________________
સત્યવાદી હસ્ત્રિન્જર્
૩૯૩
દેવની સૃષ્ટિ હતી. કાશી નરેશ ચંદ્રશેખરની સભામાં ઉજ્જયિનીના મંત્ર જાણનારના ચમત્કારનું પ્રદર્શન, વિદ્યાધરીના હામ વિગેરે બધું જ દેવની માયા હતી. કાલદડ વિગેરે પણ દેવ જ હતા.
રાજન ! એક વાર દેવસભામાં દેવાના રાજા ઈન્દ્ર તમારા સત્યવ્રતની પ્રશંસા કરતાં કહ્યું હતું કે એક વાર તા સૂ પણ શીતળ થઈ શકે છે, પણ ઈક્ષ્વાકુ કુળભૂષણ મહારાજ હરિશ્ચન્દ્ર પેાતાના સત્યવ્રતથી ના ડગી શકે. થાડા દેવાને દેવરાજના આ વાકયમાં શંકા થઈ. તેથી તેમણે તમારા સત્યવ્રતની પરીક્ષા માટે ઓ માયા ફેલાવી.
રાજન ! દેવ દ્વારા તમને આ પરીક્ષા લેવામાં જે જે દુઃખ પડયાં, એના માંટે અમે બધા ક્ષમા માગીએ છીએ. હવે તમે તમારી ઇચ્છા અનુસાર કાઇ પણ વરદાન અમારી પાસે માગી લેા.’
મહારાજ હરિશ્ચન્દ્રે કહ્યુ‘—
દેવગણુ ! ન માગવું તે પણ મારા સત્યવ્રતની
પરીક્ષાના જ એક ભાગ છે. કેાઈની ક્ષત્રિય માટે નિષિદ્ધ છે. ક્ષત્રિય તા ફળ મેળવે છે. આપવું જ ક્ષત્રિયત્વની ઘેાભા છે. મારે કાંઇ
પાસે પણ માગવું પોતાના પુરૂષાનુ
