________________
મોટા ભાઈની આ ચીમકી સાંભળીને ભગો જૂના જૂના એ અવશેષો પર નજર દોડાવીને એવું વિચારી રહ્યો કે, આમાં જે ચીજ સાવ નકામી લાગે, એને કાઢી નાખું, તો એની જગ્યાએ કામની જૂની જૂની જણસોને સ્થાન મળી શકે, ભગાને જૂના સાથે એવી જિગરી-દોસ્તી બંધાઈ ચૂકી હતી કે, ખૂબ ખૂબ વિચાર કર્યા પછી પણ કોઈ ચીજને ફેંકી દેતાં એનો જીવ ન ચાલ્યો. આ પછી એણે નક્કી કર્યું કે, આવી જૂની ચીજો હવે ઘરે ન લાવતાં જંગલમાં જ કોઈ જગાએ એકઠી કરતા રહેવું, એને કોઈ ચોરી તો જવાનું જ નથી. સોનું રૂપું હજી ચોરાય, પણ જૂનો ભંગાર ભેટમાં મળતો હોય, તોય કોણ એને સંઘરે?
જૂનાગઢનો ગઢ-કોટ-કિલ્લો ખરેખર નામ મુજબ જૂની જૂની જણસોનો ગઢ જ હતો, એથી ભગો એમાં ભટક્યા જ કરતો, તોય ધરાતો નહિ, ભ્રમણ દરમિયાન જે કંઈ જૂનું જોવા મળે, એનો એક જગાએ ભગાએ સંગ્રહ કરવા માંડ્યો, એથી ઘરને વખારમાં ફેરવી નાખવા જેવી એની પ્રવૃત્તિ આગળ વધતી અટકી ગયાનો સૌએ સંતોષ અનુભવ્યો, પણ એની રખડપટ્ટી તો ચાલુ જ રહી હતી, એ અંગેનો કચવાટ તો એમનો એમ જ રહ્યો.
ભગો હવે કંઈ ભગલો-કીકો નહોતો રહ્યો. ચૌદેક વર્ષની ઉંમરે એ પહોંચ્યો હતો, એથી એના ભાવિ અંગે સચિંત પરિવારના હૈયે ભગાનો રખડવાનો શોખ શૂળ બનીને નિશદિન ડંખતો જ રહે, એ સહજ હતું. પણ આ અંગે સૌ નિરુપાય હતા, ભગો તો ભગાની પોતાની દુનિયામાં મસ્ત હતો, એક દિવસ ફરતાં ફરતાં ભગાએ જમીનમાં એક છિદ્ર જોઈને એની ઊંડાઈ માપવાનો પ્રયત્ન કરી જોયો. આ માટે પોતાની પાસે રહેલી લાઠી-લાકડી એણે એ છિદ્રમાં ખોસી, તો આખી લાકડી સડસડાટ કરતી અંદર પેસી ગઈ, છતાં હજી અંદર વધુ પોલાણ હોવાની સંભાવના લાગતાં બીજે દિવસે મોટો લાંબો વાંસડો ક્યાંકથી ગોતી લાવીને ભગાએ એ છિદ્રમાં ખોસ્યો, તો લાંબો લાંબો એ વાંસડો પૂરેપૂરો અંદર પેસી ગયા
સંસ્કૃતિની રસધાર : ભાગ-૪
૧૬
