________________
પુસ્તકસ્થ વિધા કંઠસ્થ અને હૃદયસ્થ ક્યારે બની શકે ?
પુસ્તકસ્થ સૂત્રો-સ્તવનોને કંઠસ્થ કરવાની આપણી પ્રાચીન પરંપરા આજે “ગોખણપટ્ટીના નામે વગોવાઈ રહી છે, એના જ એક વિપાક રૂપે પુસ્તકમાં જોઈને સૂત્ર-સ્વાધ્યાય કરનારો વર્ગ વધી રહ્યો છે અને ચોપડીમાં જોઈજોઈને સ્તવનગાન કરનારા ભક્તોની સંખ્યામાં ભરતી આવી રહી છે, વર્તમાનના આવા વિકૃત વાતાવરણમાં કંઠસ્થીકરણનો મહિમા સમજાવવાપૂર્વક કંઠસ્થ સૂત્ર-સ્વાધ્યાય તેમજ સ્તવનગાન માટેની સચોટ અને ભરપૂર પ્રેરણા પૂરો પાડવા સમર્થ એક પ્રસંગ ખાસ ખાસ જાણવા અને માણવા જેવો છે.
લોકસેવક તરીકે ગુજરાતમાં પ્રખ્યાત રવિશંકર મહારાજના જીવનનો વર્ષો પૂર્વેનો આ એક પ્રસંગ છે. સેવાકાર્ય માટે ગામડે ગામડે ઘૂમવાની એમની પ્રવૃત્તિ અને વૃત્તિ ત્યારે જાણીતી અને માનીતી હતી. ગીતાનો પાઠ એમના જીવન સાથે જોડાયેલો એક નિત્યક્રમ હતો. દિવસે સમય ન મળે, એથી રાતે બે ત્રણ વાગે જાગી જઈને તેઓ સંપૂર્ણ ગીતાપાઠ કરતા. ગામડા ગામમાં વીજળી-લાઇટનો ત્યારે પગપેસારો થયો ન હતો, એથી રાતે દીવો પેટાવીને એના અજવાળામાં ગીતાપાઠનો નિત્યક્રમ તેઓ અખંડ જાળવી જાણતા.
મહારાજ પ્રૌઢવય વટાવીને જીવનમાં આગળ વધી રહ્યા હતા, એથી ગીતાને કંઠસ્થ કરવાનો અને પુસ્તકની પરાધીનતા રાખ્યા વિના ગીતા
સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૪
