________________
ડમરો બનાવી દેવાનો ચમત્કાર સરજી શકે છે. માટે આ માંગણી સ્વીકૃત થવી જ જોઈએ. ચારે બાજુથી આવો પોકાર ઊઠતાં જ રિંગ માસ્ટરને મજબૂરીથી એ પ્રસ્તાવ માન્ય રાખવો જ પડ્યો. એમને તો એવો જ વિશ્વાસ હતો કે, આ હાથી કરતાં તો આ હાથીને બચાવવાની હઠ લઈને બેઠેલો આ માણસ જ વધુ પાગલ છે. એ મરવા માટે જ પાંજરામાં પ્રવેશ ઈચ્છી રહ્યો છે. એનું મૃત્યુ થાય, તો કાયદા-કાનૂનના સકંજામાં સરકસને સપડાવું ન પડે, એ માટે એના મૃત્યુપત્ર પર એની સહી મારે લઈ લેવી જ જોઈએ! આ જાતના મૃત્યુપત્ર પર એ સાહસવીરની સહી કરાવી લઈને રિંગ માસ્ટરે એની તરફ ઉપેક્ષાવૃત્તિ દાખવતાં કહ્યું કે, મોતના મુખમાં સામેથી પ્રવેશ મેળવવાનું ગાંડપણ તમારે કરવું જ હોય, તો તમે જાણો, બાકી અમે તો હજી પણ એમ જ ઇચ્છી રહ્યા છીએ કે, આવું ગાંડું સાહસ કરવાનું માંડી વાળો તો સારું.
રિંગ માસ્ટરની આ છેલ્લી અપીલનેય કાને ધર્યા વિના કિપલિંગ પાંજરાના બારણા તરફ આગળ વધ્યા. કોઈ ત્રાટક કરવાની અદાથી એમણે બોંઝોની આંખ સાથે આંખ મેળવવાનો પ્રયત્ન કર્યો. રિંગ માસ્ટરના રોફથી વધુ આક્રમક બનતો બોઝો મહાવત જેવી માયાળુ બોલી દ્વારા સ્નેહથી સંબોધાયા બાદ જાણે એકાએક જ પલટાતો ગયો. આક્રમતાની જગાએ એનામાં વિચારમગ્નતા જોવા મળતાં કિપલિંગ એ હાથીને ભારતીય ભાષામાં બુચકારવા માંડ્યો. થોડા જ બુચકારના અંતે જાણે એક ચમત્કાર સરજાયો. આ પછી પાંજરાનાં બારણાં ખોલી દઈને કીપલિંગ અંદર પ્રવેશી ગયા અને જરાય ડર રાખ્યા વિના હાથીને હેતભર્યા હાથે અને હૈયે પંપાળવા માંડ્યા.
હજારો પ્રેક્ષકોની આંખો આશ્ચર્યચકિત હતી.થોડી ક્ષણો પૂર્વે સહુની આંખ અને અંતર સમક્ષ એમ જ ભાસતું હતું કે, પળવારમાં આ સાહસવીર હાથીના પગ નીચે ચગદાઈ જશે અને એ જ પળે બંદૂકમાંથી ધડાધડ છૂટતી ગોળીઓથી આ બોંઝો પણ તરફડી તરફડીને મૃત્યુના
૩૨
સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૪
