________________
20
માલિકની ખાતર મરી ફીટનાર શ્વાનઃ મોતી
કોઈ લેખક પોતાની કૃતિને ગુરુના કરકમળમાં સમર્પિત કરે, કોઈ સર્જક વળી માત-પિતા કે મિત્રની યાદમાં પુસ્તકની અર્પણવિધિ કરે, કોઈ સાહિત્યકાર વડીલો કે પૂછ્યોને અર્પણ સમયે યાદ કરે, પણ કોઈ લેખકે કૂતરાને પુસ્તક સમર્પિત કર્યું હોય, એવું બને ખરું ? આવી સમર્પણવિધિ કરનાર લેખકને કોઈ ડાહ્યો ગણે ખરું ? કૂતરાને તો કોઈ જ લેખક પુસ્તક સમર્પિત કરે જ નહિ. આમ છતાં મહારાષ્ટ્રના સુપ્રસિદ્ધ લેખક અને નાટ્યકાર શ્રી ગણેશ ગડકરી લિખિત પુસ્તક ‘રાજસંન્યાસ'નાં પાનાં ઉથલાવીએ, તો અર્પણના પાને એવા અક્ષરો વાચવા મળે કે, ૩૦૦ વર્ષ પૂર્વે થઈ ગયેલા કૂતરા મોતીને સાદર સમર્પિત!
પ્રશ્નો થવો સંભવિત ગણાય કે, કૂતરાને અને એ પણ ૩૦૦ વર્ષ પૂર્વે થઈ ગયેલા કૂતરા મોતીને ગણેશ ગડકરી જેવા નાટ્યકાર ‘રાજસંન્યાસ’ પુસ્તકને સમર્પિત કરે, એની પાછળ કોઈ ઇતિહાસ કે રહસ્ય ગર્ભિત ન હોય એ બને જ નહિ.
મોતી નામ ધરાવતા અને ૩૦૦ વર્ષ પૂર્વે થઈ ગયેલા એક કૂતરાને સમર્પણના પાને ગડકરીએ શા માટે સંભાર્યો હશે? જાણવા જેવો છે આનો ઇતિહાસ અને આનું રહસ્ય.
૧૧૬
છત્રપતિ શિવાજી મહારાજને ચિત્તાના સંભવિત હુમલાથી બચાવી લેનાર વફાદાર એક કૂતરાનું નામ મોતી હતું. શિવાજીનો પડછાયો બનીને જીવનાર મોતીની વિરલ વિશેષતા એ હતી કે, શિવાજીના મૃત્યુ બાદ
સંસ્કૃતિની રસધાર : ભાગ-૪
