________________
૩૮૬
સત્યવાદી હરિશ્ચન્દ્ર પ્રિયાને લઈને ઘેર જા. તારી જગ્યાએ હું ટિંગાઈશ”
રાજકુમાર ઘણું મૂંઝવણમાં પડે અને બોલ્યા
ચોકકસ જ દાસના વેશમાં તમે કઈ દેવ છે. આટલા પરોપકારી તે દેવ પણ નથી હોતા. તમને ધન્ય છે. તમારા જેવા પરોપકારીઓના બળથી જ તે ધરતી ટકી છે. પણ શું મારું કઈ કર્તવ્ય નથી ? હું તે મારા જ મોત પર મરી રહ્યો છું. હું મારું સ્થાન તમને કદાપિ ના આપી શકું.'
હરિશ્ચન્દ્ર રાજાએ આગ્રહ કર્યો–
રાજકુમાર ! જ્યારે વરસાદ વરસે છે ત્યારે ખેડૂતે માટે આનંદ અને ધાબીઓ માટે શાક પેદા કરે છે. આ મૃત્યુ મારા માટે આનંદનું કારણ છે. તું મને તારું સ્થાન આપે એ તારે મારા માટે ઉપકાર જ છે. તારે તે હજુ ઘણું બધું કરવાનું છે. મારા માટે કોઈ રડવા વાળું પણ નથી. જલ્દી કર. ક્યાંક વિદ્યાધરી ના આવી જાય.”
રજકુમારે મહારાજ હરિશ્ચન્દ્રને અતિ આગ્રહ સ્વીકારી લીધા. તરત અદલા-બદલી થઈ ગઈ. હરિશ્ચન્દ્રને ધન્યવાદ આપતાં પતિ-પત્ની પિતાના ભવન તરફ ચાલી ગયાં. થેડી જ વાર પછી વિદ્યાધરી સ્નાન વિગેરેથી પરવારી આવી પહોંચી. તે હમ કરવા અગ્નિ કુંડની પાસે બેઠી, મહારાજ