________________
સત્યવાદી હરિશ્ચન્દ્ર-૨
-
૩૮૧
મહારાજ હરિશ્ચન્દ્ર આ સ્મશાનના રખેવાળી કરે છે અને રાત્રે પણ ત્યાં જ રહે છે. તેમને માલિક ચંડાળ તેમને હરિ કહીને બોલાવે છે. બધાનું અંતિમ શરણ આ સ્મશાન જ છે. ઓલવાઈ ગયેલી ચિતાઓની રાખ ઠેર ઠેર ફેલાઈ છે. કયાંક કયાંક ચિતા પણ સળગી રહી છે. રાતને સમય છે. શિયાળોના બેલવાનો અવાજ આવી રહ્યો છે. અને કાલદંડને ખરીદાયેલો દાસ હરિ હૂ-હૂને અવાજ સાંભળવાને ટેવાઈ ચૂક્યા છે.
હરિયે એક ઝાડની નીચે બેઠા છે. આખું શરીર ઉઘાડું છે. ઘુંટણથી ઉપર સુધી પેટીયું લપેપ્યું છે. હાથમાં દંડ છે. દાઢી વધેલી છે. માથા પર સફેદ અને કેરું કપડું લપેટાયું છે, જે કદાચ શબના કફનમાંથી ફાડીને બાંધ્યું છે. વૃક્ષમાં લગાવેલી મસાલ સળગી રહી છે. શરીરના સહારે લાકડી રાખી છે. એક પાથરણું નીચે બીછાવેલું છે અને ઓઢવા માટે કાળો કામળો એક તરફ રાખ્યો છે. જળની ઝારી ગંગા જળથી ભરી રાખી છે. દિવસમાં બે વાર કાલદંડ પિતાના દાસ હરિયાના કાર્યની હાજરી જોવા આવે છે, ત્યારે તે તેમના માટે જાડી જાડી ચાર રોટલી લઈ આવે છે. ભોજનને ચેાથે ભાગ હરિયે વન બિલાડા, કૂતરા વિગેરેને ખવડાવી દે છે. દિવસે તે આખા સ્મશાનમાં ફરે.
