________________
૩૨૮
સત્યવાદી હરિશ્ચન્દ્ર-૧ ત્રણ જીની આ કુળમાં આનંદની વર્ષા થતી હતી.
એક રાત્રે મહારાજા હરિશ્ચન્દ્રને રાત્રીના ચેથા પહોરમાં એક ચિરસ્મરણીય સ્વપ્ન આવ્યું. સ્વપ્નમાં કોઈ તેમને કહી રહ્યું હતું કે ધીર-વીર અને મર્યાદાયુક્ત વિવેકવાન પુરૂષ મરતાં સુધી દુખ હોવા છતાં પણ સત્યને છોડતો નથી. સ્વપ્નમાં તેમણે એ પણ સાંભળ્યું કે સૂર્ય ચાહે પશ્ચિમમાં ઊગે, અને ચાહે ધરતી પિતાની ક્ષમતા છોડી દે અને ચાહે મેરૂ પર્વત ડગમગવા લાગે, પણ સત્યવતી કયારેય સત્યનો ત્યાગ નથી કરતા. સત્યની રક્ષાથી વિશેષ બીજે ધર્મ નથી અને જેનું વચન નિરર્થક થઈ જાય છે, તેનાં બધાં જ પુણ્ય નષ્ટ થઈ જાય છે.
ઈફવાકુ કુળના સૂર્ય મહારાજ હરિશ્ચન્દ્ર વારંવાર આ શબ્દો પર વિચાર કરવા લાગ્યા કે રક્ષાથી વધીને કેઈ ધર્મ નથી અને જેનું વચન નિરર્થક થઈ જાય છે, તેનાં બધાં જ પુ નષ્ટ થઈ જાય છે.
વિચાર કરતાં કરતાં હંમેશની જેમ બ્રાહ્મ મુહૂર્તમાં તેમની આંખ ઉઘડી ગઈ. તે હંમેશની ક્રિયામાં લાગી ગયા. નિત્યક્રમથી પરવારી જયારે તે રાજભવનમાં બિરાજમાન થયા તે તેમની સભામાં હાંફતો હાંફતે એક તપસ્વી પ્રવેશ્યો. ભય, ગભરાટ અને શ્વાસ ચઢી જવાથી
