________________
૩૫૮
સત્યવાદી હરિશ્ચન્દ્ર-૧
સમયથી તે ત્રણેયને જોઈ રહી હતી. હિતને રડતો જોઈ તે તેની પાસે આવી અને ઘણા નેહથી બેલી
બેટા! મારી પાસે તારા માટે મિઠાઈ છે. લે તું ખાઈ લે.
સ્નેહમય ડોસી પોતાની પિટલી ખેલવા લાગી તો મહારાજ હરિશ્ચંદ્ર બોલ્યા–
મા! આ ક્ષત્રિય છે. ભિક્ષા અને દાન ના લઈ શકે.” આમ કહેતાં મહારાજ હરિશ્ચંદ્રની આંખ સજળ થઈ ગઈ અને તે આગળ કાંઈ ન બોલી શક્યા. રાણી સુતારાએ રોહિતને ખોળામાં લઈ લીધું અને તેને ફેલાવવા લાગી
“બેટા! હમણાં જ કાશી જઈએ છીએ, ત્યાં તને મિઠાઈ આપીશું.”
થોડીક વાર તે વૃદ્ધા અટકી ગઈ. તે ઘણું જ વિવેકવાળી હતી. તેણે રાજાને કહ્યું
મહાભાગ! ના તે આ ભિક્ષા છે, ન તે આ દાન છે. હું તમને તે કાંઈ નથી આપી રહી. લેક રીતે આ બાળક મારે પણ તે કઈ છે. રકત સંબંધ કરતાં પણ સ્નેહ સંબંધ માટે છે. શાસ્ત્ર નીતિથી પણ આ બાળક હજુ ક્ષત્રિય નથી. કારણ કે જન્મથી બધા શુદ્ર હોય છે. પવીત કર્યા પછી જ જાતક બ્રિજ, (બ્રાહ્માણ), ક્ષત્રિય, વૈશ્ય બને છે.”
