________________
૩૯૬
સત્યવાદી હરિશ્ચન્દ્ર-૨
પ્રભાવથી તેમને મંત્રી વસુભૂતિ પટ બની ગયો હતો અને સ્વામિભકત કુંતલ શિયાળ. હવે તે બંને પહેલાંના જેવા રૂપમાં આવીને મહારાજ હરિશ્ચન્દ્રને મળ્યા. એક વખત મહારાજ હરિશ્ચન્દ્ર સરયુના કિનારે ચાલીને તે જગ્યા પર પહોંચ્યા. અંગારમુખ વિગેરે તપસ્વીઓનો આશ્રમ હતો અને
જ્યાં તેમનાથી એક હરણીનો વધ થઈ ગયા હતા. પણ હવે ત્યાં કશું જ નહોતું. સુમસામ- વેરાન વન હતું.
અયોધ્યામાં આવીને મહારાજ હરિશ્ચન્દ્ર અનેક પુણનાં કાર્ય કર્યા અનેક ઔષધ ગૃહે બનાવડાવ્યાં. નવી દાનશાળાઓ પણ ખોલી. પ્રજાના કલ્યાણમાં તેમનું
જીવન વીતી રહ્યું હતું. રાજકુમાર હિતાશ્વ વિદ્યાભ્યાસ કરતાં કરતાં વધતો જતો હતો– સમય તે વીતે છે જ. સમય વીતવાની સાથે રોહિતાશ્વકુમાર વિદ્યાનિષ્ણાત થઈને યુવાન થઈ ગયું. હવે મહારાજ હરિશ્ચન્દ્ર પુત્રને રાજ્ય આપીને જાતે ચારિત્ર ગ્રહણનો વિચાર કરવા લાગ્યા. તેમની શુભ ભાવનાના પ્રભાવથી એકવાર અયોધ્યામાં એક નિગ્રન્થ મુનિ આવ્યા. રાજા અને પ્રજા બધા જ તેમને બધા સાંભળવા ગયા. મુનિએ વિવિધ ઢંગથી ધર્મને બોધ આપે. બધ સાંભળ્યા પછી મહારાજ હરિશ્ચન્દ્ર પૂછયું
“ભગવાન ! ઘણું જ દુઃખ પડવા છતાં પણ સત્યના છોડ્યું