________________
સત્યવાદી હરિજન
કરવું હતું, તેથી મહારાજ હરિશ્ચન્ટે પૂછ્યું- ' .
તમે કેણ છે અને મારે તમારે ત્યાં શું કામ કરવું પડશે?
જમદૂત જેવા લાગતા ચંડાળે કહ્યું- “હું કાલદંડ નામને ચંડાળ છું. ગંગા કિનારાનું
સ્મશાન મારે આધીન છે. તેની રખેવાળી માટે જ તને ખરીદું છું. શબના મૃત્યુ ઉપરના કફનમાંથી અડધું કફન લઈને જ શબનો અગ્નિસંસ્કાર કરાવો એ તારું કામ છે. શબના ઈંધણમાંથી પણ તારે અડધા પૈસા વસુલ કરવા પડશે. આ બધાની અડધી કિંમત રાજા લેશે. બાકીનામાંથી અડધી તું લેજે અને અડધી હું. હવે બોલ..
રાજાએ કહ્યું
કાલદંડ! મને તારું દાસત્વ સ્વીકાર્ય છે. પરંતુ મને એટલી કિંમત આપ કે આચાર્યની એક લાખ મુદ્રાએ પૂરી થઈ જાય. * - ચંડાળ સ્વીકૃતિ આપે તે પહેલાં જ અંગારમુખે કહ્યું. “ધિકકાર છે! તમે કેવા ક્ષત્રિય છે? સ્મશાનની રખેવાળીનું હીન કાર્ય કરશે? ચંડાળના દાસત્વથી તે મરવું સારું. તમે કાશીનરેશ ચંદ્રશેખર પાસેથી એક લાખ સેનાની મુદ્રાઓ માગી લે. હું સિફારસ કરી દઈશ. તે
