________________
જડબેસલાક હતો કે, હકારમાં કે નકારમાં જવાબ વાળવાની અસમર્થતા જોઈને તો વૈદ્ય બાપાલાલ હવે ઝાલ્યા રહી શકે ખરા? એમણે હવે જવાંમર્દીભર્યો જડબાતોડ જવાબ વાળતાં આક્ષેપાત્મક શબ્દોમાં એવો પ્રહાર કર્યો કે, દારૂના નશામાં જ મદહોશ રહેનારા અંગ્રેજોના મોઢે દારૂનો મુદ્દો શોભે છે ખરો? ખરી રીતે તો તમે પ્રજામાં બદ્ધમૂલ બનેલી આયુર્વેદ તરફની આસ્થા પર જ કુઠારાઘાત કરવાની મેલી મુરાદ ધરાવો છો પણ એ આસ્થા સાથે છેડછાડ થાય, તો પ્રજાનો વિરોધ ખાળવો ભારે પડી જાય, એથી દારૂ જેવા મામૂલી મુદ્દાને આગળ કરીને તમે આ રીતે આયુર્વેદ તરફ અણગમો પેદા કરવાના હવાઈ કિલ્લા રચવામાં રાચોમાચો છો. પણ એટલું કાળજે કોતરી રાખજો કે, ભારતીય પ્રજાના હૈયામાં વર્ષોથી આયુર્વેદ તરફની જે આસ્થા બદ્ધમૂલ છે અને તમે જરાક હલાવી પણ નહિ જ શકો.
કાળજામાં સીધો જ કાપો પાડે, એવા આ શાબ્દિક પ્રહારો હતા, પણ એને મૂંગે-મોઢે સહી સાંભળી લેવા સિવાય અંગ્રેજ સરકાર વધુ કંઈ જ કરી શકે એમ ન હોવાથી, સરકારના એ મૌનને જ પોતાનો જ્વલંતઝળહળતો વિજય સમજીને વૈદ્યરાજ બાપાલાલ જ્યારે મુંબઈથી અમદાવાદ પાછા ફર્યા, ત્યારે આયુર્વેદની આસ્થાને અખંડ જાળવી જાણનારા એમને પ્રજાએ એ રીતે આવકાર્યા કે એમની નામના-કામનાને જાણે એકાએક જ તેજીનો તેજલિસોટો ચમકાવી ગયો.
૧૯૬૮માં આ બનાવ બન્યા બાદ બાપાલાલ વૈદ્ય “વૈદ્ય-સભાની સ્થાપના કરીને એવું મજબૂત વૈદ્યોનું એકમ ઊભું કર્યું કે, જે આયુર્વેદ સામેના આવા કોઈ આક્રમણને ડાબા હાથનો ખેલ સમજીને ખાળી શકવામાં સફળ સાબિત થઈ શકે. તા. ૨૮/૧૦/૧૯૧૫ના રોજ સ્વર્ગસ્થ બનનારા બાપાલાલ વૈદ્ય આજેય કીર્તિદેહે જીવતા-જાગતા નથી, એમ કોઈ કહી શકે ખરું?
સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૪
૧૦૩