________________
લદાયેલો માજીનો એ દીકરો હું પોતે જ છું. આરોગ્ય મળ્યા બાદ હું પરદેશ કમાવા ગયો, તો સૌભાગ્ય આડેના અવરોધો ખસી જતા મારો ભાગ્યભાનું પ્રકાશી ઊઠ્યો. પરદેશમાં કમાઈને અહીં આવ્યા બાદ આજે જ મને જાણવા મળ્યું કે, જામ વિભાની કાંસ્ય-પ્રતિમાના નિર્માણ ખાતે આપે ૧૦ હજાર આપવાની જાહેર કર્યા છે. મને થયું કે, આપના ઋણભારથી મુક્તિ મેળવવાની આ તક સાધી લઉં, તો વર્ષોના કરજમાંથી મુક્ત બની શકું! માટે જ હું આપની સમક્ષ ખડો થયો છું અને મને ઋણમુક્ત કરવા કરગરી રહ્યો છું.
ઝંડુ ભટ્ટજીની નજર સામે એ ભૂતકાળ સજીવન બની ઊઠ્યો : માજીના દીકરાની સારસંભાળ પોતે કરેલી, એના પ્રભાવે કોઢી કાયા ધરાવતો એ દીકરો કંચનવર્ણ કાયા ધરાવનારો બની શક્યો હતો, માજી પાસે ધનશક્તિ ન હતી, પણ તનશક્તિનો તો ભંડાર ભર્યો પડ્યો હતો. એ ભંડાર ખુલ્લો મૂકી દઈને માજીએ પોતાના ઘર ઉપરાંત પૂરા વૈદ્યવાસની સાફસફાઈ કરવા દ્વારા એ રીતે રોનક પલટી નાખેલી કે, પૂરો વૈદ્ય-વાસ પ્રસન્ન બની ઊઠ્યો હતો. | વર્ષો પૂર્વેનું આ ચિત્ર વૈદ્યરાજ સમક્ષ તરવરી ઊઠતાં એમની આંખે ઝળઝળિયાં આવી ગયાં. એ નિઃસ્વાર્થ સેવા ટાણે એવી કોઈ કલ્પનાય વૈદ્યરાજને આવી ન હતી કે મારી સમક્ષ એવી આર્થિક કટોકટીની પળ ઉપસ્થિત થશે અને ત્યારે નિઃસ્વાર્થ સેવા આ રીતે ચક્રવૃદ્ધિ વ્યાજ સાથે પ્રતિફલિત થશે, તેમજ મારી આબરૂને અણદાગ રાખશે.
ઝંડુ ભટ્ટજીની નજર સમક્ષ વર્ષો પૂર્વેનો એ ભૂતકાળ ઊપસી આવ્યો, સાથે સાથે વર્તમાનકાળની વિષમતા તો પ્રત્યક્ષ જ હતી. આવતીકાલે ૧૦ હજાર રોકડા રૂપિયા રાજભંડારમાં જમા કરવાના હતા. આબરૂને અણદાગ રાખવાની કટોકટીની આ પળે જ નિઃસ્વાર્થસેવા જાણે ચક્રવૃદ્ધિ વ્યાજ સાથે પ્રતિફલિત બની રહી હોય, એમ જણાતાં વૈદ્યરાજે એ ૧૦
૭૨
સંસ્કૃતિની રસધાર : ભાગ-૪
