________________
આગમન સૌની નજરે ચડ્યું. સૌ એને ઘણું ઘણું પૂછવા આતુર હતા, પરંતુ કંઈ પણ જણાવવાની આતુરતા કરતાં ગુરુગોદમાં સમાઈ જવાની લગન એનામાં અગનની જેમ જાગી ચૂકી હતી, એથી ગુરુ સમક્ષ પહોંચી જઈને એણે બારણાં બંધ કરવા પૂર્વક દિલનાં દ્વાર ફટાક કરતાં ખોલી નાખતા એટલું જ કહ્યું કે, આ કટારી આપની આજ્ઞાનું પાલન કરવા કાયર સાબિત થઈ હોવાથી હું એને આપને સુપરત કરવા આવ્યો છું. મને જિવાડવો કે મારવો એ હવે આપને આધીન છે. જિવાડશો તો હું માનીશ કે, આપની કૃપા થઈ, એથી આજીવન આપની ગોદમાં સમાઈ જવાનો સંકલ્પ સિદ્ધ કરવા હું સદ્ભાગ્યશાળી નીવડી શકીશ, નહિ તો એવા મનો૨થ સેવતો સેવતો ચરણ-કમળમાં કમળ-પૂજાના મનોરથની પૂર્તિ રૂપે આ મસ્તકનું સમર્પણ ક૨વા એવી ભાવના સાથે પ્રાણ છોડીશ કે, આવતા ભવમાં ગુરુઋણમાંથી મુક્ત થઈ શકું, એવો ભવ મળે અને એમાં મને ગુરુ તરીકે આપનો જ ભેટો થવા પામે.
આંખની પાંપણની પાળ પાછળ માંડમાંડ સુરક્ષિત રાખેલો અશ્રુપ્રવાહ, લક્ષ્મણે જ્યાં આટલું કથન પૂર્ણ કર્યું, ત્યાં જ પાંપણની એ પાળ તોડી ફોડીને પૂર રૂપે ફરી વળ્યો અને લક્ષ્મણસહિત કુલપતિનેય ભીંજવી રહ્યો. લક્ષ્મણની ભાવ-વિભોરતા અને લાગણીભીના શબ્દો કુલપતિના કઠોર કાળજાનેય પીગળાવી ગયા. એમને તો એમ જ લાગ્યું કે, આમાં તો પોતે જ ખરેખરા દોષિત છે, વહેમ, સંદેહ અને કલ્પનાના ભોગ જ નહિ, પણ શિકાર બનીને પોતાનું પેટ ચોળીને, પોતે જ આ પીડા ઊભી કરી હોવાથી એમના પોતાના હૈયામાં તો લક્ષ્મણ કરતાંય વધુ હલચલ, ખળભળાટ અને વલોપાત મચી ગયો. એઓ સમજી શકતા ન હતા કે, ક્યા શબ્દોમાં લક્ષ્મણની માફી માંગવી! એથી પોતાના બે બાહુ પ્રસારીને એમણે લક્ષ્મણને બાથમાં લઈને હૈયાસારસો ચાંપી લીધો. નાનો બાળક માની ગોદમાં સમાઈ જાય, એમ લક્ષ્મણ પણ ગુરુગોદ પામીને મુક્તકંઠે રડવા દ્વારા હૈયું ખાલી કરવા મથી રહ્યો. કુલપતિની
સંસ્કૃતિની રસધાર : ભાગ-૪
૭
