________________
૩૪૬
સત્યવાદી હરિશ્ચન્દ્ર,
મુનિ ! મારાથી ભૂલ થઈ ગઈ. ક્ષમા કરો.” કુલપતિ બેલ્યા–
“ક્ષમા કરવાથી શું કામ ચાલશે? દક્ષિણાની મુદ્રા તો હું ત્યારે છેડી શકું છું, જ્યારે તું તારું વચન પાછું લઈ લે. હવે તારું તે કાંઈ પણ નથી. જે વસ્ત્રો તે પહેર્યા છે તે પણ અમારાં છે. તરત જ વલ્કલ પહેરીને મારા રાજ્યની. સીમા છેડી દે અને કહી દે કે હું એક લાખ સોનાના સિક્કા નહીં આપી શકું.”
ઈહવાકુ કુળ ભૂષણ હરિશ્ચન્ટે કહ્યું–
“મુનિ ! સૂર્ય પશ્ચિમમાં નીકળે એ પણ અસંભવીત નથી, પરંતુ હરિશ્ચન્દ્રનું વચન ટળી જાય, એ અસંભવ છે. હું કઈ પણ રીતે તમને સોનાના સિકકા આપીશ.”
“તને તારા સત્ય પર આટલું બધું અભિમાન છે” કુલપતિએ હરિશ્ચન્દ્રને લાત મારતાં કહ્યું– તે પછી વાર કેમ કરે છે ? આપને કેમ નથી ?
મહારાજનું આ અપમાન જેઈને મંત્રી વસુભૂતિથી ના રહેવાયું, તેથી તેણે કહ્યું–
“આચાર્યશ્રેષ્ઠ ! તમે કેવા તપસ્વી છે, જે કારણ વગર જ યશસ્વી રાજાને ઠોકર મારી રહ્યા છો ! તેમનું બધું જ લેવા છતાં તમને સંતોષ નથી થયો?
