________________
સત્યવાદી હરિયા
ફરી રાજાને આગ્રહ કર્યો
સ્વામી! હું પુત્રને જન્મ આપી ચૂકી છું.' રાણીથી આગળ બેલી શકાયું નહીં અને તે રડવા લાગી. ત્યારે રાજાએ તેને ધીરજ આપતાં કહ્યું
પ્રાણેશ્વરી! જે કાંઈ કહેવું હોય તે સ્પષ્ટ કહે. તું પુત્રને જન્મ આપી ચૂકી છે તેનો શો આશય છે?
રાણીએ ધીરજ રાખીને કહ્યું–
“આર્યપુત્ર ! મારાથી પુત્રનો જન્મ થઈ ચૂક્યું છે. શ્રેષ્ઠ સ્ત્રી પુરુષ સંપાનું ફળ પુત્ર જ બતાવે છે. માટે એ ફળ તમને મળી જ ગયું છે. તેથી હવે મને વેચીને ઋષિના ઋણને ચૂકવે?
રાણીની આ વાત સાંભળીને મહારાજ હરિશ્ચન્દ્ર બેભાન થઈને પડી ગયા. પતિની આવી દશા જોઈને રાણી સુતારા પણ બેભાન થઈ ગઈ. રોહિત ભૂખથી વ્યાકુળ થઈને રડી રહ્યો હતે.
ત્યારે અંગારમુખને સાથે લઈને કુલપતિ આચાર્ય પણ આવી પડયા. તેમણે જળથી છાંટા નાખીને રાજા રાણીની મૂચ્છ દૂર કરી. હરિશ્ચન્ટે જયારે પોતાની સામે કુલપતિને જોયા તે એવા ડરી ગયા કે જેવી રીતે કસાઈને જોઈને ગાય ડરી જાય છે. ક્રોધે ભરાઈને કુલપતિ બેલ્યા
