________________
૩૯૦
સત્યવાદી હરિશ્ચન્દર
રાજાએ પૂછ્યું--
પ્રિયે! આપણા હદયને ટુકડે કેવી રીતે ચાલ્યો ગયો? હું ઘણે અભાગી છું. મને માત કેમ નથી આવતું ?
સુતારાએ પોતાના કાન પર હાથ મૂકી દીધા અને તેણે પુત્રના મરણને આ અહેવાલ સંભળાવ્યા- “હિતાશ્વ બ્રાહ્મણના માટે કૂલ લેવા ગયા હતા. ત્યારે વાડીમાં એક સાપે તેને ડંખ માર્યો અને તમારો લાડકો સદાને માટે સૂઈ ગયો.” સુતારા આ બધું જણાવી જ રહી હતી ત્યારે હરિશ્ચન્દ્ર રાજાએ પોતાના માલિક કાલદંડ ચંડાળને આ પિકાર સાંભ
હરિયા ! હરિયા, તું કયાં છે?
મહારાજ હરિશ્ચન્દ્ર તરત જ સાવધાન થઈ ગયા અને પિતાના કર્તવ્યનું ધ્યાન રાખીને સુતારાને કહ્યું
“પહેલાં મને અડધું કફન આપ. તેના વિના તું આપણા પુત્રનો અગ્નિસંસ્કાર નહીં કરી શકે.”
“સ્વામી! આ પુત્ર શું મારે જ છે? તમારે નથી ? હું તેના માટે કફન કયાંથી લાવું?
“સુતારા ! આ સમયે ન તે હું તારે પતિ છું કે ન તે આ બાળકને પિતા, પરંતુ મારા માલિકનો દાસ છું. કફન આપ્યા વિના તું અગ્નિસંસ્કાર નહીં કરી શકે.”
