________________
નવેમ્બરે જે સન્માનપત્ર રાજવી મોહનદેવજીને અપાયું એ તો ઐતિહાસિક બની જવા પામ્યું. એનો સારભાગ નીચે મુજબ તારવી શકાય:
ગૌ બ્રાહ્મણ પ્રતિપાળ ધર્મધુરંધર ધરમપુરના મહારાણા શ્રી મોહનદેવજી! આપ નામદારની સુરતમાં પધરામણી મુંબઈના ગવર્નર સાહેબની પધરામણીની સાથે થઈ રહી છે, આ તકને ઝડપી લઈને
અહિંસા પરમો ધર્મની જયપતાકા લહેરતી મૂકનારા આપને સન્માનપત્ર આપતાં સુરત શહેર આજે ધન્યતા અનુભવે છે.
દશેરાને દિવસે દેશી રાજ્યોમાં પશુવધ કરવાનો કુરિવાજ વર્ષોથી ચાલતો હતો, આ નિર્દય રિવાજા બંધ કરાવવા આપે વિદ્વાન શાસ્ત્રીઓને વિનંતી કરીને પુછાવ્યું કે, પશુવધ સશાસ્ત્ર છે કે અશાસ્ત્ર ? અશાસ્ત્ર જણાવાથી પોતાના રાજ્યમાં પશુવધ પર પ્રતિબંધ મૂકવાની પહેલ કરવાનું સ્તુત્ય પગલું આપના તરફથી ભરવામાં આવ્યું. વર્તમાનપત્રોમાં આ બધી વિગત વાંચવાથી અતિર્ષિત બનેલી સુરતની પ્રજા આપને અંતઃકરણથી મુબારકવાદી આપવાપૂર્વક એમ ચાલી રહી છે કે, આપની જેમ બીજા રાજાઓના અંતઃકરણમાંય જીવદયાની આવી ભાવના જાગે.”
૧૮૯૧માં ધરમપુરના રાજવી તરીકે અભિષિક્ત મોહનદેવજીએ ૧૮૯૪માં પશુબલિદાન પર પ્રતિબંધ મૂક્યો તથા રાજ્યમાં પણ જીવદયા અંગે સુંદર જાગૃતિ લાવવાનો પુરુષાર્થ કર્યો. આજે હિંસામાં જ રાચતામાચતા નેતાઓ પાસે આવી આશા પણ રખાય ખરી?
૭૮
સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૪
