Vimalprabha Tika Part 01

Author(s): Jagannath Upadhyay
Publisher: Kendriya Uccha Tibbati Shiksha Samsthan

Page 139

विमलप्रभायां [लोकधातुइति पञ्च, युग इति चत्वारः, शशिन इति एकः / पूर्वार्धे एवं विलोमेनापरार्धे शीघ्र शीघ्रकर्मणि / तत्वादिभेदैरिति' पञ्चविंशत्यादिभेदेः२ / प्रकटमनुपदे चतुर्दशनक्षत्रचरणपदे; देयहेयं तथारे यथा मङ्गले तथा चारपदं देयं हेयं च भवतीति शुक्रशुद्धिः / इदानीं शनिरुच्यते ऊनः खाक्ष्यष्टवेदैः स्फुटदिवसगण इति / पूर्वदिनगणः स्फुट ऊनो विंशत्यधिकाष्टशतचतुःसहस्र रूनेति करणापेक्षा, न सिद्धान्तापेक्षा; अतः षडरसागाम्बरैकैक्त इति; षषष्ट्यधिकसप्तशतदशसहस्रमण्डलदिनैर्भक्त इति / अवशिष्टै ऋक्षघ्ने मण्डलदिनभागैर्लब्ध नक्षत्रं भवति / एवं पाणीपलादिको भोगो भवति शशि(नि)नः पात्यमष्टा दशञ्चेति / शनिभोगादष्टादश नक्षत्राणि पात्यानि भवन्ति; ऋणाधिके चक्रं दत्वा 10 शोध्यानि भवन्तीति; पूर्वनियमो जन्मनक्षत्रचरणार्थमस्य मन्दकर्मणि / षड्द्वाविंशद्दिनर्तुः प्रकटरसपदे शीघ्रकार्ये रसाद्याः शीघ्रो मन्दश्च चारः क्रमपदगमने वक्र एवोत्क्रमेण / पूर्वाद्ध[63a]चापरार्द्ध रविगमनवशानिर्गमश्च ग्रहाणां सप्तत्रिंशत्सु मासैर्भवति करहतः शीघ्रवक्रौंच केतोः / / 49 // T278 15 षड्द्वाविंशदिनर्तुरिति षड्राशिपदेषु पदानि, प्रथमराशी द्वाविंशत्, ततो दिनानि" पञ्चदश, ततः ऋतुरिति षट् / एवमपरार्द्ध विज्ञेयम्, प्रकटरसपद इति वचनात् / शीघ्रकार्ये रसाद्या इति शीघ्र नक्षत्रकर्मणि चतुर्दशस्थाने रसाद्याः षट्पदाद्याश्वारा देया हेयास्ते च वक्ष्यमाणे वक्तव्या ग्रहचारसमूहे सर्वथेति शनैश्चरशुद्धिः। इदानी चारलक्षणमुच्यते शीघ्रो मन्दश्च चारः क्रमपदगमन इति / शीघ्रकर्मणि सूर्यमण्डलादुदितग्रहस्य चतुर्दशचरणघटिका॰ पूर्वभोगः शीघ्रचार उच्यते / क्रमेण पदगमन इति क्रमपदगमनेऽपरार्द्ध यो भोगः स मन्दचार उच्यते / वक्रमेवोत्क्रमेण / ततोऽद्धचक्रे परित्यक्ते उत्क्रमो ग्रहस्य भवति / स च उत्क्रमो वक्रचार उच्यते / पूर्वार्धे चापरार्धे रविगमनवशानि र्गमश्च ग्रहाणां निर्गमचार इत्युच्यते / वनपरित्यागात् अत्रोदया(त्) क्रमगमने धनवृद्धिः 25 पूर्वाद्धं यावत्; ततोऽपराः धनक्षयं चक्रार्द्धं यावत्; ततः चक्रार्द्धपरित्यागादुत्क्रमेण पूवार्द्ध ऋणवृद्धिरपरार्द्ध ऋणहानिः सूर्यनक्षत्रप्रवेशं यावत् ; ततोऽस्त[ङ्ग]मनं (गते) सूर्ये पुनरेवोदयस्तेनैव क्रमेण वेदितव्य इति / सप्तत्रिंशत्सु मासैर्भवति करहतैः शीघ्रवकं च केतो रिति अत्र केतोरुद्देशपदमिदं वक्ष्यमाणे विस्तरेण वक्तव्यमिति ग्रहाधिकारः / 1-2. भोटानुसारम-Ni Su Tsa Na La Sogs Pahi dBye Bes De Nid LadBye Bes Ses So1 3. ख. वृद्धिः / ४.क. ०धिको; ग. ०धिक। 5. ग. घ. दिनानीति / 6. ग. हेतो।