________________
૩૪૨
સત્યવાદી હરિશ્ચન્દ્ર-૧
માં ગયા, તેા થાડા ગ′ભીર અને દુઃખી હતા.
મંત્રી વસુભૂતિએ વિચાયું- સૂવર તેા તેમણે મારી નાખ્યા જ હશે. પણ ઋષિના આશ્રમેથી ઉદાસ કેમ આવ્યા? મંત્રીએ મહારાજ હરિશ્ચન્દ્રને તેા કાંઇ ન પૂછ્યું, પણ તેમની સાથે ગયેલા સૈનિકાને પૂછપરછ કરવા લાગ્યા.
આ તરફ મહારાજ પેાતાની પરિસ્થિતિ પર વિચાર કરી રહ્યા હતા.
મે* ભૂલમાં પણ એવું કાર્યાં નથી કર્યુ”, જે કરીને મારે પસ્તાવું પડયું હાય. આજે પણ મેં કાંઈ અનુચિત નથી કર્યું. હું તેા, તા પણ જીવતા છું, સત્ય માટે પ્રાણ પણ કાંઈ જ નથી. રાજ્ય ગયું' તે શું થયું? શું રાજ્ય મારું હતું ? બસ એટલુ જ દુઃખ છે કે ઉશીનર રાજાની લાડકી સુતારા અને રાહિતાશ્ચને પણ દુઃખ વેઠવુ પડશે. તે કેવી રીતે રહેશે ?’
આ તરફ સૈનિકા પાસેથી બધી વાત જાણીને મંત્રી વસુભૂતિ મહારાજ હરિશ્ચન્દ્રની પાસે આવ્યા. ત્યારે મહારાજે કહ્યુ
મ`ત્રી! આજે અજાણતાં જ મારાથી ઘણું માટું પાપ થઇ ગયું. સૂવરના ભ્રમમાં એક ગભિણી હરણી મારા ખાણના શિકાર બની ગઈ.
