________________
મંત્રણા તો બંને વચ્ચે વિયોગસર્જક બનનારી હતી. આમ, તો જામ રાવળ અને હીરજી કોઈ હિસાબે છૂટા પડવાની વાતમાં સંમત થાય, એવી કોઈ કલ્પનાનેય અવકાશ ન હતો. પણ જામ રાવળે એવી આશાથી સંમતિ દર્શાવી કે, ખેંગારને ખતમ કરવાનું અને કચ્છની રાજગાદી પામવાનું મારું સ્વપ્ર સફળ થશે. હીરજીનું હૈયું એટલે હર્ષિત હતું કે, સ્વામી જામ રાવળને ચિંતામુક્ત બનાવવા પોતે, બડભાગી બની શકશે.
આ મંત્રણા પછીનો વહેલામાં વહેલો કોઈ શુભ દિવસ સાધી લઈને જામ રાવળ અને હીરજી છૂટા પડ્યા. હીરજીએ કચ્છની વાટ પકડી, પણ એનું હૈયું તો હાલારમાં જ હતું. જામ રાવળને તો હાલારમાં જ રહેવાનું હતું, પરંતુ એમના કાળજે તો કચ્છની સ્વપ્રસૃષ્ટિ અવતરવા થનગની રહી હતી.
સૂર્યનો ઉદય પશ્ચિમ-દિશામાં થયો હોત, તો જેટલું આશ્ચર્ય ન થયું હોત, એથીય વધુ આશ્ચર્ય પોતાની સેવામાં હાજર થયેલા વિનયાવનત હીરજીને જોતાં જ મહારાવ ખેંગારે અનુભવ્યું. જામ રાવળ તરફની હીરજીની ભક્તિ અને વફાદારી સમગ્ર કચ્છ માટે જાણીતી-માનીતી હતી. એથી જામ રાવળ સિવાય અન્ય કોઈ રાજવીની સામે હીરજી હાથ જોડીને અને માથું ઝુકાવીને ખડો રહે, એવું સ્વપ્રમાંય કોઈને સંભવિત જણાતું ન હતું. એથી ખેંગારજીએ સીધો જ સવાલ કર્યો : હું આ શું જોઉં છું, હીરજી ! તારા હાથ અને વળી મારી સમક્ષ જોડાય? તારું મસ્તક અને વળી મારી સમક્ષ ઝૂકેલું ! આ કોઈ સ્વપ્ર નથી, કેમ કે આ દશ્યના તો ઘણા ઘણા સાક્ષી છે. આમ છતાં આ દશ્યને સાચું માનવા મન તૈયાર થતું નથી !
પ્રશ્નસૂચક નજરે પોતાને નિહાળી રહેલા મહારાવ ખેંગારની આગળ જરા વધુ ઝૂકી જતા હીરજીએ જવાબ વાળતા જણાવ્યું : મહારાવ ! આ
સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૧ @ ૧૫
