________________
નહિ તો યાત્રા કર્યા વિના જ મુંબઈ પાછો ફરી જઈને ‘મુંડકાવેરા’ સામેના વિરોધને હું એટલો બધો વ્યાપક બનાવીશ કે, જેથી અંતે નવાબી રાજ્યને આ વેરો રદ કરવાની ફરજ પડે.
શેઠ મોરારજીએ કરેલ આ જાહેરાતથી સોરઠ-સરકારના અધિકારીઓનાં હૈયાં હલબલી ઊઠ્યાં. આ પૂર્વે પ્રજામાંથી મુંડકાવેરોની સામે અવારનવાર વિરોધી સૂર પેદા થતો રહેલો. પણ એની કોઈ ચિરસ્થાયી અસર પેદા થવા પામી ન હતી. પરંતુ શેઠ મોરારજીએ પહેલી જ વાર કરેલી આવી મૌખિક જાહેરાતે રાજ્યતંત્રને હચમચાવી મૂક્યું.
આ જાહેરાતની ગંભીરતા કળી જઈને રાજ્યતંત્રે સૌ પ્રથમ જૂનાગઢના નવાબ મહોબતખાનને બધી પરિસ્થિતિ જણાવવાપૂર્વક ‘મુંડકાવેરા’ અંગે ફેરવિચારણા કરવાની અરજ ગુજારી. રાજ્યના દીવાન બહાઉદ્દીન શેખ ખૂબ વિચક્ષણ હતા. પરિસ્થિતિની ગંભીરતા સમજી જઈને એમણે મંત્રણાને એવો વળાંક આપ્યો કે, અંતે સૌ ‘મુંડકાવેરો’ની નાબૂદી માટે એકમત થઈ જવા પામ્યા અને મંત્રણાની સફળ ફલશ્રુતિ સૂચવતો નીચેના ભાવનો એક ટુક્કો-પત્ર શેઠ મોરારજીભાઈને ઉદ્દેશીને લખવામાં આવ્યોઃ મહેરબાન મોરારજી ગોકલદાસ!
જમાદાર બહાઉદ્દીન વલદ હાથમભાઈના સલામ
વેરાવળ બંદરે ઊતરનાર લોકો પાસેથી ‘મીરબારી' નામનો કર લેવાય છે. લોકોના કલ્યાણ અર્થે તે માફ કરવો, એવી લોકોપયોગી આપની નેક સલાહ ખુદાવંત દોલતમદારે ઘણી જ ખુશી સાથે માન્ય કરી, એ લાગો માફ કરવા વેરાવળના વહીવટદાર પર રુક્કો લખીને પાઠવ્યો છે. બાકી આપ અહીંની સ૨કા૨ના પૂર્ણ કૃપાપાત્ર છો. હંમેશાં આવો સંબંધ રાખવા કાગળ-પત્ર લખાવતા રહેશો.
સંસ્કૃતિની રસધાર : ભાગ-૪
સંવત ૧૯૨૯ કારતક વદ ૧૩, વાર બુધ તા. ૨૭મી નવેમ્બર સન ૧૮૭૨ ઈસ્વી. સહી શેખ બહાઉદ્દીનના સલામ વાંચશોજી.
02
