________________
૩ર૬
સત્યવાદી હરિશ્ચન્દ્ર-૧
ધર્મની ચર્ચાઓ થઈ. અરે ! વાત કરતાં કરતાં જ બંને સૂઈ ગયાં. ધર્મનિષ્ઠ હરિશ્ચન્દ્ર હવે એ વિચારેને લઈને સૂતા, હતા કે સવાર જલ્દી થાય અને કુલપતિ આચાર્ય આવે. હું તેમને રાજનો ખજાને, સેનું, મહેલ વિગેરે બધું જ આપીને મારી પ્રતિજ્ઞા પૂરી કરૂં.
આદિ જિનેશ્વરના ઈવાકુ કુળમાં સત્યવત્સલ મહારાજ હરિશ્ચન્દ્રને જન્મ થયો. ઉત્તરાધિકારમાં મળેલ અયોધ્યાના તે રાજા હતા. મોટા મોટા પ્રતાપી અને ગુણોને ભંડાર એવા નરેશે આ ઈફવાકુ કુળમાં થયા, પણ હરિશ્ચન્દ્ર એ તે હરિશ્ચન્દ્ર જ હતા. આખરે તેમની ઉપમા કોને આપવી ? સૂર્ય એ સૂર્ય જ છે. એમ તે એ પણ માનવી હતા. હર્ષ શોકની લાગણીની પ્રકૃતિ તેમનામાં પણ કેમ ન હોઈ શકે? પણ એ એવા માનવી હતા, જેમના માટે તેમના જેવા નામ વાળા ભારતેન્દુ હરિશ્ચન્દ્ર લખ્યું છે
ચંદ્ર રે અરજ કરે, ટરે જગત ટહવહાર ૨ દઢ વત હરિશ્ચન્દ્ર કી હૈ ન સત્ય વિચાર
આને પછી હવે કહેવાનું રહે છે જ શું ? સરયુના
