Book Title: Aendra Stuti Chaturvinshika Sah Swo Vivaran
Author(s): Yashovijay Upadhyay, Punyavijay
Publisher: Atmanand Jain Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/001122/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (aindrastuticaturvizatikA.. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAtmAnanda - jainaprantharatnamAlAyA ekonAzItitamaM (79) ratnam / mahopAdhyAya zrIyazovijayaviracitA aindrastuticaturviMzatikrA (svopajJavivaraNayutA) chANigrAmavAstavya -zreSThigarabaDadAsatanUjanagInadAsasya kizcidUnadravya sAhAyyena bhAvanagarasthA zrIjaina - AtmAnandasabhA / vIrasaMvat 2454. AtmasaMvat 33 saMpAdaka: munipuNyavijayaH prakAzayitrI mUlyam - catvAra ANakAH { vikramasaMvat 1984 zAkAbdaH 1849 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Published by Vallabhadas Tribhuvandas Gandhi, Sooretary Jain Atmanand Sabba, Bhavnagar, Kathiawar, Printed by Ramchandra Yesa Shedge, at the Nirnaya Sagar Press, 26-28, Kolbbat Lane, Bombay, Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA. __ Aje vidvAno samakSa skhopajJaTIkAsahita aindrastuticaturvizatikA dharIe chIe / jenA kartA nyAyavizArada nyAyAcArya zrImAn yazovijayopAdhyAya che / teozrImATe Aja sudhImAM ghaNuM lakhAyuM che, chatAM haju ghaNuM lakhavu zeSa rahe cha / parantu atyAre tene lagatI taiyArI na hovAthI te bAbatathI viramI mAtra stutione aMge ja ahIM kAMi lakhavAno irAdo cha / __ atyAre ApaNA samakSa 96 kAvyapramANa yamakAlaMkAramayI je stuticaturviMzatikAo vidyamAna che te saumAM racanAsamayanI dRSTie AcAryabappabhaTTikRta stuticaturviMzatikA prathama che ane yazovijayopAdhyAyakRta aMtima che / atyAre nIce pramANenI stuticaturviMzatikAo jovAmAM Ave che 1 stuticaturvizatikA AcAryabappabhaTTi mudrita . 1 AcArya bappaTTi pAMcAla (paMjAba) dezanivAsI htaa| temanA pitArnu nAma bappi, mAtAnuM nAma bhaTTi ane potArnu nAma surapAla hatuM / temaNe sAtame varSe dIkSA lIdhI htii| mAtA-pitAnI prasannatAne mATe temanuM nAma bappa-bhaTTi rAkhavAmAM Avyu hatuM / temanuM mukhya nAma bhadrakIrti hatuM / guru AcArya siddhasena htaa| kannojanA rAjA AmarAje teone yAvajjIva mitrarUpe ane maraNasamaye gurutarIke svIkAryA htaa| 'gauDavaho' mahAkAvyanA kartA mahAkavi zrIvAkpatirAjane pAchalI avasthAmAM pratibodha karyAnuM paNa kahevAmAM Ave che| temano janma saMvat 800 bhAdrapada tRtIyA ravivAra hastanakSatra, dIkSA 807 vaizAkha zukla tRtIyA, AcAryapada 811 caitra vadi 6, svargavAsa 895 zrAvaNa zudi 8 svAtinakSatra / emaNe tArAgaNanAmano graMtha racyo che je atyAre maLato nathI Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA. zobhanamuni meruvijayagaNi yazovijayopAdhyAya 5 (apUrNa) ajJAta * - 27 thI 39 kAvya agara zlokapramANa yamakAlaMkAramayI stuticaturviMzatikAo nIce pramANenI maLe che. "bhadrakIrterdhamatmAzAH kIrtistArAgaNAdhvanA / prabhA tArAdhipasyeva zvetAmbaraziromaNeH // 32 // " tilakamArI pR. 4 : AmanuM vizeSa caritra jANavAnI icchAvALAe prabhAvakacaritra upadezaratnAkara Adi graMtho jovaa| 1 zobhanamuni mahAkavi dhanapAlanA laghubhAi thAya / 2 meruvijayagaNi vijayasenasUrinA rAjyamAM thayA che| temanA gurunuM nAma AnandavijayagaNi htuN| ___3 A caturvizatikAnI prAraMbhanI sAta na stutio (28 kAnya ) "dAzasAhe. banI pUjA" Adi bukomA chapAI cha / pAchaLanI maLatI nahIM hoya esa lAge cha / * A pAMca stuticaturvizatikA sivAyanI 96 kAvyapramANa Amalika kalyANasAgarasUrikRta paNa eka maLe ke. parantu te yamakAlaMkAramayI ta hovAkI denI ahI noMca lIdhI nabI 4 A stutiomA 24 padya pratyeka tIrthakaranI stutirUpa hoka ke, ane traNa patra anukrame sarva jinastuti jJAnastuti tathA zAsanAdhiSThAtRdevatAnI stutirUpa hoka che, je dareka tIrthakaranI stutinA padya sAthe joDIne bolavAnAM hoya cha / keTalIkA caturvizatikAmA 27 karatAM vadhAre padya che tenuM kAraNa mAtra eTalU ja cha ke-temA maMgalAcaraNa ke karTanAmagarma kAnya athavA banne sAmela hoya che / jemA 29 karatA dhAre patha che temAM zAzvatajina, sImaMdhara Adi jinonI stutinAM paca paNa sAbhela che ema jaannvuu| Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 stuticaturviMzatikA 2 4 5 22 6 " " "" "> "" prastAvanA : 29 zro0 kevicakravartI zrIpAla 27 kA0 somaprabhAcArya 39 zlo0 dhairmaghoSasUri mudrita 1 1 kavicakravartI zrIpAla prAgvATajJAtIya ( poravADa) hatA / temanA pitAnuM nAma lakSmaNa hatuM / teo gurjarezvara siddharAjanA bALamitra hatA / temane siddherAja 'kavIndra' tathA ' bhrAtaH ' e zabdoyI ja saMbodhatA / teo prazAcakSu hatA / vaDanagaranA killAnI prazastimAM pote ane nAmeyanemidvisandhAna kAvyamA AcArya. hemacandre Apela " ekAiniSpannamahAprabandhaH " e vizeSaNathI temaNe koI mahAn granthanI : racanA avazya karI che / parantu atyAre to ApaNane temanI kRtinA namunA tarIke prastuta caturviMzatikA ane vaDanagaramA killAnI prazasti ja jovA maLe che| nAmaiya nemidvisandhAnakAvyane A kavicakravatIMe ja zoSela che / siddharAjanA adhyakSapaNa nIce thaes vAdidevasUri ane kumudacaMdrAcAryanA vAdasamaye teo sabhAmA hAjara hatA / temanA putra siddhapAla tathA pautra vijayapAla paNa mahAkavi hatA / A saunoM vistRta paricaya meLavAvA icchanAre zrImAn jinavijayajI saMpAdita draupadIsvayaM varanATakanI prastAvanA jovI / 28 kA0 33 30 zlo0 jirnaprabhasUri 28 kA0 " mudrita 2 somaprabhAcArya mahArAjA kumArapAladevanA samayamAM ane te pachI paNa vidyamAna hatA / temaNe sUktamuktAvalI sumatinAthacaritra kumArapAlapratibodha bhaMgAravairAgyataraMgiNI zatArthIvRtti Adi grantho racyA che| 3 dharmaghoSasUri karmagranthAdi prasiddha samartha granthonA praNetA tapA keMdrasUrinA ziSya hatA / temaNe caityavandanabhASyanI saMghAcAranAmnI TIkA vItakalpa samavasaraNa yonistava kAlasaptari Adi grantho racyA che / 4 AcArya jinaprama kharataragacchIya hatA / tebhobhIe saMdehavicApani vipraNa viviSatIrthakalpa Adi aneka grantho racyA ke| saba khutikAtarI to vebhonuM sthAna sau kastA uMcuM che / temaNe tathA zrIsomatilA Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA. 29 zlo. cAritrasnagaNi 29 kA.. 29 kA0 dharmasAgaropAdhyAya 27 kA. 11 ,(yamakarahita prAkRta) 27 AryA 12 zAzvatajinayuta vihara. mAnajinacaturvizatikA 27 kA. mudrita upara noMdha lIdhI te sivAyanI anya stuticaturviMzatikAo hovI joie, paNa atyAra sudhImA je je dRSTipathamA AvI che tenI ja noMdha mAtra A sthaLe karI che / ahIM Apela sUcImAMnI lagabhaga ghaNI kharI RSabhAdi vIraparyanta jinanI tema ja yamakAlaMkAramayI che / bhaNAvavAmATe ekIsAthe sAta so stotra bheTa ApyA htaa| pratyahaM navIna stotranI racanA karyA pachI ja bhojana levu evI temane pratijJA hatI "purA zrIjinaprabhasUribhiH pratidinanavastavanirmANapuraHsaraniravadhAhAragrahaNAbhiahavadbhiH pratyakSapadmAvatIdevIvacasA'bhyudayinaM zrItapAgacchaM vibhAvya bhagavatAM zrIsomatilakasUrINAM svazaikSaziSyAdipaThanavilokanAdyartha yamaka-zleSa-citra-cchandovizeSAdinavanavabhaGgIsubhagAH saptazatImitAH stavA upadIkRtA nijnaamaakitaaH||" siddhAntAgamastavAvacUriprAramme // 1 cAritraralagaNi tapA somasundarasUrinA ziSya hatA / temaNe dAnapradIpa citra kUTavihAraprazasti AdinI racanA karI che / teo vikramanI paMdaramI-soLamI sadImAM vidhamAna htaa| dharmasAgaropAdhyAya vijayadAnasUrinA ziSya ane prasiddha AcArya hIravijayasUrinA gurubhAi htaa| teozrIe gacchAntarIone parAstakaravAmATe aneka samartha ane pramANabhUta granthonI racanA karI che / temanI kRtiomAM jaMbUdvIpaprazaptidIkA pAlpakiraNAvalI iriyAvahIpaTUnizikAsaTIka paryuSaNAdazazataka pravacanaparIkSA SoDazakIvRtti auSTikamatotsUtradIpikA tapAgacchIyapaTTAvalI Adi mukhya ch| Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA. AthI itara alpa pramANamA ja jovAmAM Ave che, jenI noMdha paNa upara lIdhI che / bhinna bhinna AcAryAdikRta parvatithimAhAtmyagarbhita tIrthamAhAtmyagarmita tema ja tIrthakaronI chuTaka stutio yamaka pAdapUrtirUpa tathA sAmAnyachandarUpa ghaNA ja vistIrNa pramANamA upalabdha thAya che| ___ A sarva caturviMzatikAomAMnI agara chuTaka koi paNa cAra padyanI stuti devavandanamA kAyotsarga karyA pachI avazya bolavAnI hoya che / temAM nIce pramANenA arthAdhikAro-viSayo hoya che athavA hovA joie ahigayajiNa paDhama thuI, bIA sabANa taia naannss| veyAvaccagarANaM, uvaogatthaM cauttha thuI // 52 // devavandanabhASya // * arthAt-prathama stutimAM vivakSita koI eka tIrthakaranI stuti, bIjImAM sarva jinonI stuti, trIjImAM jinapravacananI ane cothImAM vaiyAvRtyakara devatAo, smaraNa / ___ upara je stuticaturviMzatikAonI sUcI ApavAmAM AvI che te paikI zobhanamunikRta caturviMzatikAnA anukaraNarUpa ApaNI prastuta caturviMzatikA che ema tenI sAthe sarakhAvatAM spaSTa rIte tarI Ave che / A anukaraNa chanda alaMkAra vizeSaNa bhAvArtha Adi aneka rIte karavAmAM AvyuM che, eTalaM ja nahi paNa keTaleka sthaLe to vAkyanAM vAkyo ane padanAM pado paNa nahi jevo pheraphAra karIne jemanI tesa upAdhyAyajIe AharI lIdhA cha / jo ApaNe barAbara tAravaNa Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA.. vADhIe to lagabhaga cothA bhAga jeTalI stutimao evI ja najare paDe ke jemA sobhanastutimA Avato keTalA eka vizeSaNoM mAtra zAbdika pheraphAra karIne lIdhelAM che / jo ke chanda ane alaMkAramATe koino dAvo na ja hoI sake chatAM zobhanamunie je stutimATe je chanda ane yamakAlaMkArano je bheda pasaMda karyo che tene ja upAdhyAyajI pasaMda kare e uparathI eTalaM to kahI zakAya ke-teozrI samakSa zobhanamunikRta stutio ja mukhatayA AdarzarUpa che / A prakAranI pasaMdagIthI upAdhyAyajIne yamakAlaMkAramayI stutinA nirmANamA tema ja zobhanastutinAM pada-vAkya-vizeSaNonA AharaNamAM kevI sugamatA thai che e nIcenAM udAharaNoparacI samajI zakAzekAvya pAda 83 1 jalavyAlavyAghrajvalanagajarugbandhanayudho 84 1 gajavyAlavyAghrAnalajalasamidvandhanarujo 4 3 pAyAvaH zrutadevatA vivadhatI tatrAbjakAntI kramau 4 2-4 saubhAgyAzrayatAM hitA nidadhatI puNyaprabhAvikramau 72 1 yA'tra vicitravarNavinatAtmajapRSThamadhiSThitA 72 1-2 cakradharA karAlaparaghAtabaliSThamadhiSThitA pramA surabinatAtanubhavapRSThamanuditApadaraM gatAravAk 1. sumate sumate 18-4 vibhavA vibhavAH 17 1sumatiM sumatiM 17-4 vibhavaM vibhavaM 24 1 gAndhAri vajramusale jayataH samIra 24 3 gAndhAri vajramusale jagatI tavAsyAH 37 1jayati zItalatIrthakRtaH sadA 35 1jayati zItalatIrthapatijane 53 1 nudaMstana pravitara mallinAtha meM 73 mahodayaM praSitanumallinAtha meM zo. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvya pAda 69 69 ek 71 88 88 prastAvanA. 1 vyamukhacakravarttilakSmIM0 3 vigaNitacakravarttivaibhavaM0 1 bhImamahAbhavAndhi0 1 bhImabhavodaghe0 1 hastAlambitacUta lumbilatikA yasyA jano'bhyAgamat zo0 3 dadyAnnityamitAmralumbilatikAvibhrAjihastA'hitam ai0 ahIM je vAkyonI noMdha ApI che te upAdhyAyajIe pada - vAkyAdinuM. AharaNa kevuM kartuM che te jANavA mATe / vizeSaNo ane bhAvArthanaM AharaNa to AkhI stutimAM sthaLe sthaLe jovAmAM Ave che| tenAM udAharaNo A sthaLe na ApatAM jijJAsuone te stuti sAthai sarakhAkvA bhalAmaNa che / zauMo upara kahevAmAM AvyuM ke - ' prastuta caturviMzatikA zobhanastutinA anukaraNarUpa che' e uparathI koie ema na mAnI lebuM ke A catuviMzatikAmAM kazI navInatA ja nathI / upAdhyAyajInI evI koi kRti ja nathI ke jemAM navInatA tema ja gAMbhIrya na hoya / te maMbhIstAne teozrIe svayaM TIkAmAM sthaLe sthaLe prakaTa karela che / ame teM paMktione sthUlAkSaramAM chapAnI che / A paMktio zAstrIya gaMbhIra vidyArothI bharapUra che / A ThekANe eka vAta kahevI joie ke-jema anya pratibhAsaMpanna vidvAn kavionI yamakAlaMkAramaya kRtibho viSTArthatva] dUrAnvayatka Adi doSothI vaMcita nathI rahI zakI, te ja pramANe upAdhyAyajInI prastuta kRti paNa te doSoSI vaMcita nathI ja rahI kI / jo ke Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratAvanA. keTalAMka payo evAM paNa tAravI zakIe tema cha ke-jemA AvA doSo na paNa hoya, tathApi teTalA uparathI AkhI kRtine nirdoSa to na ja kahI zakAya / nAne moDhe kahevAyalI A vAtane vidvAno kSamAnI dRSTithI jue ema icchu chu / ' prastuta stutinA saMpAdanasamaye tenI khopajJaTIkAyukta mAtra eka ja prati pUjya zrImAn sAgarAnandasUri mahArAja pAsethI maLI che / te 24 pAnAnI ane navIna lakhelI che / A pratino utArojenA uparathI karavAmAM Avyoche te prati coMTI gayela htii| tene ukhADatAM temAM je sthaLe akSaro ukhaDI gayA te sthAna navIna pratimAM khAlI che / lekhake pramAdathI aneka sthaLe pATho choDI dIghA che eTalaM ja nahi paNa te lipino ajJa hovAthI teNe paNa azuddhiomA moTo umero karyo che / A rIte prastuta caturviMzatikAnI prati ayaMta azuddha hovA chatAM tene zuddha karavAmATe tema ja tUTI gayelA pAThone upAdhyAyajInA zabdomAM ja sAMdhavAmATe yathAzakya yatna ko / pratimAM jyA jyAM azuddhio hatI te dareka sthaLe sudhArelA pATho goLa koSThakamAM ApyA nathI, parantu lagabhaga aMdara ja sudhArI dIdhA cha / A pramANe karavAmAM koi sthaLe pramAdathI skhalanA thavA pAmI hoya to te mATe vidvAno samakSa kSamA yAcanA cha / : uparokta prati sivAya eka avacUrinI prati pravartaka zrIkAMtivijayajI mahArAjanA chANInA jJAnabhaMDAramAthI maLI cha / A avacUri khopajJa TIkAne AdhAre karela TAMcaNarUpa hoi svopajJa TIkAnA ja zabdomAM hovAthI TIkAnA saMzodhanamAM kacit kacit sahAyaka thai cha / Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA. prastuta caturvizatikAnI presakaoNpIne vaLAnivAsI nyAya-vyAkaraNatIrtha paM0 zrIbecarabhAie tapAsI temAMnI azuddhiomAM ghaTADoko cha / uparanA sajanonI sahAyathI A caturvizatikAne dhyAnapUrvaka sudhArakhA chatAM skhalanA thai hoya athavA azuddhi rahI hoya to vidvAno tenuM parimArjana kare ema icchI viramuM / puNyavijaya. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA .. .., 'anyanAma. aindrastuticaturvizatikA .... paramajyotiSpazcaviMzatikA . .... paramAtmapaJcaviMzatikA .... vijayaprabhasUreH svAdhyAyaH .... zatruJjayamaNDanazrIRSabhadevastavanam patram. -86 87 ___ .... - sUcanA 8 pRSThe 12 paDau "sua [ ajjhAvaNA]" sthAne "suasamAhI" iti jJeyam // Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svopajJavivaraNayutA aindrastuticaturviMzatikA / Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // aham // // zrImadvijayavallabhasUripAdapajhebhyo nmH|| zrImadyazovijayopAdhyAyaviracitA aindrstuticturvishtikaa| khopjnyvivrnnyutaa| cooooooo aindravRndanataM pUrNa-jJAnaM satyagiraM jinam / natvA vivaraNaM kurve, stutInAmarhatAmaham // 1 // aindravAtanato yathArthavacanaH pradhvastadoSo jagat, sadyo gItamahodayaH zamavatAM raajyaa'dhikaaraajitH| AdyastIrthakRtAM karotviha guNazreNIrdadhannAbhibhUH, sadyogItamahodayaH zama'vatAM rAjyA'dhikA raajitH||1|| aindreti // 'iha' jagati 'jagat' viziSTabhavyalokam 'avavIm' upadezadvArA rakSatAM tIryate saMsArasamudro'neneti tIrtha-pravacanaM tadAdhAratvAt caturvidhaH zramaNasaGghaH taM kurvantIti tIrthakRtaH-arhantaH teSAM madhye 'AdyaH prathamaH 'nAbhibhUH' zrInAbhinRpanandana RSabhadevaH sadyaH' tatkAlaM 'zaM' sukhaM karotu ityanvayaH / kathambhUtaH ? aindreNaindrasambandhinA bAtena-samUhana ntH-nmskRtH| punaH kiMviziSTaH 1 yathArtham-abAdhitaM vacanam-upadezo yasya sH| punaH kiM01 prakarSaNa Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 yazovijayopAdhyAyaviracitA [RSabhaapunarbhAvalakSaNena dhvastA:-nAzitAH doSAH-rAgAdayo yena sH| punaH kiM. 1 'zamavatAm' upazaminAM 'rAjyA' zreNyA gIto mahAna udayaH-sAnAtizayaH mahAnAm-utsavAnAm udayo vA yasya, gIte mahodaye-kAntikaruNe vA yasya sH| punaH kiM ? rAjyAdhikAraiHrAjyakAryaiH ajitaH, ajita iti rAjyeNa madhiyAmAramariya(?)tasyAjita iti vA anApAditasaMzlezA, rAjye AdhikArA:-mAnasavyathAkAriNaH zatravaH taiH ajita iti vA, rAjyAdhireva kArA duHkhahe. tutvAt tayA *ajita iti vA / punaH kiM kurvan ? 'adhikAH' pratyahaM pravarddhamAnAH adhikaM kaM-sukhaM yAbhya iti vA, 'guNazreNIH' [prazamAdi ] guNaparamparAH 'dhat bibhrat / punaH kiM0 ? 'sadyogI' sakalAtizAyitayA uttamo yogI-caraNacisampannaH / punaH kiM0 ? ita:-prApto mahodayaH-mokSo yena ata eva 'rAjitaH zobhitaH,na pAtra karaNApekSA tadaditavivakSAyAmaniyamAt (?), adhikena kena-sukhena A-samantAd rAjitaH-zobhita ityekameva vA vizeSaNaM vyAkhyeyam / anaca bhagaksazcatvAraH pUjAdyatizayAH pratipAditA, tadyathA"aindrabAsanataH"] iti vizeSaNena sakalasurAsuranikAyanAyakANAmamatipAdanAt pUjAvizayaH, "yathArthavadhanaH" ityanena vidvajanInopadezapezalaparamAptabhAvapratipAdanAd vacanAtizayaH, "pradhvastadoSA! 1"jJAnam atizayo vA" ityavacUryAm // 2 atra "ajita iti, rAjye bhASika bhAraH arisamUhastena ajitaH-anApAditasaMkleza iti vA iti pAe syAdA pratye'smin sarvatra phulayantarmataH pAThaH lekhakAramadamatitavAdamAmiH navyA sthApitaH kalpanayeti jJeyam // 4 etAraka [ ].koTAntargataH pATho'smatsamIpaM. smAdarzagatazUnyasthAne likhito yH|| - . Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhi] kendraluvitraturvizavikA / ityanena ca saMskArakhIta(saMsArakhIja)rAgadveSocchedapratipAdanAda apAkAraNamAtiyA "gItamahodayaH" ityanena ca nikhilayogijanavarNanIya itya................kevalajJAnamAhAtmyapratipAdanAda sAnAtizaya upadarzita iti // 1 // ubhUtApratirodhabodhakalitatrailokyabhAvavajAstIrthe zastarasA mahoditabhayA'kAntAH sadA zApadam / puSNantu smaranirjayaprasamaraprauDhapratApaprathA... stIrthezastarasA mahoditabhayA[:] kAntAH sdaashaapdm||2|| udbhUteti ||[tiirtheshH' tIrthaGkarAH] 'tIrthe saGgha satyaH-nidAmAdhakalaGkitatvena se.........setArthaprAptopacitaM kurvantu, bhavati hi upAye pravRttAnAM............statrAbhilASaH / taduktam-' bhvtu.....................prvRttmupeymaadhurymdhairykaari|" iti| kathambhUtam ? sadA 'zApadaM' zApam-upAlambhaM dyatIti zApadam, aghnniiymityrthH| tIrthezaH [kimbhUtAH ? udbhUtaH-] jJAnAvaraNavilaye: ne prakaTIbhUto'pratirodhaH-kSayopazamAvasthAvirahAdaniruddhaprasaro yo bodhaH kevalajJAnaM tena [kalita:-] sAkSAtkRtaH trailokyabhAvavrajaHtrijagatipadArthasArtho yaiste / punaH kiM0 1 zastaH-sakalarasAbhyahiMtatayA prazasto rasaH-zAntAkhyo yeSAM te, zaste-kalyANe raso yeSAM ta iti vaa| punaH kiM0 1 mahatI-vipulA satI uditA-udgatA mahai:. 1 "satAm-uttamAnAma, AzAyAH-icchAyAH padaM-sthAnaM 'puSNantu' iSTadAne phAlavat kurvantu / " itsavacUryAm // 2 matra truTitaH pAThaH "samIcInA yA mAyAH-icchAH tAsAM pada-sthAmaM 'puSNantu'......"ityAdirbhavet // Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazovijayopAdhyAyaviracitA [ RSabha - utsavairuditA vA yA bhA-kAntiH tayA 'kAntAH' manoharAH / punaH kiM0 1 smarasya - kandarpasya nirjayena - vijayena prasRmarA - prasaraNazIlA prauDhapratApasya prathA - khyAtiH yeSAM te / punaH kiM0 ? ' tarasA' vegena mahasA - tejasA divaM khaNDitaM bhayaM yaiste / punaH kiM0 ? 'akAntAH nAsti kAntA yeSAM te, akasya - duHkhasya anto yebhyaste iti vA // 2 // jainendraM smaratAtivistaranayaM nirmAya mithyAdRzAM, saGgatyAgama'bhaGgamAnasahitaM hRdyaprabhAvi zrutam / mithyAtvaM haradUrjitaM zucikathaM pUrNa padAnAM mithaH, saGgatyA gamabhaGgamAnasahitaM hRdyaprabhAH ! vizrutam // 3 // jainendramiti // bhoH 'hRyaprabhAH !' hRdyA - manojJA prabhAkAntiH yeSAM te yUyaM 'jainendra' pAramarSaM 'zrutaM' siddhAntamAcArAGgAdikaM 'hRdi' hRdaye 'smarata' smRtiviSayaM kuruta / kiM kRtvA ? 'mithyAdRzAM'mithyAdRSTInAM 'saGgatyAgaM' sambandhaparityAgaM 'nirmAya' vidhAya mithyAdRSTisaGgo hi kSayopazamabhAvaM labdhamapi nihatya audayikabhAvasAmrAjyameva sampAdayati, ata eva tatsaMstavaH samyatvAticAra uktaH paramarSibhiriti tatparityAgenaiva zrutasmaraNaM zreyaskaramityUhyam / zrutaM kiM0 ? ativistarAH - bahuprapaJcA : - naigama saMgraha vyavahArarjusUtrazabdasamabhirUDhaivambhUtalakSaNA yatra tat / punaH kiM0 ? abhaGgam - azraddhArahitaM mAnasaM yeSAM teSAM hitaMpriyAvaham / punaH kiM0 ? 'UrjitaM ' sphUrjitaM midhyAtvaM harat / punaH kimbhUtam ? zucayaH - pavitrAH kathAzca - dharmakathitAni yatra tat / punaH kiM0 1 padAnAM mithaH ' parasparaM 'saGgatyA' prasaGgAdilakSaNayA nayA: Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutiH|] aindrastuticaturvizatikA / (pUrNam' anyUnam / yadyapi saGgatikarma dharma eva, tathApi padAnAM paramparayA saGgatimattvaM nAnupapannam / punaH kiM0 ? gamA:-sadRzapAThAH bhaGgAzca-vikalpavizeSAH mAnAni ca-pratyakSAdipramANAni taiH sahitam / [punaH kiM0 ? 'vizrutaM' prathitam / ] mithyAtvaM kIdRzam ? 'aprabhAvi' prabhAvarahitam // 3 // yA jADyaM harate smRtA'pi bhagavatya'mbhoruhe visphura. saubhAgyA zrayatAM hitA nidadhatI puNyaprabhAvikramau / vAgdevI vitanotu vo jinamataM prollAsayantI sadA'saubhAgyAzrayatAM hitAni dadhatI puNyaprabhAvi krmau||4|| // iti shriiRssbhjinstutiH||1|| yeti // aso vAgdevI 'vaH' yuSmAkaM 'sadA' nityaM hitAni vitanotu / kiM kurvatI ? 'jinamatam' AhetazAsanaM 'prollAsayantI' prbhaavyntii| punaH kiM kurvatI ? bhAgyasya-zubhAdRSTasya AzrayatAM-sthAnatAM dadhatI' bibhrtii| jinamataM kIdRzam ? puNyaM prakarSeNa bhAvayati tat puNyaprabhAvi / vAgdevI punaH kiM kurvatI ? 'ambhoruhe' kamale 'kramau' caraNau nidadhatI' sthaapyntii| kIdRzau kramau ? * puNyau-pavitrI prabhAvikramo-kAntiparAkramau yayoH yAbhyAM vA, prakRSTau bhAvikramau yayosto prabhAvikramau, tataH * puNyau ca to prabhAvikramau ceti vA samAsaH / asau kA ? yA bhagavatI 'smRtA'pi' cintitA'pi kiM punarviziSya ArAddhetyapizabdArthaH, 'jADyam' ajJAnaM hate, na ca 'devatAprasAdAdajJAnocchedAsiddhiH, tasya karmavizeSavinAzAdhInatvAt' iti vAcyam, devatAprasAdasyApi Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazovijayopAdhyAyaviracitA [ ajita kSayopazamAdhAyakatvena tathAtvAd, dravyAdikaM pratItya kSayIpazamaprasiddheH, taduktamudayakkhayakkhaovasamovasamA jaM ca kammuNo bhaNiyA / davAi~ paMca kappas" iti kimativistareNa ? / kimbhUtA ? visphurat-vibhrAjamAnaM saubhAgyaM - subhagatvaM yasyAH sA / punaH kiM0 ? 'zrayatAM bhajatAM 'hitA' hitakAriNI // 4 // // iti zrIprathamajinastutivivaraNam // 1 // munitatirapi yaM na ruddhamohA, zamajitamAramadaM bhavanditA''pat / bhaja tamiha jayantamA''tumIzaM, zama'jitamA''rama'dambhavan / ditApat // 1 // munitatiriti // he 'adambhavan !' akapaTavan ! tvaM diyA-khaNDitA Apad yena tAdRzA'pyuraskhalenA'pyuktaM laGkitamityarthaH (?), - 'zaM' sukham 'AptuM' labdhum 'Aram' antaraGgArisamUhaM 'jayantam' abhibhavantam 'i' jagati tam ajitaM bhaja / taM kamU 1 yaM 'munitatirapi' yogipatirapi 'na Apat' na sAkSAcakre, tathA cAvazitazAntAdgocaratvasya (?) vArttA'pi dUra iti bhAvaH / kIdRzI munitatiH 1 ruddha:-vazIkRto mohoM yayA sA / punaH kIdRzI ? bhena- nakSatrAkhyena jyotiSkadevabhedena vanditA - stutA abhivAditA vA / yaM kIdRzam ? zamena jitau mAramadau-kandarpA Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutiH| prastuticaturviMzatikA / hakArau yena tam / yadyapi zamasya krodhopazAmakatvameva, mAramayostu brahmacaryamArdavAbhyAmeva jayopapattiH, tathApi zamasampatI brahmacaryamArdavasampattirapi prAyo niyataivetyevamuktiH / punaH kiM. 1 'IzaM' sAmarthyavantaM................................mapi durArAbavamuktaM tat kathamatikRcchrasAdhye bhagavadbhajane'stA(smA)dRzAM pravRttiriti cet, na, atikRcchrasAdhye'pyarthe u................ ............nidhilAbhAzAjJAtena pravRttyapratibandhAditi vibhAvanIyam // 1 // niyatamupagatA bhave labhante, paramatamohara ! yaM bhayA'nidAnam / ....hara rudhira / dadad jinaugha ! taM drAk, . . pasmatamoharayaM bhayAni dAnam // 2 // . niyatamiti // he 'paramatamohara!' anantabhavapracitakarmanAzaka !, paramatamAna-utkRSTatamAna UhAn-zubhodakatarkAna rAti-dadAti tatsambodhanaM he paramalamohara ! iti vA; he 'rucira !' manojJa!, kayA ? miyA' kAntyA; he 'jinauSa !' bhagavatkadambaka ! tvaM 'drAk' zIghra *tam*. pareSAM-zAkyAdInAM mate-darzane mohaH-yo dRSTirAgA taya rayaM-vegaM hara / tvaM kiM kurvan ? 'anidAna' nidAnarahitaM 'dAnam abhayadAnAdikaM dadat / taM kam ? yam 'upagatAH' AzritAH prANinaH bhane' saMsAre 'niyataM' nizcitaM 'bhayAni' - "ihprlogaadaannmkmhaaaajiivmrnnmsiloaa| . satta bhayahANAI, jiNehi. bhadaMtabhaNiAI // " . .1 paradarzanamohanagamityarthaH / Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A .. . 8 yazovijayopAdhyAyaviracitA ajita ' iti tathAprasiddhAn AtaGkAn 'labhante' prApnuvanti // 2 // nayagahanama'tisphuTAnuyoga, - jinamatamudyatamAnasA ! dhutAram / jananabhayajihAsayA nirastA ''ji namata mudyatamAnasAdhutAram // 3 // nayagahanamiti // bhoH 'udyatamAnasAH ! nirantaram udyataMcaraNakaraNopAdAnapraNidhAnapravaNaM mAnasam-antaHkaraNaM yeSAM te tathA yUyaM 'jananabhayaji[hAsayA' saMsArabhayaprahANecchayA 'jinamataM' jinAgamaM ] 'namata' namaskuruta, itthameva vidhyArAdhanaM kRtaM bhavati,....................paramArthato bhavatyAgArthanijerArthameva zrutAdhyayanopadezAt / tathA cA''gamaH-"caubihA khalu sua [ajjhAvaNA] paNNattA, taM jahA-suaMme bhavissaitti ajjhAiyavaM bhavati 1, egaggacitto bhavissAmi tti ajjhAi. yavaM bhavatira, appANaM ThAvaissAmi tti ajjhAiyavaM bhavati 3, Thio paraM ThAvaissAmi tti ajjhAiyavaM bhavati 4 / " iti / kIdRzam ? nayaiH-naigamAdimiH gahanaM-gambhIram / punaH kiM. ? sUtrArthaniyuktyarthaniravazeSArthapratipAdanakramAd atisphuTA:-atiprakaTA anuyogA yasya tat / punaH kiM0 ? dhuta:-kampita Ara:arisamUho yena tat / punaH kiM0 ? nirasta:-nirAkRta Aji:saMprAmo yena yatra vA tat / punaH kiM0 1 mudA-zamasukhasAmrAjyalakSaNaharSeNa yatamAnA:-dhyAnAdau pravarttamAnA ye sAdhavaH-zramaNAH vAn tArayati-bhImabhavajaladhipAraM prApayatIti tt|n cAtra 'pravRttyuttaraM Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutiH|] aindrastuticaturviMzatikA / zamasampattiH, tatsampattau ca pravRttiH' ityanyonyAzrayaH zaGkaranIyaH, viziSTazamavataH pravRttyuttaraM viziSTazamasampattyA doSAbhAvAt / ata evoktam "na sAmyena vinA dhyAnaM, na dhyAnena vinA ca tat / niSkampaM jAyate tasmAd, dvayamanyoktakAraNAt // " * iti // 3 // pavimapi dadhatIha mAnasIndra mahitama'dambhavatAM mahAdhikAram / dalayatu nivahe surAGganAnAma'hitamadaM bhavatAM mahAdhikA'ram // 4 // // iti shriiajitjinstutiH||2||. . : pavimapIti // 'iha' jagati 'mAnasI' 'bhavatA' yuSmAkam 'ahitamadaM' zatrusmayaM 'dalayatu' nirAkarotu / kiM kurvatI ? 'indraiH' zaH 'mahitaM' pUjitaM 'paviM' vanam 'api' punaH 'surAGganAnAM' devAGganAnAM 'nivahe' samUhe 'mahAdhikAra' prauDhAdhipatyaM 'dadhatI' bibhrtii| mahAdhiM kArayatIti 'mahAdhikAram' iti ahitamadavizeSaNatvapakSe 'pavi' vajaM zatruhananasAvadhAnatayA 'apidadhatI' anAcchAdayantI iti vyAkhyeyam / bhavatAM kathambhUtAnAm ? 'adambhavatAm' akapaTavatAm / mAnasI kIdRzI ? 'aram' atyartha mahai:-utsavaiH adhikA // 4 // // iti zrIajitajinastutivivaraNam // 2 // 1 etadabhidhAnA zAsanAdhiSThAtrI devatA / Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + amu n .. sambhakA sukhaM dadat svaM, samApini bhAvAravAravAraNa vizvam / vAsavasamUhamahitA'bhAvinibhAubA'ravAravA'raNa! vizvam // 1 // zambhaveti / abhAvi-abhaviSyat nibhaM-kapaTaM yasma, vIta. cchadmatayA karmabandhahetvabhAvAt ,-tasya sambodhanaM he abhAvinima!, bhAvAra:-samyaktvacchedimithyAtvarUpabhAkcakrasyAvayavavizeSaH,-zabdanayopagrahAdAmigrahikatvAdihyate, tasya vAra:-samUhastaM vArayatinirAkaroti yastasyAmatraNaM he bhASAravAravAraNa !, he 'vAsavasamUhamahita ! indrabajAti !, he aravArava ! aravANAM-zabdarahitAnAm arthAt mUkAnAm AravaH-zabdo yasmAddhetubhUtAt "mUko jalpati" ityAdi stuteH tasya sambodhanam , he 'araNa!' asaMgrAma ! *he zambhava !* tvaM 'vizvaM sakalaM 'vizvaM jagat 'ava' rakSa / tvaM kiM kurvan ? 'bhAvini' zubhapraNidhAne puMsi 'sukhaM' sAtaM 'dadat yaccham // 1 // . yaddharmaH zaM bhavinA, - snttmuditodito'ditodaarkrH| 1. sa jayatu sArvagaNaH zuci1... santatamudito'ditodito'dArakaraH // 2 // yaddharma iti // saH 'sArvagaNaH' tIrthakarasamUho jayatu / kimbhUtaH ? zuciH-nirmalA santatA-acchinnadhArA muditA-parasukhatuSTriyasya saH, zucinA-bhAgyena santatA-aviralapravAhApAtratA Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutiH / ] stuvidhAnurvizakSikA 3 11 mud-AnandaH tAm itaH prAptaH iti vA / punaH ki0 aditamakhaNDitaM pramANairamAkAdhitatvAta udita bayAna yasa saH punaH kiM. ? na dArA:-striyA kara:-daNDazca yasya sa -sukhaM rAtAti vA karaH, adArazcAsau kara iti vA / punaH kiM dAra vArSikadAne pravaNatvAt nikhilayAcakaprArthitapUraNapratyalaH karA-halo yasya saH, udArAH karA:--kiraNA yasya sa iti vA / sa kaH ? 'yaddharmaH' yadupajJaH zrutadharmaH bhavinAM saMsAriNAM 'zaM' :sukham 'adita'* dadau *, labhante hi sukhamavazyaM zrutAd viditatatvAra prANinaH, tataH zubhamAne prvRttibhaavaat| ata evokA.. "pAvAbo viNivittI, payattaNA- saha pya kusalapaksammira viNayassa ya paDivattI, tipiNa vi nANe samapanti mA. iti / kIdRzo yaddharmaH ? 'santataM' nirantaraM saramantarAstamA'bhAvena (?) uditoditaH' utpattikAlAdArabhya yAvadaksthAna landhokya iti bhAvaH // 2 // jainI mIH sA jayatA na yayA zamitAmitA mitAkSararacyA / kiMsantaH samavatara nayayA zamitAmitAmitAkSararucyA // 3 // jainI gIriti // sA 'jainI' AIsI gI' vANI japatAt / kIDazI ? mitaiH khalpaiH akSaraiH-varNai rucyA-manoharA bahana- sAkSarameva hi sUtramAmananti, ata evokam-. : "savaNaINaM jai huja. vAluyA sabaudahijaM toyaM / / .. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 yazovijayopAdhyAyaviracitA [abhinandana.... itto aNaMtaguNio, attho ikassa suttassa // " / iti, tadevamatrArthApekSamakSarANAM mitatvam, anyathA tu bahuhastipramANamaSIpuJjalekhyatvAmidhAnAnna tadupapattiH, athavA tripadIrUpaiva jainI gIAhyA, tasyAzcobhayathA'pi mitAkSaratvameva / sA kA? 'yayA' hetubhUtayA 'santaH' saMvimagItArthAH zamitA-kSapitA'mivAmitA-aparimitarogitA yatra,- vedanIyakameviTapinaH samUlamunmUlanAd ,- etAdRzaM yad akSaraM-mokSastasya ruciH-abhilASastayA ki 'zamitAm' upazamasampannatAM 'na itA' na prAptAH ? api tu prAptA evetyarthaH / kIdRzyA yayA ? samavatarantaH-anuyogApRthaktvadazAyAM pratipratIkaM samApatanto nayA:naigamAdayo yasyAH sA, taduktam "apuhatte samuAroM" iti| samavatarantaH-samudbhavanto nayAH-nItayo yasyAH tayeti vA // 3 // dalayatu kAzcanakAnti janatAmahitA hitA hi tArA''gamadA / iha vajrazRGkhalA du janatAma'hitAhitAhitArAgamadA // 4 // // iti zrIzambhavajinastutiH // 3 // dalayatviti // 'iha' jagati vanazRGkhalA 'hi' nizcitaM 'durjanatA' khalabhAvaM dalayatu / kIdRzI ? kAJcanavat-suvarNavat kAnti:dhutiryasyAH saa|punH kiM0 ? janatayA-janasamUhena mhitaa-puujitaa| punaH kiM. ? hitA' hitakAriNI / punaH kiM ? tAram-ujjvalam Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutiH|] aindrastuticaturviMzatikA / AgamaM dadAti varadAnena sA, 'tArA' ujjvalA 'AgamadA' zrutadAyinI iti ca padadvayaM vA vyAkhyeyam, tArAyAH-sugatadevatAyA AgamaM dyati-khaNDayatIti vA, tArAge-surazAkhini khakrIDAparvate vA madaH-smayo yasyAH seti vA, tAM-lakSmI rAti-dadAtIti tArastAdRzo ya AgamaH-sajjanasamAgamastaM dadAti seti vaa| punaH kiM0? ahiteSu-vairiSu Ahitau sthApitau ahitArAgamadau-apriyasnehAhaGkArAbhAvI yayA sA // 4 // // iti zrIzambhavajinastutivivaraNam // 3 // tvamabhinandana! divyagirA nirA kRtasabhAjanasAdhvasa ! hAribhiH / ahatadhairya ! guNairjaya rAjitaH, kRtasabhAjana ! saadhvshaaribhiH||1|| tvamiti // he 'nirAkRtasabhAjanasAdhvasa !' nirAkRtaM sabhAjanAnAM-pArSadalokAnAM sAdhvasam-ihalokAdibhayaM yena sa tasyAmaaNam , kayA ? 'divyagirA' sarvabhASAnugAminyA yojanagAminyA sakalAtizayasampannayA bhASayA, sApekSatve'pi gamakatvAt samAsaH, he 'ahatadhairya !' * ahatam-avinaSTaM dhairya-dhIratA yasya sa tasyAmatraNam , * kaiH ? sAdhUna-uttamAna na sahantIti sAdhvasahAH te ca te'rayaH-zatravastaiH; he 'kRtaM-vihitaM "samAja prItidarzanayoH" iti 1 yadyapi "vaha marSaNe" dhAtorAtmanepadatvaM prasiddham tathApi kacidAtmanepadasthAnityatvamapi vaiyAkaraNairiSTamityadoSo'tra / Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " yazoviyomAnavarapitA [ abhinandana pAyo samAja saMtopo yena tasthAmazraNam / he abhinandana ! tvaM ani sajiva" zobhitaH, ke ? guNaiH, kiidRshaiH| bhamavAvAM jananasya jayanihA-. ''zu bhavatAM tanutAM prmutkrH| trijagatIduritopazame paTuH, . zubhavatAM tanutAM paramutkaraH // 2 // bhagavatAmiti / 'iha' jagati 'bhagavatAM' tIrthakRtAM 'utkaraH' samUhaH 'zubhavatAM' kalyANinAM bhavatAM yuSmAkam 'Azu' zIghra 'jananasya' saMsArakhyA 'tamuttA' kRzatAM 'tanutAM' kurutAm / kiM kurvan ? 'paraM zatru 'jayan' abhibhavan / kiMlakSaNaH ? trijagatIduritasya-tribhuvanapAtakasya upazame 'paTuH' samarthaH / punaH kiM ? parAM-prakRSTAM sakalasAMsArikasukhAtizAyitvAt mudaM-mokSasukhaM karoti yaH sa tathA / na tvatra saMsArasya kAlasthitirUpasya tadabhASaH kartuM na zakyate' iti zaGkanIyam , karmasthitinAzena tasanUbhAvasambhavAt sUtraprAmANyAt, anyathA tadanupaphte nava bhagavato............................saMsArakha yathAvasthitatvAt nAzAnupapattiH' ityapi kucocaM nAzaGkanauvam, bhagavatA mihAsabhogyastha hAsyayogyatAM yathA.. ........................'nyatra vistaraH / / 2 / / .. tridivamiti yazvaddharaH sphura... tsurasamUhama'yaM matmA'rhatAm / Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khuki draviSatuvidhAnika .. sastu cAra dadat padamuzcaka,.. surasamUhamayaMH matamahatAm // 3 // tridivamiti // 'ayaM' janaH 'arhatA' bhagavatA: 'yatam Agame 'smaratu' dhyAyatu, katham ? uccakaiH / kIdRzam ? suTu-[zobhano] rasa:-zAntAkhyo yatra yasmAd vA tt| punaH kiM0 ? 'UhamayaM' prakaSTavicAram / punaH kiM ? 'cAra' manoharam / kiM kurvat ? 'arhatA' pUjayatAM 'matam' iSTaM 'padaM' mokSalakSaNaM dadat , pravacanapUjAyA mokSahetutvAt , 'arhatAM' yogyatAM dadat 'matam' abhISTaM 'padaM' sthAnam iti vyastaM vA vyAkhyeyam / ayaM kaH ? yaH 'caturaH' viduraH 'tridivaM' vargam icchati'] smiihte| kIdRzaM tridivas ? sphuran-dIpyamAnaH surasamUhaH-devagaNo yatra tat // 3 // dhRtasakANDadhanuryatu tejasA, na rahitA sadayA rucirAjitA / madahitAni parairiha rohiNI, narahitA sadayA rucirAjitA // 4 // // iti shriiabhinndnjinstutiH||4|| dhRteti // iha' jagati rohiNI 'madahitAni mamA'priyANi 'tu' khaNDayatu / kIdRzI ? dhRtaM sakANDaM-sabANaM dhanuryayA sA / punaH kiM ? 'tejasA' pratApena 'na rahitA' [na viyuktA] / punaH ki0 1 sat-zobha[nam ayam-iSTadevaM yasyAH sA / punaH kiM0 1 rucyA-kAnyA rAjiptA-zobhitA / punaH kiM0 1 'paraiH zavamiA ajitaa-anmibhuutaa| punaH kiM0 1 narANAmamukhyAyAM hinA Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazovijayopAdhyAyaviracitA [sumatihitakAriNI / punaH kiM. 1 'sadayA' sakaruNA, prabhAvika........ ........ / punaH kiM. ? ['rucirA'] ruci-satsaGgatiM rAti-dadAtIti bhaavH||4|| // iti zrIabhinandanajinastutivivaraNam // 4 // nama namadamarasadamarasa sumatiM sumati sadasadaramudAramudA / janitAjanitApadapada vibhavaM vibhavaM nara ! narakAntaM kAntam // 1 // - nama nameti // he nara ! tvaM sumatim 'udAramudA' prakRSTaharSeNa 'nAma'namasku]ru / kIdRzam ? namantaH amarA:-devAH yasya cyavana................bhavana varttate yaH sa sadamarasaH, suSTu-zobhanA ma[tiryasya saH] sumatiH, tato bhoga bhagavan m................tH| punaH kiM0 1 saGgatayA sadaro'Nasya yazcayA........................ ................ [ajanitA] padasya-saMsAratApApradasya......... ...........................[bhava:-] saMsAro yena / punaH kiM. ? 'vibhavaM' sNsaarrhitN................................|| 1 // avacUriH-'nama' praNama, namadamaraH-namatsuraH, sadamarasa:damarasena sahitazcAsau sumatiH-zobhanamatizca tam , satsu madhyessadara:-nirbhayaH, saMzvAsAvasadarazceti vA tam , he udAra ! 'mudA' harSeNa janita:-kRtaH ajanitApadasya-abhavatApadAyakasya padasya ... 1vIkAyAH khaNDitatvAdavacUryA upnyaasH|| Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa]i mulicatuzitikA vimavo yena tam, "vima' saMsArarahitam , henara !, marakasya anto yasmAt tam , 'kAntaM' manojJam // 1 // . . bhavamavebhayadA'bhayadA__valI bliiyodyodyaa'maayaamaa|.. dadyAda'dyA'mitamita zamA zamAdiSTadiSTavIjA'dhIjA // 2 // "mavabhaveti // 'abhayadAvalI' tIrthakarazreNiH adya 'amitam / aparimitaM 'zaM' sukhaM ..... ........................... mAyA-kapaTam AmaH-rogazca yassAHsA / punaH kiM0 ? ita:-prAptaH punaH samAparitA yena yasya / punaH kiM. ?.. saM diSTavIjam-adRSTahetukaM mayayorambha / punaH kiM ? 'bIja ............yayA // 2 // . avacUriH bhavabhavaM-saMsArodbhavaM bhayaM dhatIti bhavabhavabhayadA, 'abhayadAvalI jinazreNiH, balIyAn dayodayaH-karuNodayo yasyAH sA, 'amAyAmA' amAyArogA, dadyAt , adya 'amitam' amAnam , 'itazamA' prAptazamA, 'zam' sukham , AdiSTam-AjJaptaM diSTabIjaMdharmAdharmaheturyayA, 'abIjA' nirjanmA // 2 // 'damadama'sugamaM sugama, sadA sadAnandanaM dayAvidhAvid / 'parama'parama'smara ! smara, mahAmahA dhIradhI rasamayaM samayam // 3 // Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - yazovijayopAdhyAyaviracitA [sumatijina.... damadamiti // he 'asmara !' kandarparahita ! tvaM 'sadA' nityaM 'samayaM siddhAntaM 'smara' smRtivi[SayaM kuru, anena kAmAdivi]putacittasyAnadhikAritvaM sUcitam / kIdRzam ? damam-indriyajayaM dadAti ystm| punaH kiM ? 'asugama' duSpratyUham , uparatadurnaSTaM tu puSTiM (?) / * punaH kiM0 ? 'sugama' * suSTu-zobhanA gamAH-sadRza. pAThAH yatra tm| punaH kiM0 ? satAm-uttamAnAm AnandanaM-harSakAri / punaH kiM ? 'paraM' prakRSTam / * punaH kiM0 ? 'aparam' nAsti param-utkRSTaM yasmAt tm|tvN kimbhUtaH ? * 'dayAvidyAvid' dayApratipAdakaM zAstraM vetti-jAnAti yaH, ahiMsAvidhijJAnasyaiva samayajJAnotkarSadarzanAd atyAvazyaka]midaM vishessnnm| punaH kimbhUtastvam ? 'mahAmahAH' mahAtejAH / punaH kiM0 ? dhIrA-dRDhasamyaktvopabRMhita venA'kSobhyA dhI:-buddhiryasya saH / * punaH kiM0 ? 'rasamayaM' prkRssttrsm| * dhIrANAM dhanasteSu sthirastena te'pi samayasyaikAvizeSaNam (dhIrANAM dhIrasa:-buddhiraso yena tamiti samayasyaiva vA vizeSaNam / ) asmin pakSe 'ayam' iti vizeSaNasya kArye kAraNopacArAd iSTabhAgyajanakamityarthaH // 3 // kAlI kAlIra'sarasa bhAvAbhAvAya nayanasukhadA'sukhadA / mahimahitanutA tanutAditAditAmAnamAnarucyA rucyA // 4 // // iti zrIsumatijinastutiH // 5 // Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutiH / ] aindrastuticaturviMzatikA / " kAlIti // kAlInAmnI devI 'asarasabhAvAbhAvAya' virasabhAvApanayanAya 'kAlI' sukhAlIH 'tanutAt' kurutAt na ca 'evaM vairasyApanayanakAmanayA sukhasya kAmyatvAt tasya nirupAghikakAmanAviSayatvabhaGgaH' iti zaGkanIyam, sukhahetuviSayopanipAtasyaivAtra kAmyatvAt, mukhyasukhasya tathAtvAvirodhAt / kAlI kIdRzI ? nayanayoH - locanayoH sukhadA - sAtadAyinI / punaH kiM0 ? asukhaM duHkhaM dyati - khaNDayati yA sA / punaH kiM0 ? mahibhiH - utsavibhirmahitA -pUjitA cAsau nutAstutA ca mahibhirmahitAH taiH nuteti vA, mahimahitAbhyAM - mahattvaprathAbhyAM tadguNapuruSAkAraH (?) nutA, prANibhiriti gamyata iti vA / punaH kiM0 ? itaH prApto'ditaH - akhaNDitaH amAnaH- aparimito yo mAna:- ahaGkAraH pUjA vA tatra yA ruci:- abhilASaH tayA kRtva 'rucyA' manojJA, athavA itA - prAptA aditA - akhaNDitA amAnAaparimitA yA mA-lakSmIryayA sA punaH kiM0 ? 'rucyA' kAntyA 'na arucyA' nA'manojJeti vyAkhyeyam // 4 // // iti zrIsumatijinastutivivaraNam // 5 // padmaprabheza ! tava yasya rucirmate sadvizvAsamAnasadayApara ! bhAvi tasya / noccaiH padaM kimu pacelima puNyasampad, vizvAsamAna ! sadayAspara ! bhAvitasya // 1 // 1 "asarasabhAvasya - daurjanyasya abhAvAya - apanayanAya" ityavacUriH // Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazovijayApAnyAyaviraci [ padmaprema padmaprabhezeti // he 'sadvi0 para !' sam-zobhanaH zraddhayA'nabhibha'dhanIyo vizvAsaH - jinavacanaprAmANyapratipattisvaraso yatra etAdRzaM mAnasam - antaHkaraNaM yeSAM teSu dayAparaH, yadyapi bhagavataH sarvenAvapi jIveSu avizeSeNa kRpAlutvAt kRpA'styeva, anyathA -mAdhyasthyahAniprasaGgAt, tathApi yeSu tatpatataM soccAlakSaNamabhyudayadita (?) tatraiva paramArthataH sA na tvanyatrApIti 'nizcayAzrayaNAditthamuktam, tasyAmantraNam, he 'vizvA0 'vizve - agatiM asamAnaH - nirupamAnaH tasyAmantraNam, he 'sadaya !' sat - zobha"nam ayam-iSTadaivaM yasya tasyAmantraNam, he 'apara !' nAsti paraH - zatru'yasya nAsti paraH- utkRSTo vA yasmAt tasyAmantraNam, he 'padmaprabheza !' 'padmaprabhasvAmin ! 'yasya' puMsaH tava 'mate' zAsane 'ruciH' zraddhA astIti zeSaH, tasya 'uccaiH padaM' sudevatvamokSAdilakSaNamutkRSTapadaM kimu 'na bhAvi' na bhaviSyati ? api tu bhAvyevetyarthaH / kIdRzasya tasya ? "bhAvitasya' vAsitasya / padaM kimbhUtam ? paMcelimA-paripakkA puNyasampat - zubhaprakRtisamRddhiH puNyA - pavitrA vA sampat - zAzvatAnandarUpA yatra tat // 1 // mUrttiH zamasya dadhatI kimu yA paTUni, puNyAni kAcana sabhAsu rarAja navyA / sA stUyatAM bhagavatAM vitatiH svabhaktyA, puNyAnikAcana ! sabhA surarAjanavyA // 2 // 1 kSetra "tatphala mokSalakSaNamabhyudayet tatraiva itirUpaH pATho bhavet // Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stuti], aindrasanninarvikAlikA 21 mUrtiriti // he, 'anikAcana-!' nikAMcana nAmaH sakalAraNa(NA)yogyatvena karmabandhavyavasthApanam , tacAtra mithyAtvaviSayaM gRhyate, tato nAsti nikAcanamasyetyanikAcanaH tasyAmazraNam, etenA nikAcitamithyAtvamohAH pumAMso'nAmantraNIyA eva, teSAM bhgvddhjnaandhikaaritvaat| acintyacintAmaNilAbha kalpaM khalvetat ,nA'to mandabhAgadheyAnAM teSAmetallAbha iti vyajyate / tvayA sA 'bhagavatAM' tIrthakRtAM vitatiH' zreNiH stUyatAm, kayA? 'svabhaktyA' AtmIyazraddhayA, parAnuvRttyA tu tasyA dravyastutimAtratvenAlpaphalatvAt / kIdRzI ? 'puNyA pvitraa| punaH kiM0. ? 'sabhA' saha bhayA-lakSaNayA prazatakAntyA vartana iti sabhA, nA'to'puSTArthakatvam / punaH kiM0 ? surarAjaiH-devendraH navyAstavyA, saha bhaiH-nakSatrairvartante ye te sabhAH te ca te'surarAjA:asurendrAzca taiH navyA-stavyA ityekameva vA vizeSaNam / sA kA ? yA paTUni' prauDhAni 'puNyAni' zubhakarmANi 'dadhatI' vipAkAnubha, vena puSNatI 'sabhAsu' parSatsu , 'rarAja' zuzubhe 'kisa' utprekSe'zamasya' zAntarasasya 'navyA navInA kAcana' anirvacanIyA 'mUrtiH' tanuH // 2 // lipmuH padaM parigatairvinayena jainI, vAcaM yamai satatamazcatu rocitArthAm / sthAbAdamudritakutIrthanayAvatAkhaM: vAcaMgamaiH savratamaM caturojinArthAm // 3 // 1"bhayakatAM vivAlika kIzI pi Devasa. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 yazovijayopAdhyAyaviracitA [padmaprabha lipsuriti // saha tatayA-vistIrNayA mayA-lakSmyA vartate yat tat satatamam , saha tayA-lakSmyA vartate yat tat satam atizayitaM sataM satatamamiti vA, 'padaM' sudevatvalakSaNaM lipsuH' labdhumicchuH puruSaH 'jainIm' AhatI 'vAcaM' sarasvatIM 'satataM' nirantaram 'aJcatu' pUjayatu; kena ? vinayena, avinayena pUjanaM ta paramArthato'pUjanameveti bhAvaH / jainI vAcaM kimbhUtAm ? rocita:-addhito'rthaH-pratipAdyaviSayo yasyAH sA tAm , kaiH ? 'vAcaMyamaiH' zramaNaiH, kimbhUtaiH ? 'yamaiH' ahiMsAsatyAsteyabrahmAkizcanyalakSaNairmahAtaiH parigataiH' AzritaiH / punaH kimbhUtAm ? syAdvAdena-yathAsthAnaM dravyArthikaparyAyArthikanayArpaNopanItasaptabhaGgAmakavAkyena mudritA:-pratihatotthAnAH kutIrthAnAM-bauddhAdInAM nayAnAm-RjusUtrAdInAm avatArAH-upanyAsavizeSAH yayA sA tathA tAm / punaH kIdRzIm ? caturANAM-suparijJAtaheyopAdeyAnAm ucitaH-yogyaH arthaH-pumartho yasyAM sA tathA * tAm * // 3 // sAhAyyamatra kuruSe zivasAdhane yA 'pAtA mudA rasamayasya nirantarAye ! / gAndhAri ! vajramuzale jagatIM tavA'syAH, pAtAmudArasamayasya nirantarAye ! // 4 // __ iti zrIpadmaprabhastutiH // 6 // saahaayymtreti||he nirantarAye!' nirgatA antarAyA:-pratyUhA yasyAH tasyA AmantraNam , punaH he 'nirantarAye !' nirantara:aprAptaviccheda Aya:-lAbho yasyAH tasyA AmatraNam , he gAndhAri! Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutiH| aindrastuticaturvizatikA / 2 asyAstava vanamuzale 'jagatI' pRthivIM pAtAM rakSatAm / asyA kasyAH ? yA tvam 'atra' jagati 'ssamayasya' prakRSTazAntarasasya 'udArasamayasya' sphArasiddhAntasya 'zivasAdhane mokSasampAdane nirupadravopAye vA 'mudA' harSeNa 'sAhAyyam' ekakAryanirvanapravaNatAM 'kuruSe' tanuSe / tvaM kIdRzI ? 'apAtA' pAtarahitA / / 4 // // iti zrIpadmaprabhastutivivaraNam // 6 // yadiha jina ! supArzva ! tvaM nirastAkRtakSmA vanamada ! surabAdhA hRdyazobhA'vatAram / . tata uditamajalaM kairbudhairgIyate nA 'vanamadasura! bAdhAhRd ! yazo bhAvatAram // 1 // yadiheti // he 'nirastAkRtakSmAvanamada !' kSmAyAH-pRthivyAH avanaM-rakSaNaM mAvanam , akRtam-avihitaM mAvanaM yena vAdRzo yo madA-"ahamuttamajAtimAn" ityAcavalepaH so'kRtakSmAvanamadaH, nirasto'kRtakSmAvanamado yena tasyAmatraNam ; he 'surava !' suSTu-- zobhanaH saMskAravattvAdiguNopetatvAd ravaH-dhvaniryasya tasyAmatraNam, ha 'avanamadasura !' avanamantaH-praNamanto'surAH-danujAH yasya tasyAmatraNam, he 'bAdhAhRt !' bAdhA-zArIramAnasAdhanekabhedaminnaM duHkhaM haratIti bAdhAhRt tasyAmazraNam , he 'hRdyazobha!" manoharazrIka !, he supArzva jina ! tvaM 'iha' jagati yaditi vAkyArthakarma 'avatAra' janma 'adhAH' dhRtavAn 'tataH tasmAt 'uditam utpannaM yazaH Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 yazokiyokAmayAvaniyamika [supArdhajinakA kau paNDita 'ajasaM nirantaraM bhAvena zraddhayA tAram ra yathA sthAna tathA na gIyate ? *api tu* sarvairaphi paropakArasAratvadavatvarajanitaM yazo vicitracaritraprabandhena gIyata iti bhAvaH // 1 // jAti-zivasukhaM ye kAntibhirbhAsayanto 'duritamadaratApadhyAnakAntAH sdaa''shaa| jinavaravRSabhAste nAzayantu pravRddha, . duritama'daratApadhyAnakAntAH sdaashaaH||2|| jagatIti // te jinavaravRSabhAH 'pravRddhaM' bahubhavopacitaM 'duritaM' jJAnAvaraNIyAdiduSTavipAkaM karma 'nAzayantu' kSapayantu / kimbhUtAH ? na kho daratApo bhayopatApo yasminnetAdRzaM yad dhyAnaM-zuklAkhyaM tena kaantaaH-mnojnyaaH| punaH kiM0 ? satI-zobhanA''zA yeSAM, satAmuttamAnAM AzA vA yeSu te, sarvasyaivottamakAryasya paramArthatastIrthaGkarodezyakatvAditi bhAvaHte ke ? ye 'jagati' vizve 'zivasukhaM nirvANazarma- 'a' dattavantaH, kiM kurvantaH ? 'kAntibhiH kiraNaira-sadA' nistArama bhAkSA', dizA 'bhAsayantaH' zobhayantaH / puna: 0.? itA-gatA manA-jAtyAdismayo rata-nidhuvanam apazyAnaM cana mAnavabalaM kAntAvAmAkSI ca yebhyasne tathAH // 2 // . munitatiSazyaM varjayanI hatodya tmsmaahitdaa'traasaa''dhimaa''nnditaaraa| samAyAmi bhajAinokamunnadhAnaM tamasama 1 hitadAtA sAvimAnaM dimrm|| famimaavkAI" iti asho-vishessnntmaanyvaad| Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stuti / ] aindrastutizcaturviMzanikana 25 munitatiriti // he 'asama !' nirupamapuruSa ! ma 'i jagati taM 'samaya' siddhAntaM 'bhaja' aGgIkuru / kiM kurvantam ? u 'sAdhimAnaM cArubhAvaM 'dadhAnaM' bibhrat, kimbhUtam ? 'Aptena bhagavatA 'uktaM ' bhASitam, kIdRzenA''tena ? 'hitadAtrA' pathyapradAyinA | punaH kimbhUtam ? *ditaM - * khaNDitam Aram - arisamUho yena taH m / * taM kam ? yaM 'munitatiH' yatizreNiH 'apaThat' abhANIt kiM kurvatI ? 'Adhi' mAnasIM vyathAM 'varjayantI' tyajantI, nahi sati Adhileze'pi zrutapATho prabhavati kAryAya ityevamuktam / yaM kimbhUtam ? hataM - kSapitam udyad utpadyat tamaH - pApaM yena tam / munitatiH kimbhUtA ? ahitam - apathyaM bhAvAriM vA dyavi-khaNDayati yA sA / punaH kimbhUtA ? 'atrAsA' nAsti trAso yasyAH sA / punaH kiM0 ? ' aram' atyartham 'AnanditA' saMtuSTA // 3 // avatu kariNi yAtA sA'rhatAM prauDhabhaktyA, muditamakalitApAyA mahAmAnasI mAm / vahati yudhi nihatyA'nIkacakraM ripUNA muditamakalitApA yA mahAmAnasImAm // 4... iti zrIsupArzvajinastutiH // 7 // avatviti / sA mahAmAnasI mAm 'avatu' rakSatu / kimbhUtA ?. 'kariNi' hastini 'yAtA' prAptA / punaH kimbhUtA ? akalita aprAptaH apAyaH - vitramapattaSTalAbho (?) vA yayA sA / mAM kimbhUtam 'AI to tIrthakRtAM 'praudabhacyA' tIvrabhAvanayA 'muditaM': prAptaharSamU) khA kA ?* yA * 'yudhi saMgrAme 'uditam' ucchinnaM (utthitaM ) ripUNAM zatrU Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 yazovijayopAdhyAyaviracitA [ candraprabhajina NAm 'anIkacakraM' senAsamUhaM 'nihatya' hatvA .........dInatvAt 'mahAmAnasImAm' avalepanaparAkASTAM 'vahati' bibhartti, sImAzabda AkArAnto'pyasti / 'nihatya' ityanena phaloktiH, phalaprAptipUrvannAhaM . vaiphalyaM nirastam / yA kimbhUtA ? 'akalitApA' raNAnuzayarahitatvAt *saMgrAmopatAparahitA kaliyugakRtatAparahitA vA // // iti zrIsupArzvajinastuti vivaraNam // 7 // ... IN... tubhyaM candraprabha ! bhavabhayAd rakSate lekhalekhAnantavyA'pApamadamahate ! san ! namo'hAsamAya ! | zreyaHzreNa bhRzamamatAM tanvate dhvastakAmA nantavyApAspamada ! mahate sannamohA'samAya // 1 // tubhyamiti // he 'san !' uttama !, he 'lekhalekhAnantavya !" devazreNIpraNamanIya !, he 'adamahate !' damasya - indriyajayasya hati:apakarSo damahatiH, nAsti sA yasya tasyA''mantraNam, he 'ahAsamAya !' hAsaH - hAsyamohajanita utphullagallA divikAravyaGgyaH pariNAmo mAyA ca-vaJcanA hAsamAye na staH yasya tasyA''mantraNam, he 'dhvastakAmAnantavyApa !' dhvastaH - nirastaH kAmasya - kandarpasya ananta:aparyavasito vyApaH - vyAsaktatA yena tasyAmantraNam, he 'apamada !" aMpagato madaH - jAtyAdyavalepo yasmAt tasyAmantraNam, he 'sanna - moha !' sannaH - nistIrNo moha : - gobalIvardanyAyAt hAsyAdibhinnamohanIyaprakRtijanitapariNAmasamUho ajJAnaM vA yasya tasyAmaNam, he candraprabha ! tubhyaM namaH, 'astu' iti zeSaH / tubhyaM kiM kurvate ? 'bhavabhayAt saMsArasAdhvasAd 'apApaM pAparahitaM puruSaM rakSate, --- Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutiH / ] aindrastuticaturviMzatikA / naca 'tasya kiM rakSaNe pauruSam ? svata eva tena saMsAratyAgAt' iti zaGkanIyam tyaktasaMsArANAmapi pariNAmAnapakarSasya hudayasthitabhagavanmAhAtmyA dhInatvAd itthamevAsya kSemakAritvaM yuktamityavaseyam / punaH kiM0 ? 'bhRzam' atyartham 'asumata ' prANinAM 'zreyaHzreNIM' kalyANamAlAM 'tanvate' kurvate / punaH kiMbhUtAya ? 'mahate' anupakRtopakAritvenottama puruSaprakRtizAline, evaM ca sahajadAnapriyatvAdiguNazAlitvarUpasa svAt mahatvaM bhinnamiti paunaruktyaM parihRtaM draSTavyam / punaH kimbhUtAya ? 'asamAya' nirupamAya // 1 // zreyo dattAM caraNaviluThannammrabhUpAlabhUyomukkAmAlA'samadamahitA bodhidAnA mahInA / mohApohAduditaparamajyotiSAM kRtsnadoSai mukkAmAlA samadamahitA vo'dhidAnA''mahInA // 2 // zreya iti // ' bodhidAnAM' tIrthakRtAM 'mAlA' zreNiH 'vaH' yuSmAkaM 'zreyaH' kalyANaM dattAm / kimbhUtA 1 caraNayoH - pAdayoH viluThantI namrabhUpAlAnAM - namanazIlanRpatInAM bhUyasI - bahrI muktAmAlA - muktAphalazreNiryasyAH sA / punaH kiM0 ? asamadamAnAM - nirupamendriyajayAnAM puMsAM hitA-hitakAraNI, * akArAprazleSAt * same-sakale asame - apaparicchede ( ? ) vA damahite yasyAH sA / punaH kiM ? ahInA nAsti hInaM- nyUnaM yasyAH sA, kSINalAbhAntarAyatvena kRtakRtyatvAt / punaH kiM0 1 kRtsnadoSaiH - ghAti karmajanitairanta * raGga * rAgAdibhiH sakalairjIvaguNapratipanthipariNAmaiH muktA / S 27 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 yazovijayopAdhyAyaviracitA. [candraprabha... punaH kiM01-asamadai-asAhaGkAraiH mahitA-pUjitA rAhadA (1) madarAhityavidhurA mahitA-utsavitA yasyAH / satiH vA bhagavataH pUjAsatkAraprAcuryo'pi taM upabRMhaNe'manena (?) madalezasyApyabhAvAt, tathA''cAre-No pUjAsakkAre uvavUhittA bhavai" iti / punaH, kiM0 1 adhi-adhikaM sakalabhuvanavartidAnazobhAtizAyi dAnaM-sAMvatsarikAdi abhayAdi vA yasyAH sA / punaH kiM0 1 'AmahInA' rogarahitA / bodhidAnAM kimbhUtAnAm ? 'mohApohAt' mohanIyakarmakSayAt uditaM-utpannaM paramaM-prakRSTaM jyoti:-jJAnaM kevalAkhyaM yeSAM teSAm // 2 // raGgabhaGgaH sphuTanayamayastIrthanAthena cUlA mAlApInaH shmdmvtaa'snggtopaayhRdyH| siddhAnto'yaM bhavatu gaditaH zreyase bhaktibhAjA mA''lApI naH zamadamavatA snggto'paayhudyH||3|| raGgabhaGga iti // 'tIrthanAthena' arhatA 'gaditaH' ukta: 'ayaM' siddhAntaH "bhaktibhAjAM' sevAparANAM 'naH' asmAkaM 'zreyase' kalyANAya bhavatu / kimbhUtaH ? raganta:-parasparAnupravezena ullasanto bhanA-vacanavikalpA yatra saH / punaH kiM ? sphuTA:-prakaTA ye nayA:-naigamAdayaH tanmayaH-pracuratadvAn / punaH kiM0 ? cUlAmAlayA-cUlikAzreNyA pIna:-puSTaH / punaH kiM ? asajatAyA:nissaGgatAyA ya upAya:-ratnatrayasAmrAjyaM tena hRdyaa-mnohrH| puna: kiM. 1 AlApI' AlApakavAna., "bhaktibhAjAm" itiHsAnukhAra rapAThe vA.mAM lakSmI lApayAti-akAsyatIzIla iti vyAkhyA Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sutiH|] nAstuticaMtuvizatikA / yam / punaH kiM0 1 saGgataH prasaGgAdisaGgatimAn / ayaM kA? yaH 'apAyahRt ' vighnahartA, astIti shessH| tIrthanAthena kimbhUtena ? zamaH zAntiH damazca-paJcendriyajayaH tau vidyate yasyA'sau tadvAn tena / kiM kurvatA ? 'avatA' rakSatA, kam ? 'zamadaM kSAntidAyinaM pumAMsam // 3 // sA tvaM vajrAGkazi ! jaya munau bhUribhaktiH susiddha prANAyAme'zuci matima'tApA''padantA'balAnAm / datse vajrAGkuzabhRda'nizaM darpahatrI pradattaprANAyA me zucimatimatA pApadantAvalAnAm // 4 // iti shriicndrprbhjinstutiH|| 8 // sAtvamiti // he vajrAGkazi ! sA tvaM jaya / kimbhUtA tvam ? 'bhUribhaktiH' vipulabhaktimatI / ka ? 'munau' sAdhau, kIdRze ? suSTha-atizayena siddhaH-jAtaparikarmA prANAyAmaH-vidhivacchAsapra.. zvAsarodhavyApAro yasya tasmin , punaH kiM0 ? 'azuci' nAsti zukzoko yasya tasmin / sA kA ? yA tvaM 'me' mama (mA) 'mati' buddhi datse / tvaM kiM. 1 'atApA' tAparahitA / punaH kimbhUtA ? A*padantA' ApadAm antaH-nAzo yasyAH sakAzAt / * punaH kiM0 ? 'pradattaprANA' pradattabalA, keSAm ? 'abalAnAM balara. hitAnAM puMsAm / punaH kiM0 ? 'anizaM-nirantaraM 'vajrAGkuzabhRt' kulizAGkuzadhAriNI / punaH kiM0 ? 'darpahanI' garvanAzinI, keSAm ? pApA eva ye dantAvalA:-hastinasteSAm , ata eva "vAGkuzabhRt" Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazovijayopAdhyAyaviracitA [suvidhijinaiti sahetukaM vizeSaNam / punaH kiM ? zucimatInAM-nirmalabuddhInAM matA-ArAdhyatvena abhISTA // 4 // // iti zrIcandraprabhastutivivaraNam // 8 // yasyA'tanoda devatatirmahaM su prabhA'vatAre shucimndraage| ihA'stu bhaktiH suvidhau dRDhA me, prabhAvatAre'zuci mandarAge // 1 // yasyA'tanoditi // 'iha' asmin 'suvidhau' suvidhinAthe 'me' mama 'dRDhA' nibiDA bhaktirastu / kimbhUte ? prabhAvena-anubhAvena tAre, prabhAvasya bhAvaH prabhAvatA tAM rAtIti prabhAvatAraH cittA. dhyavasAyo yeSAM te, prabhAvAt tArayati-saMsArasAgarapAraM prApayati yaH tasminniti vaa| punaH kiM ? 'azuci' shokrhite| punaH kiM ? 'mandarAge'.........svabhAva yat eva durudakaviSayAnubandhaH saMbandhaH vidhure (1) / iha ka ? yasya 'avatAre' prayati (prabhavati) 'devatatiH' surazreNiH zuciH-nirmalo yo mandaraH-meruH sa eva agaH-parvataH tatra 'maha' utsavam 'atanot' akarot / kimbhUtA devatatiH ? su-zobhanA prabhA-kAntiryasyAH sA // 1 // abhUt prakRSTopazameSu yeSu, na mohasenA jnitaapdebhyH| yuSmabhyamA''ptAH ! prathitodayebhyo, namo'hasenAH ! janitApadebhyaH // 2 // Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutiH / ] aindrastu ticaturviMzatikA / .88 abhUditi // bhoH 'ahasenAH !' nAsti hasaH - hAsyameSAmiti ahasA:- kevalinaH, uktaM ca - " kevalI NaM bhaMte ! hasejja vA ussuAeja vA ? go0 ! No iNaTThe samaTThe" iti, teSAminAH - svAminaH, kRtakRtyAnAmapi teSAM vyavahArAnurodhena praNamanIyatvAt, teSAmAmantraNam / bhoH 'AptAH !' tIrthakRtaH ! ebhyo yuSmabhyaM namaH, 'astu' iti zeSaH / yuSmabhyaM kimbhUtebhyaH ? prathitaH - prasiddhaH :- atizayo jJAnaM vA yeSAM tebhyaH / punaH kiM0 ? janitApam - AdhyAtmikAdibhedabhinnaM saMsAratApaM dyanti - khaNDayanti tebhyaH / ebhyaH kebhyaH ? yeSu 'mohasenA'. .kamahAmoharAjacamUH udaya: ' janitApat' kRtavipad nA'bhUt / kimbhUteSu yeSu ? prakRSTaH - atizayita upazamaH - titikSApayati (?) [ yeSu teSu ] // 2 // + vANI rahasyaM dadhatI pradattamahodayAvadbhiranItihAri / jIyAjjinendrairgaditA trilokI maho ! dayAvadbhiranIti hAri // 3 // vANIti // ' jinendraiH' tIrthakaraiH 'gaditA' uktA 'vANI' pravacanAtmikA bhASAdravyasaMhatirjIyAt / jinendraiH kiM kurvadbhiH ? 'aho' ityAzvarye 'trilokIM' trijagatIm 'avadbhiH' rakSadbhiH / punaH kiM0 'dayAvadbhiH ' karuNAzAlibhiH / vANI kiM kurvatI ? 'rahasya' sakalazAstropaniSadbhUtamarthaM 'dudhatI' bhUyo bhUyaH kartavyatvapratipAdanena puSNatI / rahasyaM kimbhUtam ? anItim-anyAyaM haratItyevaMzIlam / 31 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazovijayopAdhyAyaviracitA [zItalajinapunaH ki0 ? 'anIti' nAsti ItiryasmAt tat / punaH kiM ? 'hAri' manohAri / vANI kiMbhU0 ? pradatto mahodayaH-mokSo yayA sA // 3 // jagadgatividrumakAntakAntiH, karo'tulAbhaM shm'dmbhvtyaaH| 'dadannatAnAM jvalanAyudhe ! naH, karotu lAbhaM zamadaM bhavatyAH // 4 // // iti zrIsuvidhijinastutiH // 9 // jagadgatiriti // he jvalanAyudhe ! 'bhavatyAH' tava 'karaH' hastaH 'na:' asmAkaM 'lAbhaM kalyANaprAptiM karotu / lAbhaM kimbhUtam ? atulAnirupamA AbhA-zobhA yasmAt tm| karaH kimbhUtaH ? jagatAM gti:aadhaarH| punaH kiM ? vidrumavat-pravAlavat pATalatvena kAntAmanojJA kAntiryasya saH / kiM kurvan ? 'natAnAM' kRtanatInAM puruSANAM 'zaM' sukhaM dadat, kiM0 zam ? 'zamadam' upazamapradam , etena kuzalAnubandhitvamAveditam / [ bhavatyAH ] kathambhUtAyAH ? 'adambhavatyAH' akpttvtyaaH||4|| // iti zrIsuvidhijinastutivivaraNam // 9 // jayati zItalatIrthapatirjane, vasu matI taraNAya mahodadhau / -- 1-2 yadyapyatra mUla-TIkA-avacUripustakeSu-"uvAlojjvalo vidruma0" ityeva pATha upalabhyate tathApyasmAbhiSTIkAnusAreNobhayatrA'pi "jagadatirvidrumaH" iti pATha ArattaH // Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutiH| aindrastuticaturvizatikA / dadati yatra bhave caraNagrahe, vasumatItaraNAya maho dadhau // 1 // jayatIti / sa ityasya gamyamAnatvAt saH 'zItalatIrthapatiH' zItalanAmA bhagavAn 'jayati' sarvopadravanivarttate ( sarvotkarSaNa vartate,) paratra sarvena ca (?) namaskAratA''kSipyate / kimbhUtaH ? 'matI' matam-iSTaM kRtakRtyatvAdasyAstIti matI / sa kaH ? 'yatra' yasmin bhave mahodadhau iti astasmataSaSThIyam ( ?) tasyo........ .........dAdyamahodadherityarthaH, 'taraNAya' pAragamanAya tadarthamiti ............caraNagrahe .........................'mahaH' tejo dadhau, bhavati hi bhagavati hi.................................... lalitazokairlokaH dIptaH kramadA'nantaramabhihatatamisraprasaratarunityAloka eva bhUloka iti ti kim ?............................tasya, kimbhUtAya ? 'itaraNAya' gatasaGgrAmAya // 1 // __ avacUriH-'vasumati' dhanavati, dadati iti avivakSitakarma, 'matI' matavAn , 'vasu' dhanam , taraNAya, 'itaraNAya' gatasaGgrAmAya, bhave maho dadhau iti vyastarUpakam // 1 // vitara zAsanabhaktimatAM jinA- vali ! tamoharaNe! surasampadam / adharayacchivanAma mahAtmanAM, - valitamoharaNe ! surasaM padam // 2 // vitareti // he 'jinAvali !' jinazreNi ! he. 'tamoharaNe ! pApahAriNi ! he 'valitamoharaNe !' valitau-udvAntau moharaNau ai. ca. 3 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazovijayopAdhyAyaviracitA [ zItalajima " ajJAnasaGgrAmau yayA tasyA AmacaNam tvaM 'zAsanabhaktimatAM ' jinapravacanarasikahRdayAnAM mahAtmanAM zivanAma' mokSAhvayaM padaM " vitara' prayaccha / padaM kiM0 ? ' surasaM' su-zobhano rasaH - zAntAkhyo yatra tat, yadyapi vibhAgyAcebhivyajayacidvivarttarUpo raso mokSe'nupapannaH tathApi vAstavAnandarUpasya tasya tatra nAnupapattiriti dhyeyam / kiM kurvat ? 'surasampadaM' devavibhUtim 'adharayat' tiraskurvat, mokSasukhasya traikAlikasakalasAMsArika sukhebhyo'pyanantaguNatvAt sukhamizritatvena pratibandhisambandhavidhuratvAt autsukyavinivRttyA svabhAvAparAvRttezceti vibhAvanIyam // 2 // bhagavato'bhyuditaM vinamAssgamaM, jana ! yataH paramApadamA''darAt / iha nihatya zivaM jagadunnatiM, 24 janayataH paramA''pa damAdarAt // 3 // bhagavata iti // he jana ! tvaM tacchabdAdhyAhArAt tataH 'bhagavataH' tIrthaGkarAt 'abhyuditaM sAkSAdarthatayA paramparayA sUtratayA bhAvAt svabhAvaM * ' AgamaM' * siddhAntaM 'vinama' vizeSeNa namaskuru / [ katham ? 'A] darAt' zraddhApUrvAdabhiyogAt / tataH kutaH ? 'yataH ' yasmAt 'jagat ' "tAtsthyAttadvyapadezaH" iti nyAyAt jagadvarttI lokaH* 'iha' atraiva loke* 'paramApadaM' karmodayajanitAmutkRSTavyAvAghAM nihatya 'param' utkRSTaM 'zivaM' 'Apa' prApa, paramA Apad yasmAt 1 " yadyapi bhogyAbhivyanmaya -" iti pAThaH syAt // Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutiH|| aindrstuticturvishaavikaa| tAdRzaM paraM-kAmAdibhAvaza nihatyeti kA vyAkhyeyam, parA-prakRSTA bA mA-lakSmIH tasyAH pada[miti vA vyAkhyeyam / 'damA ]darAt' damena-indriyajayena adara:-nirbhayo'tizabdarasaH (1) vasmAt / kiM kurvataH ? 'unnati' tIrthaprabhAvanAM 'janayataH' viddhtH||3|| .. stavaravaitridazaistava santataM, na parama'cchavimAnavilAsitA / na ghanazastrakalA'pyaridAriNI, na paramacchavi ! mAnavi ! lAsitA // 4 // // iti zrIzItalajinastutiH // 10 // stvrvairiti||he 'paramacchavi !' paramA-utkRSTA chavi:-kAntiH yasyAH tasyA AmantraNam , he mAnavi ! 'santataM' nirantaraM 'tridazaiH' devaiH *tava* 'stavaravaiH' stotradhvanibhiH kRtvA 'acchavimAnavilAsitA' nirmalavimAnavilAsazAlitA na 'paraM' kevalaM 'na lAsitA' na sphAti prApitA kintu 'ghanazastrakalA'pi' nibiDazastrAbhyAsanipuNatA'pi na na lAsitA, dvayornamoH prakRtArthagamakatvAt lAsitaivetyarthaH / kimbhUtA ? 'aridAriNI' zatruvidAraNanibandhanam , evaM coktaguNadvayenA''rAdhyatvaM vyajyate // 4 // // iti zrIzItalajinastutivivaraNam // 10 // jinavara ! bhajana zreyAMsa ! syAM vratAmbuhatodaya dbhavadava ! nato'haM tApAtaGkamukta ! mhaagm!| gatabhavavanabhrAntizrAntiH phalegrahirullasa dbhavadavanato hantA'pAtaM kamuktamahAgama! // 1 // Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazovijayopAdhyAyaviracitA [zreyAMsajina.. jinavareti ||he 'vratAmbuhRtodayadbhavadava !' bratameva-ahiMsAdi ambu-jalaM tena hRtaH-vidhyApita udayan-pravarddhamAno bhavadavaHsaMsAravahniryena tasyAmatraNam , he 'tApAtaGkamukta!' tApaH-anuzaya AtaGkazca-bhayaM tAbhyAM muktaH-tyakto yastasyAmazraNam , he 'mahAgama !' mahAnAm-utsavAnAm AgamaH-puNyaprArabhArAkRSTatayA khata upanamanA yasya tasyAmazraNam , he 'uktamahAgama!' uktaH-pratipAdito mahAn-sakalatatrAtizAyI Agama:-siddhAnto yena tasyAmaaNam , he 'jinavara !' kevalizreSTha ! he zreyAMsa ! aham 'ullasaddhavavanataH' karuNAtizayabhrAjamAnatvANataH gatA bhavavanabhrAntizrAntiH-saMsArakAntArabhramaNazramo yasyaitAdRzaH san 'apAtam'apratipAti 'ka' sukhaM 'bhajan' Azrayan 'hanta' iti komalAmatraNe 'phale. grahiH' phalavAn syAm / kimbhUto'ham ? 'nataH' kRtapraNAmaH // 1 // jinasamudayaM vizvAdhAraM harantamihAGginAM, bhavama'daradaM rucyA kAntaM mahAmitamoharam / ' vinayamadhikaM kAraM kAraM kulAdiviziSTatA... bhavamadaradaM rucyA'kAntaM mahAmi tamoharam // 2 // jinasamudayamiti // aham 'adhikam' atizayitam adhika kaM-sukhaM yasmAditi vA 'vinayaM' kAyena manasA cAvanatilakSaNaM 'kAraM kAraM kRtvA kRtvA 'jinasamudayaM' tIrthakarasamUha 'rucyA' zraddhayA 'mahAmi' bhAvastavena pUjayAmi / kimbhUtam ? vizvasya-jagata AdhAraM-durgatipatanapratipanthidharmopadezakatvAt trANabhUtam / kiM kurvantam ? 'iha' jagati 'aGginAM' prANinAM 'bhavaM' saMsAra, harantam' Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutiH|]: aindrastuticaturviMzatikA / .. 37 apanayantam / punaH kiM0 ? 'adaradam ' abhayadam , punaH kiM ? 'kAntaM' manoharam , kayA ? 'rucyA' kAntyA / bhavaM kimbhUtam ? mahaiH-pANigrahAdyutsavaiH amitaH-aparimito yo mohaH-mohanIyaM karma saMsArabhramaNahetubhUtamajJAnaM vA taM rAti-dadAti yastam , mahai:utsavaiH amitA-aparimitA mA-lakSmIryebhyastAdRzA ye UhAHvitarkAH tAn dadAtIti jinasamudayasyaiva vA vizeSaNaM vyAkhyeyametat / punaH kiM0 ? kulasya AdI kulAdI-jAtilAbhe, kulam Adi yeSAM tAni ta[guNasaM] vijJAnabahuvrIhiNA kulaizvaryabalarUpatapaHzrutAni, tataH kulAdI ca kulAdIni cetyekazeSAt kulAdInAM-jAtyAdInAM yA viziSTatA-utkarSaH tadbhavaH-tadutpanno yo madaH-ahaGkArastaM radatiapanayati yastam / punaH kiM ? akasya-duHkhasya anto yasmAt tam , punaH kiM0 ? 'tamoharaM pApApanayanakaram // 2 // .. zucigamapado bhaGgaiH pUrNo haran kumatApaho 'nvrtm'lobhaavsthaamaa''shrynn'ysho'bhitH| jana! tava mano yAyAcchAyAmayaH samayo gala navaratamalo bhAvasthAmAzrayaM nyshobhitH||3|| shuciiti||he 'Azrayan!' bhajan !, kAm? 'alobhAvasthAM' santopadazAm , etenAdhikAritvaM sUcitam , adhRtimato'nadhikAritvAt / he jana ! 'samayaH' siddhAntaH tava mano'navarataM 'yAyAt' gacchatu / manaH kimbhUtam ? 'bhAvasthAmAzrayaM' zraddhAbalamandiram / samayaH kimbhUtaH ? zucIni-pavitrANi gamapadAni-sadRzapAThapadAni yatra sH| punaH kiM0 1 'bhaGga' vikalpavizeSaiH 'pUrNaH' bhRtH| navarata Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 yazovijayopAdhyAyaviracitA [ zreyAMsa jina * punaH kiM kurban ? 'abhitaH' samantAd 'ayaza: ' akIrti 'haran ' apanayan / punaH kiM0 1 kumatameva bauddhAdidarzanam apahantIti kumatApahaH / punaH kiM0 ? 'chAyAmayaH'. / punaH kiM0 1 galana - zithilIbhavan navaratasya - abhinavanidhuvanasya mala:malamiva bhAvamAlinyahetutvAnmalo yasmAt saH, asti hi samayAbhyAsasya puMvedodaya nirodhahetutvena tathAtvam / punaH kiM0 ? nayaiHnaigamAdibhiH 'zobhitaH ' bhrAjitaH || 3 || sukRtapaTutAM vighnocchittyA tavArihatikSamAsuviphala karA tyAgehA''ghanAghanarAjitA / vitaratu mahAkAlI ghaNTAkSasantativisphuratyAgehA ghanAghanarAjitA // 4 // // iti zrI zreyAMsajinastutiH // 11 // paviphalaka sukRteti // he 'ageha !' geharahita ! mahAkAlI 'vighnocchityA pApApanayanena tava 'sukRtapaTutAM' puNyaprabhutvaM 'vitaratu' dadAtu / kimbhUtA ? arINAM - vairiNAM hatiH - nAzaH tatra kSamA-samarthA, etena parArthasampattivAhikA svArthasampaduktA / punaH kiM0 ? apa'gataM viphalaM - moghaM karma yasyAH sA IdRzI satI kaM sukhaM rAtIti apaviphala karA, apa - gato viphalaH - moghaH karaH - daNDo yasyAH ....... ........ tava / punaH kiM0 ? 'tyA' kAntyA *A - samantAt * 'ghanA'ghanarAjitA' meghavat zobhitA / punaH kiM0 ? ghaNTA ca akSasa'ntatizca visphuratI - zobhamAne paviphale ca ghaNTAkSasantativisphuratpaviphalAni tAni kare - haste yasyAH sA / punaH kiM0 ? di " Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutiH| aindrastuticaturvizatikA / vi-khoke tyAgehA-dAnecchA yasyAH sA, nRbhakspRhayAlutayA yo tyAgehA vA yasyAH sA* / punaH kiM ? ghanAghA-nibiDapApA ye narAH-manujAstairajitA teSAmapratyakSeti // 4 // // iti zrIzreyAMsajinastutivivaraNam // 11 // padmollAse paTutvaM dadhadadhikarucirvAsupUjyA'rkatulyo lokaM saddhIrapAtAzamarucirapavitrAsahAriprabhA'va / lumpana svairgovilAsairjagati ghanatamo durnayadhvastatattvA lokaM saddhIra!pAtA zamarucirapavitrAsa! haariprbhaav!| padmollAsa iti // he 'arucirapavitrAsahAriprabha !' rucirAzca pavitrAzca rucirapavitrAH-svamatapavitrAntaHkaraNAH zramaNAH tAna na sahanta iti tadasahAH te ca te arayaH-bauddhAdayasteSAM prabhA-kAnti: sA nAsti yasmAttasyAmantraNam ; prakRSTA bhA yasyA'sau prabhaH, na santi rucirapavitrAsahA arayo yasya saH arucirapavitrAsahAriH, arucirapavitrAsahArizcAsau prabhazceti karmadhArayagarbha vA idamAmatraNam ; he 'saddhIra !' satAM madhye dhIraH sa~zcAsau dhIrazceti vA tasyAmatraNam , he 'apavitrAsa !' apa-gato vitrAsaH-bhayaM yasmAt tasyAmatraNam , he 'hAriprabhAva !' manoharAnubhAva ! he vAsupUjya ! tvaM 'lokaM' bhavyaprANinam 'aba' rakSa / tvaM kiM0 ? 'arkatulyaH' sUryasadRzaH, kiM kurvan ? 'padmollAse' lakSmIvilAse 'paTutvaM' nipuNatvaM dadhat , arko'pi ca padmollAse-kamalavikAse paTutvaM bibharci / * punaH * kimbhUtaH ? adhikA-jagadatizAyinI ruci:-kAntiryasya adhikA-adhikasukhA ruciH-samyagdRSTiA yasya sa tathA . Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. yazovijayopAdhyAyaviracitA [vAsupUjyajinaarko'pi ca sakalagrahamaNDale'dhikarucirbhavati / punaH kiM. ? satI-zobhanA dhIryasya sa tathA / lokaM kimbhUtam ? nAsti pAtA. zA-saMsArapatanecchA yasya sa tathA tam , bhavabhIrumityarthaH / punastvaM kiM kurvan ? 'svaiH' AtmIyaiH 'govilAsaiH' vANIvilAsaiH 'jagati' bhuvane 'ghanatamaH' sAndramajJAnaM 'lumpan' apanayana , arko'pi ca govilAsai:-kiraNavilAsaiH ghanatamaH-zArvaramandhakAra lumpati / lokaM kimbhUtam ? * durnayaiH * dhvastaH-bauddhAdibhirnAzitaH tattvAlokaHparamArthaprakAzo yasya sa tathA tam , arko'pi hi dhvastAlokaM lokaM nayanamudrAjananI nimIlAmapahatya trAyata iti zleSaH / tvaM kiM. ? 'pAtA' rakSitA, etena rakSitAraM prati rakSAprArthanaM nAvicAritaramaNIyamiti sUcitam / punaH kiM0 ? zame ruciryasya sa tathA // 1 // lokAnAM pUrayantI sapadi bhagavatAM janmasaMjJe gatimeM, hRdyA rAjI vne'traa'bhvtud'mrsaarthaantaa'paatmohaa| sAkSAt kiM kalpavallirvibudhaparigatA krodhamAnArttimAyAhRdyA rAjIvanetrA bhavatu damarasA'rthAnatApA tamohA // 2 // lokAnAmiti ||saa bhagavatA' tIrthakRtAM 'rAjI' zreNiH atra' - pratyakSe 'janmasaMjJe' janurAhvaye vane 'me' mama 'gatiH' AdhAro bhvtu| kimbhUtA ? 'hRdyA' manojJA, punaH kiM ? todanaM tut-pIDA, bhavasyasaMsArasya tut bhavatut , nAsti bhavatud yasyAH sA'bhavatut / punaH kiM0 ? amarasArthena-surasamUhena AnatA-praNatA / punaH kiM. ? nAsti pAtaH-saMsAragarttapatanaM mohaH-ajJAnaM ca yasyAH sA / kiM kurvatI ? 'lokAnAM' janAnAM 'sapadi' tatkAlam 'arthAn / manovA Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutiH|] aindrastuticaturvizatikA 1. 41 JchitapadArthAna 'pUrayantI' iSTasiddhyA nivRttecchAn kurvatI, 'kim' utprekSe 'sAkSAt' pratyakSA 'kalpavalliH' surataruvratatiH, kimbhUtA ? vibudhaiH-devaiH parigatA-AzritA / sA kA ? yA krodhaH-paritApalakSaNo mAnazca-svaguNAbhiSvaGgalakSaNo atizca-zokAdilakSaNA mAyA ca-paravaJcanalakSaNA krodhamAnAtimAyAH, tA harati yA saa| punaH kiM0 ? rAjIvavat-kamalavat netre-locane yasyAH sA tathA / punaH kiM0 ? dame-indriyavijayalakSaNe rasaH-dRDhacittAdaro yasyAH sA tathA / punaH kiM0 ? 'atApA' taaprhitaa|punH kiM. ? 'tamohA' pApatyAgakAriNI // 2 // uttuGgastvayyabhaGgaH prathayati sukRtaM cArupIyUSapInAss svAde zastAdarA'tikSatazuci sadanekAnta ! siddhaantraagH| raGgabhaGgaprasaGgollasadasamanaye nirmitAnaGgabhaGgasvAdeza stAdarAtikSatazucisadane kAntasiddhAnta! raagH|| uttuGga iti||he 'zastAdara!' zastaH-prazasta Adaro yasya zastekalyANe vA Adaro yasya, kalyANakaraNabaddhAbhinivezatvA *t , tasyA''matraNama, he 'sa*danekAnta !' *san-zobhanaH anekAntaH-*svaviSayaH syAdvAdo yasya tasyAmatraNam , he nirmitAnaGgabhaGgasvAdeza !! nirmita:-vihito'naGgabhaGga:-kandarpapratighAto yairetAdRzAH suSTuzobhanA AdezA:-abaddhazrutopadezA vidhayo vA yasya sa tasyAmatraNam , he 'kAntasiddhAnta !' manoharAgama ! tvayi mama 'abhaGgaH' akSayaH 'rAgaH' prema 'uttuGgaH' pratikSaNaM pravarddhamAnaH 'stAt' bhavatu / 1 "he 'zasta !' prazasta ! 'adara ! nirbhaya ! iti padadvayaM vA" ityavacUryAm / / Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra yazovijayopAdhyAyaviracitA [ vAsupUjya G tvayi kimbhUte ? cAru- pezalaM yat pIyUSam - amRtaM tadvat pIna:medura AsvAdaH - carvaNAjanitaraso yasya sa tathA tasmin / punaH kiM0 1 atizayena kSatA-nAzitA zurU-zoko yena sa tathA tasmin / punaH kiM0 ? raGgatAm - anyonyamanupravizatAM bhaGgAnAM -vikalpavizeSANAM yaH prasaGgaH - ekArthapratyAsattistena ullasantaH - yathAsthAnamApatanto asamAH - nirupamAH tatrAntarAvItatvAt nayAH - naigamAdayo yasya sa tathA tasmin / punaH kiM0 ? arAtInAM vairiNAM kSataM yasmAdetAdRzaM yat zuci - bhAgyaM tasya sadne -gRhe, kiM kurvati ? 'prathayati' vistArayati, kim ? 'sukRtaM' puNyam, kimbhUtam 1 siddhAntaraM jAtavicchedam AgaH - manturthasmAt tat tathA // 3 // vAgdevi ! prINayantI paDuvividhanayonnItazAstrArthaniSThAzaGkAnte ! dehi navyeritaraNakuzale ! sunuvA devi ! ziSTam / zraddhAbhAjAM prasAdaM sumatikumudinIcandra kAnti ! prapUrNAsszaM kAnte ! dehinavye'ritaraNakuzale ! subhru ! vAde vishissttm|| // iti zrIvAsupUjya jinastutiH // 12 // vAgdevi ! iti // he 'paTu0 kAnte !' paTavaH - durnayanirAsasamarthAM vividhAH - vicitrArthaviSayA ye nayA : - naigamAdayastaiH unnI'tA-prakaTitA yA zAstrArthaniSThA-tatra viSaya maryAdA tayA zaGkAyAHsandehasya anta: - parikSayo yasyAH sakAzAt sA tathA tasyA AmazraNam, he 'navye 0zale !' navyaH navIna IritaH - prerito yo raNaHsaGgrAmastatra kuzalaM - kalyANaM yasyAH tasyA AmaRNam, kAnti " sumatireva - uttamadhIreva kumudinI - kairaviNI tatra ca he 'suma0 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinstutiH| aindrastuvicaturvizatikA / ndrakAntiriva-somamarIciriva yA sA tathA tasyA AmazraNam, he 'kAnte !' manojhe!, he 'dehinavye !' dehimiH-prANimiH navyAsavanIyA tasyA AmatraNam , he 'ari0 zale !' arINAM-vairiNAM taraNaM-pAragamanam tadvijaya ityarthaH tatra kuzale! dakSe!,he 'suzru!" suSTu-zobhanA bhUryasyAstasyA AmantraNam , he 'devi !' pUjye ! he 'bAgdevi !' sarasvatIdevi!, athavA 'viprINayantI vizeSeNa prINayantIti pRthakkaraNAt he 'vAgde !' vacanaprade ! devi ! vaM 'subhravA' uttamabhruvA kRtvA 'zraddhAbhAjAM' jinamatabhaktizAlinAM puruSANAM 'vAde' bAdaviSaye 'viziSTham' atizayitaM 'prasAda' kuzalAnubandhivaraM dehi' prayaccha / prasAdaM kiM0 ? prapUrNA AzA ysmaacm| tvaM ki kurvatI ? 'ziSTaM' sadAcAraM 'prINayantI' santoSayantI // 4 // . // iti zrIvAsupUjyajinastutivivaraNam // 12 // namo hataraNAyate'samadamAya puNyAzayA, . sabhAjita ! vibhaasurairvimlvishvmaarksste!| na mohataraNAya te samadamAya! puNyAzayA sabhAjitavibhAsuraivimalavizvamArakSate ! // 1 // nama iti // he 'hataraNAyate !' hataraNA-hatasaGgrAmA prazamapavitrA vA Ayati:-uttarakAlo yasya, hatA vA raNAyatiryena tasyAmatraNam / he 'sabhAjita ! sevita !, kaiH 1 'asuraiH' bhavanapativizeSaH, kimbhUtaiH ? 'vibhAsuraiH' dedIpyamAnaH, kayA? 'puNyAzayA' dhrmlipsyaa| he 'na samadamAya !' na sAhavArakapaTa ! / he 'puNyAzayAsabhAjitavibha !' sabhayA parSadA prati (?) pareSAM Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazovijayopAdhyAyaviracitA [ vimalajina jitA vibhA-kAntiryasya sa sabhAjitavibhaH, na sabhAjitavibho'sabhAjitavibhaH, puNyaH-pavitraH AzayaH-adhyavasAyo yasya sa puNyAzayaH, puNyAzayazcAsau asabhAjitavibhazca puNyAzayAsabhAjitavibhaH tasyAmatraNam / he 'vimalavizvamArakSate!' mArAd yA kSatiH mArakSatiH-kandarpajanitA guNaparihANirityarthaH, vizvA-sarvA cAsau mArakSatizca vizvamArakSatiH, malaH-baddhyamAnaM karma api pathaM vA (?) malazca vizvamArakSatizca malavizvamArakSatI, vi-gate malavizvamArakSatI yasya sa tathA tasyAmantraNam ; athavA vimalA vizvA-pRthivI yasmAt asau vimalavizvaH, mArasya-kandarpasya kSatiH-kSayo yasmAdasau mArakSatiH, vimalavizvazcAsau mArakSatizceti karmadhArayagarbhamAmantraNaM vyAkhyeyam ; svatanaM vedamAmaaNadvayam-he 'vimala !' malarahita !, he 'vizvamArakSate !' vizvasya-sarvasya mArasya-maraNahetoH kSatiH-kSayo yasmAt tasyAmantraNam iti vyAkhyeyam / he vimala ! 'te' tubhyaM namaH, astu iti zeSaH / te kimbhUtAya ? 'asamadamAya' asama:-nirupamo damaH-indriyajayo yasya sa tathA tasmai / punaH - kimbhUtAya ? 'mohataraNAya' mohasya-aSTAviMzatiprakRtyAtmakasya sakalakarmamUlabhUtasya taraNaM yasya yasmAdvA sa tathA tasmai / kiM kurvate ? A-samantAd rakSate, kim ? 'vizvaM' jagad // 1 // mahAya tarasA hitA'jagatibodhidAnAmaho !, dayA bhavatudAM tatA'sakalahA'samAnA''bhayA / mahAyatarasAhitA jagati vo'dhidAnA maho dayA bhavatu dAntatAsakalahAsamAnA'bhayA // 2 // Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutiH1]: aindrastuticaturvizatikA / mahAyeti // ajeSu-siddheSu madhye gatiH-AmanaM yeSAM te'jagatayaH, te ca te bodhidA:-tIrthakRto'jagatibodhidAH teSAm , 'aho!' ityAzcarye 'dayA' anupakRtopacikIrSArUpA 'vaH' yuSmAkaM 'mahAya' utsavAya bhavatu, kena ? 'tarasA vegena / kimbhUtA dayA ? 'hitA' hitakAriNI / ajagatibodhidAnAM kimbhUtAnAm ? 'bhavatudo' bhavaM-saMsAraM tudanti-kSapayantIti bhavatudasteSAm / dayA kiM0 ? 'tatA' vistIrNA / punaH kiM0 / ? 'asakalahA' saha kalahena vartate yA sA sakalahA, na sakalahA asakalahA / punaH kiM0 ? 'asamAnA' nirupamA, kayA? 'AbhayA' zobhayA kRtvA / punaH kiM0 1 'mahAyatarasAhitA' mahAnguruH AyataH-vistIrNo yo rasaH-zAntAkhyastena AhitA-sthApitA, ka ? 'jagati' vizve / punaH kiM0 ? 'adhidAnA' adhikRtya adhika dAnaM yasyAH sA tathA / punaH kiM0 ? 'mahodayA' mahAn udayo yasyAH sA tathA / punaH kiM0 ? 'dAntatA'sakalahAsamAnA' na staH sakalausampUrNau hAsamAnau-smitasmayau yasyAH sA'sakalahAsamAnA, dAntatayA svasamAnAdhikaraNena ca teSvahetubhUtena asakalahAsamAnA dAntatA'sakalahAsamAnA / punaH kiM0 ? 'abhayA' nAsti bhayaM yasyAH sakAzAt sA // 2 // kriyAda'rama'nantarAgatatayA citaM vaibhavaM, __ mataM samuditaM sadA zamavatA'bhavenoditam / kriyAdarama'nantarAgatatayAcitaM vaibhavaM, . mataM samuditaM sadAzama'vatA bhave'noditam // 3 // kriyAditi // 'vaibhava' vibhusambandhi AhetamityarthaH 'mataM Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 yazovijayopAdhyAyaviracitA [vimanajinazAsanaM * 'matam' * abhISTaM vaibhavaM vibhavaM prabhutvaM vA 'aram' atyartha kriyAt / kimbhUtam ? 'sadA' nityam 'anantarAgatatayAM' avicchinnaziSyapraziSyAdiparamparAprAptatayA 'citaM' puSTam , susampradAyena nibaddhArthamityarthaH / punaH kiM0 ? 'samudita' saha mudAharSeNa varttata iti samut tena itaM-prAptam / punaH kiM. 1 'uditam, uktam, kena ? 'zamavatA' upazamayuktena 'abhavena' bhavarahitena,' kSINaghAtikarmaNA tIrthakRtetyarthaH, kiM kurvatA ? 'avatA' rakSatA, kam ? 'sadAzaM satI-nidAnAdyakalaGkitA AzA-mokSecchA yasya tam , avati hi bhagavAn mumukSu janamucitopadezadAneneti sUktametat / punaH kimbhUtam ? 'samuditaM niyuktibhASyAdyaGgaprabandhena pukhIbhUtaM sam-sAmatyena uditam-udayaprAptamiti vA / punaH kiM0 anoditaM 'apreritam' ka ? 'bhave' [saMsAre], athavA 'no' iti nabarthe'vyayam , tato 'bhave' saMsAre 'no dita' na khnndditmityrthH| punaH kiM0 ? kriyAyAM-prekSotprekSAdau AbhyantaradharmasAdhane dRDhayogavyApAre AdaraH-prAdhAnyenopadezapravaNatvaM yatra tat , ayameva hi AgamopaniSadbhUto'rthaH, yaduktam sabesi pi NayANaM, bahuvihavattavayaM nnisaamittaa| taM savaNayavisuddhaM, jaM caraNaguNaDhio sAhU // iti / punaH kiM ? anantaH aparimito yo rAga:-AdaraH tena tatA:vistIrNA ye taiH 'yAcitam ' adhyetuM gurupArzve prArthitamityarthaH // 3 // prabhA vitaratAdaraM surabhiyA'tatA rohiNI hitAzuguru caa'praajitkraashmaarocitaa| Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutiH| aindrstuticturvishtikaa| . prabhAvitaratAdaraM surabhiyAtatArohiNI, hitA''zu gurucAparAjitakarA shmaa''rocitaa||4|| // iti zrIvimalajinastutiH // 13 // prameti // rohiNI 'zaM' sukham 'aram' atyartham 'Azu' zIghra 'vitaratAd' yacchatu / kimbhUtam ? IhitaiH-vAJchitaiH kRtvA azuk-zokarahitam , kAmitapUrtyA galitatadaprAptizokamityarthaH, 'ca' punaH 'uru' vistIrNam / punaH kiM. ? prabhAvo'syAstIti prabhAvI, atizayitaH prabhAvI prabhAvitaraH, tasya bhAvastattA tayA Adaro yatra tat tathA / rohiNI kiM0 ? 'prabhA' prakRSTA bhA-kAntiryasyAH sA tthaa| punaH ki0 ? surebhyo bhIH surabhIstayA ' atatA' avistIrNA / punaH kiM. 1 paraiH ajitaH parAjitaH, na parAjito'parAjitaH tAdRk kara:-daNDaH pANiH kAntirvA yasya sadRzo so'rthAsti na(?)priyastatra AzA-abhinivezo yasya tAham yo mAra:kandarpaH tena ucitA-anurUpA / punaH kiM0 ? surabhi-gAM yAtAprAptA, tArohiNI-sphAravicAriNI, * suramiyAtA cAsau tArohiNI ceti karmadhArayaH * / punaH kiM0 1 'hitA' hitakAriNI / punaH kiM0 1 guruNA-mahatA cApena-kANDena rAjitaH-zobhitaH karaH-hasto yasyAH sA tathA / punaH kiM. 1 A-samantAd rocitA-zraddhAviSayIkRtA, ArAdhakairiti zeSaH // 4 // // iti zrIvimalajinastutivivaraNam // 13 // kalitamodama'nantarasAzraye, ziSapade sthitamastabhavApadam / Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 yazovijayopAdhyAyaviracitA [anantajinatridazapUjyamanantajitaM jinaM, kalitamodamanaM tarasA''zraye // 1 // .- kalitamodamiti // aham anantajitaM jinaM 'tarasA' vegena 'Azraye' seve / kimbhUtam ? kalitaH-dhRto modaH-harSoM yena sa tathA tam / punaH kiM0 ? sthitam , ka ? 'zivapade' muktisthAne, kimbhUte ? anantaH-antarahito yo rasaH-zAntAkhyaH tadAzrayetadgRhe, anantAhA yA rasA-pRthivI ISatprArabhArAkhyA tasyA AzrayaH-vyavahArata AdhAro yasya tat tathA tatra iti vA / punaH kimbhUtam ? astA-dhvastA bhavApat-bhavavipattiH yena sa tathA tm| punaH kiM0 ? tridazAnAM devAnAM pUjyaM-pUjanIyam / punaH kiM0 ? kali:-saGgrAmaH tamazca-pApaM tayoH dmnN-tnnaashkaarinnmityrthH||1|| jinavarA gatatApadarocitAM, pradadatAM padavIM mama zAzvatIm / duritahRdacanA na kadAcanA's jinavarAgatatApadarocitAm // 2 // ...jinavarA iti // 'jinavarAH' tIrthaGkarA mama 'zAzvatI' dhruvAM 'padavIM' mokSamArgalakSaNAM pradatAM prayacchantu / kimbhUtAm ? gataH tApaH-AdhyAtmikAdilakSaNo darazca-bhayam ihalokAdilakSaNaM yasyAstAdRzI nyAyAd ucitA-anurUpA ca taam| jinavarAH kimbhUtAH ? duritahRt-pApahAri vacanaM yeSAM te / padavI kimbhUtA ? 'kadAcana' jAtucit 'na' naiva AjiH-saGkAmo navarAgazca-abhi Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutiH / ] : aindrastuticaturviMzatikA / 49 navAbhiSvaGgalakSaNaH tAbhyAM tatA vistIrNA yA Apad - vipattiH tayA'rocitA - aruciviSayIkRtA * tAm * // 2 // surasamAnasadakSarahasya ! te, madhurimA''gama ! sosstu zivAya naH / 3 // jagati yena sudhA'pi ghanaprabhAsurasamAna sadakSara ! hasyate // sureti // he ' surasamAnasadakSa rahasya !' suSThu - zobhano raso yatra tAdRzaM mAnasaM cittaM yeSAM te ca te dakSA:- nipuNAzca teSAM rahasya ! - upaniSadbhUta !, he 'ghanaprabhAsurasamAnasadakSara !' ghanAniniviDAna prabhAsurANi - dedIpyamAnAni samAnAni - mAnasahitAni santi - uttamAni akSarANi yasya sa tathA tasyAmantraNam, he Agama ! 'te' tava saH 'madhurimA' AsvAdasaMvedya mAdhuryaguNaH * 'naH ' asmAkaM* 'zivAya' mokSAyA'stu / sa kaH ? yena 'jagati' vizve 'sudhAspi' amRtamapi 'hasyate' viDambyate // 3 // sadasi rakSati bhAsuravAjinaM, jagaditA phalakeSudhanurdharA / jayati yeyamiha praNatA'cyutA, sadasira kSatibhA suravA jinam // 4 // // iti zrI anantajinastutiH // 14 // sadasIti // iyamacyutA 'iha' jagati 'sadasi' parSadi jayati / kimbhUtA ? ' praNatA ' kRtapraNAmA, kam ? ' jinam' bhagavantam, 1 nipuNAzca gaNadharAdayo boddhavyAH / ai. ca. 4 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazovijayopAdhyAyaviracitA [zrIdharmajinaanena samyagdRSTitvamAha / punaH kiM0 ? 'sadasiH' san-zobhanaH asiH khaDgo yasyAH sA tathA / punaH kiM0 ? 'akSatibhA' nAsti kSatiH-dUSaNaM yasyAM sA akSatiH tAdRzI bhA-kAntiryasyAH sA tathA / punaH kiM0 ? 'suravA' suSTu-zobhanaH ravaH-zabdo yasyAH sA tthaa| iyaM kA ? yA 'jagad' vizvaM 'rakSati' pAlayati, kimbhUtA ? 'itA' prAptA, kam ? 'bhAsuravAjinaM' dedIpyamAnaturaGgam / punaH kiM0 ? phalakaM ca iSuzca dhanuzca phalakeSudhanUMSi tAni dharati kiMmaNasA (?) // 4 // // iti zrIanantajinastutivivaraNam // 14 // zrIdharma! tava karmadru-vAraNasya sdaayte!| stavaM kartuM kRtadveSi-vAraNasya sadA yate // 1 // zrIdharmeti // he 'sadAyate !' satI-zobhanA AyatiH-uttarakAlo yasya sa tathA tasya AmantraNam , he zrIdharma ! ahaM sadA jitaM anaMtatAM ca kSipraM kartuM 'yate' udyato bhavAmi / kimbhUtasya tava ? karmaiva duH-vistIrNatvAd vRkSaH tatra vAraNasya-hastinaH / punaH kimbhUtasya ? kRtaM-vihitaM dveSiNAM-bAhyAbhyantaravairiNAM vAraNaM nirAkaraNaM yena sa tathA tasya // 1 // girA trijagaduddhAraM, bhA'samAnA tatAna yA / zriyA jIyAd jinAlI sA, bhAsamAnA'tatAnayA // 2 // gireti // sA 'jinAlI' tIrthaGkarazreNiH jIyAt / kimbhUtA ? 'zriyA' atizayaprAtihAryA dilakSmyA 'bhAsamAnA' shobhmaanaa| punaH / atra "sadA' anizaM tava 'stavaM' stavanaM kartu." iti bhAvyam / Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutiH|]. aindrastuticaturvizatikA / kimbhUtA ? atataH-avihito'nayaH-apanyAyo yayA sA / sA kA? yA 'girA' vANyA kRtvA 'trijagaduddhAraM' tribhuvananistAraM 'tatAna' cakAra / kimbhUtA ? bhayA-kAnyA asamAnA-nirupamAnA // 2 // . vacaH pApaharaM datta-sAtaM kevalinoditam / bhave trANAya gahane, sAtake balinoditam // 3 // vacaH pApeti // kevalinA' tIrthakRtA 'uditaM' gaditaM 'vacaH' vacanaM gahane nibiDe 'bhave' caturgatirUpasaMsAre 'trANAya' patanapratibandhAya, astu * iti zeSaH * / bhave kimbhUte ? 'sAtaGke saha AtaGkena-janmajarAmaraNAdibhayena varttate yastasmin / vacaH kimbhUtam ? 'pApaharaM' duritanAzi / punaH kimbhUtam ? dattaM sAta-sukhaM yena tat tathA / punaH kiM ? balibhiH-naiyAyikAdibhiH tatrAntarIyainoMditaM-preritam // 3 // dadhuH prasAdAH prajJaSTyAH, shktim'tyaajitaadraaH| 'tasyA yayA dviSAM sarve, zaktimatyA jitA darAH // 4 // // iti zrIdharmajinastutiH // 15 // dadyuriti // tasyAH prajJaptyAH 'prasAdAH' varapradAnalakSaNAH 'zakti' sAmarthya dadyuH / kimbhUtAH ? atyAjitaH-amocita Adara:-punaHpunarupAyapravRttilakSaNo yaiste / tasyAH kasyAH 1 yaya 'dviSAM vairiNAM 'sarve' samastAH 'darAH' bhayAni 'jitAH' nirAkRtAH / yayA kimbhUtayA ? zaktiH-zastravizeSaH sAmarthya vA'sti yasyAH sA zaktimatI tayA // 4 // // iti zrIdharmajinastutivivaraNam // 15 // Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazovijayopAdhyAyaviracitA [zAntijinaasyAbhUd vrataghAti nAtiruciraM yacchreyase sevanA dakSodaM bharatasya vaibhavamayaM sArAjitaM tnvtH| lipso! zAntijinasya zAsanaruciM saukhyaM jayad brahma bhoH!, dakSo'dambharatasya vai bhavamayaM sArAjitaM tnv'tH||1|| asyeti // bhoH 'brahma' mokSaM lipso!' labdhumiccho ! tvam ataH kAraNAt zAntijinasya 'zAsanaruciM' pravacanazraddhAM 'tanu' vidhehi / brahma kiM kurvat ? 'jayat' atizayAnam , kim ? saukhyam , kIdRzam ? 'bhavamayaM' mayaTo vikArArthatvAt karmazaktitiraskRtazaktikasyAtmanaH saMsArAnubhAvopanItendriyeSTaviSayasambandhavikArarUpamityarthaH / punaH kiM0 ? sayA-cakravAdilakSmyA rAjitaM-zobhitam / zAntijinasya kimbhUtasya ? 'vai' nizcitam 'adambharatasya' mAyAmaithunarahitasya / tvaM kiMrUpaH ? 'dakSaH' nipunnH| ataH kutaH ? 'yat' yasmAt kAraNAt 'asya' zAnteH 'bharatasya' SaTkhaNDamukhakSetrasya vaibhavaM' prabhutvaM 'bataghAti' caraNa(maMtigati)pratipanthi nAbhUt / ayaM hi bhartta ama......paramaizvaryacaryA sArvabhaumapadavIm , aliptena manasA copabhujya bhogAn , ucite ca samaye tRNavad apahAya tAn , uddhartuM saMsArapaGkanimagnaM jagat , pravarttayituM dharmatIrtha pra[va]bAja rAjanyamaulimAlArcitacaraNakamala iti yuktamasya bhajanam / vaibhavaM kimbhUtam ? 'atiruciram' atimanoharam / asya kiM kurvataH ? 'sevanAt' bhajanAt hetoH 'zreyaseM' kalyANArtham 1 akSaracatuSTayametadadhikamAbhAti // Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutiH|] aindrastuticaturvizatikA / 'akSodaM' kSodarahitam 'ayam' iSTadaivaM tanvataH / ayaM kimbhUtam ? sAreNa-balena ajitaM-aparAjitam // 1 // yeSAM cetasi nirmale zamavatAM mokSAdhvano dIpikA, prajJAlAbhavatAM kriyA surucitA'raM bhaavnaabhogtH| te zrImajinapuGgavA hatabhayA nityaM viraktAH sukhaM, prajJAlA bhavatAM kriyAsurucitArambhAvanA bhogataH // 2 // yeSAmiti // te zrImajinapuGgavAH bhavatAM' yuSmAkaM sukhaM kriyAsuH / kimbhUtAH ? hataM bhayaM yaiste tathA / punaH kiM ? 'nityaM' sadA 'bhogataH' viSayopabhogAt 'viraktAH' nivRttAH / punaH kiM0 ? 'prajJAlAH' buddhimantaH / punaH kiM ? ucitaH-mokSasAdhaka Arambha:-udyamo yeSAM te ucitArambhAH teSAmavanaM-rakSaNaM yebhyaste tathA / te ke ? yeSAM 'cetasi' hRdaye 'kriyA' sadanuSThAnAtmikA 'surucitA' atizayena rucimupagatA / kasmAt ? bhAvanAnAmahiMsAdivratasambandhinInAM dhyAnabhUmikAbhUtavAsanAnAM * vA * ya AbhogaH-prapaJcaH tasmAt / cetasi kimbhUte ? 'aram' atyartha 'nirmale' azraddhAdimalarahite / yeSAM kimbhUtAnAm ? 'zamavatAm' upazamazAlinAm / punaH kimbhUtAnAm ? prajJAyAH-mArgAnusArijJAnasya yo lAbhaH-prAptistadvatAm , anena jJAnakriyAsamuccayamAha / kriyA kimbhUtA ? 'mokSAdhvanaH' mokSamArgasya dIpikA, tatprakAzakatvAditi bhAvaH // 2 // 1 "kriyA surucitA" "prajJAlAbhavatAm" ityanena ityarthaH // Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 yazovijayopAdhyAyaviracitA [zAntijinamithyAdRSTimataM yato dhruvamabhUt pradhvastadoSAt kSitA vAcArocitamAnamArayamadambhAvAritA'pApa! he!| taM siddhAntamabhaGgabhaGgakalitaM zraddhAya citte nije, vAcA rocita ! mAnamArayamadaM bhAvAritApApahe // 3 // mithyeti // he apApa !' pAparahita !, he 'adambhAvArita !' adambhaiH-akapaTaiH avAritaH-aniSiddhapravRttikaH yathAvad mArgAnuyAyItyarthaH tasyAmatraNam , he 'rocita!' aGgIkRta !, kayA? 'vAcA' sarasvatyA, tvaM taM siddhAntaM 'nije' svIye citte 'zraddhAya' zraddhAyAmupagamya 'Anama' namaskuru / kimbhUtam ? abhaGgAH-bhaGgarahitA ye bhaGgAH-vikalpavizeSAstaiH kalitaM-zobhitam / punaH kiM0 ? mAna:ahaGkAro mAra:-kAmo yamazca-mRtyuH tAn dyati-khaNDayati yaH sa tathA tam / punaH kiM ? AcAreNa-sadanuSThAnena ucitam-anurUpam / citte kimbhUte ? bhAvArINAM-krodhAdikaSAyANAM tApaHduHkhAnubhavalakSaNaH tam apahanti yat tat tathA tasmin / taM kam ? 'yataH' yasmAt 'kSitau' pRthivyAM 'dhruvaM' nizcitaM 'mithyAdRSTimataM' kaNAdAdizAstrarUpam 'arayam' aprasaramabhUt / yataH kimbhUtAt ? pradhvastaH-vinAzitaH doSaH-ajJAnAdiH yena (iSTatayA) tasmAt // 3 // zatrUNAM ghanadhairyanirjitabhayA tvAM zAsanasvAminI, pAtAdAnatamAnavAsurahitA rucyA sumudrAjiSu / 1 vyAkhyAntaramasyAvacaryAm-"vA' pUraNe, 'cAro !' abhirAma ! citamAnamArayamadaM' citAn-puSTAn mAnAdIn dyatIti vA / " 2 akSaracatuSTayamadhikAmiva pratibhAti // Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutiH| aindrastuticaturviMzatikA / zrIzAntikramayugmasevanaratA nityaM hatavyagratApAtAdAnatamA navAsu rahitA'rucyA sumudrA''jiSu // // iti zrIzAntijinastutiH // 16 // zatrUNAmiti // he 'sumudra !' suSTu-zobhanA mudrA yasya tasyA''matraNam , 'zAsanasvAminI' zAsanadevatA tvAM 'pAtAd' rakSatAt / kimbhUtA ? 'zatrUNAM' vairiNAm 'AjiSu' saMgrAmeSu ghanenabahalena dhairyeNa-dhIrimaguNena nirjitaM bhayaM yayA sA / punaH kiM0 ? A-samantAt natA:-praNatA ye mAnavAH-manuSyA asurAzca-bhavanapativizeSAsteSAM hitA-anukUlA / punaH kiM0 ? suSTu-zobhanA mud-Anando yeSAM te sumudaH teSAM rAjiSu-zreNiSu madhye 'rucyA' manoharA / punaH kiM ? 'nityaM' nirantaraM zrIzAnte:-zrIzAntinAthasya yat kramayugaM-caraNayugalaM tasya yat sevanaM-paryupAsanaM tatra ratAsaktA / punaH kiM0 ? hatAni-nirAkRtAni vyagratA-AkulatvalakSaNA pAta:-mArgacyavanalakSaNaH adAnaM ca-kRpaNatAlakSaNaM tAnyeva tamAMsi-dhvAntAni cayA sA tthaa| AjiSu kimbhUtAsu ? 'navAsu' pratyagrAsu / punaH kimbhUtA ? 'arucyA' anabhilASeNa rahitA' viyutA // 4 // // iti zrIzAntijinastutivivaraNam // 16 // sa jayati jinakunthurlobhasaMkSobhahIno, mahati suramaNInAM vaibhave sannidhAne / iha bhavati vinA yaM mAnasaM hanta keSA mahati suramaNInAM vai bhave sannidhAne // 1 // Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazovijayopAdhyAyaviracitA [zrIkunthujinasa iti // sa jinakunthuH 'jayati' sarvotkarSeNa vrtte| kimbhUtaH ? 'mahati' vimale 'suramaNInAM devatAdhiSThitAnAM caturdazaranAnAM 'vaibhave' vibhutve lobhasaMkSobheNa-mUrchAviplavena hInaH-rahitaH, kimbhUte ? santi-zobhanAni nidhAnAni-mahApadmAdIni yatra tat tathA tasmin / sa kaH ? yaM vinA iha 'bhave' saMsAre 'vai' nizcitaM 'muramaNInAM zobhanastrINAM 'sannidhAne antike * 'hanta'. iti komalAmantraNe, keSAM 'mAnasaM' cittam 'ahati' bAdhArahitam ? na * keSAmapItyarthaH // 1 // jayati jinatatiH sA vizvamAdhAtumIzAs madayatimahitA'raM kinna rINAmapAzam / vilasitamapi yasyAH hanta naiva sma cittaM, madayati mahi tAraM kinnarINAmapAzam // 2 // . jayatIti // sA 'jinatatiH' tiirthkrshrennirjyti| kimbhUtA ? "vizvaM jagat 'rINA''mapAzaM kSINarogapAzam 'AdhAtuM' kattuM kiM 'na IzA' na samarthA ? api tu samathaivetyarthaH / punaH kiM0 ? 'aram' atyartham * amadAH * anahaGkArA ye yatayaH-vAcaMyamAstaiH mahitAH-bhAvastavena puujitaa| sA kA ? yasyAH 'cittaM' hRdayaM kinnarINAmapi 'vilasitaM' gatasmRtanRtyAdiceSTitaM 'hanta' iti komalAmantraNe naiva 'madayati sma' rucikAraM kurute sma / kimbhUtam ? apa-gatA AzA yasmAt tat , cikiirssitprbhuvikaaraasiddheH| punaH kiM0 ? 'mahi' utsavaMyu / punaH kiM0 ? 'tAraM' mahodAram // 2 // Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutiH|] aindrastuticaturviMzatikA / 57 avatu gaditamAptastvA mataM janmasindhau, paramataraNahetu cchAyayA bhAsamAnaiH / vividhanayasamUhasthAnasaGgatyapAstA paramataraNa ! he'tucchAyayA bhA'samAnaiH // 3 // avatviti // he vividha0 raNa !' vividhAH-vicitrA ye nayA:-naigamAdayaH teSAM samUhaH-samudAyaH tasya yA sthAnasaGgatiH aucityena yojanaM tayA apAsta:-nirAkRto'pareSAM-naiyAyikAdInAM matameva-darzanameva raNaH-saMgrAmo yena sa tathA tasya AmantraNam ; 'AptaiH' tIrthakaraiH 'gaditam' abhihitaM mataM tvA 'avatu' rakSatu / kimbhUtam ? 'janmasindhau' saMsArasamudre 'paramataraNahetu' atizayitapAragamananibandhanam / AptaiH kimbhUtaiH ? 'bhAsamAnaiH' * 'zobhamAnaiH' *, kayA ? 'chAyayA' zobhayA, kimbhUtayA ? atuccha:vipula AyaH-lAbho yasyAM satyAM yasyAH sakAzAdvA sA tathA tyaa| * punaH * AptaiH kimbhUtaiH ? bhayA-kAntyA asamAnaiHnirupamAnaiH // 3 // kalitamadanalIlA'dhiSThitA cAru kAntAt sadasirucitamArAd dhAma hantApakAram / haratu puruSadattA tanvatI zarma puMsAM, sadasi rucitamA''rAddhA'mahaM tApakAram // 4 // .. // iti zrIkunthujinastutiH // 17 // kaliteti // puruSadattA 'hanta' iti komalAmarage 'puMsAM' puruSANAM 'sadasi' sabhAyAm 'apakAraM' paralokApAyalakSaNamaparAdhaM Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cUMTa yazovijayopAdhyAyaviracitA [ zrIaranAtha 'haratu' apanayatu / kimbhUtA ? kalitA - parizIlitA madanalIlAkAmakrIDA yayA sA tathA, kasmAt ? 'kAntAt ' ramaNAt, kimbhUtAt ? ucitaH - yogyo mAraH - kandarpo yasya sa tathA tasmAt / punaH kimbhUtA ? ' adhiSThitA' AzritA, kim ? 'dhAma' gRham, kimbhUtam ? 'cAru' manoharam / punaH kiMviziSTA ? san - zobhano'si:-khaDgo yasyAH sA tathA / kiM kurvatI ? tanvatI, kim ? 'zarma' sukham, kimbhUtam ? 'rucitam ' ruciviSayam / kimbhUtA ? 'ArAddhA' kRtabhajanA / apakAraH kiM0 ? 'amahaM' nAsti mahaH - utsavo yatra yasmAd vA tam, punaH kiM0 ? tApaM kArayatIti tApakAraH tam // 4 // // iti zrI kunthujinastuti vivaraNam // 17 // harantaM saMstavImyahaM tvAmarajina ! satataM bhavodbhavAmAnamadasurasArthavAcaMyama ! dambharatAdhipApadam / vigaNitacakravarttivaibhavamuddAmaparAkramaM hatA mAnamada ! surasArthavAcaM yamadaM bharatAdhipA''padam // 1 // harantamiti // he 'Ana0 yama !' A - samantAt namantaHpraNAmaM kurvanto'surasArthAH - dAnavagaNAH vAcaMyamAH - zramaNAzca yasya sa tathA tasya AmantraNam, he 'havAmAnamada !" hataH - nirAkRtaH amAna:- aparimANo madaH - ahaGkAro yena sa tathA tasyAmantraNam, he 'bharatAkSipa !' bhArata kSetraprabho ! he arajina ! 'bhavodbhavAM' saMsArotpannAm ApadaM' vipatti 'harantam' apanayantaM tvAmahaM 'satataM' nirantaraM saMstavImi / tvAM kiM0 ? dambhaH - kapaTaM rataM - nidhuvanam Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutiH|] aindrastuticaturvizatikA / AdhiH-mAnasI pIDA pApaM-duritaM tAni yati-khaNDayati yaH sa tathA tam / punaH kiM0 ? vigaNitaM-tRNavat parityaktaM cakravartivaibhavaM-SaTkhaNDaprabhutvaM yena sa tathA tam / punaH kiM0 ? uddAmaHsarvAtizAyI parAkramaH-zaktivizeSo yasya sa tathA tam / punaH kiM0 ? suSTu-zobhano raso yeSAM te surasAH, surasA arthAH yasyAH sA surasArthA, surasArthA vAg yasya sa tathA tam / punaH kiM0 ? yamAn-mahAvratAni dadAtIti yamadaH tam // 1 // bhImabhavaM harantamapagatamadakopATopamahatAM, smarataraNAdhikAramuditApadamudyamaviratamutkaram / bhaktinatAkhilasuramaulisthitaratnarucA'ruNakrama, smarata raNAdhikAramuditApadamudyamaviratamutkaram // 2 // bhImabhavamiti // yUyaM 'ahaMtAM' tIrthakRtAm 'utkara' samUham 'avirataM' nirantaraM 'smarata' smRtiviSayaM kuruta / kimbhUtam ? apagato madaH-ahaGkAraH kopATopa:-krodhaDambarazca yasmAt sa tathA tm| punaH kiM0 ? smarasya-kandarpasya taraNe-pAragamane yo'dhikArastena muditA-parasukhatuSTiH tasyAH padaM-sthAnam / punaH kiM0 ? udUutkRSTA yA-lakSmIH yasya sa tathA *tam / punaH kiM ? bhaktyA natA ye'khilA:-sarve surAH-devAH teSAM mauli:-(maulayaH-mukuTAH) tatra sthitAni yAni ratnAni teSAM rucA-kAntyA 'aruNakrama' pATalacaraNam / punaH kiM0 ? udyamena-AdareNa ye viratAH-gRhItavratAsteSAM mudam-AnandaM karoti yaH sa tathA tam / kiM kurvantam ? 1" yama-mRtyuM yati-khaNDayati tam" ityavacUryAm // Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 yazovijayopAdhyAyaviracitA [ zrIaranAtha raNasya - saMgrAmasya adhikAro yasmAdIdRzam, uditA - utpannA'' - pat ca yasmAt tAdRzam, 'bhImabhavaM' bhISaNasaMsAraM 'harantaM' hetUcchedAdapanayantam // 2 // bhImabhavadadherbhuvanameva yato vidhuzubhramaJjasA sbhavadavato yazo'bhitaraNena na mAditaM nayamitaM hitam / jinapasamayamanantabhaGkaM jana ! darzanazuddhacetasA, bhavadavatoya ! zobhita! raNena namAditaM na yamitaM hitam // 3 bhImeti // he 'zobhita !' bhAsita !, kena ? ' darzanazuddhacetasA' samyaktvanirmalahRdayena; he 'bhavadavatoya !' saMsAradAvAnalajala !, he 'jana' he prANin ! 'hi' nizcitaM taM 'jinapasamaya' bhagavatsiddhAntam * ' aJjasA eva' zIghrameva * 'nama' namaskuru / kimbhUtam ? 'na' naiva 'mAditaM' jAtonmAdam / punaH kiM0 ? 'nayaM' naigamAdikaM zuddhapathaM vA 'i' prAptam / punaH kiM0 ? anantAH - aparimitAH bhaGgAH-vikalpavizeSA yatra sa tathA tam / punaH kiM0 ? 'raNena' saMgrAmena 'nayamitaM ' na baddham / punaH kiM0 ? ' aditam' akhaNDitam / punaH kiM0 'hitaM' pathyAvaham / taM kam ? 'yataH ' yasmAt 'bhImabhavodadheH ' bhISaNasaMsArasamudrasya 'abhitaraNena' samantAt taraNena 'vidhuzubhraM' candrojjvalaM yazaH 'abhavat ' ajani / yataH kiM kurvataH ? bhuvanam * ' avataH * rakSataH // 3 // cakradharA karAlaparaghAtabaliSThamadhiSThitA prabhAsuravinatAtanubhavapRSThamanuditApadaraM gatAravAk / Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikA 11 stutiH / ] aindrastuticaturviMzatikA / dalayatu duSkRtaM jinavarAgamabhaktibhRtAmanArataM, suravinatA tanubhavapRSThamanu ditApadaraGgatAravAk // 4 // // iti shriiarnaathstutiH|| 18 // cakradhareti // 'cakradharA' cakrezvarI 'jinavarAgamabhaktibhRtAm' arhacchAsanabhaktAnAm 'anAratam' nirantaraM 'duSkRtaM pApaM 'dalayatu' khaNDayatu / kimbhUtA ? 'adhiSThitA' sthitA, kim ? prabhAsura:dedIpyamAno yo vinatAtanubhavaH-garuDaH tasya pRSTham , kimbhUtam ? karAlA-bhISaNA ye pare-vairiNaH teSAM ghAtena-hananena baliSThaM-atizayitabalavat / cakradharA kimbhUtA ? anuditA-anutpannA Apad-vipattiryasyAH sA / * punaH kiM0 ? 'aram' atyarthaM gatA AravAk-zAtravavANI yasyAH sA / * punaH kiM0 ? suraiH-devaiH vinatAnamaskRtA / punaH kiM0 ? 'tanubhavapRSThaM' svalpabhavazeSa svalpabhavapraznaM vA 'anu' lakSIkRtya ditApada'raGgA-khaNDitavipadraGgavirahA tArAmanoharA ca vAg yasyAH sA tathA, pratanukarmaNAmabhilaSitaphaladasvAd bhagavataH samIpe tadbhavapraznapUrva tattadihApanodAd veti bhaavH||4|| // iti zrIaranAthastutivivaraNam / / 18 // mahodayaM pravitanu mallinAtha ! me' ghanAgha! noditaparamohamAna ! sH| abhUrmahAvratadhanakAnaneSu yo, ghnaaghno'ditprmohmaansH||1|| atra 'pRSTha-pRSTa'zabdAbhyAM vyAkhyA'vaboddhavyA // 2 avacUryAm"ditApadA-khaNDitAsthAnA'ta eva raGgeNa tArA vAga-vANI yasyAH saa|"iti // 3 "tattadIhA" iti bhavet // Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazovijayopAdhyAyaviracitA [ zrImallijina mahodayamiti // he 'aghanAgha ! ' nAsti ghanaM - nibiDam aghaM - pApaM yasya tasyAmantraNam, he 'noditaparamohamAna !' noditau - preritau visaMsthUlIkRtau pareSAM mohamAnau - ajJAnAhaGkArau yena tasyAmantraNam, he mallinAtha ! sa tvaM 'me' mama 'mahodayaM' mokSaM mahAnAm - utsavAnAM vA udayaM 'pravitanu' kuru / sa kaH ? yastvaM mahAvratAnyeva ghanAni - sAndrANi kAnanAni vanAni teSu 'ghanAghanaH' meghaH abhUH, yathA ghanAghanaH kAnanasphAtiM janayati tathA tvayA mahAvratasphAtirjanitetyarthaH / tvaM kiM0 ? aditAH - akhaNDitAH paramAH - utkRSTA UhAH - vicArAH yatra etAdRzaM mAnasaM - hRdayaM yasya sa tathA // 1 // munIzvaraiH smRta ! kuru saukhyamarddatAM sadA natAmara ! samudAya ! zobhitaH / ghanairguNairjagati vizeSayan zriyA, 62 sadAnatAmarasa! mudA yazo'bhitaH // 2 // munIzvarairiti // he 'smRta!' smRtiviSayIkRta !, kai: ? 'munIzvaraiH' yogIndraiH kayA ? 'mudrA' harSeNa; he ' natAmara !' praNatatridaza ?, he 'sadAnatAmarasa!' dAnaM tyAgaH tAmarasaM ca-kamalam saha tAbhyAM vartate yastasyAmantraNam, he 'samudAya !' cakravAla !, keSAm ? 'arhatAM' tIrthakarANAm tvaM 'sadA' nirantaraM saukhyaM kuru / kimbhUtaH ? 'zriyA' atizayAdilakSmyA 'zobhitaH ' bhrAjitaH / kiM kurvan ? 'ghanaiH' bahulai : 'guNaiH' audAryAdibhiH 'jagati' vizve 'abhitaH' samantAt ' yaza:' zlokaM 'vizeSayan' atizayAnaH // 2 // 1 "parau - prakRSTau " mohamAnavizeSaNatayA'vacUryAm // ; Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutiH| aindrastuticaturviMzatikA / jinaH sma yaM paThitamanekayogibhi muMdA rasaM gatamaparAgamA''ha tam / sadAgamaM zivasukhadaM stuvetarA mudArasaGgatama'parAgamAhatam // 3 // jina iti // ahaM taM 'sadAgamam' uttamasiddhAntaM 'stuvetarAm atizayena stavImi / kimbhUtam ? 'zivasukhadaM' mokSasukhadam / punaH kiM0 ? udAraM-mahApaM ca tat saGgataM-saGgatiyuktaM cetyarthaH / puna: kiM0 1 aparAgamaiH-tatrAntarIyasiddhAntaiH ahatam-abAdhitam / taM kam ? yaM 'jinaH' bhagavAn 'Aha sma' brUte sma / kimbhUtam / 'anekayogibhiH' niHzeSasAdhubhiH 'paThitam' adhItam, kayA ? 'mudA' harSeNa / punaH kiM0 1 'rasaM' zAntAkhyaM gataM' prAptam / punaH kiM0 ? apagato rAgo yasmAt tam , kriyAvizeSaNaM vA etat // 3 // tanotu gIH samayaruciM satAmanA vilA sabhA gavi kRtadhIratApadA / zucidyutiH paTuraNadacchakacchapIvilAsabhAga'vikRtadhIratApadA // 4 // // iti shriimllijinstutiH|| 19 // tanotviti // gIH' bhAratI 'satAm' uttamAnAM 'gavi' pRthivyAM 'samayaruci' pravacanazraddhAM tanotu' vidhattAm / kimbhUtA ? 'anAvilA' nirmlaa| * punaH kimbhUtA ? 'sabhA' saha bhayA-prazastakAnyA varttate yA sA / punaH kimbhUtA ? 'kRtadhIratApadA' kRtaMvihitaM dhIratAyAM-dhairye pada-sthAnaM yayA sA / * punaH kiM ? 'zuci Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 yazovijayopAdhyAyaviracitA [ zrImunisuvrata 'dyutiH' ujjvalavarNA / punaH kiM0 ? paTu - nipuNaM raNantI yA acchAnirmalA kacchapI - vINA tasyA vilAsaH - prAmamUrcchanAdirUpastaM bhajati yA sA / punaH kiM0 ? 'avikRtadhIH' apariplutamatiH / punaH kiM0 ? tApaM dadAti yA sA tApadA, na tAdRzI atApadA // 4 // // iti zrImallinAthastutivivaraNam // 19 // tava munisuvrata ! kramayugaM nanu kaH pratibhA - vanadhana ! rohitaM namati mAnitamoharaNam / natasuramauliratnavibhayA vinayena vibha vanagha ! naro hitaM na matimAnitamoharaNam // 1 // taveti // he 'pratibhAvanaghana !' pratibhA - sadyaH sphUrtimatI buddhiH saiva vanaM - vipinaM tatra ghana iva - megha iva tadullAsakAritvAt yaH tasya AmantraNam, he 'anagha !' niSpApa !, he 'vibho' ! he svAmin !, he munisuvrata ! tava 'mayugaM' caraNayugalaM ko 'matimAn ' paNDitaH 'nara' puruSaH 'nanu' iti nizvaye vinayena na 'namati' namaskurute ? api tu sarva eva namaskuruta ityarthaH / kramayugaM kiM0 1 natAnAM surANAM devAnAM ye maulaya:- mukuTAsteSAM yAni ratnAni teSAM vibhayA - kAntyA 'rohita' pATalam / punaH kiM0 1 mAninAM - mAnavatAM tamasa:-ajJAnasya haraNaM - nAzakam / punaH kiM0 ? ' hitaM ' hitakAri, punaH kiM0 ? itau tau moharaNau - ajJAnasaMgrAmau yasya sakAzAt tam // 1 // avati jaganti yA''zu bhavatI mayi pAragatAvali ! tarasehitAni suravA rasabhAji tathA / -- Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aindrastuticaturviMzatikA / dizatu girA nirastamadanA ramaNIhasitA - valitarase ! hitAni suravArasabhAjitayA // 2 // avatIti // he ' ramaNI0 rase !, ramaNInAM -kAminInAM hasi - tena- smitena avalitaH - acalito rasaH - zAntAkhyo yasyAstasyA AmazraNam, he 'pAragatAvali !" tIrthaMkara zreNi ! bhavatI mayi 'Azu' zIghram 'IhitAni vAJchitAni hitAni 'dizatu' dadAtu / bhavatI kiM0 ? 'surakhA' zobhanadhvaniH / punaH kiM0 ? tathA 'girA' vANyA ' tarasA' vegena 'nirastamadanA' pradhvastakAmA / kimbhUtayA girA ? suravAreNa - devasamUhena sabhAjitayA - sevitayA / tayA kayA ? yA 'jaganti' bhuvanAni 'avati' rakSati / mayi kimbhUte ? rasaM bhajatIti rasabhAk tasmin // 2 // yatibhiradhItamArhatamataM nayavajrahatA'ghanagama bhaGgamAnamaraNairanuyogabhRtam / atihitahetutAM dadhada'pAstabhavaM rahitaM, khutiH / ] ghanagamabhaGgamA''nama raNairanu yogabhRtam // 3 // yatibhiriti // he jana ! tvam 'ArhatamataM' jainendra pravacanam 'Ama' namaskuru / kimbhUtam ? 'yatibhiH' vAcaMyamaiH 'adhItaM' paThitam, yatibhiH kimbhUtaiH ? nAsti bhaGgaH - parAjayo mAna:- ahaGkAro maraNaM - mRtyuzca yeSAM te tathA taiH / punaH kiM0 ? nayA eka vajrANi - pavayastairhatA aghanagAH- pAtakazailA yena tat / punaH kiM0 1 apAstaH - nirAkRto bhavaH - saMsAro yena tat / punaH kiM0 ? ghanAHnibiDAH gamAH - sadRzapAThAH bhaGgAzca - vikalpavizeSA yatra tat / 65 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazovijayopAdhyAyaviracitA [zrImunisuvratapunaH kiM0 :' saMgrAmaiH 'rahitam' ujjhitam , prazamopadeza tayA raNarasAbhinivezatyAgahetutvAdAhatamatasya / punaH kiM. ? mapuyogeMna-sUtrArthaniyuktimizritArthaniravazeSArthabhedabhinnena vyAkhyAnavidhinA bhRtaM-pUrNam / kiM kurvat ? yoga-zrutAdhyayanayomyatA''pAdakaM kriyAvizeSaM bibharti-puSNAtIti yogabhRt tam 'manu' lakSIkRtya 'atihitahetutAM' paramahitAvahatAM 'dadhat" bibhrat / patena anUDhayogAnAmadhyayanAnadhikAritvamuktam , na caitadayutam,paryAyavizeSa pratiniyamenaiva pravacane tattatpravacanoddezAdyanujJAnAt , anyathA tadanupapatteH mahAnidhAnakalpasya siddhAntasya vinA vidhigrahaNe'pAyasambhavAcca, ata eva zi. kSAdhikAre zaikSasya yogavattvaguNoktirapi saGgateti dig||3|| vitaratu vAJchitaM kanakarug bhuvi gauryayazo hRditatamA mahAzubhavinodivimAnavatAm / ripumadanAzinI vilasitena mudaM dadatI, - hRdi tatamA''mahA''zu bhavino divi maanvtaam||4|| // iti zrImunisuvratajinastutiH // 20 // vitaratviti // gaurI 'bhuvi' pRthivyAm 'Azu' zIghraM bhavinaH bhavyalokasya 'tataM' vistIrNa 'vAJchitam' IpsitaM 'vitaratu' ddaatu| gaurI kiM0 ? kanakasyeva suvarNasyeva ruk-kAntiryasyAH sA tthaa| punaH kiM0 ? ayaza:-akIrtiH haratIti ayazohRt / punaH kiM ? 1"tatau-vistIrNau mAmahI lakSmyutsavau yasyAH sA ityekameva vA padam," ityavacUryAm // Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suviH / 1 aindrastuticaturviMzatikA ivaM gataM tamaH - pApa yasyAH sakAzAt sA itatathA / punaH kiM0 'ripumadanAzinI' zatrusmayanAzakarI / punaH kiM0 ? 'AmA' - gA / kiM kurvatI ? 'vilasitena' vilAsena 'divi' balaki 'mAnavatAm' aizvaryAdiguNairabhimAninAm mahAzubhAH - atiprazastA ye vinodinaH *vinoda*kriyArasikA vimAnavantaH - vaimAnikAsteSAM 'hRdi' hRdaye 'mudaM' harSa 'dadatI' yacchantI // 4 // // iti zrImunisuvrata jinastutivivaraNam // 20 // yato yAnti kSipraM namiraghavane nAtra tanute, vibhAvaryo nAzaM kama'nalasamA''nanditamadaH / dadhad bhAsAM cakraM ravikara samUhAdiva mahA- vibhAvaryosnAzaGkamanalasamAnaM dvitamadaH // 1 // yata iti / 'ada : ' etad 'bhAsAMcakraM' bhAmaNDalaM 'dadhat ' vi bhrat namiH 'atra' jagati kam 'analasaM' bhagavadAjJApratipattau parityaktAlasyam 'anAzaGkam' " AzaGkA sAdhvasaM dara:" ityabhidhAnacintAmaNi ( 2 - 215 ) vacanAd bhayarahitam ata eva 'AnanditaM ' pramuditaM na tanute ? api tu sarvamapi bhayarahitamAnanditaM ca tanute, tathA ca jagajjIvAtujIvAbhayaharSadAnapravaNatayA namaskaraNIyo'yamiti vyajyate, 'anAzaGka' niHzaGkamiti kriyAvizeSaNaM Ananditamityeva vA vidheyapadam / namiH kimbhUtaH ? ditaH - khaNDito madaH -- nAtyAdyavalepaH yena saH / punaH kiM0 1 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 yazovijayopAdhyAyaviracitA [zrInamijinavibhayA-kAntyA varyaH-manoharaH / bhAsAMcakraM kimbhUtam ? 'aghavane' duritakAnane 'analasamAnam' agmitulyam , yathA'nirvanaM vinAzayati tathedamapi duritaM vinAzayatItyarthaH / adaH kim ? 'yataH' yasmAt 'mahAvibhAvaryaH' amAvAsyAdyA api bahalatamisrapraphullA nizIthinyaH kSipraM' tUrNa 'nAzaM yAnti' kSayaM prApnuvanti / kasmAdiva ? 'ravikarasamUhAdiva,' sUryakiraNacakrAdiva // 1 // bhavodbhUtaM bhindyAd bhuvi bhavabhRtAM bhavyamahitA, jinAnAmA''yAsaM caraNamuditA''lI karacitam / zaraNyAnAM puNyA tribhuvanahitAnAmupacitA ''jinAnAmAyAsaMcaraNamuditAlIkaracitam // 2 // bhavodbhUtamiti // 'jinAnAm' arhatAM 'AlI' zreNiH 'bhuvi' pRthivyAM bhavabhRtAM prANinAM 'bhavodbhUtaM' saMsArasamuttham 'AyAsaM' khedaM 'bhindyAd' vilumpyAt / AlI kiM0 ? bhavyaiH mahitApUjitA, abhavyAnAM devAdyatizayadarzanAt saMsArasukhali. psayA tatpUjanaM tu paramArthato'pUjanameveti bhAvaH / punaH kiM ? caraNena-cAritreNa muditA-AnanditA, bhavati hi sarAgacAritreNA'pi mAsAdiparyAyavRddhau vyantarAditejolezyAtikamAbhidhAnAd viziSTasukhAtizaya iti kimAzcarya vItarAgacAritrAda AnandAtizaye ? iti yuktamuktamadaH / punaH kiM0 ? 'puNyA' pvitraa| jinAnAM kimbhUtAnAm ? 'zaraNyAnAM' zaraNayogyAnAm / punaH kiM0 ? 'tribhuvanahitAnAM jagatrayahitakAriNAm / AyAsaM kiM0 ? kareNa-daNDena Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutiH / ] aindrastuticaturviMzatikA 69 S citam athavA kareNa-hastena citaM khArjitamityarthaH, ayaM khalvAtmana eva doSo yadanubhavati prANI tathAvidhaM purAkRtaM ziSTaM karma / punaH kiM0 1 upacitaM - pravRddham AjibhiH - saGghAmaiH nAnAmAyAsazvaraNaMvicitrakapaTasavAro yatra tat tathA / punaH kiM0 ? ' uditam ' utthitaM yad 'alIkaM' mithyAvacanaM tena racitaM janitam, asatyavacanameva khalvetanmUlamuktam / yataH - 'asatyavacanAd vairaviSAdApratyayAdayaH / zrAduSSanti na ke doSAH, kupadhyAd vyAdhayo yathA // " iti // 2 // jinAnAM siddhAntazcaraNapaTu kuryAnmama mano SparAbhUtirloke zamahitapadAnAma'viratam / yataH syAccakritvatridazavibhutAdyA bhavabhRtAM, parA bhUtirlokezama hi tapadAnAmaviratam // 3 // jinAnAmiti // 'jinAnAM' bhagavatAM 'siddhAntaH ' samayo mama 'aviratam' aviratipariNAmayuktaM 'manaH' cittam 'avirataM' nira ntaraM 'caraNapaTu' viratipariNAmadhAraNakSamaM kuryAt, atra ca yadyapyaviratatvamAtmano dharmo na tu manasaH tathApi bhAvamanasa yAtmarUpatvAd dravyArthikaprAdhAnyAdavirataM mana ityuktamiti dhyeyam / siddhAntaH kiM0 ? 'loke' jagati 'aparAbhUtiH' parAbhavarahitaH | jinAnAM kimbhUtAnAm ? ' zamahitapadAnAm' upazamapadhyasthAnAnAm / punaH kiM0 1 lokezaiH - lokapAlaiH mahite -*pUjite pade-caraNe yeSAM teSAm / sa kaH ? 'yataH ' yasmAt 'bhava - mRta' saMsAriNAM cakritvaM - sArvabhaumatvaM tridazavibhutA ca - indratvaM ve Aye yasyAstAdRzI 'parA' prakRSTA 'bhUtiH' saMpat syAt // 3 // Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazovikrayopAdhyAyaviracitA [ zrInamijina majanyAlavyAghAnalajala samidbandhanarujo gAlIkAlIna yamavati vizvAsamAhitA / janairvizvadhyeyA vighaTayatu devI karalasadrAkSAlI kAlI nayama'vati vizvA'samahitA // 4 // // iti zrInamijinastutiH // 21 // majeti // kAlI devI 'gajavyAlavyAghrAnalajalasamidbandhanarujI' lakSaNayA gajAdijanyabhayAni 'vighaTayatu' viyojayatu / kAlI kiM0 1 'agadAni - nairujya kalitAni akSANi - indriyANi yAsAM tAdRzya AlyaH sakhyo yasyAH sA tathA / punaH kiM0 ! 'janaiH' lokaiH vizvAsena - viSTambhenaM mahitA- pUjitA / punaH kiM0 1 vizvasyajagatI dhyeyA- smaraNIyata / punaH kiM0 1 kare - haste lasantyau - zobhamAne gadA ca akSAlI ca dyUtapAzazreNizca yasyAH sA / punaH kiM0 ? vizvataH - sarvasmAd asamaM- nirupamaM hitaM yasyAH sA / tra ? 'nayaM' nyAyam 'avati' pAlayati, alIke - amRte'lIma :asakI vo yamAna- mahAvratavAn tasmim // 4 // // iti zrInamijinastuti vivaraNam // 21 // svaM nAzata pIrimA guNanidhiH premNA vitanvan sadA, mekAntamahAmanA vilasatAM rAjImatIrAgataH / atra " agadAni-nairujya kalitAni akSANi - indriyANi yasyAH sA" ityeva pAThI variSThaH, ambA "alIkAlIna yamavati" ityatra "kAlInayamavati" iyAniSyate'nilaH / Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutiH| aindrasvatipaniyatikA kuryAstasya zivaM zivAGgajAbhavAmbhodhau na saubhAgyabhAra, neme kAntamahAma'nAvila ! satAM raajiimtiiraamtH||2|| vaM yeneti // he 'zivAja!' zivAdevIputra !, he 'anAvila!' akaluSa! he neme ! tvaM tasya 'sadA nirantaram zivam kalyANaM kuryAH / tvaM kiM0 ? 'bhavAmbhodhauM' saMsArasamudre 'nAtIrAgataH' va apAraprAptaH, dvayornanoH prakRtArthagamakatvAt pAraprApta rakhe. srvH| punaH kiM0 ? saubhAgyaM bhajatIti saubhaagybhaag| punaH kiM01 bhakasya-duHkhasya anto yasmAdasau akAntaH sa cAsau mahAmanA:udhamacittaH sa tathA / tasya kasya ? tvaM yena premNA' harSeNa 'ne' namaskRtaH / *puna:* kiM0 1 'rAjImatIrAgataH' rAjImatIkona: *AkSata:-avinaSTaH dhIri* mA-dhIrabhAvo yakha sA . punaH ki0 guNAnAm-audAryAdInAM nidhi:-sevadhiH kiM kurvan ? 'klinasAm' ullasatAM 'sato' sAdhUnAM 'rAjI' zreNI kAntamahAM' samAyotsavAM 'visanvan' vidhat // 1 // jIvAmurjinapuGgavA jagati te rAjyarddhiSu prollasa dvAmAnekaparAjitAsu vibhayAsannAbhirAmoditA - podhAtIbhiruditvarA na gaNitA yaiH sphAtayaH prasphura- , dvAmAnekaparAjitAsu vibhayA sannAbhirAmoditA zrIvAsuriti // te 'jinapuGgavAH' jinavRSabhAH 'jagati ho yA sarvotkarSeNa varan / te ke ? mai: 'rAjyAdiSu' apatna zAkha bhRkSavaH 'na gaNitA' na puraskRtAH, tanmAtrayAyata samiraviNAd vimukhIbhUtamilarthaH / phAtamA ki0 kimayA Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazovijayopAdhyAyaviracitA [zrInemijinakAnyA 'uditvarAH' pratidinamudayanazIlAH / rAjyarddhiSu kimbhUtAsu ? prakarSeNa ullasanti yAni dhAmAni-gRhANi anekapAzcahastinaH te rAjitAsu-zobhitAsu / punaH kimbhUtAte ? Amo. ditA iva harSitA iva, amoditAH kAbhiH ? 'yodhAlImiH' subhaTazreNimiH, kimbhUtAmiH ? vibhayA-bhayarahitA asannA-akhinnA: *ca* tAmiH / *punaH* rAjyarddhiSu kiM. 1 prakarSaNa sphurad-dIpyamAnaM dhAma-tejo yeSAM tAdRzA ye aneke-sakalAH parA:-zatravaH taiH aji. vAsu-avazIkRtAsu / sphAtayaH kiM0 ? satI zobhanA nAbhiryAsAM tAdRzyo yA rAmA:-triyaH tAbhiH uditAH-prAptodayAH // 2 // yA gaDeva janasya paGkamakhilaM pUtA haratyaJjasA, bhAratyA''gamasaGgatA nayatatA'mAyAcitA saa'dhunaa| bhadhyetuM gurusannidhau matimatA katuM satAM janmabhIbhAratyAgama'saGgatA na yatatAmA''yAcitA saadhunaa||2|| yeti // sA 'AgamasaGgatA' siddhAntasambaddhA 'bhAratI' vANI 'adhunA' idAnIM 'satAM' sAdhUnAM 'janmabhIbhAratyAgaM' saMsAramayasamUhAhANaM 'katuM' vidhAtuM 'yatatAm' udyacchatu / kiM0 ? 'nAsaGgatA' na saGgativirahitA / punaH kiM ? nayaiH-naigamAdibhiH tatA-vitIrNA / punaH kiM. 1 'matimatA' buddhizAlinA 'sAdhunA' yatinA 'gurusannidhau' adhyApakasavidhe 'adhyetuM' paThituM A-samantAt yAcitA-prArthitA, icchAkArapUrvava hi sAdhUnAM sarvatra pravRttirityevamuktiH / punaH kiM0 ? mAyayA-kapaTena acitA-avyAptA, sAdhunA kiM. ? mAyAM cinotIti mAyAcit na tArag amAyAcit Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutiH // ] aindrastuti caturviMzatikA | teneti vyAkhyeyam, amasya - jJAnasya Aya:-lAbhaH tena A-samantAt citA-vyAptA iti bhAratIvizeSaNameva vA / sA kA ? yA 'gaGgeva' surasaridiva 'pUtA' pavitritA 'janasya' lokasya 'asA' vegena 'akhilaM ' sakalaM 'pa' pApaM 'harati apanayati, gaGgA'pi janasyAkhilaM paThThe - kardamaM haratIti zleSaH // 3 // vyoma sphAravimAnatUra ninadaiH zrInemibhaktaM janaM, pratyakSAmarasAlapAdaparatAM vAcAlayantI hitam / dadyAnnityamitAssmralumbilatikAvivAjihastA'hitaM pratyakSAmarasAlapAdaparatA'mbA cAlayantI hitam // 4 // // iti zrInemijinastutiH // 22 // vyometi || ' ambA' ambikAdevI 'nityaM' nirantaram 'IhitaM' bAnchitaM hitaM sukhaM dadyAt / kiM0 ? AmralumbilatikayA vibhrAjI - zobhamAno hasto yasyAH sA tathA / punaH kiM0 ? 'zrInemibhaktaM ' zrIneminAthe bhaktimantaM janaM 'prati' lakSIkRtya pratyakSaH - sAkSAdbhUto yo'marasAlaH- kalpataruH tadvat vAJchitadatvAt pAdau caraNau yasmAH ata eva parA- utkRSTA tasyA bhAvaH tattA tAm ' itA' prAptA / kiM kurvatI ? 'sphAravimAnatUra ninadai: ' udAravimAnatUryanirghoSaiH 'vyoma' gaganaM 'vAcAlayantI' mukharayantI / punaH kiM ku0 ? 'ahitaM' vairiNaM 'vAlayantI' bhApayantI, kimbhUtA ? akSAmaH - akRzaH phalasamRddho yo rasAlapAdapaH- sahakArataruH tatra ratA-saktA // 4 // // iti zrInemijinastutivivaraNam // 22 // 6 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazovijayopAdhyAyaviracitA [zrIpArthajinasAdhe saurdhe rase sve rucirarucirayA hArilekhArilekhA, pArya pAyaM nirastAdhanayadhanayazo yasya nAthasya nA'tha / pAva pArtha tamodrau tama'hatamahama'kSobhajAlaM bhajA'laM, kAmaM kAmaM jayantaM madhuramadhuramAbhAjanatvaM jana! tvm||1|| ___ saudha iti ||he jana ! tvaM taM pArzvam 'alam' atyartha 'bhaja' sevasva / pArzva kiM0 ? 'tamodrau' pAtakavRkSe 'pAce' pa samUham , yathA kuThAro vRkSaM chinatti tathA yaH pAtakamiti bhAvaH / punaH kiM0 1 'ahata:-apratihato mahaH-utsavo yasya sa *tam / punaH ki0 nAsti kSobhAlaM-bhayasamUho yasya tam / punaH kiM kurvantam ? 'kAmam' atyartha 'kAma' kandapa 'jayanta' vazIkurvantam , kAmaM kiM0? madhuramAyA:-vasantazriyo bhAjanatvaM-pAtratvaM madhuramAbhAjanatvammadhura-manoharaM vad yatra sa tathA tam / taM kam ? yasya 'nAthasya' bAminaH nirastaM-nirAkRtam aghaM-pApaM yaiste nirastAghAH tAzA bai nayAH teSAM ghanaM-nibiDaM yazaH 'pAyaM pAya' pItvA pItyA, 'aba anantaraM 'hArilekhArilekhA' manozA'suraNiH 'khe sodhe nije chahai 'saudhe amRtasambandhini rase ruciraH-manoharo rucirayaHamilApaprasaro yasyAH sA tAdRzI nAbhavat, yadyazaHpAnAnanta. murAH skhabhojye'mRte'pi nirAdarA jAtA iti tato'dhyadhika mAza imarthaH // 1 // tIrthe tIrthezarAjI bhavatu bhavatuda'stAribhImArimImAlIkAlIkAlakUTA'kalitakalitayollAsamUha samUhe / Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutiH| ... aindrastuticaturvizatikA / yA mAyAmAnahI bhavavibhavavidAM dattavizvAsavizvAnAsAnAsAmizaGkA vimadavimadanatrAsamohA'samohA 2 sIrthe iti // *sA* 'tIrthezarAjI' tIrthakarazreNiH 'tIrthe' saGke bhavaM-saMsAraM tudatIti bhavatut' saMsArocchedakarI bhavatu / kiM. 1 'jastA0 kUTA' bharibhyaH-dharibhyo bhI:-bhayaM aribhIH sA ca mAriHmarakazca bhImAlIkAlI-bhISaNAnRtazreNizca aribhImAlIkAlyaH, tA eva kAlakUTAni ari0 kUTAni, astAni-nirAkRtAni tAni yayA sA tathA / sA kA ? yA 'bhavavibhavavidAM' saMsAradhanaprAptibhAjAM 'samUhe' cakre 'akalitakalitayA' aprAptaklezatayA 'ullAsam mAnandam 'he' vahate sma, nahi duHkhapratikAramAtre sukhapralibhAsadhAriNAM saMsAriNAmIdRzaM sukhamasti yAdRzamanubhavanti bItamohA lbdhaatmsvbhaavaaH| yA kiM0 ? mAyAmAnaudambhasmayau haratIti mAyAmAnahI / punaH kiM0 ?'viziSTaM madanaH* ............*1 punaH kiM ? asamA:-nirupamAH uhA:-vicArA yalAH sA tathA // 2 // gaurAgaurAtikIrteH paramaparamatahAsavizvAsavizvA''deyA deyAnmudaM me jnitjnitnuubhaavtaaraavtaaraa| bhatra buThitapAThapUrtiravacUryanusAreNa kriyate-"datto vizvAso yatra etArakhaM yad vizva-jagat tena anAptA-aprAptA'nAptAbhizA-aziSTazahA yasyAM sA, (punaH kiM. ! ) vimadA-madarahitA cAso bimadanatrAsamohAca-gatakAmabhayAzAnA ceti vimada mohaa|" Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazovijayopAdhyAyaviracitA [ zrIpArzvajina lokAlokArthavetturnayavinayavidhavyAsamAnAsamAnA - bhaGgA bhaGgAnuyogA sugamasugamayuk prAkRtAlaGkRtA'lam // 3 // gauriti // ' lokAlokArthavettuH' jagadarthajJAturbhagavata: 'prAkRtAlaGkRtA' prAkRtanibandhabandhurA 'gauH' vANI 'alam' atyarthaM 'me' mama 'mudaM' harSa deyAt / lokAlokArthavettuH kiMbhUtasya ? AgaurA - samantAdujjvalA ati- atizayitA kIrtiryasya sa tathA tasya / gauH kiM0 ? *paramANAM prakRSTAnAM paramaH - prakRSTo vA paramatAnAMzAkyAdidarzanAnAM hrAsaH - anizcitaprAmANyakatvaM *tasmAd yo vizvAsaH - vizrambhaH * tena vizvasya jagata AdeyA- hitapravRtyarthamAdaraNIyA / punaH kiM0 1 janitaH kRto jane:- saMsArasya tanUbhAvaH - alpatvaM yaistAdRzAstArA :- udArA avatArAH - upanyAsaprakArA yasyAH sA tathA / punaH kiM0 ? nayAH naigamAdayo vinayavidhAzcavAkyazuddhyA yuktA bhASAdInAM vinaya zikSAsteSAM yo vyAsaH - vistAro mAnAni ca - pratyakSAdIni tairasamAnA - nirupamA / punaH kiM0? 'abhaGgA' parAjayarahitA / punaH kiM0 ? bhaGgAnuyogaiH - bhaGgavyAkhyAnairasugamAH - asukhAvabodhA ye suSThu - zobhanA gamA:- sadRzapAThAstAn yunaktIti tadyuk // 3 // loke lokezanutyA surasasurasabhAM raJjayantI jayantI, vyUhaM vyUhaM ripUNAM janabhajanabhavagauravA mAravAmA / kAntA'kAntA'hipasyeritaduritadurantAhitAnAM hitAnAM, dadyAdadyAlimuccairucitarucitamA saMstave ca stave ca // 4 // // iti zrIpArzvajinastutiH // 23 // 76 - Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutiH / aindrastuticaturviMzatikA / loka iti // ' ahipasya' dharaNendrasya 'kAntA' preyasI - padmAvatI 'adya' adhunA 'loke' bhavyaprANini hitAnAm 'AliM' * zreNi dadyAt / kimbhUtA ? 'saMstave ca' paricaye ca 'stave ca' guNotkIrttane ca uccairyathA syAt tathA ucitA - anurUpA ruciH - hitaditsArUpA yasyAH sA tathA ucitaruciH, atizayitA ucitaruci: uci* tarucitamA, yathA paricitAnAmAnandaM datte tathA stotRRNAmapIti bhAvaH / punaH kiM0 ? akasya - duHkhasya anto yasyAH sakAzAt sA tathA / punaH kiM0 ? lokezAnAm - indrAdInAM nutyA - stavanIyA / punaH kiM0 ? janabhajanena - lokAnAmupAsanayA bhavat - utpadyamAnaM gauravaM - gurutvaM yasyAH sA tathA / punaH kiM0 ? 'mAravAmA' mAraM - maraNaM vAmayati- udbalayatIti mAravAmA / kiM kurvatI ? ' raJjayantI' vazIkurvatI, kAm ? 'surasasurasabhAm' uttamarasazAlinAM surANAM - devAnAM sabhAM - parSadam / punaH kiM kurvatI ? 'jayantI' abhibhavantI 'vyUha' samUham, keSAm ? 'ripUNAM' zatrUNAm, vyUhaM kiM0 ? viziSTA UhA:-vicArA yasya tm| hitAnAM kimbhUtAnAm ? IritaM - preritaM duritameva- pApameva durantaM - kRcchraparyavasAnam ahitaM yaisteSAm // 4 // // iti zrIpArzvajinastuti vivaraNam // 23 // tava jinavara ! tasya baddhA ratiM yogamArga bhajeyaM mahAvIra ! pAthodhigambhIra ! dhIrAnizaM, mudita ! vibhava ! sannidhAne'samohasya siddhArthanAma ! kSamAbhRt ! kumArApahe yasya vAcA rataH / Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazovijayopAdhyAyaviracitA [zrImahAkIra" munijananikarazcaritre pavitre parikSINa... karmA sphurajJAnabhAk siddhazarmANi lebhetarA* muditavibhavasannidhAne'samohasya siddhArtha nAmakSamAbhRtkumArA'paheyasya vaa''caartH||1|| taveti // he 'anizaM' nirantaraM mudita!-Anandita !, he 'pAthodhigambhIra !' samudravadalabdhamadhya ! he 'dhIra !' paNDita !, he 'vibhava ! vigato bhavaH-saMsAro yasyAsau vibhavaH tasya AmatraNam , he siddhArtha !' siddhaH-pariniSThito'rthaH-dharmAdiryasya kRtakatyatvAt tasyA''mantraNam , 'nAma' iti komalAmaNe, athavA he 'siddhArthanAma !' guNaniSpannArthAbhidhAna ! ityekaM padam , he 'kSamAbhRt !' *kSamAM-* titikSAM bibhartIti kSamAbhRt tasyAmantraNam , he 'siddhArthanAmakSamAbhRtkumAra !' siddhArthAbhidhAnakSoNipAlakSIrakaNTha !, he 'jinavara !' tIrthakRtpravara !, he mahAvIra ! tasya tava 'sannidhAne' samIpe 'rati' cittotsAhaM 'baddhA' ekAgrIkRtya ahaM 'yogamArga' ratnatrayapavitrAkSayaM bhajeyaM' zrayeyam / tava kimbhUtasya ? asamA:nirupamA UhA:-vicArA yasya *sa* tathA tasya / punaH kiM ? saha mohena vartate yaH sa samohaH na samoho'samohaH tasya / punaH kiM0? apa-gataM heyaM-hAtavyaM yasya nirAzravatvAt bhavopagrAhiNAmapi ca karmaNAmalpasthitikatvena dagdharajjusvAtmIyatvAt , tasya / sannidhAne kimbhUte ? kutsito yo mAra:-kandarpaH ko:-pRthivyA vA mAra:mRtyuH tam apahanti-apanayati yat tatra / punaH kiM. uditamutpannaM vibhavena-dhanena sat-zobhanaM nidhAnaM mahApadmAdi yasmAt . Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutiH|] aindrastuticaturvizatikA / tasmin / tasya kasya ? yasya 'vAcA' vANyA 'pavitre' mithyAtvamalarAhityena pAvane 'caritre' vihitAnuSThAne 'rataH' AsaktaH 'munijananikaraH' sAdhujanasamUhaH, 'vA'iti pAdapUraNe, 'AcArataH' jJAnAcArAdikamArAdhya pari-sAmastyena kSINaM-kSayaM gataM karma-mohanIyAdi yasya tAdRzaH san sphurat-dedIpyamAnaM jJAnaM-kevalAvabodhAkhyaM bhajatIti tadbhAk, tAdRzaH 'siddhazarmANi' mokSasukhAni 'lebhetarAM' prApatamAm // 1 // nayakamalavikAsane kA surI vismayasmera vetrA'jani prauDhabhAmaNDalasya kSatadhvAnta ! he !, na tava ravibhayA samAnasya rucyA'GgahArA hite'pArijAtasya bhAsvan ! mahe laasybhaarocite| kanakarajataratnasAlatraye dezanAM tanvato dhvastasaMsAra ! tIrthezavAra ! dhusaddhoraNInata ! vara ! vibhayAsamAnasya rucyAGgahArA hite pArijAtasya bhAsvanmahelAsyabhArocite // 2 // nayeti // he kSatadhvAnta !' kSatam-apanItaM dhvAntaM-bAhyAbhyantarabhedabhinnaM tamo yena tasyA''matraNam ; he 'bhAvan !' sUrya !, ka vidheye ? ityAha-nayAH-nItaya eva kamalAni-padmAzrayatte(yAste) SAM vikAsane-ujjambhaNe; he dhvastasaMsAra !' dhvastaH-hetUcchedAdapanItaH saMsAra:-janmaparamparArUpo yena tasyA''matraNam , he zusa. ddhoraNInata !' devazreNInamaskRta !, he 'vara !' pradhAna !, he 'tIrthezavAra! tIrthakarasamUha !, kanakarajataratnAnAM-hemarUpyamaNInAM sAla Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 yazovijayopAdhyAyaviracitA [zrImahAvIra traye-vapratraye 'dezanAM dharmopadezaM 'tanvataH' prapaJcayatastava 'mahe utsave 'kA surI' kA devI vismayena-AzcaryeNa smere-utphulle netrelocane yasyAstAdRzI nAjani ? api tu sarvA'pi tAdRzI ajani / tava kimbhUtasya ? prauDhaM-prakRSTaM bhAmaNDalaM yasya sa tathA tasya / punaH kiM. 'rucyA' kAntyA prakRSTabhAsvararUpavattvAt 'ravibhayA' taraNikAnyA 'samAnasya' sadRzasya / punaH kiM0 apa-gatam arijAtaMripucakraM yasmAt sa tathA tasya / punaH kiM0 vi-gataM bhayaM asmAdasau vibhayaH, saha mAnena-ahaGkAreNa vartata iti samAnaH, na samAnaH asamAnaH, vibhayazvAsAvasamAnazca vibhayAsamAnastasya / punaH kiM0 'hite' manovAJchitasukhe 'pArijAtasya' suratarusadRzasya / mahe kimbhUte ? aGgahAreNa-aGgavikSepeNa Ahite-nyaste / punaH kiM0 lAsyabhAreNa-nRtyabhareNa ucite-rAjamAne / punaH kiM0 bhAsvatdIpyamAnaM yat mahelAnAM-ramaNInAm Asya-vadanaM tasya yA bhAkAntistayA rocite-didRkSUNAM rucivama'prApite / surI kiM. ? rucyo-ramaNIyo aGge-vakSasi hAro yasyAH sA tathA // 2 // vacanamucitamahaMtaH saMzraya zreyase prINayad bhavya ! bhIme dadhad dhvastatApaM bhavAmbhonidhI, paramataraNahetulAbhaM gurAvA''ryamAnanditA 'pAyazo bhAvato bhAsamAnasya mArAjitam / dalitajagadasadbhahaM hetudRSTAntaniSpiSTa sandehasandohamadroha ! nirmoha ! niHzeSitA Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutiH| aindrstuticturvishtikaa| paramataraNa ! he'tulAbhaGgurAvAryamAnaM ditA pAya ! zobhAvato bhAsamAnasya mArAjitam // 3 // vacanamiti // he 'Anandita !' labdhAnanda !, he 'adroha !' droharahita !, he 'nirmoha !' ajJAnarahita !, he 'niHzeSitAparamataraNa !' nizzeSitaM-samApitam apareSAM-zAkyAdInAM durnayAtmakatvAdaparam-anutkRSTaM vA matameva-darzanameva raNaM-saMgrAmo yena sa tathA tasya sambodhanam , he 'ditApAya !' ditaH-khaNDito'pAya:antarAyo yena tasyAmantraNam , he bhavya ! tvam 'Arya' jJAnadarzanAdi AryalokaM *vA* 'prINayad' Anandayad 'arhataH' tIrthakarasya 'ucitam' abAdhitatayA rAjamAnaM 'vacanaM' sakalagaNipITakasvarUpaM 'zreyase' kalyANArthaM 'bhAvataH' zraddhAtaH 'saMzraya' bhajasva / kiM kurvat ? 'bhIme' bhIvaNe 'gurau' mahati 'bhavAmbhonidhau' saMsArasamudre 'paramataraNahetulAbham' atizayitapAragamananibandhanajJAnadarzanAdyapAyaM 'dadhat' kurvt| punaH kimbhUtam ? dhvastaH-apanItastApo yena tattathA / punaH kiM ? 'apAyazaH' apa-gatam ayazo yasmAt tat tathA / punaH kiM ? mAreNa-kandarpaNa ajitam-avazIkRtam / punaH kiM0 ? dalita:-apanIto jagato'sadhaH-alIkAbhinivezo yena tat tathA; nivartate hi mithyAtvanimitto'sadrahaH zrutopalambhe prANinAm , tadvIjamithyAtvavilayAt / punaH kiM0 ? hetu:nizcitAnyathAnupapattyekalakSaNaH dRSTAntazca-nizcitasAdhyadharmiNi hetupradarzanam tAbhyAM niSpiSTaH-apanItaH sandehasandohaH-saMzayasamUho yena tttthaa| punaH kiM0 1 atulAni-nirupamAni abhaGgurANi-vipa ai. ca. 6 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazovijayopAdhyAyaviracitA [ zrImahAvIra kSapramANopanipAtAdavizarArUNi avAryANi - pratikUlatarkAbAdhyAni mAnAni - pramANAni yasmin tat tathA / punaH kiM0 ? mayA - lakSmyA jJAnena vA rAjitaM - zobhitam / arhataH kimbhUtasya ? " bhAsamAnasya zobhamAnasya / punaH kiM0 ? 'zobhAvataH ' lakSmIvata: / punaH kiM0 ? bhayA - kAntyA'samAnasya - nirupamAnasya // 3 // 82 ahamahamikayA samArAhumutkaNThitAyAH kSaNe vAGmayasvAminI zaktimahnAya dadyAttarAM, sakalakalazatA ramArAjitA pApahAne kalAbhA sthitA'sadvipakSe'marAlerai vAryA gamam / dadhatamiha satAM dizantI sadaiGkAravisphArasArasvatadhyAnadRSTA svayaM maGgalaM tanvatI, sakalakalazatAramArAjitApApahA'ne kalAbhAsthitA sadvipakSe marAle vAryAgamam // 4 // // iti zrImahAvIrajinastutiH // 24 // ahamahamikayeti // 'vAGmayasvAminI' pravacanAdhiSThAyikA bhagavatI 'iha' jagati 'satAm' uttamAnAm 'ahrAya' jhaTiti 'pApahAne' duritatyAge 'zakti' sAmarthyaM 'dadyAttarAm' atizayena dadyAt / kimbhUtA ? ' ahamahamikayA' ahaM pUrvamArAdhayAmItyutkalikayA 'samArAddhuM' saMsevitum 'utkaNThitAyAH' kRtotkaNThAyAH 'amarAle H ' 1 avacUryAm - "rahasyAgamam" iti pAThAnusAreNa vyAkhyA - "ahasyAhasitumayogyA / " anyatra " rahasyAgamaM - rahasyabhUta Agamo rahasyAgamaH - ( dvAdazAGgagaNipITakam ) tam " // Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutiH| aindrastuticaturviMzatikA / suparvazreNyAH 'kSaNe utsave 'sakalakalazatA' kalakala:-kolAhalastasya zataM kalakalazataM saha tena vartate yA sA tathA, tAmArArddha bahavo devA militA uccairbhagavatyA nAma japanto jagat kolAhalAdvaitakalitaM kurvantItyarthaH / punaH kiM0 ? ramayA-lakSmyA rAjitAzomitA / punaH kiM0 ? kalA-manoharA AbhA-zobhA yasyAH sA tathA / punaH kiM0 ? 'marAle' rAjahaMse 'sthitA' AsInA, marAle kimbhUte ? na santi vipakSAH-zatravo yasya sa tathA tasmin / punaH kiM0 santau-uttamau vi-viziSTau pakSI-patatreyasya sa tathA tasmin / kiM kurvatI ? ravAH nAma-bhASAryA arddhamAgadhabhASayA bhASaNazIlAstIrthaGkarAdayaH tatsambandhinam Agama-dvAdazAGgagaNipITakaM 'dizantI' prayacchantI,ravAryAgamaM kiM kurvantam ? 'gamaM sadRzapAThaM 'dadhataM' bibhratam , dvAdazAGgagaNipITakasya gamakalitatvAditi bhaavH| punaH kiM kurvatI ? 'sadA' nityaM 'svayam' AtmanA 'maGgalaM' kalyANa 'tanvatI' vidadhatI, maGgalaM kIdRzam ? sakalakalazavat-sampUrNakumbhavat tAraM-manoharaM lakSmIpradaM vA, yathA pUrNakalazadarzanameva maGgalyaM tathA bhagavatyA darzanamapIti bhaavH| kimbhUtA ? eMkAreNa-vAgbIjAkSareNa visphAram-atyudAraM yat sArasvatadhyAna-sArasvatamantrapraNi dhAnaM tena dRSTA-bhAvanAvizeSeNa saakssaatkRtaa| punaH kiM ? 'avAryA' kenA'pi pratipanthinA vArayitumazakyA / punaH kiM0 ? arINAM samUha Arastasya ya Aji:-saMgrAmaH tasya yo tApastamapahantiapanayati yA sA tthaa| punaH kiM0 ? aneke lAbhA:-zrutAtizayavizeSarUpA yeSAM gaNadharAdInAM taiH 'AsthitA' aGgIkRtA, Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazovijayopAdhyAyaviracitA [ mUla- vivaraNa "kummasusaMThiacalaNA, amaliyakoraMTaviMTarsakAsA / suadevayA bhagavaI, mama maitimiraM paNAseu || " ityAdinA gaNadharairapi bhagavatyAH praNidhAnAt zrutaprAmANyasyApyApyatvAt // 4 // // iti zrIvarddhamAnastuti vivaraNaM samAptam // 24 // // atha mUlaprazastiH // 84 -- yasyAsan guravo'tra jItavijayaprAjJAH prakRSTAzayA, bhrAjante sanayA nayAdivijayaprAjJAzca vidyApradAH / premNAM yasya ca sadma padmavijayo jAtaH sudhIH sodaraH, so'yaM nyAyavizAradaH sma tanute vijJaH stutIrarhatAm // 1 // kRtvA stutisrajamimAM, yadavApi zubhAzayAnmayA kuzalam / tena mama janmabIje, rAgadveSau vilIyetAm // 2 // // mUlagraMthAgraM - 210 // // atha vivaraNaprazastiH // kRtvA vivaraNametajjinastutInAM yadarjitaM puNyam / tena mama janmabIje, rAgadveSau vilIyetAm // 1 // manthAH zrImadakabbara kSitipatistattvopadezAmbudhiH, kurvANA mathanaM ca tasya vibudhA yasyA'bhavan koTizaH / abhyutthApayituM sudarzanabhRtaH proddAmakIrttiH svayaM, saMbhogyAM puruSottamasya narakapradhvaMsipuNyAtmanaH // 2 // Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazastiH] aindrastuticaturviMzatikA / 85 raGganmaGgalavRttagItavijitAnaGgaprasaGgaprathA zreyaHsaGgabhRdaGgajaGgamajagatkalpadrumastuGgadhIH / durvyAsaGgamataGgajabajaharinirbhaGgasaubhAgyabhUH, __ sa zrImattapagacchamaNDanamabhUt shriihiirsuuriishvrH||3|| tatpaTTaprathitaprabhutvanalinaprollAsane bhAskaraH, sUrizrIvijayAdisenasugururbabhrAja rAjastutaH / gohorAjasabhAtmake vilasitAM pratyarthikIrtisphura dUrvAgrAsaparAM sma nityamiha yo gAM dondhi dugdhaM yazaH // 4 // tatpaTTaprabhutAlatAjaladharaH ziSTapriyo dyotate, sUrizrIvijayAdidevasugururmAhAtmyalIlAgRham / yasyA''cAmlapayaHplute'pi hRdaye citraM tadudvIkSyate, nAbhUd yaja....tAnapaGkasahitA yacca kSamA vartate // 5 // tatpaTTaprabhutaikakArmaNaguNagrAmAbhirAmAkRtiH, - sUrizrIvijayAdisiMhasugururjAgarti dhAmAdhikaH / gaGgAto yamunA vidhozca na midAM rAhurgataH sarvataH, zubhre yasya yazobhare prasRmare zyAmA triyAmA'pi na // 6 // itazcagacche svacchatare teSAM, paripATyopatasthuSAm / kavInAmanubhAvena, navInAM racanAM vyadhAm // 7 // tathAhilAvaNyaikamayI tanurnanu mukhe jihvA ca vidyAmayI, kIrciH sphUrtimayI mati timayI yeSAM kathA cinmyii| Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazovijayopAdhyAyaviracitA [vivrnnprshstiH| bhUtirbhAgyamayI sthiti yamayI zobhAmayI saGgatiH, zrIkalyANavirAjamAnavijayAste vAcakendrA bbhuH||8|| haimavyAkaraNaM dadhIva niyataM vyAloDya buddhyA tathA, yaiH sphItaM navanItamuddhRtamaho ! zItAMzuzubhraM yshH| te sArasvatasArasaMgraharahaHkrIDAnibaddhAdarAH, zrIlAbhAd vijayAbhidhAnavibudhA bhejuH prabhutvaM param // 9 // tatrAbhyAsanavAGkuraH padavidhivyutpattisatpallavaH, ___ kAvyAlaGkatipuSpitaH pariNatIrAnvIkSikIhetubhiH / yeSAM dAgU mayi nandane'tra phalihaH kAruNyakalpadruma ste vijJAH sma jayanti jItavijayAH kalyANakandAmbudAH10 mAmadhyApayituM sadA''sanasamadhyAsInakAzImahA sannAzIritayogadurjayaparattAsI yadIyaH zramaH / AsIcitrakadinduzubhrayazaso dAsIkRtakSmAbhujo nollAsI bhuvi tAn nayAdivijayaprAjJAnupAsIna kaH ? 11 etaddattanidezapezalalasatprAcInapuNyodayA dAcIrNocitasatprabandharacanAlagnecchamudyacchatA / vyutpattyai viduSAM sphuTaM vivaraNaM cakre stutInAmada statpAdAmbujasevakena yatinA sAhityasindhoH sudhA / / 12 / / sUryAcandramasau yAvadudayete nabhastale / tAvannandatvayaM grantho, vAcyamAno vicakSaNaiH // 13 // // samApteyaM khopajJavivaraNayutA aindrastuticaturviMzatikA // Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // arham // mahopAdhyAyazrImadyazovijayaviracitA paramajyotiSpaJcaviMzatikA / " aindraM tat paramaM jyoti - rupAdhirahitaM stumaH / udite syuryadaMze'pi, sannidhau nidhayo nava // 1 // prabhA candrArkabhAdInAM mitakSetraprakAzikA | Atmanastu paraM jyoti - lokAlokaprakAzakam // 2 // nirAlambaM nirAkAraM, nirvikalpaM nirAmayam / AtmanaH paramaM jyoti - rnirupAdhi niraJjanam // 3 // dIpAdipudgalApekSaM, samalaM jyotirakSajam / nirmalaM kevalaM jyoti-nirapekSamatIndriyam // 4 // karmano karmabhAveSu, jAgarUkeSvapi prabhuH / tamasA'nAvRtaH sAkSI, sphurati jyotiSA svayam // 5 // paramajyotiSaH sparzA - daparaM jyotiredhate / yathA sUryakarasparzAt, sUryakAntasthito'nalaH // 6 // pazyannaparamaM jyoti - vivekAdreH patatyadhaH / paramaM jyotiranviccha - nnAviveke nimajjati // 7 // tasmai vizvaprakAzAya, paramajyotiSe namaH / kevalaM naiva tamasaH, prakAzAdapi yat param // 8 // 1'AtmajyotiHsvarUpapazcaviMzatikA' itybhidhaanaantrmsyaaH||2"n vai" pr0|| Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazovijayopAdhyAyaviracitA jJAnadarzanasamyaktva-cAritrasukhavIryabhUH / paramAtmaprakAzo me, sarvottamakalAmayaH // 9 // yAM vinA niSphalAH sarvAH, kalA guNabalAdhikAH / AtmadhAmakalAmekAM, tAM vayaM samupAsmahe // 10 // nidhibhinavabhI rtnai-shcturdshbhirpyho| na tejazcakriNAM yat syAt , tadAtmAdhInameva naH // 11 // dambhaparvatadambholi-jJAnadhyAnadhanAH sadA / munayo vAsavebhyo'pi, viziSTaM dhAma bibhrati // 12 // zrAmaNye varSaparyAyAt , prApte paramazuklatAm / sarvArthasiddhadevebhyo-pyadhikaM jyotirullaset // 13 // vistaariprmjyoti-yotitaabhyntraashyaaH| jIvanmuktA mahAtmAno, jAyante vigataspRhAH // 14 // jAgatyAtmani te nityaM, bahirbhAveSu zerate / udAsate paradravye, lIyante svaguNAmRte // 15 // yathaivA'bhyuditaH sUryaH, pidadhAti mahAntaram / cAritraparamajyoti-otitAtmA tathA muniH // 16 // pracchannaM paramaM jyoti-rAtmano'jJAnabhasmanA / kSaNAdAvirbhavatyupra-dhyAnavAtapracArataH // 17 // parakIyapravRttau ye, muukaandhbdhiropmaaH| svaguNArjanasajjAzca, taiH paraM jyotirApyate // 18 // 1 "hi" pra. / 2 "siddhi" pr0|3 "nAstaiH prmjyoti-"pr.|| Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prmjyotisspshcviNshtikaa| pareSAM guNadoSeSu, dRSTiste vissdaayinii| svaguNAnubhavAlokAd , dRSTiH pIyUSavarSiNI // 19 // svarUpAdarzanaM zlAghyaM, pararUpekSaNaM vRthA / etAvadeva vijJAnaM, paraM jyotiSprakAzakam / / 20 // stokamapyA''tmano jyotiH, pazyato dIpavaddhitam / andhasya dIpazatavat , paraM jyotirna bahvapi // 21 // samatAmRtamannAnAM, samAdhidhUtapApmanAm / ratnatrayamayaM zuddhaM, paraM jyotiSprakAzate // 22 // tIrthaGkarA gaNadharA, labdhisiddhAzca sAdhavaH / saMjAtAstrijagadvandyAH, paraM jyotissprkaashtH|| 23 // na rAgaM nApi ca dveSa, viSayeSu yadA vrajet / audAsInyanimamAtmA, tadA''pnoti paraM mahaH // 24 // vijJAya paramaM jyoti-mAhAtmyamidamuttamam / yaH sthairya yAti labhate, sa yazovijayazriyam // 25 // // samAteyaM paramajyotiSpaJcaviMzatikA // Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // arham // nyAyAcAryamahopAdhyAyazrIyazovijayaviracitA paramAtmapaJcaviMzatikA / paramAtmA paraMjyotiH, parameSThI niraJjanaH / ajaH sanAtanaH zambhuH, svayambhUrjayatAjinaH // 1 // nityaM vijJAnamAnanda, brahma yatra pratiSThitam / zuddhabuddhasvabhAvAya, namastasmai parAtmane // 2 // avidyAjanitaiH sarvairvikArairanupadrutaH / vyaktyA zivapadastho'sau, zaktyA jayati sarvagaH // 3 // yato vAco nivartante, na yatra manaso gatiH / zuddhAnubhavasaMvedyaM, tadrUpaM paramAtmanaH // 4 // na sparzo yasya no varNo, na gandho na rasadhRtI ? / zuddhacinmAtraguNavAn , paramAtmA sa gIyate / / 5 // mAdhuryAtizayo yadvA, guNoghaH paramAtmanaH / tathA''khyAtuM na zakyo'pi, pratyAkhyAtuM na zakyate // 6 // buddho jino hRSIkezaH shmbhubrhmaa''dipuurussH| ityAdinAmabhede'pi, nArthataH sa vibhidyate // 7 // dhAvanto'pi nayA naike, tatsvarUpaM spRzanti na / samudrA iva kallolaiH, kRtapratinivRttayaH // 8 // Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramAtmapaJcaviMzatikA / zabdoparaktatadrUpa - bodhakRnnayapaddhatiH / nirvikalpaM tu tadrUpaM, gamyaM nAnubhavaM vinA // 9 // keSAM na kalpanAdava, zAstrakSIrAnnagAhinI | stokAstattvarasAsvAda - vido'nubhavajihvayA // 10 // jitendriyA jitakrodhA, dAntAtmAnaH zubhAzayAH / paramAtmagatiM yAnti, vibhinnairapi vartmabhiH // 11 // nUnaM mumukSavaH sarve, paramezvarasevakAH / dUrAsannAdibhedastu, tadbhRtyatvaM nihanti na // 12 // nAmamAtreNa ye haptA, jJAnamArgavivarjitAH / na pazyanti parAtmAnaM, te ghUkA iva bhAskaram // 13 // zramaH zAstrAzrayaH sarvo, yajjJAnena phalegrahiH / dhyAtavyo'yamupAsyo'yaM, paramAtmA niraJjanaH // 14 // nAntarAyo na mithyAtvaM, hAso ratyaratI ca na / na bhIryasya jugupsA no, paramAtmA sa me gatiH // 15 // na zoko yasya no kAmo, nAjJAnAviratI tathA / nAvakAzazca nidrAyAH, paramAtmA sa me gatiH // 16 // rAgadveSau hatau yena, jagatrayabhayaGkarau / satrANaM paramAtmA me svapne vA jAgare'pi vA // 17 // upAdhijanitA bhAvA, ye ye janmajarAdikAH / teSAM teSAM niSedhena, siddhaM rUpaM parAtmanaH // 18 // 1 'yo' ityapi // 91 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramAtmapaJcaviMzatikA / ataLyAvRttito bhItaM, siddhAntAH kathayanti tam / vastutastu na nirvAcyaM, tasya rUpaM kathaJcana // 19 // jAnannapi yathA mleccho, na zaknoti puri(rI)guNAn / pravaktumupamAbhAvAt , tathA siddhasukhaM jinaH // 20 // surAsurANAM sarveSAM, yat sukhaM piNDitaM bhavet / ekatrApi hi siddhasya, tadanantatamAMzagam // 21 // adehA darzanajJAno-payogamayamUrtayaH / AkAlaM paramAtmAnaH, siddhAH santi nirAmayAH // 22 // lokAprazikharArUDhAH, svabhAvasamavasthitAH / bhavaprapaJcanirmuktAH, yuktAnantAvagAhanAH // 23 // ilikA bhramarIdhyAnAt , bhramarItvaM yathAnute / tathA dhyAyan parAtmAnaM, paramAtmatvamApnuyAt // 24 // paramAtmaguNAnevaM, ye dhyAyanti smaahitaaH| labhante nibhRtAnandA-ste yazovijayazriyam // 25 // // samApteyaM paramAtmapaJcaviMzatikA // Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // aham // nyAyAcAryazrIyazovijayopAdhyAyaviracitaM vijayaprabhasUreH khAdhyAyam / zrIvijayadevasUrIzapaTTAmbare, __ jayati vijayaprabhasUrirarkaH / yena vaiziSTyasiddhiprasaGgAdinA, nijagRhe yogasamavAyatarkaH // zrIvi0 1 // jJAnamekaM bhavad vizvakRt kevalaM, dRSTabAdhA tu kartari smaanaa| iti jagatkartRlokottare saGgate, saGgatA yasya dhIH sAvadhAnA // zrIvi0 2 // ye kilApohazaktiM sugatasUnavo, jAtizaktiM ca mImAMsakA ye / saMgirante giraM te yadIyAM naya dvaitapUtAM prasahya zrayante // zrIvi0 3 // kAraNaM prakRtiraGgIkRtA kApilaiH kvApi naivA''tmanaH kA'pi zaktiH / 1 nipUrvakasya gRhAtedhAtoH parokSArUpam / 2 "bhavatu vi-" prtyntre| 3 "kartRvAdottare" pratyantare // Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 vijayaprabhasUrisvAdhyAyam / bandhamokSavyavasthA tadA durghaTe tyatra jAgarti yatprauDhazaktiH // zrIvi0 4 // zAbdikAH skoTasaMsAdhane tatparA _brahmasiddhau ca vedAntaniSThAH / sammatiproktasaMgraharahasyAntare yasya vAcA jitAste niviSTAH // zrIvi0 5 // dhrauvyamutpattividhvaMsakirmIritaM dravyaparyAyapariNativizuddham / visrasAyogasaGghAtabhedAhitaM khasamayasthApitaM yena buddham ||shriivi06 // iti nutaH zrIvijayaprabho bhaktita___ starkayuktyA mayA gacchanetA / zrIyazovijayasampatkaraH kRtadhiyA mastu vighnApahaH zatrujetA // zrIvi0 7 // // samAptamidaM vijayaprabhasUreH svAdhyAyam // 1 "-DhayuktiH" prtyntre| 2 "-trunetA" pratyantare // Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // aham // yazovijayopAdhyAyaviracitaM zatruJjayamaNDanazrIRSabhadevastavanam / AdijinaM vande guNasadanaM, sadanantAmalabodham / bodhakatAguNavistRtakIti, kIrtitapathamavirodham // aadi0||1|| rodharahitavisphuradupayogaM, yogaM dadhatamabhaGgam / bhaGganayavrajapezalavAcaM, vAcaMyamasukhasaGgam // Adi0 // 2 // saGgatapadazucivacanataraGgaM, raGgaM jagati dadAnam / dAnasuradrumamaJjulahRdayaM, hRdayaGgamaguNabhAnam // Adi0 // 3 // bhAnanditasuravarapunnAgaM, nAgaramAnasahaMsam / haMsagati paJcamagativAsaM, vAsavavihitAzaMsam // aadi0||4|| zaMsantaM nayavacanamanavamaM, navamaGgaladAtAram / tArasvaramaghadhanapavamAnaM, mAnasubhaTajetAram ||aadi0 // 5 // itthaM stutaH prathamatIrthapatiH pramodA cchrImadyazovijayavAcakapuGgavena / zrIpuNDarIkagirirAjavirAjamAno, mAnonmukhAni vitanotu satAM sukhAni // 6 // // samAptamidaM zrIRSabhadevastavanam // Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NA Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________