________________
ભટ્ટજીના ચહેરા પર જ ચિંતાની રેખાઓ અંકિત થવા પામી હતી. હજાર પણ જયાં માંડ માંડ ભેગા થઈ શકે એમ હતા, ત્યાં રોકડા ૧૦ હજાર ઊભા કરવાના હતા. ઉધાર રકમ મેળવીને આટલી રકમની ભરપાઈ કરવા ઝંડુ ભટ્ટજીનું મન માનતું ન હતું. એક બાજુ એમના અંતરમાં દુવિધાઓ દોડધામ મચાવી રહી, તો બીજી બાજુ બધાં સારાં વાનાં થશે એવી શ્રદ્ધા પણ અંતરના એક ખૂણે અકબંધ હતી. એ શ્રદ્ધાના સહારે દિવસો વિતાવવા ઝંડુ ભટ્ટજીની નજર નિરાશાના અંધારામાં જ ૧૩/૧૩ દિવસ સુધી અટવાતી રહી અને ૧૪મા દિવસે એકાએક જ એ નરી નિરાશાને પૂરી આશામાં પલટો આપી જતો એક ચમત્કાર સરજાયો.
આકાશ ભણી આશાભરી મીટ માંડીને તાકી રહેલા ઝંડુ ભટ્ટજીની સમક્ષ ૧૪મા દિવસે એક યુવાન વેપારી ખડો થઈ ગયો. એણે ઝંડુ ભટ્ટજીના પગ પકડતાં કહ્યું કે, મને ઋણમુક્ત કરો. ૧૦ હજાર રોકડા રૂપિયાની આ થેલી સ્વીકારી લેશો, તો હું ઋણમુક્તિ અપાવ્યા બદલ આપનો ઉપકાર કદી નહિ ભૂલું.
આગંતુક વેપારી સમક્ષ પ્રશ્નસૂચક ચહેરે ઝંડુ ભટ્ટજીએ પૂછ્યું : ઋણ શું અને ઋણમુક્તિ શું? કંઈક ચોખવટ કરો, તો બધો ખ્યાલ આવે. આપણે આ પૂર્વે મળ્યા હોઈએ, એવું યાદ આવતું નથી. આંખની પણ ઓળખાણ ન હોય, ત્યાં ઋણ કઈ રીતે સંભવે? પછી ઋણમુક્તિની તો વાત જ ક્યાં રહી?
ભૂતકાળની સ્મૃતિ કરાવતા યુવા વેપારીએ કહ્યું : વૈદ્યરાજજી ! એક માજીની સાથે આવેલા એના દીકરાની આપે સારવાર કરી હતી, એવું કંઈક યાદ આવે છે ખરું ? દવાના પૈસા લેવાની વાત તો દૂર રહી, ઉપરથી રોટલો અને ઓટલો પૂરો પાડીને આપે જે દીકરાને અનેક રોગોમાંથી ઉગારી લેવાનો ઉપકાર કર્યો હતો, આપના આવા ઋણભારથી
સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૪
