte upadeza ApanArA trivarga kema bolyA? A vacana jeo mokSanI bAbatamAM utarelA nathI teo ja bole che, mokSanI bAbatamAM kaNa nathI utaryA? e bAbatane UMDI tapAsathI vicArIe te mAlama paDaze ke atihAsika leke, rAjAnI nItine banAvanArA leke, kauTilya nItivALA, rAja nItivALA loko dharma artha kAma traNa varganI ja vAto karanArA che. kheDUta he, bhIla che, koLI ho te badhA dharma belaze, puNya karavuM joIe e paNa bolaze, paNa mikSa zabda svapnamAM paNa te bolaze nahiM. kAraNa te zabda haju sAMbhaLavArUpe sAMbhaLyo nathI. atyAranA kAyadA dharma artha ane kAmane aMge haze paNa mokSa mATe eke kAyade nathI. vyavahArika nItimAM traNa varga mAnIne loka cAlyA che, tethI ja traNa vargane sAdhyA sivAya manuSyanuM AyuSya jAnavaranI mAphaka niSphaLa che. dharma zAstrakAra pisA vagara, kAma vagara niSphaLa AyuSya mATe kharA ? je zloka dhArmika gaNAya to mokSane choDI dIdhe te AcArya kaI dizAmAM Ave ? ATha tava abhavya paNa paNa mAne. na mAne kayuM tata? mAtra mekSitatva. A uparathI vicAro ke-bhavyapaNane niyamita karAvanAra zAstranA mULa uddezane jaNAvanAra evA mekSane choDI daI somaprabhAcArya cAle e svame paNa mAnaze kharA? mATe A jana kAvyamAM dharmanI puSTine mATe bIjAne anuvAda lIdhe che. A uparathI ema thayuM ke paise na meLave te jAnavara, kAma na bhegave te jAnavara, to zrIsamaprabhAcArya pate mahAvrata laIne beThA che, te te artha kAma sAdhanArA na thayA te pahelAM te pote ja jAnavara thayA. pitAne hAthe pitAnuM balidAna kapIla nAmano purahita hatuM ane tenI salAha laI pitAnA rAjAe taLAva baMdhAvyuM. ATha mahinA bAMdhakAma cAle ane comAsuM
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ 308 pravacana 85 muM Ave eTale pANInA jorathI pALa tUTI jAya. have rAjA vicAre che ke dareka varase pALa traTI jAya che. te evo upAya karIe ke pALa tUTeja nahiM, je jagapara pALa bhedAya che te jaga para mANasane baLI kare joIe jenI dADhI pILI hoya, raMge A heya, zarIre avayave A heya, tevuM varNana karyuM ke-je varNana pitAnA sivAya koIne lAgu paDe nahiM. pAse ubhA rahelA mANase kIdhuM ke sAheba eNe batAvyuM e varNano mANasa te e pite ja che. rAjAe sAMbhaLI hukama karyo ke enuM ja balidAna gho. kapIle pitAnA hAthe pitAnuM ja balidAna karAvyuM, tevI rIte ahIM paNa A kAvya semaprabhAcAryanuM banAveluM mAnIe te pitaja jAnavaranI kaTimAM AvI jAya. mane ke kamane bacapaNathI sAdhu thayA, artha kAma sAdhatAja nathI. tyAre pote pitAnI meLeja jAnavaranI kaTimAM dAkhala thayA ke kema? mekSa zabda na hovAthI traNa varganI mAnyatAvALAo paNa dharma karavAnuM kahe che, te pachI mokSanI mAnyatAvALAone te avazyameva dharma kare ja paDe. kalekane uttarArdha A pramANe che. tatrA dhamaeN pravara vanta, na te vinA ca mavatortha che ? AvuM bIjA le chetraNa varga sAdhyA vagara manuSyapaNuM e jAnavara sarakhuM niSphaLa che, temAM paNa dharmane zreSTha kahe che. ame kahIe chIe, huM kahuM chuM--ema nahiM paNa teo kahe che. kavAM vamaH ema nahi. tyAre? kavara vanita temAM paNa jeo mokSa na mAnanArA AtmAnI vicAraNuM vagaranA paramArthane pichANatA nathI. teo paNa traNa vargamAM dharma zreSTha kahe che. te pachI AtmAne oLakhanAra kalyANanI kAMkSAvALe dharma uttama mAne temAM navAI zI? A kAvya svataMtra zrIsemaprabhAcAryanA abhiprAyanuM nathI, paNa dharmanI zreSThatA mATe poSaka che ane tethI temAM paNa dhama zreSTha kahe che je pitAne kahevuM heta te AvI rIte trIjA purUSa tarIke kahevAnI jarUra nahotI, kyA muddAthI dharmanI zreSThatA kahe che ? te dharma vagara arthakAma thatA nathI mATe dharma zreSTha kahe che. A vacana sAmAnya AstikatuM hoya kharUM ? dharma zreSTha paNa artha kAma e dharma vagara thatA nathI, mATe traNa vargamAM dharma zreSTha che. e dharmanA phaLa tarIke artha kAmane mAnanAra hoya te ja bole che. dharmanuM phaLa mekSa ja mAnanArA hoya teo kaI divasa A vAkaya bolI zake ja nahi? dharma vinA artha kAma thatA nathI
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI, vibhAga khIne 309 e zu' thayuM? AnA mudde karyo ? dhama zA mATe karavA ? artha kAma mATe. AvuM mAnanArA kANu hoya ? nAstika, je sAmaprabhAcArya mAkSa mArga atAvavA mATe vIzadvAra batAvanArA e dharmanI ArAdhanA e atha kAma mATe che ema kahe, agara evuM kahe evu' kaI divasa paNa ane ja nahi. zrlAkamAM leAkeAe traNa vargamAM dhama rAkhyo che. traNa vargo sAdhavAmAM paNa dhama sAdhavAne kahyo. nahiM sAdheA te leAkeAnI apekSAe tame jAnavara kahevAze. leAkeAe atha kAmanI jaDa tarIke dhama ja mAnyA che, mATe dharma tarIke lakSya Apavu' ja joI e. AkhA kAvyanA bhAvA vicArIe te dharmanA adhikArane puSTa karavA mATe A kAvya khIjAnu lIdhu che. cAra puruSArtho puruSArtha eTale leAkeAne IcchAo (cAhanA) hAya tevA cAra padArtha che. dharma artha kAma ane mAkSa. A cAra sivAya pAMcamA padArtha tamane jagatamAM malavAnA nathI. jagatamAM leAkeA e prakAranA- Aya ne anA. tenA bhedo pADIe tevI rIte purUSArthanA bhedo cAra che. A cAra sivAya jagatamAM pAMcamI IcchA nathI. eTale IcchAo phakta cAra prakAranI che. puruSAe je vastu meLavavA mAgI che tenu vargIkaraNa-atha ane kAma. e be puruSArtha mATe jIva anAdithI cakkaramAM caDyA che. kAI bhava tevA nathI ke je pAMcanA paMjAmAM ne chanA chakkAmAM jIva sAcA na hoya. tene dhama prApta karavA muzkela hatA. ApaNe ATalI UMcI sthitimAM AvyA chatAM dharma tarapha najara thatI nathI. AMkha e mAhya padArtha dekhavA taiyAra che, paNa peAtAne dekhavA taiyAra nathI. tevI rIte AtmA potAnuM svarUpa dekhavA taiyAra nathI. AthI zAstrakAro a kAmanA upadeza kema nathI karatA tenu kAraNa e che ke temAM navu jaNAvavAnuM nathI. paraMtu te cheADavA mATe ja dharmopadeza karavAnI jarUra che. AtmAnI aMdara utAravA dharma samajavA joI e. e mATe abhayakumAranI kALA mahelamAM tapAsa cAle che. tyAra bAda te dRSTAMtanA upanaya, dharmanA bheda vigere kema khatAvaze te adhikAra agre vartamAna,
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ 310 pravacana 86 muM pravacana 86muM saMvata 1988 zrAvaNa vadI 7 zukravAra zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM sUcavI gayA ke dharma AtmAnI cIja che paNa tenI kiMmata tenuM pariNAma khyAlamAM Ave nahi tyAM sudhI tenI vyavasthA karavAno haka tene prApta thatuM nathI eTalA ja mATe dhamanI kiMmata samajavAnI jarUra pahelI gaNI. anAdithI A jIva pAMca IndriyenA viSaye ane AbarU ema chanI kiMmata mAtra samaje che. temAM pate chUpAI gayo ane tethI dharma jevI cIja A jIve kiMmatI gaNuM nathI. davA cAhe jevI sArI heya paNa manamAM ulaTIne vahema maTe nahiM to te davA te phAyade kare nahi. evI rIte A jIva dharmanI kiyAsAmAyika pauSadha pUjA prabhAvanA badhuM kare che paNa manamAMthI kAMTo nIka nathI, mATe jaNAvyuM ke-dharmanI kiMmata karatAM zIkhe. jhaverImAM paNa dalAlI vepAra dhIradhAra karatAM pahelAM jhaverAtanI kiMmata karatA zIkhe che. tevI rIte ahIM tame dharma kare che paNa tame dharmanuM phaLa meLavyuM nahIM. dharma niSphaLa nathI gaye, mAtra pAMcanA paMjAmAM ne chanA chakakAmAMthI chUTavA na pAme tevuM phaLa meLavyuM-vyavahAra rAzimAM Ave jene anaMte kALa thaye che te koI paNa chava dharma karaNI karyA vagara rahyo nathI. anaMtI vakhata karI cUkI che, karI che paNa karI karIne AtmAnA sAdhanathI cUkyA che. mAtra padgalika vastuo malI. zarIra idri tenA sAdhano, AbarU te paNa joIe tevI maLI paNa temAM AtmAe kaMI paNa meLavyuM nahiM. hato e ne e rahyo. kAraNa? kiMmata jANyA vagara dharma karyotevI rIte A vakhate karAte dharma anaMtAnI kacarApaTTImAM na jAya te barobara dhyAnamAM rAkhavuM. kayAre na jAya? jyAre dharmanI kiMmata dhyAnamAM levAmAM Ave. jagatamAM kiMmata vecAtI levAya agara vecAtI devAya keI pAsethI laI daI zakIe tenI kiMmata kahevAya che. senuM rUpuM hIrA maNi pannAnI kiMmata jagatamAM pravatelI che, paNa duniyAmAM koIe jIvanI kiMmata sukhanI kiMmata karI? zuM jagatamAM jIva jevI sukha jevI cIja nathI? je che te dhULa DhephA ane hIrAnI kiMmata che, te jIva ane sukhanI kiMmata kema nahIM? jIva evI cIja che je ApI apAtI
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 311 ne dIdhI devAtI cIja nathI. sukha, jJAna darzana cAritra vItarAgatA ApI lIdhI apAya nahiM ane devAya paNa nahi. AnI jagatamAM koI kiMmata karatuM nathI, te zuM te kiMmata vagaranI cIja che? tenI kiMmata kema na thaI ? apAtI nathI tema levAtI nathI mATe. je apAya levAya tenIja kiMmata thAya. zAhe jevI amUlya hoya to paNa apAtI nathI levAtI nathI, tenI kiMmata jagatamAM nathI. te ahIM dharmanI kiMmata karAvavA mAMgo cho paNa dharma Apyo apAte nathI lIdhe levAto nathI. mAtra pitAthI ja rAkhe rakhAya che. satI-vezyA, sajajana-durjana, sAcA-juThAnI jema tyAgI ane bhegIne vagara nimite vera zAstromAM upasarganA adhikAramAM "makSo/danAma" viraprabhunA hastadIkSita zrIdharmadAsagaNi upadezamAlAmAM jaNAve che ke ajJAnI - aNasamaju e Atmazatru che. A jIvane bIjo zatru keI nathI, krodhamAM AvI jaI pate pattharathI mAthuM phoDe che. pote potAne ja mAranAro, tevI rIte jagatanA ajJAnI chonuM bagADanAra jagatamAM koI nathI. tyAre kezu bagADe che? pote ja potAnI meLeja pitAnuM bagADe che. krodhIe pite pathare laI mAthuM pheDayuM, tevI rIte ajJAnI pote ja pitAnuM bagADe che. ajJAnIne zatru potAno ja AtmA. evA Atmazatruone mATe jagatamAM sAmAnya niyama che ke sAcA jUne vagara uzkeraNInuM vera, satI-vezyAne, sajajana-durjanane vagara saMbaMdhanuM vira, evI rIte jagatamAM tyAgI ne bhegIne vagara kAraNanuM vagara ukeraNInuM, bolyA cAlyA vagaranuM vera che. phera keTalo? satI satya svarUpamAM cAlyA kare, teTalI ja vezyAne baLatarA. satInA vartananI ja baLatarA. satyapaNe sAcAne cAlavuM te ja jUThAne vera, sajajana sajajanapaNuM rAkhe eTale durjananA DoLA caDe. evI rIte tyAgI ne bhegI, tyAgI tyAganA svabhAvamAM rahe eTale bhegIone vera jhera thavAnA. temAM kaMI paNa kAraNuM tyAgIne ApavuM paDe nahi. tyabI tyAgamAM rahe eTale bhagIne jhera. atyAre jhaghaDo zAne? tyAgIo tamAre tyAM vivAha vakhate cerImAM AvyA nathI, mAtra tyAgIe tyAga mAge AvanArAne tyAgane rastA anukULa karI Ape, tyAgane upadeza Ape ane tethI ja sajajana dvarjanane jevuM vera tevuM ja vera, tyAgIne ane bhagIne cAle che.
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 86 mu 312 upasaga sahana karanAre zu' vicAravu' ? dharmadAsagaNi kahe che ke-keAi Atmazatru sAdhu purUSane AkAza kare. sAdhu upara Akroza kare kema ? doDha vAMka vagara takarAra thAya nahi. mahAvIrane saMgame ATalA upasarga karyAM temAM ardhA te mahAvIranA vAMka haze. kAraNa-tamArA niyama che ke doDha vAMka vagara gune thAya nahi. kamaThe upasarga karyo temAM pArzvanAthanA vAMka tA kharA ne? sahana karavAnI pratijJA karI, kSamAnI pratijJA na karI hAta ane lAkaDI laI sAme nikalyA hAta te vAMka na hatA ema gaNavuM ne ? doDha vAMka vagara takarAra na heAya tevu khelanArA dhyAna rAkhajo. A vAkya upasarga sahana karanAre vicAravAnu che. khIjAone te vicAravAnu' nathI. bIjAoe te sa'gama kamaThane adhama ja mAnavAnA che. upasarga sahana karanAra vicArake me pahelA bhave azAtA khAMdhI na hota, te mane A upasarga karata ja nahi. mahAvIra mahArAjane upasarga zAthI ? kahe| pahelA bhavanA azAtAvedanIya mAMdhelA tethI. A kANu vicAre ? upasarga jene thAya te vicAre. A bhavatu nahIM teA gayA bhavanu paNa dUSNu vicAra karIne AgaLa lAve. huM kyAM vAMka vagaranA chuM. pahelA bhave aDadhA vAMka rUpe tevA karma meM na karyA hAta tA A mane upasarga karI zake ja zAnA? have pAte vicAre ke A manuSya upasaga karIne sASa mAne che, mArA ATalA duHkhe khuzI thAya che, tA e upakAra eche! nathI. dunane satASa thavA muzkela che, kAraNa tene sa MtASa thavA te vAMjhaNInA chekarA jevuM asa'bhavita che. kharekhara mArU dhanabhAgya che ke mArAthI dUrjana saOASaAnandva pAme che. je parApakAra karanArA che te paNa zuM kare che? sukhI kare che, Ana Mdita kare che, AkhI jiMdagI jatI karIne paropakAra kare che. tA A bicArAnuM mana rAjI thAya che. mArU tA ka'I jatuM nathI. vizeSamAM ene satASa AnaMda thAya che. kadAcit vicAra palaTe ke mArI teA kharAbI thAya che, teA jItI mAjI hArI javAya. mArUM sArUM thavA AvyuM che, lakSmI cAMdalA karavA Ave te kayA manuSya mAM saMtADe ? mane nija rArUpa lakSmI cAMdalA karavA AvI che, pahelA bhavanA sajjaDa karmo nija ravA AvyA che, te vakhata mAM pheravu tA mArA jevA kSetrakUpha keNu ? bannene phAyadAvALuM kAma, temAM pAchIpAnI zA mATe karavI ? bhagavAna mahAvIra sarakhA janma vakhate acaLa merUparyaMtane hrathamacAvanAra, te gAvALIyAthI
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama ddhAraka pravacaNa zreNa, vibhAga bIjo 313 mAra khAya, te-zuM baLanI khAmI samajavI? nA. suMdara vicArathI kSamA vIrasya bhUSa" A vAkya jagate avaLuM lIdhuM. vIra thaIe baLavALA thaI e pachI kSamA karIe to te bhUSaNa che. je artha karanAro bolanAre ke sAMbhaLanAre mUrkha hoya tene pUchIe ke-A adhikAra kSamAne che ke vIrano ? kSamAne bhUSaNa banAve che. kriyApada jene lAgu paDe te ja vAkayanuM dhoraNa hoya. kiyApada kene lAgu paDe che. subhaTanuM ghareNuM kSamA. vidhAna zAnuM che? kSamAnuM ke vIrapaNAnuM ? vAkya samajatA paNa na AvaDe ke A vAkya zuM vidhAna kare che. saMpattivALAne dAna bhUSaNa eTale bIjAe dAna na karavuM ema? nA. yena kena prakAreNa dAnanuM vidhAna, saMpattivALAnuM vidhAna nathI. "kSamA vIrasya bhUSa' tyAM vidhAna kSamAnuM ke vIrapaNAnuM vidhAna kSamAnuM che. kSamAnuM bhUSaNa kema kahyuM cauvane trataM yauvanamAM vrata. gRhasthapaNAmAM-bAlapaNAmAM nahIM kharuM ne? yauvanaavasthA vatanI evI virodhI che. bALapaNamAM vrata AvavA sahelA che. gRhasthapaNAmAMthI pote phAta thaelo hoya eTale vrata AvavA sahelA che, paNuM yauvana avasthA vratanI kaTTara virodhI che, yauvana avasthAmAM vrata Ave te te zebhA che. zAthI? yauvana avasthA vratanI virUddha che. tevI rIte seTa dezanAM deza jItanAro, zatrune saMhAraka, zatrunA zabdane lavaleza paNa nahiM sAMbhaLanAre, tenuM subhaTapaNuM kSamAthI atyaMta virUddha che. jeo sahasrodhI lazkarI janarala ane karnala hoya te ekavacana paNa nahIM sAMkhI zake. lazkarIo eka zabda nahiM sahI zake. lorDa kIcanara senApati hato, te vakhate vaiIsaroya karjhananA eka zabdamAM rAjInAmuM ApI dIdhuM. eka zabda tenAthI sahana na thayo, je je vIra purUSo subhaTo laDavaiyA lazkarI hoya te magajanA tIkhA hoya che. are tamArA gharamAM thaDe besanAre kamAu dIkaro hoya te ephake vacana sAMbhaLaze ? khAI pIne peTa upara hAtha nAkhI sUnAra alamasta hajAro vacana sahana karI zake, virapaNuM kSamAthI virUddha che. vana avasthA vratathI virUddha che. upasarga karanAra pratye samajIe uttarottara zuM vicAravuM? jyAre kSamA ane varane virUddha pakSa samajaze tyAre yauvana ane vratane virUddha pakSa samajaze ane te vakhate dhyAnamAM Avaze ke-vIra heya ne kSamA rAkhe e mukela che, paNa kamanA siddhAMtane mAnanArA,
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ 314 pravacana 86 su AtmAnI mAnyatAvALA samaje che ke AvA traNa leAkamAM jenI jeDa nahiM tevA vIra kSamA kare, te tene ghaTe che. ahIM vidhAna kSamAnuM che. vIrapaNAnuM vidhAna nathI, tethI kSamA kharekhara bhUSaNu che. ahIM mahAvIra svAmIjI pArzvanAthajI bhagavAna, kha`dhakamunijI upadravane sahana karanArA che. eka ja samaja che ke mArI je tAkAta che te kSamA rAkhavAmAM che, tAkAta paNa zAbhe kacAre ? sahana karUM tyAre. ahIM mArA AtmA sahuna kare te ja mane yAgya che. teja dhArIne prabhu mahAvIra saMgama * ane geAvALIyAnA ane pArzvanAthajI kamaThanA upasarga sahana kare che. A jIva karmane AdhIna che. svAdhInapaNe karatA nathI. munima ciThThInA cAkara jokhamadAra ane nacAvanAra vyakti madArI che. A tA bicArA mAMDakA che. pele kam madArI nacAve che. tevI rIte A bicArA mAMkaDA nAce che. ajJAnI upasa kare che. sagama ane kamaTha ane mAMkaDA che. tene nacAvanAra madArI kama che. madArI tamArI upara mAMkaDA cheDe te gunegAra mAMkaDA ke madArI ? ahIM tiraskAranuM vAkya kahe, maraNAMta upasarga lAve, tA mArI nAkhanAra mAMkaDA, pazu gunegAra madArI. tema pelA kALA karmA, kAI AkrAza karI jAya teA vicAravuM' ke ghAsanI ga'jImAM Aga lAgI, paNa pAMca daza pULA maLI jAya ne khAdInu macI jAya. te hAza mAnavI ke arr mAnavu ? tevI rIte A kama madArInA gherathI mAMkaDA mArA para nukazAna karavA AvyA, temAM ekalA khelIne besADI dIdhA. Agane svabhAva ke AkhuM nAza ja karI nAkhe, e eTalIne beThA, mane vedanA tA nathI thaI, kadAca vedanA karI tA mAratA te nathI. ne paNa dUra rahyo khele che. kadAca mAre che te paNa prANa tA kADhatA nathI ane prANa kADhe che tA jIvajIvana teA nathI letA ne ? ApaNane te vakhata A zabda yAda Ave che ? gALAthI gumaDu thavAnuM che ? ema bIjAne kahIe chIe, paNa tane gALa de che te vakhate kema nathI vicAratA ? kharekhara ApaNe beImAna chIe. mATe levAdevAnA kATalA judA rAkhavA paDyA che. hAthI pAchaLa kutarA ghaNA bhase che. te vakhate mAne halakA anAvavA kutarI banAve che. AlanArAne mai kutarA khanAkhyA, tA pAchaLa kutarUM kANu thayu ? levAdevAnA kATalA judA rakhAya che ? nA, kharUM che. je manuSya marAkha khelanArane samajI zake che, paNa nivAraNa karI zakatA nathI, adhamanI kSamatA jANe che, paNa azaktie tenI adhamatA TALI
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo 3pa zakatuM nathI. paNa bIjA tarIke hoya tyAM kaheze paNa pitA tarIke nahi kahe ke-"hAthI pAchaLa kutarA ghaNA bhaze che" ema bIje manuSya dhAre to vyAjabI hatuM paNa pitA mATe A vAkya vyAjabI na hatuM. beImAnI eTalI badhI vadhI gaI che ke-jagatamAM je vastu kalyANa mATe keLavAelI te akalyANa mATe keLave che. Aje AbarUdAra sajajanane pelAnA bAlavAthI nukazAna nathI. bIjAne kutarA TharAvavAnuM vAkya nathI. ahIM prajane cAhe jevI dUjanatA karI hoya te paNa sajajane ema ja dhyAna rAkhavAnuM ke-AgamAM bacavAnI AzA hatI ja nahiM chatAM be pULI gaIne bAkInI bacI gaI. te A Atmazatru bolIne besI rahe che te ja uttama. Akroza kare tyAre ha nathI ane haNe-mAre tyAre vicAravuM ke mArI nAkhyA te nathI ne? A te pAMca dahADe daza dahADe rUjhAze, mArI te nAkhatuM nathI ne? mArI nAkhe che tyAre ema vicAre kemArA jaDa jIvanane nukazAna kare che paNa jIva jIvanarUpa dharmane te nukazAna karatA nathI ne? Atmazatru paNa jIva jIvanarUpa dharmane te nAza karI zake nahiM. svapnAnI mukhalaDI ane bhavanI bhavAI dharma cIja lIdhI levAtI nathI, ApI apAtI nathI, nAza karavA dhArIe to nAza karAtI nathI. AvI cIja je dharma. tenI kiMmata karavAnI zI jarUra? dharma e kiMmata vagarane padArtha chatAM ardhI dharmanI kiMmata samajavAnuM kahe che. kiMmata eTale paisAthI rUpIAthI mArAthI je hisAba thAya te ja kiMmata, tema ahIM nathI. ahIM jema jema vadhAre upagItA tema tema vadhAre kiMmata. jagatamAM jIvanI kiMmata nathI gaNI paNa badhI vastu karatAM jIvanI atyaMta upayogItA gaNAI che. tevI rIte dharma paNa atyaMta upayogI gaNe che. jagatanI je je cIje e badhI cIjo supanAnI sukhalaDI che. jema sukhalaDI dekhIe, rAjI thaIe, laIe, dAbhaDAmAM bharIe, khAIe rAjI thaIe paNa AMkha ughaDe tyAM kAMI nahiM. svapnAnI sukhalaDInuM sukha svapna rahe tyAM sudhI. svapna pUruM thayA pachI tenuM sukha keIe dekhyuM nahiM. tevI rIte ahI. AhAra zarIra Idriya viSaya tenA sAdhananuM sukha e paNa bhavanI bhavAI, te paNa rahe tyAM sudhI. bhavanI bhavAI pUrI thAya pachI AmAMthI kayuM sukha bhavAI bhAMgI pachI kaMI nahiM, svapnAnI sukhalaDImAM aMjAelo te paNa
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 6, pravacana 86 muM sAcA ghauMnA ATAne anAdarathI kAMI dekhAto nathI. tevI rIte A bhavamAM zeTha zAhukAra rAjA mahArAjA cakravartIpaNuM hoya te te paNa bhavanI bhavAInuM cakravatipaNuM che. jyAre dharma sAco gherI zAzvata che. svapnAnI sukhalaDI mATe sAcA ATAne khoTe kahetA nathI. AkhA bhavamAM maLatA sukha e badhA bhavanI bhavAInA sukha che. AtmAnA akhaMDa sukha temAM dekhAvAnA nathI. dharmanA dherI rastAmAM ja akhaMDa sakhe che, A vicArIe to mAlama paDe ke A jIva pAMca IndriyanA sukhamAM ne chaThThI AbarUmAM rakhaDyo che. te svapnAnI sukhalaDI tarapha kheMcAya che paNa AtmAnA sAcA sukha tarapha najara karI nathI. alpa adhama karanAra pitAne adhama mAne abhayakumAranA draSTAMtamAM-kheDUta, kasAI, vezyA ane cAra te paNa dharmI thaIne dheLA mahelamAM beThA hatA. abhayakumAra vigere jyAre kALA mahelamAM gayA tyAre cAra jaNa beThA che. jaIne pUchayuM ke-A te adhamIne rahevAnuM sthAna che. lekethI gabharAIne ahIM AvyA che? zuM tame adhama che? dharmIpaNanuM paheluM lakSaNa ahIM Ave che. AtmAnA eka aMza jeTale adharma tene paNa mukhya gaNe adhamatuM lakSaNa tapAsI gayA ke vagara dhameM paNa AtmAnA kilaSTa karmane dharmamAM goThave che. pAMcanA paMjAnA kRtya, chanA chakakAnA kRtya, dharmanA paDade rajI kare che. IdrinA viSayo, tenA sAdhane, kherAka, zarIra ene dharmanA paDadAmAM geTave che, chatAM mAne che ke dharma, jeo dhamI gaNAvA mAge teo ja adhama dhama keNI pitAnA AtmAmAM rahelA lavaleza adharmane paNa baLatarArUpe meTe adharma gaNe. zAhukAra pote gaNAvavA lAgatuM hoya to poNI seLa AnI cUkAve te AtmAne zuM mAne? pitAne sAro gaNAvavA mAge ke pA AnI na ApyuM te mATe kALajuM kare? evI rIte dharmanI A eka nizAnI che. piNIsela AnI dharmamAM Avyo, pA AnI paNa AtmAmAM adharma rahyo hoya tyAM sudhI pitAne adhama gaNe. e samaje che ke A jiMdagI seMkaDo upadravathI bacelI che. vAgha varU sApa agni pAchuM jhera badhA seMkaDe upadrave che ane e upadrathI A jiMdagI bacelI che. navANuM upadrathI bace ne eka ja upadravanI haTaphaTamAM AvI jAya te navANuM TakA jiMdagI rahI ne eka Taka gaI ema mAnavuM ne? bace te ethI bace ne dhakko
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ 317 Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje khAya te ekamAMthI AkhI jiMdagI jAya. tevI rIte seMkaDe pApathI baco joIe. ekanA paNa sapATAmAM AvI jAya to adharmI che. jeo dharmanI lAInamAM AvelA hoya, AvavA mAgatA hoya, temane hadayamAM adharmI paNAnI baLatarA hoya. sAmAyikanI pratijJAmAM kiMmatI dastAveja sAmAyika uccaratI vakhata samyam darzana jJAna ane cAritra A traNa sivAyanuM kArya na karavuM. A traNanuM kAma jarUra karavuM. e mATe karemi bhaMte sAmAIyuM. enI sAthe "sAvaja jega paccak khAmi." pApanA je vyApAro e badhAnA paccaphakhANa. e be pratijJA thaI-have te phakhA thayA ne? nA haju ene zAstrakAre cephakhAI mAnatA nathI. tethI "tasa bhaMte! paDikramAmi pUrvakALamAM je samya darzanAdinA kAme na thayA, pApanA kAryo thayA, tethI pAchA haThuM chuM. pApa karyuM have nahiM karUM, e kAma na lAge. je meM ratnatrayIno vepAra na karyo ane pApane vepAra je thaye, te bhuMDAmAM bhuDuM thayuM, te sabhA samakSa jAhera karUM chuM. gurunI samakSa eTale zAsananI apekSAe meTAmAM moTA AcArya, temanI sAkSIe sAvadya vyApArane niMdu chuM. pite pAcho haze, AtmAne dhikkAryo. ane te pApa kAryo gurune jAhera karyA. e pApamaya AtmA tene huM khaseDI dauM chuM, sarAvuM chuM, sAmAyika uccaranArane pahelAnAM pApe hadayamAM khaTakatA hovA joIe. sAmAyika pauSadha letA pahelAnAM pApa khaTakatA heya. je pApa khaTakatA hoya nahi tene dharmI zI rIte kahevA? te zuddha zrAvake potAne adhama mAnatA hatA tethI kALA mahelamAM peThA che. pahelAM to pratijJA saMgha samakSa karI. dastAvejamAM jevI sAkSI tevI dastAvejanI kiMmata, je dastAvejamAM vaiIsaroya ke zahenazAhanI sahI hoya agara sAkSI tarIkenI sahI hoya te te yAdagAra ane kiMmatI dastAveja gaNAya. sonuM ane pittalane samAna bhAva kema gaNAya? amArA ekarAramAM arihaMta siddhane sAkSImAM lIdhA che. arihaMta siddha sAdhu ane "deva sakhiaM" bolIe chIe. A badhA sAkSImAM rAkhIne kaye dastAveja karyo che. e dastAveja karyo ke-A jaina zAsana tyAgamaya zAsana nigraMthapravacana te ja artha, paramArtha, bAkInA badhA padArtho julmagAra. nigraMtha pravacanane artha gacche eTale paisA
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ 318 pravacana 86 mu' TakA kuTuMma jevA dhama pazu atha. atyAra sudhI pAMcanA pa'jA ne chanA chajjAne gaNatA hatA paNu pravacana zAsanane gaNutA na hatA. te huve chanI jagA para A nigrantha pravacana sAtamA padAtha gaNyA. jevA cha jarUrI tevA A dharma pradArtha paNa jarUrI. pahela vahelA A samAna buddhi thaI. sheja buddhi AgaLa vadhI. A tA khATu che. seAnuM ne pIttaLa anne eka ja bhAvAmAM ema kema elAya ? kholanAra mUkhta gaNAya. chanI joDe sAtamA dharmane sUkuM te mArI dazA zI ? dharma te mArgonusArI cIja che. chanI joDamAM dharmane gaNuA. khArAkamAM eka cIja ADIavaLI maLe te vakhate AMkhA kevI UMcI thAya che? dharamamAM ADuMavaLu thAya teA UMcA nIcA thayA ? zarIramAM be ratala tAlamAM ghaTayA te vakhata kevA vicAra Ave che ane gayA mahInA karatAM A mahInAmAM dharama ochA thAya teA teTalI ciMtA ahIM dharma mATe thAya che? IMdriyAnA viSayamAM sheja khAmI Ave te citta camakI jAya che, viSayanA sAdhana mATe cAvIsa kalAka cakrAvAmAM caDA che, teA dharama mATe mahinAmAM be dahADA paNu kADhayA ? anAryo krUra jagalI adharmI, are jene tame mleccha kaheA che. te leAkA mahinAmAMthI cAra hADA peAtAnA dhama mATe kADhe che. tame mahinAmAM keTalA dahADA kADhyA ? jene tame jagalI anAya ane mleccha gaNA che te mahinAnA chavIza dahADA duniyAdArImAM kADhe che ane cAra dahADA dharmonA rAkhe che. jyAre tame dharmI gaNAvA mAgeA che, chatAM mahinAnA trIza dahADAmAM be dahADA paNu tame kADhatA nathI. nI joDe sAtamA dhama malAyA nathI. tA pachI AgaLa karyAM vadhA che ? chanA chaThThA e bhavanI bhavAi che. huMmezAM avasare kAma lAganArA dhama che, mATe paramAtha che. te mATe AhAra zarIra iMdriya viSayeA tenA sAdhananA bheAga devA kabUla paNa A dharmAMne nukazAna thavuM na joie. A bIjI pagathIyu'. bannenI sarakhAvaTamAM paheluM dhanuM pagathIyu, khIjuM' chanA chaThThAne oramAna mAtAnA chekarA gaNIe, dhamane sagAbhAI tarIke gaNIe ane Ane raMja nukazAna na thavAdaI e tyAre paramArtha nAmanuM khIjuM pagathIyuM. zarIra-khaLI jAya teA kabUla, pAMca iMdriyA nAza pAme te khUla, viSayA ane tenA sAdhana nAbUda thAya te kabUla, paNa A dharmane raja nukazAna na thavu joI e. tethI
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ AmoddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 319 nircanja pravacana ne artha. tethI vadhIne paramArtha gaNuM chuM. cAhe te cothA ke pAMcamA ke paMdaramAM naMbaranuM sTeTa paNa kahevAya te sTeTane ? dharmane paramArtha gaNuM. AhAdikane bhega devuM paDe to kabUla, A te mArI mUrkhAI che. dharmane aMge A badhAne bhega deva ene mUrkhAI kahe che kAraNa ? eka ja nAzavaMta pArthane kaMIka cIja gaNI, tenI athaDAmaNamAM ATe nIkaLI gayo. zarIranI pAchaLa AtmA zekAI gaye. iMdriyenI pAchaLa Ijajata kedInI thaI, viSayanI pAchaLa AtmA viSamaya banyA ane tenA sAdhanenI sagaDImAM saLagI uTha, chatAM te nAzavaMta padArthone haju kIMmatI gaNe che, AvI khuvArI meLavanAra padArthane mUrkha sivAya koNa cIja gaNe? AhArAdikane cIjanA hisAbamAM gaNe chene? huM tane khuvAra meLavIza te tuM mane zuM ApIza? dharma sivAyanuM sarva anartha karanAra - rakhaDAvanAra ane nAza karavAnA svabhAvavALA padArthane cIja zI rIte gaNuM? eka pakSa kahe che ke dharmanA bhege bhega bhegavavA tyAre bIje pakSa kahe che ke meMganA bhege paNa tyAga kara. trIjA dipoITamAM e vAtaja uDI jAya che. bheganA bhege tyAga kaho cho eTale bhega kaI cIja che bhale tyAgathI utaratI paNa kaMIka cIja to che. nahitara bheganA bhege tyAga A belavAne vakhata na hatA. A uparathI tyAgane paramArtha mAne che paNa bhegane, julmanAra mAnatuM nathI, bhegane cIja mAnanArAee bhega anarthanI khANa, saMsAramAM bhaTakAvaMAra tevAne meMDha bheganA bhege tyAga A vAkya zebhe nahiM, kAgaDAnA meMDhe rAmana zebhe. tyAga sivAyanI AkhI duniyA julamagAra. dharma jarUrI, tyAganA bhAge bhega nahIM paNa bheganA bhoge tyAga, A bIjuM pagathIyuM. tyAga sivAya je cIja te badhI AtmAne aMge julamagAra, dharmane artha mAnavAnA pagathIe ke paramArtha mAnavAnA ke dharma sivAyanI cIja julamagAra che traNa pagathIyAmAMthI kaye pagathIe AvyA che te vicAro? meM A dastAveja lakhyuM. temAM arihaMta, siddha, sAdhu, devatA e badhAnI sAkSI karAvI. dharma artha, dharma paramArtha ane dharma sivAyanuM badhuM anartha. phuva nirAM pAvaca jAmad sese ade "A tyAgamaya jaina zAsana eja artha eja paramArtha ane bAkInuM badhuM julamagAra" AvuM pelA cAra zrAvako abhaya kumArAdikanI AgaLa jaNAve che.
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ 320 pravacana 86 muM che. badhAnI sAkSIe karAvI paNa dastAvejanI ephIsamAMthI bahAra nIkalyA eTale pAghaDI pheravI dIdhI. dastAveja karyo rajIsTara karAvyuM, paNa upAzrayathI ghera AvyA eTale chokarA bAyaDI ghara dhana badhuM vahAluM lAgavA lAgyuM. julamagAra kahenAra huM te julamagAramAM phasAI gayA. mArA dastAvejanI kiMmata zI rahI? mArA jevo beImAna keNa? A keNa vicAra kare che, pelA kALAM mahelanA zrAvake vicAre che. dezavirati eTale sarva viratinI garbhAvasthA abhayakumAra pAse zrAvake kahe che ke ame te uccaryA che. jema eka bAI chokaruM javAnI haya, garbhadhAraNa karyA vagara cheka janma na ApI zake. devatAI sthiti tarIke sAdhupaNAne pAmyA hoya te vAta judI, paNa mANasAI sthitimAM eTalI tAkAta nathI ke vagara garbhe karU utpanna karI zake. tIrthaMkara gaNadhara mahArAjA pelA samavasaraNanA dIkSite e badhA devatAI puruSa ke jeo sIdhA sAdhu thayA. mANasAIrIvAja pramANe garbha dhAraNa karI chokaru dhAraNa karavA. zrAvakapaNAnA vrata paccakhANa e sarvaviratinI garbha avasthA. sAdhupaNuM e janma avasthA. dezavirati ne zrAvakapaNuM te kene hoya? jenI daSTi sAdhupaNA tarapha. jema eka page ubhe rahela kudake mArato hoya te vakhate bIjo paga mUkavAnuM lakSya sAme hoya tevI rIte zrAvakapaNuM e eka pagane kudake. tapelA leDhAnA kaDAIyA upara paga mUkavA je A dezaviratidharma che. vastutaH sarvaviratipaNA mATenI garbhAvasthA che. - tapelA kaDAIo upara paga melanArAnuM citta sAmA kAMThA para hoya. na chUTake ahIM paga mUka paDe. zrAvakapaNuM e tapelA leDhAne kaDAIo, e bacAvanAra che, paNa ke bacAva kare? evuM ja gRhasthapaNuM ane dezaviratipaNuM paNa kSaNabhara bacAvanAra che. jema tapelA loDhAnA kaDAImAM upara paga AgaLa javA mATe, tyAM rahevA mATe nahiM. tevI rIte dezavirati zrAvakapaNuM e sarvavirati mATe ja. zrAvakanA vrata ane tenA aticAra vicAraze eTale sarvaviratinI garbhAvasthA eja dezavirati, e aticAranuM jJAna karo eTale bhAna Avaze. ene ApoApa mAlama paDaze ke sarvavirati mATe ja bAra vate che. dezavirativALo Atma pitAne sarvaviratinA umedavAra tarIke kevI rIte jaNAve che ane pitAne ke adharmI gaNAve che, te vigere adhikAra age vartamAna,
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgaddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 3ra1 pravacana 87 muM tAkAta rahita vastu kAryamAM pariName nahiM zAsakAra mahArAjA dharmopadeza detAM jaNAvI gayA ke je manuSyane vastu maLelI hoya, mAlikI kabaje pitAne hoya, chatAM sadupayega, darUpaga, anupayoganA pariNAmane dhyAnamAM laI zake nahiM te tenI vyavasthA karavAne haka tene maLato nathI. A vAta zAsathI, kAyadAthI, jagatanA vyavahArathI nakkI thaela che. tevI rIte dharma cIja bahAranI nathI, bahAra tenI sAmagrI sAdhane ane kAraNe che, paNa dharma cIja AtmAnI bahAra nathI. ATalA ja mATe zrIharibhadrasUrijIe SoDazakamAM jaNAvyuM che ke dharataH prama: bhagavAnanI mUrti ane pAMca mahAvratadhArI sAdhu. AtmAthI dharma e navIna utpanna thavAvALI cIja nathI. A uparathI deva guru ane dharmanA upakaraNa nakAmAM nathI. ghaDA e cakkarathI bane che paNa cakara pite ghaDArUpa thatuM nathI. kuMbhAra daMDa yAvata gadheDe ghaDArUpa thatA nathI. ghaDArUpe to mAtra mATI ja thAya che. teTalA mAtrathI kuMbhAra cakra gadheDAM derIne rUkhasada ApI daIe, te mATI ghaDArUpe kyAre thavAnI? ghaDArUpe te mATI thavAnI, paNa kuMbhArAdika vastu na hoya to mATIno ghaDo bane nahi tevI rIte eka pakSa-AmAmAM kAraNa mAtramAM kArya raheluM che. ghaDe kare hoya te mATI levA kema jAya che, paNa tAMtaNa levA kema nathI jate ? mATe mATIrUpa kAraNamAM kathaMcit kArya raheluM che. tema hovAthI je je kAya jene jene karavuM hoya te te tenA kAraNane ja dhe che. tyAre bIjo pakSa kahe che kekAraNamAM kArya che ja nahi, kemake kAraNamAM kArya hoya te mahenata zAnI karo cho? tasya vAdi nAsti je vastu banI gaelI che, siddha thaelI che, pachI temAM karavAnuM zuM ? kAraNamAM kArya vidyamAna che te karavAnuM za banI gaelI vastune karavAnI hoya nahi. mATImAM ghaDo che. sataramAM lugaDuM che, to kuMbhAra ke sAlavIne karavAnuM zuM ? mATe kAraNamAM kAya che ja nahiM. teM ghaDA karavAvALA mATI kema le che? suratamAM kapaDuM che ema dhArIne sutara kema le che? mATImAM ghaDo banavAnuM sAmarthya che. ghaDAnI IrachAvALI mATI ja le. sutarathI lugaDuM thAya che. tethI ja lugaDAnI phA. 21
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ rarara pravacana 87 muM IcchAvALo sutarane le che. je kArya-kAraNane jANe che? te ja te tye che. sutara vagara lugaDuM ne mATI vagara ghaDo thato nathI. e jANavAnI jarUra nathI. kAraNa mAtramAM kArya raheluM che. jana zAstrakAra kahe che ke bane bheLA maLe. jema duniyAmAM ekaluM bIja aMkuro nahiM kare, ekalI pRthvI aMkure nahiM kare, bIjathI nirapekSa rahelI pRthvI ane pRthvIthI nirapekSa rahela bIja te aMkUra karavAnI tAkAtavAtuM nathI. bIjane ane pRthvIne banene meLave ane pANI paDe te aMkUra thaze. sat asata pakSavALA banene meLave. je ghaDe thavAne tenuM kAraNa te Aja mATI. kareDa Tana mATI che, paNa A ghaDo thavAnA kAraNabhUta Aja mATI. je vasturUpe pariName te vastumAM tAkAta che. tAkAta vagaranI vastu pariName nahiM. sattAmAM rahelA guNane pragaTa karavAno prayatna. evI rIte AtmA mATe vicAro ke-AtmA kevaLa jJAnamaya che? ema samakAti mAne che. jIva mAnavAmAM samakAti ane mithyAtvImAM maTe pharaka paDe che. mithyAtvI jIva mAnavA chatAM kaivalya svarUpa nahIM mAne. kaivalya jJAnasvarUpa kaivalya darzanasvarUpa vItarAgata svarUpa anaMta vIryavALe jIva samakAti mAnaze. samakAtinI apekSAe siddhine jIva ane nigodane aparyApta pahelA kSaNano ekendriya jIva e bane sarakhA che. cokasInI apekSAe rAjAnA mugaTamAM raheluM ne khANamAMnuM sena A banemAM kaMI pharaka nathI. tevI rIte ahIM sUkSama ekendriya aparyAptA pahelA kSaNane jIva ane siddhanA jIvamAM jIvapaNAmAM kAMI pharaka nathI. te pachI ahIM pharaka zemAM che? mugaTamAM raheluM tenuM mATIthI jAdu paDI svaccha thayuM che ane khANamAM raheluM mATI ane bIjI dhAtuo sAthe maLeluM che. tevI rIte siddhane jIva karmarUpa mATIthI rahita balake vikArarUpa bIjI dhAtuthI rahita che. A jIvamAM karma rUpa mATI, vikArarUpa bIjI dhAtu ekameka thaelI che. senuM banAvavA prayatna khANavALAo karatA nathI. khANavALAone prayatna sonuM cokakhuM karavAno che. hIrAvALAo hIrAne cakakhA banAvavA prayatna kare che, tevI rIte A jIve kevaLa jJAna-darzana vItarAgapaNuM anaMtavIrya ubhuM karavA prayatna nathI karavAne paNa pragaTa karavAne prayatna karavAne che.
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama dvAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo 323 kevaLa jJAnAdi vagaranA keI paNa jIve nathI melane dhoI nAkhI hIrAne prakAza pragaTa karavAne che, tevI rIte AtmAne kevaLa jJAnadarzana vItarAgapaNuM e pragaTa thayA eTale AtmaprakAza thayo. kevaLa jJAna-darzana pragaTayuM kema kahIe chIe ? e navuM utpanna thaeluM nathI. A jagopara kaheze ke kevaLa jJAnAdi Rddhi bhavya jIvo mATe mAnIe paNa abhavya mithyAtvI durbhavya mATe yAvatu sUkSma ekendriya mATe ApaNe zI rIte mAnIe? ene AtmA kevaLa jJAna darzana vItarAgatAmaya anaMta vIryane dhaNI zI rIte mAnIe ? jaNanArI strIne mAnI zakIe ke enA peTamAM garbha dhAraNa karavAnuM sthAna che. ema mAnIe eTale garbha utpanna karavAnI tAkAta che, paNa vAMjhaNImAM upattisthAna egya bIja kevI rIte mAnavuM? jaNanArI nArImAM bIja mAnI zakIe. jeo vahelA meDA kevaLa jJAnadarzana vigere meLavanArA emAM kevaLa jJAnAdika che ema mAnIe! paNa vAMjhaNImAM garbhAdhAnanI zakita nathI tethI manAya nahiM. tema jeo mithyAtvI abhavya nigodamAM rahelA temane mokSa maLavAnuM nathI, temAM garbhAdhAna zakti che ema manAvavA mAgo te zI rIte mAnavuM? praznakAra eka ja vAta kahevA mAMge che ke-jemAM kArya thAya temAM kAraNa mAne paNa jemAM kArya thavAne saMbhava nathI, temAM kAryadazA manAvavA mAgo te zI rIte mAnavI? mahAnubhAva khetaramAM dANA vavAya keTalA ne aMkUrA thAya keTalA dANAnA ? je dANa raMdhAI gayA, jAnavara khAI gayA, zekAI gayA te dANAmAM aMkara koI dahADo thavAno che? aMkurA nahi thAya te cokkasa che chatAM paNa temAM aMkurAnI tAkAta na hatI ema kahI zakIe kharA? kahe ke aMkurAnI tAkAta chatAM evA saMjogamAM AvyA ke jemAM aMkUrA thayA, nahi ne aMkurAnA saMjoga paNa nAza pAme, tevI rIte abho mithyAvIo kevaLa jJAnAdivALA che chatAM paNa pragaTa karavAnA saMjogo, pragaTa karavAnI sAmagrI-paraNuti temane maLI nathI, maLatI nathI ne maLaze paNa nahIM. na maLavAthI kArya na thAya teTalA mATe ayogya kahevAya nahi. keI paNa jIva kevaLa jJAna dazanAdi vagarane che ema kahI zakIe ja nahiM. A vAta yuktithI joI. have zAstrothI joIe-abhavyane kevaLa jJAnAvaraNIya darzanAvaraNIya saMjavalana pratyAkhyAnI apratyAkhyAnI vigere cAra cekaDI mAnavI ke nahi ne dAnAMtarAya vigere mAnavA ke
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 87 mu" nahiM ? je kevaLa jJAnadarzana vItarAgapaNuM nathI, anaMta vIrya nathI to tene rokavAvALA karma AvIne zuM karaze ? paNa kevaLajJAna che te. kevaLa jJAnAvaraNIya AvIne reke? vIryaMtarAya, vigere viyane rAkaze paNa vIrya che kayAM? kahe ke abhavya mithyAtvI ne durbhane kevaLajJAnAvaraNIya vigere mAnIe chIe tethI nakakI thayuM ke temane AtmA kevaLajJAnAdimaya ja che. A uparathI bIjI vAtane khUlAso atre thaI jaze. bharata mahArAjAnuM draSTAMta ghaNuMja prasiddha che. paNa te draSTAMtanA bhA aprasiddha che. zrI bharatajI ArisAbhavanamAM gayA. vIMTI vagaranI AMgaLI dekhI vicAra thayo ke duniyAmAM sanI suthAra vigere pArakA ghareNAM lAvI zobhA batAve che. moTA zAhukAra paNa paherIne zobhA batAvanAra hoya che. pArake gherathI lAvIne zebhA batAvavAnI hoya che. bharata mahArAja vicAre che. ke huM mAladAra ke daridranArAyaNa. huM zAmAM? kAyA-kanyA are mAruM zarIra zAmAM ? mAruM zarIra daridra, huM paNa daridra. pArakuM lAvIne zobhAvanAro. juo A zarIra daridranArAyaNa, eka vaTI nathI, temAM AMgaLI kevI kharAba lAgavA lAgI. pArakAthI sArI dekhAtI hatI. paMcendriyane zobhAvanAra ekendriya. e paceMdriyamAM dhULa paDI ke pite pArakAthI zobhA dekhADe che. huM cakravati kahevAUM. te paNa ekendriya be iMdriyanA pudagalane aMge. mAruM svayaM zarIra atyAre mATI-kacarA jevuM lAge che. ATalA kALa sudhI zobhAvyuM, te konAthI? pArakAthI zobhAvyuM. pArakAthI pitAnI zobhA keLI mALI kAchiyA sivAya keIna gaNe. AkharUdAra pitAnI zobhA na gaLe. A paNa keLI kuMbhAra, kAchIyA bhAI. AtmAnI pitAnI zobhA nahiM. bIjA pudagalo Ave tyAre zobhe. jAya eTale hatA evA ne evA. vivAha gayo eTale kALA kayalA. evI rIte A paNa daridra nArAyaNa, UMTI hatI eTale caLakatA hatA, vaTI vagara kevA dekhAya che. kuMbhAra jevA. para ja tAgaDadhInnA karavAnA. pArakI zobhA khase eTale kuLanI zobhA mAlama paDe, "A ekendriyano ghUmaTo oDhaye che. ema bharata vicAre che. strI bAyaDI jAta tema kAyA paNa bAyaDI jAta. strI ghUmaTe ghAlI pitAnI zobhA dhAraNa kare che.
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo 3rapa kALI kubaDI sArA vastra pahere te devAMganA lAge, paNa ghUmaTe chele te kelaNa, bhIlaDI jaNAya che. A paNa hIrA pannA ane muMgIyAthI camake che. kanyAne jovA janAra ghumaTe khaseDIne jue che. bharate ghumaTe kADhI nAkhyo. hAra TvaTI yAvat mugaTa paNa kADhI nAkhyA, aMte kanyA kevA rUpamAM che te barAbara dekhAI AvI. ghumaTA hatA tethI potAnA rUpamAM kAyA barAbara dekhAtI nahatI. kAyA e kanyA nathI paNa alaMkAra che. kAyAnI aMdara zuM che? te tapAse. kAyA paNa ghumaTe che. jevuM lugaDuM oDhe tevI kanyA dekhAya. jevI kAyA maLe te AtmA dekhAya. kAyA paNa kanyArUpe nathI. haju kAyA AbhUSaNa rUpe che. kharI vastu kaI? A kaMcana paNa nahiM. kAyA paNa nahIM, paNa aMdarane AtmA kanyArUpe che. tenuM rUpa kayuM? pelI kanyAne oDhaNI oDhADAya. upara cuMdaDI oDhADAya. cuMdaDI ne oDhaNuM bane khaseDIne kanyAnuM rUpa jovAya. AtmA e sonArUpAthI, kAyAthI bhinna che tenuM rUpa kayuM? rastAmAM janAre kanyAnI oDhaNu cuMdaDI dekhe paNa kanyAnuM khuda rUpa na dekhe. anAdi saMsAramAM bhamanAro A jIva -kAyA ane kAyA para lAgelI cIja dekhe che. aMdaranI kanyA dekhato nathI. kanyAnuM rUpa jotAM aMdarane keI adhiSThAyaka evo che ke-tene AmAM keda karIne rAkhavAmAM AvyA che. bahAranA pudagale eja kAyAnI oDhaNuM, huM nahi huM kaMIka judI cIja chuM. AtmAnA svarUpane tapAsatA huM kevaLa jJAnadarzana vItarAga svarUpa chuM. je A chuM te badalyo keNe? caMdrarAjA thaIne kukaDApaNAmAM kema kalela kare che? - huM caMdrane kukaDe thaI gayo chuM. eka derAmAM kukaDe thaye che. eka tAMtaNe-daro bAMdhelo che. tyAM sudhI caMdrarAjA nathI, kukaDe che. tevI rIte A AtmA caMdrarAjA che. paNa eka doro baMdhAelo hovAthIkerA tAMtaNAmAM kukaDo thaI gayo che. caMdrarAjA tAMtaNAnA pratApe kukaDo thaIne kalola karate hatA, tevI rIte A jIva eka ja tAMtaNAmAM kukaDe thaI kallola kare che. dehanA tAMtaNe baMdhAelo kukaDo thaI kalela kare che. je satya vastu samajanArA che, tene paNa kukaDAnuM kalelapaNuM che, te chUTatuM nathI. tamane badhAne te A derAthI thaeluM kukaDApaNuM AnaMdakArI lAgyuM. tamane tene aphasesa nathI. nehanA phAMsAthI eka ja
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ 326 pravacana 87 muM dorAmAM baMdhAyA A kuDI kAyAmAM karlola kare che paNa tenuM svarUpa jANanArAne atyaMta chAtI baLe che. jJAnI purU pUjya paramAtmA tamArUM rAjApaNuM jue che ne kukaDAnI kIDA jue che. rAjacaMdra thaIne kukaDAmAM kyAM karlola kare che? teja vAta bharata vicAre che. rAjacaMdra, je tAkAtadAra chatAM eka tAMtaNAmAM kukaDo thaI gayo che. A jIvanI. mUrkhatA upara zuM kahevuM. A bhAvanAmAM kevI rIte kevaLajJAna-darzana vItarAgapaNuM anaMtavIrya rokAeluM che. te vicAravA lAgyA. eka eka guNa mATe nidana gahaNa zarU karyuM, kSapaka zreNimAM peThA, kevaLajJAna pragaTa karyuM. A vAta ApaNAthI ajANa nathI. savAla ahIM Ave che kemahArAjA bharatane kevaLa thaI gayuM. have sAdhupaNuM levAnI jarUra zI ? sAdhupaNuM zA mATe ? duniyAnI moha jALamAM thatAM ana choDavA mATe sAdhupaNuM che. bAra vratadhArI zuddha zrAvaka e paNa zuM kare che? "khALe. DUcA ne daravAjA khullA." navANuM dekaDA julamanuM piSaNa, zuddha bAra vrata pAlana karanAro-jyAM khALe DUcA hoya paNa daravAjA khullA hoya tyAM pANI rokAya zI rIte ? kevI rIte? te batAvo. devadatta. nAmanA zrAvake bAre vrata uccaryA. enA chokarAe keIkanuM khUna karyuM. te vakhata rAjyane kahevA jaze ke-mArA chokarAe khUna karyuM che mATe ene phAMsI ghe, ema kaheze kharo? bacAvamAM paMcendriya manuSyanI thaelI hatyA pote jANe che, chatAM e hatyAne reLI nAkhavI che. ene A vrata kema? meM pite baMdha karyuM che paNa nathI kuTuMbane baMdha karAvI zake na nathI. saMbaMdhI mitroe baMdha karyuM. sagAvahAlAM je julama kare temAM huM ja rAjI thAu, paNa Apatti vakhate temane keDa bAMdhI bacAvavA taiyAra chuM. seMkaDo gunhA kuTuMbamAM bane te paNa bacAvavA ubhuM rahevuM. gunAne baMdha karI zakyuM che paNa gunhAomAM garakAva thaelAne begunegAra banAvavA mATe keDa bAMdhavI paDe, te choDayuM zuM? pApIonA bacavA karavA mATe taiyAra thavuM. evI rIte dareka bAyaDIe, munie, kAkAe, mAmAe, keIe paNa julamagAra kRtya karyuM hoya, tame julamagAra mAnatA che te paNa keDa bAMdhI bacAvavA ubhA rahe che. tethI eka kaDe vrata ane navANuM dekaDA julamanuM piSaNa.
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo 327 - tame pote paccakhANa karo ke mAre moTuM jUThuM bolavuM nahi. paNa tamArA chokarAe khoTI rakama udhArI hoya ne copaDA keraTamAM jAya te chokarAe bhegavavuM ja joIe." ema kahevA keTalA taiyAra che ? paMcaMdriyanA pUna sarakhAthI tamo khUnInA sAmelagAra thAo che. jUThI rakama, dastAvejo thaIne AvelI rakamonA mAlika thavA tame taiyAra che, bhAgIdAra thavA taiyAra che, corIne aMge tame pote na kare, bAkI chokaro bena beTI kAke mAme mAso e je mAla uThAvI lAve to keTalAe bhAga choDI dIdhe? are parastrI gamanane tyAga karyo, pavitra kAma karyuM, paNa pApa sthAnakanI apekSAe pUchuM chuM ke tamAre choko Ama cerImAM pakaDAya, temAM tame kenI tarapheNamAM sAkSI pUravA jaze? te vakhata vakIla ane berisTara rokI lAgavagathI bacAvavA taiyAra che, sarakArI paTTA paheranArAne uThAvagIrI karanArAomAM sAmelagIri zI? paTTo dharmiSThapaNane ne uThAvagIranA bacAvamAM ubhA rahevuM che. badhI bAbata dhyAnamAM leje. duniyAmAM rahenAre bAravrata tye to paNa karmanA kacarAmAM kacaDAI rahyo che. mATe gRhasthapaNAmAM kalyANa kahenArA kaI dIvAna-zALAmAM bhaNyA haze? jyAM mAtra potAnA hAtha pUratI saphAI, gunha karelAne koyaDa mAravA taiyAra nathI, arthAt gunegArone bacAvavA mATe rAtadivasa taiyAra che, pite gunho na kare eTaluM ja pApa baMdha. zrAvakanA vratanuM regya pAlana samajatA he te bhUla kare che. eka vakIla pote jUThA kesa kare, bIjAne jUThe kesa phI mATe calAve, bemAM vakIlAtanI sanaMda zAmAM jAya? jUTho kesa kare temAM sanaMda jAya. ATalo pharaka che. A pitAnAM ne paranAM pApamAM pharaka. gRhasthane aviratinA kAraNe pApa baMdha cAlu ja rahe che. suMdaramAM suMdara vratadhArI pitAnA mitra kuTuMbanuM badhAnuM pApa te kaMpanIno membara hoya tyAM sudhI vagara jokhame vahore che, pAghaDI kaMpanI aviratine membara hoya, temAMthI rAjInAmuM na Ape tyAM sudhI tenAthI jANabahAra thaelA gunAne te bhAgIdAra che. A vicAraze to 1 saM. 1088 nI sAlamAM ghaNuM zreSThI vaye bahAra daherAsara-upAzraye jatA te pAghaDI, dupaTTo, khesa vagere uttama veza pahere ane teja vezamAM vyAkhyAna zravaNa karanAra hatA, jethI pAghaDI kaMpanI zabda vAparyo che
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ 328 pravacana 87ma mAlama paDaze ke-matizruta-adhitrALA paNa pAghaDI-gRhasthapaNuAnI kaMpanImAMthI rAjInAmu ApI kema nIkaLyA ? kuTukha-kapanImAM jeTalA pApa thAya tenA bhAga pAghaDI kaMpanImAM rahenArAne lAge che, kalpasUtramAM dareka tItha kara mATe sAMbhalA che ke bAbo aLarica vaca" eTale gharathI nikaLI ghara rahitapaNuM lIdhuM. A vAkya samajaNamAM lyA. aviratithI pApArabhathI nIkaLIne kahevu joIe te na kIdhuM paNa zuM kahyuM ? "bArAbo anantariya patra" kAraNa ? A gRhInI ka`panI che. eja pApanI IjAradAra pAghaDI kapanI, temAMthI nIkaLI javuM. A pAghaDI vinAnI sAdhunI kaMpanI che. A kaMpanImAM kANu Ave? tamArAmAMthI rAjInAmu Ape te. eTalA mATe A pAghaDI kaMpanImAMthI rAjInAmuM ApI sAdhu kaMpanImAM dAkhala thayA. jemane kanA Dara che, krama lAgavAnA sabhava che. A pAghaDI kaMpanIne lIdhe pApanI praNAlikApravAha cAlyA Ave che, evI samajaNavALA temane sAdhupaNuM' levAnI khAsa jarUra che, dharma be prakAranA kahyo che, gRhasthane zrAvakadhama ane sAdhune sAdhudhama, jinezvara karatAM tame ulaTu kema kaheA che ? temaNe te aNugAra ne sAgAra e dhama kahyA che. sAgAra dhama kAne mATe kahyo che. pApa eDIrUpa mAne teneja sAgAra dhama kahyo che. peAtAnA karmanI tIvratA dekhe. huM phasAI gayA chuM ane gharane sAmaNu dekhe tene ja sAgAra dharma, duniyAdArInA Dara na gaNe temane samakIta nathI kahyu, teA sAgAra dharmanI tA vAta ja zI ? jeo sava viratinI IcchAvALA, te meLavavA mATe talapApaDa banelA, paNa te levAmAM peAtAnI azita gaNavAvALA dezavirati hoya che. gRhasthadhama e sAgAra dharma che mATe A vAtane samajatA thAe. jyAM gRhasthapaNAne tyAjya mAne, saMsArane bUrA ne sapaDAmaNu mAne ane tyAga ISTa gaNe te tyAM ja sAgAra dharma che, jo sArA gaNe che te letA kema nathI ? (sabhAmAMthI) kAMtA azakti, kAMtA Asakti, je janmanA napuMsaka hoya. janmathI AMdhaLA agara pachIthI AMdhaLA thayA hoya, berAM muMgA hoya te kahI zake ke huM cAritra levAne azakta chuM ane teo kuTubAdika cheDavA mAMgatA hoya te te cAritra
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ 329 AgaddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje levA mATe zaktimAna nathI. zAstramAM ayogya kahyA che, te cAritra na laI zake te mATe azakta. zAsakAre jaNAveluM che ke-koIpaNa dIkSA levA Ave tene jaNAvavuM ke AvA napuMsaka vigerene dIkSA ame ApI na zakIe. tuM napuMsaka te nathIne ? evuM na pUchAya-ema pUche to prAyazcita lAge. sIdhuM gItArthane Amaja kahevuM paDe ke-napuMsaka kuMbhI vigere AvA AvA delavALAne dIkSA devI amAre kala5tI nathI. eTale ApoApa napuMsaka heya te khullo paDe. dIkSAthIne pAMca vAta jaNAvavI paDe dIkSArthI kahe ke Ape kahyuM te huM nathI. pachI pAMca vastu jaNAvavI. jene mATe zAstramAM "o asitrLa mUpiyA ya joyA mAvata mo." amAre je vastunuM kAma paDe te gRhasthane tyAMthI mAgI vAvavI paDe. amArAthI kaMI rakhAtuM nathI. acitta bhejana, sacitta vaparAtuM nathI ane acitta ja khAvuM paDe, bhUmizagyA eTale palaMga khATalA, godaDApara suvAya nahiM. jiMdagI sudhI snAna karAya nahiM ane keza vadhe te leca karavo paDe. A pAMca vAte dIkSA lenArane jaNAvavI paDe. jyAre kulAcAre dharma na hato tyAre te jANa bahAra heya. atyAre tamArA baccAMne A pAMca vAta khyAlamAM hoya ja che. mULa -vAtamAM Ave. je janmathI napuMsaka AMdhaLA lulA laMgaDA hoya, te cAritra levA taiyAra thAya, Asakti na hoya te to paNa cAritra vagara rahevuM paDe eTale IcchA thAya to paNa azaktithI temane rahevuM paDe che. jeo azaktivALA nathI, teoe to cAritra levuM ja joIe. tIrthakara mahArAjA janamyA tyArathI traNa jJAnavALA, cAhe te 83 lAkha pUrva rahe ane cAhe te trIza varasa rahe paNa azaktine lIdhe rahe che ema kahI zake che? tIrthaMkarane azakta mAnavA taiyAra che? duniyAdArInI apekSA e badhuM sahana kare che te cAritramAM azakta che e kaI rIte mAne ? Asakti ane azakita je gRhasthapaNAmAM rahyA che temane pratyAkhyAnIne udaya che ke nahiM? je samakIti hoya te pratyAkhyAnI ane apratyAkhyAnI baneno udaya hoya. dezavirativALane pratyAkhyAnAvaraNIyano udaya heya. A be vagara
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ 330 pravacana 87 muM" gRhasthapaNAmAM kaI divasa rahetuM ja nathI. bane cekaDInA udayathI samakIti gRhasthapaNAmAM rahyo hoya. je A vAta kabUla thaze to. pratyAkhyAnano udaya jIvane Asakti karAvaze ke nahi? je Asakti na karAve te karmanI tAkAtaja nathI. duniyAnA viSayomAM kuTuMbamAM mamatvabhAva thAya che. te paNa pratyAkhyAna apratyAkhyAnane ja udaya che ane tethI temAM Asakti che. azakti ane Asakti kone hoya? lUlA laMgaDA AMdhaLAdi badhA azakta hoya paNa jeo tAkAtavALA paNa viSaye kuTuMba vigere hoya te cheDI nathI zakatA tethI temane Asakti ja che. je A Asakti chUTI jAya te azakita jevI cIja temane che ja nahi. mamatvabhAva chUTI jAya ane AMdhaLo agara bahere na hoya to tene azaktine vAMdho che ja nahi. jeo kuTuMbanA mamatvamAM viSayamAM. paisAnI mamatAmAM rahelA che te tene Asakti che. ane tethI ja cAritra, nathI laI zakatA. tene ja gRhastha dharma gaNAya. jeo A jhera che; choDavAlAyaka che paNa jema rogI kupacya samaje chatAM paNa kupathyamAM ghUme, tema AraMbhAdikane kupacya samaje chatAM paNa AsakitathI jhera samAna kupaththarUpa AraMbhAdikamAM paDe che. he bhagavAna huM cAritra levA IcchuM chuM, paNa AraMbha parigrahamAM AsakRta havAthI cAritra nathI laI zakate, ema kuNAdika bhagavAnane kahe che, Asakitane jhera gaNe, tyAgane uttama gaNe teja sAgAra zrAvaka dharma. sAdhupaNuM e AtmasvabhAva jeo tyAganI jarUra na mAnatA hoya temane sAgAra zrAvaka dharma bhagavAne kahyo nathI. mATe pAdhaDI kaMpanImAMthI palAyana karavuM te darekane jarUrI. te A pAghaDImAMthI palAyana koNe karavuM? ahIM bharata kevaLajJAnI thayA che. A pAghaDImAM gRhasthapaNAmAM lAgatA pApathI bhAgI javA mATe taiyArI kare che. koI kevaLIne bIje bhava karavAno nathI temane zA mATe cAritra levuM paDayuM? kevaLI thaI jAya teNe paNa pAghaDI kaMpanImAMthI rAjInAmuM ApyA vagara chUTako nathI. te pachI jemane kevaLajJAna na. thayuM hoya temanI vale zI? A vAta eka bAju rAkhIe. bharatane kevaLa thaI gayuM hatuM. temane karmane hallo AvavAne na hatuM, to temane rAjInAmuM ApavAnuM kAma zuM hatuM? bharata zuddha Atma svarUpavALA, e. to khullA mAthAnI kaMpanImAM AvyA hatA paNa zuM ne e rahyA hate te.
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo 331 5Na zuM? muMDIyA kaMpanImAM zuM karavA AvyA ? koI kahe ke A khullI che to zuM karavA dekhe che? Ane kaMI artha che ? khulI AMkhane svabhAva ja dekhavAne che, te A praznane sthAna ja nathI. gRhasthapaNAmAM ane AraMbhaparigrahamAM rahevuM e karmanA udayane koTa hate. sAdhupaNA sivAya rahevuM e kevaLa jJAnarUpa daSTi khulyA pachI na bane. jyAM. karmane kilo uDI jAya, cUTI jAya tyAM kile pokAre e kAmanuM zuM? mATe sAdhupaNuM levuM e AtmAne svabhAva-gharamAM rahevuM e kamane svabhAva. bharatane kevaLa thayuM eTale AtmAne svabhAva Avo ja joIe. anyaliMga gRhIliMga e kamane svabhAva. pratyAkhyAna apratyAkhyAna ne anaMtAnubaMdhInA svabhAvamAM rahevAvALA anyaliMgIo mekSa pAme-A vAta zI rIte bane ? anyaliMge siddha, gRhIliMge siddha e kabUla. e pratyAkhyAnI vigere karmanA udayathI che? te bane kabUla ? eka jhADa nIce pAradhIe jALa nAkhI, temAM bilADo sapaDAya te vicAre che ke-A. jhALa kApavAnI mArAmAM tAkAta nathI. eka uMdarane prArthanA karI ke A jALa kApI nAMkha. uMdare vicAryuM ke je jALa kApuM to mArUM meta thAya ane nathI kApate te enuM mota thAya che. jyAM pAradhI AvyA ne jALane saMkelavA jAya che. te vakhate jhADanA daramAM rahIM moDhAthI cAra tAtaNuM teDI nAkhyA, eTale bilADI cAlI gaI. bilADo upagArI uMdarane paNa cheDe nahiM, paNa evI vakhate choDayo ke, potAne ne tene banneno jAna bacAvyA, paNa uMdara pakaDavAne vakhata sarakhAe nathI. jemanuM beghaDImAM jIvana khalAsa thaI jAya, 48 miniTathI ochA vakhatanuM jemanuM AyuSya heya, teja anyalige gRhIlige siddha thaI zake che. AyuSya vadhAre hoya tene cAritra lIdhA sivAya mokSa che ja nahi. uMdare te vakhate jALa kApI ke je vakhate bilADo baLa ajamAvI zake ja nahiM. be ghaDImAM jemanuM AyuSya purUM thavAnuM che, tethI sAdhuliMga grahaNa karavAno vakhata ja nathI. A uparathI nakkI thayuM ke sAdhupaNuM levuM e sAmAnya cIja nathI paNa sAdhupaNAno veSa e AtmAne svabhAva che. A sthitie khuda sAdhupaNu kevaLa jJAna-darzana vigere AmAnA svabhAva che. te abhavya agara mithyAdaSTi hoya te darekane te svabhAva mAno ja paDe. tene kevaLa jJAnAvaraNIya vigere zAthI mAnIe chIe? A vAtathI nizcaya thAya ke-samyakatva mAvanAre jagatanA badhA AtmAne anaMta.
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ 332 pravacana 88 muM -jJAnadarzIna vItarAga svarUpe dekhe che. tyAre peAtAnA chatrane mAlama paDe ja ke mArI mAlikInI vastu che. mAtra kka kayAM che. mATImAM ghaDAnI uttpatti. mATImAMthI ghaDA yAra taiyAra thAya, mATImAM ghaDAnI tAkAta che, paNa te keLavIne taiyAra karavA joie. e guNA pragaTa karavA-mahAra lAvavAnuM jene dhyAnamAM Ave tene dharmanI kiMmata samajavAmAM Ave ane jema ghaDA mATImAMthI taiyAra thAya tevI rIte pAtA mATe paNa taiyArI karavI joIe. te saMbadhI vizeSa adhikAra agre va mAna pravacana 88 muM saMvata 1988 zrAvaNa vadI 5 ravivAra, muMbAi baMdara. AkhI rAta daLIne udhayu" DhAMkaNImAM zAstrakAra mahArAjA prathama sUcavI gayA ke A jIve anatI vakhata samyaktvanI karaNI karI dezivaratinI karI chatAM+paNa A AtmA beDo pAra karI zakayA nahiM. je samyaktva ATha vakhata ArAdhAya, dezavirati tathA sarvavirati. te te ATha ATha bhavamAM mAghe, AThathI navamI vakhata ArAdhavI na paDe, balke te samyaktva dezavirati ane saviratinI jaghanya ArAdhanA ATha bhavanI aMdara mAkSa ApI che, e cIja ApaNe anatI vakhata sevI che paNu phaLa kema na nIpajyuM. duniyAdArImAM kahevAya che ke, AkhI rAta DhaLyuM. paNa udhayuM" DhAMkaNImAM. dANA AravA bhUlI gaI. jema AkhI rAtamAM DhAMkaNImAM vALyuM tema anatI vakhata ApaNe DhaLyuM ne DhAMkaNImAM pazu na vALyu. ana'tI vakhatanI kriyA kacara'paTTImAM nakAmI gaI, tethI A vakhata na jAya. kriyAnI arUci mATe ke daLavAnuM baMdha karavA mATe nathI kahevAtuM. ene artha AravAnuM bhUle nahiM. tevI rIte anatI vakhata tamArI kriyA kacarApaTTImAM gaI, enA atha kriyA na karavI evA jo atha ye te te manuSyA zAstra samajatA nathI. kriyAnA niSedha mATe e sUtra kaheluM nathI. te zAne mATe che? anatI vakhata karI pazu kIMmata pichANI nahiM. kiMmata samajyA vagara karelI kriyA ana`tI vakhata thaI tA pazu phaLa na
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAhAraka pravacana zreNI, vibhAga khInne dIdhu'. mATe dhama karatAM tenI kiMmata samaje, je dareka vakhata dharma karatAM paNa phaLa nathI pAmatA ane dhama karatAM adhama karI dyo che te A vakhata na thAya! 333 vagara kAraNe kALA nAga paNa zAMta che. mahArAjA kumArapALanI ene pratijJA karI. kaI? pAchaLathI jIbhara kheMcI kaDhAvu. kumArapALe laDAImAM manevIne jItyA, khAMdhyA. krodhAdika kaSAyane je niSphaLa karI zake che teja bahAdUra, krodha kaSAyanA gulAma ane te peAtAnA manathI bhale bahAdUra gaNAya, paNa zAstrakAranA vacane pramANe emAM bahAdUrI thaI nathI. nAnA chokarAone gharanuM ghAsa saLagAvIne DALImAtA jhuMbe karIne khUzI thavAnu zAle. meTA cheArAne te na zeAle. te AtmAne saLagAvavA kema zAle ? krodhamAM kANu. * saLage? khIjAne nukazAna pachI thAya paNa pahelAM te tame pAte saLagA che. tattvane teDu kANu mAkale? gALa kAne dyo che? zarIra uttuM thAya, AMkha lAlacALa thAya, hoTha phaphaDe, leAjananI arUci jAya ane zarIra ? `pe A badhuM tAvanI vakhate hoya, tevI rIte krodhanI vakhata AmAMthI kayuM nathI ? AMkhanI lAlAza, gaLAnuM sukAvuM, zarIranI uSNatA, bhAjananI arUci te badhuM krodha vakhate che. krodha cIja kevI che te pahelAM samajo. krodha e bIjAne badanAma karavA taiyAra thAya che. huM teA zAMtithI beThA hatA mATe mArA vAMka nathI. A khAkhatamAM tA caMdubhAIne pApa lAge. tamArU A peluM pApa bIjAne lAgavAnuM nathI. tamArU kaheluM pApa khIjAne lAgatu nathI. jo kAraNa gaNuA teA vagara kAraNe te kALA nAga paNa zAMta che. vicArajo ke-ApaNe kAraNabhUta thanAra upara doSanAkhIe chIe. tethI tame cAkkhA thaI gayA ema rUvADe paNa na samajajo. kAraNa paDyAM kuLa oLakhAya' kAraNu paDyuM ane kAraNu AvI paNu gayu'. te vakhata samatA nahIM rAkhA tA! vagara kAraNe tA kALA nAga paNa samatA rAkhe che, e tA mANumAM na Ave tyAM sudhI. chaMcheDAya nahiM teA te paNa karaDavA doDe nahi. tame kAraNe karaDavA dADA tA nAga paNa kAraNe karaDavA Ave, emAM pharaka zA? kAraNa krodha karavAnI chuTa hAya tA kSamA cIja kaI ? krodha thavAnA zAthI ? kAraNAthI kedha thavAnA. tene rAkavA te ja samatA. "
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ 334 - pravacana 88 muM bemAM sAdhu keNu te na samajAyuM je samatAthI cUke te sAdhu devatAne pUjya heya te paNa te devatA sAdhunI gaNatarI na kare. dhobInI zIlA para kAussagamAM rahela sAdhu, beboe sAdhune khasa kahyuM. kAussagnamAMthI sAdhu na khasyA. traNa vakhata bebIe kahyuM chatAM sAdhue na mAnyuM. dhobIe dhakko mAryo. A kaI sthitimAM muni thayA. sAme zuM samaje che. baMnene laDAlaDI thaI. dhabIe sAdhune dharatI para pachADayA. munine bIje ubhuM rahevuM paDayuM. rAtrie deva Avye. deva namaskAra kare che. eTale muni pUMTha kare che. ke-sAheba mAre aparAdha ze? e sAdhu zaramAya paNa nahi. sAdhue manamAM vicAravuM hatuM ke are mAre pahelAM te enI jagapara ubhA rahevAnI jarUra na hatI. chatAM kahyuM eTale khasavuM hatuM, tema chatAM dhakko mAryo temAM nirjarA hatI. yAvat vadha kare te sahana karavuM, te muninuM kAma hatuM. te jagapara muni thaI sAme thayo. have devatAne ulaTe de che ke-bebIe dhakko mArI mane pADI nAMkhyuM, te vakhata tuM kayAM hato? sAheba ahIM ja hato. je ahIM hatuM te Ama tuM pUjA sanmAna kare che to te vakhata gupacupa kema ubhe rahyo? devatAuttara guNanuM duSaNa dekhI. muninA tarapha mAnavALo hato chatAM paNa meMmAM AMgaLI ghAlI bolAve tyAre devatAne bolavAnI pharaja paDI ke tamArA bemAM dhabI keNa hatuM ne sAdhu koNa hatuM ? te mane samajaNa paDatI na hatI. kAraNanA bAne krodhano bacAva karanAre ahIM samajavAnuM ke kedha dhakko marAve, pADI nAkhavAmAM Ave bAthaMbAthI karAve tevA ugra kAraNane paNa krodha mATe bacAvI levAmAM na AvyA. vacana-pAlananI vyavasthA ApaNe dedha thaye chatAM ApaNA AtmAne dUSita gaNavA taiyAra nathI. kAraNathI paNa thaelo krodha kAraNavALAne lAgaze, karanArAne nahi lAge e mAnyatAvALuM A jainazAsana nathI. teja rItie ahIM kumArapALa mahArAjAe emanA banevIne AvA zabdo kahyA. laDAI karI harA, pratijJA pUrI karavAnA vakhate-benanuM chelluM rAkhavuM ke dharma rAkhavo ? pAchaLathI jIbha kADhe te pratijJA rahe. pAchaLathI jIbha na kADhe te pratijJA rahetI nathI. pratijJA rAkhavA jAya te manuSya hatyA karavAnuM dharma virUddha kArya thAya che. AtmA kabajAmAM hatuM. kabajA bahAra
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33ya Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo gaele na hato, tethI jIbha na kADhI. harAvyo, bAMdhyo, kAbumAM lIdho, chatAM jIbha na kADhI. kAraNa eka ja. vacananI kiMmata karatAM joDe vacanamAM rahelA dharmanI kiMmata samajelo hato. dharmanA marmane pUre jANavAvALA hatA. bIjI rItie vacana sAcavavuM ke jethI vacana paNa sacavAya ane dharmano virodha na thAya. dharma sAcavavo, dharmane dhakko na lAgavA de, tyAre pAchaLa jIbhanuM cihna karyuM. kahevAnuM tattva e che ke -dhamanI kiMmata samajelo potAnI pratijJAnA vacano ene paNa vyavasthita karI de paNa dharmano virodha na AvavA de. rAjA daDha pratijJAvALA, dharmano dhorI rAjA, pitAnuM vacana ekaluM na kheMce paNa dharma tapAse. AnuM nAma vacana pAlana-vyavasthA. kiMmata samajanArAnI daSTi dharma tarapha ja rahevI joIe. tene pitAnA mAna tarapha dRSTi hoya ja nahi. dharme vicAre che keApaNe mAgyAtagyAnA anaMtA bhAganA nirmAlya bhAgIdAra chIe. jainetara zAka levA jAya pachI uparathI lasaNanI kaLI mAgI tye che. tevI rIte tame maracAM mAgI lyo cho. tame bAdaranigodamAM hatA tyAre AmAM ja hatA, mAgyAtagyAmAM gayelA hatA, tenA anaMtamAM bhAgamAM hatA. te have mUcha maraDIne zuM karo cho ? AjakAla dharmanA nAzano pikAra kema che? vAta vAtamAM basa ame ? e khAtuM na hoya to vicAre jhaghaDA zAnA ? AjanA jhaghaDAnI jaDa nathI. nahitara zAstramAM kaheluM jANe che, AdarathI mAne che, chatAM kabUla na thAya tenuM kAraNa zuM ? basa meM kahyuM te barAbara che, paNa pUrva avasthA bhUlI javAya che. tame bIjAne kaho cho ke bhUlI gayo ke? mUcha ghasavA pahelAM saMbhALa ke- cogAnamAM cAla dhola khAto hato te kaI dazAne tuM? mAgyAtagyAnA anaMtabhAgamAM ghasaDAto hato, atyAre mUcha zuM joIne maraDe che ? jyAre vastusvarUpa vicAre to huM paNuM choDIne A zAstrane pakaDo to jhaghaDAnI jaDa ja nathI. prazna-bhagavAnanAM dRSTAMtanuM anukaraNa levAya? uttara -bhagavAnanA karmanA udayathI thaelo dAkhala na levo paNa karmanA kSaya upazama ane kSacopazamathI thayela dAkhalo levAmAM koI paNa jAtanI aDacaNa nathI. bhagavAna mahAvIre paheluM pAraNuM gRhasthanA pAtramAM karyuM. AnuM kAraNa pAtra sAta dharma kahe che mATe pAtrathI
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ 336 pravacana 88muM pAraNuM karyuM. eka mahine adhika varSa sudhI vaja rAkhyuM te paNa vastra sahita dharma kahe che mATe ATale kALa vastra rahevA dIdhuM. bhagavAnanuM anukaraNa karavAnuM heta nahIM te pAtrathI pAraNuM karavuM ane vastranuM dhAraNa karavuM e banane vAta zAstrakAra jaNAvata nahiM. eTaluM ja nahiM paNa sApha sApha jaNAve che ke auSadhi prayAge taLAvamAM pANI acitta thaI gayuM che, sAdhune tarasa lAgI che, na maLe te najIkamAM kALa karaze. pAMcase sAdhunA prANa jAya tema che, chatAM kahI dIdhuM ke-acitta pANInI AjJA ApIza te bIjA bhAvi sAdhuo taLAvanuM pANI vAparatA thaze.. mATe pAMcaso sAdhune aNasaNa karAvyA, paNa acitta pANInI AjJA na. ApI. sarvathA anukaraNa karavAnuM na hota to A traNa vAta khullA zabdomAM kahI tenuM zuM karavuM? bhagavAnanuM karyuM anukaraNa karaNIya? karmanA udayathI thaeluM nahiM, karmanA kSapazama upazama kSayathI thaeluM evuM kArya anukaraNIya che. tyAM ja ApaNe kahIe chIe ke-paMdara divasa comAsInA thaelA che chatAM paNa kulapatinI arUci dekhI. vihAra karI gayA. prazna-arUcivALAne dharma na kahe? uttara-arUcivALAne dharma kahevAnI phurasada sAdhue levI joIe. ema kahI zakIe nahi, sAdhuoe kalyANa mATe dharma saMbhaLAvavAne che. jene kalyANanI abhirUci hAya te sAMbhaLe. prazna-bhagavAnanA abhigrahanuM zuM? garbhamAM mAtA jIvatAM dIkSA na laIza e abhigraha karyo hato ne ? uttara-mAtAnA mohane lIdhe ja A karyuM che. mAtA-pitAnI bhakti laukika che, paNa lakatara nathI. e abhigraha kahI Ape che ke mAtA-pitAnI rajA vagara dIkSA laI zakAya. jo mAtA-pitAnI rajA. vagara dIkSA thavAnI na hatI te abhigraha karavAnI zI jarUra hatI? chokarAne milakata ApavI hoya te dastAveja kare paDe. jene haka na lAgato hoya tevAne ApavuM hoya te dastAveja na kare paDe. tethI, zrI mahAvIrane abhigraha kare paDaye. kAraNa ke te avasare vagara rajAe. dIkSA thatI hatI ane tethI ja abhigraha karavAnI jarUra. te dastAveja rUpa che.
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo 337 sAdhuonA TAonuM phitura A AtmA dharmanI kiMmata samajyA vagara dharma karanAra thAya che, tenA pariNAme kaSAya dAvAnalamAM dharma saLagAvI de che. tamAre ane amAre paNa bheLuM che. durgati, karma, nigoda agara naraka e A veSathI DaratI nathI. te A rajoharaNano durUpayoga karavAthI, gya uga nahi karavAthI ke veSamAtrathI DaratI nathI. ame paNa prasaMga Ave te eja sthitimAM chIe. ame pheTAvALa! A sTAIlamAM Ama pheTA pADa. phoTA pADatI paDAvatI vakhate kaI sthiti ? abhimAnanA putaLA thayA sivAya kevI rIte phoTA paDyA? mUrti karAvavAne lAyaka bhakto, pUjaye pite jAte mUrti bharAvavA lAyaka nathI. pheTAoe kayA kayA gAme kaI kaI takarAro saMghamAM karI che, e vicAraze te khabara paDaze. daherAsara-upAzrayanA kArabhArIe hRdayamAM nirNaya kare ghaTe che ke eka paNa phiTa e abhimAnanA DaMkAnI takarAra che. tamArI sAdhupaNanI dazA cUkIne A zuM kare che? gRhastha bhale pADI tye te vAta judI che. mULamAM jAtanA vAMdarA, tene dArU pIvarAvyo, vIMchI karaDAvyo, ane bhUta vaLagyuM. tyAM bAkI zuM rahe? mULamAM saMsAranA kIDA ne AvuM AlaMbana maLe, te zuM pariNAma thAya? sAdhuoe phoTAnI phajetI ne kayAM sudhI keLavI ane piSI ? upAzrayanA adhikArIne ema nathI sujhayuM ke amAre tyAM A phIturanA phajetA zA mATe ? enA ja jhaghaDA jage jage para dekho cho ne? jhaghaDA tame ja karavA taiyAra che. AmAM dharmani ko saMbaMdha che. zAne lIdhe A badhuM tophAna ? potAnI mAna dazAne ThekANe rAkhI zakatA nathI. A mAna dazA, krodha dazA zAthI Ave che? dharmanI kiMmata haju dhyAnamAM lIdhI nathI. mArA kahevAthI dharma nathI, dharma phakta bhagavAnanI vANImAM che. rabArInI takarAramAM ghInuM mATaluM DhAI gayuM, tevI rIte mAna adekhAImAM AkhuM dharmanuM gADuM DhelAI jAya che. jyAre enI kiMmata samajaze tyAre pAMcane paMje ane chaThThI a, baru karatAM balake e badhAnA bhAge jinezvarano dharma hiMmatI gaNaze. A bIjI bhUmikA che. phA. 22
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ 338 pravacana 88 muM karI bApanA nAma para mIMDI melanAra tyAgamaya jaina zAsana e artha te pahelI bhUmikA. jevA aMta:karaNathI jevI khaMtathI pAMcanA paMjA pAchaLa maDe che teTalI khaMta teTalA ja aMta:karaNathI AnI pAchaLa maMDe tyAre artha rUpa pahelI bhUmikA. bIjI ane trIjI bhUmikA AgaLa che. paisAne bAyaDIne nukazAna thAya, AbarUne viSayanA sAdhanane nukazAna thatI vakhate je aMtaHkaraNamAM zeraDe paDe te AtmAnA svarUpamAM aMtarAya paDe tyAre te zeraDe paDe che? tame ja tamArA AtmAthI vicArI leje ke- tame pahelA pagathIyAmAM AvyA che ke nahi? duniyAdArImAM jeTaluM jora ajamAve che, teTaluM ja jora dharmamAM ajamAvaze eTale paheluM pagathIyuM. tame vyavahAranI vAtane vaLagavA taiyAra che. bhAIe bAIo bane savAlane uttara Apazo? garbhamAM chokaro ke chokarI rahe temAM pharaka ? je chokaro tevI chokarI. jamyA pachI banene dudha pAo che, banene gheDIyAmAM hiMcaLo che, janamatI vakhata jamanuM dvAra dekho che, te paNa sarakhuM ane bharaNa poSaNAdika sarave sarakhuM. have e chokarI-tame jANe che ke e tamArA nAma upara maDI melavAnI che. na paraNAvI heya tyAM sudhI caMpAbena nathubhAI paraNAvyA pachI bIje ja dahADe caMpAbAI te phalANAnI Arata. zuM thayuM? bApanA nAma para mIMDuM melAyuM. eTaluM ja nahi paNa paraNAvyA pachI "jA tAre ghera." gharamAMthI haka uThAvyo. e chokarI paNa ema kahe che ke-mAre pIyara jAuM chuM ema kahe, ne sAsare jAya te mAre ghera jAuM chuM. bApanuM nAma baLyuM. ghara pheravyuM, A mAruM ghara nahi. pachI tame Dhela trAMsA vagADIne zI rIte mokale che? sagAI karatI vakhate goLa dhANA vaheco cho. gharamAMthI kADhI malavAnI. bApanuM nAma baLavAnI enA zukanamAM geLa dhANa zuM joIne vaheMgyA? lokene kaMsAra jamADe. nAma bALavA upara vAjAM vagADe che. A badhuM karatAM rUMvADuM UMcuM thAya che? kAraNa ke duniyAdArIne saMskAra paDe che ke chokarI eTale pArakuM dhana. chokarI pArakuM dhana tema cheka dharmanuM dhana e saMskAra kema nathI thatA? ATalI saMskAranI vAta ahIM lAvo ke mAre ghera jame cheka dharma mATe ja jamelo che. dharma mATe zrAvakanA kuLamAM jIva kayAre jame? dharmane
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 33 aMge je lAyakAta te meLavavA mATe, dharma pAmavA mATe. dharmamAM seMpavA mATe mAre ghera cheka Avye che, e buddhi keTalAka thaI? vyavahAramAM chokarI e pArakuM dhana. evI rIte chekaro e dharmanuM dhana e kayAre vicAryuM? nava mahinA peTamAM rAkhe, ucheryo-e vigere chokarImAM kema nathI bolatA ? choka zarIra kuTuMba ane kabIle A badhuM dharmanuM dhana che. A to haju sarakhAmaNuM karuM chuM. jevI rIte saMsAranA A badhA padArtho artha che, tema dharmane artha gaNatAM zIkhe. bIjAmAM paramArthamAM A badhA te mULA bhAjI ane A jinazAsana kahInUra. paramArtha pahelAM to A badhA je dharma e artha, eTalI buddhi nathI AvI. Akhare saMsAra e kAMNe mAmo ane adharma haju sAce mAme che, te oLakhAyuM nathI. A badhAnA bhege paNa dharma Adara e bIjuM pagathIyuM. cAhe to mAruM jIvana nAza pAme, viSayo nAza pAme, tenA sAdhane uDI jAo, cAhe huM bhUkhe marI jAUM, te paNa A dharma ja karaNaya-e buddhi thAya te bIjuM pagathIyuM. have trIjuM pagathIyuM, e ke "eka kAMkare be paMkhI mare" tevI rIte "eka paMthane de kAja" huM dharma sAdhu, tenAthI karma tUTe ne A upAdhi paNa chUTe. kArya eka ne phAyadA che. dharmanI siddhi ane nirupAdhi. pAMca ane chanI upAdhino nAza. A trIjuM pagathIyuM. have te A paNa nAza karavA lAyaka, karmo nAza karavA lAyaka, tevI rIte pAMcane paMje ane chano chakako nAza karavA lAyaka. eka kAtare tyAM be kapAya che. karma ne upAdhi. A trIju pagathIyuM. A AtmA kaye pagathIe che. pahele bIje ke trIje? pite pitAnA AtmAthI tapAsI lyo. AvuM gaNanAro kayAre thAya? jyAre dharmanI kiMmata samaje. e dharmanI kiMmata mATe cAra zrAvaka mahelamAM beThA che tene pUcho ke-tame kaye adharma karyo ke ahIM ghUsyA? pAna cAvIne keyalA cAvanAra keTalA ImAnadAra gaNAya? tenA karatAM hajAragaNA ame nakAmA. chekarUM viSTA na samajavAthI temAM hAtha ghAle che, ame viSTA samajavA chatAM hAtha ghAlIe chIe, kevA bevakUpha. ame duniyAne dAvAnaLa sarakhI gaNue chIe, emAM rAcIe mAcIe chIe. eka bAju anartha eTale julamagAra gaNIe ne bIjI bAju emAM ja sapaDAIe chIe. kAMte mithyAtva kabUla kare, kAMte saMsAra upAdhirUpa, e bemAMthI eka kabUla kare.
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 88 zuM tame hita karyuM mAnyuM? A uparathI tame tamArA baccAne pAMcanA ane chanA aMkamAM bhUla kahetAM sAMbhaLe, te vakhate keTalA UMcA nIcA thAva cho? evI rIte Asavane saMvara ane saMvarane Asrava gaNe te UMcAnIcA thayA? vicAre! tame chokarAne kamAvAnuM zIkhavo che, eTale hita karuM chuM kahe che. A badhI bAbatane hita kaI daSTie mAnyuM hita kayuM? e mAne che ke nahiM? dharmanuM hita mAtra upAzrayamAM kahevAnuM? karmabaMdhathI bacavAnuM e hita deherAmAM bolavAnuM, vastutaH hita aMtaramAM vaseluM nathI. Asava baMdha ane pApanA kArya te ahita. puNya saMvara ane nirA eja hita ane e hita vasyuM hoya to chokarAne karyo raste joDe ? aMdara Atmahita haju vasyuM nathI. meDhe bolAya che, vAte karAya che. aMdara je hita paheluM vasyuM che temAM lagIra nukazAna thAya te chAtI kUTAya che. AmAM vAMkuM meM karIne besAya che. pelI pAMcanA paMjAnI jALane jALa nathI mAnI. saMsAra dAvAnaLa kedakhAnuM e bhIMtanI aMdara bolavAnuM che. vAstavika kALajAmAM ketarAyuM nathI. nahiMtara temAM lIna kema thavAya? sUryane taDako sAme paDe ane lAla paDado nAkhIe, to AkhA makAnamAM lAlAza paDe. A lAlAza kRtrima che. paDado ke taDake khasI gayo eTale hatuM evuM ne evuM ja. tevI rIte daherA upAzrayamAM mAtra dharmanI chAyA paDe. AtmAmAM dharma haju vacce nathI. mAtra AbhA paDI hatI, raMga nathI lAge. jyAM badhuM khasI gayuM eTale hatA enA eja. , samyakatva covIse kalAka cAlu heya zAstrakAra samyaktva daherA upAzrayanuM kahetA nathI, paNa covIze kalAkanuM samyaphatra kahe che. zA uparathI ? 'samaMtriI nIvo vimA vaSas vaMdhaNa A dharma e upAzrayanI ke daherAnI muni pAse rajISTara thaelI cIja nathI. e cIja AtmAmAM rAkhavAnI che. AtmAmAM rajIsTara karavAnI che. A vAta samajavA mATe jaNAvyuM ke-samakita daSTi jIva vaimAnika sivAya AyuSya bAMdhe nahiM. zuM samakitI vIze kalAka deherAmAM upAzrayamAM ke pustaka AgaLa beThe hoya? e ke niyama nahi, have ene vaimAnikanuM AyuSya kevI rIte lAvavuM? samakita daSTi zAka samAre, saMsAranI krIDA kare, laDAI laDe, yuddha kare, chatAM tenI vezyA kayAM hoya?
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama dvAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje je AvI rIte kAma karatAM vezyA bIje na hoya te ja vaimAnikanuM AyuSya bAMdhe. eTale dharmanA raMgamAM raMgAya hAya, samakitI teja ke jenI lezyA dharma sthAne ramI rahI hoya. samyaktva hoya te ja vakhata A vezyA joIe. kSayapazama upazama ane kSAyika e traNemAM Aja lezyA joIe. eTale kahevAnuM tattva e che ke potAnA AtmAne samakitI kahevaDAvavA taiyAra hoya tevA e zuM karavuM joIe. keIpaNa avasthAmAM A zubha lezyAne TakAvavI ja joIe. dharmanI kiMmata evI jANelI hoya ke jhaverI vepAra mATe dAgIne dekhIne AvyA pachI. pitAnI savaDa karate hoya, bhale te khAya pIe ke hare phare, paNa daSTi kayAM? kahevuM paDaze ke je jApara suMdara dAgIne dekhyo che, jemAM pAMca sAta lAkhane phAyado dekhyo che, tyAM citta ramyA kare. zuM vacamAM khAte nathI, pharato nathI, suto nathI? chatAM daSTi dAgInA upara hoya, tevI rIte cAhe ghera jAva, cUle saLagAve, laDA, jhaghaDo, laheNuM dahaNa kare, paNa badhAmAM A nirmala daSTi rahe ke-A prabhudarabAramAM dekhelI cIja meLavavAnI che. jaina zAsanamAM dekhelI cIja, maMdiramAM guru pAse dekhelI cIja, upara citta cuMTI jAya. ukhADayuM nA ukhaDe tyAre samyaphavane raMga. temane kadAca nANAMnI savaDa na thaI chatAM te dAgIne bhUlAyo nathI. tevI rIte deva guru pAse dekhelo dharma ane sAdharmikonI maherabAnIthI jaNAele dharma bhUlavA mAge to na bhUlAya, tevI dazA Ave tyAre vaimAnika sivAya bIju AyuSya bAMdhe ja nahiM. duniyAdArImAM ane tenA kAryomAM A hRdaya udAsIna, dhagadhagatuM che. kALajAmAM vacanamAM jhAMkhuM paDayuM ke samAjaje ke amArA jevA beImAna keNa? AvuM koNa kahe che? pelA kALA mahelanA cAra zrAvaka upara pramANe bole che. jema vIMchI karaDa hoya ne jhATake mAre tenI sAthe e vicAra na hoya ke A vedanA dhIme dhIme jAya te ThIka, ema dhAranAra jagatamAM paNa na hoya. upAdhine saMpatti gaNIe te nizcayathI agara vyavahArathI paNa samakita gayuM. jyAre jIva samakita pAme tyAre avirati ane kaSAya e vIMchInA DaMkha jevA kharAba lAge. jyAM sudhI kharAba nathI lAgyA tyAM sudhI samakita seMkaDo keza dUra che. A pAramArthika samyaktvanI vAta thAya che. tene ja lIdhe zAstrakAra kahe che ke tenuM ja nAma samyaphava ke cAre gatine baMdhI khAnuM dekhe, aviratithI akaLAmaNu hoya, kaSAyane kaMTALo hoya, traNa ganI pAchaLa adhamuo thaye chuM, AvI vicAraNAmAM samyakatva che.
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ kara pravacana 88 muM prazna-samyakatvanA dhaNI zreNika AvuM mAnatA hatA tenI khAtrI zI? uttara-te dharmane hita gaNatA hatA ne duniyAne upAdhi gaNatA. hatA. vIMchInI vedanAthI karaDo hoya te rADa paDe, paNa vedanA javI. tenA hAthamAM nathI. tevI rIte aviratine vIMchInI vedanA sarakhI gaNe. paNa te avirati javI te tenA hAthamAM nathI. prazna-jANe te nakArazI sarakhI kema na kare? uttara--nakArazI na kare paNa kArazIne sArI jANI che ke nahiM?" prazna-te na kare temAM kaMI kAraNa haze ke nahi ? uttara-zreNikane virati pratyeno rAga samaje. dIkSAe zreNikanuM nakheda kADhayuM. ekaja dIkSAthI zreNikanuM rAjya gayuM. abhayanI dIkSAthI kedamAM paDavuM paDayuM. so se keyaDA sAMja savAra khAvA paDayA, jhera cUsIne maravuM paDayuM, e abhayanI dIkSA mATe. chatAM eka rUMvADe paNa ema na thayuM ke-mahAvIre abhayane dIkSA ApIne mAruM nakheda kAvyuM. mArA sarakhA bhagatane ghera mahAvIre dhADa pADI, mArI AvI dazAnI. dayA paNa na AvI-evuM zreNike vicAryuM paNa nahi. rAjyanA bhAge kedanA bhege keyaDanA bhege maraNanA bhege paNa dIkSA sArI gaNI. vicArIzuM te mAlama paDaze ke dharmiSTha che kaI legyAmAM hoya? ema samyaktva pAmyA te vakhata cAregati baMdhIkhAnuM lAgyuM. A jage para cAre gati kedakhAnA tarIke nathI lAgI, te bahAra jaze eTale cAre gati kedakhAnuM kayAMthI lAvazo? naraka tiryaMca gati ekalI nahiM, manuSya ane devagati. paNa kedakhAnuM ja che. kALAmahelamAM rahelA zrAvakenI samyaktvanI pariNati cAre gati kedakhAnuM che evuM cAra zrAvake kahe che. gurUdeva pAse dharma dezanA sAMbhaLatI vakhate cAra gatine kedakhAnuM gaNuM chuM paNa upAzraya bahAra AvuM tyAre saMsArane mahelAta mANuM chuM. kahevuM paDaze. ke-samakitIne Ama gaNavuM na joIe. zama, saMvega, nirveda, anukaMpA ne AstikatA, A pAMca samyaktvanA lakSaNe che. temAM keIthI bemata kahevAya nahi. nirveda karyo? cAre gatine keda gaNe teja nirveda. A. manuSyagatimAM bAyaDI chokarAmAM, dhana mAlamAM kedakhAnAnI buddhi thaI? mAthuM phoDIne zIra khAvAne che. badhu maheta karI meLavAnuM che. temAM
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 343 kedakhAnAnI buddhi nathI to devatAnA bhavamAM AkAzamAMthI ja utaraze tyAM to kedakhAnAnI buddhi Ave ja zAnI? eja vAta pelA zrAvaka jaNAve che. cAre gatine kedakhAnA tarIke kabUla karIe chIe. mokSa sivAya bIjuM kaMI tattva nathI. A kabUla karIe chIe. jyAre mekSane ja tattva tarIke mAnIe chIe, paNa manamAM mokSanI chAyA che ke nahi? ame amArA AtmAne dharma zI rIte manAvIe? ame DhAMgI loke pAMca pacIsa sAdhune kevaLajJAnI mana:paryavajJAnIne kharI rIte dhutanArA. temanI pAse kaMI bolIe ne bahAra nIkaLI kaMI bolIe, te amArAmAM ne dhUrtamAM pharaka karyo ? tIrthakone kevaLIne AcAryone ame dhutyA, AvuM te dharmiSTha bole che. pitAnA AtmAnI halakAI jaNAvavA mATe A vAkya che, paNa dahere javAvALA dhutArA che, evuM bIjA koI kahetA hoya to teo harAmakhora che. pite pitA mATe bele che. samyakatva jyAre thAya tyAre pahelavahelo te sarvavirati upara ja coTa rAkhe. mithyAtva avirati kaSAya ane yoga e cArane karma baMdhana gaNe te samyaktva che tema samajavuM. dezaviratie sarvaviratinI nizALa che eka mANasa bhayaMkara jaMgalamAM suI gayuM che. ecita jAge ane ekI sAthe AThe dizAethI ATha vAgha tenA upara Ave che. trApa mAravA AvyA, te vakhate tenA bhayabrAMtapaNAmAM zuM bAkI rahe? te pachI kudavA mAMDace, AgaLa khAI AvI temAM aMgArA bharyA che. aMgArAmAM paga mUke te bALe ane aMdara utArI de. sAmI bAjue javuM che, Akho kudake marAya tevuM nathI. aginamAM loDhAnuM pataruM che. te paNa tapeluM che. tenI upara paga mUlyo ne kUdIne nIkaLI gaye. A daSTAMtathI A jIva mithyAtva jaMgalamAM UMghe che. UMghelAne kamanuM bhAna na hatuM. jAgyA eTale ATha karmarUpI vAgha dekhAyA, samyakatva pAmyo eTale ATha karmarUpI vAdha dekhyA. e kyAM ATha karmane dekhe che tyAM bhAgavA mAMDe che. AgaLa jAya che tyAM AraMbha parigraha aMgArAnI khAI Ave che. ekadama kudavAnI tAkAta nathI tyAre dezaviratinuM pataruM che. dezavirati eTale aMgArAmAM tapeluM pataruM che. tapelA patarAmAM paga melavA jevI dezavirati che. te bApare vALe hoya ke hAza ThaMDakavALa hoya? dezavirati hAzavALI hoya ja nahiM. dezavirativALAnI daSTi sarvavirati
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ s prazrcata 89 su upara Dema. tethI caritronusAnAM desataH cArinAma ' khAyaDIne tattva gaNanArAone gRhastha dhama heya nahiM sAdhunA sarvAMviratipaNAmAM talAzIna evA gRhasthAne dezavirati hoya. tethI zrAvaka jaNAve che ke mesaviratinI sapharane IcchanAra, temAM dezavaratimAM AvyA chIe ane te dezavirati e saviratinI nizALa che. A vAta samavA mATe zrAvaka jaNAve che ke- khAra tranA khAra vrata tarIke nathI lIdhA pazu vitimAM lAvavA mATe pagathIyA tarIke lIdhA che. pagathIyuM zA uparathI mAnavuM? aNuvrata ne tenA aticAra dhyAnamAM leze eTale sarvaviratinA paththI tarIke khabara paDaze. have khara vrata kayA ? tenA aticAra kayA? saviratinuM pagathIyuM kevI rIte ? te adhikAra agrava mAna. ' pravacana 89 mu saMvata 1982 zrAvaNa vadI 6 sekramavAra sAmayika pUjArdika dhama kayAre kahevAya ? zAkAra mahArAjA dharmopadeza karatAM sUcavI gayA ke je vastu peAtAnI mAlikInI kakhAnI hoya, chatAM te vastunI kiMmata sadupayeAgAdvikanA pariNAmeA jenA dhyAnamAM na Ave tevAne te vastunI vyavasthA karavAnA haka maLatA nathI. te hiMsAne dharma kaI bahAranI vastu nathI. devanu ArAdhana, sAmAyika pauSadha pratikramaNArdikane dhama kahIe chIe. gurUnI sevAne dhama kahIe chIe paNa kharekhara e dharma nathI, gabharAze nahiM ! jinezvaranI pUjA sAmAyikAkrikane gurunI sevAne dharmAMmAMthI kADhI nAkhyA tethI gabharAvAnuM nathI. e dharmanA kAraNeA che. khu; pote dharma nathI. dahIMne ravaiyAthI mathIe tyAre mAkhaNu nIkaLe che, paNu ravaiye pete mAkharce nathI. ravaiyAne mAkhaNa dhArI gALA upara darakAra na rAkhIe ane ravaiyA ja pakaDI rAkhIe te mUkha ja gaNuAIe, ravaiiyA vagara dahImAMthI mAkhaNu huM vIkaLe e cesa che. ravaiyAnI jarUra che, pazu ravaiyA mAkhaNu nathI, ternIja rIte jitezvaranI pUjA sAmAvika pautra pramAvanA gurunI sevA e mudde dharma nathI te dharmanA sAdhanA che, jinezvara
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ acakAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje mahArAjane goThI pUje che. teo pAMca bhagavAnanI pUjA kare che. geDI -badhA bhagavAnanI pUjA kare che. je pUja ja dhama heta ThInuM paheluM kalyANa thate, geDIne te samyakatvanuM keNuM nathI. samaphatyadvArA bhavane pAra thaI jAya che. mATe pUjA karavI joIe, e vicAra tene nathI. pUjA kare che aMga lusaNA kare che, paNa kalyANanI buddhi na hovAthI goThInuM kalyANa thatuM nathI. ApaNane kalyANanI dhAraNAthI pUla dvArA e kalyANa maLavAnuM che. caMdananI TIkI karavAthI kalyANa mAnIe to ThInuM pahele naMbare kalyANa thavuM joIe. dAvAnaLamAM lAkaDAM ume snAra snehIo pUjA Adi na kAmAM che tema nathI, paNa kheDUta vaizAkha jeThamAM vAyuM hoya ne cAra mahinA mahenata kare ne kArataka mahine laNe to anAja meLave, paNa jeNe vAvyuM nathI, cAra mahinA mahenata karI nathI ne dAtaraDuM laIne kArataka mahine laNavA jAya te zuM maLe? evI rIte samyaktvathI beDe pAra thAya che-e buddhithI emanA upAranA badalAmAM A pUjA karIe chIe, te pUjAnuM phaLa pAmI zakI che. -samyaphaTava AtmAmAM ke bahAra? beDo pAra utAranArA purUSa evI buddhi AtmAmAM ke bahAra? mATe emanI sevA karavI e samajaNa AtmAmAM thaelI che, AtmAne navapallava rAkhavA mATe jinezvaranI pUjA che. geLAmAM dahIM taiyAra che, ravaiyAthI mathavuM che. dardInuM mAkhaNanuM lakSya bhUlI jAya ne ravaiyAne vaLagI rahe te zuM maLe? gurunI sevA zA mATe? eka ja kAraNe, mithyAtva avirati kaSAyanA dAvAnaLamAM baLI rahyo chuM, caudarAja lekamAM phare te kaI paNa saMsAra dAvAnaLathI ugAranAra nathI. acAvanAra keI nathI, je maLavAnA che te badhA eka lAkaDuM vadhAre nAkhatA jAya tevA, mULamAM to dAvAnaLamAM baLI rahyo chuM. teo dAvAnaLamAM lAkaDA nAkhanAra che. mAbApa dhaMdhe kare, pisA kamAI lAve tevA putrane sAre mAne che. keI dahADo vicAra ke-dhaMdhe cheka na kare te mA-Apa rAjI thayA? chokaro zAka na lAve. bAyaDI rAMdhe nahiM, pANI lAve nahi te kaI dahADe rAjI thayA? dAvAnaLamAM lAkaDAM paDe tethI rAjI. saLagelA lAkaDA saLagatA nathI. karmo bAMdheai heya, bhegavavA mAMDayA pachI, bhagavAI gayA pachI phera bhegavavA paDatA nathI. paNa eka be lAkaDA elavAyA pahelAM je navA lAkaDAM AvyA ja kare to zI rIte
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ 346 pravacana 89 muM dAvAnaLa olavAya? bAyaDI chokarA vigere zAnA upara pAMcanAM paMjA, chanA chakkA upara. temAMthI khasI jAo to mAbApa ke koI sagA thatA nahi Ave. e tamArA sagA zAthI? tame pAMca ane chamAM chetarAyA che, tethI te tamArA sagAM che. jugArIo mAla dekhe tyAMthI bhAIbApu karI tene pAse rAkhe. paNa je vakhata mAlama paDe ke have te te cIMthare hAla che te pachI e rahevA mAMge te paNa dhakko mArI kADhe. jyAM sudhI A jIva temAM phasAelo rahe tyAM sudhI ja sagAM che. A dAvAnaLamAMthI eka paNuM lAkaDuM ochuM karavAmAM madada karUM evuM kahenAre AkhA jagatamAM koI nathI. kASTha nAkhyA vagara rahenAro ephake maLatA nathI. cAra bheLA. bese, kaI vepAranI, koI zarIranI, keI viSayanI keI tenA sAdhananI vAte kare. manuSya janma Adi uttama jogavAI pAmyA. dharma uttama samajatA zIkhyA, chatAM vicAre ke covIsa kalAka tamArA AtmAmAM dAvAnaLamAM lAkaDA nAkhe tene ja tame hitiSI mAne chene. nehIo vaja-sAMkaLa ane parigraha pattharanI zIlA manAya che? pAMca hajAra kamAvI dIdhA te eka rUMvADAmAM AvyuM ke ATalo Dubela hatuM ne DubatAne gaLe patharo bAMdhIne vadhAre DubADo. chokare jatI vakhata e thayuM ke pagamAM A beDI paDI, huM je mArA AtmAnuM sAdhana karavA jAuM to A beDI naDe che, lagnanI lIlAvALAne rUMvADAmAM paNa ema AvyuM ke gaLAmAM loha sAMkaLa paDI. AraMbha-parigraha sagAMvahAlAM paganI sAMkaLo, bAyaDI te gaLAnI sAMkaLa. paraNavanAra gore sAvaceta paNa karyA hatA. AMTI mArIne varamALA gaLAmAM nAkhe che. gaLAmAM A vajanI sAMkaLa evuM kyAre bhAsyuM? tame badhA pitAne zraddhALu kahe che ke nahi? paNa lagIra kALajAmAMthI bola-pahele prANAtipAta, bIje mRSAvAda, trIje adattAdAna, the mithuna, pAMcame parigraha. A badhAne pApasthAnaka mAne che ? pAMca hajAra AvyA tyAre pA5sthAnaka buddhi kayAM hatI? parigraha che, pApasthAnaka che, e buddhi kayAre rahI hatI? zAstrakAree kahyuM ke A vakhate A belaDuM mATe bolIe chIe-ema thayuM ne? kharekhara jenA magajanuM ThekANuM na hoya tenI pAse sahI karAvavA tenI sahI karAvanAra kevA? (sabhAmAMthI) bevakupha. tame kabUla karo che? pApasthAnaka mAne che, samaje che, tene ja aMge tamane zAstrakAra micchAmi dukkaDa devAnuM kahe che. pathara upara
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama dvAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 347 badAma ghasAya te saraka saraka utaratI jAya paNa vacananA ghasArAthI A, jIvanA karmamAM vAstavika ghasAro thato nathI. A jIva evo bhAna bhUlelo che ke-pagane Thesa vAgI, choDuM utaryuM, jyAM sudhI na rujhAya tyAM. sudhI lugaDAMne paNa aDavA na dyo. keTalI sAvacetI? sAvacetI kayAM sudhI ? cAmaDI na AvI tyAM sudhI. cAmaDI AvI eTale pachI-nIce dekhe enuM nakhkhoda jAya. tevI rIte ahIM dharma sthAnakamAM derAsaramAM hAI e te vakhate pApasthAnakano Dara lAge che, paNa bahAra nIkaLyA eTale hatA tyAM ne tyAM. zAstrakAro daherA upAzrayamAM pesatAM nisIhi kahevAnuM kahe che, paNa tame upAzrayamAMthI nIkaLatAM nisIhi bolavAnuM rAkhyuM che? garadana nIcI kayAre thaI ? daherAmAMthI nIkaLatA tamane "AvasyahI" bolavAne haka nathI. AvasahI eTale pharI AvavAnuM e artha nathI. daherA upAzrayamAM dhArmika kAryo sivAya-huM trividha trividha sarAvuM chuM. enuM nAma nisIhi, paNa nIkaLatI vakhate tamane AvarUhi kahevAne haka nathI. phera AvIza te tene artha nathI, paNa Avasyahine artha jarUrI kAme jAUM chuM." have zAstranI AjJA mujaba jarUrI kAma kone kahevAya ? tame AraMbha parigrahanA kacarAmAM khuMcelA, viSaya kaSAyamAM khuMcelA teo tAmArA kAmane Avazyaka gaNyA ja nathI. sAdhu sAdhavI ane pauSadhamAM darzana karavAvALA ke jene darzana pachI svAdhyAyAdika karavAnuM che, evAne je javAnuM temane "AvasahI" kahevuM paDe. bIjAethI na belAya. parigraha maithunane pApasthAnaka mAne che, bele che, micchAmidukkaDaM de che, paNa badhuM upAzrayamAM. Thesa vAgI tenA jevuM, paNa daherA upAzrayamAMthI nIkaLyA pachI maithuna parigraha hiMsA ne pApa mAnIe te ApaNuM jANe nakhoda jAya. jo tuM ene pApa tarIke, kharekhara mAna hoya te kayAre udAsIna thaye? parigrahane pApa gaNe che, te pApa vaLagyuM gaNe che ke nahiM. cheDI zake ke na zake te vAta judI rAkho. sarakArano daMDa bharatI vakhata deDha hAtha keI kudyo ? tyAre sarakArI daMDa sAMbhaLI vAMkA rahIne bhAre paDe che. te daMDa vakhata garadana nIcI thAya che. ahI parigraha Ave te cheDI zakto nathI paNa garadana nIcI kayAre thaI?
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ 348 pravacana 89 muM maganIyA maTI kALI bhUmi sarakhA bane vivAha thaye, cheka Ave, dhana ddhi ane ghara ma9yuM, te vakhata garadana nIcI thaI nahiM. tyAre ene artha eka ja ke- A chava daherA upAzrayamAM pApa mAnavA taiyAra thayo che. daherA upAzrayamAM AvelA pAMca hArane mAlika pAMca hajAra lAkaDAmAM dabAele che. ema hadayamAM thayuM? te eka rUMvADe paNa mAnatA nathI. eka chokarAvALe eka baMdhane ane daza chekarAvALe daza baMdhane baMdhAele che. e daherA upAzrayamAM paNa mAnyatA thaI? kevaLa aDhAra pApasthAnaka zabda bolAya che, paNa AtmAmAM asara thavI joIe te haju thaI nathI. magazeLIo patthara. tamArA AtmAmAM evI bhAvanA bhAve, roja paDikamaNuM karIe chIe, roja sAMbhaLIe chIe, to tamArA para vacanane varasAda paDyo chatAM tame hatA evAne evA. ATalA badhA varasAde haju magazeLIye bhaLe nahiM. tame bhATacAraNuM banaze. pArakA kavita gAya, pitAnA kavita nahiM gAya. tamArI mA bahAra, tamArA dAdA bahAdUra, bApa bahAdUra-ema gAvAnuM bhATacAranuM kAma. zUravIra kSatriya pitAnA bApahAdAne yAda kare. paNa pArakI stuti sAMbhaLI pitAnI hiMmata paNa hadayamAM gAya, tamArA AtmAnI hiMmatane gAtA zIkhe. tamAre AtmA magazeLIyo che ke kALIbhUmi che? pAMca maNa ke dasa maNano dUdhapAkano kaDAIe hoya, temAM kaDacho badhe phare paNa ratIbhAra dUdhapAkano svAda cAkhe nahiM. tenA taNakhalA upara rahelI kIDI svAda le che. zAstronAM hajAre vA bIjAnA mAthA upara nAkhaze temAM tamAruM kalyANa nahiM thAya, paNa eka be vAkya tamArA AtmA upara nAkhe. magazeLIyA maTI kALI bhUmi jevA kemaLa bane, nahiM te magazeLIyAmAM ne tamArAmAM phera che? chokarAnuM nAma ne moTAnuM kAma upAzrayamAMthI nIkaLyA eTale dIvA pAchaLa aMdhArUM. tame parigrahanuM pApa jaNAvyuM te daherA, upAzraya vigere baMdhAvavA e kyAMthI banavAnuM? je parigraha haze te ja A badhuM banaze. piso nahiM hoya te AmAMthI kAMI nahi bane-evuM kathana karanArAne pUchIe ke- je pase Ave te badhe jIrNoddhAra, daherA, tIrtha, pustakamAM ja kharacuM e niyama rAkhe che? se TakA enA nAme levA ane kharcatI
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAgamahAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 39 vakhate ke be TakA pase na hoya te dharma zI rIte karIe-ema kahIne dharmane nAme paise le ne TakA be TakA mAtra dharmane devA. dharmanA nAme pise sAre gaNAve pachI pise caLe eTale daherAnI zI jarUra che kahevuM. pisA vagara dharma nahi thAya ema belanArA, kAThIyAvADIbhAIe gAMThIyA khAvA hoya tyAre chekarAne AMgaLIye laI jAya, che tyAre kahe ke- chokarA mATe gAMThIA apAvyA, paNa khAya, pote. chokarAnuM nAma ne DosAnuM kAma. nAma daherAnuM ne kAma bAyaDI. chokarA ane ghareNAmAM meTaromAM baMgalAmAM upayoga kare che. are, tame bolavAne hakadAra nathI. ekavAra karI batAve te bAlavA hakadAra cho. tamArI uracAI tamAre mATe jAhera karI che. tIrthoddhAra na thAva. deherAno jIrNoddhAra puratoddhAra na thAva tIrtha uddhAra Adi na kare tene prAyazcita nathI. na thAva kayAre? jyAre tame badhA nirgastha thaI jAva tyAre. bhale tIrthoddhArAdi na thAva. tIrthoddhArAdi kene mATe? jeo pApe paise pidA karI cUkelA che, teno sadupayega kayAM kare tene mATe maLela lakSamI kharacavAnA mAge che, paNa pApe paisA navesarathI pedA karavAnuM vidhAna nathI ane te mATe jIrNoddhArAdika che ja nahi. vidhavAnI gurubhakita A vastune besate Ave tene dAkhalo che. eka bAI vidhavA che. tene saue so TakA ziyaLa pALavAne vicAra che. jene huM dharmAcArya mAnuM chuM, eka cele nathI mATe mAre A maryAdA kAle jatI hoya te Aja jAya. ziyala kAle jatuM hoya te Aja jAva, paNa akRtya sevIne eka chokarAne janma ApuM ne ummara lAyaka thAya eTale te mArA chokarAne gurUno celo karUM. A bAIne dhama gaNavI ke adhama ? tame te se. rUpIA kamAva te pAMca sAta TakA paNa nahiM kharace. A bAIe to sarvathA arpaNa karavAnuM paNa lIdhuM che. Ane zAstrakAra eka aMze paNa dhama nahiM kahI zake, te tame tIrthodadhArane nAme pApathI pisA pedA kare ene zAstrakAra svapna paNa dharma kayAMthI kahe? sadupayoganA nAme pApa pravRtti sUcavaze nahiM. zAstrakAro kArya dazAne vaLage che, kAraNa sthAne vaLagatA nathI. abrahmacaryanA phaLe thaele chokaro tene dIkSA ApI. eka vakhatanI mithuna saMjJAmAM navalAkha garbhaja paMcendriya jIvana ghaNu kADhe che ane te uparAMta asaMkhyAta saMpUchimano paNa ghANa nIkaLe
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50. pravacana 89muM che. AcAryo tIrthaka gaNadhare ne te pApa kema na lAge? tIrthakaro vigere abrahma sevavAnuM na kahe. paNa abrahma karavAthI putra thaye tene dIkSA ApavAmAM temane pApa lAgatuM nathI. tame rasoI kevI rIte karI? chakAyane kR karIne A rasAI thaI. sAdhue zI rIte vaheravI? sAdhu chakAyanA kUTAnA bhAgIdAra thAya ke kema? kArya dazAmAM hiMsAvajI paNa tethI kAraNa dazAnI hiMsAne sAdhu ne kaI saMbaMdha nathI. zuM A makAna nirAraMbha paNe banyuM che? zuM pRthvI a5 teU vAu vaNa traNenI hiMsA nathI thaI? ame ahIM beThA te amone pApa vaLagyuM ke kema? sAdharmika mATe bharata mahArAjAnI kreDa pite te hiMsAthI dUra rahe che ne bIjAne tyAga karavAne upadeza ApI rahyA che. jenA chokarA niyamita sAdhupaNAmAM javAnA ja hoya te paNa tenI abrahmanI anumati zAstrakAre Ape ja nahi. bharata mahArAjAnA svAmI vAtsalyamAM jamanArAne zuM niyama hato? potAne tyAM brahmacarya pALavuM. na pALI zakAya te pitAnA chokarA chokarI anukrame sAdhu sAdhvI pAse mokalI devA. te dIkSA ye te pahele naMbara, nistAra pAme te sArAmAM sArUM. je vistarI na jAya te abhigama zrAvaka thAya. pite dikSIta thAya nahitara pitAnA chokarAne dIkSA Ape. AvuM bharata mahArAjAnA svAmI vAtsalyamAM kIDa tarIke hatuM. e kIDane anusaranArA temane ja tyAM jamavAne haka hato ane tethI A kIDa hatI. "mAre mukhyatAe brahmacarya pALavuM na paLe te je saMtati thAya te sAdhune seMpI devI. saMcAlakonI javAbadArI Aja kAla saMsthA dharmane nAme khelAya ne kAryavAhake pUjA sAmAyikanI baMdhaNuM kare che te nahi cAle. kadAca dharmiSNene rAjI rAkhavA mATe becAra beDa upara lakhI mUke ke-rAtri bhejana na karavuM. sAmAyika karavuM, pUjA karavI. kaMdamULa nahi vAparavuM vigere. beDe dhamane dhutavA mATe ja lakhI rAkhe che. saMcAlaka dhyAna na rAkhe to te beDanI kiMmata zI? tene badanAma karavA mAgatA nathI, paNa saMcAlako je bAbatanI tajavIja na kare te te saMsthAmAM te dahADe mIDuM ja vaLavAnuM, saMcAlako tene mATe jokhamadAra che. saMcAlako evA ja ke pote ja adharmane jhaMDe
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama ddhAraka pravacaNa zreNI, vibhAga bIjo 351 laI nIkaLe ane temAM vAMka tamAre che. nANAM bharanArAoe yogya saMcAlaka kema na rAkhyA ? je tame pote sArA saMcAlaka rAkhI zakayA heta to dharmanI ADe eka akSara na bolI zakata. beDa upara akSara na rahe paNa amalamAM mUkAya. sArA saMcAlakane te e ja nizcayamAM hoya ke-bIjI badhI khAmI sahana karIzuM, paNa dharmanI khAmI raja Avaze to paNa sahana thaI nahi zake. jyAM jyAM saMcAlake sArA che te te saMsthAo AzIrvAda rUpa thaI che. jyAM bharata mahArAjanA seDAmAM A niyama hato ke pharajIyAta sAdhu karavo joIe. e na thAya to e ja kIDano zrAvaka thAya. temAM paNa zAstrakAroe abrahmane anumodana nahiM ApyuM. have tamAre e nahiM kahevAya ke paise nahi heya te maMdira kevI rIte baMdhAze? sukhIpaNumAM dharma karanAra keTalA? zrAvaka sukhI haze te dharma karaze, A savAla ghaNA kare che. eTaluM te tame cokkasa rIte kahI zake che ke-sukhI haze te dharma karaze, e niyama tame bAMdhI zake che kharA ? tamArA A muMbAImAM sukhI AgaLa AvIne besI gayA haze. sukhI sadgastha A corasa cheDatA ja nathI. je pratyakSa dekhe che-te zAthI kahe che ke sukhI haze te dharma karaze. tamo vAkaya vicArIne bele. kahe sukhI chatAM cArasA para paga mUkavA tiyAra nathI ne sukhI nahi chatAM eka dahADe vyAkhyAna choDatA nathI. te zAM upara bela che ke-sukhI ja dharma karaze. A banane vastu ulaTI che. te sukhI dharma karaze. dharmanuM kAraNa sukha, dravya, dukha ane dAridra nathI. dharmanuM kAraNa juduM che. AtmAnuM kalyANa thavAnI buddhi ane dharmanuM kAraNa vastutaH viveka che paNa sukhI haze te dharma karaze, e vyAkhyA vajudavALI nathI. ApattimAM bhagavAnanuM smaraNa | duHkha hovA chatAM paNa Atma kalyANanI buddhi thAya te dharma kare che. tamArA hisAba pramANe kahevA jaI e te kutinA nyAyamAM jaIe. kRSNa eka vakhata kutti pheI pAse AvyA. mAgo te ApuMema kRSNa kutine kahe che. kutie kahyuM ke beTA ! vipatti Apa. vipadA agara duHkha Apa. kRSNa camakyA ? mArA sarakhe ApavAvALo
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 49muM emAM kuMti duHkha zuM joIne mAge che. te duHkha mAgyuM tethI Azcarya thayuM. tArA upara mane hAla che, mATe duHkha mAguM chuM. kRSNa bamaNuM camaphayA tyAre kutie kahyuM ke beTA! je mane sukha maLe te senI suthAra kaDIyA darajIne saMbhAruM, paNa tane kayAre saMbhArUM? Apatti paDe tyAre ja bhagavAn bhagavAna karuM. paisA maLe tyAre, bAyaDI maLe tyAre, karA maLe tyAre, bhagavAna keNa bole che? paNa gharanA khUNe paDa heca, derUM daza gAu dUra hoya to paNa Apatti Ave tyAre bhagavAnanA bhAgyavAna bhakta bahAra paDe che. balihArI ke palapala rAma kahAtha. ApaNA anubhavanI vAta che kethaNathaNATa thAya kayAre? paise vadhyo hoya tyAre bAyaDI ane chokarAne saMbhArIe chIe. ane rega thayo hoya te mAMcAmAM paDyA paDyA paNa bhagavAna karIe. tamArA hisAbe ne jokhame, kuttinA nyAye A badhuM kahevAya che. nahi te amAre dharma vivekamAM, kalyANa buddhimAM che. tamArA hisAbe dhana haze to dharma karaze. sukha haze te dharma karaze. kuTuMba samaja dhana deza mATe je guru udaya batAve, te gurue tamArA hiteSI. A vAkya tamArA hisAbanuM ane jokhamanuM che. dharmanI unnati mATe to kemane duHkhI IcchavI. amAre tyAM te zreNika rAjA sAmAyika na pAme paNa puNi zrAvaka pAme. amArA hisAbe te mammaNa rahI jAya ane sulasA pAmI jAya. kAraNa-dharma vivekamAM che. dhana che ke na he. sukhI che ke duHkhI che, paNa viveka dareke pedA kare ja joIe. tamArA hisAbe ne jokhame te A ja vAkya che. kema duHkhI thAya to sAruM ke jethI dharma karatI thAya. ame tamane sukha thAya te sAruM evuM paNa IcchatA nathI. nirdhana, duHkhI thAva tevuM paNa IcchatA nathI. mAtra vivekavALA thAo eTaluM ja IcchIe chIe. dharmanI jaDa temAM nathI dekhatAM, dharmamAM ke daridratAmAM kema duHkhI thAo agara nirdhana thAo, sukhI thaze nahi. e paNa amArA hisAbe nathI. amArA hisAbe te kema vivekavALI thAva. sukhI dukhI zAtA azAtA dharmI adharmI thAo temAM amAre levuM devuM nathI.
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ 353 Agama dvAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje saMsAranI apekSAe sAdhuo pUrepUrA gAMDA mULa vAtamAM AvIe. parigrahane pApa ja gaNavuM, paNa pAMcaso Ave te vakhata pApa koNe gayuM? mithunane pApa kyAre gayuM? haju sudhI pApane Dara UMDe utaryo nathI. je UMDe utarela hoya te ene aMge Dara kema na thAya? cauda rAjalokamAM pharIe to paNa mithuna ne AraMbhAdikamAM pApa ja che, evuM samajAvanAra tyAgI guru sivAya koI maLavAnuM nathI. dAvAnaLamAM lAkaDAM nAkhavAvALA tame eka paNa kArya samyakatvane anukULa kare che? tamAre dhadho ja e ke dAvAnaLamAM lAkaDA nAkhavA. heLImAtA aMbhe karavAvALA, haLImAM lAkaDA nAkhIne tALI kUTavAvALA, lAkaDA nAkhIne vAjA vagADanAra che. e karyo hoya ke bhUle cuke lAkaDA naMkhAI jAya te gAla upara dhela mAre che? satI thavA nIkaLe te loko sAthe jAya, AgamAM paDe tyAre bUma pADe, vAMja Dhela piTAve ke jethI kaI sAMbhaLe nahiM. baLatI satIne zabda sAMbhaLe te nakhoda jAya. bhUle cUke koIne upaga ja nahi ke satI kaI bUma mAre che? A AtmA dAvAnaLamAM co che, temAM ApaNe lAkaDAM nAkhyA ne vAjA vagADyA. AmAM nArAja kezu thAya? tamArAthI ulaTA hoya te. vastutaH ame sAdhuo nArAja thaIe. tamArA mAthA uparathI ke pAghaDI laI tye tene tame zuM karo ? sAdhu upara TepI melavA taiyAra thAya to tame zuM karo ? tamArAthI ame ulaTA kharAne ? tamArI rastAmAM koI kAchaDI kheMce te hAthamAM charo hoya te charo bheMkavAnuM cUko nahiM. sAdhune koI kAchaDI ghalAve che te koDa upAye ghAle nahi. tamArI dizA judI ne amArI dizA judI. "ame khapate dIvAnA hai" tamArI apekSAe ame purepUrA gAMDA chIe. ame bajAra vacce paisA pheMkIe chIe. tamArI dukAna upara paInI DhagalI koI pheMkI de to tame gAMDo kahIne tene meDahAusamAM laI jAo ke nahiM? ahIM bAyaDI rUve to paNa tenI sAme thuMkavuM nahi. tamAre chekarA mATe deva eTalA patthara pUjavA paDe che. ahIM tA chatAM chokarA mUkIe ane sAthe Ave te khasa kahIe. tamArI ApekSAe ame pUrepUrA gAMDA. ughADA mAthe khullI 2. 23
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 pravacana 89muM kAchaDIye phare, pisA ke e manuSya tamArA gharamAM hoya te gharamAM chUTe rAkhI zake kharA? tyAre tame amane mAno zAthI? are! ghAyala sipAIne bamaNe pagAra, mAvajata ane uparathI mAla. AvA gAMDAnI sevAmAM rahevuM kema pAlave? bhale game tevA paNa amane dAvAnaLamAMthI acAvanAra temanA jevuM cauda rAjalokamAM keI nathI. AvI buddhi na hoya te vIrA sALavInI mAphaka aDhAra hajAra sAdhune vaMdana karo to paNa tamAruM zuM vaLe? vaLe kayAre? bhale dunIyAnI apekSAe ame pUrepUrA gAMDA chIe, paNa amane dAvAnaLathI bacAvanArA, saMsAranI Aga olavanArA, paDatA lAkaDAne rokanArA ane pApathI amAruM rakSaNa karanArA che. mATe amArA parama upagArI che. gurunI sevA, devanI pUjA rUpa dhama na rahyo. tyAre dharma kaye thaye? deva pUjA e badhuM samyaphavanA kAraNabhUta che, saMsAra dAvAnaLathI bacAve tethI gurunI sevA, tethI dharmae AtmAnI aMdaranI buddhi. jinezvara guru e dharma pedA karavAnA ravaiyA, parama dharma prApta karavAnuM sAdhana che. dharma potAnA AtmAnI mAlikInI cIja che. mAtra kiMmata samajavI, tenI vyavasthA zI rIte karavI e dhyAnamAM lenArA ja dharmiSTha kahevAya. ApaNane koI adharmI kahe te AMkha lAla thAya. e kALA mahelanA cAra manuSyo e rUpe, are e zrAvake AkhI rAja maMDaLI samakSa potAne adharmI kahevaDAve che. pahelAM je mudrAlekha trIjA pagathIyA rUpa kabUla karyo ke tyAga sivAya badhuM anartha, paNa te kabUlAta upAzrayanI bahAra Dhacupacu thaI gaI ane artha paramArtha ane bAkIno anartha rajIsTara tIrthakara samakSa karyo. bahAra nIkalyA tyAM A sthiti che, je vastu mukhya dhyeya tarIke rAkhI hatI ane tethI nirUpAye dezavirati dhe che, zrAvaka keIpaNa vrata ce te tapelA kalAIyAmAM paga melavAnI (dharavAnI) sthitie ceame jinezvara pAse A vAta mAnI hatI ke gRhasthapaNuM e tapelA kaDAIA jevuM che. bahAra nIkalyA tyAM amArI sthiti palaTI gaI. bAre vrata lIdhA paNa ADakatarI rIte te sarva viratinI ja kabUlAta karI. tenA aticAra samajazo eTale sarvaviratinI kabUlAta samajAze ane trIjuM pagathIyuM "tyAga sivAya badhu anartha" e paNa kevI rIte te samajAze. te adhikAra age vartamAna.
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo pravacana 90 su saMvata 1988 zrAvaNu vadI 7 ma'gaLavAra 355 digabarAnI mAnyatA zAsrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM sUcavI gayA ke dhama jevI cIja peAtAnA AtmAmAM rahelI che. sapUrNa sthitimAM AvelA dhama e paNa AtmAmAM ja rahelA che. Aja kAraNathI digaMmara zvetAMkharamAM matabheda che. zvetAMbarA AtmAmAM dharma mAnI tenA pariNAma upara mAkSanA AdhAra mAne che. tethIja dravyaliMgana hoya chatAM bhAvaliMga kevaLajJAna mATe niyata kare che. jo ke kevaLajJAna thayA pachI te te dravyaliMganI jarUra svIkAre che. pazu prApti sAthe A niyama kabUla karatA nathI. dravyaliMga hAya dravyatyAga hAya tAja kevaLajJAna ke mAkSa thaI zake, paNa dravyakliMga ke dravyatyAga na hoya te kevaLajJAna ke meAkSa bannemAMthI eke banI zake nahiM, tevI mAnyatA zvetAMkhara zAstro dharAvatA nathI. paNa cAhe jevI bhAvanA hA, AtmA uttama hAya, cAhe jevA pariNAma maLyA hAya, paNa jyAM sudhI nagna na thAya te=kevaLajJAna ke meAkSa pAmI zake nahiM. agara khane na pAmI zake, evI mAnyatA dvigaMbarAnI che. nagnatvamAM mAneluM jainatva nagnatva ane jainatva e banne bhAIe che. ema Aje kahenAra che. mahArANA pratApa ane zaktisiMha eka mAnA jaNelA chatAM paNa mevADe ke hindustAne bhAI tarIke zisiMhane gaNyA nahiM. eka ja muddo ke hindutvanI AkharU zisiMha khAI beThA. mahArANA pratApe jiMdagI rAjya dhana mAla kuTuMba ane sukhanA bhAge paNa hindutva TakAvyu. kevaLa IrSyA abhimAnanI khAtara zisiMhe hindutvanu* nakhAda kADhavAnA prayatna karyo. jainamAMthI nIkaLelA e vAta kabUla, diga'kharAnI utpatti jainamAMthI che te vAta nAkabUla nathI karatAM, paNa jainatva jeoe ukheDI nAkhyuM, balke jainatva AtmAnI zuddhimAM hatuM te e leAkAe jainatvane kayAM melyuM ? nAgApaNuM hAya tyAMja jainatva. nAgApaNuM na hoya tyAM jainatva nahiM. pariNAmamAM je je tattva hatuM te nAgAoe nAgApaNAmAM mUkayuM. kadAca kahevAmAM Ave ke jainatva nAgApaNAmAM hatuM te tame vajramAM mUkayuM haze teA ? taTastha zrotA ema jarUra kahI zake. zaMkA
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ 356 pravacana 90 | karavAnI darekane chUTa che. zaMkA karanAranuM samAdhAna na thAya tyAM sudhI zrotA e samajavA mATe jIjJAsA rUpe zaMkA jarUra kare. vakatA zaMkAne rokI de, zaMkA karanArane baMdha karo AvuM kahI de, zaMkAkAra maryAdA khAtara cUpa paNa thaI jAya paNa tenA hRdayane saMtoSa nahiM thAya mATe zakAkAranI jIbhe vaktAe kaI divasa tALuM na mAravuM. have A jage para zaMkA karavAmAM AvI ke jainava nagnatvanI sAthe haze ne tame vAmAM ghoMcI ghAlyuM haze. ema kAM na mAnavuM ? jainatva e AtmAnI pavitratA- zaddhi sAthe raheluM che. A lokoe nAnatva sAthe beThavyuM. nagnatatva jainatva sAthe saMbaMdhavALuM hatuM ke AtmAnI zuddhatA upara hatuM, te viveka purassara vicArIe. acelaka zabda na kahetAM digaMbara kema vAparyo ( digabara zabda upara jaIe. digaMbara eTale zuM? dizArUpI vastro jene hoya tenuM nAma digaMbara, A vAta dareka kozavALA kAvyevALA khuda digaMbaro pote paNa kabUla kare che. ri pa tra dizA e ja vastra jene hoya A digaMbara-e zabdano artha zvetAMbara zrotAone ane taTasthone tamAmane kabUla karavo ja paDe. emAM uttara AvI gaye. dizArUpI vastra jene che te digaMbara. AmAM uttara zI rIte AvI gayA? kAvyamAM bane che ke eka zabda kahyo hoya to zrotAne te bodha na hoya to te samaje nahiM. pitA putra samAliza, sTiva mamI ta: . narena trio jeva, pitAjJA na tRpitAH |pitAe putrane hakama karyo ke-mArI AMgaLa besIne lekha lakha. zrotAe artha karyo ke te chokarAe lekha lakhe nahi ane bApanI AjJA ullaMghana karI paNa nathI. je tema nathI te lekha lakhyA nathI. ema kema kahevAya. narena eTale nA putrena sTivito : vinayI putre bApe kahyuM te pramANe lekha la. tethI ja tena karI dIdhuM ane artha karyo ke-na lakhe, narena eTale vinayavALA. have sidhA zabdArthamAM jaIe te dizArUpI vasa che jene, lagIra UMDA utaro. digaMbara zabda kahevAnI jarUra zI? mahAvIra ke RSabhadevajI mahArAja mATe jyAre vastra gayA tyAre acelaka eTale vastra rahita, jene vastra nathI te alaka, acelaka zabda ho te. nahIM letAM digaMbara zabda zA mATe le paDyA ? lagIra UMDA utare. e vastravALI jAtamAMthI nIkalyA, eTale lokoe pUchayuM ke tamAre vastra kayAM
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ -AgamoddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje rapa0 che? tyAre hamAre dizArUpI vastro che ema kahyuM. arcalakazakha nahIM ane digaM'bara zabda kema? koIpaNa vastravALA paMthamAMthI tame nIkaLyA tethI dizArUpI vastra ema oLakhAvavuM paDayuM. temane nAnapaMthI kahe te anukULa che? nA, digaMbara zabda ja anukULa che. dizArUpI vastro. bhale kapAsanA vastro nahIM te paNa dizArUpI vastromAM tame joDAelA che. amAre dizArUpI vastra che. taTastha rahIne A paMthanI utpattinA zabda vicAraze te A loke vastravALA paMthamAMthI nikaLelA che ema mAlama paDaze. digaMbarathI vetAMbara nIkaLyA hoya te zvetAMbara na kahevAya. sAMbara kahevAya. tyAgImAMthI bhraSTAcArI thayA tene parigrahI kahIe chIe, evI rIte digaMbaramAMthI vetAMbara nIkaLyA hatA, te sAMbara kahevA hatA. te -vastravALA vetAMbara mATe sAMbara-vastradhArI kahevAnuM nathI paNa tAMbara kahevAya che. A be vAta zabdathI vicArI. have maMtavyamAM jaIe. strI-anya-grahI lige siddhabhede kema uDADI dIdhA - je nagnathI zvetAMbaranI utpatti hatuM te sAMbara eTale vasa sahita. nAgAmAMthI nIkaLyA hoya te dhoLA vastravALA Ama kahevAnI jarUra hoyaja nahi. digaMbaroe strI siddhabheda anyaliMga ane gRhiliMga siddha bhede kADhI nAkhyA. have kahevAmAM Ave ke-e lekee A bheda kADhI nAkhyA ke tame UmeryA ? tame umeryuM haze te ? A niyama zA upara mAna ? pahelAM vicAravAnI jarUra che ke strIne kevaLa jJAna thavAne niSedha zAthI kare che? AvetAMbaranI kathA kerANe mUkIe, digaMbaranI bahena uttarA nAgI sAdhavI thaI hatI ane sAthIpaNuM calAvatI hatI. vezyAe dekhyuM ke loke uchuMkhala thaze bake strIthI virakta thaze eTale vezyAe uparathI sADe nAkhe. * bAIothI mahAvrata paLe nahiM. bAIone vastra vagara na cAle mATe mahAvrata bAIone na heya eTale cAritra na hoya. te vagara kevaLa jJAna na hoya. te vagara mekSa na hoya. je manuSya nIce utAravA lAge tene seMkaDo dvArAe paDavuM paDe. pate nagnane Agraha karyo temAM strIthI nagna rahevAya nahiM e mAnavuM paDayuM. gaNe keI nAgI rahI zake che. AdamIne zarama cheDatAM vAra lAge che paNa bAIne zarama choDatAM vAra nathI lAgatI. jeNe mAphaka kema na rahI zake? bAIe te vastra
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ 358 pravacana 90 muM rAkhavA ja joIe. je vastra mAne te cAritra muzkela, je cAritra na mAne te kevaLajJAna zI rIte mAne ane pachI mokSa zI rIte mAne ?' to anyaliMga gRhIliMga emAM e mokSa mAne zI rIte? tyAre strIliMga anyaliMga gRhiliMga saMbaMdhInA kevaLa ane mokSa uDAvyA. kahevAnuM tattva e che ke veSa kADhI nAkhIne nagnapaNAmAM jenapaNuM mAnavuM te khAtara strIliMga anyaliMga ane gRhIliMganuM kevaLajJAna ane mokSa paNa uDAvavA paDayA. have ulaTI zaMkA laIe. e lokee uDAvyuM ke, tame khosI dIdhuM che? kharIvAta-mahAnubhAva! atre Trake vicAra karavA je che. zvetAMbarane vastra upara Agraha ja nathI. tAMbare vastra sahita paNuM zakitanI khAmImAM rAkhyuM che. vastra na hoya to mokSe jAya ja nahi evI mAnyatA-ghaTanA vetAMbara zAstromAM nathI. tAMbarane vastrane Agraha nathI vetAMbarae dharmanuM sAdhana e parigraha gaNAya nahiM emAM mAnyuM. sAdhana vagara dharma thaI zakatuM hoya tene sAdhana vaLagADavuM ja joIe, e niyama ApaNe tyAM nathI. dharmae AtmAnI cIja hoya te vagara sAdhane paNa bhAvanA thAya to jarUra thAya. ApaNe sAdhananA. ekAMtavAdI nathI. ApaNe sAdhya sAdhana bane pakaDavAvALA chIe. tAMbaree lugaDAM vagara mokSa hoya ja nahi." ema mAnyuM ja nathI. tyAre vizvane Agraha kayAM rahya? nagnane Agraha rahyo ke tAMbarane vastrano Agraha rahyo? A vastra vagara mela thAya nahi, evA prakAranI yukti besADatA ApaNe tyAM zI aDacaNa Avata? nA, vastutaH dharma thavuM joIe. cAhe te zakita vagarane sAdhana laIne, zakitavALe sAdhana vagara kare, paNa dharma thavo joIe. 'nava vakhata namAja paDhe eTale navI tarakaDI jaNAya. ahIM Agraha karyo? pelAne nagnapaNAne Agraha che. Amane vastra sahitapaNAne Agraha nathI. jinakalpione labdhi hoya tethI vastra rAkhatA nathI. pahelA chelA tIrthaMkara pachI vastra rahita paNAvALA hatA, tamAma tIrthakaree dIkSA letI vakhate vastra rAkhyA ja che. vAta e che ke zakita jenI hoya e sAdhana vagara paNa calAve. zakitavALa vagara sAdhane kArya calAve. te dekhI zakita vagarano sAdhana vagarane dharma choDI de te zuM thAya? ApaNe gRhIliMga anyaliMga strI siddhane umeravAnI jarUra na hatI. jemane nAna paNuM.
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAMhAraka pravacana zreNI, vibhAga khI 359 sAthe jainatva rAkhavuM che temaNe te karyuM, ene te uThAvavu paDe che. have vicAraza ke lugaDAvALAne umeravA paDe ke temane uThAvavA paDe ane vasta lIdhA hoya te mATe srIne meAkSa vaLagADavA emAM kaMI muddo che ? uThAvavAvALAne nagnapaNu' pakaDI rAkhavu che. mATe madhu uThAvavAnI jarUra che, sthApanArane sthApavAnI kaMI jarUra nathI. A emAM kayA navA mata utpanna thayeA che te vicAraza. have AgaLa cAlIe-sAmAyika pauSadha pratikramaN e zrAvakane hAya. cAritra sAmAyika eTale jAvajIva sudhI saviratirUpa sAmAyika uccare te ane sAmAyika cAritra melaDI mATe uccare te sAmAyika zikSAvrata, hiMga kharAne pUche che ke tame sAmAyika nAgA thaI karI che ke ? jo sAdhupaNuM nAgAmAM hoya te sAmAyika paNa nAgApaNAmAM hAvuM joIe. eka divasanA pauSadha zAmAM hovA joI e ? nAgA thavAmAM. thAe che| nAJA ane mAne che ? kema'hiM, jo tamA upagaraNane sAvadya mAnatA hoya te sAmAyikamAM sAvaghayAgane mana vacana kAyAthI tyAga kharA ke nahi ? temAM vastra rAkheA tA sAvadya ceAganA tyAga kayAM rahyo kahe sAdhupaNu nagnamAM ja che teA tamArU sAmAyika pauSadha e pazu nagnamAM ja hovA joie. ame sAmAyikAdika nAgApaNAmAM mAnIe chIe ema kahAgrahathI kaheze te AkhA kesa hArI javA paDaze. peAlIsamAM eka dAgIne raju thayA. jaye enA e jazu mAlika thatAM tee peAlIsa korTamAM gayA. have polIsane zu karavuM paDe ? cApaDA jovA paDe, A dAgIne keAnI pAse karAbyA, tenuM nAma ane pAse mAgavuM paDe, jenu nAmuM maLe tene dAgInA suprata thAya, paNa bIje mArA mAre karatA Avye hatA tenu zuM thAya? jo khAvAyA hoya teA kadAca chUTI jAya paNa khAvAcI na heAya ane uThAvagIra mAlama paDe teA, cAranI vale je thAya tevI tenI vale thAya. zabdo kaDavA lAge tethI mAM kaDavu na karaze|. akuza kuzIla sAdhu kANu mAnI zake? tattvArthasUtra zrIumAsvAtivAcakajInuM karelu che. tenA mULa sUtra zvetAMkhara AmnAyanA che. cAkhe zakSA atha che. jinezvaranA RgIbhara pariSaddha mAnelA che, temaNe kSudhA pariSaha paNa tyAM gaNyA che. dasamA adhyAyamAM nigranthA pAMca prakAranA, tenA bhedo jaNAvatAM khakuza ane kuzIla paNu jazAvyA che. akuza kuzIla sAdhu mAnavAnA huka phrAne? zvetAMbarane phe digaMbarane ?
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ 310 pravacana 9 suM avadhijJAna ane manaHpaya vajJAnanA krUkamAM vizuddhi kSetra svAmi lakhyuM paNa tyAM liMganI nirmaLatAthI kSetra svAmInI jagAe liMganuM vaNna na karyu, vArtA na karI te vastu khArIkAIthI vicAravI jarUrI che. manaH vanA svAmI ekalI apramatta saMyaMta, avadhijJAnanA svAmI devatA nArakI manuSya tiya ca vigere. avadhi jJAnI traNe vedavALA che, manaHpavajJAnI emanA mate ekalA puruSa sAdhu, tyAM srI nahiM. egaNIsamA tIrthaMkaranA nAma mATe srIpaNu` ke puruSapaNuM...? tethI strIne mATe malTI nAma hoya ke malla. mallu purUSa mATeja hoya, mana:paryAMvanA bhe vakhata zuM kahevuM paDe, te sUtra racanA karatAM liMga zabda umeravA paData jo digaMbarakartA heta te tI zruta liMga traNe liMgamAM mekSanA vikalpa levA paDayA. tattvArthasUtranA jJAnamAM utaranArA, uparacATIyA jonArane paNa tattvA graMthane zvetAMbaranA mAlama paDaze, ceAthA adhyAyamAM mAlama paDaze ke svaga mAre hovA chatAM, laizyA paNa teTalA svarganI kahyA chatAM ane sUtra spaSTa chatAM seALa svarga ghUsADI dIdhA. eja tattvArthasUtra ApaNu chatAM paNa emanI paddhatti che ke-pArakA tIrthaM graMtha mUrtinI mAlikI ane karavI. enA uparaja e samAja nabhe che. tamArA aneka tI para hallA karyA, mUrtio paNa tamArI laine zuM kare. che te tapAse, aMtarIkSajInI khudda karAvALI mUrti je kArTamAM sASita thaelI che. tene kadorA TAMkaNAthI ukheDI nAkhe che. tamArA zAstra tIrtha ane mUrtinA cAra. evAe pachI dhadhA spe. nAha kare? keTalAkane elIne lhAvA levA che ke game tema paNa amArA bhAio che, tamArU lUMTI janArane bhAI A kahetA tamane zarama kema nathI AvatI ? tattvArthamAM pauSadhanA aticAra kahyA vagara pUjyA sathArAmAM esavuM te aticAra che, apratyupekSita apramArjita ane aticAra gaNyA che ke ? zAnAthI pramArjanA ? jo sAmAyika pauSadhamAM saMthArA rAkhavAmAM sAvadyapaNuM nathI te savirati rUpa cAritramAM vAMdhAze| AvyA ? hiMgamarA judA kayArathI thayA ane kayA kAraNe ? nagnapaDDAnA kaDhAgraDathI zvetAMbarathI judApaNuM karyuM ane zvetAMkharanA graMthe tIrtho ane mUrtie lUTavAnA dhaMdhA karyAM. vastra nahIM rAkhavAnA AgaDa zAthI ? e lekeAnA paMthanI utpatti ApaNA ane tenA zAstramAM lagabhaga sarakhI che. vIra saMvat 606 nI sAlamAM te patha nIkaLye.
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamahAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 1 praznane lake ApaNA mATe zuM kahe che? uttara-te lekonuM ApaNA mATe Ama kahevuM che ke duSkALa paDayA tethI e lokoe lUgaDAM paheryA. duSkALa vakhate vastra hoya te kADhavAnA hoya ke na hoya to paheravAnA hoya ? roSa bharAvAthI nAgA thayA te dIgaMbara evuM vetAMbara mAne che. vikrama saMvatamAM 470 umerIe eTale 606 lagabhaga utpatti kahevAya che te barAbara che, vyavasthita judApaNuM thaeluM tethI lagabhaga eka saMvata maLate Ave che. bene saMvata nahiMtara maLeja nAha. digaMbaro kahe che ke e lokoe valabhIpuramAM 19 zAstra -navAM banAvyAM. zvetAMbaranA zAstramAM koIpaNa kAThIyAvADanA ItihAsa rIta rivAja te gAmanA varNana dekhAya che? zvetAMbaranA zAstramAM je -bInA Ave che te bIna bauddha zAstramAM Ave che. bhale A dezathI nIkaLI gaelA bauddhAne tyAM zALAnI jevI hakIkata che, tevI ja hakIkata ahIM ja che. zAstranA pAribhASika zabda badhA vetAMbaranA che. Ate banAvaTI gaNavA ke pahelAMno uddhAra gaNa? tame temane kahI zako cho ke bhagavAnanA vacanane AdhAre tamArA zA che ke kapita? jeNe rAzIhajAra gaMdha hastI yAda rAkhavAnI tAkAta hatI teNe bhagavAnanA caudahajAra ka yAda na rAkhyA, yAne teTalA pramANanA zlokavALo bhagavAnane eka nAnuM sarakho graMtha na rAkhe? temanA AcAryanA karelA lAkho zloka rahyA tene vicAra karazo? zAstrane AdhAre e mata cAle tema na hatuM, tethI gaNadhara guMphita zA kADhI nAMkhyA. bAhyaliMga guNe pragaTa karavAnA sAdhana che A uparathI e siddhAMtamAM AvyA ke jainatva AtmAnI zuddhimAM che. bAhyaliMga sAdhana tarIke che. guru ane deva e AtmAmAM guNe utpanna karavA mATe, nirmaLatA karavA mATe, te raIyA tarIke sAdhana che. jinezvaranI mUrti o ke mUDapatti khuda dharma nathI. Aja uparathI zvetAMbara digaMbaramAM pharaka che. tyAganI vairAgyanI vratanI paccakhANanI pauSadhanI tamAre jarUra nahiM. mahAnubhAva! ame dahIMmAMthI mAkhaNa nIkAlavAnuM kahyuM, temAM ra gaLI vigerenI jarUra nahiM e kayAMthI lAvyA? dahIMmAMthI ja mAkhaNa, dahIM sivAya mAkhaNa hAya ja nahiM. jevuM dahIM cIkAzadAra evuM ja mAkhaNa nIkaLe. temAM ravaiyAne goLIne
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ katha pravacana 90 muM mAkhaNa kahevAnuM kyAMthI lAvyo? evI rIte aha dharma cIja zI che? e batAvI-AtmAnA pariNAmanI zuddhi. AtmAne thate karma kSaya upazama tene aMge prayatna. AtmAnI pariNati te dharma. AthI sAdhanA sAmagrI khasI gaI te kayAMthI lA? dharmanuM mukhya svarUpa AtmAnI zuddhi. dharma e AtmAnI mAlikInI-kabajAnI cIja chatAM tene vadhavAnA tenI rakSAnA TakAvavAnA tene bahAra AvavAnA sAdhananI jarUra paDe, temAM kaMI navAI nathI. AtmA pote ja potAnAmAM dharma utpanna kare, vadhAre, TakA ane UMcuM phaLa e paNa AtmAmAM ja rahe che. potAnI mAlikInI kabajAnI cIja chatAM tenI kiMmata sadupayegAdika na samaje te tenI vyavasthA karavAne haka maLe nahiM. tevI rIte dharma e AtmAnI cIja chatAM tenI vyavasthA karavAno haka haju ApaNane maLatuM nathI. haka kayAre maLe? kiMmata jANIe tyAre. dhULa-retI jeTalI paNa dharmanI kiMmata gaNuM nathI ApaNe dharmane keTale kiMmatI gaNe che? patAsA jeTale, zAka jeTale, dudhanI paLI jeTale. kharuM kahIe to dhULa jeTalA paNa nahiM. A to mAnavAmAM nathI AvatuM. vicAra ! ghere eka ghInI loTI DhaLAI jAya te vakhata asara kALajAmAM keTalI thAya che, temaja tamAre vepArIne, tyAM kALI retane kaI pheMkI de te mana para asara keTalI thAya che? ahIM asara keTalI thaI? tyAM nukazAna thayuM samajAyuM che, e nukazAnanI vakhata je asara thAya che tene phoTo laI le. pheTe levo hoya te te . je vakhate tela ghI, dUdha DhoLAya te vakhate asara thaelo cahero ane sAmAyikamAM beThA, te vakhata vagara pUjAe beThA te vakhatane cahere. bane phoTAne meLave. roja gAthA karatA he ne eka dahADo gAthA na thaI hoya ane eka dahADe dukAne na javAyuM hoya. eka dahADo vyAkhyAne na javAyuM hoya ane koI pUche te tenA phoTogrAphanA caherA mela. mane lAgaNI keTalI thaIne keTalI na thaI te uparathI dharma tarapha kevI kiMmata gaNI che te tamane mAlama paDaze. tame bolavAmAM bahAdUra che. tamArUM tamane dekhADavA mAMguM chuM, kAraNa tame karavAmAM kAyara che. 1 jUnA kALamAM kALI zAhIthI copaDA lakhatA tyAre zAhI upara kALI. retI chAMTatA hatA.
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo hAka pravacana zreNI, vibhAga bIje sAmAyikanI kiMmata eka manuSya ekAda be divasa nahiM, jiMdagIparyata lAkha khAMDI sonuM dararoja dAnamAM Ape che. eka manuSya niyamita sAmAyika kare. ane eka ja lAkha khAMDI sonuM devAvALe hoya, paNa te ja sAmAyika karavAvALAne pahoMcatuM nathI. A keNa nathI jANatuM ? A . vAta kahevAnI, karavAnI nahiM. "pathImAMnAM rIMgaNAM" AnuM nAma che sAmAyikanI kiMmata zreNika vakhata sAMbhavIe chIe ke tAre naraka teDavI hoya to upAya che-puNiyA zrAvakanA sAmAyikanuM phaLa laI Ava.. zreNike pradhAnane mokalyA ke-amAro rAjA narake jato bacI jAya ane bIjAne narake jAte bacAvo e tamArA jevA dharmiSThanuM kAma che ane temAM tuM mAge te krimata tane daI e. puNI rAjane dabAelo.. tAbedAra mANasa zuM kahe che. nA kahevAnI tAkAta nathI. rAjA vyAjabI kimata Ape to bhale sAmAyikanuM phaLa bhe, rAjA jera julamathI levA mAMge te mATe upAya nathI. bAdazAhe eka vakhata badhAne mUcho muMkAvavAnuM kIdhuM. lokoe kIdhuM ke- kImata ApIne bhale . junA copaDA kADhayA. sAta peDhImAM bApadAdAe kareluM kharca jaNAvyuM eTale pAdazAha gabharAye. tyAM lokoe kIdhuM ke A mUchanA vAlapara A badhuM. kharca thaeluM che. tevI rIte ahIM paNa mU che coTelI levI hoya te parANe muMDAvI nAkhe, paNa sAmAyikanuM phaLa marajI vagara na maLe. puNI zrAvaka kahe che ke-mane te enI kiMmata mAlama nathI, huM te buDathala hIrAvALe che. mane jhaverIe je hIrA ApyA che te hIrA mArI pAse che. jeNe batAvyo che, tenI pAse jaIne kiMmata pUcho. bhagavAna mahAvIrane pUcho ke- strAmAyikanI kimata keTalI? te kimata laIne ApavAmAM mane aDacaNa nathI. zreNika mahAvIra svAmI bhagavAnane pUche che ke-mAre kiMmatamAM zuM ApavuM joIe. bhagavAnane kahevuM paDayuM ke-eka miniTamAM. AkhuM rAjya samAI jAya te paNa miniTanuM phaLa pUruM na thAya, te eka sAmAyikanI aDatAlIsa miniTanI kiMmata tuM zuM ApIza? ATalI. kimata sAMbhaLe che? mAne che? chatAM eka divasa sAmAyika na karo te te kazI vedanA, menamAM baLatarA thAya che? kevaLa gaLAmAMthI sAmAyika na thayuM evuM bolAya che, paNa kALaje kaMI asara nathI. kAi jamAM. kerUM dhAkora che.
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 pravacana 90muM prathama samyaktva pAmatI vakhatanI nija sAdhu karatAM adhika hoya dhamanI kiMmata karatAM paNa zIkhyo nathI. tIrthaMkaranI pUjA e mokSanuM bIja che. pUjA karatAM kAussaga karatAM mekSanA lAbha mATe mAnya hoya te eka dahADe paNa aMtarAya kema sahana thAya? mATe pahelAM dharmanI kiMmata vicAro. e cAra zrAvake kALA mahelamAM pese che. dharmanI kiMmata samajatA hovAthI tene eka paNa vratanuM dUSaNa kALajuM kApI nAkhatuM hatuM. e cAra zrAvake kALA baMgalAmAM kema gayA? kAraNake teo dharmanI eAchAzamAM nukazAna samajatA hatA. jeo karma- graMtha jANanArA hoya agara zAstrane yathArtha sAMbhaLanArA haze, te jANatA haze ke samyaktva pAmatI vakhata karma apAvavAmAM e zuravIra hoya che ke-je zUravIratA sAdhupaNAmAM nathI. samyakatva dharma pAmanArAmAM je - zUrAtana hoya te ane te je karmo khapAve teTalA karmonuM khapAvavuM te chaTThA guNaThANe rahela sAdhumAM paNa nathI. samyagaSTi je nirjarA kare te karatAM deza virativALo asaMkhyAtaguNa nirjarA kare, tenA karatAM sarva virativALo, tenA karatAM samyaktva pAmatI vakhata asaMkhyAtaguNI nirjarA kare che. samyakatva pAmavAnA TAIme? pahela vahele dharma pAmatI vakhate eTalI badhI zUravIratA hoya che ke jethI zrAvake kahe che ke ame mobhe caDIne nIce utaryA. ATalA UMce caDayA hatA. amArI prathamanI nirAne sAdhu paNa na pahoMce evI nirjarAmAM ame caDelA hatAM. ararara! mobhe caDIne ame nIce utaryA chIe. dharma pAmyA te vakhata amArI sthiti cethA pAMcamAM ane char3A guNaThANa karatAM asaMkhyAta guNI caDhIyAtI hatI. pahelAM te kharekhara utkRSTa vicAra hatA, tyAgamaya jainazAsana artha paramArtha te sivAyanuM badhuM julamagAra e vicAra hato. te atyAre TakatuM nathI. te vakhata vijaLInA jhabakArAnI mAphaka suMdara pariNati AvI gaI hatI. tenuM atyAre sAkha paNa nathI. te vakhata sarvaviratimAM lIna thaye hatuM, tenI jago para huM enI jhAMkhI paNa karI nathI zakato. A kIDa mudrAlekha je te vakhata aMtaHkaraNamAM vasI gaI hatI, te jUnI jarjarIta thaI gaI che. rIpera kAma thatuM nathI. te vakhata cAre gatine baMdIkhAnuM gaNate hate. vrata letI vakhate amArI kaI sthiti hatI, atyAre te pariNAma nathI, tethI pitAnuM adhamapaNuM
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 365 jaNAve che. tame dhamapaNuM batAvavA jazo te pheTAnA kAcanI mAphaka tamane loko adhamI gaNaze ane je adharma gaNune adharmI gaNAvazo. te loko tamane dhama mAnaze. jagata phoTAnA kAca jevuM avaLuM che. mATe cAra zrAvake kevI rIte pitAnuM adharmIpaNuM kahyuM te adhikAra: agravartamAna. pravacana 91 muM zrAvaNa vadI 8 budhavAra zAsakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM AgaLa jaNAvI gayA ke. AtmAnI mAlikIno dharma te kaI bahAranI cIja nathI. tIrtha pUjA.. prabhAvanA, sAmAyika, gurunI bhakti karIe te badhuM bAhya anuSThAna che. temAMthI meLavavAnuM zuM ? AtmAnI nirmaLatA. je te na meLavI zakyA te barAbara gaMgA nadI upara gayA ne kaMTha sUkAte maryo nahiM. gaMgAmAM nirmala ThaMDu mIThuM akhUTa ane pIvA gya pANI che, chatAM pIdhuM nahi, te kaMTha sUkA maTe nahiM. tevI rIte deva gurunI sevA, sAmAyikAdika cIne AtmAnA saMskAra ubhA karavA mATe che. je pATI sleTa upara dhULa nAkhI bhaNe che, pachI AkhI jiMdagI sudhI pATI rAkhavI paDatI nathI. bhaNatarathI thaeluM jJAna AgaLa kAma kare che. pahela vahelA AMka zIkho che tyAre 2 43= 6 ema nahi paNa 1. 2. 3. 4. 5. 6. gaNe chete pachI 4. 5. 6. ema koNa gaNe che, zu e nakAmuM na hatuM, nAha ane che paNa nahiM, jinezvara mahArAjanuM pUjana gurunuM pUjana, dhArmikenuM pUjana badhuM pATIlekhaNa leTa-pena samajavI, paNa tethI taiyAra karavAnuM zuM? ekalA pATI lekhaNane pakaDI rAkhe, je AMkane na pakaDe, tene ke gaNa? A jinezvaranI pUjA ane gurunI sevA kare paNa potAnA AtmAne sudhAre nahiM. roja pUjA, sAmAyika, paDikamaNuM, prabhAvanA karuM chuM paNa A badhuM zA mATe? A nakAmuM kahe te nathI. paNa zA mATe kare che? pANI valavavAmAM ane dahIM valovavAmAM pharaka keTalo ? ravaI goLa bane jagoe che. dahIMmAMthI mAkhaNa nikaLe che ne pANI bharelo goLa vala to temAMthI kaMI na nIkaLe. jinezvaranI pUjAthI AtmA na sudharyo te pANI vAvavA jevuM thayuM.
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 91 muM prazna-jinezvaranI pUjA AtmA sudhAravA mATe che? uttara-sudhAravA mATe nathI te bagADavA mATe che? zAstrakAra kalyapUjA be prakAranI kahe che. eka kharI dravyapUjA ane eka kahevAnI dravyapUjA, dravya nikSepAnuM lakSaNa jANanAra zaMkA karI zake ke-dravya te kahevAya ke je bhAvanuM kAraNa bane. tethI mUtaya mAvino vA mAgarA rof yA stro ja ratha: dravya kenuM nAma? thaI gaelI avasthAnuM je kaI kAraNa te dravya. atyAre zrI RSabhadevathI mAMDIne zrI mahAvIra sudhInA badhAne tIrthakara tarIke pUjIe chIe. ahIM tIrthaMkarapaNuM che kayAM? hatuM tyAre hatuM, atyAre tIrthaMkarapaNuM nathI to zrISabhadevajImAM, ke nathI te zrI mahAvIra mahArAjamAM, atyAre teo siddhamAM che, ATha karma rahita thayA che. ATha karmathI rahita thaelAne cAra karma sahita mAne che te tIrthaMkaranI stuti karI ke | niMdA karI? RSabhadevajI vigerenI tIrthaMkarapaNe stuti kare che te kharekhara nidA kare che. tIrthakara koNa? zarIramAM rahelA aghAtIyA karmo sahita, je atyAre ATha karma rahita che. tene tame cAra karma sahitapaNe je sta cho, e tame tIrthakaranI niMdA karo cho ke prasaMzA ? prophesara - thayela hoya tene kahe ke-nAne bALaka hato tyAre pathArImAM mUtarI jato - te teja tuM ke? te tene prazaMsA lAge ke niMdA? prophesaranI bALa avasthA yAda karavAthI niMdA lAge, tevI rIte tIrthakaranI karmavALI avasthA stave te niMdA kema nahiM? ame dravya nikSepe mAnIe chIe te apekSAe tIrthakara kahIe chIe. dravya nikSepo nahiM mAnanArA e kevaLa bhagavAna mATe ja teo nathI mAnatA, pitA mATe dravya nikSepa mAnavA tayAra che. jeo dravya nikSepa ane sthApanA nikSepa mAnatA nathI, teo dIkSAnA varaghoDA che jene kADhe che? dIkSAnA varaghoDAmAM zuM AraMbha, samAraMbha, hisA nathI? e kema karAya che? e bicArA mAtra bhagavAnanA zatru che. pitAnI eka cIja pitAne cheDavI nathI. e devanA duzmanI AkhI sabhAmAM koI hanumAna, mAtA, mahAdevane mAnatA hoya enI upara emano raSa ukaLato nathI. keIpaNa kesarane cAMdalo karI AvyuM hoya te tenA
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo 367 upara krodha karavA taiyAra ! ghera gAtradevIe mAne temAM aDacaNu nathI. bhagavAnane dahere javAvALA maLe teA pIMkhI khAya. zatrutA mAtra bhagavAna upara. kudevanA sthApanA nikSepA mAne, temAM eTale vAMdho nahi. kharA vAMdhA bhagavAnanA nikSepe mAne temAM. bhagavAnanI drazyapUjA uThAvavA kaTIbaddha thayA. dIkSAdi mahAtsavanA varaghoDA kADhe che. dravya nikSepe nahi' mAnanArA kayA muddAthI dIkSArthIone dAgInA vastra AbhUSaNa paherAve che? bhAvimAM sAdhu thaze e muddAthI dIkSAnA varagheADA, amArA sAdhu thaze e muddAe. zu' emAM pApa nathI dana ema mAnA che? teA darzana karavA vigere khIjI khAdhA apAya che, tevI A khAdhA kema nathI ApatA ? bhagavAna vItarAga tene rAgI karavAnI bhrAmaka vAta melavI, tamAre tyAM sAdhu mRtyu pAme tyAre mAMDavI kADhavI vagere je ADa khara-TATopa kare emAM zuM kahe che ? terApathI-sthAnakavAsI anne mAMDavI tA kADhe che, dvIkSAnA varagheADA ane kADhe che. A kaI yA ? kayA nikSepe ? enA paccakhANu kAne kAne ApyA ? eka ja vAta che ke devanA duzmana thavuM. mULavAtamAM AvIe dIkSAnA varagheADA e bhAvinuM kAraNa mAnIne ane mAMDavI e bhUtanuM kAraNa mAnIne, tee sugI rIte dravyanikSepe mAne che. samyaktvanA niyama evA che ke-eka paNa vastu amAnya thAya eTale mithyAtva. ApaNI jiMoNMgI se| upadravathI kheMcI, temAM eka ja upadravathI khacavAnuM na thAya teA AkhI ji MdagI jAya. navANuthI khace ane seAmI upAdhie jAya tA navANuM TakA bacIne eka TakA jAya tema tame mAnA che ? upadrava lAge tA Akhu samakita jaze. eka paNa vAta na mAne te| samakita jAya, jamAlI vadhAre sAmAyika cAritra paDikamaNAvALA hatA, chatAM eka vAta na mAnI tA madhu' gayu.. je dIkSAnA varagheADA kaDhAya che. te bhAvibhAvanA kAraNane laine, kALadharma pAmyA pachI varagheADA thAya che, te bhUtanAkAraNa bhUta che. dravya bhAvibhAvanu' agara bhUtabhAvanuM kAraNa hAya. A e sivAya drazya nikSepA kahI zakAya nahi. dravyapUjA kyAre kahevAya ? jinezvaranI pUjA dravya pUjA kayAre kahevAya ? kaheA ke bhAva pUjAnu kAraNu ane teA. bhAva pUjAnuM kAraNa na ane tA tene dravya pUjA na kahevAya. -bhAvapUjA kaI? zAstrakAra kahe che ke zrItI'kara devAe kahelA tyAga
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ 398 pravacana 91 muM chae kAyane abhayadAna pariName tenuM nAma bhAvapUjA. je tIrthakaranI pUjA e tyAganA pariNAma ANe nahi te te dravyapUjA kahevAne lAyakaja nathI. tattva e che ke sarvavirati lAvavAne mATe ja bhagavAnanI dravyapUjA. bhagavAnanI dravyapUjA ene ja kahevAya ke- je sarva virati lAvavAne mATe heya. A te tame tyAganI vAta vacamAM kahI dIdhI. bhagavAnane pUje cho zA mATe ? zuM e rAjA thayA mATe? zuM e paraNyA mATe? zA mATe temane pUje che? ekaja muddAthI pUcha zake che. bIjA matavALA bhagavAnane bIjA muddAe pUcha paNa zake che. bIjA jagatane kartA Izvara mAne che. ATalI badhI sukha sAmagrI ApI che, mATe pUjya che. tamArAthI ema kahI zakAya tema nathI. jyAre tame bhagavAnane jagatane ka mAnatA nathI, te bhagavAnane kayA muddAthI pUje che? ekaja mekSano mArga pote lIdhe, tenuM phaLa meLavyuM ne mekSa mAga jagatane dekhADaze, mATe tIrthaMkaranI pUjA. A sivAya kaMI bolI zakAya tema nathI. sarva virati vagaranI IcchA ane dhAraNA vagaranA je che pUjA kare che, te pUjA AtmAnA kalyANanI apekSAe nakAmI che. sarvathA nakAmI nathI, devalokatuM, sadagatinuM phaLa bhale Ape. je phaLanI apekSAe bhagavAnanuM pUjana karAya che te dhyAnamAM na hoya te pUjA kahevI zI. rIte? pUjA karatI vakhate sarva viratinI dhAraNA na hoya te bhagavAnanI pUjA bhagavAnane beImAnI banAvanAra thAya. bhaDakaze nahiM, sAMbhaLavA pahelAM dhyAnamAM yo. bhagavAnanI pUjAmAM sarva viratine uddeza na hoya to bhagavAna beImAna thAya. ame bhUlIe temAM bhagavAnane zo doSa? sarva viratinA uddeza vagara pUjA konA kadAthI kare che? bhagavAnanA vacanathI. acitta AhAra-pANI hovA chatAM anazana kema karAvyAM je bhagavAna potAnA pAMca sAdhuone pANInI tRSAthI bacAvavA mATe bhega Ape che, sAdhune tarasa lAgI che, chatAM aNusaNa karAvyA, paNa piluM taLAvanuM acitta pANI levAnuM kahyuM nahi. kAraNa zAstrakAra phakhuM jaNAve che ke-je taLAvanuM pANI levAnI AjJA karIza te pAchaLanA AcAryo taLAvanuM pANI levAnI pravRtti karaze arthAta tIthe. karanI kaNI evI uttama joIe ke jemanuM anukaraNa AkhuM jagata
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ AmoddhAraka pravacana zreNa, vibhAga bIje 369 kare. mATe pANInA jIvonI dayA mATe, bhaviSyamAM pANInI hiMsAnI pravRtti cAlu raheze, te na rahevA pAme tethI pAMcase jIne nirdhAmaNA karavA dIdhI. jeoe pANImAMnA jIvanA bhAvi bacAva mATe pAMcaso sAdhune kALa karavA dIdhA, AhAranI badhI zuddhi zA mATe? jIvadayA mATe. sAdhue sacita varjavuM, mATe prANa jAya te javA devA paNa sacittane upayoga na kare. chae kAyanA saMyama mATe dravyapUjA jIvanA rakSaNa mATe sAdhunA prANa javA de te temane pitAnI pUjA mATe pANI DhALavAnI, vanaspati kAya, agni, vAyunI chUTa Ape to te tIrthakara kevA gaNAya? pAMcase sAdhunA bhege jemaNe pANInI dayA TakAvavI che, te pitAnI pUjyatA mATe tamane pANI DhaLavAnI chUTa Ape, te tIrthakara kevA gaNAya? pitAnI pUjyatA mATe tIrthakare chUTa nathI ApI. bhaviSyamAM tame chae kAyanI dayA pALavAvALA thAya te mATe ja dravyapUjAnI chUTa. have cokakhuM samajAze ke-jemane sarva viratinI bhAvanA na hoya, jemane bhaviSyamAM sarva tyAganI ruci na hoya, teoe karelI dravyapUjA e dravyapUjA ja nathI. emanuM dekhIne bIjA karaze. bIjA taLAvanuM pANI levA mAMDaze. bIjAo acitta na dekhe, te te sIdhuM eja dekhe ke taLAvanuM pANI levAya che. acittane hetu levA jAva te zuM vanaspati tyAM hatI ne ahIM nathI. vyavahAra acitta thayuM, tene ja tIrthaMkare acitta gayuM. vyavahAra acitta na thayuM hoya tene acitta na gaNAya, kevalIo gocarI zrutajJAnanI dRSTithI grahaNa kare kevaLajJAnIo gocarI jAya te zrutajJAnanI daSTithI . badhe vyavahAra AgamamAM batAvyA che, e pramANe ja karo. vyavahArane A siddhAMta ukhaDI jAya. kevaLajJAnathI AhAramAM doSa dekhatA hoya, chatAM zratajJAnanI daSTie zuddha hoya evuM kevaLajJAnanI daSTie azuddha hoya te paNa ghe. Aghe pagavALe je vastu tye te vastu ja kevaLI le. kevaLInI daSTie upaga devA jAya te zuddha AhAra hoya ja nAha. jyAM jyAM polANa tyAM tyAM vAyu, pRthvInA saMghaTTana vagaranI dA. 24
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ 370 pravacana 91 muM pANInA saMghaTTA vagaranI cIja maLaze paNa vAyunA saMghaTTana-vagaranI ekapaNa vastu nahi maLe ane tethI ja prabhu zAsanamAM zrutajJAnanI balihArI che ApaNe pUjA karIe chIe, te eka ja muddAthI. emanA tyAganA bahumAnathI, balake ApaNane tyAganA saMskAra jAme. chakAyanA abhayadAna karanArA banI zakIe. tIrthaMkaranI pUjAnI saphaLatA bhaviSyamAM sarvathA abhayadAna devAvALA banIe teneja aMge che. tIrthakaranI dravyapUjA kene gaNAya? je sarvaviratinI abhilASAe, chakAyanI dayA mATe sarva tyAganI buddhie, tIrthakarane pUjanArA che, tenI dravyapUjA te kharekhara dravyapUjA. apradhAna-kahevA pUratI dravyapUjA tyAre zuM bAkInA kare te dravyapUjA nahi? te kahevAnI dravyapUjA. zAstrakAra kahe che ke-jemane sarva tyAganI chakAyane abhayadAna devAnI buddhi na hoya tene paNa dravyapUjA te kharI, paNa te bhAva pUjA kAraNarUpa : dravyapUjA nahi, apradhAna dravya pUjA-eTale kahevAtI pUjA daSTAMta tarIke-jema zrIharibhadrasUrijIe phakhA zabdomAM jaNAvyuM che ke-aMgAra mardaka AcArya abhavya hatA, te AcArya kahevAyA hatA paNa te dravya AcArya, eTale bhAvAcAryanuM kAraNa nahi, paNa dravya AcArya kahevA gya. AthI e bhAva vagaranI kharI dravyapUjA nahi. sarva viratinI abhilASA, tyAganI buddhi, chakAyanA abhayadAnanI pariNativALAne dravyapUjA che. A sAMbhaLI karavAnuM zuM ? ApaNane te sarva virati AdikanI pariNati nathI, te mATe ApaNe pUjA na karavI, ema kahenAra kyA muddAe laI jAya che? mATe avaLacaMDI rAMDa mAphaka pUjA baMdha na karaze. nAmanI paNa apradhAna-dravya pUjA koI vakhata phAyado karanArI che. pacIza varasa sleTa ragaDIne ekaDo paNa na AvaDe, te kevo? apradhAna pUjA pagalika phAyado karanAra che, paNa dravyapUjA karatAM karatAM paNa A pariNati lAvavAnI jarUra che. je dravya pUjA sAcI karavA mAgato hoya, temaNe dhyAna rAkhavuM ke-te te prabhunA tyAganI pUjA che. mokSano mArga dekhADaye, samyakatva meLavI dIdhuM, mATe temanI pUjA che. temanA guNo ApaNane maLe mATe pUjA karIe chIe. jinezvaranI pUjA
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 371 dararoja karavA jatAM AtmA kere dhAkera rahyo tene mATe baLApa kare. kAraNa ke-pacIsa varasa pATI-sleTa ragaDIne ekaDe paNa zIkhyA nahi, ene tame kevo gaNo che ? te vicAre! jiMdagI sudhI pUjA karI paNa tyAga tarapha bahumAna thayuM nahi. tyAganI buddhi thaI nahiM, to zuM karyuM? pacIsa varasa pATI pakaDI paNa ekaDo zIkhyA nahi. jinezvaranI pUjA karatAM paNa dharma te AtmAmAM che. mekSa mArganI, sarva viratinI, tyAganI buddhi e AtmAnI cIja, gurunI sevA zA mATe? sevA te tamArI gurue karavI joIe. kAraNa? gurune khorAka, pANI, lugaDAM, makAna, davA ane DokaTara te tame Apo cho. guru tamane zuM Ape che? dAtAra yAcakanI sevA kare ene artha kevo? tame dAtAra ame yAcaka. kahe-tamArA chokarAne bhaNAvavA mATe tame mAstara rAkho. tenA gharanuM kharca pUrUM kare paNa upakAra mAstarane tame mAno che. zAthI? tame je kare che tenA karatAM chokarAne vidyA vadhAre Ape che. tethI mAstaranuM sanmAna karo cho, je ke pagAra makAna khabara aMtara rAkhe che, chatAM mAstara upakArI, vidyA Ape mATe. tevI rIte guru paNa AtmAnA akhaMDa AnaMdanI vidyA de che, mATe te upagArI jabaradasta che. zrAvake piSyapaSaka bhAvathI nahi paNa ArAdhya-ArAdhaka tarIke mAnelA che peTalAda purInI pilANa pUravA mATe ATalI zikSakanI kiMmata, to AtmAne akhaMDa AnaMda prApta karAvanAra gurunI sevA che ane je tema na hoya te gurue tamArI sevA karavI joIe. keTalAke sAta kSetrane mATe piSya piSaka bhAvamAM gayA che ane vaLI kahe che ke-zrAvakanuM poSaNa karo te badhA kSetranuM poSaNa thaI jAya. kayAM Aradhya-Adhaka bhAva ane vaLI kyAM piSya poSaka bhAva? sAta kSetra piSya che ke ArAdhya che, te te samaje. jaina dharmamAM sAta kSetra ArAdhya gaNavAmAM AvyAM che. zAthI? sAta kSetra piSya ke piSaka bhAve jaina zAsanamAM mAnyA nathI, paNa ArAdhya-ArAdhakanI apekSAe te mAnyA che. je piSyanI apekSAe hera te tIrtha kare sAdhune, sAdhue zrAvakane namaskAra kare ja joIe. tIrthakarane poSanAra sAdhu, ekalA mahAvIra hoya ne eke sAdhu na thaye hoya te tIrthakarapaNuM kyAM hatuM ? sAdhu thavA upara tIrthaMkarapaNuM hatuM. bhalA sAdhu zrAvako upara, tIrthaMkare paNa zrAvaka upara. bhagavAna RSabha
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka72 pravacana 91 muM devajIe dIkSA lIdhI tyAre keIpaNa zrAvakapaNAmAM na hatuM. te bAra mahinA bhUkhe rahyA. zAne lIdhe bIjA badhA tIrthaMkaranAM bIje dahADe pAraNAM thayAM. dIkSAne bIje dahADe badhAnuM pAraNuM ane bhagavAnane bAra mahinA sudhI bhUkhyuM rahevAnuM thayuM. kahe zrAvaka nahotA tethI. cArahajAra sAdhuo RSabhadevajI joDe thaelA e badhA bhAgI gayA, sAthI ? zrAvako bhikSA denArA nahatA tethI ke bIjuM kaMI kAraNa? tIrthaMkaranA piSaka ane sAdhunA piSaka paNa zrAvake kharAne? tIrthakaree ane sAdhuoe zrAvakane namaskAra karavuM joIe. navakAranA pAMca pade kADhI nAkhavA ne to ToNa sadara kAvavA e ekaja pada rAkhavuM joIe. je piSya-piSaka bhAve kSetre mAne tenA mate uparanI vAta jaNAvI. jenazAsanamAM sAta kSetra e pokhyapaSaka bhAve mAnyA nathI. keTalAka kahenArA che ke-zrAvaka kSetra SiAyuM haze te bAkInA badhA kSetra poSAze. temane zrIharibhadrasUrIzvarajIne uttara dhyAnamAM levuM joIe. pAlaNa karanAra tarIke adhika gaNIe to zrAvaka karatAM kheDUta adhika. kheDUta varga piSAze to badhA vaga paSAze. te poSAze teja zrAvakanuM poSaNa, kheDUta paNa jamIna taiyAra haze to kheDUta pASAze. te pRthvI devatA, pachI baLadIyA piSya. piSakanI apekSAe dharma rAkhIe te, ApaNI dazA kheDUtane pUjya tarIke mAne ane pRthvIne pUjya tarIke mAne ane baLadane haLanA lAkaDAM ne haLanA loDhAMne paNa pUjya mAnavA paDe. jemane jaina zAstra joyuM na hoya athavA joyA chatAM mAnavuM na heya, athavA pAghaDI saMsAranA paMthanuM poSaNa karavuM hoya, temane A bolyA sivAya chUTake nathI. A vacana jaina zAsana bahAranuM, zAstra nahIM jANanAranuM che. e vacana je sAMbhaLe mAne dekhe tenA kALajAmAM kANuM paDe, A jaina zAsanamAM A nirmAlyatA kayAMthI ghusI jaina zAsananI uttamatA ArAdhya-ArAdhaka bhAve nihALavAnI che. devane mahimA pUjArI vadhAre che, mATe pUjArIne namaskAra karajo. jaina zAsanamAM guNadvArAe ArAdhyatA che, sAte kSetro ArAdhya buddhinA che. tethI kalikAla sarva sAte kSetranA upadezamAM yogazAstramAM A pramANe kahyuM che - 'itthaM vratasthito bhaksyA , sapta kSetryAM dhanaM vapan / dayayA cAtidIneSu, mahAzrAvakamucyate // 1 //
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 373 sAta kSetramAM dhana vAve te mA eTale bhakitathI vApare. sAta kSetramAM bicAre kahI kSetra poSavAnuM nathI. ApaNe pUjA nahIM karIe te bicArA deva apUjya raheze ema bolavuM ke kema? bicAro sAdhu bhUkhyo raheze mATe mAre dAna devuM. kema? prazna-badhA sAdhuo thaze te dAna keNa deze? uttara-tamArI prajAnA hisAbamAM sAdhuo nathI. zrI mahAvIra bhagavAnanA sAdhu 14000 zrAvaka 159000 e sarerAza pramANe hAla sAdhue nathI. vizeSamAM nicenuM draSTAMta sAMbhaLo. eka gAmamAM sarakAre korTanA pAyA nAMkhyA. kerTanuM. makAna caNAvavA mAMDayuM. tyAre gAmanA cAra paTelIAee kahevA mAMDayuM ke gunegAra mAlama paDe tene sajA karavAnI che. te cAra paTelIAo cakIdArone kahe ke-bevakupho zuM besI rahyA che ? kacerIne pAye naMkhAya emAM amAruM zuM gayuM? sAMbhaLo ! tamane pagAra zAne maLe che. ahIM corano bhaya che tethI, keraTanA bhayathI keAI cera nahi rahe to tamane keNa pagAra Apaze? keraTa beThI eTale ke I gune nahi rahe. luhAranuM paNa AvI banyuM. kAraNa ke tALA kuMcI karI kamAI khAya che, paNa have corano bhaya uThI javAno che. keraTa beThI eTale. juo tamArI vale, pachI tamArA tALA kuMcI keNa leze? A cAra paTelIyA keTalI akakalavALA gaNAya? cAra badhA marI jAya te kaI sIpAI, luhAra, suthAra, cekIdAra ane chevaTe keraTanA kArakune badhA bhukhe maravAnA ke nahi? sarakAra cAhe jeTalI sajA kare che. to paNa gunhegArane carIne casko chUTe te nathI. hAjata bahAranA gunA rokavA mATe jage jaga para mAstare skUlo, gunA na thAya evI zikSaNanI copaDIo bhaNAvAya che. chatAM hAjata bahAranA gunhA baMdha thatA nathI. ame to tamArI hAjatane paNa gunhA gaNAvIe chIe. tamArA gunhA hAjata bahAranA ane amArA gunA hAjatanA che. rAte bhUkha lAgI, khAo te guhe. tarasa lAgI, pANuM pIe te gunha, paNa gunhAnI sajA ame ApIe evuM sattA jevuM kaMI nAha, vIza varasanA dIkSita kapaDAM paherIne gayA tene ame ane tame zuM karyuM? sattA vagara hAjatanA gunA rekavA e rokAI
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ 374 pravacana 91 muM jaze, e bolanAranI buddhi kevI bahera mArI gaI haze? hAjatanA gunA upadeza devA mAtrathI AkhI dunIyA rekI deze e kahenAranI buddhi kevI che? prazna-saba sAdhu he jAyeMge taba tuma kayA kareMge? uttara-e saba vRkSake patte raTI che ke gIra paDege. e uttara ITa pheMkavAvALAnI sAme IMTa mAravA jevo che. ahIM mAruM kahevuM vastu sthitithI tapAsI le. jinezvara mahArAjanI pUjA AtmAne dharma khIlavavA mATe, gurunI pUjA paNa AtmAnA dharma khIlavavA mATe, kaMI paNa bahArathI lAvavAnuM nathI. AtmAne kabajo hovA chatAM paNa enI vyavasthA karavAnI ApaNAmAM tAkAta nathI. leTI pANI ane roTalIne TUkaDe ApanAra "ratyaja duSkara zAthI kahevAya? dharmanI kiMmata haju A jIve lakSyamAM lIdhI nathI. dharmane paNa dhana-kuTuMba-AbarUnuM devalokanuM tenA sukhonuM rAjA mahArAjAnuM sAdhana gayuM che. pAMcanA paMjAmAM dharmane dhakelyA, chanA chakakAmAM dharma dharI dIdhe. A badhuM choDavA mATe dharma che-e kalpanAmAM haju nathI AvyuM. koI paNa dharma kSetranI ArAdhanA tyAganI buddhithI karavI joIe. jemane sarvatyAga sarvakAyanI dayA hoya tenI ja tIrthaMkaranI pUjA che. sAdhune dAna denAro zrAvaka zA mATe de che ane te zuM cheDe che ? sAdhune eka leTI acita pANInuM dAna ApyuM athavA reTIne TukaDe Ape to temAM dAna zuM dIdhuM kahevAya. temAM zuM eNe duryaja ane duSkara kArya kayuM? zrIgauttamasvAmI jevA praznakAre prazna karyo hate ane zrI vIra bhagavAne uttara Ape ke-dutyaja taryuM ane duSkara karyuM. akkalavALo AdamI vicAre tyAre ja rahasya mAlama paDe. akakalane upaga na kare tyAM sudhI mAlama na 5De. ahIM rahasya jaNAvuM te pahelAM dhyAnamAM . dastAveja kare temAM keTalI zAhI vare ane keTalI kalama ghasAya? have e dastAvejamAM sahI karatAM zAhI ke kalamanI kiMmata gaNe che ke jenA upara sahI karI che te dastAvejanI kiMmata kare che? pAMcaso, pAMca hajAra ke lAkhanA dastAvejamAM zAhI ane kalama te sarakhIja vaparAvAnI, to benI kiMmata sarakhI kharI ke? jeTalI kiMmata dastAvejanI teTalI
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ AmoddhAraka pravacaNa zreNI, vibhAga bIjo 375 sahInI kiMmata, AMkaDA upara sahInI kiMmata gaNAya che, tevI rIte ahIM dekhAvamAM leTI pANI ane roTalAno TukaDe, paNa e te zAhine kalamanI ghasAmaNa. sarvaviratinA sedAnuM sATuM dastAvejanI hakIkta te upara che evI rIte sAdhune eka leTI pANI ke eka kaTako roTalo Apyo tenI ahIM kiMmata nathI. uparanA dastAveja para kiMmatane AdhAra che. uparano dastAveja ? pAtrane pAtra mAnI pAtramAM dAna denAro, huM jagatamAM utkRSTamAM utkRSTa cIja gaNate hAu te A sAdhupaNuM gaNuM chuM. taraNuM tAraNa mahAtmA che. dastAveja kayAM thayo ? ughADuM mAthuM karIne gharabAra chAMDI nikalavuM ane e vigere levuM tenuM nAma mahAtmApaNuM. A mAro AtmA A dazA pAmyA sivAya beDe pAra karI zakavAno nathI. A muni avasthA beDe pAra karAvanArI che. huM kamabhAgI ke A dazA laI zakato nathI. jhaverAtane mAla le che paNa mArI pAse gajavuM khAlI che, mATe jhaverIne tyAM nokarI zarU karavI. tevI rIte mAre AmA A tyAgI avasthA laI zakatuM nathI. e avasthAne piSaNa ApuM, piSaNamAM eka laTI pANI eka reTalAno TukaDo, ATaluM poSaNa mahAtmApaNuM pAmelAnuM karUM. A mahAtmApaNuM maLe enuM A sAduM bahAnuM che. tamAre tyAM bAnAmAM eka rUpiyo Ape te Akho se gaLe vaLage jene potAnA vacananI kiMmata hoya, cAhe te be AnI ApI hoya to paNa sade sahI. sAdhune je ApuM chuM, te sarva viratimeLavavA mATe, levA mATe. enuM A bahAnuM che. sarvaviratinA sodAne nakkI karavA mATe loTI pANI ne TUkaDe roTalo Ave te tyAgabuddhi AkhA saMsAra upara lAve che. te buddhi lAvyA sivAya A reTa apAyA nathI. A apekSAe vicAre ke eka reTalAne TUkaDe ne loTI pANI ApavI te sarvaviratinA dastAvejanI apekSAe, e datyaja ane duSkara che. dAna ApatI vakhata A kala5nA lAve che? A gharabAra choDI nIkaLI jAUM, siddhi-samRddhi pheMkI devA mATe A dAna dauM chuM. sAdhune jaIne dAna gho che? sAdhu tamArA pherATAnA, nAta-jAtanA varA-vAjananA kAmanA nathI. ulaTA e to zuM kare che? eja bhAvanA rAkhe che ke-A bicAre nehanA phAsAmAMthI chUTe. e phIse gaNe che
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ 376 pravacana 91 muM kene? je tamArI pAse bAyaDI chekarA kuTuMba hATa havelI che tene pAse gaNe che. phAsAmAMthI chUTuM e buddhithI dAna dyo che. mahArAja che che ne huM paNa IcchuM chuM. huM madada karuM ke mane tyAga jaladI maLe. A cAritranuM bahumAna karuM ke jethI cAritra mane maLe ane A badhAne tyAga karanAre thAUM. AvI tyAganI buddhi mukela, evAmAM vIsamI sadInA sapATAmAM sapaDAelA sudhArake evA nIkaLe ane bele ke sAdhune mAnavA zA mATe? ApaNA samAja ane dezane uddhAra kare, nAtajAtamAM kAma lAge, dhaMdhA rojagAranI khIlavaTa kare, tene ja ApaNe sAdhu mAnavA. teo haju dharmanuM svarUpa samajyA nathI. dAnane marma pAmyA nathI. prazna-dAnathI puNya thAya te mATe dAna kharuM ke nahi? uttara-supAtre dAna e dharma gaNe che ke nahi? jyAre dharma gaNe che, te mokSanuM kAraNa gaNe che ke nahi? aMte nirjarA ane mokSa mATe AvavuM paDaze. te ahIM AvyA vagara chUTako nathI. haju sudhI nirjarAnA gharamAM nathI Avyo. haju AtmAne upAdhithI mukta karavA mAMgate nathI. je jIva mokSanI buddhivALa na thayo hoya te jIva supAtranA dAnathI puNya bAMdhe che. je nirjarAno mArga che tene baMdhanA mArgamAM laI javAnuM na kare. ajJAnapaNAmAM nirjarAne puNyamAM pherave che. mukhyaphaLa nirjarA ane puNya e gauNa phaLa. samakita na pAmyo hoya, sarvaviratinA piSaNa mATe A che, te na samajate heya tevAne ekale puNyabaMdha thAya. paNa vastu sthiti samajelA mATe te e dutyaja ne duSkara che. balake samakitI mATe ja A badhI vyAkhyA che. A uparathI jinezvaranI pUjA AtmAmAM thaelA dharmane TakAvanArI che, vadhAvanArI che, mULa sthitine utpanna karanArI che. gurunI pUjA paNa tevIja phaLadAyI che yAvat paramapadanA phaLane ApanArI che. A uparathI AtmAnI cIja je che, enI yathArtha kiMmata haju karI nathI. enI kimata pudagalarUpa jANe che, pAMcanuM piSaNa thAya, chamAM relamachela thAya temAM ja sArthakapaNuM samaje che. tyAganI kiMmata haju gaNI nathI. e ja vAta kALA mahelavAsI cAra zrAvako jaNAvI rahyA che. samyakatva dezaviratidharma kayA rUpe lIdhe ane kayA rUpe pala e adhikAra ane prabhu dharmanI ArAdhanA kevI duSkara ane dutyaja che. te adhikAra agravartamAna,
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAdvAraka pravacana zreNI, vibhAga khIne pravacana 92 muM zrAvaNa vadI 9 guruvAra. 307 dhanane vArasA ApI zakAya paNa sukha-du:khanA na ApI zakAya. zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatA AgaLa jaNAvI gayA ke dharma e kAMI bahAranI cIja nathI, paNa AtmAnI cIja che. peAtAnI vastu kAIne ApI hAya tA mAlikI peAtAnI ane kakhajo khIjAnA hAI zake. neklesa trIjAne paheravA ApyA paNu kAnA kabaje ? khIjAne. evI rIte dharma cIja e AtmAnI che ane khIjAne ApI hAya tA kabajo khIjAne. e kabajo cheDe nahi tyAM sudhI tame te milakatanA upayAga karI zake nahiM, mAlikI tamArI chatAM kamo tamArA nathI. tema dharma cIja khIjAne ApI zakAtI nathI. ApaNI mAlikInI ne kabajAnI. kAI ne laI daI zakIe nAha. bApa beTAne paisAnA vArasA ApI zake paNa sukha duHkha ane akkalanA vArase ApI zake nahiM. mAlikInI chatAM paNa evI cIja che ke jenA kamajo chUTe nahiM, eka vakhata devA mAMgIe tA paNa daI zakAya ja nahiM. jagatamAM jema dRSTi peta potAnI ja kAma lAge che. huM bhIMta sudhI dekhatA hAuM, khIjA daravAjA sudhI, trIjo tenI AgaLa dekhatA hoya, te dRSTi pAtAneja upayAgamAM Ave. dhama evI cIja che ke jenI jenI jeTalI STi heAya teTalI teTalI te dharmanI kiMmata kare. keTalAka pAMcanA pa"jAmAM-paulika sukhanI apekSAe dhamanI kiMmata gaNe che. dAna detAM vicAre ke ApaNe dAna daIzuM teA bhavAMtaramAM ApaNane khAvAnu` maLaze. dhama karazuM te Avate bhave nirogI zarIra malaze, dharma dhAI hatA kiMmatI, paNa tenI kiMmata zarIra rUpa pAMcanA pajAmAM karI, sArAM vacana meAlIzuM teA jIbhane roga nAha thAya. jIvadayA pALIzuM' te nirAgI thaIzuM. dharmanI kiMmata karI paNa kiMmata kaI karI ? pAMca indriyanA sukhanI. dAna zu te ekagaNuM dAna ne hajAragaNuM puNya, dharmanI kimata karI paNa pAgalika sukhathI kiMmata karI. sAra padArtha ApazuM te| sArA viSaye ane tenA sAdhanA sArA maLaze. tenAthI vadhAre UMcI hadamAM jAya teA jaza-kIrti. e paNa kama che,
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 pravacana 2 muM te paNa dhamathI maLe che. A bhava dharma karazuM te Avate bhave AbarUdAra thaIzuM. apayaza kamane udaya eka zeThane apajaza kamane sakhata udaya, bicAra hajAra upakAranA kAma kare chatAM ene jaza Aveja nahiM. keI nAnuM kAma upADuM ne temAM jaza jarUra laUM nAtanA cAra AgevAnane bolAvyA. pUchayuM ke-nAtane sArAmAM sArI rIte jamADavAmAM kharce zuM thAya ? rUpIA, so doDha thAya, tyAre zeThe kahyuM ke-A pAMca rUpIA ApuM chuM te tenI eka nAta jamADI mane jaza apAve. deDhasonI jagapara pAMcaso ApyA. nAtavALAe dhyAna rAkhI sAmAna taiyAra karyo. kAle nAta jama vAnI che. pite sAMje banAvele mAla jevA gayo. ziyALo eTale ghI jAmI gaeluM hatuM. saMdhyAkALane vakhata che. dIvA karavA mATe telanI tapelI aMdara paDI hatI. tapelImAMthI tela bhulathI nAkhI dIdhuM ane lADavA vaLAI gayA. nAta jamI uThe tyAM sudhI mAre AvavuM nahIM. lekee khAvA mAMDayuM. ararara! telanA lADavA, AnuM nAma apajaza nAma karma. apajaza karma e paNa karma che. je karmanI eka aThThAvana prakRti jANanArA che te A vAtathI ajANyA nathI. trasadakazamAM jaza nAmakarma ane sthAvaradazakamAM apajaza nAmakarma laIe chIe. atyAra sudhI dharmane cheDe kayAM lAvyA? dharmanI kiMmata karI paNa pAMca IndriyonA viSaya sukhamAMthI bicAro nikaLI na zakyA, temAM sapaDAvAmAM je kiMmata karI te kharekharI kiMmata nathI. jema pUrve paTelanA chokarAnI jema. attara e. cATavAnI ke roTalAmAM copaDIne khAvAnI cIja na hatI, paNa suMghavAnI cIja hatI. ghamanI Ana jIve kiMmata karI. e kaI kALa nathI gaye ke jemAM A jIve dharma na karyo hoya. jema bajAranI jAhera cIja suMdara dekhIne bajAramAM pharavAvALe levAnuM mana na kare tema bane nahiM, tevI rIte jagatamAM dharmacI ja evI suMdara che ke te levA mahenata na karI hoya te bane nahiM. A jIve dharma anatI vakhata karyo, ema ApaNe anubhava paNa kahI zake che. bIjI bAju duniyAthI vicArIe te puNya karIne devatA rAjA mahArAjA thaelA ane pApathI duHkhI thaelA paNa
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhAraka pravacana zreNI, vibhAga-bIje 379 najaro najara dekhIe chIe. pachI ApaNe dharma na karyo hoya ema kema kahI zakAya ? je vastunuM pratyakSa phaLa hoya temAM harakeI akkalavALA derAyA vagara rahetuM ja nathI. enuM, rUpuM, hIrA, motI, mugIyA pannAnI kiMmata AvatI dekhAI, tenA lAbha ane zebhA jaNAI ane te tarapha derAI jAya, te dharmanA phaLa dekhI dharma tarapha kema na derA hoya ? anaMtI vakhata A jIve dharmanA phaLa dekhyA che, sAMbhalyA che, paNa vAMdhA kayAM AvyuM? mUrkha attara cATI gayo, are ! ghare lAvyo hatA te roTalAmAM khAvA cAlate tevI rIte ApaNe dharmane cheDe kayAM lAvyA? dIkSA kene kayAre ApI zakAya? ApaNe bhavya ane abhivya paNa ene lIdhe dharma tarapha dorAI gayA. abhavya sAdhupaNa zA mATe le che. tIrthakara muninI pUjA satkAra sanmAna dekhIne abhavya sAdhupaNuM ye che. abhavya sAdhupaNAnA bAhya phaLa dekhI dharma tarapha jhUke te bhavya te tarapha jhUke temAM navAI zI? keraDu magamAM apharA Ave to sArA magamAM aMkarA kema na Ave! tevI rIte dharmanA phaLo dekhI dharma tarapha DhaLe emAM navAI zI? abhAe anaMtI vakhata dhama karyo, bIjA bha e paNa dharma karyo che. te dharma karyo che te zA upara? je manuSya je saMpradAya ke samUhamAM dIkSA ane dIkSita thAya te bhAve ke kubhAve, tenI samAcArI rAkhavAvALe thAya. tamArAmAM sAdhu thAya game ke na game tene muhapattI hAthamAM rAkhIne bolavuM paDe. sahevAya ke na sahevAya tene rAtribhejana cheDavuM ja paDe. calAya ke na calAya te paNa gADImAM besAya ja nahi. eja vAta gRhasthAmAM . tamArA chokarA gADI vagara bhAyakhale na jAya ane garIbane bhAyakhale javuM hoya te konA gharanI gADI lAvavAno che? cAlatA javA mATe teo jamyA che. nAnapaNamAM saMskAra evA paDe che ke jenI virUddha IcchA na thAya. moTapaNamAM saMskAra AgaLa Ave che. tame bALakane dIkSA dyo che. haju tene duniyAne anubhava nathI mATe evAne dIkSA dyo ke-duniyAdArIno anubhava karIne sarva duniyA nirasa lAgavAthI te saMsAramAMthI chUTe. zeraDInA kUcA moMmAM nAkhavAnuM mana nathI thatuM, gaDerI dekhe te khAvAnuM mana thAya che. bALapaNathI dIkSA tye pachI juvAnI Ave tene mana zeraDI che. eTalA mATe kahIe chIe ke-bALakane dIkSA na devI. ema vAdIe kahyuM. tyAre mahAnubhAva !
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ 380 pravacana 92 su cAhe zeraDI rasavALI heAya ke rasavagaranI hAya, jenu` mana khasyu haze te jarUra dUra rahevAne nahIM, mana khasyuM haze kIDIo Ave che temAM jIvA jhapalAI jaze. te kUcA para kA tamArI duniyAmAM sATha varasanA DAsAnI vAsanA sUkAtI nathI. nahiMtara tamArA hisAba pramANe AThamA guguThANA sudhI purUSavedanI sattA che, te AThamuM guThANuM na Ave tyAMsudhI dIkSA na ApavI, AThamu' dIkSA pachI ja AvavAnuM. mATe dIkSA ja tamArA hisAbe na joI e. khALakAnI dayAthI dIkSA kha'dhanI vAta kahetA nathI. kAraNa keIkanA khALaka bhUkhe TaLavaLatAM che, tyAM jevu' nathI paNa tamAre te mukhyatAe dIkSAne dhakko lagADavA che. zrIharibhadrasUrijI kahe che ke-mahAnubhAva! tAre mate dIkSA na thavI joIe, paNa tItha kara mahArAjA chaThThA guNuThANe dIkSA kahI ke nahiM, purUSavedanA udaya hoya chatAM te rokavA joie ane mahAvrata levAM joIe. prazna-hamezAM smaraNa zAnu` ? uttara-anubhavelAnuM, anubhava vagaranuM smaraNa nathI, teA tamArA hisAbe zelaDI cUsI hAya tene zelaDInA paccakhANa na apAya. khALakane e dizA nathI teA tene tenuM smaraNa ja na thAya, zAsrakArAe bALakane, bhukta bhAgIne, kuTuMbavALAne, kuTuMba vagaranAne, dhanADhyane ane ninane paNa dIkSA ApavAnI vidhi rAkhI che. AvA beThA jape ne je Ave te khape.' < sthirIkaraNa na kare te samyaktva gUmAve pariNativALAe kAIne paNa dIkSA mATe nA kahevAnuM rAkhyuM. ja nathI. rAjagRhImAM sudharmAvAmI pAse kaThiyArA dIkSA lye che ane DaThiyArAnuM mana khinna thayuM. pUchyu', bAhya kAraNu spaSTa jAgyuM. aMte kaThiyArAnI khAtara sudharmAsvAmI rAjagRhIthI vihAra karavA taiyAra thayA. kaThiyArAne sAdhunA joga malyA. teNe sAdhupaNuM tarata lIdhuM. have rAjagRhIne kaThiyArA dIkSA laine gAcarI jAya che. lAkA dharmanI kiMmata ghaNI ochI kare che. kAle chANA vIdyutI hoya te rANI thAya te tene hAtha joDavA taiyAra che. lATarImAM bhIkhArI Aje kamAyA te tene zeTha kahevA taiyAra che. zu karI ke te vakhata tame hatA nahIM, saMprati kANu ?
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI, vibhAga khI 381 pahelAnA eka bhikhArI, roTalAnA TUkaDA mATe veSa lenArA, tene sa`prati rAjA kevI rIte mAneA che ? tamAre ghera jeTalA janmyA te pahelA bhavamAM tA dhanADhaya hatAne ? teA pachI samaya pahelAMnA daridra mUrtine te samaye tame gharanA mAlika zI rIte karyA ? zrImaMtane peTe, vArasAmAM mAla AvyA. tamAre ghera AvyA eTale bhAgyazALI, tA ahIM bhagavAnane zaraNe javAvALA bhAgyazALI kema nahiM ? tamArI bAyaDIne peTe AbyA eTale kiMmatI ne bhagavAnanA zAsanamAM Avye . eTale kiMmatI nahiM ? dharmanI kimata advitIya gaNatA hAya te tema na kare. kALA cAMllAvALA kahe ke have tArA lAkaDA kApavA mA, majAra vacce lAkaDA vecavA ubhuM rahevu. matyu-Ama kahenArA kANu ? enA eja uparanA pILA TIlAM karelA pazu aMdaranA kALA. jene ghera gAcarI jAya tevAmAMthI A zabdo nIkaLe che-leka jAta che. khAsaDA sahana kare paNa gALa-maheNu leAkathI sahana nAha thAya. te nava sAdhu sudharmAsvAmI pAse AvyeA. mahArAja ! A AdheA ne A veSa zreNika ane abhaya sarakhA dhArIe, sudharmosvAmI sarakhA gaNadhara, te avasare kaThiyArA ema kahI ghe ke-A tamArA veSa ne A tamArA AghA. duniyAmAM cAranI kaMpanImAMthI nIkaLI janAra cAra mATe peAtAnuM jora cAle tyAM sudhI nIkaLavA na ghe, tevI rIte tame pAghaDI pathImAMthI tamArUM cAle tyAM sudhI pAghaDI pathavALA-sa'sArIne na nIkaLavA ghA. dhanA mATe nIkalAone dharmanA ghArI kema nIkaLavA ghe, samyaktvanA AcAramAM pharaja pADI ke nisaMkIya nikaMkhIya nivittigicchA amUDhadiTThi ya / savUha thirIkaraNe vacchalla pabhAvaNe baTTu / / thirIkaraNa eTale mArgamAM rahyo hoya tenI prazaMsA karavI ane mAthI khasatAnuM sthirIkaraNa karavuM. na kare teA peAtAnuM samyakatva dajhAI jAya, jo tenuM anumAdana na Ape teA samyaktva dajhAya, A dhyAnamAM leze| tyAre bhagavAna mahAvIra deva pAse meghakumAre dIkSA lIdhI, rAtre kharAkha vicAyuM, bhagavAnane rAkhavAnI garaja zI hatI ? kevaLa* jJAnI thayA chatAM paNa je mArgathI khasatA hAya tene vALavAnI pharaja che. kevaLajJAnIne mAthI khasatA ne vALavAnI pharaja che. tethI tIrthaMkarane dhama sArathI kahIe chIe. jyAre kAcamena-savAra kAI dahADo gheADA jAya tyAM javA na dye. tevI rIte dharmanA sArathI jIvane dharma karavA hAya
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ 382 pravacana 92 muM te kare, na kare te eno AtmA jANe-ema na kahe. mahArAjane zI paMcAta ? AvuM kahenArAe dhamasAllI e pada upara haDatAla mAravI. nahIMtara A adhama zabda (zI paMcAta) nahIM belI zake. ahIM tIrthakara kevaLIne sAvacetI rAkhavI paDe ke-unmAge janArane mArge lAve. vitarAga kevaLajJAnIe tevAne paNa mArgamAM lAvavA baMdhAelA che, te cho e sarvathA vItarAga nathI. chaThThastha-kevaLajJAnI paNa thayA na haya, jeo haju rAgavALA che, te bIjAne unmArgathI mArgamAM lAve temAM navAI zI? dikSA cheDAvanAra gaNadharanI hatyAnuM pApakarma bAMdhe gaNadhara bhagavAna kaThiyArAne pUche che ke bhAI! tamAre bAhya kAraNa che ke atyaMtara kAraNa? je bAhA kAraNa hoya che tenuM auSadha karIe ane atyaMtara kAraNa hoya te kaMI upAya nahiM kaThiyAro kahe che kemane mahAvrata pAlavAmAM koI jAtanI aDacaNa nathI. aDacaNa dekhADI phakta pILAmAM keTalAka kALA cAMDalAvALA ciDhAve che, teja mane aDacaNa che. huM gocarI jAUM chuM, gocarI Ape che-joDe ThIka che-ema kahI mane hase che. ane bole che ke have jhADa nahiM kApavA paDe, A ThIka che, nirAMte khAvA maLaze vigere mArmika zabdathI mArUM hadaya viMdhe che. ApaNAmAM A zabdo Ave che ke nahiM. khAvuM pIvuM ane kamAvuM na paDe mATe sAdhu thAya che. A duniyAmAM bekArI keTalI che. bhalA-bekAre keTalA dIkSita thayA ? tamArA hisAbe bekAre AvI javA joIene? jAnavara baccAMne bAyaDIne cheDavA taiyAra nathI, te jeo Rddhi kuTuMba bAyaDI chokarA cheDIne sAdhu thAya tene mATe tamAre kevI anumodanA karavI joIe. saMsAramAM kaMI vahyuM nahiM eTale sAdhu thayA, ema kahenArA rAjagRhImAM zraddhAhIna kALA cAMdalA sarakhA ke bIjA keI? AvI rIte mane leka kahe che, e mArAthI sahana thatuM nathI. ApaNA AvA zabdothI kaI cAritravALAne DhIlA pariNAma thaze te kahenArA kaI gatie jaze? A hejanA zabdathI tamArI durgati, te cAritra letA roke te tamArI gati kaI? zAstrakAroe spaSTa jaNAvyuM ke je dIkSita thaye hoya agara thato hoya tene baLAtkAre ke te evuM karma bAMdhe? jema eka mANasa khulI talavAre gaNadhara mahArAjane kApI nAMkhe, ene jevAM karma baMdhAya tevAM karma e dIkSita agara dIkSita thato hoya tene rokanAre
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo 383 mahAmahanIya karma bAMdhe. balake te baLAtkAra karanAre gaNadharanI hatyA sarakhuM pApakarma bAMdhe che. mahAmehanIya kama bAMdhavAnA hetuo jeo baLAtkArathI sAdhupaNuM rokavA mAMge, marajI virUddha dIkSA teDAvavA mAMge, teone kevA karma baMdhAya te vicAraje. baLAtkAranI A dazA paNa vagara upage jema Ave tema bele, tenuM zuM ? kamAtA na AvaDe te nIkaLI gayA, tema belanArA kaThiyArAno dAkhale dhyAnamAM leje. pariNAma e AvyuM ke A tamAre veSa. AzvAsanamAM gaNadhara bhagavaMte kIdhuM ke-bahAra te tArA oLakhItA nathIne ? sAdhunA pariNAma rAkhavA mATe mAsa kalpa pUro thaye nathI, chatAM vihAranI taiyArI kare che, abhayakumAra Ave che, mAsaka95 thayo nathI to vikAranuM zuM kAraNa che ? AvI rIte A navIna sAdhue dIkSA lIdhI che, tene loko vacanathI upadrava kare che, tethI vihAra kare paDe che. kahevAnuM tattva e che kerAjagRhIne kaThiyAro dIkSita thaye tene mATe rAjagRhI jevI dharmapurImAM paNa Ama bolanAra paDayA hatA. kaThiyArAe haju mahIne te pUro karyo nathI, tene mATe AvuM bolanAra hatA, te ochuM zocanIya na kahevAya ? samavAyAMgasUtra TIkA pAnuM 53-54-mahAmahanIyanA baMdhanA sthAnake trIza. te paikI sattaramuM pApasthAnaka pachI aDhAramuM sthAnaka Ave che. jemAM nIce mujaba bhAva che- ghaNA lokonA nAyaka, saMsArasamudramAM rahelAne AzvAsananuM - sthAnaka athavA to dIvA jevA, eTale ajJAnarUpI aMdhArAe jenI daSTi rekAI gaI che, tene heya upAdeya pragaTa karanAra havAthI dIvA samAna, ApattithI rakSaNa karanAra, je gaNadhara vigere hAya, je prabhAvika puruSe hoya tene haNIne je mahAmohanIya bAMdhe che. A sattaramuM, have aDhAramuM-dakSAmAM taiyAra thayelo, dIkSAnI IcchAvALa, sAvadya yogathI viramele, saMyata sAdhu, sArI tapasyA karanAre, jaMgama tIrtha svarUpa, pate Ahasaka hovAthI jagatane jIvanarUpa evA dIkSita thanAra, thaelA ne AkramaNa karI, baLAtkAre zrata cAritra rUpI dharmathI je bhraSTa kare te mahAmahanIya karma bAMdhe. pApathI haThavA mAge tene zaraNuM ApavuM joIe cAhe te kaThiyAra hoya ke karoDapati haya, ajJAnI hoya ke jJAnI heya, agara koIpaNa hoya paNa sarvajJa prabhunA zAsanamAM eka samayamAM
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 92 su pUjya thAya temAM navAI nathI. tatkALa sAdhu thayelA ke keTalAka kALanA sAdhu thaele hoya paNa temAM pharaka nathI. je dIkSita thAya te nAnI UMmaranA hAya tA duniyAnA saMskAra na heAvAthI duniyA saMbaMdhI smaraNu ja thatuM nathI. ahIM je keAI pApathI pAchA haThavA mAMge te badhAne zaraNu devuM ja joIe. sAdhupaNAnA je AcAra hoya te AcAravAvALA ja thAya che. lAcanA rIvAja DhIlA hoya tyAM mAre muDaDAvavu che. leAca badhA karAvatA hoya teA leAca karAvavA che, jevI samAcArI tevuM tenu' valaNa. abhaLye mAna-pAna satkAra mATe sAdhupaNuM pALe, te tIthaMkara jevu cAritra pALe che. tenI sAmAcArI barAbara na Acare teA mAna pUjA na thAya. abhavya ke bhavya mithyA STi dravyasAdhupaNuM' lye te utkRSTu sAdhupaNuM pALe. prazna-lAcamAM apavAda che ? 384 uttara-vALa jene kAkhamAM na AvyA hoya, tevI UMmaravALA mATe leAca karavAthI viSama vAdika zarU thaI jatA hAya, AvI sthiti hoya te mATe apavAda jarUra che. AvA apavAdanuM bahAnu hu' laI lagna te na cAle. zAstramAM kathana karelA kAraNavALAone teA mahinAmAM muMDAvavuM ja joIe. cha mahinA vadhAravuM che ane muDhAvavuM che ne leAcanI peThe mAthuM khAMdhI besavu' che eTale dekhAva lAca karAvanAra jevA karavA che. apavAdanu sthAna che tyAM apavAda levAnA che. samyaktvI nigranthapravacana sivAya sa anathaka gaNe pUjA mAnatAnI IcchAe kIrtinI IcchAe sAdhu thanArAne te vakhatanI gacchanI sAmAcArI kharekhara karavI paDe-tA abhavya, mithyAdRSTi ke bhabyA ne sAdhupaNuM 2e teA sAmAcArI utkRSTI karavI paDe. anaMtI vakhata temAM ApaNe ghUsyA, cAritrA karyAM paNa chanA chakkAmAM ne pAMcanA pUjAmAM saMsAranA sukhA meLavavAmAM dharmanI kiMmata karI. Avate bhave AhAra zarIra viSaye iMdriyA tenA sAdhane ane AkharU sArA maLaze, A badhu dhArIe tyAM sudhI dharmanI kiMmata kaI? mATe ahIM pahelA kALA mahelanA zrAvaka jaNAve che ke-sette ajyuM e mudrAlekha jaina zAsana tyAgamaya pravacana e atha eja paramArtha, e sivAyanA AkhA jagatamAM je padArtho che te anatha che. nirarthaka eTale nakAmu, anatha eTale nukazAna karanAra, A AtmAe tyAgamaya jaina pravacana
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgAme hApha pravacana zreNI, vibhAga bIje sivAya nakAmuM nathI gamyuM, te anartha eTale julamagAra te kayAMthI gaNe? samyaktvavALA thavA te badhA mAMge che paNa pAMcane paMje ane chaThThI Abaru jyAM sudhI nava tarIke dharmanA phaLa tarIke rahevAnA che tyAM sudhI samyaktvamAM AvI zakaze nahi. samyaktva kyAre? pAMca ane chane julamagAra gaNavA taiyAra che? jema ahIM aDhAra pApasthAnaka belIe chIe, paNa bahAra pAMca paisA maLe eTale khuza thaI jAo che. A jIva kare che kaMI ane mAne che kaMI? A vAta tamArA AtmAne oLakhavA mATe kahuM chuM. lAMlacathI paNa dhamakaraNa karI cukela che. abhayakumAre kaThiyArAnA saMbaMdhamAM bhaMDAmAMthI traNa kreDa senayAnA traNa gADAM bharyA ane bajAramAM AvyA. abhayakumAra Da Da senayAnuM dAna kare che. gAmamAM vAta cAlI, maiI levA Ave che ane kaI jovA Ave che. juo-keDa senaiyA ApavA che paNa zarata sAMbhaLo-je agni saLagAve nahi, saLagAvavAnuM kahe nahiM ane pitA mATe saLagAvIne teno upayoga kare nahi tevAne jheDa naiyA ApuM. aMdhArI keTaDImAM nAgapunA besavuM bhUkhe maravuM ane tyAM rahevuM. tevAne keDa soniyA kAmanA zu? gRharathane agni vagara DagaluM nathI cAlatuM, amArI dazA e thAya ke bagalAne thALamAM pIrasyuM, eTale bagalA jevA amAre to joyA karavAnuM. amAre upagamAM te Ave nahiM. A bIjA kreDa e zarate ApavAnA che ke-kAcA pANIne aDavuM nahiM. keIne bIjAne aDavA kahevuM nahi, pitA mATe jaLanI virAdhanA karavI karAvavI nahiM. je pANI jagatanI sAdhAraNa cIja, mane game tyAre taLAvamAM nAhavA paDIe, tene baMdobasta kare te keDa sonayAne meLavIne karavA zuM? trIjuM -strIne aDakavuM nahiM ne tenA samAgamamAM AvavuM nahi. keDa senaiyA levA ne tane pAchA ApavA. niravaMzIyAnuM dhana rAjA laI jAya. abhayakumAra kahe che ke-I to . zarata kADhI nAkhe to laIe. evAmAM navIna kaThIyArA sAdhu tyAM nIkalyA. mahArAja ! traNa karoDa nayA mAre zarata kabUla kare tene ApavA che. zarata kaI? pANI agni strInI zarata kahI saMbhalAvI ane sAdhu e kabUla kare che, te sAthe cothI zarata te kahe che ke mAre senaiyA khape nahiM. have abhayakumAra pelA badhAne kahe che ke-tamane &aa. 25
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ 286 pravacana 92 muM koDa maLavA chatAM tame cheDayuM nahiM. te AmaNe te vagara lAlace cheDyA. to zuM joIne mazkarI kare che? pilAtIne lADu jamADanAra che, chatAM keTalA pasaha karavA taiyAra thAo che? kharekhara lAlacathI paNa dharmakaraNa karavI muzkela che. bhegakALanI kasoTImAM paNa tyAganI anumodanA kema thatI nathI? lADavA chatAM paubadhanI zraddhA chatAM eka dahADo ghara cheDatAM kIDI caDhe che. te gerarImAM lUkhA roTalA maLe, bhukhyA paNa rahevuM paDe ane lADavA paNa maLe, evuM chatAM jiMdagI mATe nIkaLavA taiyAra thAya che, tevA puNyAtmAone mATe evuM zuM joIne belatA hazo? tamane lADavA maLe che, eka ja dahADAne poSaha karavAne che, poSahamAM kalyANanI mAnyatA che, te eka dahADe ghara choDavuM muzkela che, te jiMdagI lagI nIkaLanArAne kema nathI anumodanA karatA? jeTalA virodhIo virodha ane upadrava kare che, kuTuMbIo upadrava kare che, temAMthI pAsa thaIne dIkSA lya che. pahelAM karsaTI vagara dIkSA levAtI hatI. Aja pUrI kasoTImAM sAdhupaNuM che. dararoja pAzcAtya vAtAvaraNa, nATaka sInemA reDIyA peparanAM vAtAvaraNamAM cAre bAjunI khAvAnI pIvAnI chUTa, chokare mAbApanuM kahyuM na mAne, tevI havAmAM gurune caraNe rahevAnuM kaI sthitie pasaMda thatuM haze ? atyAre sakhata vakhatamAM pasAra thaI nIkaLe che, chatAM anumodana nathI AvatuM. dharmanI kImata kaI? haju sudhI AtmAnI kamatamAM A jIva gayo nathI. mArA jIve jinezvaranI sAkSIe, samudAya sAkSIe kabUla karyuM. tame badhA pitAne mATe zrAvaka vacce kabUlAta karI che. meM samudAyanI aMdara pratijJA karI-niTe pAkane adde, paramaduM, jeNe gaLaphe. jinezvaranuM tyAgamaya nigraMtha pravacana e artha, paramArtha, e sivAyanuM badhuM anartha, e pratijJA karI che. e vakhate je ullAsa thaye hatuM te ulAsa upAzrayanA makAnathI nIlyA pachI rahyo nahi. jame karatI vakhata ullAsa kare ane detI vakhata meM macakAve, tene ke gaNa? asaMkhyAta guNa pariNuti kaI vakhate hoya? apUrva cIja maLI tyAre AnaMdathI uchaLato hato. bahAra nIka te badhI chAyA nIkaLI gaI. jevA uMcA pariNAme pratijJA
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI, vibhAga khIne kabUla karI temAMthI ahIM nAmanizAna nathI rahetuM. mATe amArA AtmAne adharmI mAnIe chIe. zAstronI apekSAe je dharmI hoya te peAtAnA avaguNu pahelAM dekhe. jemAMDhAthI pAna cAvyA hatA te mAMDhAthI kAyalA cavAyA ? A tA jaina zAsananI mukhya krIDa. trA lIdhA, teA kaI buddhie lIdhA ? samyaktva thayuM tyAM aDhAra pApasthAnakane pApasthAnaka mAnyA hatA. jyAM samyaktva thayuM tyAM pApasthAnaka mAnyA. pachI kayA rUvADAmAM pApasthAnaka AdaravAnuM mana thAya ? samyaktva thatI vakhate trividha pApasthAnaka vAsarAvavAnI buddhi thavI joI e. te vakhata tIvra pariNAma thAya. sAdhu pAAne vAsarAvIne beThA che, tenA karatAM paNu caDIyAtA pariNAma samyaktva pAme te vakhata-pApasthAnaka vAsarAvavAnA pariNAma hoya. chaThThAsAtamA guNusthAnakavALA karatAM navuM samyaktva pAmatI vakhate asa`khyAtaguNI nirjarA kahI che. te na hAya tA kema tevI nija rA thAya ? teTalA sa`sAranA kaMTALA sava virativALAne paNa na heAya. dIkSA lettI vakhata je pariNAma hoya, te pAchaLa rahetA nathI. A uparathI samyaktva thAya, te vakhata sAdhupaNAnI pariNati karatAM asakhyAtaguNI pariti samyaktva pAmatI vakhate vadhAre hovI ja joI e. samyaktva hovA chatAM dAvAnaLamAMthI nIkaLavA mAge, gheADA paNa agnimAM rahevA na mAge, paNa zakti kayAMthI lAvavI. khaMdhanamAMthI na chUTI zake, tyAre saviratinA pariNAmamAMthI dezivaratimAM Ave. savavatinA pariNAmavALAne deziveti hoya. ame sarvaviratinI dhAraNAe dezirvarita lIdhI che. have khAre tratA kevA che, khAra vratanA aticAra tapAsIe te| savitInI dhAraNAe kayA aticAra che? pelA cAra zrAvako adharmIpaNuM kevuM gaNAve che te AgaLa kahevAze. ( paryuSaNanA kAraNe pravacaneAnA avataraNA thayA nathI. ) pravacana 93 muM zrAvaNa vadI 10 zukravAra. 4 387 pApa na karavAnI pratijJA te mULapade paDikamaNuM zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM sUcavI gayA ke-A sasAramAM AjIva anAdikALathI rakhaDyA kare che. te rakhaDavAmAM
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ 388 pravacana lAgyuM kAraNa keNa? jagatamAM vAta phakhI mAnavAmAM AvI che ke-baccAM. kaMIpaNa saMskAra laIne AvyA nathI, paNa jevA saMskAramAM uchera thAya che, tevA ja vartanane saMskAravALA thAya che. saMskAra ne vartana saMga AdhIna che. tenuM pUrvanuM karma jarUra kAraNa hoya paNa tenA saMjogomAM karma e mukhya bhAga bhajave che. karma e niyamita cIja nathI. je cIja maTI zake nahi, jene nAza thAya nahi evI je kaI cIja hoya tene sAMbhaLavI. pazcAtApa upAyo nakAmA gaNAya. paNa je cIja palaTAvI zakAya, ochI karI zakAya, nAza karI zakAya tevI cIja burA pariNAmane lAvatI hoya te tenA nAza ghaTADA palaTAvavA mATe dareke taiyAra rahevAnI. jarUra che. ame pApa karI lIdhuM have paDikamaNuM karyAM zuM vaLe? jUTha, corI, para strI gamanathI, mamatAthI je pApa baMdhAvAnA hatA te tA. baMdhAI gayA. sAMje guru pAse AleyaNa laIe tapasyA karIe emAM vaLyuM zuM? pratikamaNa AyaNa prAyazcitta e rAMDyA pachInA DahApaNa che. balyA pachI baMba Ave te te zuM kAma lAge? evI rIte pApAcaraNa ryA, te AtmA sAthe baMdhAI gayA pachI prAyazcittAdithI vaLavAnuM zuM ? paNa pApa zI cIja che? pApa AtmAne vaLagavAvALI cIja che. vaLagelI cIjane vaLagyA pachI paNa khaseDI zakAya. baLavAmAM khaseDI na zakAya. pApa e karma che. te vaLagavAvALI cIja che. pahelAM te vaLagavA devI nAha. mULa padamAM paDikamANuM-mULa-. artha e che ke-pApane na karavuM, "na karavAnI pratijJA karavI e pahelAM naMbaranuM paDikamANuM. apavAda padavALA je mAnatA hatA ke pApa karazuM te paDikamaNuM karazuM, paDikamaNuM karavA mATe amAre pApa karavuM joIe. kAraNa guno nathI karyo to mAphI zAnI? mATe micchAmi dukkaDaM dee kayAre bane? avaLa savaLuM karIe tyAre micchAmi dukkaDe mATe pApa karatA hatA, tethI micchAmi dukkaDaM daI zakIe chIe. tame micchAmi dukkaDaM zAne dezo? nathI chelyA ne nathI kAMI vaLagADyuM, chatAM mApha karaje, e bolanAre keTale sAco? micchAmi dukkaDanI Teva mATe pApa-karavuM joIe. pApa na karavuM te paNa paDikamaNuM ja che. A mULa padane artha na samajatA Ane artha karyo kare che? utsarga pakSe pApa na karavuM te paDikamaNuM.
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAnaki pravacana zreNI, vibhAga khInne Be pApa karIne lAvavuM te pavAde pazcimachuM. te atha karanAra vastu samajyA ja nathI, pApa na karavuM e mULa pade paDikamaNu, paNa kaI apekSAe ? je pApa na karavAthI paDikamaNuM na kare te paDikamAnI kriyAthI cUke--ema gaNAvanArA hatA, temane samajAvyuM ke teNe pApa na karyuM... te paDikamaNuM ja che. pelA pApa karIne DikamaNu karavAmAM lAbha mAnanArA enI apekSAe mULa pada kahe che. pApa na kare tene DikamaNAnA lAbha nahiM maLe evuM elaphela mAnanArAoe kahyuM. je vastu zAstrakAroe je rUpe kahI hoya tene te rUpe na samajAya tA tenuM pariNAma zuM Ave? pApa ajANe thaI jAya tenuM paDikamaNu kare te apavAdamAM gaNAve che. anuyAgadvAra, Avazyaka niyukti samaLeLa sAyayeLa zravaNa jAcavyuM tA 'naddA maMto addo-nisisa ya taddA bAgasarca nana-sAdhu ho ke zrAvaka hA, divasa ke rAtrinA cheDe avazyameva paDikamaNu karavuM ja joI e mATe Avazyaka. AvuM AvazyakanuM niyamita karavApaNAne apavAdamAM nAkhyA. peAtAne utsaga mAM javuM nathI, pAte pApathI dUra rahe ne zAstrathI virUddha chatAM paddhattisara peAtAne pApa karavuM che, ne paDikamaNu* karavuM nathI, temaja karanArane apavAda padmavALA gaNAvavA che. hiMsA karanAra kevI rIte cuMgAlamAMthI chuTavA mAge che? pApa cheDA, na dhruTe te paDikamaNuM te choDI dyo. A sthiti paDikamaNuM uThAvavA vALAnI che. tevI rIte ahIM pApa e krama che, e lAgavA vALI cIja che. lAgelI cIjamAM echAvatu karavuM, palaTAvavuM te zakya che, azakya nathI. tame hiMsA karatI vakhata, juTha khelatI vakhata, pApa sthAnake| sevatI vakhata, je pApa AMdhyuM te pApane echuM karI zake che. AlAcana-pratikamaNa-niMdana gaNu dvArA e AchuM karI zake che. lAgelA karmA uthalAvAya, echA thAya ne nAza paNa thAya, sAdhana ane sAmagrIne aMge A cIja che. sAthenI sAmagrIne aMge pApanuM ghaTavuM, palaTavuM, nAza ane vadhArA paNa thAya. saMcAgA upara AdhAra rAkhe che. karmanA udaya saMcAgane AdhIna che. marI javAnuM hAya paNa temAM paNa dhAtunI kSINatA vagera kAraNabhUta che. agnimAM maLavuM, pANImAM paDavuM, kaMI paNa pheraphAra thayA vagara maraNu nathI. AyuSya karmanA khalAsathI maraNu che. emAM paNa saMjogA upara AdhAra rAkhe che. je mArA paganIce UMdaraDI AvI ane marIgaI. kharekhara enu
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ 90 : pravacana 93 muM AyuSya AvI rahyuM che ke nahiM? enuM AyuSya pUruM thayuM hoya te huM mAranAra nahIM ane AyuSya AvyuM na hoya te mare nahi. jyAre AyuSya AvyuM hatuM to huM mAranAra nathI. A uparathI kabula kare keAyuSya chatAM paNa jIva marI jAya che. e kabula thAya tema nathI. hisA. karanArA kevI cuMgAlamAMthI chuTavA mAMge che? karmanA udayAdika dravya kSetrAdikane AdhAre thAya che A pramANe kasAI paNa kahI zake ke-A bakarInuM AyuSya AvI. rahyuM che tethI te mare che. mATe mane hiMsA zI rIte ? saMgane AdhIna kamane udaya, nAza thAya che. te burA saMga meLavyA tethI tArA AyuSa kamane nAza thaye nahitara nAza na pAmata. je lAMbI mudata sudhI. AyuSya bhogavavAnuM hatuM te evA saga karyA ke tene TUMkI mudatamAM bhogavavuM paDayuM. ghaDIALanI cAvI je kamasara utaravAnI hatI te ekadama, utarI gaI, tema AyuSya kramasara bhogavavAnuM hatuM te upadravathI ekadama bhogavAI gayuM. jema cAvI kalAka cAlavAnI hatI te khIlI ne. pica vaDe DhIle karavAthI seMkaDamAM utarI gaI. tevI rIte je karma anukrame bhegavavAnuM hatuM te varaso lagI cAlata te tArA upadravane lIdhe miniTamAM. bhagavAI gayuM, tenuM nAma maraNa. A uparathI siddhAMta nakkI thaye ke karmo dareka jIva bhegave che paNa te karmano bhogavaTe thAya che zAthI?" bahAranA saMjogone lIdhe. Aja uparathI zAstrakAra kahe che ke___ udayakhayakhaovasamovasamA jaM ca kammuNo bhaNiyaM / vaM vitta laI mAva mAM ja saMpaH I dravya kSetra kAla bhAva ane bhavane AzrIne kamane udaya,karmane kSaya,kSapazama, upazama e badhA. kone AdhAre? dravyAdinA AdhAre. ApaNuM baccAMne kusuMgathI kema vArIe chIe? enA nazIbamAM jugArIpaNuM nathI te zI rIte thaze, ema dhAro cho? enuM jugArIpaNuM saMcAga para, zAhukArapaNuM paNa saMcAga upara AdhAra rAkhe che. kamane udaya che, paNa kamane udaya sAdhana ane saMvego para AdhAra rAkhe che. tyAre ja daherA upAzraya zA mATe ? tamArA saMgo. sudhAravA mATe. saMga sudhare te te AtmA jarUra sudhare. keTalAka evA. heya ke-saMga malyA chatAM nazIbamAM khAsaDuM hoya tene lakSmI cAMdalo karavA Ave te meM saMtADI de che. raste cAlanAra mANasane.
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhAraka pravacana zreNa, vibhAga bIje 91 vicAra thaye ke-AMdhaLe kema cAlatuM haze? AMdhaLApaNAne anubhava karavA AMkho mIMcI cAho. kuMDaLa jhaverAtanA dAgInA sAthe athaDAye eTale mAnyuM ke kAMTo vAgyo. A bIcAre banazIba AdamI. bicAre pitAne yogya saMga malyA chatAM paNa kyA saMgamAM utarI jAya che! virodhI vaga paNa tamArA daherA ane upAzrayamAM AvavA mATe rAjInAmuM Ape che. AvavA mATe sAdhu te nA pADI zake ja nahiM, chatAM deva guru vagara jamAvaTa karavA ene kyAM sthAna maLe che? zraddhAmAM saDelA, Avazyakane uThAvanArA, digaMbara paMthanuM ane tAMbara saMpradAyanuM Agama mAnya nathI tevA vAdIo netA tarIke maLe. jyAM AgaLa payUSaNa sarakhA pavitra dahADA ane dharma karavAne dahADe temane dharma karavAnuM sUjhatuM nathI. temane sUjhe che-zraddhA zUnya pAse maryAdA vagara besavuM, khAvuM pIvuM ane pheMkavuM te. ahIM khurazIo mane mane nathI maLatI te kadAca tyAM meLavAya. tyAM khurazI-pAna-bIDI maLe. A rithati jena kULamAM janmelAone pajusaNamAM sUjhe che. gAmaDIyA betha jevAne paryuSasaNamAM dharma karavAnuM sUjhe. chatI jogavAI chatAM nazIbadArI maLI hoya tyAM mALo ja rasto sUjhe. jaina dharmanA zAstro nahiM mAnanArA temanI pAse pajusaNa karavAmAM jenA nazIba nabaLA hoya tene AvI sthiti sUjhe. karmane udaya potAnuM kAma kare che paNa te sAmagrIne-saMjogane AdhIna che, mATe sArI sAmagrI meLavavI te dharmiSonuM kartavya. baccAMne kharAba sobatathI kema reko cho? eka ja kAraNa. banatA upAye tenA hitanA karIe, pachI nazIba avaLuM haze te temAM ame zuM karavAnA mATe ApaNI zakti pramANe ene sArA saMgamAM mUkavA prayatna karavo. sArA meLavelA saMgo kone asara kare, jenA karma pAtaLA hoya tene. ApaNe kuMvArI kanyA jevA chIe. dinuM rasAyaNa, DokaTaranI davA kayA rogane asara kare? asAdhya roga ne asara na kare, tethI davA karavAnuM koIe mAMDI vALatuM nathI. zAsanapremI koIpaNa prakAre asAdhya vyAdhimAM AvI jAya tevI kAryavAhIne kAraNa na Ape. sAdhya vyAdhi che tema dhArIne cAlo ane yogya avasare davAnuM sevana kare. karma pitAnuM phaLa de che, paNa saMjoga,
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAcana 93 su sAmagrIne anusarIne de che. kama pazu phaLa devAmAM soga sAmagrIne AdhIna che. kama thI pratikULa sacega thAya te te kama khasI jAya che, mATe dharmAMnI keTalI jarUra che te khyAlamAM Avaze. cAhe je vakhate ma adyAtA hoya, gayA savanA karmo te paNa A bhavanA` AleAcana-naMdanagrahaNu ane tapasyAthI paNa tADI zakAya che. A uparathI kama evI cIja nathI ke je khasI na zake. tene pratikuLa upAyA Ave teA khasI jAya. kama amuka saMjogAthI khaMdhAya, tevI rIte pratikULa sa`jogAmAM nAza paNa pAme che. jema ThaMDakathI zaradI thAya. tA garamIthI nAza kema na pAme? mithyAtvAdithI kama badhAya teA samyaktvAdithI zakAya kema nahiM? bacapaNamAM jevA saMcAgA maLe tevA ja bALaka nipaje che, tenI rIte A jnma kayA jogAmAM AkhyA che? pAtAnA gharanA sanegAmAM A jIva AvyeA ja nathI. lagna thayAM pahelAM che.karAnI vahu jamavA Ave yA eka kalAka ese paNa cIta pIyara javAmAM che. peAtAnuM ghara paNa thAya tyAre atyAre te sAsarethI nIkaLe eTale AdazAha. sAsarAtuM ghara najIka Ave tyAre rAkSasanA paMjAmAM. evI rIte AjIva AzravamAM jAya tyAre svataMtra, baMdhanathI jItyo. savaramAM herA upAzrayamAM sapaDAmaNamAM AvyA eTale athana, jema kuMvArI kanyA sAsare jAya tema A jIva daAsa upAzrayamAM UMcu` thita rAkhe che. atyAra sudhI kuMvArI kanyAnI seApArI jevA dhama karyo ra anatI vakhata Ave dezivarita vavarita lIpI chatAM paNa kuMvArI kranyAnA sAsare javAnI mAphaka adhIe savita, dezivarati Adi phaLIbhUta thaI nahiM. kuvArI nyA sAsare gaI hatI. paraNelI sAsare jAya tyAre pahelavahelI lAjamAM ane zaramamAM hoya paNa dahADe dahADe lAja ane zarama ochI thAya che. ApaNe kuMvArI kanyAmAM chIe ke paraNelImAM te vicArA ? sAmAyikamAM besIe chatAM kuMvArI kanyAnI mAka mana tyAMnuM tyAM ja. arthAt gharamAM ja. bhagavAnanI pUjA karatAM sAmAyika karatAM paDikaNuM karatAM hoIe tyAre cita karyAM? jema kuMvArI kanyAnuM cita sAsarAnI milakatamAM nathI, para`tu piyaramAM che, paNa jate divase kAma sAsarAnA gharanu lAgavAnuM che. piyaramAM rahelA bhAIbhAMDu kaMIpaNa Apaze nahiM, A tArA kuTuMbIo keADI nahiM parakhAve. anaMtI vakhata ahIM AvI gayA chatAM eka dahADA paNa A mArU nahiM evI
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo buddhi nathI AvI. anAdikALathI kuMvArI kanyA pramANe ja dharmamAM Avyo. A ghara mAruM ane e sAmAyika pArakuM, haju AvI buddhi AvI che. kuMvArI sAsarethI be pisAno mAla meLave to sAruM mAne, jANe mAre piyara-ghera laI jaIza. anAdi kALamAM rakhaDatAM anaMtI vakhata AvAgamana karyuM ke ahIMthI maLe ne tyAM kAma lAge. sAsarethI je sopArI maLe te paNa tyAM kAma lAge. jyAre jyAre A jIve dharma karyo Do karyo agara vadhAre karyo yAvat sAdhupaNuM karyuM paNa e badhuM kyamAM kuMvArI kanyAnI sopArI sarakhuM che. dharmakArya cAlu hoya te kaI vakhata apUrva lAbha thai jAya - sAsarIyA kyA sArA je piyara laI javA kaMI Ape che. tevI rIte ApaNe dharma kyo sAro ga ? A jIva kuMvArI kanyA tarIke ahaM Avyo ne koI paNa prakAre pAMcanuM poSaNa maLe AbaruvALe ghauM e ja mAgyA karyuM. emAM ja rAjI thayA, e mATe ja dharma karyo. enuM ja nAma mithyAtva. kuMvArI kanyAnI mUrkhAI kaI ? sAsarethI laI jauM. pIyaramAM mUkavuM te mUrakhAI. sAmAyikAdi dharma kare paNa mAla uThAvI javo che kyAM? pAMcanI prAptimAM, tame ATaluM samajanArA chatAM kaI vakhata pUjA karatAM ANaMda Avyo. dareka varSe vepArI mAladAra nathI thato, koI vakhata bharapa lAbha maLI jAya. sAmAyika pratikramaNa paSagha vigere dharmanA vepAra che. dareka varase bharapeTe lAbha na maLe, paNa mAla bharavAvALA kaI dahADo lAbha leze. ApaNe roja sAmAyika pUjA prabhAvanA karatA hoIe te rojanuM peDhInuM kharaca calAve tevuM. bharapeTe lAbha koIka vakhata 25, 15 varase AvI jAya. tevI rIte rojanI pUjA prabhAvanAnA kAryo peDhIno nibhAva karanArA, tamArA pariNAmane TakAvI rAkhe paNa evI rIte mAla bharavAvALo vakhata Ave bharapeTe lAbha laI tye. tevI rIte jinezvaranI pUjA reja emane ema thAya paNa AMgaLI aDADIne cAlyo AvuM chuM, paNa bhAva Avato nathI. paNa dukAna baMdha karI beThelo ko lAbha meLavI gayA ? tevI rIte ahIM ja sAmAyikAdika karatAM hoya ane te saMskAra jamAvI rAkhe to keIka vakhata jAmelI 1 AhAra 2 zarIra. 3 indriyo che tenA viSayo che tenA sAdhano - 6 AbarU.
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ 394 pravacana 7muM peDhImAM bhAllAsa thaI jAya te apUrva lAbha thaI jAya. ahIM bhagavAnanI pUjA karatAM AnaMda thaye. have daSTi kyAM gaI? AnaMda Avyo eTale vicAre zuM ? keInI upara dAvo karyo hoya te jarUra Aja baMdA phAvavAnA. zuM thAya che? UMdaraDI meLavela padArtha daramAM kheMcI jAya che. ene ephake paNa padArtha bahAra rAkhyA pAlavatuM nathI. bhagavAnanI pUjAmAM AnaMda. vakhate kuTuMba paisA mAla zarIrane vicAra karyo. daSTi kyAM gaI? e. vicAra kayAre Avyo ke Aja mArA AtmAnI atyaMta nirmaLatA thaI. UMdara marI jAya to paNa daramAMthI bahAra kADhe nahi. A AtmA paNa maravAnI aNI Ave to paNa emAMthI bahAra nIkaLatA nathI. cAhe jinapUjA sAmAyika pratikramaNamAM hoya paNa phaLa kayAM laI javA mAge che? devapUjA vigere badhA pAMcanI palejaNa mATenA nokara, devagurUthI paSavAlAyaka saMsAranA padArtho. deva gurU dharma e jhADa, A badhA kheDUta ene ugADanArA. A sthitimAM bhale anaMtI vakhata karyuM hoya te tethI kevI rIte kalyANa thAya ? jyAre samajanAre samaje ke-pAMca e vAghane paMjo phADI khAnAra ane te jIva-mRgalAne mAranAra che, e samaje te dharmanI kIMmata samajelo gaNAya. A upara samyapha mithyAtvane AdhAra che. jyAM sudhI potAnA jIvanane AdhAra na samaje tyAM sudhI dharmanI kIMmata samajyo nathI. vagara maLelI milakata mATenAM phAMphA mAre che te maLelA mAlanuM te zuM kare? pAMca vakhata cakravartIne harAvanAra e vaMdanIya kema banyA? - pAMcamAM agara chamAM dhArelI dhAraNA e maLI nathI temAM te dharmane homavA taiyAra che. atyAre vagara maLelAmAM A dazA to maLe tyAre zuM thAya ? bharata hArI gayA ane pAMce yuddhamAM bAhubaLa jItyA, chatAM bAhubalajI e cakaratna AvyuM te vakhate vicAra karyo ke-eka muSTithI bannene cUrI nAkhuM, paNa moTAbhAI upara ghA kare te mArA jevAne zobhe? bhAIe maryAdA lepI tethI marI gaye, paNa marelAne mAre mAre te mane gya nathI. tyAre have A upADI muThThI tenuM zuM thAya ? bharata AgaLa stuti karaze agara avagaNanA kare mATe te te karavA kevuM mAnuM mahyuM che. bhAIne mArUM te maryAdA tUTe ne pAchI muThThI mUke te mAna mare. banane rAkhavA che. tyAre zuM thAya? laca. A jage para vicAre ke-bharatanA hAthamAM eka chatrarAja thayuM. have e bANane
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgaddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje (395. varasAda calAve te vAMdhe che? A te mane mArI nAkhavA ubho thayo hatuM ke mArI ANa nahIM mAnanAre, ema karI veravALI zakate ke nahi? e pite vicArI avaLA vicAra karI zakate kharA ke nahi? cakravartInI pAMca vakhata AbarU le e sau che zAthI? sAdhupaNAnI kiMmata che mATe che. sAdhupaNuM kenA kAmanuM? jenA manamAM deva guru karatAM saMsAranuM piSaNa karavAnuM hoya tene sAdhupaNuM zuM? tene to vera ja vALavAnuM hoya. bAhubaLajIne pAMca vakhata harAvanAra, muThThIthI cUrA karavA taiyAra thanAra-bAhubaLa upara zuM joIne bhAva AvyA haze ? kharekhara bhAratanA manamAM sAdhupaNuM ramI rahyuM che. kAlanA tamArA nAnAbhAIne Aje namana kema karI zakAya? bAhubaLa bharatane kaTTara zatru, tenA caraNamAM namana kema karyuM haze? AvA bharata sarakhA pAMcamA pakaDAyelA, chamAM sapaDAelAe paNa e samajaNa rAkhI hatI. e badhA karatAM A sAdhu uce naMbare che. e samajaNa ApaNane keTalI che? pAMca ane cha karatAM A tyAga caDIyAto . che. ApaNe to zatrue hathIyAra kerANe mUkyA che mATe ene mAro. ApaNe sAdhana vagarano tyAgavALa dekhyo eTale pahele Theke. ughADA mAthAvALAne ThephayA ja jAva, e karavAnA zuM? paNa bharata cakravatIM hatA. te samajatA hatA ke-kharUM emanI pAse che. A badhAM vizvAsaghAtI sAdhana che. khorAka, IMdriya, viSaya ane tenAM sAdhana vigere. vizvAsaghAtI che. 10 varSa khorAka laIe paNa che lI vakhata gaLe pANI paNa na utare. tArA vagara eka divasa na cAle, tAre AdhIna thaI gayo te vakhate kahe ke huM kAmamAM nahIM AvuM e kema cAle ? khorAka e vizvAsaghAtI cIja. zarIrane aMge tame sahastramala haze. paNa chellI avasthAe AMgaLI ane hAtha UMco karavAnI tAkAta nathI. kAma paDe tyAre kaMI kAma nahi lAgavAnA. IMdriya se varasa lagI poSI, paNa jIva gayo eTale rAta paDI, pachI kAne AMkhe jIbhe te vakhate- aMta avasthAe vizvAsaghAta karyo. temane AdhAre 100 varSa rahyA paNa te vakhate ephake viSaya lAbhamAM anukULa nahi. sAdhane tapAsIe, bApe mA ena bAyaDI chokarA badhA potAnuM kAse che. bAyaDI pUche che ke mAre mATe zuM dhAyuM ? chokaro pUche che ke phalANI cIja kayAM che? kaMI kahevuM che? bAyaDI bApa beTo sau saunuM saMbhALavA beThA che. AnuM.
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravAha 94tanuM ke samAge che? patta na saMbhALe te bIje ke saMbhALe kuTuMbIo maryA pachI kaMI nahi choDe, kUTe che ane re che, te kene? are bicAro manuSyabhava hArI gaye, paMcepriyapaNuM, Arya kSetra, uttama kRLa-jAti, mikSanI nisaraNa je bhava hArI gaye. deva gurUne saMga hArI gaye. enI hAya hAya karI? koI sagAvahAlA kahe ke-makAna caNAvavuM adhurUM rahyuM, chokarAne paraNAvyA paNa nahiM, AnI hAya hAya karIe chIe, AvA vizvAsaghAtI 100 varSa sudhI bharose rAkhyA che ane palamAM che de che. tene kIMmatI gaNIe chIe paNa haju sudhI A AtmAne kIMmatI gaNyA nathI. laukika ane lekara mithyAtva laukika ane lokottara nA bheda samaje. pAMcanAM paMjA mATe ane saMsArika padArtho mATe laukika deva gurU dharma mAno te laukika mithyAtva, pAMcane cha mATe loketara deva gurU dharmane upayoga kare te lokettara mithyAtva. deva gurU ane dharmane bhege laukika phaLa mAge tene kevA gaNavA? deva gurU dharmanA bhoge je saMsArika piSaNa mAge tene zuM kahevuM? mithyAtvathI AgaLa jAva atyAre te mithyAtvI hAya paNa bhaviSyamAM samyakatva pAmavA lAyaka nahiM eTale dUrlabhadhi. mithyAtvathI dUrlabhadhi zabda ghaNe ja halake che.' jo ghaniSA eTale zuM? je dhamanI kiMmata samajAI heya te bharatane akhaMDa cakravartIpaNuM malyuM chatAM sAdhu thaela bAhubaLajIne adhika gaNyA. zAmAM adhika? tyAgamAM. jene pa1-6nI kiMmata vadhAre hoya tene tyAganI kiMmata kyAMthI hoya tene vizvAsaghAtI gaNe, garadana kApanAra mAne teja tyAgI tarapha rAgI hoya. babbe pAMca rAja dara rahelA devo tIrthaMkara pAse zuM levA AvatA haze? e kaMI IMdrANI ke vimAna vadhArI devAnA che? nahiM, to pachI zA mATe AvatA haze? AjakAla mIThA zabdo sAMbhaLavA mAgo cho, kaDavA hitanA zabdo sAMbhaLatA kIDI karaDe che. Idro de kaDavA zabdo sAMbhaLavA Ave che. aviratinA khADAmAM paDelA dharmathI dUra thaelA tamArA jAti uttama tethI tamane adhamI na kahIe paNa 1. pAMca eTale AhArAdika padArtho cha7 kIrti-AbarU
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ golAka pravacana zreNI, vibhAga bIje prabhu "no ghasiyA' kahe, teno artha adhamI ja che. Idro ane devane heLInA chokarA jevI gALa khAvAnI Teva paDI haze kema? e samajatA. hatA ke devatA kahIne pUjanArA ja jago para che paNa amArA AtmAnuM yathArtha svarUpa kahenArA kaI jago para nathI. jamyA tyArathI aviratipaNuM kahenArA keI nathI. zeThIyAne Ave A badhA kaheze paNa parigrahanA kIcaDamAM khUMcyo che evuM koNa kahenAra maLe? Idro pite pitAnuM adhama pAguM sAMbhaLavA ane rAja darathI Ave che. asaMkhyatA cheDA keDa yojananuM eka rAjaloka thAya che. eTale darathI kevaLa sAMbhalavA ahIM Ave che. Idra mahenata karIne marI jAya te paNa " mama'mAMthI nikaLI na zake. dharmIpaNuM zAsakAre kyAM gaNyuM che?' cAritramAM tethI namuMdhui belatAM dhamaracA tyAM cAritrarUpa dharma e artha karyo che. cAritra prApta thAya eTale ja dharmI ane dezaviratiya prApta thAya to dhamadhama ane te bane na hoya te adharmI. cAritrane dezavirati banne na hoya te adharmI. AvA zabdo sAMbhaLavA idra kema AvatA haze? jema tame zarIranuM darda parakhAvavA pI ApI DokaTara pAse jAo che, jevI rIte tame DeAkaTara pAse darda parakhAvavA. jAo che, tevI ja rIte Idra ane devatA bhagavAna pAse darda parakhAvavA. AvatA.. tema ApaNe mATe paNa asiddhAMtakA2 AtmAnA dardo jaNAvavA mATe jaNAve cheke-te zAthI vadhe che? zAthI ghaTe che ane te mATe kema karavuM e lakSyamAM levAnuM che. e lakSyamAM tyAM te dharmInI kiMmata samaje. AvI dharmanI kIMmata samajyAM tyAre ja vrata lIdhA. aticAra TALavAmAM, sarvaviratinI kIMmata kema samajyA te vigere adhikAra avatamAna. pravacana 94 muM bhAdaravA sudI 10 zukravAra AtmAnI vyavasthA karavAne haka tamane kema nathI maLatuM? zAstrakAra mahArAja jaNAvI gayA ke--dharma e cIja bahArathI kaI lAvatuM nathI ane te bahAra rahenArI cIja nathI. te AtmAnI cIja che. temAM ja pragaTa thAya vadhe sthiti kare che. paramadazA paNa AtmAmAM ja:
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 pravacana 4 muM rahe che ane parama phaLa AtmA bhogave che. A uparathI dharma e AtmAnI mAlikInI cIja che, te tenI vyavasthAne haka pitAne maLe joIe. te pachI tIrthaMkara pUrvadhara gaNadhara kare tema karavuM e dakhalagIra kayAMthI ghAlI? je pote pitAnI vastune upayoga karavA mAge te potAnI marajI pramANe vyavasthA karI zake, te tIrthaMkarAdi kahe tema karavuM e vAta ame kema mAnIe? AvuM kahevAmAM Ave chepitAnI mAlikInI kabajAnI cIja hoya te tenA sadupaga anupayogarUpa ganA pariNAmane na samaje tyAM sudhI potAnI mAlikInI cIjanI vyavasthA karavAne lAyaka nathI. A zarIra ApaNe pedA karyuM vadhAyuM ApaNI mAlikInuM kabajAnuM chatAM tenA sadupayogAdika na samajavAmAM Ave to tene zarIranI pravRtti svataMtra karavAnI paravAnagI ApI zakAtI nathI. maiDahAusamAM temanA zarIranI svataMtratA jhUMTavI levI paDe che. ApaNI milakata ghara dukAnanA mAlika ApaNe chatAM paNa je gharo vigerenI avyavasthA na rAkho te myunisipAliTI tarata noTIsa de. kabajAnI mAlikI cIja chatAM tenA pariNAme dhyAna na rAkhe tevAne tenI vyavasthA karavAno haka maLato nathI. tevI ja rIte ahIM jena zAsanamAM AtmA athavA dhame tamArI ja mAlikInI kabajAnI cIja chatAM tenI vyavasthA karavAne haka tamane maLatuM nathI. vezyAne pitAnuM jIvana soMpanAra jevI AtmAnI dazA jema rAjyano mAlika rAjA-prajA ke rAjyane nahi samajatA mAtra IdriyanA vyasanane ja samaje, te rAjA rAjya calAvavAne lAyaka nathI. zarIra ApaNuM kabajAnuM chatAM mAtra mAnasika vikArenuM dhyAna ApavAmAM Ave te te zarIranI vyavasthA karavAne tame lAyaka nathI. A AtmAnuM vicAryuM ja nahiM. te tarapha joyuM ja nahiM. AtmAne sudhAravAne upAya lIdhe ja nahi, te pitAnI vyavasthAne beI bese emAM navAI zI? atyAre tame kyAM dhyAna rAkhavAvALA che? AhAra zarIra Idriya tenA viSaye tenA sAdhane, A pAMcanA paMjAmAM ane kIrtimAM sapaDAelA che. je vezyAne AdhIna pitAnuM jIvana kare tevAne gAdInI mAlikI rahI zake kharI? to pachI A AtmA potAnuM jIvana kane AdhIna karIne beThA che? A pAMca vezyA jevA. AbarU dhana zarIrane nukazAna kare ane AtmAne anahada nukazAna kare che. keI paNa
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama dvAraka pravacaNa zreNa, vibhAga bIje 399 -samaju samudAya evAne rAjya gAdI saMpatA nathI. je AtmA AkhI jiMdagImAM AtmAnuM vicArate nathI, vicAryA vagara kahI ke mane phurasada nathI. sAmAyika paDikamaNAnI pUjAnI mane phurasada nathI. dahADAnA 24 kalAka kayAM jAya che? jagatanA sarva jI mATe dahADo covIsa -lAkano ja che. huM pAMcanA paMjAnI pravRtti karatAM paravArate nathI. eTalI badhI temAM pravRtti vadhelI che jemAM huM paravArI zakato nathI. AtmA e oramAna mA. pAMcanA paMje sagI mA. pAMcanA paMjAnI pravRtti paherene pahere vadhArato jAya tevo lagAma potAnA hAthamAM mAMge te tene lagAma zI rIte seMpAya? tevA mATe risIvaranI pahelAM jarUra che. manuSyagati AyakSetra, uttamakuLa-jAti, jinezvaranA dharmane sAMbhaLanArA jANanArA mAnanArA eTalI UMcI dazAmAM AvyA chatAM pAMcanA paMjAnI, pravRtti keTalI bagaDatI jAya che ane AtmAnI asala hakIkata unnati avanati samajavAnI vAta dUra rahI jAya che. ta nava kema kahyAM ekalI navatatvanI zraddhA, Azrava saMvaranI zraddhA dUra rahe. navatatva kema kahevA paDe che, jIva achava beja tatva basa hatA. Azrava, saMvara, baMdha, nijerA, mokSa, punya, pApa e sAte keI jIva ke ajIva sivAya padArtha nathI. pachI navanI zuM karavA bhAMjagaDa karavI? je peTA tave che tene mULatatvamAM kema levAya ? to pachI jIvanA 14 ne 563 bheda, ajIvanA 14ne pa60 bheda e paNa lyo. peTAbhedane kahevA hoya te 1000 kahe ane mULa kahe te beja kahe. 9 arthAt 7 tattva kahevA keIpaNa prakAre vyAjabI nathI. jIva-ajIvamAM badhuM AvI gayuM. Azrava karmane AvavAnAM dvAra eTale jIvamAM AvanArA mATe jIvamAM AvI gayA. nirjarA karma toDavAnI sthiti te jIvamAM che. mokSa e jIvanuM svarUpa ja che. punya pApa karmanA pudgale e ajIvamAM levA paDe. baMdha pudgalono kSIranIra nyAye jIvamAM maLavuM. navetaramAM kharekhara mULatatve be ja, jIva ne ajIva. te sivAya trIju taravaja nathI. tethI traNa rAzi kahenArane niddhava TharAvyuM. jIvAjIvane najIva. traNa rAzine kahenArane niddhava TharAvyuM to huM kahenAra kevA? mULatatva beja che ane piTA bheda levA hoya to hajAro che, to anaMtA to kahI dho. kAMte be kaho kAMte anaMta kahe. navatattvanI prarUpaNA zA mATe
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ 400 pravacana 4 muM karI? tenuM kAraNa e ja ke-je jIvo pitAnA svarUpane choDIne para pariNatimAM pariNamelA che ne saMsAranI cAra gatimAM rakhaDayA kare che, temano uddhAra karavA mATe. nadImAM taratAM be tuMbaDA zA mATe bAMdhavA? eka basa che. ekathI na bacAya te 100 bAMdhaze te paNa zuM vaLaze ? tuMbaDuM zA mATe badhAya che ? taravA mATe. e banne bAju sarakhI rIte madada denArA thAya, jethI taranAre sahelAIthI tarI jAya. eka karatAM bethI sahelAIthI tarazo evI rIte vistArathI anaMtA ane mULathI jIva ane ajIva, paNa navatA kahevA paDayA zA mATe? ekaja ke bhavyono nistAra karavA mATe. jineranI dezanA paraupakAriNI hoya ane virenI rava ane papakAriNI ubhaya svabhAvI heya zAstrakAra kahe che ke jinezvaranI dezanA paraupakAriNI hoya, sva upakAriNI nahi. sthavirenI dezanA pitAne ane zrotAne upagAra karanArI. pitAne ghAti karmano nAza kare che. kevalyA meLavavuM che tene A rasto che. mATe sAdhu, upAdhyAya, AcAryanI dezanA zrotA ane vaphatAne bannene upagAra karanArI, paNa tIrthaMkaranI dezanA mAtra zrotAne ja upagAra karanArI. vaktA tIrthakara temane kaMI upakAra nahiM. kadAca zaMkA thAya ke emane paNa zAstrakAre phaLa batAvyuM che. jyAM tIrthakara nAmakarmane adhikAra che tyAM jaNAvyuM che ke-ziSya graMthakArane prazna karyo kevIza agara ochA sthAnaka ArAdhI tIrthakara nAma gotra bAMdhyuM te bhegavAze zI rIte ? tenA uttaramAM jaNAvyuM ke nakANa dhAruM alAnie dharmadezanA devI, lagIra paNa udvega. rahitapaNe dharma dezanA karavI, tema karIne tIrthakara nAma kama bhogavAya che. dezanAthI bhegavavAnuM rahyuM, te bhagavyA vagara mokSe na jAya. jarmakSayAta muri: sarva karmanA kSayathI mokSa thAya; mATe tIrthakara nAmakarma bhagavAyA vagara kSe na jAya. bhavyane upadeza devAthI tIrthakaranA AtmAnuM kalyANa thAya che? nAma kama khapAvavAne mATe dezanA nahi paNa dezanAthI khape. tIrthakare tIrthaMkara nAmakarma de tethI saMkalpa-bhAva mana mAnavuM paDe. dezanAthI tIrthakara nAma karma khape. ApaNe bhASA varganA pudgalo. laIe chIe, te khapAvavAnA che te dhArIne bhASAnA pudagale letA nathI, ahiM acchAnie dharmadezanA karavAthI tIrthakara nAma kama bhegavAya che.
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgAdvAraka pravacana zreNI, vibhAga bIjo 401 tyAre payuMSasaNamAM pAMca dahADAmAM thAkI javAnI buma mAranArA tamArI apekSAe tIrthakara nAmakarmane navagajanA namaskAra. reja be pahora jojanagAminI vANuM eka jana sudhI avAja janArI vANIe roja cha sAta kalAka dezanA, eTalA ja mATe divyadhvani e prAtihArya gaNIe chIe. tyAM zaMkA karI che ke-tIrthakaranuM potAnuM vacana chatAM divyadhvani e devatAne atizaya kema? je rUpe tIrthakara bole te rUpe svare pUre tethI divyadhvani kahevAya che, cha sAta kalAka rAjanI dezanA de che. kaI sthitie temanA chAtio ane gaLAmAM cAlatA haze? be pAMca dahADA nathI, dararoja eka sarakhI jiMdagI sudhI dezanA devI, tIrthakara nAmakama khapAvavAnI ATalI mahenata kareja cha sAta kalAka jana gAminI dezanA aya tyAre tIrthakara nAmakarma khape. to te jIve mokSanI najIka gayA ke nahi? teTale upakAra temane thayo ke nahi? te pachI tIrthaMkaranI dezanA sva ane pArane upakAra karanArI kema nahi. tIrthakara nAmakarma samyakaranA jere baMdhAya kapaDuM meluM hoya temAM jANI joIne sAbu nAkhyo hoya te tene kapaDo bagADa kAI kahe che? melanI mAphaka sAbu nAkhyo to tene agADa kema nathI kahevAteM ? e kapaDAmAM nAkhelo sAbu mela kADhavA mATe jANI joIne nAkhyo. jo ke te pANIthI kADhI te nAkhave ja paDaze. dhoIne kADhatI vakhate melane sAbune paNa kADhavAnI mahenata paDaze. mela sAbu bane bahAranI cIja ane kADhavAnI mahenata, paNa mela kapaDAne bagADanAra jyAre sAbu kapaDAne sudhAranAra. tevI rIte karmanI prakRtimAM bAkInI badhAnI prakRti AtmAne bagADanAra, jJAnAvaraNIya darzanAvaraNIyAdi badhI prakRtio AtmAne bagADanAra, e badho mela. tIrthakara nAma karmanI zubha prakRti AtmAnA melane kADhI nAkhanAra. sAbue mela kADho, aMte sAbune paNa kADhavo paDaze. tevI rIte tIrthakara nAmakarma bIja karmono kSaya karanAra, paNa aMte ene paNa AtmAmAMthI kADhI to nAkhavAnuM ja che. tIrthaMkara nAmakarma bhegavavAne mATe dezanA che te tIrthaMkara paragaju nahi, svAthI te kharA. paragaju teja ke jene potAne kaMI phI levAnuM na hoya ane bIjA mATe ja udAma kare te ja paragaju. tIrthakara dezanA ze to paNa potAnA kama phA. 26
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ 402 pravacana 94 mu khapAvavAne mudI che. Ama kahenAre samajavuM joIe ke bhAImela havA lagADe che paNa sAbune havA e lagADo nahIM. tevI rIte jJAnAvaraNIya darzanAvaraNIya mehanIya aMtarAya e mULakarmo ane uttara prakRtio, mithyAtva avirati kaSAyathI lAge che. paNa je tIrthaMkara nAmakarma te mithyAtvathI avirati ke kaSAyanA jore AvatuM nathI. te karmabaMdhanuM kAraNa keNa? sAbu te paisA kharacI ghasIe tyAre, badhA karmo mithyAtva avirati kaSAyathI lAgI jAya, paNa tIrthakara nAmakarma tenA jore nathI lAgatuM. te tenA jore? samyakatvanA jere. e karmodayajanya prakRti tenA jere thatuM nathI. bIjI prakRtie karma udayanA jere lAgI javAnI, tIrthakara nAmakarma prakRti samyakttvanA jere thavAnI. samakitI e badhA tIrthaMkara nAmakarma bAMdhe ? nA, keNa bAMdhe ? eka ja jAtane jIva heya teja bAMdhe. AkhuM jagata janma jarA maraNa Adhi vyAdhi upAdhimAM cagadAI gayuM che, potAnA svarUpanuM bhAna nathI, parapariNatimAM paragamI rahyA che. potAne khyAla nathI, tevAne cagadAtA kayAre bacAvuM? A pariNati jenI thAya te manuSya tIrthakara nAmakarma bAMdhI zake. samyakatva mAtravALo pitAnA AtmAne ja cagadAne dekhe te bIjAne bacAvavAnA manoratho kayAMthI lAve ? vAMdarIne bacce kyAM sudhI vahAluM? vAMdarIne bacce vahAluM che paNa nAke pANI na Ave tyAM sudhI. upara pAchuM Ave to tene nIce nAkhI upara ubhI thaI jAya che. jyAM pitAne ApattimAM dekhe tyAM pArakI Apattine vicAra rahe ja nahiM. e ja para samakitI kevA ulAsamAM hoya? e cagadAyAnI vedanA vakhata mAre ane Ane banneno uddhAra karUM. e buddhi keTalI muzkela che? ApaNe cagadAyA chIe, e buddhi muzkela che. ApaNe khyAla nathI te bIjAnA bacAvane khyAla kayAM? je vakhate darIyAmAM bApa beTa DUbI rahyA che, te vakhate beTe bApane sAMbhaLavA taiyAra nathI, te samyakatva pAme te vakhata mAruM zuM thaze, huM kaMI AphatamAM chuM, kevI rIte TALuM? A dazAmAM hoya te vakhata bIjAnuM zuM thAya che e vicAravAno vakhata ja kayAM che? DUbato bIjA DUbatAnuM dhyAna keTaluM rAkhe? hajAramAM kaIka ja nIkaLe. tevI rIte ahIM je potAnA AtmAne janma jarAmAM cagadAye dekhate heya, pitAne bacavAnAM sAMsA hoya, tyAM bIjAne bacAvuM
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ -AgamoddhAraka pravacana zreNa, vibhAga bIjo 403 e buddhi keTalI muzkela che? emAM paNa eka paNa jIva DUbate na rahevo joI e, e buddhi AvavI keTalI muzkela che ? Aja tIrthaMkarapaNAnI jaDa. vIza sthAnakathI tIrthakara nAma karma baMdhAya, mAtra tapasyAthI nathI baMdhAtuM. ArAdhanAmAM Ave, tapasyA AlaMbana. ghaDIALane Takoro bhUkha ke jamaNa nathI, paNa bhUkha jamaNanI nizAnI che. TakorA thayA eTale cAlo jamavA. TakerA e nizAnI, tevI rIte tapasyA nizAnI. kharekhara ArAdhanA tanmayapaNAmAM che. viza sthAnakamAMthI keIpaNa sthAnakamAM Ave to A sAthamAM te AvavuM ja paDe-AmAMthI eka paNa jIva -cagadAe na rahe. ApaNe te saLagatA dAvAnaLa sarakhA, dAvAnaLa dUra -rahelAne te bALe paNa paMjAmAM AvelA te choDe ja nahi. ApaNuM ane tIrthaMkaranI bhAvanAne AMtare ApaNA kuTuMbamAMthI kaI nIkaLavuM na joIe. bahAravALA bhale nIkaLI jAya. agni saLagate hoya te cheTene sage hoya te paNa jALa nAkhavA taiyAra chIe. dAvAnaLanI hadanI bahAra hoya to dAvAnaLanuM jera nathI ke saLagAvI zake. ApaNe janma jarAdikamAM cagadAI rahevuM che ane bIjA paMjAmAM hoya tene paNa cagadavA devA che. sApaNa pahelA potAnI jAtane ja khAya. sApaNa jatI jAya ane khAtI jAya. kAMIka ja IMDuM bacI jAya tene kaNIyA sarSa thAya. ApaNe sApaNanA sagAbhAI, ApaNe upAya na cAle ne keIka nIkaLI jAya to judI vAta. -ApaNuM kuTuMbamAM Avyo tene janma jarA maraNanA paMjAmAM barAbara rAkha. sApaNanA meMmAMthI iMDuM chUTI jAya te ApaNA paMjAmAMthI kaI janma jarAthI bacI jAya. A sthiti ane tIrthakaranI sthiti bane meLavI juo. vIzasthAnakanI tapasyA nakAmI nathI kahetA, paNa sAdhya karyuM hovuM joIe. vAsudeva zreNika sarakhA traNa khaMDanA mAlike tenI -rANuo cheDIo chokarA dIkSita kema banyA haze? ane temanA dIkSA mahotsava kaye kALaje karyo haze ? e loke kuTuMba para rAgavALA nahIM hoya? teo vItarAga na hatA, kuTuMba-kabIlAnI mamatAmAM Asakata chatAM jemane khyAlamAM Ave ke mArAthI bacAtuM nathI, te pachI caMdana -svabhAvavALuM mArAmAM AveluM samyakatva che te caMdana paDayuM cheThuM kApyuM bAlya ghaTyuM sugaMdha ja Ape. jaDa padArtha potAnAmAM rahelI vAsanA -keI paNa kacchamAM AvyA chatAM ApyA sivAya rahetuM nathI, te pachI
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ 404 pravacana 94 muM mArAmAM AvelI samyakatvanI vAsanA e darekamAM kema na Ave? A. jyAre vicAra thAya tyAre te tIrthaMkara nAmakarma bAMdhe. tIrthaMkara nAmakarma janma jarA maraNa zokanA cakrAvAthI bacavAmATe te pahelethI bAMdheluM che. temAMthI chUTe e kaMI phaLa na gaNAya. ahIM tIrthakara nAmakarmanA udaya vakhate jagatanA jIvane duHkhathI choDAvavA mATe je bAMdheluM heya. te devAnuM phaLa mela kADhave e, paNa sAbu kADha e devAnuM phaLa na gaNAya. tIrthakara nAmakarmanuM phaLa je karma guTe, kSaya thAya, tenuM nAma: phaLa kahevAya nahi. jagatanA uddhAranI bhAvanA vagara tIrthakara nAmakarma baMdhAya nahi. huM jagatane cAra gatinA cakkarathI bacAvanAre thAUM. be tatva kahevAthI ja jagata pratibodha na pAme tIrthakara navatara zA mATe prarupe? tIrthakara nAmaka jagatanA uddhAra mATe bAMdhyuM che, te jagatane uddhAra beta kahevAthI thavAnuM nathI. bethI mAtra svarUpane khyAla Ave, paNa khyAla AvyA chatAM avanatimAMthI bacuM kema? unnatie pahoMcelA kyA jIva, e vigere jIva ajIva kahevAthI khyAla na AvI zake. Azrava-baMdha AtmAnI avanatinA rastA, saMvara-nirjarA e be unnatinA rastA, mekSa dazA e AtmAnI sthiratAnuM sarTIphIkeTa, mokSa pAme eTale avanati kaI divasa thavAnI ja nahi. AtmAnI svAbhAvika sthitinuM rajIsTara eka ja jage para. mekSanA. sthAna sivAya AtmAnI sthitinuM rajIsTara kaI jago para nathI. jIva pitAnA svarUpa, avanati, unnatinA kAraNe jANe ane haMmezanI eka sthiti rahI zake evuM sthAna jANI zake. ATaluM jANavuM hoya tene navatatva jANyA mAnyA sivAya chUTake ja nathI. gAMDAne sAruM hoya te khoTuM lAge ne khoTuM kharUM lAge. sAruM lAge te sArUM, khATuM lAge te khoTuM, te DAhyA mATe, gAMDA mATe nahiM. vastunuM sArA kharApaNuM gAMDA upara na rahI zake. tevI rIte A AtmA karmanI kedathI nIkaLI gaye heya. thAtithI rahita thaye heya, pachI sAruM lAge te sArUM, kharAba lAge te kharAba, paNa ghAtInA ghenamAM sUtelA hoya te vakhata sAruM lAge te sAruM, khoTuM lAge te khoTuM ema mAnanAre DAhyo nathI.
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 405 cAlu adhikAramAM Ave. peAtanA khajAnI mAlikInI cIja dharma, te cIjamAM sadupayeAga, durUpayAga, anupayeAgathI krayA pariNAma Ave e jANavAnI tAkAtavALA AtmA nathI. tA lagAma hAthamAM levAvALA thAya tA tenA jevA mUkha kA ? jene averAtanI kiMmataparIkSA nathI, tevA jhaverAta vecavA bese tA zu thAya? tuM tArA AtmAnA bhAnavAlA thA. AtmA karmAMnA krIccaDamAM khUMcelA che, temA *uddhAra jinezvaranA kahevA pramANe vartavAmAM temAM kalyANu ema mAnavAmAM che. devALIyA kaMpanI pAte dhapAvyA ja jAya tA kAyado tene vizvAsaghAtI zikSApAtra kahe che. jyAre kaMpanI DUbavA lAgI teA tamArI pharaja hatI kelIkvIDezanamAM laI javI hatI. DUbatI kaMpanInA DAyarekaTaro ane menejaranI dazA zI thAya che? A AtmAnI kaMpanI DUmatI, pArakAM nANAM hajama karanArI, mATe jinezvaranAM vacanane AdhIna karavAmAM jeTalIveLA lagADIe teTalI ApaNI nukazAnI. prAmANikatA kAM ? lIkvIDezanamAM mUkavI. asaMkhyAta AtmapradezarUpa zera hAlDA che, tene dararoja keTalI nukazAnI thaI rahI che, chatAM A kaMpanIne lIkvIDezanamAM nathI laI jatA. te mATe AgaLa jaNAvavAmAM AvyuM ke dharmanI vyavasthA karavAnA haka tyAre ja maLe ke jyAre traNenA pariNAmane samajavAmAM Ave, mATe lIkvIDezana nImI devA. teja tenI vyavasthA kare. dharma pragaTa thAya navapallava thAya paNa atyAre evI dazAmAM chIe ke tene saMbhALI zakIe tema nathI. enA rIsIvara deva guru dharma tene AdhIna banAvI AtmAne soMpavA. A sthitie kALA mahelanA zrAvaka peAtAnA AtmAne tIrthaMkarane soMpeleA gaNatA hatA, tethI meAhanA udayathI je skhalanA thaI che tene te bhayaMkara gaNutA hatA, tethI peAtAne adharmI gaNutA hatA. te dharmanI kiMmata kayA rasta samajatA hatA ? te prathama jANavuM joIe ne te jANyAmAH te pramANe ApaNe pazu dharmanI kiMmata samajatAM zIkhavu joIe. te tathA te zvanA mukhya gauNa bhedo kayA che te adhikAra agreva mAna.
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ 404 pravacana 95 muM pravacana 5 muM saMvata 1988 bhAdaravA sudI 11 ne zanIvAra dharmane lAyaka jIva kayArathI gaNAya? zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza ApatAM jaNAvI gayA ke-A. saMsAramAM vartamAna rAjyomAM jema kAyade che ke potAnI kabajAnI cIja hoya to paNa tenA sadupayoga Adine dhyAnamAM na le tyAM sudhI tene vyavasthA karavAno haka maLe nahiM. dharma e bahAranI cIja nathI, jinezvara zuddha gurU ane zuddha dharma paNa dharma nathI, tevI rIte hiMsAdikathI nivRtti karavI e Atma svarUpa dharma nathI. karmanA kSaya uparAma ane kSayaparAmathI AtmAnI Ucca pariNati thAya tenuM nAma dhama. deva gurU dharma kadI vyartha samajavAmAM Ave te tema nathI. anAja pakAveluM khAvAnuM che. lAkaDA agni tapelI khAvAmAM AvatI nathI, paNa te traNa vastu na hoya te khAvA lAyaka anAja paripakva zI rIte bane ? agni -lAkaDAM-tapelI hoya te khorAka khAvA lAyaka bane. tevI rIte AtmAne dharma paNa karmane kSaya, karmane kSayopazama ane kamane upazama karIne pragaTa karavAno che. sAkSAt jinezvara bhagavaMta paNa AtmAne dharma nathI. pUjya gurUdeva paNa AtmAno dharma nathI. jayaNAdika pravRtti karIe e AtmAne zuddha dharma nathI. AtmAne zuddhadharma karmanA kSapazama upazama ke kSayathI thaelI AtmAnI nirmaLa pariNati. anAja khAvA. lAyaka kayAre bane ? jyAre lAkaDA agni ane bhAjana hoya tyAre. tevI rIte AtmAnA karmanA kSayAdika kyAre thavAnA? jyAre deva gurU dharmanuM sAdhana maLe tyAre. A traNe sAdhana maLavA ja joIe, malyA sivAya AgaLa vadhI zakIe ja nahi. chava dharmane lAyaka jyAre gaNAya ane koNe karyo ? anAdithI A jIva rakhaDe che. ATalA kALa sudhI, dharmane lAyaka na banya, arihaMta, zuddha gurU, ghAdika sAdhanathI jaya. NAo anaMtI vakhata karI te paNa zuddha dharmanI prApti kema na thaI?" atyAre zuddha dharmanI prApti thaI che ke nahiM? kadAca prApti thaI te tenuM kAraNa zuM? pahelAM je karma khapyAM te phakta egaNetera koDAkaDI. khapyAM ane aMtaH koTAkoTi sudhI AvyA ane pachI vadhAre khapAvavA. mATe AgaLa vadhyA nahi. cAhe lajajAthI lAlacathI keIpaNa kAraNothI
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'AgamAddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bIje 407 arihaMta devane zuddha sAdhune ane zuddha dharmanI pavitra kriyAne AcAranAre thA. atyAre jarUra haLukarmI banyuM ja che. laghukama thayA sivAya tIrthakaranI sevA gurUnI sevA ane dharmane sevavAno vakhata Avate ja nathI. bhavyAbhavyanI samajutI. aNasamajathI ajJAnatAthI kaMIpaNa kAraNathI UMcakuLamAM janma thaelo hoya to te janma puNyAI vagara hoto ja nathI. ajJAnatAthI bIjI IcchAthI ane pauddhagalika sukhanI lAlacathI tIrthakarane zuddha gurUne ane ahiMsA lakSaNa ane vinaya mULa satya dharmane mAnavAne vakhata laghukamI ane puNyAI vagara AvatuM nathI. bhavya jIvane ajJAnatAdikathI devagurUnI jogavAI malI hoya to te haLukama kharA, paNa abhavya jIva mATe zuM ? abhavyapaNAne nirNaya karavA mATenuM kAma keTaluM mukela che. - mAtra kevaLajJAnI ja abhavyapaNAne nizcaya karI zake che. bhavyane nirNaya karavAno haka dareka jIvane che. bhavya abhavyapaNAnI jene zaMkA thAya te jarUra bhavya. A uparathI tamArA AtmAne bhavyapaNAno nizcaya karavAne haka malyo. mane kyAre mekSa maLaze ? mAre mATe mela dUra kema ? mokSa najIka kema nahi ? AvA vicAro Ave te tame tamArA AtmAne cakkasa bhavya mAnI zakaze kharA. khuda tamArA ja AtmAne paNa abhavyapaNe nizcaya karavAne haka tamane se nathI, eTale eka vakhata tame abhavya che te paNa tamArA AtmAthI nizcaya karavAno haka tamane nathI. bhavyanuM cinha kayuM ? jene mokSanI zraddhA hoya, javAnuM mana thAya, mokSa maLaze ke nahi evI zaMkAo thAya, huM bhavya ke abhavya chuM e zaMsaya thAya, te jarUra bhavya che. sarva sUtromAM ApaNe joI laIe te paNa abhavyapaNuMnI nizAnI ja nathI. abhavyapaNuM kevalI gamya che. deva, gurU, dharma ne mekSa na mAne te abhavya ke abhavya deva gurU dharmane na mAne. e bemAM vAta kharI kaI? deva gurU dharmane na mAne te abhavya e vAta zAstromAM nathI. be vAkya sarakhA lAgaze paNa tattva 'vicAratAM mahAna aMtara lAgaze. abhavya zuddha devAdikane na mAne te cokkasa. eTale je abhavya te zuddha devAdikane zuddha devAdika tarIke na mAne te vAta cokkasa, paNa zuddha deva gurU dharmane na mAne te abhavya
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana 5 muM te vAta samajavI nahiM. A be vAtamAM pharaka kayAM paDyo ? abhavya deva gurU dharmane na mAne paNa deva gurU dharmane na mAne te abhavya nAha. dRSTAMta ApaNe kahI zakIe ke-paherelAM lugaDAM kADhI nAkhe te mAMDe ke gAMDe paherelAM lugaDAM kADhI nAkhe ? nAnAM baccAM gAMDAM na hoya te paNa paherelAM lugaDAM kADhI nAkhe ane lugaDA utArI nAkhavA mAtrathI gAMDA zabdathI saMdhatA nathI. tevI rIte abhavyapaNAnI vyAkhyAmAM pharaka che. ghelIne paheravAnuM ThekANuM na hoya tevuM behI zakIe paNa caheravAnuM kANuM na hoya te ghelI ema belI na zakIe. traNa cAra varasanI chokarIne paheravAnuM ThekANuM hotuM nathI, tethI te ghelI na kahevAya. ghelIne paheravAnuM ThekANuM na hoya te vAta kabUla paNa paheravAnuM ThekANuM na hoya te ghelI e vAta magajamAM rAkhavI nahiM. je zuddha devAdikane mAne te bhavya paNa na mAne te abhavya ema nahiM. zuddha devAdikane mAnanAro bhavya hoya, paNa na mAnanAre abhavya-e kahevAne haka ApaNane nathI. bhavyapaNAno nirNaya karavA mATe tamane haka che, paNa abhavyapaNane nirNaya karavA mATe zAstrakAroe tamane haka ApyA ja nathI. eTalA ja mATe abhavyanuM abhavyapaNuM kevaLI gamya kahevuM paDe che. bhavyapaNAno ekalo nirNaya tame tamArA AtmAthI karI zake. tamArA AtmAmAM bhavyapaNAno nirNaya karo tethI bIjAnA AtmAmAM bhavya ke abhavyapaNuM che, te kahevAne haka tamAro nathI. bhavya-abhavyapaNuM zAathI samajatA zIkhe. be padArthanA jJAnamAM zaMkA thAya bhavyAbhavyanI zaMkA thaI eTalAmAM bhavyapaNAne nizcaya zI rIte? jagatamAM sAmAnya niyama che ke-zaMkA kayAre thAya? be padArthane jANe samaje ane aMte hRdayamAM pratIti thAya, pachIja zaMkA utpanna thavAnuM kAraNa bane. je deraDAne ane sapane jANatA nathI, ene sApa ke deraDuM che e zaMkA thavAne vakhata ja nathI. A uparathI deraDAne ane sApane jANa hoya samajatuM hoya ane mAnatA hoya tene ja zaMkA thAya. bIjAne zaMkAne vakhata ja nathI. je bhavya ane abhivya be cIja jANate heya samaja hoya ane mAnate hoya tene ja bhavya-abhavyanI vAMkA hoya. je abhavyapaNAne samajAtuM na hoya te manuSyane huM abhavya ke bhavya te zaMkAno vakhata ja nathI. jene zaMkA thaI e manuSya, bhavya
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamA pravacana zreNI, vibhAga bIje 49 abhazyapaNu' jANyuM che. gamajavAmAM Avyu che ane mAnyuM che. zakA yAre thAya ? rezamanuMDhADuM Unanu dADu ane sutaranuM deraDuM.. emAM camakavAnuM bhaya pAmavAnuM thAya kharU? tame traNene jANeA che. samo che| ane sanA che. rAmamAM suvALA, jainanA vadhu kharabacaDo ane sutaranA sparza sAmAnya khamacA hoya che. chatAM te doraDAthI camakatA kema nathI ? paNa sApanuM bhayaMkarapaNuM. lakSyamAM Avyu' che. te lakSamAM AveluM DevAthI sApanA AkAramAM paDelA doraDAthI camakArA-bhaya thAya che. doraDuM rezama Una ke sutaranu` hoya temAM bhaya karapazu AvyuM nathI. sApa che ke dAra u e zakrAnI sAthe tame camakA che, hRdayamAM te bhaya peThA che. doraDu hoya teA phIkara nahiM. sApa haze tA marI jaIzuM. evI rIte lakhyAbhavyanI zaMkA kAne thAya ? jene abhavyapaNAnA camakArA-bhaya lAgyA hAya, jene bhavyapaNuM sArUM che ane abhavyapaNu hAya te mArI zI vale thaze ? te bhavya. mekSa meLavuM e icchArUpa kalpavRkSanI kiMmata ? abhavyapaNAnA camakAreza-bhaya thayA vagara sabyAbhavyanI zakAne sthAna nathI. bhavyapaNAmAM ISTa dekhe abhavyapaNAmAM aniSTatA dekhe tyAre ja zaMkAne sthAna che. A vastu nakkI thaI eTale abhavyapaNAne kharAba dekhanArA, bhavyapaNAne suMdara dekhanArA hAya ja te bhavyAbhavyanI zaMkA kare. bhavyanuM svarUpa mAkSa javAne lAyaka, abhattuM svarUpa kAI kALe mekSa pAmavAnA nahiM, makke meAkSa javAne lAyaka nahiM. jene mAkSanI lAyakAta jANavA mAtrathI Ana Mda thAya te meAkSane na mAne evuM bane kharU ? mAkSanI aAgyatA jANavA mAtrathI matIyA marI jAya nirAza thAya te mAkSanI IcchA vagaranA hoya evuM bane ja nahiM. meAkSa na maLe e bhuMDAmAM bhuMDuM mAnyuM, meAkSatanI zraddhA thaI, mekSatattvanI abhirUci thai ane tethI udyamapaNu evA prakAranA zarU karyAM. jainazAsana kalpavrukSa che, kalpavRkSanuM kAma zuM ? tame kalpanA karA te badhI vastu pUrI karI devI. jaina dharma kalpavRkSa eTale ' mekSa meLavuM ? eTalI kalpanA karo tA tamane mekSa jarUra meLavI Ape. jaina zAsana manathI kalpelA metInA cAkane sAcA metInA cAka pUrI de che. kupavRkSa * pAse kramanazIbe keraDAM mAge te kalpavRkSa zuM Ape ? keraDAM Ape.
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ -410 pravacana 95 muM. kalpavRkSa sarva padagalika Icchitane Ape paNa jainazAsana te paugalika padArtha AhAra, zarIra, idriya tenA viSa ane tenA sAdhano je mAge te Ape ane Atmika zadhipaNa Ape che. kalpavRkSa e na juve ke A bAvaLI mAge che te tene kAMTA vAgaze. te kAraNa jovAnuM kAma kalpavRkSanuM nathI. A viSayamAM kalikALa sarvajJa kRta pariziSTa parvamAM riddhi ane siddhi nAmanI be pADe zaNanuM daSTAMta sAMbhaLIe. IrSyAla riddhi ane siddhi paDozaNe riddhie devatAnuM ArAdhana karyuM ane siddhie paNa tenA kahevAthI devatAnuM ArAdhana karyuM. devatA saMtuSTa thayo. pahelIe je mAgyuM te karatAM siddhie bamaNuM mAgyuM. phera ArAdhana kare che, riddhi kahe che ke siddhi karatAM bamaNuM mane Apa, evI rIte paraspara spardhAmAM ArAdhanA cAlyA karyuM ane bamaNuM bamaNuM cAlyA karyuM. bAI jAta IrSyAra hoya che. jagatamAM ISya e avaLe kAca che. pheTAnA kAcamAM savaLe hoya to avaLe Ave ane avaLe beThA hoya te savaLe Ave. tevI rIte IrSyA e jagatane avaLo kAca che. bIjAne mAjamAM dekhe te pote duHkhI, bIjAne duHkhI dekhe to pite AnaMdamAM. varasAda. zyAma hoya tyAre ApaNe ujaLA ane varasAda ujaLo hoya te ApaNe zyAma, bIjAnA sukhe ja ApaNe duHkhI. eka devadata pAsethI yajJadatte mAla 30 nA bhAve lIdhe. kAle 31 thayA te e kamAI gaye, kAle meM ApI dIdho, eka dahADA badale pakaDI na rAkhI zake, e kamAI gayo. tenI hRdayamAM baLatarA. evAmAM bIje dahADe thaye ra9no bhAva. tyAre baMdAe 30 laI lIdhA. aMtarAya karma vagara samajaNamAM kema baMdhAya che? te A aMtarAya bAMdhavAnA rastA che. nakAmA karma bAMdhI AtmAne bhAre kema karAya che. je 29 ne bhAva thayo te ene aMtarAyano udaya, mAre lAbhAMtarAyane kSapazama, levA devA vagara karmabaMdhana, phogaTane aMtarAya bAMdhyo. AnAja phaLathI bIjA bhavamAM lAbhAMtarAyane udaya thAya. je te samajato hoya ke cAhe je udyama karuM paNa jagatanuM je kArya thavAnuM che to kevaLa karmanA udaya pramANe thavAnuM, evA nizcayavALAne ja A vAta dhyAnamAM Ave. nahIMtara lAbhAMtarAya bAMdhe. riddhi-siddhi banene bamaNuM maLe che. ene bamaNuM kema malyuM. riddhithI siddhi bamaNuM laI zake che, paNa ene bamaNuM maLyuM kema enI.
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI, vibhAga mI 411: ' khaLatarA che. jIvanI dazA kaI thAya che. devatA AdhIna che, chatAM. aLatarA kare che. mATe have 'me'marU paNa tuje rAMDa karU nAka kApIne paNa apazukana karU, evI rIte siddhie vicAyuM ke-mane tA nukazAna bhale thAya, paNa ene te besADI daUM. devatAne kahyuM ke eka vakhata mArI eka AMkha phADI nAMkha, zA mATe ? pelAnI e phADAvavI che. peAtAnI phADIne pAte kANI thaIne paNa pelIne AMdhaLI karavA mAMge che. kalpavRkSa devAnu kAma kare che. mAgeA te Ape. pariNAme hita hAya ke na hAya te mAMganAre tapAsavAnu` che. paNa ApanArane tapAsavAnuM nathI. devIe eka AMkha, phADI gharamAMthI bahAra nIkaLatI nathI, kaMIka navuM jInuM mAgyu' che. peDhIe devatAnI ArAdhanA karI enA karatAM bamaNuM Apa ema mAgyuM. dravyathI paNa sudevAdikane mAnanArA kaeNyAre thAya ? '' jema kalpavRkSa ciMtAmaNI agara devatA pAse je mAMge te Ape, mAMgelI cIja nukazAna karanAra che. e ApanAre vicAravAnu' nathI. tevI rIte zAsana evI cIja che ke tame tenI pAse meAkSa mAgeA, devalAka mAgeA, agara paudgalika sthiti mAMge, je je mAMgeA te badhuM Ape. paulika padAtha mAMganAra jIvanuM AgaLa bhAvI zuM thaze, enA vicAra deva gurU dharma rUpa kalpavRkSane karavAnA nathI. jainazAsana tamArA mananA meAtInA cAkane sAcA karI devA taiyAra che. munnatanI huMDIne samaje che ? ekalu mAkSa mAnA eTalAmAM eka pudgala parAvartanI muddata. meAkSajoDe. bIjA tattvA mAnA tA ardha pudagala parAvartanI muddata. mekSa mAnIne te meLavavA pravartI te ATha bhavanI mudata ane kSapaka zreNi zarU kare tA taratanI huMDI. tame meAkSane icche teTalA mAtrathI mAkSa meLavI devA te mATe jaina zAsana badhAelu' che. balke mudate paNa meLavI devA khaMdhA-elu che, teA pachI tamane bhavya na kahe te zuM kahe ? bhavyAbhavyanI zaMkA thAya eTale bhavya cAkkasa. mekSa maLavAnA e cAkkasa. jene bhavyaabhavyapaNAnI zaMkA thAya te jarUra bhavya. abhavyane A zaMkA hoya ja nahiM, paNa bhavyAbhavyanI zakAna thAya te abhavI ema na kaheze. ene ulaTuM nahIM leze. abhavyapaNu' jANavAnA ekke rastA zAstrakAre rAkhyA nathI ane che paNa nAMhe, tenA niNaeNya phakta kevaLajJAnIoja kare che. kevaLajJAnI sarva kAlane saMjIvane jANanArA che tethI A jIva sa kALamAM kevA svarUpe rahevAnA che te jANI zake che. A jIva kAI kALe.
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ 412 pravacana * muM dharma mokSa meLavavAno nathI, evuM te pite jIvane sAkSAta dekhe che ane tenA karmodi svabhAvane paNa dekhe che. sarvakALamAM abhavyapaNAne nizcaya temane thAya che. zAstrakAra kahe che ke abhavya e jIva paNa halukamI thayA sivAya guddha devAdikane dravyathI mAnanAre thatuM nathI. lAjathI dAkSiNyatAthI laukika padArthonI apekSAe mAnanAre kayAre thAya? javAbamAM tamAre harahaMmeza kahevuM ja paDaze ke-haLukarmI thAya tyAreja dravyathI zuddha devAdikane mAnanAre thAya. khuda dhama kRtyanuM AcaravuM halukarmI thayA sivAya bane ja nahi. tethI cAhe te bhavya ke abhavya heya paNa jyAre deva gurU dharmane dravyathI paNa mAnanAre thAya tyAre 69 keDA keDa sAgaropamanI sthiti tuTI gaelI ja hoya. chellI keDA keDInI sthiti lakSya vagara na tUTe devagurU dharmanuM dravyathI ArAdhana keNa pAme? cAhe bhavya hoya ke abhavya hAya paNa kaI keDA keDI sAgaropamanI kamanI sthiti teDe teja dharma pAme. jyAre deva gurU dharmanuM ArAdhana karyuM tyAre ApaNe halukamI thayA hatA. A nirNaya bhavya abhavya bane mATe. jyAre jyAre dravyathI zuddha devAdikanuM ArAdhana thayuM tyAre tyAre halukamI ja hatA. ajJAnapaNuM parAdhIna paNAmAM uttama kULamAM utpanna thayA tyAre puNyano ja udaya hate. e uparathI samajavAnuM e ke-jyAre jyAre kaI paNa kAraNathI uttama kuLamAM upajyA. samajaNathI parAdhInatAthI tyAre tyAre puNyane udaya che e cokakasa mAnavuM joIe. evI rIte jyAre dravyathI devAdikanuM ArAdhana thAya tyAre ApaNe halukama jarUra chIe. zaMkA thAya ke 69 keDA keDa sAgaropama upayoga-samaja vagara truTI jAya tyAre deva gurU dharmane pAmavAne lAyaka thaI e to pachI koDA keDa sAgaropama sudhInA karma teDyA ke? anuyogenyathApravRttikaraNa, eTale jema pravartate hoya temaja pravarte tene khyAla kaMI nahiM. tethI te yathApravRttikaraNane anAgikakaraNa kahevAya che. anupayogamAM 29 kaDA keDanI sthiti tUTI gaI te have rahI te eka keDA keDi sAgare yamanI. je pavanathI hAthIo uDI gayA tene rUnI pUNIne uDADatA vAra keTalI? 69 koDA keDa sAgaropamanI sthiti vagara dhAraNAe uDI gaI te aMtaHkeDA keDinI sthiti to eka puNI samAna che, te te ApoApa uDI jaze. A badhI sevA pUjA pratikramaNAdinI gaDa bhAMga
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhAraka pravacana zreNa, vibhAga bIje 413 zuM karavA joIe? vastu sthiti samaje. ahIMthI eka mANasa agAzI. javA nIkalyo. agAzI ahIMthI 36 mAIla dUra che. agAsInI davAzikhara dekhyA sivAya te mANasa 34 mAIla gaye. gAmamAM pesavAne rasto letI vakhate te jANI joIne dhvajA sanmukha agara gAmanA daravAje thaI ajANapaNe jAya to te dahere pahoMcI zake? aThThAvIsa mAIla sudhI javAmAM vijAnA lakSyanI jarUra na hatI, paNa chevaTanA mAIlamAM davajAzikharanA lakSyanI jarUra che. e vakhata lakSyamAM na rAkhe ane vicAre ke dhvajA sAmIja che, te pharI pharIne ATe nIkaLI jAya. AtmAne karmanA paDo lAgelA che, temAMthI 69 tUTI tyAM sudhI vajAnuMsAdhyanuM lakSaya hAya nahi paNa eka kaDA koDa teDatI vakhata mokSa rUpa davA sAmIja hevI joIe. ahIM 69 kaDAkoDA teDo tyAM sudhI mokSa Ama kalyANanI dhAraNA emAMthI koIpaNa na hoya to vAMdho nahi, paNa chellI kaDAkoDa khapAvatI vakhata eka ja mokSanI dhAraNAe cAlavuM paDaze. A uparathI AmA anaMtI vakhata jinezvaranA darabAramAM dAkhala thayo, gurUnA caraNa kamalamAM juphA dharmanI ArAdhanA karI paNa kalyANa pAmI zakya, nahi. hAMDalI melI bIje cUle ane lAkaDA saLagAvI mUkyA bIje cUle. cUlAnI cokasAI karavAmAM cetana cU che. be cUlAe bamaNe bagADa karyo bhAjana che anAja che ane agni paNa saLagAvyA che. aMte gharanA tamAma lAkaDA saLagI gayA, TAIma phogaTa gayo. kAraNa cUlo ja bIje che. tevI rIte anaMtI vakhata jinezvaranI sevA gurunI sevA ane dharmanuM AcaraNa karyuM paNa badhI kAryavAhI bIjA cUlA uparanI hAMDalI barobara che. cUle lAkaDA agni barAbara che paNa be cUlAe bamaNo bagADa karyo. A uparathI jinezvara pAse Atma kalyANanI buddhi rAkhI na hatI, tethI kalyANa na thayuM. ApaNe ATalI UMcI sthitIe AvyA chIe chatAM cUlA kayAM pharI jAya che te samaje. bhagavAnanI phulathI ke hIrAthI AMgI karo te vakhate Atma kalyANanI daSTi rAkhavI joIe ene tame kevI daSTi khaseDI nAkhe che te magajamAM lAve. cUlo pharI jAya che. hAMllI bIje melAI ane Aga bIje cUle che. khAlI cUlAnI hAMllImAM anAja pAkaze nahi. stavana zAMti sajajhAya vyAkhyAna stuti kaMI paNa bolIe, te vakhata sabhAmAM zuM bolIe chIe, kema kevI
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ 414 pravacana 95 muM che? hAMllI kyAM che ane cUla kyAM saLagAvAya che. cUlA hAMllI judA paDe che. have hAMlI kayAre pAkavAnI? ApaNe chanA chaTakAne paSaNa karavAnuM sAdhana banAvIe chIe. jinezvara gurU agara dharmanI kriyAne zAnuM sAdhana banAvIe chIe. pAMcanI paMcAtanuM sAdhana banAvIe chIe. hAMllI ane agni jude cUle thayA che ke nahiM. dharmanI kriyAo atyAre karIe chIe. badhuM karIe chIe paNa hAMlI cUle che ke bIje cUle che. je hAMllI celethI khasI na jAya te tamArA lAkaDA ne agni zuM kAma kare? vyAkhyAnamAM paccakhANamAM pUjAmAM dareka kriyAmAM culAnI ekasAI che ke nahi te dhyAnamAM rAkhe. rAmanuM svapna bharatane phaLe che. evI rIte mekSa mArganI nisara chIethI khasIne saMsAranAM phaLamAM phasAo che. mAtra nisaraNI caDI : zaktA nathI. jAtrA pUjA occhava mahotsavamAM karmakSaya ane AtmAnA gaNonI utpatti che. balake mokSa sivAya bIje saMkalpa paNa manamAM na AvavuM joIe. bIjA prazaMsAkare agara na kare, niMdA karo agara niMdA na kare, tenI darakAra karavAnI jarUra nathI. tenI darakAra karI ke nisaraNI caDhyA. tamAre uttama rItie bhakita karavAnI, te paNa AtmAnuM kalyANa karavA mATe che. kalyANane dora zA mATe vacamAMthI kApe che. kapAelI derIne pataMga keTale TAIma uDaze? ene saMbaMdha truTI jAya . te dera ane pataMga ane jamInadosta thAya che. derane saMbaMdha rahe te havAmAM ane adhara cAle che. tevI rIte deva gurU dharmanI ArAdhanA e dera che, ene teDI na nAkho. enI upara karmanA kSayanA ane mokSa prAptinA pariNAma rUpa e pataMgane barAbara bAMdhI rAkhe. pitAnI barabAdI thatI aTakAvavA mATe bhatrIjA ke gulAma paNu banavuM paDe pIpaLanuM pAna jeTaluM caMcaLa che tenA karatAM mana mAMkaDuM ghaNuM caMcaLa che. mATe te mana mAMkaDAne bAMdhI de. mAlikInI kabajAnI cIja chatAM tenI vyavasthA karavAne zakitamAna na hoIe te risIvara nIma joIe. A AtmAne paNa bhagavAnanA vacana rUpI risIvarane saMpI dezo te ja mokSanI nisaraNI para caDhI zakaze. kalayANa karavAnI khAtara mana mAMkaDane jinezvara zudha gurU ane dharma dhyAnarUpI risIvaranA
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama ddhAraka pravacana zreNa, vibhAga bIje 415 kabajAmAM seMpI dyo. AtmAnA kabajAnI mAlikInI cIja chatAM e manane AdhIna che. manane cagya rItie vartAvI zakIe tevI ApaNAmAM tAkAta nathI, chatAM deva gurU dharmanA caraNamAM mana mUkIe te keI kAke maTIne - bhatrIje thavA mAMgatuM nathI. tethI deva gurU dharmane AdhIna thavAnI avasthA AjanA juvAnIyAone bhatrIjA sarakhI lAge che. barAbara dhyAna rAkhaje ke-je pitAnA vaDIlonI sthitinI milakatanI ane pitAnI barabAdI samaje te kAke phITIne bhatrIjo thaIza e hisAba na gaNe. jene pitAnI Rddhi sAhyabInI kiMmata hoya te pitAnI barabAdI paNa dekhe. tene bacAvavA mATe bhatrIjo to zuM gulAma thavA paNa te taiyAra thAya che. sthAvara jInI pratijJA bhale nathI paNa tenI hiMsAmAM pApa mAne che ke nahi ? * eka mAgyA tagyAnA anaMtamA bhAgamAM cAlyo jaIza e vicAra kema AvatuM nathI ? zAka levA jAya che te vakhate lasaNanI kaLI maphata mAMge che-kaLImAM jIva anaMtA che. ApaNe je vakhata temAM utarIe te vakhata mAgyA taththAnA anaMtamA bhAgamAM ApaNe ke bIjA keI? viSayanA sAdhanamAM sIdAI rahelo je emane ema rahIza to cAhe te bhatrIje gulAma thavuM paDe paNa mArI milakata risIvaranA tAbe karyA sivAya chUTake nathI. tamArI pAse je milakata che te mana mAMkaDAnA hAthamAM che. mana mAMkaDAne risIvarane seMpI dyo. AtmAnI bhAva milakatanA sadupayegAdikamAM tAkAtavALA thaI zako nahi tyAM sudhI risivarane seMpI - gho. jinezvara gurU ane dharmakriyA e tamArA mana mAMkaDAnA risIvara paNa tame tene risIvara kahe kayAM sudhI? tame kahe tyAM sudhI. nAzavaMta padArthanA risIvara pAsethI tamArI pAkI uMmara thaI hoya te paNa emane ema na laI zake, paNa arajI kare tyAre milakata maLe che. bhagavAnane risIvara samajelA hovAthI pelA kALA mahelamAM rahelA cAra zrAvake haju dharmI gaNAvavA taiyAra nathI. sAgArI dharma kahelo che te zabda laIne tame tamArA pitAnA AtmAne parANe dharmI kahevaDAvavA mAMge che. tamArI ane te cAra zrAvake, e banenI dizA judI che. pelA kALA mahelanA zrAvake zrAvakapaNAnI uttama sthitimAM chatAM pitAne adhama oLakhAve che. ApaNe dhama paNAthI oLakhAvA mAgIe chIe.
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ 412 pravacana 95 muM. pelA zrAvaka samaje che ke-mArA jevA. beImAna kANu che. meM jinezvarane mana sAMpyu. ane te mana meM keTalI vakhata kADhI lIdhu, mATe huM dharmanI nIsaraNI cUkI gayeA cheM. dharmAMnA mahimAthI khecAyA paNa huM mana mAMkaDAne rAjIkhuzIthI temanA hAthamAM melavA gayeA nathI, manane ThekANe pADavAnu kAma jinezvare karyuM" che.. uparanI uttama vicAraNAne vikasvara karatAM cAra zrAvakA kALAmahelamAM peThA che ane peAtAnuM adharmIpaNu jaNAve che. vastutaH adharmI eTale e hiMsaka cAra ke la'paTI na hatA, khake te apekSAe teA te rAjagRhInA buddhimAna netA tarIke gaNAtA hatA. tamAre te dharmIpaNA vagara dharmI gaNAvu che. pahelAM pANI hAthe, dUranA kUvethI bharavuM paDatuM hatuM te vakhate pANInI kiMmata keTalI hatI ? AjakAlamAM tamAre te pANInI kiMmata keTalI hatI ? AjakAla tamAre te pANInI sAvacetInI jarUra nahIM. kema ? pANI e apakAyanA jIvA che. asaMkhyAta jIvA ekaDA maLelA che. eka AMgaLa jeTalAmAM asaMkhyAta-jIvA che, tenA ghANa kADhI nAkhu chu.-evI dhAraNA kAI divasa AvI ? eka loTA mATe pANI kalaka naLa chUTA mUkI gho che. je hiMsA thAya che e khAkhatanI darakAra uDI gai che, evA te zrAvaka| na hatA. sthAvara jIvAnI pratijJA bhale nathI pazu hiMsAmAM pApa mAneA che ke nAha. jo pApabhIrU hA te eTaluM pApa zAthI thayu te kAI dahADo vicAyu ? rAtadivasa thatAM pApAnA sakalpa AbhyA ? jyAM sthAvarAnI hiMsAnI pratijJA nathI paNa kare emAM phIkara nahi ? phIkara tA pUrepUrI thavI joI e. tA tenI phIkara nahiM rAkhanArA zI rIte dharmI tarIkenA kharADA pADe che? have e zrAvake peAtAnI dezaviratipaNAnI chAyA pADI rahyA che. abhayakumAra ane AkhuM pradhAnamaMDaLa, nagarama'DaLa cAra zrAvakanI caturAIthI cakIta thAya che, dharma nI kiMmata tenA bheda.. peTA bhedo, vagere adhikAra agreva mAna.
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMpAdakanA prakAzano...... 7 upadezamAlA doghaTTIvRtti 8 AgamAddhAraka bhagavatI dezanA | samuccaya bhA. 1-2 9 antima sAdhanA be AvRtti 10 prA. kuvalayamAlA kathA gUrjarAnuvAda 11 prA. samarAditya kathAne ,, 12 hemacaMdrAcArya kRta savivaraNa. yoga zAstrano 13 prA. capanna mahApuruSa caritane ,, 14 prA. paumariya' (vimalasUrI) ,, 15 prA. upadezapada savivaraNano , 16 Agama dvAraka pravacana zreNI vibhAga 1 17 18
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ svAdhyAyanI sarvoparitA he gautama ! svAdhyAya dayAnamAM vatatA hoya te dareka kSaNe vairAgya pAmanArA thAya che. svAdhyAya karanArane uqIleka, agholaka, : tiSaleka, vaimAnika loka, siddhi, sarvale ka, ane aleka pratyakSa ja che. bAra prakAranA tane viSe samyagdaSTine svAdhyAya sAme tapa thayA nathI ane thavAnA nathI. eka be traNa mAsakSapaNa kare, saMvatsara sudhI lagAtAra khAdhA vagara rahe, lAgalAgaTe teTalA upavAsa kare, paraMtu svAdhyAya -dhyAna rahita hoya te eka upavAsanuM paNa phala na pAme. nirdoSa AhAra grahaNa karanAra traNe yAgamAM ekAgra upayoga rAkhanAra hoya ane dareka samaye svAdhyAya karatA hoya to te ekAgra mAnasavALAne varasa divasa sudhI upavAsa karanAranI sAthe sarakhAmaNI karI zakAtI nathI. kAraNa ke ekAgratAthI svAdhyAya karanArane anaMta nirjarA thAya che. pAMca samiti, traNa guptio sahita, sahanazIla, Indriye damana karanAra, nirjarAnI apekSA rAkhanAra e muni ekAgracittathI nilapaNe svAdhyAya kare, prazasta zrutajJAnane samajAve che, je koI zubha bhAvanAvALA tene zravaNa kare che, teo baMne he gautama ! tatkAla te Azrava dvAra baMdha kare che. du:khI evA eka jIvane pratibaMdha pamADI mokSa mArga mAM sthApana kare che, te devatA ane asuro sahita A jagatamAM amArI paDo vajADanAra thAya che. je bIjI dhAtunI pradhAnatA yuta suvarNa kriyA vagara kaMcanabhAva pAmatuM nathI, tema sarva jinapadeza vagara pratibaMdha pAmatA nathI. rAga-dveSa-mAhathI rahita thaI zAstranA jANakAra je dharmakathA kare che, te paNa vizrAMti lIdhA vagara haMmezAM dharmopadeza A pe che, teo sarva pApathI mukta thAya che. je yathArtha prakAre sUtra ane arthanI vyAkhyA zrotAne vatA kahe te kaDenArane ekAMta nirjarA thAya che ane sAMbhaLanArane kadAca thAya ke na paNa thAya. he gautama ! A kAraNathI jAvajajIva abhigraha sahita cAre kAla svAdhyAya karo. zrImahAnizIthavrutaskaMdha-3jA adhyayananA gUjarAnuvAdanA AdhAre.