________________
૩૭૦
સત્યવાદી હરિશ્ચન્દ્ર-૨
કરતાં થાકીને લેથ થઈ જતી તે પોતાના લાડકા રોહિતને જોઇને બધે જ થાક ભૂલી જતી હતી. એક રીતે તે તે તપ જ કરી રહી હતી.
કાશીના રાજા ચંદ્રશેખર ધર્મનિષ્ઠ અને ન્યાય પરાયણ હતા. તેની પ્રજા પણ ધર્મનિષ્ઠ હતી. એટલા માટે કાશીમાં સદાય સુકાલ રહેતો હતો. પરંતુ થોડા દિવસથી કાશીમાં મહામારી ફેલાઈ ગઈ. એક પછી એક બાળકે-વૃદ્ધો મરવા લાગ્યાં. રાજાને ઘણું ચિંતા થઈ. કારણ કે આ મહામારી ન બનવા જેવી વાત હતી.
એક દિવસ કાશીના મહાત્મા પોતાની સાથે એક શિકારીને લઈને રાજસભામાં આવ્યા. શિકારીના હાથમાં પાંજરામાં પૂરેલો એક પિપટ હતો. રાજા ચંદ્રશેખરને પોપટ બતાવતાં મંત્રીએ કહ્યું
રાજન ! આ ઘણો વિચિત્ર પોપટ છે. માનવીની ભાષામાં બેલે છે.”
રાજાએ કાંઈ બીજી જ વાત કહી. “મહામંત્રી ! પિોપટ તે વિચિત્ર હશે જ, પણ આ દિવસેમાં આપણી પ્રજાની દશા પણ વિચિત્ર છે. નગરમાં મહામારી ફેલાઈ રહી છે. અકાળે મૃત્યુ થઈ રહ્યાં છે. એના પર નિયંત્રણ લાવવું પડશે. આપણા ધર્મ નગરીમાં આવું