________________
દર્દી તરફ કેવી હમદર્દી !
ઝંડુ ભટ્ટજી એક એવા વૈદ્યરાજ થઈ ગયા કે, જામનગરમાં જન્મવા છતાં એવી નામના-કામનાની કીર્તિ-કમાણી તેઓ પોતાની પાછળ મૂકતા ગયા કે, એક સંસ્થાના સ્વરૂપનો ફેલાવો ધરાવનારા તેઓને જામનગર ઉપરાંત સમગ્ર ગુજરાત પોતાના ગણવામાં અનેરું ગૌરવ અનુભવે. આજના મોટા ભાગના ડોક્ટરો દ્વારા થતા કડવા અનુભવો તો જગજાહેર છે ત્યારે એક વૈદ્ય તરીકે દર્દી સાથે કેવી હમદર્દી દર્શાવવી જોઈએ, એની પ્રેરક પ્રતીતિ કરાવી જતો એમના જીવનનો એક પ્રસંગ ખાસ જાણવા જેવો છે.
ઝંડુ ભટ્ટજી એવા વૈદ્યરાજ હતા કે, શ્રીમંતો જેમ સારવાર કરાવવા એમની પાસે દોડ્યા દોડ્યા જતા, એમ આર્થિક ભીંસ અનુભવતા ગરીબો પણ આશાભેર દોડતા જવામાં જરાય સંકોચ ન અનુભવતા. એક વાર એક માજી પોતાના જુવાનજોધ દીકરાને લઈને ઝંડુ ભટ્ટજી પાસે આવ્યાં. રડતી આંખે દીકરાની વિગત દર્શાવતાં એમણે કહ્યું : વૈદ્યરાજજી, મારા કાળજાના કટકા સમા આ દીકરાની દવા કરાવવા આવી છું. અનેક રોગોથી ઘેરાયેલા આના શરીરમાં કયો રોગ નથી એ જ સવાલ છે. આની કાયાને લાગુ પડેલો કોઢ તો નજરે દેખાય છે. આપ આની નાડી તપાસશો, તો છક્ક થઈ જશો કે, અનેક રોગો વચ્ચે આ કઈ રીતે જીવી શકે છે?
વાત પૂરી કરતાં કરતાં માજી રડી પડ્યા. દર્દીના હમદર્દી બનવા ઉત્કંઠિત બનેલા વૈદ્યરાજે માજીની વાત સાંભળીને દીકરાની નાડી હાથમાં
સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૪