Vimalprabha Tika Part 01

Author(s): Jagannath Upadhyay
Publisher: Kendriya Uccha Tibbati Shiksha Samsthan

Page 274

पटले] . रसायनादिबोलतन्त्रमहोद्देशः - 231 इदानी पृष्ठशूलनाशकरणमुच्यते पादौ वज्रासनस्थ(स्थौ) इति वज्रासनं सव्योरुमूनि वामपादं वामोरुमूनि दक्षिणपादम्, तो पादौ पृष्ठस्थबाहुवज्रबन्धेन वामकरेण दक्षिणपादो धृतो दक्षिणेन वामपादः, तो पादौ घृतकरकमलो पृष्ठशूलस्य नाशं कुरुत इति / उौं पादौ शिरोऽधो व्यपहरति तनो श्लेष्मरोगं समस्तं प्रस्रावः प्राणरोधात् कतिपयदिवसैमूत्रकृच्छं निहन्ति / प्रत्यूषेऽनामिकाभ्यां जलविगतमुखे दन्तपंक्ति प्रघृष्य नेत्राणामञ्जनं स्यान्नयनरुजहर ताडनं वा जलेन // 113 // [138a] ऊर्बो पादौ शिरोऽधो व्यपहरति तनौ श्लेष्मरोगं समस्तमिति / प्रस्तावः प्राणरोधात कतिपयदिवसैर्मचकृत्स्नं(कृच्छ) निहन्ति / प्रत्यूषे अनामिकाभ्यां जकविगत- 10 मुखेप्रक्षालिते दन्तपंक्ति प्रघर्षण (प्रघृष्य) घृष्ट्वा नेत्राणामञ्जनं स्यानयनरुजहरं भवति / प्रत्यूषे ताडनं वा जलेन नेत्रयो रुजहरं भवतीति / / सुप्तो(से)नोत्तार(न)नाभि (भिध)तकरकमलाऽजीर्णशूलं निहन्ति गण्डानामुद्भवे वे सह घृतलवणैः स्वेदनं वृद्धिनाशः / अर्कक्षीरप्रलेपस्त्वथ भवति कदाचिद् दन्तकीट: संशूलो व्याघ्रीबीजस्य धूमो धृतमिहं नलिकाद्यैश्च कीटादिनाशः / / 114 // सुप्तो(प्ते)नोत्तार(न)नाभिर्वामकरणे धृता या सा धृतकरकमलाऽजीर्णशूलं निहन्ति प्राणायामसहितेति / गण्डानामुद्भव इति गण्डपिटकादीनामुद्भवकाले सह घृतलवणेवस्त्रबद्धः स्वेदनं वृद्धिनाश एव / अर्कक्षीरप्रलेपस्त्वथ गण्डादीनामुद्भव इति नियमः; कदाचिद् दन्तकोटः सशूलो भवति, तदा व्याघ्रोबीजधूमो धृतो नलिकाद्यैः कोटाविनाश 20 एव / व्याघ्रीति कण्ठ(ट)कारीति सामान्यरोगोपशमननियमः। ... इदानीं कुष्ठरोगोपशमनाय प्रतिविधानमुच्यते वर्षेत्यादिनावर्षा॰ श्वेतकुष्ठं हरति वरतनौ मन्त्रिणां किं तदन्यत् प्रज्ञासङ्गे सु(स्व)चित्तं सुलि(स्खलि)तमपि सदा प्राणवायोनिरोधात् / सप्तत्यब्दां जरां वै सपलितां च द्विवर्षप्रपूर्णे मुद्रासिद्धि(स)तदूर्ध्वं भवति कतिदिनर्मागचित्तप्रसङ्गात् // 115 // असो महायोगः पूर्वधूमादिनिमित्तेन प्राणायात्मन(यामेन) साधितोऽक्षरसुखक्षणः, बोधिचित्तं मुद्रासङ्गेन स्खलु(ल)यित्वा तदेव बोधिचित्तं मुद्रायोगेन स्खलितं समु(सु)खं प्राणापानयोनिरोपात वर्षा श्वेतकुण्ठं हरति वरतनौ मन्त्रिणां किं तदन्यत् / यदि कुष्ठं न हरति तदा षोडशाब्दिका मुद्रां सेवयति योगो [138b] प्रत्यहं मांसभोजनमद्यपानम्, 30